Raport o sytuacji społeczno gospodarczej 2009
WSTĘP Za najważniejsze determinanty rozwoju miast w ostatnich latach uważa się globalizację, metropolizację i rozwój technologii. Czynniki te zmieniły perspektywę myślenia o rozwoju miasta, w tym miasta Leszna. Znacząco wzrosła konkurencja pomiędzy miastami o kapitał tworzący nowe miejsca pracy oraz o mieszkańców. Większego znaczenia oprócz akumulacji kapitału fizycznego nabrały takie czynniki wzrostu miast jak kapitał ludzki, kapitał społeczny i kapitał wiedzy. Wzmacnianie tych zasobów, dążenie do tworzenia powiązań i sprzężeń zwrotnych pomiędzy nimi będzie prowadzić do samowzmacniania gospodarki miasta, które poprzez wzrost endogeniczny może stać się siłą napędową współczesnego Leszna. Dlatego dane o mieście przygotowaliśmy w ujęciu uwzględniającym podział na różne rodzaje kapitału akumulowanego w Lesznie. Ułatwi to obserwację i ocenę rozwoju miasta jako całości, a także jego poszczególnych elementów. Raport przygotowano na podstawie danych statystycznych GUS oraz badań i danych własnych Urzędu Miasta Leszna oraz podległych jednostek. Niestety cykl produkcji danych przez Urząd Statystyczny jest bardzo długi i ostatnie dane potrzebne do skonstruowania raportu za rok 2009 udało się pozyskać dopiero w listopadzie 2010 roku. Raport w całości został zamieszczony na stronie internetowej miasta www.leszno.pl w dziale Nasze miasto - Dane o mieście. Wszelkie uwagi i sugestie dotyczące raportu prosimy składać w Wydziale Promocji i Rozwoju, Beata Nawrocka, tel. 65 529 46 35, e-mail: bnawrocka@leszno.pl Wydział Promocji i Rozwoju Urząd Miasta Leszna Wydział Promocji i Rozwoju 2
Spis Treści WSTĘP...2 Leszno w rankingach w 2009r....5 LESZNO W SKRÓCIE...6 I. GOSPODARKA...9 I.1 Podmioty gospodarcze...9 I.2. Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach... 12 I.3. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach... 14 I.4 Przychody... 15 I.5 Koszty... 15 I.6. Wyniki finansowe... 17 I.7 Fundusz Poręczeń Kredytowych... 18 I.8 TURYSTYKA... 19 I.8.1. Miejsca noclegowe... 19 II. KAPITAŁ LUDZKI... 24 II.1. DEMOGRAFIA... 24 II.1.1. Przyrost naturalny... 26 II.1.2 Migracje... 28 II.1.3.Ludność wg wieku... 31 II.1.4.Struktura społeczno-zawodowa... 32 II.1.5 Trwanie życia... 34 II.1.6. Ludność wg wykształcenia... 35 II.2. EDUKACJA... 40 II.2.1 Wychowanie przedszkolne... 40 II.2.2 Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne... 41 II.2.3. Skolaryzacja... 43 II.2.4. Komputeryzacja... 44 II.2.5. Szkolnictwo ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne... 45 II.2.6. Szkolnictwo wyższe... 47 II.3. RYNEK PRACY... 51 II.3.1. Pracujący wg PKD... 51 II.3.2. Pracujący wg sektorów własności... 53 II.3.3. Pracujący wg statusu zatrudnienia... 54 II.4. BEZROBOCIE... 54 II.4.1 Liczba bezrobotnych... 55 II.4.2 Wskaźnik bezrobocia... 56 II.4.3. Struktura bezrobotnych wg wieku... 57 II.4.4. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia... 61 II.5. PŁACE... 64 II.5.1 Zeznania podatkowe... 65 III. KAPITAŁ SPOŁECZNY... 68 III.1. SAMORZĄD TERYTORIALNY - RADA MIEJSKA... 69 III.1.1 Lokalna aktywność obywatelska... 70 III.2 ORGANIZACJE POZARZĄDOWE... 70 III.3. MEDIA LOKALNE... 71 III.4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE... 72 III.4.1 Policja... 72 III.4.2 Straż Miejska... 73 III.4.3 Straż pożarna... 73 III.5. KULTURA... 75 III.5.1 Biblioteki... 75 Wydział Promocji i Rozwoju 3
III.5.2. Imprezy kulturalne... 77 III.5.3. Działalność Miejskiego Ośrodka Kultury... 77 III.5.4 Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych... 79 III.6 SPORT... 80 III.6.1. Obiekty sportowe... 80 III.6.2. Najważniejsze imprezy sportowe w 2009r.... 81 III.7. ZIELEŃ W MIEŚCIE... 83 III.8. SŁUŻBA ZDROWIA... 85 III.8.1 Personel służby zdrowia... 85 III.8.2 Stan zdrowia mieszkańców Leszna... 86 III.9 POMOC SPOŁECZNA... 91 III.9.1 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie... 91 III.9.2 Dodatki mieszkaniowe... 92 III.10 STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO... 94 III.10.1 Powietrze... 94 III.10.2 Woda... 98 IV. KAPITAŁ FIZYCZNY... 101 IV.1. POWIERZCHNIA MIASTA... 101 IV.1.1 Struktura powierzchni... 101 IV.1.2 Obrót gruntami skomunalizowanymi... 103 IV.1.3. Planowanie przestrzenne... 104 IV.2. INFRASTRUKTURA... 105 IV.2.1. Drogi... 105 IV.2.2. Sieć wodociągowa... 105 IV.2.2 Kanalizacja... 106 IV.2.3. Sieć gazowa... 107 IV.3. MIESZKANIA... 108 IV.3.1 Zasoby mieszkaniowe... 108 IV.3.2. Mieszkania oddane do użytku - 2009r.... 111 IV.3.3 Działalność Miejskiego Zakładu Budynków Komunalnych... 113 IV.4 TRANSPORT WEWNĘTRZNY... 113 IV.4.1 Samochody... 113 IV.4.2 Parkingi... 115 IV.4.3 Komunikacja miejska... 115 IV.5 HANDEL... 116 IV.5.1 Sklepy wg branży... 116 IV.6 BUDŻET MIASTA LESZNA... 118 IV.6.1 Dochody... 118 IV.6.2 Wydatki... 120 IV.6.3 Fundusze europejskie... 123 V. KAPITAŁ WIEDZY... 125 V.1 SZKOŁY WYŻSZE... 125 V.2 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA... 128 Wydział Promocji i Rozwoju 4
Leszno w rankingach w 2009r. Ranking samorządów Rzeczpospolitej, Leszno 7 miejsce wśród 50 miast na prawach powiatu. Na 100 możliwych punktów Leszno uzyskało 61,8 Kryteria: sytuacja finansowa zarządzanie (dochody własne, wydatki własne, pozyskane środki unijne na osobę, zobowiązania do dochodów, udział wydatków na organizacje pozarządowe, nakłady na gospodarkę mieszkaniową na osobę, wydatki na promocję w wydatkach ogółem, nowe podmioty gospodarcze) Wykorzystanie funduszy unijnych - ranking Gazety Prawnej. Leszno zajęło czwarte miejsce w Wielkopolsce. Wydatki inwestycyjne samorządów na infrastrukturę techniczną ( w zł na osobę) Leszno 15 miejsce wśród miast na prawach powiatu (2006-13 miejsce, 2007-15) Najbogatsze samorządy Wspólnota (dochody budżetowe w przeliczeniu na 1 mieszkańca) Leszno 11 miejsce (wśród miast na prawach powiatu) Miejsca w poprzednich rankingach: 2001 12, 2002 8, 2003 9, 2004 17, 2005 12, 2006 10, 2007 16 Wykorzystanie środków zagranicznych przez samorządy Wspólnota. Leszno 18 miejsce wśród miast na prawach powiatu. Poniesione wydatki z budżetu w przeliczeniu na 1 osobę Poprzednie rankingi 2005-43 miejsce, 2006 45, 2007 23, 2008 18. Ranking wg wydatków na administrację w przeliczeniu na 1 mieszkańca (Wspólnota). Leszno 34 miejsce wśród miast na prawach powiatu ( 2006-31, 2007-36) Ranking szkół wyższych 2009 Rzeczpospolita. Wyższa Szkoła Humanistyczna 87 miejsce (2001r. 67 miejsce). Kryteria: prestiż, siła naukowa, warunki studiowania, umiędzynarodowienie. Wydział Promocji i Rozwoju 5
LESZNO W SKRÓCIE KAPITAŁ LUDZKI DEMOGRAFIA W 2009r. w Lesznie mieszkało 64 338 osób. Przyrost naturalny nadal był dodatni i wyjątkowo wysoki, wynosił 3,6 promila. Zanotowano ujemne saldo migracji 122 osób. W 2009r. poziom osób, które wymeldowały się z Leszna utrzymał się na poziomie sprzed roku, natomiast o 30 osób zmniejszyła się liczba osób, które do Leszna napłynęły. EDUKACJA Do 21 przedszkoli istniejących w mieście uczęszczało 2 221 dzieci. (90,03% populacji). W 11 szkołach podstawowych uczyło się 3 806 uczniów, a w 11 gimnazjach 2 287 gimnazjalistów. W ramach szkolnictwa ponadpodstawowego i ponadgimnazjalnego działały 52 szkoły, do których uczęszczało 8 032 uczniów. Na 3 uczelniach wyższych studiowało 6 012 studentów. RYNEK PRACY Ogółem w Lesznie było 22 517 osób pracujących (w jednostkach zatrudniających więcej niż 9 osób, wg faktycznego miejsca pracy). Najwięcej osób, w tej grupie firm, pracowało w przetwórstwie przemysłowym: 33 % ogółu pracujących. W 2009r. wzrosła (o 60%) liczba bezrobotnych i wyniosła na koniec roku 2 556 osób. Wskaźnik bezrobocia kształtował się na poziomie 7,7% i był niższy od wskaźnika dla kraju o 4,2 pkt. W ostatnich 9 latach (2000-2009r.) zmieniła się struktura bezrobotnych wg wieku zmniejszył się udział najmłodszych bezrobotnych z 32 do 23. Zwiększyła się natomiast grupa najstarszych bezrobotnych powyżej 54 lat z 1 do 9%. Nastąpił wzrost procentowego udziału osób z wykształceniem wyższym ( z 4 do 14%) oraz średnim ogólnokształcącym ( z 7 do 11%) w ogólnej liczbie bezrobotnych. Spadł natomiast udział bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym (z 37 do 27%). PŁACE Przeciętne wynagrodzenie brutto w Lesznie w 2009 r. wynosiło 2 593,6 zł, Wydział Promocji i Rozwoju 6
w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosło o 4,2%. Najwyższe było w Działalności finansowej i ubezpieczeniowej. Średnia płaca w Polsce była o 28% wyższa niż w Lesznie. KAPITAŁ SPOŁECZNY AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA W Lesznie zarejestrowane były 192 organizacje pozarządowe (wzrost o 4 w porównaniu z poprzednim rokiem). BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE W 2009r. zanotowano w rejonie Leszna (Leszno i powiat leszczyński) 3 581 przestępstwa (o 239 więcej niż w poprzednim roku). Wykrywalność przestępstw ogółem w regionie leszczyńskim jest stosunkowo wysoka i wynosi 83,1% (dla kraju jest to wskaźnik 67,1%). Straż pożarna wzywana była do 198 pożarów. KULTURA Liczba wypożyczeń na 1 czytelnika wynosiła 26,8 wolumina. Wskaźnik ten jest znacznie wyższy od wskaźnika dla miast Wielkopolski, dla których wynosił 20,8 woluminów. TURYSTYKA Z noclegów w Lesznie skorzystało w 2009r. 16 744 turystów (spadek o 111 osób w porównaniu z rokiem poprzednim). 19% stanowili turyści zagraniczni. Pokoje w 6 obiektach noclegowych były wykorzystane w 46,1 %. POMOC SPOŁECZNA Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2009r. utrzymała się na poziomie z roku poprzedniego. Spadła kwota wypłaconych zasiłków o 17%. KAPITAŁ FIZYCZNY INFRASTRUKTURA Ogólna długość dróg w Lesznie wynosi 209,3 km. W 2008r. oddano do użytku 148 mieszkań - 338 (o 190 mniej niż w roku poprzednim). Długość czynnej sieci rozdzielczej (wodociągowej) wynosiła 158,3 km. Zużycie wody na 1 mieszkańca wzrosło do poziomu 34,9 m 3. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 172,4 km. Ilość ścieków odprowadzanych z podmiotów gospodarczych w ostatnim roku wzrosła dopoziomu 918 tys. m 3 Wydział Promocji i Rozwoju 7
KAPITAŁ WIEDZY DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA Nakłady na działalność innowacyjną w leszczyńskich przedsiębiorstwach wyniosły 9,5 mln zł. Wzrosła liczba firm (w systemie REGON) sklasyfikowanych wg zawartości B+R z 607 w 2006r. do 702 w roku 2009. GOSPODARKA W Lesznie działają 8 752 firmy (o 19 więcej niż w roku 2008). 97,7% to firmy prywatne. Najwięcej jest firm zatrudniających do 9 osób 93,8% ogółu podmiotów Finanse przedsiębiorstw Wysokość nakładów inwestycyjnych po gwałtownym wzroście w 2006r, w 2007r. spadła do 120,3 mln zł., a w 2008 i 2009r. wzrosła do 168,6 mln zł. Wynik finansowy netto wyniósł w leszczyńskich podmiotach gospodarczych (zatrudniających powyżej 9 osób) 70,1 mln zł (spadek o 23% w porównaniu z rokiem poprzednim). BUDŻET MIASTA LESZNA Dochody w budżecie miasta Leszna wyniosły 246 476 525 zł.- dochody własne stanowią 49% ogółu dochodów. Spośród ogółu wydatków (265 664 442 zł.) 21% stanowią wydatki majątkowe. Wydział Promocji i Rozwoju 8
I. GOSPODARKA Według Ministerstwa Gospodarki ( ANALIZA SYTUACJI GOSPODARCZEJ POLSKI W 2008 R ) rok 2009 to dla Polski okres spowolnienia gospodarczego. Zgodnie z oczekiwaniami PKB w całym 2009r. wzrósł o 1,7%. Nadal jednak polską gospodarkę charakteryzował relatywnie wysoki wzrost gospodarczy, a skutki kryzysu na światowych rynkach finansowych miały ograniczony zakres. Źródła wzrostu gospodarczego (ożywienie popytu inwestycyjnego, wysoki wzrost konsumpcji i dynamicznie rosnący eksport) spowodowały że Polska była krajem najszybciej się rozwijającym w Europie. I.1 Podmioty gospodarcze Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON na koniec 2009 r. wynosiła 8 752 i nieznacznie wzrosła w porównaniu z 2008 r. Biorąc pod uwagę formę własności firm widoczna jest bardzo duża przewaga ilości firm prywatnych 8 552 (97,7%) nad podmiotami sektora publicznego 200 podmiotów. Podmioty gospodarcze w rejestrze REGON w Lesznie w latach 2000-2009 8 800 8 600 8 484 8 555 8 525 8 509 8 583 8 733 8 752 8 400 8 200 8 245 8 284 8 000 7 800 7 713 7 600 7 400 7 200 7 000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wydział Promocji i Rozwoju 9
W ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Leszna zarejestrowanych było na koniec 2009r. 7 621 firm (o 8 mniej niż w roku 2008). Mniejsza liczba firm w rejestrze miejskim w porównaniu z danymi z Urzędu Statystycznego, wynika z tego, że ujęte są w nim tylko podmioty prowadzone przez osoby fizyczne. Tab. I..1.1 Podmioty wg klas wielkości Leszno 2005-2009 2005 2006 2007 2008 2009 ogółem 8 525 8 509 8 583 8 733 8 752 0-9 7 976 7 934 8 003 8162 8 209 10-49 425 447 455 451 431 50-249 110 114 110 107 98 250 i więcej 14 14 14 13 14 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Podmioty gospodarcze wg klas wielkości Leszno 2009 10-49; 431; 5% 50-249; 98; 1% 250 i więcej; 14; 0% 0-9; 8 209; 94% Struktura firm wg liczby zatrudnionych osób kształtowała się podobnie jak w latach poprzednich. Dominują firmy mikro zatrudniające do 9 osób. Wydział Promocji i Rozwoju 10
Tab. I.1.2 Podmioty gospodarcze wg sektora własności i sekcji PKD2004 (Leszno 2009r.) Ogółem podmioty Sektor publiczny Sektor prywatny Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 239 1 238 Rybactwo Górnictwo 3 0 3 Przetwórstwo przemysłowe 781 6 775 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 6 2 4 Budownictwo 1 038 1 1 037 Handel hurtowy i detaliczny 2 553 2 2 551 Hotele i restauracje 203 2 201 Transport, gospodarka magazynowa 504 1 503 Pośrednictwo finansowe 356 0 356 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 1 488 73 1 415 Administracja publiczna i obrona narodowa 27 19 8 Edukacja 240 75 165 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 620 6 614 Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 693 12 681 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 0 0 Organizacje i zespoły eksterytorialne 1 0 1 Źródło: Główny Urząd Statystyczny 8 752 200 8 552 Wydział Promocji i Rozwoju 11
Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD Leszno 2009 Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 8% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 7% Edukacja 3% Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Przetwórstwo 3% przemysłowe 9% Budownictwo 12% Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 17% Pośrednictwo finansowe 4% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 6% Hotele i restauracje 2% Handel i naprawy 29% Najwięcej firm, 29% ogółu, należy do sekcji Handel i naprawy, a 17 % to firmy z sekcji Obsługa nieruchomości. W ostatnich latach struktura firm wg sekcji nie zmieniała się. I.2. Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach (dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób) Wielkość nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw jest wskaźnikiem ich kondycji finansowej oraz tendencji rozwojowych. Wydział Promocji i Rozwoju 12
Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach w Lesznie (w mln zł) 205,2 200,0 160,8 168,6 150,0 112,4 132,1 120,3 100,0 78,9 95,2 50,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Analizując wielkość środków finansowych inwestowanych w leszczyńskich firmach należy stwierdzić, że ich sytuacja w ostatnim roku poprawiła się. Po spadku nakładów w 2007r. wysokość poniesionych w 2008r. nakładów inwestycyjnych wzrosł. Tendencja wzrostowa utrzymała się w 2009r. (wzrost o 7,8 mln zł). Gorzej sytuacja wyglądała w kraju. W gospodarce polskiej (Ministerstwo Gospodarki Polska 2010 Raport o stanie gospodarki ) w 2009 roku poniesiono nakłady inwestycyjne w wysokości 118,7 mld zł były niższe od poniesionych w roku 2008 o 10,8% (w cenach bieżących). W stosunku do lat poprzednich tempo inwestowania uległo istotnemu ograniczeniu. Przyczyn ograniczenia należy upatrywać głównie w światowym kryzysie ekonomicznym i jego wpływie na gospodarkę Polski. Wydział Promocji i Rozwoju 13
I.3. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach (dane dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób) Poniesione w przedsiębiorstwach nakłady inwestycyjne powodują wzrost wartości środków trwałych. Obrazuje to poniższy wykres. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach w mln zł w Lesznie 1 123,6 1 158,9 1 211,9 1 276,5 1 492,6 1 477,2 1 595 1 600,70 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach (bez potrącenia wartości zużycia) wzrastała. Wyjątkiem jest 2007r., gdy w wyniku szczególnie dużego spadku nakładów inwestycyjnych, również wartość środków trwałych spadła. Wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 osób wyniosła przeszło 1 600 mln zł. Wydział Promocji i Rozwoju 14
I.4 Przychody Przychody z całokształtu działalności w 2009r. wyniosły 2 067 704 tys. zł. Były niższe od przychodów w 2008r. o 1 187 971 tys. zł (o 36,5%) Tab.I.4.1 Przychody netto ze sprzedaży produktów Tab.I.4.2 Przychody firm z Leszna w 2009r. wg sekcji (w tys. zł) Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów Pozostałe przychody operacyjne Dotacje Przychody finansowe 1 633 948 337 869 62 400 14 206 33 487 2008r. 2189957,0 952081,0 79909,0 X 33 728,0 Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w Lesznie w 2009r. wg sekcji PKD2007 (w tys. zł) Przetwórstwo przemysłowe 1 285 623 Budownictwo 231 442 Handel hurtowy i detaliczny 275 954 Ogółem 1 971 817 W Polsce przychody z całokształtu działalności wyniosły 2 323 mld zł i były wyższe niż w 2008 roku o 1,0%. I.5 Koszty Tab. I.5.1 Koszty w podmiotach gospodarczych w Lesznie w 2009r. (w tys. zł) Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności Koszt własny sprzedanych produktów Wartość sprzedanych towarów i materiałów Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe O G Ó Ł E M 1 968 964 1 605 948 286 547 25 965 50 504 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 15
Tab.I.5.2 Koszty w podmiotach gospodarczych w Lesznie w 2009r. wg sekcji PKD2007 (w tys. zł) Koszt własny sprzedanych produktów Wskaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności* Przetwórstwo przemysłowe 1 239 623 96,4 Budownictwo 207 935 89,3 Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych 267 674 95,2 * Relacja kosztów uzyskania przychodów do przychodów z całokształtu działalności, wyrażona w procentach. Koszty i przychody w latach 2003-2009 W 2009r. ponoszone w podmiotach gospodarczych koszty przedstawione zostały przez Urząd Statystyczny w Poznaniu w innym ujęciu niż dla lat poprzednich. Nie ma informacji o kosztach ogółem, co uniemożliwia pokazanie dynamiki zjawiska. Przychody i koszty leszczyńskich firm w tys. zł. 3 500 000 3 123 683 3255675 3 143 847 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 2 573 345 2 256 591 2 335 113 2 219 246 1 908 571 2 124 589 2 493 933 2 219 246 1 804 502 2 067 704 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Przychody Koszty Wydział Promocji i Rozwoju 16
Zarówno przychody jak i koszty z roku na rok rosną. Z wyjątkiem 2007r. kiedy wystąpił spadek kosztów. Osiągane przychody były wyższe od ponoszonych kosztów, szczególnie duża różnica wystąpiła w 2007r. I.6. Wyniki finansowe Tab. I.6.1 Wynik finansowy w tys. zł w Lesznie w podmiotach zatrudniających więcej niż 9 osób Wynik finansowy na Sprzedaży produktów, towarów i materiałów działalności gospodarczej Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto O G Ó Ł E M 79 322 98 740 98 740 70 108 Przetwórstwo przemysłowe 46 000 X 48 658 28 293 Budownictwo 23 507 X 25 198 20710 Handel hurtowy i detaliczny 8 280 X 13 809 12 006 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 17
Wynik finansowy netto w mln zł. w Lesznie (podmioty zatrudniające więcej niż 9 osób) 120 107,3 100 95,2 90,8 91,1 80 60,7 72,8 60,6 70,1 60 40 37,5 38,7 20 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Do 2004r. wynik finansowy netto wzrastał. Od 2000r. kwota zwiększyła się prawie trzykrotnie. W latach 2005 i 2006 spadała, osiągając poziom 60 milionów złotych. Natomiast rok 2007 i 2008r. przyniosły znów wzrost do poziomu ponad 90 milionów złotych. Ostatni rok to kolejny spadek do poziomu 70 mln zl. I.7 Fundusz Poręczeń Kredytowych Leszczyńscy przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z poręczeń kredytowych udzielanych przez Samorządowy Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Gostyniu oraz Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. Tab. I.7.1 Kwota poręczenia w zł. 2005 2006 2007 2008 2009 Samorządowy Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Gostyniu 54 000 462 000 2 366 520 2 694 000 3 563 307 Ilość poręczeń udzielonych w SFPK 2 5 22 19 31 Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa 222 500 289 695 0 0 0 Wydział Promocji i Rozwoju 18
Wielkopolskiego RAZEM 276 500 751 695 2 366 520 2 694 000 3 563 307 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Zainteresowanie firm korzystaniem z tej formy wsparcia w ostatnich latach znacznie wzrosło. Od trzech lat leszczyńscy przedsiębiorcy korzystali tylko z funduszu w Gostyniu. Kwota poręczenia z roku na rok wzrasta. W 2009r. 31 przedsiębiorcom udzielono poręczenia na kwotę 3 563 tys. zł. I.8 TURYSTYKA O atrakcyjności turystycznej miasta świadczy liczba odwiedzających go turystów. Leszno przyciąga turystów głównie walorami kulturowymi oraz bogatym zapleczem sportowo-rekreacyjnym umożliwiającym korzystanie z różnorodnych form wypoczynku. Leszno jako centrum regionu ciekawego pod względem krajobrazowym i przyrodniczym stanowi doskonałą bazę wypadową oferującą 276 miejsc noclegowych w 6 obiektach całorocznego zakwaterowania. I.8.1. Miejsca noclegowe Tab. I.8.1.1 Rodzaje obiektów Korzystający z noclegów Turyści zagraniczni Ogółem Udzielone noclegi Turystom zagranicznym Ogółem Obiekty ogółem (hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe, pozostałe) 16 744 3 119 27 951 7 001 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Korzystający z noclegów liczba osób wynajmujących pokoje Wynajęte pokoje liczba pokoi wynajętych przez osoby korzystające z noclegów (w tym pokoje wieloosobowe) Udzielone noclegi noclegi udzielone osobom korzystającym z noclegów (w tym pobyty kilkudniowe) Po dużym spadku w 2007r. liczby osób korzystających z noclegów, w kolejnych latach ich liczba wzrosła i wynosi prawie 17 tys. Wydział Promocji i Rozwoju 19
Ostatni rok przyniósł niestety spadek liczby turystów zagranicznych, którzy stanowili 19 % wszystkich korzystających z miejsc noclegowych w Lesznie (w 2007 i 2008r. 22%). Korzystający z noclegów w obiektach noclegowych w Lesznie 25 000 21 634 22 261 20 650 20 707 20 000 15 000 15 426 16 855 16 744 10 000 5 000 2 755 3 408 3 512 3 225 3 429 3 687 3 119 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 korzystający z noclegów turyści zagraniczni Wydział Promocji i Rozwoju 20
Udzielone noclegi w obiektach noclegowych w Lesznie 50 000 45 000 45 608 41 744 40 000 35 000 37 170 35 564 32 622 30 000 28 636 27 951 25 000 20 000 15 000 10 000 7 060 7 607 7 718 7 076 7 717 8 634 7 001 5 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 udzielone noclegi udzielone noclegi turystom zagranicznym Wydział Promocji i Rozwoju 21
Noclegi w Lesznie 50 000 45 000 45 608 41 744 40 000 37 170 35 564 35 000 32 622 30 000 28 636 27 951 25 000 20 545 20 161 23 059 20 029 20 000 13 278 17 310 16 760 15 000 10 000 5 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 wynajęte pokoje udzielone noclegi W 2009r. wynajęto o 4 671 pokoi mniej niż w roku poprzednim. Spadła też liczba udzielonych noclegów o 3 030. Tab. I.8.2. Liczba miejsc noclegowych ogółem Wynajęte pokoje (hotele, motele i pensjonaty) W tym w obiektach całorocznych Ogółem turystom zagranicznym Stopień wykorzystania pokoi w % Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w % 23 059 23 059 6 859 46,1 29,4 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 22
Stopień wykorzystania pokoi w obiektach noclegowych w Lesznie (w %) 70 62,5 65,5 63,6 60 50 39,6 48,2 54,7 52,7 49,8 55,9 46,1 40 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 W ostatnim roku wykorzystanie pokoi w obiektach noclegowych znacznie spadło (o 9,8 punktu procentowego) podobna tendencja wystąpiła też w wykorzystaniu miejsc noclegowych. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w Lesznie (w %) 60 52,4 50 40 38,7 36,4 39,6 48,2 41,5 35,6 32,7 36,6 29,4 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wydział Promocji i Rozwoju 23
II. KAPITAŁ LUDZKI Termin kapitał ludzki jest pojęciem oznaczającym zasób wiedzy, umiejętności oraz potencjału zawartego w każdym człowieku i w społeczeństwie jako całości, określającym zdolności do pracy, adaptacji do zmian w otoczeniu oraz możliwości tworzenia nowych rozwiązań 1. W ramach analizy kapitału ludzkiego w Lesznie prezentujemy następujące zagadnienia: demografia edukacja rynek pracy płace II.1. DEMOGRAFIA W 2009r. w Lesznie mieszkało 64 338 osób. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ludności wzrosła o 196 osób. Utrzymała się tendencja wzrostowa zanotowana również w dwóch poprzednich latach. Wyjątkiem był 2006r., w którym wystąpił niewielki spadek liczby ludności. Według prognoz stały spadek liczby ludności Leszna ma się zacząć od 2015r. W strukturze mieszkańców Leszna wg płci dominują kobiety. W 2009r. wskaźnik feminizacji wynosił 52,5%. Na 1 km 2 powierzchni miasta przypadało 2 019 osób. Tab. I.1.1 Ludność wg faktycznego miejsca zamieszkania 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ogółem 63 557 63 634 63 663 63 787 63 970 63 955 64 057 64 142 64 338 mężczyźni 30 456 30 407 30 382 30 416 30 490 30 453 30 443 30 481 30 559 kobiety 33 101 33 227 33 281 33 371 33 480 33 502 33 614 33 661 33 779 Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank danych Regionalnych 1 Definicja za Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Wydział Promocji i Rozwoju 24
Ludność Leszna wg faktycznego miejsca zamieszkania w latach 2001-2009 63 310 63 634 63 663 63 787 63 970 63 955 64 057 64 142 64338 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Prognoza ludności (w tys.) Leszno 2003-2030 66 64 62 60 58 63,7 64,1 64,4 64,2 63,2 61,6 59,1 56 2003 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Prognoza GUS, na lata 2003-2030 (opracowana na wynikach spisu ludności z 2002 r. i opublikowana przez GUS w 2004 r.), bazująca na założeniu o postępującym spadku urodzeń, wobec obserwowanych dynamicznych zmian społecznoekonomicznych, straciła na aktualności. W 2006 roku zostały podjęte przez GUS prace nad nową prognozą ludności, której założenia uwzględniają zmiany w przebiegu procesów demograficznych obserwowanych w ostatnich latach (m. in. emigracja do krajów UE). Niestety nie pokazuje ona danych dla miasta, dlatego przedstawiamy poniższą prognozę dla miast Wielkopolski Wydział Promocji i Rozwoju 25
Prognoza ludności w miastach Wielkopolski w tys. 1918,0 1914,7 1911,6 1908,6 1896,0 1881,9 1857,0 1818,0 1770,8 2007 2008 2009 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Prognoza zakłada stały spadek liczby ludności w miastach Wielkopolski. Dane o liczbie mieszkańców Leszna nie potwierdzają prognozy. W Lesznie liczba mieszkańców stale wzrasta. II.1.1. Przyrost naturalny Przyrost naturalny określany jest jako różnica pomiędzy urodzeniami a zgonami. Tab. I.1.1.1 Demografia w Lesznie Lata Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Przyrost naturalny na tys. mieszkańców 2001 356 583 523 60 1,0 2002 344 574 467 107 1,7 2003 371 635 522 113 1,8 2004 342 601 496 105 1,7 2005 370 652 570 82 1,3 2006 380 634 568 66 1,0 2007 459 633 538 95 1,5 2008 421 733 566 167 2,6 2009 445 798 569 229 3,6 Źródło: Główny Urząd Statystyczny W ostatnich latach liczba zawieranych w Lesznie małżeństw utrzymuje się na poziomie powyżej 400 małżeństw rocznie. Wyjątkowo duża liczba urodzeń, która Wydział Promocji i Rozwoju 26
wystąpiła w 2008r. zwiększyła się jeszcze w ostatnim roku o 65 dzieci i osiągnęła poziom 798 urodzeń. Uwzględniając ten fakt oraz niewielki, tylko o 3 osoby, wzrost liczby zgonów przyrost naturalny był w rezultacie bardzo wysoki i wyniósł 229 osób. Tak dużego przyrostu wynoszącego na tysiąc mieszkańców 3,6 promila nie było w Lesznie od początku lat 90-tych. Przyrost naturalny na tys. mieszkańców w Lesznie w latach 2000-2009 3,59 2,1 0,95 1,69 1,79 1,66 1,29 1,04 1,5 2,6 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Przyrost naturalny dla całego województwa był niższy i wynosił 2,9. Przyrost naturalny w 2009r. w 3,59 2,71 Leszno Wielkopolska W skali kraju od 2002 do 2005 roku notowano ujemny przyrost naturalny. Natomiast w ostatnich latach liczba urodzeń przewyższyła liczbę zgonów. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców przyrost naturalny w Polsce w 2009r. wynosił 0,9 (tak jak w roku poprzednim). Wydział Promocji i Rozwoju 27
II.1.2 Migracje Migracje to przemieszczanie się ludności między różnymi miejscami zamieszkania. Migracje wewnętrzne oznaczają zmianę miejsca zamieszkania w granicach Polski, natomiast migracje zewnętrzne to ruch ludności między Polską, a innymi krajami. Saldo migracji stanowi różnicę między liczbą ludności napływającej, a liczbą ludności odpływającej z danego miejsca. Tab. I.1.2.1 Migracje w Lesznie Lata Saldo migracji Odpływ Napływ 2000 84 590 674 2001 274 547 819 2002 6 595 601 2003-47 741 694 2004 6 700 706 2005 51 675 726 2006-2 795 793 2007-110 864 754 2008-93 787 694 2009-122 786 664 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 28
Saldo migracji w Lesznie 300 270 250 200 150 142 100 82 81 50 40 15 0-50 1999 2000 2001-2 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009-40 -100-150 -110-93 -122 Od trzech lat występuje w Lesznie ujemne saldo migracji. W 2009r. poziom osób, które wymeldowały się z Leszna utrzymał się na poziomie sprzed roku, natomiast o 30 osób zmniejszyła się liczba osób, które do Leszna napłynęły. Tab. I.1.2.2 Kierunki migracji wewnętrznych(leszno 2000-2009) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Napływ ludności 332 492 330 390 374 396 364 331 332 283 z miast Napływ ludności 340 325 271 292 329 326 419 401 402 338 ze wsi Odpływ ludności do miast 264 256 270 307 277 268 282 318 319 284 Odpływ ludności na wieś Źródło: Główny Urząd Statystyczny 326 291 291 415 411 373 402 487 488 474 Wydział Promocji i Rozwoju 29
Kierunki migracji z/do Leszna w latach 2000-2009 550 500 450 400 350 300 250 200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Napływ ludności z miast Odpływ ludności do miast Napływ ludności ze wsi Odpływ ludności na wieś Od roku 2003 dominuje odpływ mieszkańców na wieś. Wynika to z ogólnopolskiej tendencji osiedlanie się na przedmieściach miast. Ruch ludności wg kierunków w ostatnim roku był w każdą stronę niższy niż przed rokiem. Migracje zewnętrzne 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 zameldowania z zagranicy 7 2 2 0 12 3 4 10 22 14 43 wymeldowania za granicę 0 0 0 34 19 12 34 111 59 42 28 saldo migracji zagranicznych 7 2 2-34 -7-9 -30-101 -37-28 15 Po 2006r., w którym widoczny był duży wzrost liczby osób wyjeżdżających za granicę, następował spadek wymeldowujących się na stałe za granicę. W 2009 wystąpiła duża liczba zameldowań w Lesznie osób z zagranicy (być może są to osoby, które wróciły z emigracji). Wydział Promocji i Rozwoju 30
Migracje zagraniczne Leszno 2002-2009 150 111 100 50 0-50 59 42 43 34 34 28 19 22 12 12 0 3 4 10 14 15 2002-7 2003-9 2004 2005 2006 2007 2008 2009-34 -30-37 -28-100 -101-150 wymeldowania zameldowania saldo migracji II.1.3.Ludność wg wieku Tab. I.1.3.1 Struktura wiekowa mieszkańców Leszna w latach 2007-2009r. WIEK 2007 2008 2009 MĘŻCZYŹNI KOBIETY 0-4 lat 3 183 3 265 3 461 1 769 1 692 5-9 3 159 3 119 3 117 1 600 1 517 10-14 3 476 3 383 3 239 1 666 1 573 15-19 4 421 4 259 4 158 2 108 2 050 20-24 5 418 5 184 4 901 2 415 2 486 25-29 5 495 5 429 5 473 2 789 2 684 30-34 5 204 5 421 5 541 2 707 2 834 35-39 4 257 4 392 4 570 2 248 2 322 40-44 3 834 3 813 3 791 1 877 1 914 45-49 4 471 4 251 4 087 1 923 2 164 50-54 5 340 5 206 5 063 2 349 2 714 55-59 4 927 5 036 5 032 2 279 2 753 60-64 3 261 3 746 4 205 1 905 2 300 65-69 2 390 2 293 2 229 939 1 290 70 i więcej 5 221 5 345 5 471 1 985 3 486 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 31
Struktura ludności Leszna wg wieku 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 2006 2007 2008 2009 W wyniku wyżu demograficznego z przełomu lat 70 i 80-tych obecnie najliczniej reprezentowana jest grupa z przedziału wieku od 25 do 34 lat. Wyż demograficzny występuje również w grupie osób od 50 do 54 oraz 55-59 lat. W ostatnich trzech latach widoczne jest przesuwanie się wyżów do kolejnych przedziałów wiekowych powyżej 70 roku życia. II.1.4.Struktura społeczno-zawodowa Struktura społeczno-zawodowa mieszkańców określa udział poszczególnych grup mieszkańców wg wieku zdolności do pracy. Wiek produkcyjny dotyczy kobiet od 18 do 59 roku życia, natomiast dla mężczyzn jest to przedział od 18 do 64 lat. Tab. I.1.4.1 Struktura społeczno - zawodowa mieszkańców Leszna w 2009r. Wiek przedprodukcyjny (0-17 lat) Wiek produkcyjny (18-59/64 lata) Wiek poprodukcyjny 12 146 42 192 10 000 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 32
W Lesznie osoby w wieku produkcyjnym stanowią 65,5% ogółu mieszkańców. Ludność w wieku poprodukcyjnym to 15,5% ogółu Leszczynian, a przedprodukcyjnym 18,9% ludności. Struktura jest podobna jak w roku poprzednim. Struktura społeczno - zawodowa mieszkańców Leszna w % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 12 13 13 13 13 14 14 15 15 15,5 64 65 65 66 66 66 66 66 66 65,6 24 23 22 21 21 20 20 19 19 18,9 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny Od 2000 roku zauważalna jest tendencja spadkowa udziału osób w wieku przedprodukcyjnym (z 24% do 19%). Natomiast wzrósł udział osób w wieku produkcyjnym i utrzymał się przez ostatnie 7 lat na poziomie 66%. Udział osób w wieku poprodukcyjnym wzrósł z 12% do 15,5%. Zmiany te są rezultatem przemian demograficznych stosunkowo mały przyrost naturalny w ostatnich latach, wkraczanie w wiek produkcyjny roczników z wyżu demograficznego. Być może wyjątkowo duży przyrost naturalny w ostatnim roku wpłynie na zmianę tendencji. Współczynnik obciążenia demograficznego, czyli liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosił w Lesznie 52,5 osoby (podobnie jak w latach ubiegłych). Dla kraju współczynnik ten był wyższy 55 osób. W skali kraju, struktura ludności Polski charakteryzuje się większym o 1 punkt procentowy niż w Lesznie udziałem grupy osób najstarszych (w wieku poprodukcyjnym 16,5%) oraz mniejszym udziałem osób w wieku produkcyjnym 65%. Najmłodsi Polacy stanowili 19% ogółu ludności. Wydział Promocji i Rozwoju 33
Struktura społeczno-zawodowa mieszkańców Leszna na tle Polski w % w 2009r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15,5 16,5 65,6 64,5 18,9 18,9 Leszno Polska wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny II.1.5 Trwanie życia Tab.I.1.5.1 Struktura ludności wg wieku i płci Mężczyźni Kobiety Wyszczególnienie w wieku lat 0 15 30 45 60 0 15 30 45 60 POLSKA 71,53 57,13 42,86 29,25 17,90 80,05 65,62 50,85 36,39 23,15 Wielkopolska 71,95 57,49 43,17 29,44 17,96 79,94 65,52 50,74 36,25 22,95 Podregion leszczyński - miasta 72,8 58,1 43,6 29,6 17,9 79,1 64,7 50,0 35,5 22,6 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Od 1992 roku obserwuje się w kraju nieprzerwany wzrost średniej długości trwania życia. Dla osób urodzonych w 2009r. przeciętne trwanie życia w Polsce szacuje się na 71,53 lat dla mężczyzn oraz 80,05 dla kobiet. W Wielkopolsce mężczyźni będą żyli trochę dłużej 71,95, kobiety natomiast będą żyły niewiele krócej 79,94. Podobnie sytuacja wygląda w miastach podregionu leszczyńskiego trwanie życia dla mężczyzn to 72,8 lat, a kobiet 79,1 lat. Wydział Promocji i Rozwoju 34
II.1.6. Ludność wg wykształcenia Na jakość kapitału ludzkiego miasta wpływa wykształcenie jego mieszkańców. Niestety Urząd Statystyczny nie posiada aktualnych danych dotyczących ludności według wykształcenia. Ostatnie dostępne dane pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego (2002r.). Ludność Leszna wg wykształcenia w 2002r. (dane wg Narodowego Spisu Powszechnego) Podstaw ow e i bez w ykształcenia szkolnego 24% Wyższe 13% Zasadnicze zaw odow e 23% Średnie 40% Wydział Promocji i Rozwoju 35
Struktura ludności wg wykształcenia (%) Leszno na tle Wielkopolski i Polski (Narodowy Spis Powszechny 2002r.) 60 58 55 56 50 40 30 20 10 10 13 9 9 8 9 33 30 40 25 33 32 28 24 23 21 20 15 17 16 17 0 Wyższe Policealne i średnie Zasadnicze zawodowe Podstawowe, bez wykształcenia i z nieustalonym wykształceniem Polska Wielkopolska Leszno Kalisz Ostrów Wlkp. Konin Na tle Polski, Wielkopolski i wybranych miast województwa struktura mieszkańców Leszna wg wykształcenia przedstawia się korzystnie. Szczególnie biorąc pod uwagę udział osób z wykształceniem wyższym w Lesznie jest najwyższy i wynosi 13%. Biorąc pod uwagę osoby z wykształceniem policealnym i średnim w Lesznie jest ich więcej niż przeciętna w kraju i województwie, ale mniej niż w porównywanych miastach. Udział mieszkańców z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz podstawowym jest wyższy w Lesznie niż w Ostrowie Wlkp., Kaliszu i Koninie. Jeszcze wyższy występuje w Polsce i Wielkopolsce. Porównując wyniki dwóch ostatnich spisów powszechnych widoczny jest wzrost udziału osób z wykształceniem wyższym (z 9% w 1988r. do 13% w 2002r.) i średnim (z 31% do 39%) oraz spadek udziału mieszkańców z wykształceniem zasadniczym zawodowym (z 27% do 23%) oraz podstawowym i bez wykształcenia (z 33% do 24%). Wydział Promocji i Rozwoju 36
Struktura ludności wg wykształcenia (%) Leszno 1988r. i 2002r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 24 33 23 27 39 31 9 13 1988r. 2002r. Podstaw ow e i bez w ykształcenia szkolnego Zasadnicze zaw odow e Średnie Wyższe Źródło: Narodowy Spis Powszechny Prezentowana poniżej struktura wykształcenia mieszkańców Leszna opiera się na badaniach opinii mieszkańców prowadzonych na reprezentatywnej próbie. Od pierwszego badania przeprowadzonego w 1995r. występuje tendencja wzrostowa udziału osób z wykształceniem wyższym, maleje natomiast udział osób z wykształceniem podstawowym. Struktura ludności wg wykształcenia (%)Leszno (na podstawie próby do badania opinii mieszkanców) Wyższe Średnie Zasadnicze zawodowe Podstawowe 13 12,4 10 9,5 7,2 30 31 29,1 23 23,6 44 43,8 43,7 48 43,6 13 12,8 17,2 19,4 25,6 1995 1999 2002 2005 2009 Wydział Promocji i Rozwoju 37
Znajomość języków obcych W badaniu opinii mieszkańców przeprowadzonym w 2009r. zapytaliśmy o znajomość języków obcych (w różnym stopniu zaawansowania). Odsetek Leszczynian znających język obcy jest wyższy niż wskaźnik dla kraju (według przeprowadzonych przez CBOS w 2006r. badań Wyjazdy zagraniczne Polaków i znajomość języków obcych ). W Lesznie dominuje język rosyjski, ale głównie znajomość w stopniu podstawowym deklarowana jest przez starszych mieszkańców (system edukacyjny PRL). Znajomość języków obcych w Lesznie i Polsce Leszno (2009r.) 26,4 28,5 20 14 Polska (2006r.) 40 22 Angielski Niemiecki Rosyjski Źródło: Polska-badanie CBOS, Leszno-badanie Życie w Lesznie Wykorzystanie komputerów i dostęp do Internetu Urząd Statystyczny nie prowadzi badań dotyczących wykorzystania komputerów i dostępu do Internetu na poziomie miast. Ostatnie dostępne dane dla Leszna na ten temat pochodzą z badania Życie w Lesznie 2009r.. Według wyników badania opinii mieszkańców w Lesznie komputer w domu posiadało 77,1% gospodarstw domowych ( w miastach Polski 48%). Spośród 64,8% badanych mieszkańców Leszna, deklarujących korzystanie z Internetu, 97% miało dostęp do Internetu w domu. W miastach Polski 48% gospodarstw domowych posiadało techniczną możliwość Wydział Promocji i Rozwoju 38
dostępu do Internetu (źródło: Wykorzystanie technologii informacyjnotelekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne kwiecień 2008 GUS). Posiadanie komputera i dostępu do internetu (%) Leszno 2009 Polska 2008 77,1 59 64,8 48 Komputer Internet Wydział Promocji i Rozwoju 39
II.2. EDUKACJA II.2.1 Wychowanie przedszkolne W 2009 roku na terenie miasta funkcjonowało ogółem 20 przedszkoli, w tym 15 przedszkoli miejskich. Ponadto przy SP nr 9 działał 1 oddział przedszkolny. Liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym na terenie miasta wynosiła średnio 2 221 dzieci. Dzieci z roczników przedszkolnych korzystające z przedszkola (%) Leszno 2000-2009 95 90 85 80 78 79 81 82 84,3 87 87 88 92,46 90,03 75 70 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Od 2000 roku następował wzrost udziału dzieci korzystających z przedszkola wśród ogółu dzieci z roczników przedszkolnych. W 2008 roku wskaźnik ten osiągnął wysoki poziom 92,46% dzieci z roczników przedszkolnych. Pomimo spadku w 2009r. o 2,43 punkty procentowe wskaźnik ten nadal jest wysoki i wynosi 90,03%. Wydział Promocji i Rozwoju 40
Dzieci w przedszkolach Leszno 2002-2009 2 250 2 200 2 198 2 221 2 150 2 100 2 050 2 014 2 047 2 078 2 057 2 083 2 045 2 000 1 950 1 900 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 W ostatnich dwóch latach wystąpił duży wzrost liczby dzieci w przedszkolach Jest to wynik uzupełnienia oferty przedszkoli miejskich przez przedszkola prywatne (5 placówek) II.2.2 Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne Uczniowie i absolwenci szkół podstawowych w Lesznie uczniowie absolwenci 4 987 4 822 4 537 4 299 4 199 4 001 3 909 3 858 3 910 876 867 922 880 790 784 744 638 634 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 W roku szkolnym 2009/10 do 11 szkół podstawowych (sześć lat nauki) uczęszczało 3 806 uczniów (dodatkowo 104 uczniów w Zespole Szkół Specjalnych). Od 2001 r. Wydział Promocji i Rozwoju 41
liczba dzieci w szkołach podstawowych spadała, zmniejszała się też liczba absolwentów. W ostatnim roku natomiast tendencja ta zmieniła się, liczba dzieci w szkołach podstawowych zwiększyła się o 52 osoby do poziomu 3 910. Uczniowie i absolwenci gimnazjów w Lesznie uczniowie absolwenci 2 807 2 807 2 754 2 606 2 481 2 328 2 287 870 845 824 916 881 778 786 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Do 11 gimnazjów funkcjonujących w mieście (3 lata nauki po szkole podstawowej) uczęszczało 2 287 uczniów (dodatkowo 86 uczniów w szkole specjalnej). Liczba gimnazjalistów od 2004r. spada. Egzamin gimnazjalny 35 30 25 20 15 10 5 0 Wyniki egzaminu gimnazjalnego 2007r. 32,59 32,47 33,9 34,07 25,91 25,06 26,23 27,5 Leszno Konin Kalisz Poznań Średnia z egzaminu matematyczno-przyrodniczego Średnia z egzaminu humanistycznego Wydział Promocji i Rozwoju 42
Wyniki egzaminu gimnazjalnego 2008r. 35 30 30,65 27,76 27,11 31,5 28,63 33,34 29,64 33,51 25 20 Leszno Konin Kalisz Poznań Średnia z egzaminu matematyczno-przyrodniczego Średnia z egzaminu humanistycznego Wyniki egzaminu gimnazjalnego 2009r. 35 32,73 32,44 33,78 33,61 30 27,2 26,59 28,24 28,84 25 20 Leszno Konin Kalisz Poznań Średnia z egzaminu matematyczno-przyrodniczego Średnia z egzaminu humanistycznego Porównując wyniki egzaminu gimnazjalnego w Lesznie z innymi miastami Wielkopolski uczniowie z Leszna otrzymali małą liczbę punktów, jedynie w Koninie wyniki były niższe (podobnie było w dwóch poprzednich latach). II.2.3. Skolaryzacja Współczynnik skolaryzacji brutto jest to relacja liczby osób uczących się na danym poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do liczby ludności w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania. Tab. II.2.3.1 Wydział Promocji i Rozwoju 43
Współczynnik skolaryzacji brutto 2006 2007 2008 2009 szkoły podstawowe- Leszno 102,50 101,88 102,17 102,38 szkoły podstawowe- miasta Wielkopolski 115,97 115,52 115,86 116,81 Gimnazja - Leszno 115,51 111,68 111,33 112,55 Gimnazja - miasta Wielkopolski 132,27 133,28 134,42 135,64 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Współczynnik skolaryzacji w Lesznie w porównaniu z innymi miastami w Wielkopolsce jest niski. Dla szkół podstawowych wskaźnik w Lesznie jest niższy o 14,43 punktu procentowego, natomiast dla gimnazjów o 23,09 punktu procentowego od wskaźnika w miastach Wielkopolski. II.2.4. Komputeryzacja Tab. II.2.4.1 Uczniowie przypadający na 1 komputer 2005 2006 2007 2008 2009 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych 24 20 19,5 14,67 15,66 gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych 24 21 17,4 15,42 15,39 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Sytuacja w leszczyńskich szkołach pod względem komputeryzacji jest nieco lepsza niż w miastach Wielkopolski. W Lesznie na 1 komputer zarówno w szkołach podstawowych jak i gimnazjach, przypadało ponad 15 uczniów. Nieznaczny wzrost w szkołach podstawowych w porównaniu z rokiem poprzednim wynikał ze wzrostu liczy Wydział Promocji i Rozwoju 44
uczniów tych szkół. Uczniowie przypadający na 1 komputer w 2009r. Leszno na tle wybranych miast Wielkopolski szkoły podstawowe gimnazja 15,66 19,61 19,33 15,39 15,53 17,17 19,15 17,52 Leszno Ostrów Wlkp. Piła Kalisz II.2.5. Szkolnictwo ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne Tab. II.2.5.1 Szkoły 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Ogółem (ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne artystyczne, policealne i pomaturalne) 73 65 68 52 Ponadpodstawowe (zasadnicze, średnie zawodowe) 4 0 0 0 Ponadgimnazjalne 32 35 31 28 zasadnicze zawodowe (ze specjalnymi) 6 6 6 6 licea profilowane 4 3 2 0 technika 15 15 15 15 technika uzupełniające (dla dorosłych), artystyczne dające uprawnienia zawodowe, specjalne szkoły przysposabiające do pracy 7 11 8 7 Licea ogólnokształcące 7 7 6 6 Policealne i pomaturalne (dla dorosłych) 38 30 31 28 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 45
Tab. II.2.5.2 SZKOŁY U c z n i o w i e Absolwenci OGÓŁEM 8 032 2 455 Ponadgimnazjalne 6 720 1 959 zasadnicze zawodowe (ze specjalnymi) 963 341 licea profilowane 0 33 technika 2 681 508 technika uzupełniające (dla dorosłych), artystyczne dające uprawnienia zawodowe, specjalne szkoły przysposabiające do pracy 608 242 licea ogólnokształcące 2 468 835 Policealne i pomaturalne (dla dorosłych) 1312 496 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tab. II.2.5.3 Uczniowie 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Ogółem (ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne artystyczne, policealne i pomaturalne) 9 352 9 060 9023 8 032 Ponadpodstawowe (zasadnicze, średnie zawodowe) 134 0 0 0 Ponadgimnazjalne 7 644 7 362 7 084 6 720 zasadnicze zawodowe (ze specjalnymi) 995 1004 938 963 Wydział Promocji i Rozwoju 46
licea profilowane 221 114 35 0 technika 2 580 2 639 2 673 2 681 technika uzupełniające (dla dorosłych), artystyczne dające uprawnienia zawodowe, specjalne szkoły przysposabiające do pracy 1 100 976 887 608 Licea ogólnokształcące 2 748 2 629 2 551 2 468 Policealne i pomaturalne (dla dorosłych) 1 708 1 698 1 939 1 312 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Najwięcej 40% uczniów kształcących się po skończeniu gimnazjum wybrało edukację w technikum, nieco mniej w liceum ogólnokształcącym 37%. Do 28 szkół policealnych i pomaturalnych uczęszczało 1 312 osób (o 627 osób mniej niż w 2008r.). II.2.6. Szkolnictwo wyższe W Lesznie w roku akademickim 2009/2010 działały 3 szkoły wyższe. Tab. II.2.6.1 Wydział Promocji i Rozwoju 47
Szkoły wyższe 2009/2010 ogółem Na studiach stacjonarnych niestacjonarnych Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie 2450 33 2417 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. A. Komeńskiego w Lesznie 3229 2083 1146 Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania w Lesznie 441 0 441 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Ponadto 232 osoby uczęszczały do Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych (Zakład Kształcenia Nauczycieli). Wg klasyfikacji Urzędu Statystycznego słuchacze tej szkoły nie są uwzględniani w ogólnej liczbie studentów Łącznie w 2009 r. studiowało w Lesznie 6 244 osób. II.2.6.2 Liczba studentów w Lesznie (PWSZ, WSMiZ, WSH) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ogółem 4 059 5 304 6 187 7 256 7 807 7 641 7 383 6 939 6 012 Dzienne 1 521 2 151 2 500 3 038 2 864 2 941 2 782 2 487 2 067 Zaoczne 2 538 3 153 3 687 4 218 4 943 4 700 4 601 4 452 3 945 Źródło: dane z PWSZ, WSMiZ, WSH Studenci szkół wyższych oraz kierunków (dane bezpośrednio z uczelni) II.2.6.3.Studenci i absolwenci leszczyńskich uczelni(dane bezpośrednio z uczelni) Studenci w roku akademickim Uczelnia Kierunek 2009/2010 Absolwenci Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Stacjonarne Niestacjonarne Razem 2009r. Ekonomia 437 225 662 183 Rolnictwo 165 164 329 160 Mechanika i budowa maszyn 119 199 318 49 Elektrotechnika 122 141 263 78 Pedagogika 624 152 776 284 Wydział Promocji i Rozwoju 48
Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania Wyższa Szkoła Humanistyczna Wychowanie fizyczne 230 124 354 133 Turystyka i rekreacja 306 117 423 140 Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej 31-31 20 Ogółem 2 034 1 122 3 156 1047 Zarządzanie w logistyce 0 58 58 0 Zarządzanie zasobami ludzkimi 0 27 27 0 Zarządzanie w administracji 0 89 89 26 Marketing i zarządzanie 0 86 86 15 Samorząd terytorialny i polityka społeczna 0 24 24 34 Zarządzanie ośrodkami hodowli i rekreacji konnej 0 0 0 2 Zarządzanie finansami przedsiębiorstw 0 75 75 36 Informatyka w zarządzaniu 0 14 14 15 Hotelarstwo i gastronomia 0 0 0 7 Zarządzanie w służbie zdrowia i instytucjach niedochodowych 0 0 0 2 Zarządzanie miastem i środowiskiem 0 0 0 9 Zarządzanie w hotelarstwie i rekreacji konnej 0 15 15 0 Ogółem 0 388 388 146 Pedagogika I stopień 19 782 801 340 Pedagogika II stopień 0 1 419 1 419 583 Socjologia I stopień 0 185 185 0 Kosmetologia 14 49 63 0 Ogółem 33 2 435 2 468 923 RAZEM 2 067 3 945 6 012 2116 Źródło: dane z PWSZ, WSMiZ, WSH Wydział Promocji i Rozwoju 49
Liczba studentów w Lesznie 8 000 7 000 6 000 5 304 6 187 7 256 7 807 7 641 7 383 6 939 6 012 5 000 4 000 4 059 3 000 2 000 1 000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ogółem Dzienne Zaoczne Od czterech lat występuje w Lesznie spadek liczby studentów (ogółem o 1 795 osób). Początkowo było to spowodowane spadkiem liczby studentów zaocznych, ale w ostatnich latach zmniejszyła się też liczba studentów studiujących w systemie dziennym. Absolwenci 57 % wszystkich absolwentów studiów wyższych(w ubiegłym roku 52%) stanowią absolwenci pedagogiki. Natomiast z badań przeprowadzonych wśród leszczyńskich przedsiębiorców wynika, że na rynku pracy jest głównie zapotrzebowanie na absolwentów kierunków technicznych, inżynierskich. Oznacza to, że kierunki kształcenia w leszczyńskich uczelniach są niedostosowane do potrzeb lokalnej gospodarki. Potwierdzeniem jest też wskazanie przez PUP pedagogów jako jednej z najliczniejszych grup bezrobotnych. Wydział Promocji i Rozwoju 50
II.3. RYNEK PRACY II.3.1. Pracujący wg PKD (dotyczy gospodarki narodowej, bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób, rolnictwa indywidualnego, zatrudnionych w organizacjach społecznych, politycznych., związkach zawodowych oraz zatrudnionych w zakresie obronności, działalności dotyczącej porządku i bezpieczeństwa publicznego) W związku ze zmianą klasyfikacji PKD (z wersji 2004 na 2007) Urząd Statystyczny dane za 2009r. udostępnia w nowym układzie, co niestety uniemożliwia porównanie danych w czasie, dlatego ostatni rok ujęty został odrębnie. Ogółem w Lesznie w 2009r. było 22 517 osób pracujących (osoby wykonujące pracę przynoszącą im zarobek lub dochód). W porównaniu z 2008r. liczba pracujących spadła o 474 osoby. Poniżej przedstawiona jest liczba pracujących w poszczególnych sekcjach wg Polskiej Klasyfikacji Działalności. Tab. II.3.1.1. Liczba pracujących wg faktycznego miejsca pracy wg sekcji Leszno 2009 Liczba pracujących Sekcje PKD2007 w osobach Ogółem 22 517 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 69 Górnictwo i wydobywanie Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energie 7 358 elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę 254 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami, rekultywacja 248 Budownictwo 1 690 Handel, naprawa pojazdów samochodowych 3 158 Transport i gospodarka magazynowa 1 611 Zakwaterowanie i gastronomia 300 Informacja i komunikacja 285 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 715 Obsługa rynku nieruchomości 511 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 137 Administrowanie i działalnośc wspierająca 832 Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 1 497 Edukacja 2 255 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 1 316 Wydział Promocji i Rozwoju 51
Najwięcej osób pracuje w przetwórstwie przemysłowym (łącznie z górnictwem i wydobywaniem) 33% ogółu zatrudnionych, kolejnym działem pod względem liczby pracujących osób jest Handel i naprawy 14% oraz Edukacja 10%. Tab. II.3.1.2. Liczba pracujących wg faktycznego miejsca pracy wg sekcji Leszno 2007, 2008 Sekcje PKD2004 2007 2008 Liczba pracujących w osobach Liczba pracujących w osobach Zmiany 08:07 Udział % Ogółem 21 937 22 991 1054 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 162 196 34 0,9 Przetwórstwo przemysłowe 7777 8 865 1088 38,6 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 354 368 14 1,6 Budownictwo 1596 1 574-22 6,8 Handel i naprawy 2979 3 118 139 13,6 Hotele i restauracje 278 294 16 1,3 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 1852 1 684-168 7,3 Pośrednictwo finansowe 732 766 34 3,3 Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 1 094 936-158 4,1 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 1462 1 465 3 6,4 Edukacja 2077 2 147 70 9,3 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 1142 1 154 12 5,0 Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna 432 424-8 1,8 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 52
II.3.2. Pracujący wg sektorów własności Tab.II.3.2.1 Pracujący wg sektorów własności, Leszno 2009r. Liczba pracujących w osobach O G Ó Ł E M 22 517 SEKTOR PUBLICZNY 7 198 SEKTOR PRYWATNY 15 319 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Porównując liczbę zatrudnionych osób w poszczególnych sektorach własności w latach 2008, 2009 w ostatnim roku zauważyć można przyrost liczby osób pracujących w sektorze publicznym (o 197 osób) oraz spadek liczby osób pracujących w sektorze prywatnym (o 671 osób). Podmioty i pracujący wg sektorów własności w Lesznie w 2009r. 20 000 15 000 15 319 8 552 10 000 7 198 5 000 0 Sektor prywatny 200 Sektor publiczny Pracujący Podmioty gospodarcze W sektorze publicznym stanowiącym tylko 2,3 % ogółu firm, zatrudnionych jest aż 32 % wszystkich pracujących (według faktycznego miejsca pracy, w podmiotach zatrudniających więcej niż 9 osób). Tab. II.3.2.2. Podmioty i pracujący wg sektorów własności w Lesznie 2006 2007 2008 2009 Sektor prywatny Sektor publiczny Sektor prywatny Sektor publiczny Sektor prywatny Sektor publiczny Sektor prywatny Sektor publiczny Liczba pracujących w osobach 13 691 7 025 15 201 6 970 15 990 7 001 15 319 7 198 Wydział Promocji i Rozwoju 53
Liczba podmiotów gospodarczyc h 8 285 240 8 349 234 8 518 215 8 552 200 II.3.3. Pracujący wg statusu zatrudnienia Struktura pracujących osób wg statusu zatrudnienia (ostatnie dostępne dane z Narodowego Spisu Powszechnego) jest w Lesznie podobna jak w innych miastach. Największy udział mają pracownicy najemni 83%, pracodawcy stanowią 7%, natomiast pracujący na własny rachunek 10% ogółu pracujących. Struktura pracujących wg statusu zatrudnienia (%) 2002r. 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 1 0 2 3 10 8 10 9 5 7 6 5 83 87 83 82 Leszno Piła Kalisz Poznań Nieustalony status zatrudnienia Pomagający członkowie rodziny Pracujący na własny rachunek Pracodawcy Pracownicy najemni W Lesznie (w porównaniu z Piłą, Kaliszem i Poznaniem) stosunkowo wysoki był udział pracodawców i pracujących na własny rachunek. II.4. BEZROBOCIE Oprócz informacji o bezrobociu w Lesznie podane zostały również dane dla rejonu leszczyńskiego obejmującego Leszno oraz powiat leszczyński. Wydział Promocji i Rozwoju 54
Szersze ujęcie zjawiska bezrobocia wynika z faktu, że Leszno w dużej mierze stanowi rynek pracy dla osób zamieszkujących okolice miasta. II.4.1 Liczba bezrobotnych Tab. II.4.1.1 Bezrobotni w Lesznie i Rejonie (Leszno oraz powiat leszczyński) w latach 2000-2009 Lata Leszno Rejon Leszna 2000 3 164 5 502 2001 4 008 7 001 2002 4 428 7 514 2003 4 263 7 416 2004 3 968 6 950 2005 3 214 5 734 2006 2 515 4 423 2007 1 830 3 154 2008 1 596 2 721 2009 2 556 4 284 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Liczba bezrobotnych w Lesznie i Rejonie w latach 2000-2009 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Leszno Rejon Wydział Promocji i Rozwoju 55
Po okresie spadku bezrobocia w latach 2003-2008 w ostatnim roku wystąpił znaczny wzrost liczby bezrobotnych osób. Tendencja dla miasta i rejonu jest podobna. Pokrywa się również z tendencją dla całego kraju. Najliczniej reprezentowane grupy zawodowe wśród bezrobotnych mieszkańców Leszna to: osoby bez zawodu 361 osób sprzedawcy 232 asystent ekonomiczny 73 murarz 64 pedagog - 59 II.4.2 Wskaźnik bezrobocia Tab.II.4.2.1 Wskaźnik bezrobocia w Lesznie i Rejonie w latach 2000-2009 Lata Leszno Rejon Leszna 2000 10,0 10,3 2001 12,6 13,5 2002 14,8 14,5 2003 14,5 14,4 2004 13,5 14,3 2005 11,0 11,9 2006 8,5 9,2 2007 6,0 6,3 2008 5,0 5,3 2009 7,7 8,0 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Wydział Promocji i Rozwoju 56
Stopa bezrobocia w Lesznie i Rejonie (Leszno i powiat leszczyński) (%) 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Leszno Rejon Po kilkuletnim okresie spadku wskaźnik bezrobocia w Lesznie i w Rejonie zaczął wzrastać. Podobna tendencja wystąpiła w kraju. Jednak cały czas wskaźnik bezrobocia dla Leszna i Rejonu Leszna jest niższy od wskaźnika dla Polski. Wskaźnik bezrobocia w Rejonie Leszna na tle Wielkopolski i Polski w 2009r. w % 11,9 8 9,1 Rejon Leszna Wielkopolska Polska II.4.3. Struktura bezrobotnych wg wieku Tab. II.4.3.1 Wydział Promocji i Rozwoju 57
Bezrobotni wg wieku w Lesznie i Rejonie w 2009r. 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej Leszno 585 769 440 550 212 Rejon Leszna 1 120 1 240 708 870 346 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Struktura bezrobotnych wg wieku Leszno 2009 45-54 22% 55 i więcej 8% 24 i mniej 23% 35-44 17% 25-34 30% Struktura bezrobotnych wg wieku w Lesznie i powiecie leszczyńskim w 2009r. 45-54 20% 55 i więcej 8% 24 i mniej 26% 35-44 17% 25-34 29% Wśród ogółu bezrobotnych w Rejonie Leszna prawie połowa (55%) to ludzie młodzi do 34 lat. W Lesznie ich udział jest niższy 43%. Wydział Promocji i Rozwoju 58
Tab. II.4.3.2 Liczba bezrobotnych w Lesznie wg wieku 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 24 i mniej 1 288 1 315 1 098 921 598 455 251 286 585 25-34 996 1 120 1 115 1 043 828 622 478 448 769 35-44 896 987 940 833 667 505 343 276 440 45-54 788 937 1 010 1 024 935 756 573 439 550 55 i więcej 40 69 100 147 186 177 185 147 212 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Struktura bezrobotnych wg wieku w Lesznie (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2 2 4 6 7 10 9 8 20 21 24 26 29 22 30 28 31 22 22 22 21 17 21 20 17 19 25 25 26 26 30 26 25 28 26 32 30 26 23 19 23 18 14 18 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej W ostatnich dziewięciu latach zmieniła się struktura bezrobotnych wg wieku zmniejszył się udział najmłodszych bezrobotnych z 32 (1 288 osób) do 23% (585 osób), natomiast wzrósł z 25 do 30% udział nieco starszych bezrobotnych (25-34 lat)- największy wzrost w ostatnich trzech latach. Zwiększyła się też grupa najstarszych bezrobotnych powyżej 54 lat (40 osób) z 1 do 8% (212 osób). Ostatnie 2 lata to niewielki spadek udziału tej grupy bezrobotnych (z 10 do 8%). Podobna tendencja występowała w Rejonie Leszna, a także w kraju. Wydział Promocji i Rozwoju 59
Bezrobotni wg wieku w Rejonie Leszna w % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 1 2 4 5 7 9 9 8 18 19 21 24 26 27 29 25 20 22 21 21 20 17 20 19 17 19 24 25 26 26 29 26 26 27 26 35 34 30 26 23 21 17 22 26 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej Struktura bezrobotnych wg wieku w Polsce (%) 24 i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej 2 2 3 4 5 7 18 8 9 9 20 21 23 24 25 25 24 21 23 22 22 21 20 20 19 19 18 27 27 28 28 28 28 28 28 29 29 28 26 24 23 21 19 21 23 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wydział Promocji i Rozwoju 60
II.4.4. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Lesznie w 2009r. gimnazjalne i poniżej; 612; 24% wyższe; 361; 14% policealne, średnie zawodowe; 625; 24% zasadnicze zawodowe; 682; 27% średnie ogólnokształcące ; 276; 11% Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Rejonie Leszna 2009r. Gimnazjalne i niższe; 1 071; 25% Zasadnicze zawodowe; 1 240; 29% Wyższe; 529; 12% Policealne i średnie zawodowe; 1 018; 24% Średnie ogólnokształcące ; 426; 10% Zarówno w Lesznie jak i Rejonie Leszna ok. połowa wszystkich bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i niższym. Tab.II.4.4.1 Liczba bezrobotnych wg wykształcenia w Lesznie 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 wyższe 180 198 225 275 259 252 212 227 361 policealne, średnie zawodowe 1 020 1 102 1 029 1 022 869 656 467 409 625 Wydział Promocji i Rozwoju 61
średnie ogólnokształcące 280 338 321 338 289 236 176 166 276 zasadnicze zawodowe 1 444 1 621 1 561 1 311 954 725 493 410 682 gimnazjalne i poniżej 1 084 1 169 1 127 1 022 843 646 482 384 612 Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Lesznie w % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 27 26 26 26 26 27 26 24 24 37 37 37 32 30 30 27 26 27 10 10 11 9 9 10 7 8 8 26 26 25 25 25 24 26 27 23 4 4 5 7 8 10 12 14 14 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 wyższe policealne, średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej W ostatnich latach nastąpił wzrost udziału osób z wykształceniem wyższym ( z 4 do 14%) oraz średnim ogólnokształcącym ( z 7 do 11%) w ogólnej liczbie bezrobotnych. Tak duży wzrost udziału bezrobotnych z wykształceniem wyższym może wynikać z niedostosowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. W stosunku do 2001r. spadł udział bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym wynika to z małej liczby osób kształconych w szkołach zawodowych. Natomiast w ostatnim roku udział ten wzrósł o 1 punkt procentowy wynikał z niedostosowania kierunków kształcenia do potrzeb pracodawców. W stosunku do roku 2001Udział bezrobotnych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym utrzymuje się na poziomie ok. 25%. Podobna tendencja występowała w Rejonie Leszna. Wydział Promocji i Rozwoju 62
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w Rejonie Leszna w % 27 26 26 26 28 28 29 26 37 37 37 7 8 8 25 25 24 32 9 34 32 29 7 8 9 26 24 24 24 4 4 5 7 7 8 9 12 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 28 10 24 Wyższe Średnie ogólnokształcące Gimnazjalne i niższe Policealne i średnie zawodowe Zasadnicze zawodowe Wydział Promocji i Rozwoju 63
II.5. PŁACE Przeciętne wynagrodzenie brutto w Lesznie w 2009 r. wynosiło 2 594 zł, w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosło o 4,2% (przy wskaźniku inflacji 3,5%). Wynagrodzenie w kraju w 2009r. wynosiło 3 315 zł i było o 28% wyższe od wynagrodzenia w Lesznie W związku ze zmianą klasyfikacji PKD (z wersji 2004 na 2007) Urząd Statystyczny dane za 2009r. udostępnia w nowym układzie, co niestety uniemożliwia porównanie danych w czasie, dlatego ostatni rok został ujęty odrębnie. Analizując przeciętne wynagrodzenie brutto wg głównych działów gospodarki w Lesznie należy zauważyć, że osoby zatrudnione w dziale Działalność finansowa i ubezpieczeniowa otrzymały najwyższe wynagrodzenie, kolejna była administracja publiczna i obrona narodowa oraz edukacja. Najniższe wynagrodzenie było w sekcji Pozostała działalność usługowa(zaledwie 59% przeciętnego wynagrodzenia). Tab. II.5.1 Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w zł Leszno 2009 Sekcje PKD2007 Ogółem 2 593,63 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 3 025,44 Przetwórstwo przemysłowe 2 261,69 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energie elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę X Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami, rekultywacja X Budownictwo 2 432,16 Handel, naprawa pojazdów samochodowych 2 431,18 Transport i gospodarka magazynowa 2 311,32 Zakwaterowanie i gastronomia 1 798,89 Informacja i komunikacja 2 030,43 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 4 015,28 Obsługa rynku nieruchomości 2 917,69 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 2 251,25 Administrowanie i działalność wspierająca 1 770,51 Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 3 869,89 Wydział Promocji i Rozwoju 64
Edukacja 3 361,63 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 3 130,69 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 2 673,22 Pozostała działalność usługowa 1 535,71 X dane objęte tajemnicą statystyczną (mniej niż 3 podmioty) Poniżej zamieszczono porównanie wynagrodzenia dla lat poprzednich 2005-2008 Tab. II.5.2. Przeciętne wynagrodzenie brutto wg sekcji PKD w Lesznie w latach 2005-2008 Sekcje 2005 2006 2007 2008 Ogółem 2 047 2096 2 277 2 490 Rolnictwo 1 719 1918 2 138 2 324 Przemysł 1 871 1953 2 108 2 246 Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 2 722 2943 2 976 2 893 Budownictwo 1 800 1814 2 033 2 268 Handel i naprawy 1 808 1891 2 129 2 360 Hotele i restauracje 1 385 1196 1 658 1 434 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 2 042 1843 2 029 2 181 Pośrednictwo finansowe 3 243 3516 3 853 3 683 Obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów 1 965 1639 1 695 2 279 Administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna 2 943 3075 3 193 3 586 Edukacja 2 565 2697 2 895 3 132 Ochrona zdrowia i opieka socjalna 2 063 2140 2 594 3 056 Pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna 1 774 2096 2 224 2 374 Źródło: Główny Urząd Statystyczny II.5.1 Zeznania podatkowe Początek 2009 roku przyniósł zmiany w PIT, obowiązują obecnie dwa progi podatkowe - 18 i 32 procent. Dotychczas rozliczaliśmy się wg trzech stawek podatkowych 19, 30 i 40 procent. Podatnik płacąc podatek od dochodów uzyskanych w 2009 roku za pierwsze 85 528 zł oblicza podatek wg stawki 18%, a dopiero całą nadwyżkę - czyli dochody powyżej 85 528 zł opodatkowuje się stawką 32% podatku dochodowego. Wydział Promocji i Rozwoju 65
Według danych Urzędu Skarbowego w Lesznie 43 549 mieszkańców osiągnęło dochód (przychód pomniejszony o koszty związane z jego osiągnięciem), natomiast 1 642 osoby osiągnęły przychód (ryczałt ewidencjonowany - podatek oblicza się od przychodów bez uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów). Wśród osób prawnych 286 osób osiągnęło dochody. Na podstawie zwiększonych kosztów uzyskania przychodu ustalono liczbę osób zatrudnionych poza Lesznem. W 2008r. było to 2 916 osób. Tab. II.5.1.1 Zeznania podatkowe mieszkańców Leszna 2007 2008 2009 Liczba mieszkańców osiągających dochód 43 255 43 984 43 549 Liczba mieszkańców osiągających przychód ryczałt ewidencjonowany 1 168 1 174 1 642 Liczba osób prawnych osiągających dochody 124 119 286 Liczba mieszkańców Leszna zatrudnionych poza Lesznem 2 717 2 844 2 916 Źródło: Urząd Skarbowy w Lesznie Najwięcej, bo aż 96% mieszkańców złożyło zeznanie podatkowe wg najniższego progu podatkowego. Zeznania podatkowe mieszkańców Leszna wg stawek podatkowych oraz podatek liniowy w 2009r. II próg podatkowy 1% Podatek liniowy 3% Tab. II.5.1.2 I próg podatkowy 96% Zeznanie podatkowe mieszkańców Leszna wg stawek podatkowych oraz podatek liniowy w latach 2004-2008 I próg podatkowy II próg podatkowy III próg podatkowy Podatek liniowy Ogółem 2004 30 322 1 786 574 620 33 302 % udział 91 5 2 2 2005 30 744 1 969 575 772 34 060 % udział 90 6 2 2 Wydział Promocji i Rozwoju 66
2006 31 803 2 210 654 946 35 613 % udział 89 6 2 3 2007 32 105 1 875 562 1 082 35 624 % udział 90 5 2 3 2008 31 948 2 291 726 1 241 36 206 % udział 88 6 2 4 2009 34 383 465 X 934 35 782 % udział 96 1 X 3 Źródło: Urząd Skarbowy w Lesznie X W 2009 PIT rozliczano według dwóch stawek: 18 i 32% zamiast dotychczasowych 19, 30 i 40 procent. W ostatnim roku 35 782 mieszkańców złożyło zeznania podatkowe. Spośród nich 34 383 osób zapłaciło podatek według I progu podatkowego Podatek wg II progu podatkowego płaciło tylko 726 osób. Z podatku liniowego skorzystały 934 osoby ( o 307 mniej niż w roku poprzednim). Wydział Promocji i Rozwoju 67
III. KAPITAŁ SPOŁECZNY W bezpośredniej korelacji z kapitałem ludzkim pozostaje kapitał społeczny 2, oznaczający zasoby umiejętności, informacji, kultury, wiedzy i kreatywności jednostek oraz związki pomiędzy ludźmi i organizacjami. Przy czym podkreślić należy, iż kapitał społeczny nie jest tylko prostą sumą kapitałów jednostek, ale jest także kreowany przez instytucje oraz pomnażany poprzez ich zdolność do współdziałania. W ramach kapitału społecznego przedstawiamy w niniejszym raporcie następujące obszary tematyczne: Samorząd terytorialny Organizacje pozarządowe Media lokalne Kultura Sport Turystyka Zieleń w mieście Służba zdrowia Pomoc społeczna Stan i ochrona środowiska Bezpieczeństwo Gospodarka powiązania z otoczeniem W przeprowadzonym w 2009r. badaniu opinii publicznej mieszkańców Leszna Życie w Lesznie 2009 zbadano poziom zaufania do osób publicznych. Poziom zaufania do osób publicznych Zdecydo wanie tak Raczej tak Trudno powie dzieć Raczej nie Zdecydo wanie nie 1. Prezydent Miasta 38,9 37,9 14,5 6,4 2,3 2. Przewodniczący Rady Miejskiej 14,6 30,5 43,0 9,4 2,5 3. Radni 8,0 35,9 36,3 15,8 3,9 4. Urzędnicy w Urzędzie Miasta 13,1 43,0 34,4 7,4 2,1 %, dane 2009 W rankingu deklarowanego zaufania do osób i instytucji publicznych, podobnie jak przed czterema laty, zdecydowanie najwyższym zaufaniem cieszy się Prezydent 2 Definicja za Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Wydział Promocji i Rozwoju 68
Miasta Leszna. W przypadku Przewodniczącego Rady, Radnych oraz Urzędników UM, duży odsetek respondentów uchylał się od deklaracji, czy im ufają, czy też nie. Jednocześnie należy zauważyć, że na przestrzeni ostatnich czterech lat zaobserwowano istotny wzrost rejestrowanych poziomów zaufania do wszystkich poddawanych ewaluacji osób i instytucji publicznych w Lesznie. III.1. SAMORZĄD TERYTORIALNY - RADA MIEJSKA Przedstawiając kapitał społeczny miasta należy zaprezentować strukturę radnych Rady Miejskiej. Spośród 23 radnych Rady Miejskiej Leszna sprawujących swój mandat na dzień 31 grudnia 2009-16 osób posiada wykształcenie wyższe, a 7 wykształcenie średnie. Biorąc pod uwagę reprezentowane przez radnych grupy zawodowe najwięcej wśród radnych jest specjalistów 15 osób, 7 osób to technicy i inny średni personel. Większość radnych to mężczyźni 20 osób. Radni wg grup zawodów w Lesznie w 2009r. pozostali niesklasyfikowan i 4% technicy i inny średni personel 31% specjaliści 65% Źródło:GUS Wydział Promocji i Rozwoju 69
III.1.1 Lokalna aktywność obywatelska Frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w 2006r. 48,0 47,0 46,0 44,0 43,9 42,3 42,8 42,0 39,6 40,0 38,0 36,0 34,0 Leszno Kalisz Poznań Wielkopolska Polska W wyborach samorządowych w 2006r. frekwencja w Lesznie wyniosła prawie 44%, była wyższa niż w porównywanych miastach Wielkopolski oraz od frekwencji w kraju. Natomiast w całej Wielkopolsce udział osób uczestniczących w wyborach samorządowych był wyższy o 3,1 punktu procentowego od frekwencji w Lesznie. III.2 ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Tworzenie kapitału społecznego na poziomie lokalnym często jest inicjowane przez organizacje pozarządowe. Duża liczba organizacji non-profit świadczy o szerokiej sieci powiązań między mieszkańcami miasta. W Lesznie istnieją obecnie 192 organizacje działające w różnych dziedzinach. Głównie jest to działalność socjalna, ale również kulturalna, sportowa. Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne w rejestrze REGON 2007 2008 2009 Miasta Liczba jednostek na tys. mieszkańców Liczba jednostek na tys. mieszkańców Liczba jednostek na tys. mieszkańców Leszno 180 2,81 188 2,93 192 2,98 Ostrów Wielkopolski 182 2,52 187 2,58 193 2,67 Piła 173 2,32 180 2,41 181 2,43 Kalisz 256 2,37 265 2,47 269 2,52 Wydział Promocji i Rozwoju 70
Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne w rejestrze REGON w przeliczeniu na tys. mieszkańców 3,50 3,00 2,50 2,00 2,63 2,81 2,93 2,98 2,35 2,52 2,58 2,67 2,19 2,32 2,41 2,43 2,32 2,37 2,47 2,52 1,50 1,00 0,50 0,00 Leszno Ostrów Wielkopolski Piła Kalisz 2006 2007 2008 2009 W ostatnich trzech latach liczba organizacji pozarządowych zarejestrowanych w Lesznie wzrosła o 12 jednostek. W porównaniu z innymi miastami Wielkopolski w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców widoczna jest większa aktywność Leszczynian w zakresie działalności społecznej. III.3. MEDIA LOKALNE Dużą rolę w integrowaniu społeczności lokalnej, kształtowaniu opinii publicznej odgrywają media lokalne. W Lesznie funkcjonują następujące media: Lokalne gazety: o ABC ukazuje się od 1990 roku, obecnie 2 razy w tygodniu w nakładzie ok.21 tys. egzemplarzy W piątkowej gazecie ABC zamieszczana jest wkładka Wiadomości miasta Leszna redagowana przez samorząd leszczyński. o Tygodnik Panorama leszczyńska, o oddział Głosu Wielkopolskiego, o Gazeta bezpłatna Dodatek Radia Elka o Gazeta bezpłatna Dzień dobry o Merkuriusz Leszczyński o Przyjaciel Ludu Stacje radiowe: Radio Elka, Radio Eska, oddział radia Merkury, Wydział Promocji i Rozwoju 71
Telewizja: Leszczyńska Telewizja Kablowa nadająca od poniedziałku do piątku lokalny program informacyjny Obserwator, Lesznotv telewizja internetowa Portale internetowe Radio Elka oraz Panorama Leszczyńska. III.4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE Jednym z czynników wpływających na kapitał społeczny jest poczucie bezpieczeństwa wśród mieszkańców miasta. III.4.1 Policja O bezpieczeństwo publiczne dbają w mieście m.in. funkcjonariusze Policji. Stwierdzili oni w Lesznie i powiecie leszczyńskim w 2009r. 3 581 przestępstw. Lata Ogółem Wskaźnik wykrywalności O charakterze kryminalnym Wskaźnik wykrywalności Gospodarcze Wskaźnik wykrywalności Drogowe Wskaźnik wykrywalności Inne 2000 2 923 66,0 2 005 51,3 846 98,9 23 100,0 49 2001 4 084 68,7 2 330 45,6 959 99,5 359 99,4 436 2002 4 297 73,3 2 459 54,0 1 297 99,4 451 99,8 90 2003 4 266 74,4 2 382 55,1 1 198 98,8 609 99,8 77 2004 3 948 73,1 2 082 50,4 980 98,1 633 100,0 253 2005 3 820 73,0 2 028 51,0 1 004 97,2 578 99,3 210 2006 3 827 76,7 2 013 57,5 1 024 98 552 99,1 238 2007 3 322 76,1 1 949 60,3 748 98,4 479 99,2 146 2008 3 342 80,7 1 801 65,7 1 087 98,1 354 99,4 100 2009 3 581 83,1 1 878 69,3 1 127 98 446 99,8 130 Wydział Promocji i Rozwoju 72
Przestępstwa w Lesznie i powiecie leszczyńskim w latach 2000-2009 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 W ostatnich 2 latach zanotowano wzrost liczby przestępstw. Wykrywalność przestępstw ogółem w regionie leszczyńskim jest stosunkowo wysoka i wynosi 83,1% - wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim o 2,4 punktu procentowego. Dla Polski wskaźnik wykrywalności przestępstw był niższy i wynosił 67,1%. III.4.2 Straż Miejska Funkcjonariusze Straży Miejskiej (17 osób) ujawnili 2 689 wykroczeń (spadek w porównaniu z 2008r. o 742 wykroczeń), z czego 1 353 sprawców ukarano mandatami, pouczono 1 295 sprawców, a przeciwko 41 skierowano wnioski o ukaranie do Sądu Rejonowego. III.4.3 Straż pożarna W 2009 roku na terenie powiatu zanotowano 1041 zdarzeń, w tym 198 pożarów, 836 miejscowych zagrożeń i 7 alarmów fałszywych. Wydział Promocji i Rozwoju 73
W porównaniu z 2008r. pożarów było mniej o 41%, straty z nimi związane wyniosły 1 347 300 złotych. Ilość pożarów według najczęściej występującego miejsca powstania: Tab. III.4.3.1 Miejsce 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 powstania Obiekty 30 26 24 30 64 32 44 49 mieszkalne Środki transportu 16 13 19 24 25 18 25 20 Uprawy, rolnictwo 54 86 49 60 69 28 49 30 Inne obiekty 23 162 126 133 166 127 133 87 Źródło: Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej Oprócz pożarów straż pożarna była wzywana do innego typu zdarzeń stanowiących miejscowe zagrożenia. Było ich w 2009r. 836 (o 25% mniej niż w roku poprzednim). W 2009 roku zanotowano 7 alarmów fałszywych. Pożary w Lesznie i powiecie leszczyńskim 400 350 332 357 300 250 200 150 194 137 149 248 267 230 280 198 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Oprócz Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej z KMPSP w akcjach gaśniczych brała udział jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej z Leszna licząca 66 strażaków ochotników. Wydział Promocji i Rozwoju 74
III.5. KULTURA W Lesznie funkcjonują następujące instytucje kultury: Miejska Biblioteka Publiczna oraz jej filie Miejski Ośrodek Kultury Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych Centrum Kultury i Sztuki Muzeum Okręgowe III.5.1 Biblioteki Tab. III.5.1.1 Lata Biblioteki i filie ogółem Placówki biblioteczne w tym filie biblioteczne Biblioteki publiczne - Leszno punkty biblioteczne Księgozbiór w woluminach Czytelnicy Wypożyczenia księgozbioru w woluminach Ogółem na 1 czytelnika 2004 8 7 12 225 509 17 913 26,4 2005 8 7 13 224 393 17 785 475 495 26,7 2006 8 7 11 221 303 16 579 459 167 27,7 2007 8 7 14 222 918 17 155 473 184 27,6 2008 8 7 13 225 324 18 526 493 886 26,7 2009 8 7 12 218 779 18 423 493 945 26,8 Źródło: Główny Urząd Statystyczny W Lesznie funkcjonuje 1 biblioteka publiczna i 7 filii. Ponadto książki można wypożyczyć w 13 punktach bibliotecznych. Księgozbiór w ostatnich czterech latach zmniejszył się o 2 591 woluminów. Spadła też liczba czytelników o 758 osób. Ważnym miernikiem branym pod uwagę przy ocenie kapitału społecznego jest liczba wypożyczeń na 1 czytelnika. W Lesznie liczba ta wzrastała do 2006r. do poziomu 27,7, natomiast od 2007r. zaczęła nieznacznie spadać do 26,7 woluminów w 2009r.. Wskaźnik ten jest znacznie wyższy od wskaźnika dla miast Wielkopolski, dla których wynosił 20,8 woluminów. Wydział Promocji i Rozwoju 75
Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka jest największą biblioteką publiczną miasta i powiatu. Posiada największy w Lesznie zbiór książek 218 779 woluminów, w tym w Bibliotece Głównej 109 379. Gromadzi też taśmy z nagraniami utworów literackich 21 898, płyty analogowe 907, płyty kompaktowe - 362, przeźrocza - 448, kasety wideo - 556, programy multimedialne na CD - 137, zbiory graficzne - 495, ma kolekcję starodruków (29). W Bibliotece do dyspozycji czytelników jest 180 bieżących tytułów czasopism i wcześniejsze roczniki. Biblioteka posiada największy w regionie zbiór regionaliów, na który składają się m.in. książki 3 304 woluminy, czasopisma - 35 tytułów, dokumenty życia społecznego 17 029 jednostek, archiwum fotograficzne starego Leszna - 872, widokówki - 647. Czytelnicy i wypożyczenia w bibliotekach w Lesznie w latach 2002-2008 wypożyczenia na 1 czytelnika 28,00 27,00 26,00 25,00 24,00 23,00 22,00 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 19 000 18 500 18 000 17 500 17 000 16 500 16 000 15 500 czytelnicy Ponadto przy Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego funkcjonuje Publiczna Biblioteka Pedagogiczna. Biblioteki funkcjonują również przy działających w Lesznie szkołach wyższych. Ich księgozbiór związany jest tematycznie z kierunkami kształcenia. Wydział Promocji i Rozwoju 76
III.5.2. Imprezy kulturalne Życie kulturalne Leszna opiera się na wielu imprezach, które już na stałe wpisały się w krajobraz miasta. Należą do nich: Dni Leszna (pokazy artystyczne, koncerty kameralne, programy rozrywkowe itp.) Juwenalia oraz Dni Nauki i Kultury ( imprezy studenckie) Koncerty Noworoczne XVII Koncert Piosenki Religijnej VII Jarmark Leszczyński Szlifowanie bruku XX Leszczyńskie Dni Literatury XIX Dni Kultury Chrześcijańskiej Poezja Jesienią XII Turniej Poezji Biesiadnej XIX Leszczyńskie Spotkania Teatralne X Leszno Inter Festiwal 2008 Koncerty z cyklu Jazz w Ratuszu Wiele z organizowanych imprez miało znaczenie ponadlokalne: XII Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego V Międzynarodowe Leszczyńskie Warsztaty Jazzowe Ogólnopolski Konkurs na Grafikę i Rzeźbę otematyce Muzycznej VIII Międzynarodowe Dni Muzyki i Folkloru XXVIII Ogólnopolski Konkurs Literacko-Plastyczno Fotograficzny "Konfrontacje 2009" VII Konkurs Literacko-Plastyczno Fotograficzny Małe Konfrontacje 2009 XI Leszczyński Festiwal Muzyczny im. R. Maciejewskiego Międzynarodowe Lato z Folklorem Integracje 2009 Dzień Leszczyński Międzynarodowego Listopada Poetyckiego Limerykon IV III.5.3. Działalność Miejskiego Ośrodka Kultury Sekcje i koła zainteresowań 24 729 uczestników: Wydział Promocji i Rozwoju 77
1. Teatr "Anakonda" 26 osób, 2. Kabaret 12 osób, 3. Dziecięcy Zespół Wokalny "MOKtony" 20 osób, 4. Zespół Wokalny "Respect" 20 osób, 5. Zespół Wokalno Instrumentalny 57 osób, 6. Chór Miejski "Chopin" 26 osób, 7. Chór "Ex Gaudio Cordis" 27 osób, 8. Koło Śpiewacze UTW 27 osób, 9. Orkiestra Dęta Miasta Leszna 46 osób, 10. Mażoretki Orkiestry Dętej Miasta Leszna 130 osób, 11. Grupa Cheerleaders Dance "Slow Motions" 20 osób, 12. Klub Tańca Towarzyskiego "amok" 81 osób, 13. Zespół Break Dance 4 osoby, 14. Koło Taneczne 14 osób, 15. Sekcja Leszczyńskich Plastyków 25 osób, 16. Dziecięco Młodzieżowa Sekcja Plastyczna 46 osób, 17. Sekcja Plastyczna UTW 23 osoby, 18. Sekcja Rękodzieła Artystycznego 24 osoby, 19. Sekcja Frywolitek 51 osób, 20. Sekcja Modelerstwa Lotniczego 20 osób, 21. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Blaszanych trąbki 15 osób, 22. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Blaszanych waltornie 5 osób, 23. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Drewnianych flety poprzeczne 3 osoby, 24. Ognisko Muzyczne Orkiestry Dętej Miasta Leszna Sekcja Instrumentów Dętych Drewnianych klarnety, saksofony 7 osób. Działalność MOK obejmowała różne formy, w tym: 100 imprez estradowych 65 156 widzów, 11 imprez towarzyszących obchodom rocznic, świąt lokalnych i państwowych 2 220 uczestników, Wydział Promocji i Rozwoju 78
15 konkursów, turniejów, przeglądów, festiwali 6 132 uczestników i widzów, 7 wystaw 1 047 zwiedzających, 75 innych form działalności kulturalnej 9 218 uczestników. III.5.4 Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych Działalność Miejskiego Biura Wystaw Artystycznych obejmuje: Organizację wystaw sztuki współczesnej w kraju i zagranicą - 20 wystaw, liczba zwiedzających 8 148 osób, Działalność edukacyjno oświatową : Koło Miłośników Sztuki Sekcja Plastyczna zajęcia z rysunku i malarstwa lekcje twórczości w galerii wykłady przygotowujące do egzaminów na studia artystyczne projekcje filmowe warsztaty i zabawy plastyczne imprezy towarzyszące- koncerty, pokazy, konkursy, licytacje warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży Ogółem skorzystało z tej formy działalności MBWA ok. 3 852 osób Oprócz jednostek samorządowych zajmujących się kulturą istnieją w Lesznie również inne instytucje : Centrum Kultury i Sztuki, Muzeum Okręgowe, 3 kluby osiedlowe przy spółdzielniach mieszkaniowych. Należy zaznaczyć ważną dla mieszkańców sprawę, a mianowicie brak kina w Lesznie. Wydział Promocji i Rozwoju 79
III.6 SPORT III.6.1. Obiekty sportowe Kompleks sportowy na który składają się: Stadion im. A. Smoczyka - tor żużlowy dł. 347 m, korona z widownią na ok. 20 tys. miejsc Boisko piłkarskie i LA (nowa ścieżka tartanowa i płyta piłkarska) oraz boisko boczne ul. Okrężna Korty tenisowe - powierzchnia dwóch kortów wynosi 23,77x10,99 m, Basen kąpielowy odkryty - wymiary 50m x 20m, głębokość 1,60m, brodzik 20m x 10m Kręgielnia - posiada 4 tory, użytkowana jest przez MKKS POLONIA SKATE PARK - 2 pochylnie zjazdowe, drogi asfaltowe dojazdowe do urządzeń, Tor speedrowerowy Kompleks AKWAWIT - pływalnia zbudowana została w 1993 r. Istnieją w niej: basen pływacki o długości 25 m. i 16 m. szerokości, basen rekreacyjny 16 x 19 m. oraz brodzik dla dzieci. Największą atrakcję stanowią trzy zjeżdżalnie wodne, o długości 136 m., 108 m i 52 m Trybuny mogą pomieścić 220 osób. Na pływalni "Akwawit" organizowane są zawody krajowe oraz międzynarodowe. W kompleksie znajduje się również Centrum Leczenia i Rehabilitacji oraz odnowy biologicznej z usługami z zakresu rehabilitacji ruchowej, elektrolecznictwa, wodolecznictwa, ciepłolecznictwa i masaży leczniczych i kosmetycznych. Ponadto w skład kompleksu wchodzą korty tenisowe z elastycznym i przesiąkalnym podłożem pokrytym sztuczną trawą. W okresie zimowym korty są pokrywane powłoką pneumatyczną. Lotnisko - największe lotnisko trawiaste w Europie, należące do Centralnej Szkoły Szybowcowej Hala Trapez posiada pełnowymiarowe boiska do piłki ręcznej, koszykówki (parkiet) z pełnym zapleczem sanitarnym (sauna, siłownia, bar kawiarnia). Istnieje możliwość organizacji imprez widowiskowym. Dopuszczalna ilość widzów 1400 osób. Wydział Promocji i Rozwoju 80
Hala Sportowa "Trzynastka" - pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki - 300 miejsc siedzących. Hala sportowa przy gimnazjum nr 9 (oddana w 2009r.) -pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki Sala Szermiercza - o wymiarach 15,20 x 4,80m, 11,90 x 7,35m, 3 szatnie z zapleczem sanitarnym Sala Ćwicznia - boisko do koszykówki (parkiet o wym. 24 x 15 m), salka do ćwiczeń gimnastycznych o wym. 11,60 x 5,40 z zapleczem sanitarnym, dwa boiska asfaltowe do piłki ręcznej, boiska do koszykówki Siłownie i fitness kluby 6 Środowiskowa Pływalnia Edukacyjna 6 torów o długości 25m. W 2009 roku przeprowadzono wiele inwestycji w zakresie infrastruktury sportowej m.in.: Przebudowa i modernizacja stadionu im. A. Smoczyka Modernizacja stadionu sportowego przy ul. Górowskiej w Zaborowie Budowa kompleksu boisk z programu Moje boisko Orlik 2012 przy ul. Górowskiej w Zaborowie Budowa budynku socjalnego przy ul. Górowskiej w Zaborowie Budowa kompleksu boisk z programu Moje boisko Orlik 2012 przy ul. Prusa Budowa kompleksu boisk z programu Moje boisko Orlik 2012 przy ul. Łowieckiej Budowa hali sportowej przy Gimnazjum nr 9 przy ul. Szczepanowskiego III.6.2. Najważniejsze imprezy sportowe w 2009r. SGP - Speedway Grand Prix w Lesznie SWC Baraż i Finał Drużynowego Pucharu Świata na Żużlu Szybowcowe Mistrzostwa Polski w Klasie Otwartej Międzynarodowe Halowe Zawody Konne w skokach przez przeszkody CSI*** Halowe Zawody Pucharu Świata w skokach przez Przeszkody - CSI***W Wydział Promocji i Rozwoju 81
Puchar Świata we Florecie do lat 20 Lesznu przyznano do 2012r. organizację cyklu największych imprez żużlowych typu Grand Prix (baraż i finał). Sukcesy leszczyńskich sportowców: Reprezentacja Polski Juniorów w kręglarstwie, z udziałem zawodników KS Polonia 1912 (Leszno Sebastian Piosik, Karol Karch, Adrian Szulc i Mikołaj Piosik) zdobyła brązowy medal Drużynowych Mistrzostw Świata w Niemczech. Agnieszka Jerzyk (KS 64-sto) została wicemistrzynią Europy w duathlonie w kategorii elita w Budapeszcie. Zawodniczka zajęła również 5 miejsce w Mistrzostwach Europy w triatlonie do lat 23 we Włoszech oraz 1 miejsce w Mistrzostwach Polski w triatlonie na dystansie sprinterskim w Chodzieży. Zawodniczki KS Polonia 1912 Leszno zajęły 4 miejsce w Finale Pucharu Europy w Kręglarstwie. Speedrowerowcy LKS Astromal-Szawer Leszno drużynowo jako Reprezentacja Polski zdobyli srebrny medal natomiast złoty medal wywalczyli w jeździe parami oraz w kategorii klubowej. Okazali się również najlepsi w rywalizacji par w Mistrzostwach Polski seniorów oraz juniorów. W finale Indywidualnych Mistrzostw Polski w Speedrowerze 1 miejsce zajął Marcin Szymański a 2 Maciej Ganczarek z LKS Astromal-Szawer Dominika Bartosz (UKS LOK Lesna Leszno) zajęła 3 miejsce w międzynarodowych zawodach w Szwecji w strzelaniu z broni pneumatycznej (jest reprezentantką kraju). Zawodniczki KP Akwawit Leszno wygrały wszystkie konkurencje (solo, duety, team) podczas Mistrzostw Polski w Pływaniu Synchronicznym. Ponadto wywalczyły 5 medali Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży. Bogdan Prawicki (Leszczyński Klub Balonowy) został Balonowym Wicemistrzem Polski Sławomir Mocek (IKS Leszno) zdobył srebrny medal Indywidualnych Mistrzostw Polski we Florecie, które odbyły się w Opolu. Koszykarki PKM Duda Super-pol Leszno zajęły 8 miejsce w Ford Germaz Ekstraklasie w sezonie 2008/2009. Wydział Promocji i Rozwoju 82
Krzysztof Kasprzak zdobył srebrny medal Indywidualnych Mistrzostw Polski na żużlu (Toruń) Jarosław Hampel (KS Unia Leszno) zajął 3 miejsce w zawodach w Coventry (Anglia) i awansował do cyklu Grand Prix 2010 Michał Galon (KP Akwawit Leszno) zdobył 2 złote medale rozgrywanych w Gorzowie Zimowych Mistrzostw Polski Juniorów 14-letnich w Pływaniu. Sławomir Musielak wywalczył srebrny medal Młodzieżowych Indywidualnych Mistrzostw Polski na Żużlu rozgrywanych w Lesznie III.7. ZIELEŃ W MIEŚCIE Tereny zieleni pełnią w mieście wiele funkcji m.in.: rekreacyjną, ekologiczną, zdrowotną. Wpływają na złagodzenie uciążliwości życia w obszarach silnie zurbanizowanych. Wprowadzają ład przestrzenny oraz nadają specyficzny i indywidualny charakter miastu. Tab. III.2.4.1 Zieleń wg rodzaju w ha 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Tereny zieleni osiedlowej 53,2 53,2 69,5 69,5 80,6 80,6 85,6 Zieleń uliczna 32,7 32 32 34,5 35,2 44,4 31,9 Lasy gminne (mienie komunalne) 58 58 58 58 58 55,2 55,2 Zieleńce 21,7 22 25,2 25,2 25,2 25,2 14,5 Parki spacerowo - wypoczynkowe 14,7 14,7 14,7 14,7 14,7 14,7 11,5 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Wydział Promocji i Rozwoju 83
250,0 Zieleń wg rodzaju w Lesznie w ha 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Parki spacerowo - wypoczynkowe Tereny zieleni osiedlowej Lasy gminne (mienie komunalne) Zieleńce Zieleń uliczna Największą powierzchnię zajmuje w Lesznie zieleń osiedlowa. Obecnie jest to obszar 85,6 ha (wzrost o 5 ha w porównaniu z 2008r.). Drugą grupę stanowią lasy komunalne, które od lat zajmują obszar 55,2 ha. Obszar zieleni ulicznej w ostatnim roku zmniejszył się do 31,9 ha. Zmniejszyła się liczba zieleńców w mieście z 24 do 18, co spowodowało zmniejszenie powierzchni zieleńców ogółem o 10,7 ha. Dwa istniejące w Lesznie parki spacerowo-wypoczynkowe położone są na obszarze 11,5 ha. W mieście rośnie ponadto przeszło 57 km żywopłotów. Leszno nie posiada obszarów prawnie chronionych, natomiast są u nas 3 pomniki przyrody (wszystkie drzewa w parku na Placu Kościuszki, 3 lipy przy kościele św. Jana, dąb na Placu Metziga). Na powierzchni 3 ha w Parku 1000-lecia usytuowane jest Mini ZOO. Znajduje się w nim 25 różnych gatunków zwierząt. Na terenie Parku 1000-lecia znajduje się ponadto punkt zatrzymań dla bezpańskich psów, który może opiekować się 20 psami. Wydział Promocji i Rozwoju 84
III.8. SŁUŻBA ZDROWIA III.8.1 Personel służby zdrowia Leszno jako centrum regionu pełni również funkcję centrum usług medycznych. Znaczącą rolę w sferze ochrony zdrowia w Lesznie odgrywa Wojewódzki Szpital Zespolony ze specjalistycznymi poradniami. Tab. II.8.1 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Lekarze 141 176 199 175 175 181 161 Dentyści 23 26 29 30 21 16 25 Pielęgniarki 562 439 379 432 432 421 405 Apteki 21 21 23 23 23 21 25 Farmaceuci 65 49 48 51 44 45 48 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Spośród personelu medycznego w ostatnim roku zmniejszyła się liczba lekarzy oraz pielęgniarek. Zmniejszyła się też liczba aptek. Ludność na 1 aptekę ogólnodostępną Leszno na tle miast Wielkopolski 3 200 3 000 2 800 2 600 3110 3 032 3 037 3 012 2 957 2 892 2 781 2 811 2 781 2 785 2 502 3 054 2 574 2 400 2 305 2 355 2 272 2 200 2 000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Leszno Miasta Wielkopolski Porównując Leszno z innymi miastami Wielkopolski pod względem liczby ludności przypadającej na 1 aptekę ogólnodostępną należy zauważyć że od 2006 roku wskaźnik ten w Lesznie był na gorszym poziomie niż w miastach Wielkopolski. Wydział Promocji i Rozwoju 85
Porady ogólnodostępne w placówkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w Lesznie 280 000 268 805 260 000 240 000 220 000 200 000 180 000 160 000 140 000 120 000 237 141 213 128 214 156 225 251 230 745 234 248 100 000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Liczba porad ogólnodostępnych udzielonych w placówkach ambulatoryjnych w ostatnim roku znacznie wzrosła o 15%. III.8.2 Stan zdrowia mieszkańców Leszna ( na podstawie Informatora liczbowego ochrony zdrowia województwa wielkopolskiego za 2008r. Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Poznaniu, dane za 2009r. nie zostały jeszcze opublikowane) Tab. III.8.2.1 Wyniki badań profilaktycznych dorosłych wg wybranych grup chorobowych 2004 2005 2006 2007 2008 Gruźlica 17 16 19 11 11 Nowotwory 358 360 481 541 598 Choroby tarczycy 635 612 603 748 850 Cukrzyca 867 991 1 187 1 381 1 312 Niedokrwistość 144 194 219 173 395 Choroby układu krążenia 5 394 6 982 8 622 10 659 10 324 Choroby układu nerwowego 1 459 1 602 1 664 1615 1 815 Źródło: Wielkopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Poznaniu Wydział Promocji i Rozwoju 86
Stan zdrowia mieszkańców Leszna wg najliczniejszych grup chorobowych 11000 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2004 2005 2006 2007 2008 Najczęstszą chorobą występującą u mieszkańców Leszna jest choroba układu krążenia, na koniec 2008r. stwierdzono ją u ponad 10 tys. osób ( w 2004r. zanotowano o połowę mniej przypadków). Znacznie wzrosła w porównaniu z 2004r. liczba osób chorych na nowotwory (o 67%). Porównanie stanu zdrowia mieszkańców Leszna z mieszkańcami Wielkopolski i wybranych miast Tab. III.8.2.2 Liczba osób dorosłych, u których lekarz rodzinny stwierdził chorobę na tys. mieszkańców 2006 2007 2008 Leszno 331 355 380 Wielkopolska 225 250 231 Kalisz 175 176 162 Poznań 220 280 239 Źródło: Wielkopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Poznaniu Wydział Promocji i Rozwoju 87
Na tle innych miast Wielkopolski oraz całego województwa stan zdrowia mieszkańców Leszna jest zły lekarze rodzinni stwierdzili stosunkowo dużo zachorowań na różne grupy chorobowe. Dodatkowo niepojąca jest rosnąca tendencja liczby zachorowań w Lesznie. W Wielkopolsce, Kaliszu i Poznaniu w ostatnich dwóch latach wskaźnik ten zmalał. Tab. III.8.2.3 Porady specjalistyczne z zakresu wybranych grup chorobowych w Lesznie 2005 2006 2007 2008 Porady ogółem 258 535 214 348 190 573 200 731 Porady z zakresu chorób wewnętrznych 61 670 33 936 40 445 50 406 nefrologiczna 5 538 963 7 205 7 402 alergologiczna 12 296 3 026 18 085 17 513 diabetologiczna 8 474 5 842 3 794 3 897 kardiologiczna 19 512 18 178 15 115 15 736 Porady z zakresu innych specjalności zachowawczych 51 480 42 095 42 459 48 511 dermatologiczna 5 024 5 059 4 689 5 690 neurologiczna 7 190 10 734 12 332 16 723 onkologiczna 9 700 9 114 8 744 9 723 rehabilitacyjna 15 584 1 652 2 021 3 099 chorób zakaźnych 0 0 0 0 Porady z zakresu opieki nad matką i dzieckiem 49 268 47 681 29 043 29 365 neonatologiczna 4 708 5 405 9 3 ginekologiczno-położnicza 39 100 36 024 29 034 29 362 Wydział Promocji i Rozwoju 88
Porady z zakresu medycyny zabiegowej 96 117 90 636 78 626 72 449 chirurgii ogólnej 20 517 18 105 20 419 21 583 chirurgii onkologicznej 1 294 904 1 198 1 221 urazowo-ortopedyczna 14 974 14 601 14 630 12 704 okulistyczna 26 371 16 451 11 497 9 043 otolaryngologiczna 21 405 14 199 22 704 20 759 urologiczna 8 472 25 651 2 937 3 321 Porady z zakresu stomatologii 32 470 39 439 41 903 35 492 Źródło: Wielkopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Poznaniu Struktura porad specjalistycznych z zakresu wybranych grup chorobowych w Lesznie w 2008 otolaryngologicz na 10% urologiczna 2% nefrologiczna 3% stomatologiczna 17% alergologiczna diabetologiczna 8% 2% kardiologiczna 7% dermatologiczna 3% okulistyczna 4% urazowoortopedyczna chirurgii 6% onkologicznej 1% ginekologicznopołożnicza 14% neurologiczna 8% rehabilitacyjna 1% chirurgii ogólnej 10% onkologiczna 5% Tab. III.8.2.4 Zgony wg przyczyn 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ogółem 522 496 545 549 545 549 Choroby zakaźne i pasożytnicze 3 1 2 3 3 6 Nowotwory 120 138 159 162 165 167 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych 1 0 1 1 2 3 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego 8 14 7 16 19 16 Zaburzenia psychiczne 0 2 0 0 0 0 Choroby układu nerwowego 6 7 9 10 9 8 Choroby układu krążenia 272 237 268 242 224 207 Choroby układu oddechowego 12 16 16 24 15 21 Wydział Promocji i Rozwoju 89