Centrum Kształcenia Praktycznego w Dobrzechowie PROGRAM NAUCZANIA KWALIFIKACYJNEGO KURSU ZAWODOWEGO dla kwalifikacji M.19. Użytkowanie obrabiarek skrawających, wyodrębnionej w zawodach: Operator obrabiarek skrawających 722307 Technik mechanik 311504 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ Nr programu: M.19/CKP/K/14 Zatwierdzam 1
Dobrzechów, 2014 Termin rozpoczęcia kursu:... 3 I. Ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego... 3 II. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów... 4 III. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(M.a), PKZ(M.b) i PKZ(M.h.)... 5 IV. Efekty kształcenia właściwe dla danej kwalifikacji... 7 V. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w którego ramach została wyodrębniona kwalifikacja, właściwe dla tej kwalifikacji... 8 VI. Plan nauczania... 9 VII. Wykaz działów nauczania... 10 VIII. Programy nauczania dla poszczególnych przedmiotów... 11 1. Język obcy zawodowy... 11 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 13 3. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej... 15 4. Podstawy konstrukcji maszyn... 20 5. Podstawy technik wytwarzania.. 25 6. Wykonywanie rysunków z wykorzystaniem komputerowego wspomagania projektowania.... 30 7. Technologia wytwarzania części maszyn... 31 8. Pracownia programowania obrabiarek sterowanych numerycznie... 48 9. Programowanie i obsługa obrabiarek sterowanych numerycznie.51 10. Praktyka zawodowa... 55 IX. Formy zaliczenia... 61 2
Termin zakończenia kursu: Liczba godzin:.650 Sposób organizacji kursu: kurs stacjonarny. Wymagania wstępne dla uczestników: kwalifikacyjny kurs zawodowy przeznaczony jest wyłącznie dla osób dorosłych uczestnik kursu musi posiadać zaświadczenie o stanie zdrowia zgodnie z wymaganiami kształcenia w zawodzie operator obrabiarek skrawających Spis treści: I. Ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego. Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów 3
ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. II. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy Słuchacz: 1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; 2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; 3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; 4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; 5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; 6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; 7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; 8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; 9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; 10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej Słuchacz: 1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; 2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; 3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; 4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; 5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; 6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; 7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; 8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; 9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; 10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; 11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo Słuchacz: 1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; 4
2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; 3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; 4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; 5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. (KPS). Kompetencje personalne i społeczne Słuchacz: 1) przestrzega zasad kultury i etyki; 2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; 3) przewiduje skutki podejmowanych działań; 4) jest otwarty na zmiany; 5) potrafi radzić sobie ze stresem; 6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; 7) przestrzega tajemnicy zawodowej; 8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; 9) potrafi negocjować warunki porozumień; 10) współpracuje w zespole. (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika) Słuchacz: 1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; 2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; 3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; 4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; 5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; 6) komunikuje się ze współpracownikami. III. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(M.a), PKZ(M.b) i PKZ(M.h.); PKZ(M.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanikoperator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń 5
odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnikjubiler Słuchacz: 1) przestrzega zasad sporządzania rysunku technicznego maszynowego; 2) sporządza szkice części maszyn; 3) sporządza rysunki techniczne z wykorzystaniem technik komputerowych; 4) rozróżnia części maszyn i urządzeń; 5) rozróżnia rodzaje połączeń; 6) przestrzega zasad tolerancji i pasowań; 7) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; 8) rozróżnia środki transportu wewnętrznego; 9) dobiera sposoby transportu i składowania materiałów; 10) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony przed korozją; 11) rozróżnia techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; 12) rozróżnia maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; 13) rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; 14) wykonuje pomiary warsztatowe; 15) rozróżnia metody kontroli jakości wykonanych prac; 16) określa budowę oraz przestrzega zasad działania maszyn i urządzeń; 17) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz przestrzega norm dotyczących rysunku technicznego, części maszyn, materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych; 18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ(M.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, operator obrabiarek skrawających, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, technik mechatronik Słuchacz: 1) stosuje prawa i przestrzega zasad mechaniki technicznej, elektrotechniki, elektroniki i automatyki; 2) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe do montażu i demontażu maszyn i urządzeń; 3) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej i maszynowej metali; 4) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ(M.h) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator obrabiarek skrawających, technik mechanik Słuchacz: 1) wykonuje obliczenia dotyczące obróbki maszynowej skrawaniem; 2) rozróżnia układy sterowania obrabiarek; 3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. 3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik mechanik opisane w części II: 6
IV. Efekty kształcenia właściwe dla danej kwalifikacji M.19. Użytkowanie obrabiarek skrawających 1. Przygotowywanie konwencjonalnych obrabiarek skrawających do obróbki Uczeń: 1) rozróżnia obrabiarki skrawające; 2) dobiera obrabiarki skrawające do wymagań obróbki, produkcji, postaci i wielkości obrabianych przedmiotów; 3) rozróżnia rodzaje obróbki skrawaniem; 4) rozpoznaje w dokumentacji technologicznej oznaczenie sposobu ustalenia i zamocowania obrabianego przedmiotu; 5) rozpoznaje elementy ostrza narzędzia skrawającego i jego geometrię; 6) dobiera narzędzia skrawające do właściwości obrabianego materiału, rodzaju obróbki i obrabiarki; 7) dobiera wartości parametrów skrawania do zabiegów obróbki skrawaniem; 8) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe, uwzględniając dokładność obróbki obrabianych przedmiotów; 9) uzbraja obrabiarki w uchwyty i przyrządy obróbkowe do rodzaju wykonywanych operacji oraz zgodnie z dokumentacją technologiczną. 2. Wykonywanie obróbki na konwencjonalnych obrabiarkach skrawających Uczeń: 1) sprawdza działanie obrabiarek skrawających zgodnie z dokumentacją; 2) mocuje narzędzia skrawające w uchwytach narzędziowych; 3) ustala i mocuje przedmioty do obróbki w uchwytach i przyrządach obróbkowych; 4) nastawia parametry obróbki zgodnie z dokumentacją technologiczną; 5) uruchamia obrabiarki skrawające i steruje przebiegiem obróbki; 6) wykonuje operacje obróbki skrawaniem zgodnie z dokumentacją technologiczną: 7) rozpoznaje zjawiska wywołane oddziaływaniem ostrza narzędzia na przedmiot obrabiany; 8) dokonuje wymiany narzędzi skrawających po zakończeniu procesu obróbki lub w przerwie tego procesu; 9) prowadzi kontrolę procesu obróbki; 10) posługuje się narzędziami i przyrządami pomiarowymi; 11) wykonuje konserwację konwencjonalnych obrabiarek skrawających. 3. Przygotowywanie obrabiarek sterowanych numerycznie do obróbki Uczeń: 1) rozpoznaje punkty charakterystyczne obrabiarek sterowanych numerycznie; 2) rozróżnia podprogramy i cykle obróbkowe występujące w programach obróbki i układach sterowania obrabiarek sterowanych numerycznie; 3) rozpoznaje w dokumentacji technologicznej oznaczenia i dane do nastawienia obrabiarki sterowanej numerycznie; 4) rozpoznaje znaczenie słów kluczowych w programach obróbki; 5) korzysta z kodu języka programowania do edycji programów obróbki; 6) dobiera narzędzia pomiarowe do kontroli przedmiotów po obróbce; 7
7) dobiera oprawki narzędziowe do ustalania i mocowania narzędzi skrawających; 8) mocuje oprawki i narzędzia skrawające w gniazdach narzędziowych lub umieszcza w magazynie narzędziowym obrabiarki sterowanej numerycznie; 9) ustala i wprowadza do sterownika obrabiarki sterowanej numerycznie wartości korekcyjne narzędzi skrawających przed uruchomieniem programu obróbki; 10) wprowadza program obróbki technologicznej do sterownika obrabiarki sterowanej numerycznie; 11) testuje programy obróbki technologicznej na obrabiarkach sterowanych numerycznie. 4. Wykonywanie obróbki na obrabiarkach sterowanych numerycznie Uczeń: 1) ustawia i wprowadza przesunięcie punktu zerowego; 2) ustala i mocuje przedmioty do obróbki; 3) uruchamia obrabiarki sterowane numerycznie w trybie ręcznym i automatycznym; 4) wykonuje operacje obróbki skrawaniem na obrabiarkach sterowanych numerycznie; 5) nadzoruje przebieg obróbki i reaguje na komunikaty układu sterowania obrabiarki sterowanej numerycznie; 6) dokonuje oceny stopnia zużycia ostrza narzędzia; 7) dokonuje wymiany ostrza w przypadku nadmiernego zużycia lub uszkodzenia; 8) przeprowadza korektę wyników obróbki; 9) przeprowadza kontrolę wymiarów przedmiotów po zakończeniu obróbki; 10) wykonuje konserwację obrabiarek sterowanych numerycznie. V. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w którego ramach została wyodrębniona kwalifikacja, właściwe dla tej kwalifikacji. Placówka podejmująca kształcenie w ramach kwalifikacji M.19. powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: 1) pracownię rysunku technicznego, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego; 2) pracownię technologii, wyposażoną w: modele, przekroje, atrapy maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do montażu, dokumentację techniczną, katalogi maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; 3) warsztaty szkoleniowe, w których powinny być zorganizowane stanowiska odpowiednie dla kwalifikacji M.19 w zawodzie operator obrabiarek skrawających. 8
VI. Plan nauczania KWALIFIKACYJNY KURS ZAWODOWY NAZWA KWALIFIKACJI: M.19. Użytkowanie obrabiarek skrawających WYODREBNIONEJ W ZAWODACH: Operator obrabiarek skrawających 722307 Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Wymiar godzin Sem I PRZEDMIOTY W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM TEORETYCZNYM Technik mechanik 311504 Wymiar godzin Sem II Całkowity wymiar godzin 1. Język obcy zawodowy 20 20 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy 3. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 20 20 20 20 4. Podstawy konstrukcji maszyn 80 80 5. Podstawy technik wytwarzania Łączna liczba godzin w kształceniu zawodowym teoretycznym PRZEDMIOTY W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM PRAKTYCZNYM 6. Wykonywanie rysunków z wykorzystaniem komputerowego wspomagania projektowania 7. Technologia wytwarzania części maszyn 8. Pracownia programowania obrabiarek sterowanych numerycznie 9. Programowanie i obsługa obrabiarek sterowanych numerycznie 20 20 160 160 25 25 50 130 130 260 25 25 50 35 35 70 10. Praktyka zawodowa 60 60 Łączna liczba godzin w kształceniu zawodowym praktycznym ŁĄCZNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA W RAMACH KURSU 215 275 490 375 275 650 9
Praktyka zawodowa realizowana w wymiarze 2 tygodnie w semestrze II Egzamin potwierdzający kwalifikację M.19. odbywa się na koniec semestru II VII. Wykaz działów nauczania Lp. Nazwa przedmiotu Nazwa działu 1. Język obcy zawodowy 1.1 Terminologia zawodowa mechaniczna 1.2 Dokumentacja i literatura zawodowa 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy 3. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 2.1 Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy 2.2 Bezpieczeństwo i higiena pracy w przedsiębiorstwie branży mechanicznej. 3.1 Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 3.2 Prowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej 4. Podstawy konstrukcji maszyn 4.1 Rysunek techniczny maszynowy 4.2 Podstawy metrologii 4.3 Elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów 4.4 Elementy części maszyn 5. Podstawy technik wytwarzania 6. Wykonywanie rysunków z wykorzystaniem komputerowego wspomagania projektowania 7. Technologia wytwarzania części maszyn 8. Pracownia programowania obrabiarek sterowanych numerycznie 9. Programowanie i obsługa obrabiarek sterowanych numerycznie 5.1 Materiały stosowane w budowie maszyn 5.2 Technologie wytwarzania części maszyn 6.1 Podstawy użytkowania programu AUTO-CAD 7.1 Pomiary warsztatowe 7.2 Techniki łączenia materiałów 7.3 Obrabiarki skrawające 7.4 Skrawanie i narzędzia skrawające 7.5 Wykonywanie części maszyn metodą obróbki maszynowej 7.6 Elementy konstrukcji maszyn 7.7 Montaż i demontaż maszyn i urządzeń 8.1 Programowanie obrabiarek CNC 9.1 Programowanie i obsługa obrabiarek CNC 10
10. Praktyka zawodowa 10.1 Bezpieczeństwo procesu produkcyjnego części maszyn i urządzeń 10.2 Praca w małym zespole 10.3 Jakość procesu produkcyjnego części maszyn i urządzeń VIII. Programy nauczania dla poszczególnych przedmiotów 1. Język obcy zawodowy 1.1 Terminologia zawodowa mechaniczna 1.2 Dokumentacja i literatura zawodowa 1.1 Terminologia zawodowa mechaniczna Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Prowadzić dialog z uczestnikami procesu pracy Zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu Określać terminologię ogólnotechniczną w branży mechanicznej Zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi Przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii teksty zawodowe Skorzystać ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i technicznych Materiał nauczania - Nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi - Nazwy czynności zawodowych - Nazwy części maszyn i urządzeń - Teksty instrukcji zawodowych - Nazwy zawodów branży mechanicznej Planowane zadania (ćwiczenia) Zadaniem grupy słuchaczy jest stworzenie posteru przedstawiającego własne miejsce pracy, podpisanie wszystkich czynności, narzędzi oraz osób w języku obcym. Podsumowaniem zadania jest prezentacja efektów pracy grupy. Zadaniem ucznia jest uzupełnienie w języku obcym, luk w tekście przygotowanym przez nauczyciela. Tekst dotyczy narzędzi i urządzeń mechanicznych. 11
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: sprzęt audiowizualny, tablica multimedialna(opcjonalnie), rzutnik pisma, odtwarzacz DVD, słowniki jedno i dwujęzykowe ogólne oraz techniczne, komputer z dostępem do Internetu Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja programu nauczania z zastosowaniem metod aktywizujących, takich jak inscenizacja, dialog, symulacja, burza mózgów, metoda gier dydaktycznych, metoda gramatyczno tłumaczeniowa(doskonalenie znajomości terminologii zawodowej), metody doskonalące kompetencje komunikacyjne Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Praca z większą grupą (10-15 osób)/klasą jest formą najbardziej efektywną podczas wprowadzania nowego materiału oraz pracy z materiałem audiowizualnym. Technika pracy w parach będzie najefektywniejsza podczas prowadzenia dialogów lub prezentowania inscenizacji. W przygotowaniu projektów najlepiej sprawdzi się metoda pracy w małej grupie. Praca indywidualna pozwoli na uczenie się i samodzielne wykonanie ćwiczeń własnym tempem i wybraną przez siebie metodą. 1.2 Dokumentacja i literatura zawodowa Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Określać terminologię ogólnotechniczną w branży mechanicznej Zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi Określać czynności zawodowe Posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych Przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii teksty zawodowe Przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi maszyn i urządzeń Zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego Materiał nauczania - Obcojęzyczne źródła informacji - Autentyczne materiały obcojęzyczne z zakresu branży mechanicznej - Dokumentacja techniczna - Obcojęzyczne katalogi, normy, poradniki - Formularze zawodowe(protokoły uszkodzeń, awarii, dokumentacja napraw) 12
Planowane zadania (ćwiczenia) Zadaniem ucznia jest sporządzenie notatki(listu)w języku obcym, będącej formą poinformowania działu kierowniczego o awarii maszyny lub urządzenia. Pismo powinno zawierać opis przyczyn i następstw awarii, a także wyrażenie prośby o interwencje w tej sprawie. Zadaniem grupy jest zlokalizowanie i poprawa błędów językowych w tekście obcojęzycznym zredagowanym przez nauczyciela. Tekst może mieć charakter poradnika dla młodych adeptów zawodów branży mechanicznej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: sprzęt audiowizualny, tablica multimedialna(opcjonalnie), rzutnik pisma, odtwarzacz DVD, słowniki jedno i dwujęzykowe ogólne oraz techniczne, komputer z dostępem do Internetu Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja programu nauczania z zastosowaniem metod aktywizujących, takich jak inscenizacja, dialog, symulacja, burza mózgów, metoda gier dydaktycznych Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Praca z większą grupą (10-15 osób)/klasą jest formą najbardziej efektywną podczas wprowadzania nowego materiału oraz pracy z materiałem audiowizualnym. Technika pracy w parach będzie najefektywniejsza podczas prowadzenia dialogów lub prezentowania inscenizacji. W przygotowaniu projektów najlepiej sprawdzi się metoda pracy w małej grupie. Praca indywidualna pozwoli na uczenie się i samodzielne wykonanie ćwiczeń własnym tempem i wybraną przez siebie metodą. Literatura: 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy. 2.1 Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy 2.2 Bezpieczeństwo i higiena pracy w przedsiębiorstwie branży mechanicznej. 2.1 Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Zinterpretować prawa i obowiązki pracownika Zorganizować stanowisko pracy Zinterpretować przepisy prawa w zakresie eksploatacji maszyn i urządzeń Określić instytucje sprawujące nadzór nad warunkami pracy. Materiał nauczania - Obowiązki oraz uprawnienia pracodawcy i pracowników dotyczące BHP - Organizacja służb BHP w zakładzie pracy - Ochrona zdrowia pracowników - Szkolenia pracowników w zakresie BHP - Znaki bezpieczeństwa: ochrony ppoż, dróg ewakuacyjnych, ochrony i higieny pracy 13
Planowane zadania (ćwiczenia) Ćwiczenia z zakresu -określania uprawnień instytucji sprawujących nadzór nad warunkami pracy -określania tematyki szkoleń pracowników z zakresu BHP -rozpoznawanie znaków bezpieczeństwa Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: sprzęt audiowizualny, tablica multimedialna(opcjonalnie), rzutnik pisma, odtwarzacz DVD Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, zestawy dydaktyczne: filmy, kodeks pracy, ustawy i rozporządzenia dotyczące BHP, prezentacje komputerowe, fantom do nauki resuscytacji, podręczny sprzęt gaśniczy. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja programu nauczania z zastosowaniem metod aktywizujących, takich jak inscenizacja, dialog, symulacja, burza mózgów, metoda gier dydaktycznych Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Praca z większą grupą (10-15 osób)/klasą jest formą najbardziej efektywną podczas wprowadzania nowego materiału oraz pracy z materiałem audiowizualnym. W przygotowaniu projektów najlepiej sprawdzi się metoda pracy w małej grupie. Praca indywidualna pozwoli na uczenie się i samodzielne wykonanie ćwiczeń własnym tempem i wybraną przez siebie metodą. 2.2 Bezpieczeństwo i higiena pracy w przedsiębiorstwie branży mechanicznej. Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Określić zagrożenia występujące podczas obsługi maszyn i urządzeń Zastosować środki ochrony indywidualnej Zabezpieczyć miejsce wypadku Scharakteryzować zasady i procedury ochrony zdrowia pracowników Zastosować przepisy BHP i ochrony ppoż oraz ochrony środowiska Materiał nauczania - Zagrożenia występujące w środowisku pracy - Zasady bezpiecznej pracy na różnych stanowiskach pracy branży mechanicznej - Wypadki przy pracy - Zasady udzielania pierwszej pomocy 14
Planowane zadania (ćwiczenia) Ćwiczenia z zakresu: -określania czynników powodujących zagrożenie -określania zasad obsługi i obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego -sposobów ochrony ppoż -projektowanie procedur postępowania w sytuacji zaistnienia wypadku przy pracy -udzielanie pierwszej pomocy Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: sprzęt audiowizualny, tablica multimedialna(opcjonalnie), rzutnik pisma, odtwarzacz DVD Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, zestawy dydaktyczne: filmy, kodeks pracy, ustawy i rozporządzenia dotyczące BHP, prezentacje komputerowe, fantom do nauki resuscytacji, podręczny sprzęt gaśniczy. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja programu nauczania z zastosowaniem metod aktywizujących, takich jak inscenizacja, dialog, symulacja, burza mózgów, metoda gier dydaktycznych, Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form nauczania. Praca z większą grupą (10-15 osób)/klasą jest formą najbardziej efektywną podczas wprowadzania nowego materiału oraz pracy z materiałem audiowizualnym. Praca indywidualna pozwoli na uczenie się i samodzielne wykonanie ćwiczeń własnym tempem i wybraną przez siebie metodą. Literatura: Hansen A. : Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP 1998 Raczkowski B. : BHP w praktyce. ODK, Gdańsk 2002 3. Działalność gospodarcza w branży mechanicznej 3.1 Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 3.2 Prowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej 3.1 Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi: Rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna, Materiał nauczania - Podstawy działalności gospodarczej. - Zasady planowania określonej działalności. 15
Rozróżnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo, Zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego, Dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego, Określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego, Zidentyfikować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, Dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, Przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, Wybrać właściwą do możliwości przedsiębiorstwa handlowego formę - Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. - Formy pozyskiwania kapitału. - Rejestrowanie firmy. - Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej. - Opodatkowanie działalności gospodarczej. - Wydajność pracy. - Systemy wynagrodzeń pracowników. - Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych. - Ubezpieczenia gospodarcze. - Etyka w biznesie. organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej w branży mechanicznej, Sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej w branży mechanicznej, Sporządzić biznesplan dla wybranej działalności branży mechanicznej zgodnie z zasadami tworzenia. 16
Planowane zadania (ćwiczenia) Opracuj procedurę rejestracji zakładu mechanicznego. Opracuj w grupie ćwiczeniowej zadanie projektowe. Pierwszym działaniem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu, w którym określcie szczegółowe cele projektu, konieczne do podjęcia działania, lub pytania, na które należy poszukiwać odpowiedzi, czas wykonania projektu, ustalone z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria, zakres i terminy oceny. Drugi etap opracujcie szczegółowy planu działania zawierający następujące informacje: zadanie do wykonania, osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania, termin wykonania zadania oraz ewentualne koszty. Trzeci etap - podejmijcie systematyczne działania projektowe: zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów, selekcja i analiza zgromadzonych informacji, wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania, wykonanie projektu w praktyce. Głównym tematem zadania projektowego może być sporządzenie kosztorysu produkcji wybranych wyrobów, przy współpracy z nauczycielem przedmiotów zawodowych. Projekt zostanie oceniony pod koniec semestru z wykonanych etapów pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni przedsiębiorczości, część zajęć powinna być przeprowadzona w pracowni komputerowej, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Zestawy ćwiczeń instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne związane z tematem prowadzenia działalności gospodarczej. Zalecane metody dydaktyczne 17
Dział programowy Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy, wskazują możliwości założenia i prowadzenia własnej firmy. Powinna być kształtowana postawa przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności działania. Dominującymi metodami kształcenia powinny być metody problemowe np. gra dydaktyczna lub metoda przypadków, metoda symulacyjna, metoda decyzyjna, burza mózgów, dyskusja. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zespoły maksymalnie 3 osobowe. 3.2 Prowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży mechanicznej i powiązania między nimi, Określić powiązania przedsiębiorstwa branży mechanicznej z otoczeniem, Dokonać analizy działalności handlowej na rynku, Dokonać analizy czynników kształtujących popyt na sprzedawane wyroby, Zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach branży mechanicznej funkcjonujących na rynku, Zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie branży mechanicznej, Zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii, Rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism, Wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie, Obsługiwać biurowe urządzenia techniczne, Materiał nauczania - Zasady prowadzenia działalności biurowej. - Badanie rynku w zakresie popytu na usługi branży mechanicznej. - Reklama usług baraży mechanicznej - Marketing w branży usług mechanicznych. - Koszty i przychody w działalności małej firmy branży mechanicznej. - Źródła przychodów i kosztów w firmie branży mechanicznej. - Zasady współpracy przedsiębiorstwa branży mechanicznej ze środowiskiem. - Prawo pracy. - Dokumentacja dot. prowadzeni działalności gospodarczej. - Formy pozyskiwana kapitału. - Opodatkowanie. Rozróżnić elementy marketingu mix, Dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności w branży mechanicznej, 18
Zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności branży mechanicznej, Określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy działalności w branży mechanicznej, Planowane zadania (ćwiczenia) Zadaniem uczniów będzie wykonanie projektu Reklama mojej firmy. Uczniowie pracują w dwuosobowych grupach. Opracowują projekt działań w zakresie reklamy firmy na lokalnym rynku. W ramach projektu uczniowie powinni określić: grupę potencjalnych odbiorców usług firmy, zakres prowadzonych działań reklamowych i marketingowych, formę reklamy. Oceną wykonania zadania jest uzyskana przez uczniów ocena projektu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni przedsiębiorczości, część zajęć powinna być przeprowadzona w pracowni komputerowej, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z działu programowego Prowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Zestawy ćwiczeń instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne związane z tematem prowadzenia działalności gospodarczej. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Prowadzenie przedsiębiorstwa branży mechanicznej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy, wskazują możliwości założenia i prowadzenia własnej firmy. Powinna być kształtowana postawa przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności działania. Dominującymi metodami kształcenia powinny być metody problemowe np. gra dydaktyczna lub metoda przypadków, metoda symulacyjna, metoda decyzyjna, burza mózgów, dyskusja. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zespoły maksymalnie 3 osobowe. 19
Literatura: Makieła Z. Rachwał T. : Krok po kroku w przedsiębiorczość. Podręcznik do podstaw przedsiębiorczości dla szkół ponadgimnazjalnych. Nowa Era, Warszawa 2012 Judasz E. : Prawo pracy. Informacje dla podejmujących pierwszą pracę. GIP 2012 4. Podstawy konstrukcji maszyn. 4.1 Rysunek techniczny maszynowy 4.2 Podstawy metrologii 4.3 Elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów 4.4 Elementy części maszyn 4.1 Rysunek techniczny maszynowy Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi: Wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych, Wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych, Wykonać szkice części maszyn odwzorowujące kształty zewnętrzne i wewnętrzne, Zwymiarować szkice typowych części maszyn, Zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyny, Materiał nauczania - Zasady szkicowania. - Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. - Rysunki i uproszczenia. - Zasady wymiarowania rysunków - Połączenia części maszyn. Planowane zadania (ćwiczenia) Szkicowanie i wymiarowanie bryły złożonej w rzucie aksonometrycznym na podstawie modelu. Na podstawie otrzymanego modelu wykonać szkic bryły w rzucie aksonometrycznym w układzie na trzy rzutnie i zwymiarować zgodnie z zasadami. Zadanie(ćwiczenie) uczniowie wykonują indywidualnie. 20
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym oraz w pracowni technologicznej, wyposażonej w: modele, przekroje, atrapy maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do montażu, dokumentację techniczną oraz katalogi maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, i pracowni rysunku technicznego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego, dokumentacje konstrukcyjne maszyn i urządzeń. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Prezentacje multimedialne z zakresu mechanizmów i części maszyn. 4.2 Podstawy metrologii Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał nauczania Wyjaśnić zasady tolerancji i pasowania, - Postawy metrologii Zastosować układ tolerancji i pasowań, Sklasyfikować przyrządy pomiarowe oraz określić ich właściwości metrologiczne, Dobrać przyrządy do pomiaru i sprawdzania części maszyn, Wykonać pomiary wielkości liniowych, zinterpretować wyniki pomiarów, Obliczyć wymiary graniczne, odchyłki i tolerancje, Wybrać z norm wartości odchyłek dla zadanych pasowań, Obliczyć luzy i wciski oraz tolerancje wybranych pasowań, - Tolerancje i pasowania - Podstawowe narzędzia pomiarowe 21
Planowane zadania (ćwiczenia) Pomiary wymiarów liniowych różnych części maszyn przy użyciu różnych narzędzi pomiarowych. Obliczenia z zakresu tolerancji pasowań z zastosowaniem katalogów, norm, poradników mechanika. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym oraz w pracowni technologicznej, wyposażonej w: modele, przekroje, atrapy maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do montażu, dokumentację techniczną oraz katalogi maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, i pracowni rysunku technicznego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego, dokumentacje konstrukcyjne maszyn i urządzeń. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Prezentacje multimedialne z zakresu mechanizmów i części maszyn. 4.3 Elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Scharakteryzować pojęcia statyki: siła, układ sił, wypadkowa układu sił, jednostki siły, środkowy układ sił, płaski układ sił, przestrzenny układ sił, warunki równowagi płaskiego i przestrzennego układu sił, Wyjaśnić zasady kinematyki punktu i ciała sztywnego, Wyjaśnić zasady dynamiki punktu materialnego i układu punktów materialnych, mechanizmów maszyn, Materiał nauczania - Podstawowe definicje z zakresu statyki - Układy sił płaskie i przestrzenne - Kinematyka punktu i ciała sztywnego - Dynamika punktu i ciała sztywnego - Podstawowe wiadomości z wytrzymałości materiałów - Obliczenia wytrzymałościowe ciała na: rozciąganie, ściskanie, skręcanie, zginanie, docisk oraz złożonych stanów wytrzymałościowych 22
Scharakteryzować pojęcia dotyczące wytrzymałości materiałów: siły wewnętrzne, naprężenia, odkształcenia, Prawo Hooke a, warunki wytrzymałościowe, naprężenia dopuszczalne, moment siły, Scharakteryzować metody obliczeń wytrzymałościowych, Wykonać obliczenia wytrzymałościowe na rozciąganie i ściskanie, ścinanie i na docisk, skręcanie, zginanie oraz złożonych przypadków wytrzymałościowych. Planowane zadania (ćwiczenia) Obliczenia z zakresu równowagi różnych układów sił (płaskich i przestrzennych) działających na ciało. Obliczenia parametrów ruchu punktu materialnego i ciała sztywnego. Obliczenia z zakresu wytrzymałości materiałów cała przy różnych sposobach obciążenia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym oraz w pracowni technologicznej, wyposażonej w: modele, przekroje, atrapy maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do montażu, dokumentację techniczną oraz katalogi maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, i pracowni rysunku technicznego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego, dokumentacje konstrukcyjne maszyn i urządzeń. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Prezentacje multimedialne z zakresu mechanizmów i części maszyn. 4.4 Elementy części maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi Rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń Materiał nauczania - Połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w budowie maszyn: budowa, 23
Scharakteryzować osie i wały maszynowe, Scharakteryzować budowę i rodzaje łożysk tocznych i ślizgowych Dobrać z katalogu na podstawie oznaczeń łożysko toczne, Wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców Sklasyfikować przekładnie mechaniczne, Wyjaśnić budowę przekładni zębatych prostych i złożonych Wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe - Osie i wały: budowa, rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe - Łożyska toczne i ślizgowe: budowa, rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe - Sprzęgła i hamulce: budowa, rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe - Przekładnie: budowa, rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe, obliczanie przełożenia - Mechanizmy stosowane w budowie maszyn: budowa, rodzaje, zastosowanie, warunki pracy, obliczenia wytrzymałościowe Wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego Rozróżnić rodzaje połączeń rozłącznych i nierozłącznych Rozpoznać rodzaj połączenia na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej zespołu maszyny Wykonać szkice połączeń: nitowych, spawanych, zgrzewanych, gwintowych i kształtowych Planowane zadania (ćwiczenia) Przykłady obliczeniowe z zakresu połączeń: spawanych, nitowych, wpustowych. Projektowanie osi i wałów. Przykłady obliczeniowe z zakresu łożysk tocznych i ślizgowych. Dobór łożysk z katalogu łożysk tocznych dla danego obciążenia i warunków pracy. Przykłady obliczeń sprzęgieł i hamulców. Obliczenia przekładni zębatych. 24
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym oraz w pracowni technologicznej, wyposażonej w: modele, przekroje, atrapy maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, próbki materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, narzędzia i przyrządy pomiarowe, elementy maszyn i urządzeń, narzędzia do montażu, dokumentację techniczną oraz katalogi maszyn i narzędzi, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, i pracowni rysunku technicznego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do wykonywania rysunku technicznego, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego maszynowego, dokumentacje konstrukcyjne maszyn i urządzeń. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Prezentacje multimedialne z zakresu mechanizmów i części maszyn. Literatura Kozak B.: Mechanika techniczna. WSiP, Warszawa 2007 Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP Warszawa 2005 Rutkowski A. Części maszyn. WSiP, Warszawa 2006 Jaskulski A.: AutoCAD 2004/LT 2004. MIKOM Wydawnictwo Informatyczne, Warszawa 2003 Malinowski J. : Pasowania i pomiary. WSiP 1993 5. Podstawy technik wytwarzania 5.1 Materiały stosowane w budowie maszyn 5.2 Technologia wytwarzania części maszyn 5.1 Materiały stosowane w budowie maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Słuchacz po zrealizowaniu zajęć potrafi: Rozróżnić pojęcia z zakresu materiałoznawstwa Określić właściwości i zastosowanie metali i ich stopów Rozróżnić procesy otrzymywania stali Materiał nauczania - Klasyfikacja materiałów konstrukcyjnych - Właściwości stopów metali - Właściwości stopów metali nieżelaznych - Materiały eksploatacyjne - Ochrona przed korozją 25
Sklasyfikować stopy żelaza z węglem Rozróżnić gatunki stopów żelaza Określić gatunek stopu żelaza z węglem na podstawie podanego oznaczenia Sklasyfikować stopy metali nieżelaznych Rozróżnić gatunki stopów metali nieżelaznych Określić właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych Określić właściwości i zastosowanie materiałów eksploatacyjnych(oleje, smary, ciecze smarująco-chłodzące, paliwa, uszczelnienia techniczne) Uzasadnić dobór materiału z uwzględnieniem własności mechanicznych, technologicznych i rodzaju produkcji Dobrać gatunki stali z norm i poradników na określone elementy maszyn i urządzeń Określić skład chemiczny stali i stopów metali nieżelaznych na podstawie norm Dobrać sposób zabezpieczenia przed korozją części maszyn i urządzeń Dobrać materiały eksploatacyjne do określonych prac Wykorzystać programy komputerowe wspomagające dobór materiałów konstrukcyjnych pod względem własności mechanicznych Planowane zadania (ćwiczenia) Zastosowanie stali specjalnych(nierdzewnych, kwasoodpornych, żarowytrzymałych, żaroodpornych) Na podstawie wskazówek i materiałów dostarczonych przez nauczyciela, norm oraz programów komputerowych należy wskazać na podstawie oznaczenia stali specjalnych, przykłady ich zastosowania do wykonania elementów maszyn i urządzeń pracujących w określonych warunkach. Zadanie(ćwiczenie) uczniowie wykonują w grupach oraz dokonują prezentacji efektów prac. Wykonane prace należy porównać z przygotowanym wzorcem i dokonać samooceny poprawności wykonania ćwiczeń. 26