TOM XXIII 1(89)2016 R.

TOM XXIII 1(89)2016 R.

Jednorożec - mityczny twór, swoisty fenomen w dawnej medycynie. Występuje w mitach i legendach.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 1 Poezje w nr 1/89 Biuletynu W oddawanym do rąk P.T. Czytelników numerze naszego Biuletynu prezentujemy wiersze Pana mgr farmacji Waltera PYKI. Pochodzą one z tomiku Punkt nie do przewidzenia. Poezje naszego kolegi prezentowaliśmy już wcześniej na łamach naszego pisma. Red. Walter Pyka Pokora A więc to dla mnie Panie, zapaliłeś tyle gwiazd, to dla mnie rozlałeś Drogę Mleczną, to dla mnie przeniosłeś ten ziemski czas i uczyniłeś z niego wieczność To dla mnie ten przydział na mieszkanie w niebie to mnie na ucztę zapraszasz. A ja Ci tyle razy mówiłem nie umiem nie wiem tak słabo za życia wierzyłem. Przepraszam.

2 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO SPIS TREŚCI Poezje w nr 1/89 Biuletynu...1 Spis treści...2 Gratulacje dla nowego Dziekana Wydziału Farmacji UMB.... 3 Kalendarium prac OIA w Białymstoku..5 VII Krajowy Zjazd Aptekarzy VII Krajowy Sprawozdawczo-Wyborczy Zjazd Aptekarzy...7 Uchwała nr VII/26/2016 VII Krajowego Zjazdu Aptekarzy.......12 Skład osobowy organów Naczelnej Izby Aptekarskiej. 21 Z prac Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku Sprawozdanie z działalności ORA za I kwartał 2016r...... 23 Apel Prezesa i Skarbnika ORA w Białymstoku... 34 Z Narodowego Funduszu Zdrowia Jałowość przy wykonywaniu leków robionych w aptece mgr farm. D. Bielonko...35 Dział naukowy Informacja o szkoleniach zorganizowanych w I kw. 2016r......36 Zastosowanie adrenaliny we wstrząsie anafilaktycznym mgr farm. Jarosław Mateuszuk..37 Varia Róg jednorożca w dawnej medycynie mgr farm. Z. Wolniak....42

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 3 Panu dr hab. Wojciechowi MILTYKOWI, serdeczne gratulacje z okazji wyboru na funkcję Dziekana Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku składają członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku i Komitetu Redakcyjnego Biuletynu Informacyjnego OIA oraz pracownicy biura OIA w Białymstoku

4 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Kalendarium prac O.I.A. w Białymstoku 5.01.2016r. udział Prezesa ORA w Białymstoku w czynnościach śledczych prowadzonych na polecenie Prokuratury Rejonowej w Bielsku Podlaskim dotyczących działalności podmiotu w zakresie obrotu produktami leczniczymi bez wymaganego prawem zezwolenia. 7.01.2016r. spotkanie Prezesa ORA w Warszawie w sprawie dotyczącej niedostosowania się kilku aptek do prawomocnej decyzji WIF cofającej zezwolenie na prowadzenie działalności. 13.01.2016r. posiedzenie ORA w Białymstoku z udziałem Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego oraz farmaceutów wezwanych na posiedzenie z reprezentującym ich pełnomocnikiem (sprawozdanie z posiedzenia w biuletynie). 15.01.2016r. powtórne spotkanie Prezesa ORA w Warszawie w sprawie dotyczącej niedostosowania się kilku aptek na terenie województwa podlaskiego do prawomocnej decyzji WIF cofającej zezwolenia na prowadzenie działalności. 21.01.2016r. spotkanie z farmaceutami w sprawie aptek, którym cofnięto zezwolenie na prowadzenie działalności z powodu stwierdzenia zjawiska odwróconego łańcucha dystrybucji produktów leczniczych. 21.01.2016r. konferencja zorganizowana dla farmaceutów szpitalnych poświęcona zaopatrzeniu podmiotów leczniczych w leki i wyroby medyczne w świetle ustawy o zamówieniach publicznych z udziałem Prezesa ORA, Konsultanta Krajowego w dziedzinie farmacji aptecznej, Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie farmacji szpitalnej, Inspektora Farmaceutycznego odpowiedzialnego za działalność aptek szpitalnych oraz prawników zajmujących się działalnością podmiotów leczniczych. 27.01.2016 r. udział Prezesa ORA w Białymstoku w czynnościach śledczych prowadzonych na polecenie Prokuratury Rejonowej w Białymstoku dotyczących działalności podmiotu w zakresie obrotu produktami leczniczymi bez wymaganego prawem zezwolenia.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 5 29.01-31.01.2016r. udział delegatów Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku w VII Krajowym Zjeździe Aptekarzy w Jachrance k/warszawy (sprawozdanie w biuletynie). 5.02.2016r. udział Prezesa ORA w pierwszym posiedzeniu nowo wybranej Naczelnej Rady Aptekarskiej. 9.02.2016r. pierwsze posiedzenie Okręgowego Sądu Aptekarskiego. Ukonstytuowanie się składu sędziowskiego. 10.02.2016r. udział Prezesa ORA w przesłuchaniu w charakterze świadka w sprawie prowadzenia obrotu produktów leczniczych bez wymaganego zezwolenia przez niektóre apteki na terenie województwa podlaskiego. 10.02.2016r. posiedzenie ORA w Białymstoku (sprawozdanie w biuletynie) 17.02.2016r. uczestnictwo Prezesa ORA w Warszawie w spotkaniu z Janem Saevels Dyrektorem Naukowym Belgijskiej Izby Aptekarskiej dotyczącym doświadczeń we wdrażaniu przepisów tzw.,,dyrektywy antyfałszywkowej FMD 23.02.2016r. spotkanie Prezesa ORA z V-ce Starostą Augustowskim i Naczelnikiem Wydziału Spraw Obywatelskich dotyczącym organizacji pracy aptek, w tym dyżurów na terenie Powiatu Augustowskiego. 24.02.2016r. spotkanie z Podlaskim Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym w siedzibie inspekcji. Spotkanie dotyczyło omówienia bieżących spraw w zakresie działalności aptek. 24.02.2016r. spotkanie Prezesa ORA i Prawnika OIA z farmaceutami w sprawie zgłaszanych nieprawidłowości w obrocie lekiem i organizacji dyżurów w aptekach. 29.02.2016r. udział Prawnika OIA w posiedzeniu Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim. Rozprawa dotyczyła zażalenia na decyzję Prokuratury Rejonowej o umorzeniu śledztwa dotyczącego działalności podmiotu w przedmiocie obrotu produktami leczniczymi bez zezwolenia. 1.03.2016r. udział Prezesa ORA w Białymstoku w posiedzeniu NRA w Warszawie. 7.03.2016r. posiedzenie Prezydium ORA w Białymstoku (sprawozdanie w biuletynie).

6 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 9.03.2016 r. udział Prezesa ORA w spotkaniu zorganizowanym przez Prezydenta Miasta Suwałki z aptekarzami i Podlaskim Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym. Zebranie dotyczyło organizacji dyżurów na terenie Miasta Suwałki. 17.03.2016r. udział w szkoleniu zorganizowanym przez OIA w Białymstoku i firmę Pharma Nord Sp. z o.o. Konferencja dotyczyła bezpieczeństwa w stosowaniu suplementów diety. 21.03.2016r. posiedzenie Okręgowej Komisji Rewizyjnej. 21.03.2016r. posiedzenie ORA w Białymstoku (sprawozdanie w biuletynie). 31.03.2016r. udział Prezesa ORA w posiedzeniu Rady Podlaskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ 31.03.2016r. zebranie Komitetu Redakcyjnego Biuletynu OIA w Białymstoku z udziałem Redaktora Prowadzącego mgr Zenona Wolniaka. Walter Pyka Ławka Drzewo w ogrodzie botanicznym, spoglądając z wysoka na ławkę, jest poruszone i załamane widokiem koślawie pozbijanych desek. Ma nieodpartą ochotę zaszumieć gdzieś w urzędzie na partactwo stolarzy. Dopiero, gdy tę ławkę wybiera zakochana para, opuszcza gałęzie, rozgrzesza rzeczywistość i każdym korzonkiem w ziemi wypija kielich soku za ich miłość.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 7 VII KRAJOWY ZJAZD APTEKARZY VII KRAJOWY SPRAWOZDAWCZO-WYBORCZY ZJAZD APTEKARZY - JACHRANKA K/WARSZAWY 29-31 STYCZEŃ 2016 R. W ostatnich dniach stycznia 2016 r. w Jachrance k/warszawy odbył się VII Sprawozdawczo-Wyborczy Krajowy Zjazd Aptekarzy, który dokonał oceny działalności organów Naczelnej Izby Aptekarskiej w VI kadencji i wybrał nowe władze na następną VII kadencję. Do udziału w zjeździe było uprawnionych 337 delegatów wybranych w trakcie okręgowych zjazdów sprawozdawczowyborczych w 2015 r. Zjazd rozpoczął swoje obrady w dniu 29 stycznia ( piątek) w godzinach popołudniowych od części oficjalnej, w której uczestniczyli zaproszeni goście m.in. w osobach Ministra Zdrowia RP Pana dr Konstantego Radziwiłla, Głównego Inspektora Farmaceutycznego Pana Zbigniewa Niewójta, Posła PIS Pana Tomasza Latosa, Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej Pana dr Macieja Hamankiewicza, Prezesa Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych Pani dr Elżbiety Puacz, Prezesa Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Pani Zofii Małas, Krajowego Duszpasterza Służby Zdrowia Księdza Stanisława Warzeszaka, Prezesów stowarzyszeń reprezentujących hurt i przemysł farmaceutyczny m.in. Ewy Jankowskiej, Andrzeja Stachnika, Krzysztofa Kopeć, oraz Dyrektora Biura Zarządu Głównego PTFarm Pana dr Jerzego Szewczyńskiego, Redaktor Naczelnej Gazety Farmaceutycznej Pani Ewy Prabuckiej-Dux, Prezesa Stowarzyszenia Aptekarzy Tradycyjnych Pana Piotra Korzeniowskiego i innych tu niewymienionych osób. W otwarciu zjazdu również uczestniczyli niektórzy Wojewódzcy Inspektorzy Farmaceutyczni. Po oficjalnym otwarciu zjazdu przez ustępującego Prezesa NRA dr Grzegorza Kucharewicza, wprowadzeniu sztandaru NIA oraz odśpiewaniu hymnu państwowego, wymienieni wyżej goście po kolei zabierali głos. Najbardziej oczekiwanym mówcą był oczywiście Minister Zdrowia Pan dr Konstanty Radziwiłł. W swoim krótkim wystąpieniu podkreślił, że doskonale zna wszystkie problemy polskich farmaceutów i w związku z tym Ministerstwo planuje reformę dotyczącą funkcjonowania polskich hurtowni i aptek poprzez dużą nowelizację ustawy Prawo farmaceutyczne, ustawy o refundacji leków, oraz opracowanie projektu ustawy o zawodzie farmaceuty. Jeśli zaś chodzi o rozwiązania szczegółowe to warte podkreślenia jest zainteresowanie Ministerstwa sprawą wywozu leków, ograniczenia pozaaptecznej sprzedaży leków oraz ograniczenie własności aptek

8 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO do farmaceutów lub spółek z udziałem farmaceutów (model węgierski?). Po wystąpieniach okolicznościowych nastąpiło wręczenie medali i odznaczeń samorządowych. Złoty Krzyż Zasługi otrzymała Pani Leokadia Głogowska z Dolnośląskiej OIA, Odznakę,,Za zasługi dla Ochrony Zdrowia otrzymał Jacek Adamczyk z Pomorsko-Kujawskiej OIA, zaś medale im Prof. Bronisława Koskowskiego otrzymali Anna Kalicka i Andrzej Rusinowski z Gdańskiej OIA oraz Jarosław Kowal i Jacek Adamczyk z Pomorsko-Kujawskiej OIA. Po przerwie część robocza zjazdu rozpoczęła się od wyboru Przewodniczącego Zjazdu. Spośród dwójki kandydatów tzn. Ryszarda Jasińskiego ze Śląskiej OIA i Bożeny Śliwy z Kieleckiej OIA, to właśnie Pani Bożena Śliwa otrzymała większą liczbę głosów i została w związku z tym wyznaczona do kierowania Zjazdem. Na zastępców Przewodniczącego Zjazdu wybrano Piotra Migasa z Gdańskiej OIA oraz Adama Wąsiewicza z Pomorsko- Kujawskiej OIA. Sekretarzami Zjazdu zostali wybrani Konrad Okurowski, Elżbieta Rząsa-Duran oraz Marcin Skrabalak. Następnie został zgłoszony wniosek formalny o rozszerzenie składu obsługi prawnej Zjazdu o 3 prawników z izb okręgowych w stosunku do składu, który został uchwalony na posiedzeniu NRA w listopadzie. Jednak ze względu na wątpliwości prawne wniosek dotyczący tej kwestii została wycofany. Następnie został przegłosowany porządek obrad VII Krajowego Zjazdu Aptekarzy (285 głosów,,za, 5,,przeciwnych i 4,,wstrzymujących się ). Po przyjęciu porządku obrad głosowano nad określeniem składu ilościowego poszczególnych komisji zjazdowych, a następnie dokonano ich wyboru. I tak do Komisji Mandatowej wesły: Magdalena Andrzejowska, Anna Kalicka i Anna Rowińska, do Komisji Skrutacyjnej weszli: Iwona Dwernicka, Maria Janik, Marianna Stefańczyk, Ewa Tobolska-Klimek i Piotr Tyrcha, do Komisji Uchwał i Wniosków weszli: Dorota Bartosiak, Piotr Kapica, Gabriela Kociałkowska, Stefan Piechocki, Janina Przedpełska-Szerlowska, Zofia Rogowska-Tylman i Andrzej Wróbel, do Komisji Wyborczej weszli: Ryszard Kamiński, Maria Owczarek-Neumann i Jerzy Żabiński oraz do Komisji Regulaminowej weszli: Justyna Dymek, Justyna Kiedrowska i Michał Pietrzykowski. Po ukonstytuowaniu się poszczególnych Komisji rozpoczęła się cześć sprawozdawcza polegająca na odczytaniu sprawozdań organów NIA. Sprawozdanie z pracy NRA za okres VI kadencji odczytał Prezes dr Grzegorz Kucharewicz ( sprawozdanie zostało przyjęte przy 208 głosach,,za, 45,,przeciwnych i 37,,wstrzymujących się ), sprawozdanie Naczelnego Rzecznika

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 9 Odpowiedzialności Zawodowej przedstawiła Beata Owczarska (zostało przyjęte 270 głosami,,za, 15,,przeciwnych i 8,,wstrzymujących się ). Następnie sprawozdanie Naczelnego Sądu Aptekarskiego przedstawił w jego imieniu Przewodniczący Sądu Kazimierz Jura i zostało ono przyjęte przy 271 głosach,,za, 10,,przeciwnych i 5,,wstrzymujących się. Ostatnie sprawozdanie przedstawił Przewodniczący Naczelnej Komisji Rewizyjnej Andrzej Wróbel i zostało ono przyjęte przy 236 głosach,,za, 33,,przeciwnych i 19,,wstrzymujących się. Wniosek Naczelnej Komisji rewizyjnej o udzieleniu absolutorium Naczelnej Radzie Aptekarskiej został przegłosowany 200 głosami,,za, przy 59 głosach,,przeciwnych i 34 głosach,,wstrzymujących się. Na tym zakończono obrady dotyczące części sprawozdawczej. Fot. W drugim rzędzie siedzą Delegaci OIA Białystok: mgr Jarosław Mateuszuk Prezes ORA w Białymstoku, mgr Marcin Kurowski, mgr Tomasz Sawicki, mgr Ewa Gładkowska, mgr Beata Wróblewska, mgr Katarzyna Korol-Tokarzewicz, mgr Irena Dobrakowska, mgr Ewa Wińska-Jeleniewska, dr Beata Kocięcka.(autor fot. Izabela Podolec.)

10 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Na początku drugiego dnia obrad przewodnicząca Zjazdu przedstawiła wniosek dotyczący zmiany regulaminu wyborów do organów samorządu i trybu odwoływania tych organów, który na skutek rekomendacji mec. Krzysztofa Baki został odrzucony przez delegatów. Następnie przegłosowano projekt uchwały w sprawie liczby członków poszczególnych organów NRA, oraz liczby zastępców Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej VII kadencji przy 301 głosach,,za, 11,,przeciw i 7,,wstrzymujących się. W dalszej kolejności Przewodniczący Komisji Wyborczej przedstawił zasady zgłaszania kandydatur do organów NRA, a mec. Elżbieta Waniewska przypomniała o ograniczeniach związanych ze zgłaszaniem i wyborem kandydatów do organów NRA. Na stanowisko Prezesa NRA zostały zgłoszone dwie kandydatury: dr Marek Jędrzejczak z Kieleckiej OIA (przez Pawła Łukasińskiego ) oraz mgr Elżbieta Piotrowska-Rutkowska z Łódzkiej OIA (przez Małgorzatę Pietrzak ). Kandydaci na funkcję Prezesa NRA przedstawili swoje programy wyborcze, po czym rozpoczęło się zadawanie pytań kandydatom. Każdy zadający pytanie miał na to 1 minutę, natomiast kandydaci na Prezesa NRA mieli po 3 minuty na odpowiedź. Po kilkugodzinnej serii około 40 pytań do obojga kandydatów rozpoczęły się wybory na Prezesa NRA. W tajnym głosowaniu Marek Jędrzejczak uzyskał 115 głosów, zaś Elżbieta Piotrowska- Rutkowska uzyskała 202 głosy i w związku z tym została wybrana na Prezesa NRA VII kadencji. Fot. Mgr Elżbieta Piotrowska-Rutkowska

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 11 Następnie odbyło się głosowanie na Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, którym został wybrany Kazimierz Jura (277 głosów,,za ) dotychczasowy Przewodniczący Naczelnego Sądu Aptekarskiego. W dalszej kolejności zgodnie z porządkiem obrad rozpoczęło się głosowanie na członków NRA. Zgłoszono 42 kandydatów (na 24 miejsca), którzy krótko przedstawili swoje kandydatury. W wyniku wyborów wybrano (alfabetycznie): Marcina Bochniarza, Piotra Chwiałkowskiego, Jakuba Dorociaka, Katarzynę Kandziorę-Kunę, Mikołaja Konstantego, Izabelę Kromkowską, Katarzynę Kulińską, Małgorzatę Lelito, Janinę Mańko, Pawła Martyniuka, Piotra Migasa, Michała Pietrzykowskiego, Mariusza Politowicza, Andrzeja Prygla, Mariusza Repelewicza, Zofię Rogowską-Tylman, Sebastiana Sobskiego, Ewę Steckiewicz-Bartnicką, Wojciecha Szkopańskiego, Bożenę Śliwę, Joannę Urbańską, Łukasza Waligórskiego, Mariana Witkowskiego i Piotra Zająca. Na zastępców Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej zgłoszono 5 kandydatur, z czego 3 osoby uzyskały największą liczbę głosów: Ryszard Jasiński, Beata Owczarska i Stefan Piechocki. Następnie przystąpiono do wyborów 15 członków Naczelnego Sądu Aptekarskiego ze zgłoszonych 20 osób. W wyniku tajnego głosowania wybrano (w porządku alfabetycznym): Alinę Barańską, Piotra Belniaka, Ryszarda Kamińskiego, Piotra Kapicę, Magdalenę Kudrzycką, Bożenę Kwaśniak, Magdalenę Majewską, Annę Matan, Piotra Molina, Ewę Ochotę, Annę Pławską, Edwarda Stencela, Wojciecha Stępnia, Adama Wąsiewicza i Annę Włodarczyk. W ostatnim głosowaniu dokonano wyboru 7 członków Naczelnej Komisji Rewizyjnej w osobach: Michała Kasiaka, Katarzyny Kędzierskiej, Krzysztofa Kondrackiego, Krzysztofa Majki, Agnieszki Mikoszewskiej, Mikołaja Zerhau i Piotra Żebrowskiego. Na tym zakończono drugi dzień obrad VII KZA. Dzień trzeci Zjazdu był poświęcony zmianom w regulaminach NIA oraz dyskusji programowej. W pierwszej kolejności głosowano poprawki do Regulaminu Naczelnej Rady Aptekarskiej wszystkie zostały przegłosowane znaczną większością głosów. Następnie głosowano propozycję zasad wynagradzania osób funkcyjnych, w tym Prezesa NRA. Po dyskusji przegłosowana została propozycja ustalenia wynagrodzenia Prezesa NRA na poziomie do 5 krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 4 pkt 9 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu

12 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Ubezpieczeń Społecznych, ogłaszane dla każdego roku przez Prezesa GUS. W dalszej kolejności delegatom zaprezentowano wnioski programowe na następną kadencję przygotowane przez Komisję Uchwał i Wniosków. Po przedyskutowaniu każdej propozycji i zgłoszeniu przez delegatów ostatecznych poprawek merytorycznych i redakcyjnych, dokument je zawierający został przegłosowany przy 214 głosach,, za, 6 głosach,,przeciwnych i 1 głosie,,wstrzymującym się. Po tym Przewodnicząca Zjazdu podziękowała delegatom za przybycie, uczestnictwo w Zjeździe i sprawny przebieg organom Zjazdu i zamknęła VII Krajowy Zjazd Aptekarzy. Prezes ORA w Białymstoku Jarosław Mateuszuk Uchwała Nr VII/26/2016 VII Krajowego Zjazdu Aptekarzy z dnia 31 stycznia 2016 r. w sprawie uchwalenia wniosków programowych dotyczących działalności samorządu aptekarskiego Na podstawie art. 37 pkt 2 w zw. z art. 35 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t. j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1429, z późn. zm.), VII Krajowy Zjazd Aptekarzy uchwala, co następuje: 1. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy uchwala następujące wnioski programowe dotyczące działalności samorządu aptekarskiego: 1) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań w celu zagwarantowania przestrzegania przepisu art. 99 ust. 3 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Prawo farmaceutyczne, w tym przede wszystkim poprzez dodanie norm prawnych ułatwiających jego egzekucję; 2) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań w celu nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne oraz ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 13 medycznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 876, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o wyrobach medycznych, wprowadzającej zmianę obowiązku, nałożonego na apteki szpitalne, w postaci zajmowania się i dystrybucji na terenie szpitala wszelkich wyrobów medycznych, w tym różnych urządzeń diagnostycznych; należy rozważyć rozwiązanie, aby w załączniku do ustawy ustalona była pozytywna lub negatywna lista wyrobów medycznych dystrybuowanych przez apteki szpitalne; 3) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań w celu nowelizacji przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne, tak aby w przypadku likwidacji apteki lub zakończenia działalności była możliwość jednorazowej odsprzedaży leków, w tym do innych aptek, pod nadzorem inspekcji farmaceutycznej; 4) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do wyeliminowania emisji reklamy leków i suplementów diety, skierowanej do pacjentów; 5) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do wprowadzenia przepisu, że skreślenie z listy członków okręgowej izby aptekarskiej następuje także wskutek nieuiszczania należnych składek członkowskich za okres dłuższy niż dwa lata; 6) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do zmiany ustawy - Prawo farmaceutyczne w kwestii zrównania czasu zawieszenia prowadzenia działalności apteki z innymi podmiotami do 2 lat; 7) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do zmiany przepisów dotyczących możliwości wydawania leków na podstawie recepty farmaceutycznej o określonej odpłatności, poszerzenie możliwości i sytuacji, w których magister farmacji może wydać leki dostępne na receptę; 8) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań w celu zmiany interwału ogłaszania zmian urzędowych cen na listach refundacyjnych oraz nieobciążania podmiotów prowadzących apteki i hurtownie zmianami cen urzędowych; 9) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską intensywnych działań zmierzających do zmiany obowiązujących przepisów dotyczących ciągłych szkoleń farmaceutów tak, aby: a) znieść podział na punkty twarde i miękkie ; przyznanie obecnie punktów tzw. miękkich za publikacje książek i artykułów naukowych jest niesprawiedliwe i deprecjonuje wartość pracy intelektualnej jej autorów, b) istniała możliwość zaliczenia jako punkty edukacyjne zajęć prowadzonych przez aptekarzy na uczelniach wyższych (wykłady, seminaria, ćwiczenia) z

14 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO zakresu materiału związanego z wykonywaniem zawodu farmaceuty (aptekarza) i ochrony zdrowia; 10) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską intensywnych działań zmierzających do zmiany obowiązujących przepisów obligujących apteki do posiadania Farmakopei Polskiej; 11) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań w celu zapewnienia przez hurtownie farmaceutyczne, podczas wolnych dni od pracy, możliwości zakupu leków w sytuacjach ratujących życie, w szczególności przez apteki szpitalne; 12) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do zmiany art. 36z ust. 4 ustawy Prawo farmaceutyczne poprzez wykreślenie wyrazów w formie pisemnej albo w formie dokumentu elektronicznego doręczonego środkami komunikacji elektronicznej ; 13) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską działań zmierzających do zmiany prawa w sposób porządkujący i regulujący stosunki własnościowe w aptekach według modelu węgierskiego oraz popieranie organizacji, które próbują wprowadzić węgierski model prawa farmaceutycznego; 14) podjęcie przez Naczelną Radę Aptekarską i Prezesa NRA ścisłej współpracy z Zespołem roboczym do spraw opieki farmaceutycznej w celu skutecznego wypracowania projektu opieki farmaceutycznej finansowanej ze środków publicznych; 15) powołanie przez Naczelną Radę Aptekarską odpowiedniego zespołu lub komisji w sprawie przygotowania i opracowania materiałów do dokumentu Polityka Lekowa Państwa". 2. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy opowiada się za wprowadzeniem zasady apteka dla aptekarza, równocześnie podkreślając, że prowadzenie apteki jest szczególną działalnością objętą systemem ochrony zdrowia, a w konsekwencji nie może podlegać nieograniczonym regułom wolnorynkowym. Dopuszczenie do prowadzenia aptek osób spoza zawodu farmaceuty niesie za sobą wiele zagrożeń w zakresie niezależności aptekarzy, dostępności pacjentów do leków, czy ochrony zdrowia pacjentów. Zasada Apteki dla aptekarza zabezpiecza ważny interes społeczny, jakim jest bezpieczeństwo farmakoterapii, bowiem aptekarz ponosi odpowiedzialność zarówno za prowadzenie działalności gospodarczej, jak i odpowiedzialność zawodową za usługi farmaceutyczne w ramach prowadzenia apteki.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 15 3. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy stwierdza konieczność wprowadzania zmiany w przepisach określających sposób obliczania marży detalicznej (aptecznej), ponieważ obecne regulacje dotyczące obliczania marż są krzywdzące i nie pozwalają na działanie apteki, jako ważnej jednostki w systemie ochrony zdrowia. Niedopuszczalne jest, aby każda zmiana cen leków refundowanych prowadziła do zmniejszenia realnej marży uzyskiwanej przez apteki z tytułu wydawania leków refundowanych. Niedopuszczalne jest, aby koszty przecen leków wynikające ze zmian cen na listach refundacyjnych obciążały apteki. 4. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do pilnego podjęcia działań mających na celu zapewnienie aptekom ogólnodostępnym wynagrodzenia za pełnienie dyżurów w porze nocnej. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy wskazuje, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1445, z późn. zm.), zapewnienie miejscowej ludności dostępu do produktów leczniczych służy realizacji zadania własnego powiatu, jakim jest ochrona i promocja zdrowia". VII Krajowy Zjazd Aptekarzy podkreśla, że w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie powiatowym, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami". Przepis ten stanowi podstawę prawną do zawarcia umów pomiędzy starostwem a przedsiębiorcami prowadzącymi apteki ogólnodostępne działające na terenie powiatu. Żaden inny element systemu ochrony zdrowia nie działa bezpłatnie, plan dyżurów jest często ustanawiany bez rozpoznania źródła recept, które mogą być wypisane w porze nocnej. 5. 1. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia pilnych działań mających na celu rewaloryzację wynagrodzeń dla farmaceutów zatrudnionych w aptekach szpitalnych. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zwraca się do Ministra Zdrowia o wyasygnowanie środków publicznych na podwyżki dla farmaceutów szpitalnych, na zasadach zastosowanych wobec pielęgniarek (m.in. 400 zł do wynagrodzenia). Zwiększanie zakresu zadań apteki szpitalnej oraz coraz wyższe wymagania w

16 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO stosunku do farmaceuty szpitalnego, np. związane z akredytacją szpitali, muszą mieć odzwierciedlenie w wysokości wynagrodzenia farmaceuty. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy stwierdza, że farmaceuci szpitalni nie mogą być pomijani przy rewaloryzacji wynagrodzeń i ich realnym podwyższaniu tylko z tego powodu, że są liczebnie małą grupą zawodową w szpitalu. Podwyżki dla lekarzy i pielęgniarek w ostatnich latach zwiększyły przepaść pomiędzy ich wynagrodzeniami a wynagrodzeniami farmaceutów, co w istotny sposób narusza prawo do równego traktowania wszystkich pracowników przy ustalaniu wynagrodzeń i ustalania zasad ich podwyższania. 2. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu określenie płacy minimalnej dla farmaceutów szpitalnych, w szczególności - w celu skutecznej realizacji zadania zobowiązuje Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej do ścisłej współpracy z Prezesem Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. 6. 1. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu ustalenie norm zatrudnienia farmaceutów zatrudnionych w aptekach szpitalnych, w zależności od ilości łóżek i zakresu zadań realizowanych przez podmioty lecznicze. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy podkreśla, że brak takich norm skutkuje nakładaniem na farmaceutów zatrudnionych w aptekach szpitalnych nadmiernej ilości zadań w stosunku do możliwości ich wykonania. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy wskazuje, aby projekty przepisów prawa opracowane zostały w sposób analogiczny do przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, gdzie obowiązuje norma zatrudnienia pielęgniarek w stosunku do liczby łóżek szpitalnych. 2. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy wskazuje, że minimalna norma zatrudnienia w podmiotach leczniczych powinna wynosić nie mniej niż jeden etat farmaceuty szpitalnego na 100 łóżek szpitalnych. 7. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu uwzględnienie zakresu zadań aptek szpitalnych w umowach na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawieranych z Narodowym Funduszem Zdrowia. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy stoi na stanowisku, że należy zwrócić uwagę na wysoki poziom zadań realizowanych przez apteki szpitalne, co powinno być

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 17 uwzględniane przy kontraktowaniu świadczeń zdrowotnych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Problem ten dotyczy w szczególności wysokospecjalistycznych usług farmaceutycznych związanych z żywieniem parenteralnym, przygotowaniem cytostatyków, czy też zarządzaniem wyrobami medycznymi. 8. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu taką nowelizację Prawa farmaceutycznego, która wprowadziłaby jednoznaczny obowiązek stwierdzenia rękojmi należytego prowadzenia apteki szpitalnej i działu farmacji szpitalnej. Zgodnie z art. 99 ust. 4a ustawy Prawo farmaceutyczne, obowiązek uzyskania rękojmi dotyczy jedynie kandydatów na kierowników aptek ogólnodostępnych. Nie ma więc jednoznacznej podstawy prawnej zobowiązującej do uzyskania rękojmi przez kandydatów na kierowników aptek szpitalnych. Potrzeba wprowadzenia obowiązku stwierdzenia rękojmi kierowników działów farmacji szpitalnej uzasadniona jest zaś tym, że działy farmacji szpitalnej realizują praktycznie takie same zadania, jak apteki szpitalne. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską także do podjęcia działań mających ma celu ujednolicenie zasad stwierdzania rękojmi należytego prowadzenia apteki ogólnodostępnej i szpitalnej, a także działu farmacji szpitalnej. Nie ma uzasadnienia, aby farmaceuci podejmujący się kierowania apteką szpitalną lub działem farmacji szpitalnej byli zwolnieni z obowiązku ubiegania się o stwierdzenie rękojmi. 9. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu nowelizację przepisów określających zasady przyznawania prawa wykonywania zawodu farmaceuty. Zmiany muszą dotyczyć obywateli polskich odbywających staż za granicą, a także studentów anglojęzycznych odbywających staż za granicą lub w Polsce. Konieczne jest także wprowadzenie wymogu zgody rady okręgowej izby aptekarskiej na odbywanie stażu poza granicami kraju, a także stworzenie możliwości weryfikowania, czy program stażu został faktycznie zrealizowany. 10. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zwraca się do Naczelnej Rady Aptekarskiej z wnioskiem o podjęcie działań mających na celu ujednolicenie zasad ustalania składek członkowskich na rzecz samorządu aptekarskiego.

18 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 11. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje NRA do powołania zespołu ds. edukacji przy NRA, którego zadaniem będzie rozpoznanie możliwości pozyskania środków publicznych lub funduszy unijnych na kształcenie podyplomowe farmaceutów. Obecnie ponoszone koszty przez farmaceutów są zbyt wysokie i nie sprzyjają rozwojowi kształcenia podyplomowego farmaceutów. Wskazanym byłoby opracowanie modelu kształcenia podyplomowego w ramach kształcenia ciągłego, poza kursami specjalizacyjnymi. 12. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu nowelizację przepisów i uchwalenie: 1) zasady Apteka dla aptekarza lub spółki z większościowym udziałem farmaceutów ; 2) krajowej mapy potrzeb usług farmaceutycznych; 3) ustawy o zawodzie farmaceuty; 4) zasad refundowanej opieki farmaceutycznej; 5) przepisów dotyczących płatnych dyżurów nocnych i świątecznych aptek - zmiana przepisów o dostępności do leków w porze nocnej i w dni wolne od pracy; 6) powrót leków z rynku pozaaptecznego do aptek; 7) normy, że opinia rady OIA jest wymagana przy wydawaniu zezwoleń na prowadzenie aptek ogólnodostępnych, szpitalnych, punktów aptecznych i hurtowni farmaceutycznych; 8) zasady, że recepty lekarskie na leki refundowane muszą być wyłącznie drukowane; 9) zmiana zasady obliczania marż na leki refundowane i przyjęcie, że podstawą do naliczania marży jest cena zakupu leku. 13. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu nowelizację przepisów i uchwalenie: 1) normy, zgodnie z którą farmaceuta szpitalny w celu świadczenia opieki farmaceutycznej jest uprawniony do wglądu do dokumentacji medycznej pacjentów hospitalizowanych; 2) normy upoważniającej ministra właściwego do spraw zdrowia do określania, w drodze rozporządzenia, szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal działu farmacji szpitalnej, w szczególności określających jego organizację i wyposażenie;

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 19 3) normy upoważniającej ministra właściwego do spraw zdrowia do określania, w drodze rozporządzenia, szczegółowego wykazu wyrobów medycznych prowadzonych przez aptekę szpitalną; 4) normy upoważniającej ministra właściwego do spraw zdrowia do określania, w drodze rozporządzenia, szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal pracowni do przygotowywania leków cytotoksycznych, w szczególności określających jego organizację i wyposażenie; 5) normy upoważniającej ministra właściwego do spraw zdrowia do określania, w drodze rozporządzenia, szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal pracowni do sporządzania leków do żywienia pozajelitowego i dojelitowego, w szczególności określających jego organizację i wyposażenie. 14. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do przygotowania projektu zmiany uchwały Nr V/14/2008 V Krajowego Zjazdu Aptekarzy z dnia 18 stycznia 2008 r. w sprawie regulaminu wyborów do organów samorządu aptekarskiego oraz trybu odwoływania tych organów i ich członków polegającej na wprowadzeniu normy, że zgłaszanie kandydata do komisji zjazdowej obejmuje następujące dane: 1) imię i nazwisko osoby zgłaszającej, nazwę okręgowej izby aptekarskiej, którą reprezentuje osoba zgłaszająca oraz nr mandatu na KZA; 2) imię i nazwisko kandydata, nazwę okręgowej izby aptekarskiej, którą reprezentuje kandydat oraz nr mandatu na KZA. 15. 1. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu nowelizację przepisów i uchwalenie zmian w ustawie o izbach aptekarskich polegających na: 1) doprecyzowaniu, że opiekę farmaceutyczną może sprawować wyłącznie farmaceuta; 2) określeniu warunków, jakie muszą być spełnione, aby posiadać prawo do świadczenia usług opieki farmaceutycznej; 3) doprecyzowaniu pojęć: informacja o leku oraz opieka farmaceutyczna ; 4) wprowadzaniu normy, że izba aptekarska reprezentuje farmaceutów przy określaniu warunków umów dotyczących udzielania opieki farmaceutycznej, zawieranych z NFZ.

20 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 2. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia wszelkich działań mających na celu niedopuszczenie do wykorzystywania przez podmioty prowadzące apteki pojęcia opieki farmaceutycznej w sposób wypaczony, w szczególności dla celów marketingowych. 16. 1. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy wnioskuje do Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz okręgowych rad aptekarskich o wydzielanie w budżetach (preliminarzach budżetowych) środków finansowych na funkcjonowanie odpowiednio: Naczelnej Komisji Rewizyjnej oraz okręgowych komisji rewizyjnych. 2. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy wnioskuje do Naczelnej Rady Aptekarskiej o to, aby w trakcie przygotowań i zatwierdzania uchwał lub innych dokumentów mających skutki finansowe dla budżetu NIA, w szerszym zakresie dokonywać kolegialnych analiz i zasięgać stosownych opinii (księgowych, prawnych). 17. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje okręgowe izby aptekarskie do uregulowania zaległości w zapłacie części składki członkowskiej odprowadzanej przez okręgowe izby aptekarskie na rzecz Naczelnej Izby Aptekarskiej, w terminie do 31 marca 2016 r. Zobowiązanie to nie stanowi wydłużenia terminów określonych w uchwale Nr V/28/2008 V Krajowego Zjazdu Aptekarzy z dnia 19 stycznia 2008 r. w sprawie ustalenia wysokości części składki członkowskiej odprowadzanej przez okręgowe izby aptekarskie na rzecz Naczelnej Izby Aptekarskiej. 18. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu nowelizację ustawy o izbach aptekarskich w celu uchwalenia zmiany polegającej na zwoływaniu co 2 lata Krajowego Zjazdu Aptekarzy, tak aby można było ocenić pracę NRA. 19. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu taką nowelizację, która znosi obowiązek zawierania umów przez apteki z NFZ. 20. VII Krajowy Zjazd Aptekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Aptekarską do podjęcia działań mających na celu wprowadzenie zmian w projekcie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej polegających na wyłączeniu spod

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 21 opodatkowania przychodów podmiotów prowadzących apteki lub punkty apteczne osiąganych ze sprzedaży w aptece lub punkcie aptecznym. 21. Uchwała wchodzi w życie w dniu powzięcia. Sekretarz VII Krajowego Zjazdu Aptekarzy mgr farm. Marcin Skrabalak Przewodniczący VII Krajowego Zjazdu Aptekarzy mgr farm. Bożena Śliwa Naczelna Rada Aptekarska VII-ej kadencji 1. mgr farm. Piotrowska-Rutkowska Elżbieta Prezes NRA 2. mgr farm. Bochniarz Marcin - OIA Rzeszów 3. mgr farm. Chwiałkowski Piotr - OIA Bydgoszcz 4. mgr farm. Dorociak Jakub - OIA Warszawa 5. mgr farm. Kandziora-Kuna Katarzyna - OIA Katowice 6. dr Konstanty Mikołaj - OIA Katowice 7. mgr farm. Kromkowska Izabela - OIA Łódź 8. mgr farm. Kulińska Katarzyna - OIA Bydgoszcz 9. mgr farm. Lelito Małgorzata - OIA Kraków 10. mgr farm. Mańko Janina - OIA Gdańsk 11. mgr farm. Martyniuk Paweł - OIA Olsztyn 12. dr Migas Piotr - OIA Gdańsk 13. mgr farm. Pietrzykowski Michał - OIA Gdańsk 14. mgr farm. Politowicz Mariusz - OIA Kalisz 15. mgr farm. Prygiel Andrzej - OIA Opole 16. mgr farm. Repelewicz Marcin Piotr - OIA Wrocław 17. mgr farm. Rogowska-Tylman Zofia - OIA Łódź 18. mgr farm. Sobski Sebastian - OIA Warszawa 19. mgr farm. Steckiewicz-Bartnicka Ewa - OIA Warszawa 20. mgr farm. Szkopański Wojciech - OIA Warszawa

22 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 21. mgr farm. Śliwa Bożena - OIA Kielce 22. mgr farm. Urbańska Joanna - OIA Szczecin 23. mgr farm. Waligórski Łukasz - OIA Poznań 24. mgr farm. Witkowski Marian - OIA Warszawa 25. mgr farm. Zając Piotr - OIA Kraków 26. mgr farm. Barszcz Tomasz - Prezes ORA Lublin 27. mgr farm. Baścik Magdalena - Prezes ORA Bielsko-Biała 28. mgr farm. Borowiak Hanna - Prezes ORA Szczecin 29. dr Brukiewicz Piotr - Prezes Prezes ORA Katowice 30. mgr farm. Byliniak Michał - Prezes ORA Warszawa 31. dr Chrzan Paweł - Prezes Prezes ORA Gdańsk 32. mgr farm. Gocał Robert - Prezes ORA Kielce 33. mgr farm. Górecka Alina - Prezes ORA Poznań 34. mgr farm. Grzechnik Roman - Prezes ORA Olsztyn 35. mgr farm. Jękot Barbara - Prezes ORA Kraków 36. mgr farm. Kiedrowski Ryszard - Prezes ORA Zielona Góra 37. mgr farm. Korzelska Justyna - Prezes ORA Koszalin 38. mgr farm. Łukasiński Paweł - Prezes ORA Wrocław 39. mgr farm. Mateuszuk Jarosław Adam - Prezes ORA Białystok 40. mgr farm. Orlikowski Przemysław - Prezes ORA Częstochowa 41. mgr farm. Pietrzak Małgorzata Prezes ORA Bydgoszcz 42. dr Samborska Lucyna - Prezes ORA Rzeszów 43. mgr farm. Stelmach Paweł - Prezes ORA Łódź 44. mgr farm. Tomków Marek - Prezes ORA Opole 45. mgr farm. Tuzikiewicz Jarosław - Prezes ORA Kalisz Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej mgr farm. Jura Kazimierz Przewodnicząca Naczelnego Sądu Aptekarskiego mgr farm. Włodarczyk Anna Przewodnicząca(y) Naczelnej Komisji Rewizyjnej - mgr farm. Krzysztof Majka

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 23 Z prac Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku Posiedzenie Okręgowej Rady Aptekarskiej - 13.01.2016r. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku, Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej mgr Katarzyna Korol-Tokarzewicz, Przewodnicząca Okręgowej Komisji Rewizyjnej mgr Krystyna Sochoń oraz Podlaski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny dr Jan Chlabicz. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Sławomirem Prokopiukiem, kandydatem na kierownika nowo otwieranej apteki mieszczącej się w Białymstoku przy ul. Wojskowej 4. Mgr Prokopiuk przybył z pełnomocnikiem radcą prawnym Mariuszem Czyżewskim. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Anną Tanajewską, kandydatem na kierownika nowo otwieranej apteki mieszczącej się w Białymstoku przy ul. Fabrycznej 27. Mgr Tanajewska przybyła z pełnomocnikiem radcą prawnym Mariuszem Czyżewskim. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Martą Roszkowską, kandydatem na kierownika nowo otwieranej apteki mieszczącej się w Grajewie przy Placu Niepodległości 10. Mgr Roszkowska przybyła z pełnomocnikiem radcą prawnym Mariuszem Czyżewskim. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Anną Kondrusik, kandydatem na kierownika apteki mieszczącej się w Zabłudowie przy ul. Białostockiej 1/1. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Elżbietą Andrulewicz kierownikiem apteki Bliska mieszczącej się w Kleosinie przy ul. Zambrowskiej 18. Mgr Andrulewicz przybyła z pełnomocnikiem radcą prawnym Mariuszem Czyżewskim. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Krzysztofem Raczkowskim kierownikiem apteki Bliska mieszczącej się w Białymstoku przy ul. Ciepłej 13. Mgr Raczkowski przybył z pełnomocnikiem radcą prawnym Mariuszem Czyżewskim.

24 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku pozytywnie zaopiniowała kandydatów na kierowników aptek: mgr farm. Sławomira Prokopiuka apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wojskowej 4. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Annę Tanajewską apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Fabrycznej 27. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Annę Małgorzatę Klukiewicz apteka ogólnodostępna o nazwie Gemini mieszcząca się w Olecku przy Placu Wolności 12. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Annę Kondrusik apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Arnica, mieszcząca się w Zabłudowie przy ul. Białostockiej 1/1 Głosowało 11 osób wszystkie głosowały za, głosów mgr farm. Joannę Żmieńko-Roman apteka ogólnodostępna o nazwie Cef@rm 36,6, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Supraskiej 2. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały za, głosów mgr farm. Małgorzatę Michalską apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Polonia, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Sienkiewicza 49. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały za, głosów mgr farm. Barbarę Annę Zarzecką apteka ogólnodostępna o nazwie Św. Brunona, mieszcząca się w Ełku przy ul. Wojska Polskiego 45. Głosowało 11 osób wszystkie głosowały za, głosów

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 25 Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku postanowiła negatywnie zaopiniować mgr farm. Martę Roszkowską na funkcję kierownika apteki mieszczącej się w Grajewie przy Placu Niepodległości 10. Za negatywną opinią głosowało 11 osób wszystkie głosowały za, głosów Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku skierowała wnioski do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, o wszczęcie postępowania ws. odpowiedzialności zawodowej w stosunku osób, które uczestniczyły w niedozwolonym obrocie lekami w odwróconym łańcuchu dystrybucji. Na tym posiedzenie zakończono. Posiedzenie Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej - 27.01.2016r. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku. Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku jednogłośnie nadało prawo samodzielnego wykonywania zawodu farmaceuty: mgr farm. Paulinie Śniadach Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku pozytywnie zaopiniowało kandydatów na kierowników aptek: dr n. farm. Michała Wierzbickiego apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Malmeda 1. Głosowało 5 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Katarzynę Marię Popiołek apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wasilkowskiej 22c. Głosowało 5 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Agatę Mariolę Miltyk apteka ogólnodostępna mieszcząca się w Łapach przy ul. Cmentarnej 26. Głosowało 5 osób wszystkie głosowały - za, głosów W związku z wątpliwościami w dokumentacji Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku postanowiło przekazać Okręgowej Radzie

26 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO aptekarskiej sprawę dotyczącą wydania rękojmi Pani mgr Anety Nosorowskiej kandydata na kierownika apteki w Łomży przy ul Bema 33. Prezes Mateuszuk poinformował członków Prezydium o piśmie z PWIF, w którym Inspektor informuje, że obecnie nie prowadzi spraw dotyczących odwróconego łańcucha dystrybucji. Na tym posiedzenie zakończono. Posiedzenie Okręgowej Rady Aptekarskiej - 10.02.2016r. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku. Okregowa Rada Aptekarska w Białymstoku podjęła jednogłośnie dwa stanowiska 1. ws. projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne; 2. ws. projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, Stanowiska zostaną przesłane do Naczelnej Izby Aptekarskiej. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku zwróciła się ponownie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego z wnioskiem o udzielenie informacji, wobec jakich podmiotów, którym Podlaski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w 2015 r. cofnął zezwolenia na prowadzenie aptek ogólnodostępnych na terenie województwa podlaskiego, Główny Inspektor Farmaceutyczny jako organ uprawniony wszczął, prowadzi lub umorzył, postępowania z powodu niedostosowania się tych podmiotów do ostatecznej decyzji PWIF w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku zwróciła się z do Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Białystoku oraz Warmińsko-Mazurskiego Inspektora Farmaceutycznego w Olsztynie, z wnioskiem o udzielenie informacji, wobec jakich podmiotów na terenie działania inspektoratów zostały zakończone, a wobec jakich prowadzone są postępowania wyjaśniające lub administracyjne z tytułu nieprzestrzegania tzw. zapisów antykoncentracyjnych w latach 2014-2015.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 27 Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku pozytywnie zaopiniowała kandydatów na kierowników aptek: mgr farm. Ewę Iwonę Świerczewską apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wiejskiej 71 lok.4. Głosowało 12 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Katarzynę Radzajewską apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Grajewie przy ul. Plac Niepodległości 10. Głosowało 12 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Katarzynę Żochowską-Szpak apteka ogólnodostępna mieszcząca się w Hajnówce przy ul. Stefana Batorego 4/1. Głosowało 12 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Agnieszkę Orzechowską apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Na Wiejskiej Nowa Farmacja, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wiejskiej 71 lok. 6 Głosowało 12 osób wszystkie głosowały za, głosów mgr farm. Anetę Nosorowską apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Dbam o Zdrowie, mieszcząca się w Łomży przy ul. Bema 33. Głosowało 12 osób wszystkie głosowały za, głosów Prezes Mateuszuk poinformował Okręgową Radę Aptekarską w Białymstoku o ukonstytuowaniu się Okręgowego Sądu Aptekarskiego. Na tym posiedzenie zakończono. Posiedzenie Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej - 07.03.2016r. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku. Prezes ORA - mgr Mateuszuk odczytał członkom Prezydium informację, dotyczącą prowadzonych przez GIF 4. postępowań ws. aptek prowadzących działalność po decyzjach o ich zamknięciu.

28 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku jednogłośnie wydało duplikat prawa samodzielnego wykonywania zawodu farmaceuty: mgr farm. Agacie Romaniuk Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku pozytywnie zaopiniowało kandydatów na kierowników aptek: mgr farm. Agnieszkę Płońską apteka ogólnodostępna, mieszcząca się w Klukowie przy ul. Mazowieckiej 14A. Głosowało 5 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Martynę Aleksandrę Janowską apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Nowa, mieszcząca się w Łomży przy ul. Długiej 1. Głosowało 5 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Agnieszkę Żukowską apteka ogólnodostępna o nazwie Cef@rm 36,6, mieszcząca się w Wasilkowie przy ul. Grodzieńskiej 1a. Głosowało 6 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Krystynę Kowalską-Romańczuk apteka ogólnodostępna o nazwie Dbam o Zdrowie, mieszcząca się w Mrągowie przy ul. Królewieckiej 45a. Głosowało 7 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Martę Baranowską apteka ogólnodostępna o nazwie Społeczna Na Mickiewicza Grupa Nowa Farmacja, mieszcząca się w Ciechanowie przy ul. Mickiewicza 1/2. Głosowało 7 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Cecylię Miron apteka ogólnodostępna o nazwie Apteka Pro Vita mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Kołłątaja 67/88. Głosowało 7 osób wszystkie głosowały - za, głosów

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 29 W związku z wątpliwościami dotyczącymi wniosków o wydanie opinii ws. stwierdzenia rękojmi należytego prowadzenia apteki, Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku postanowiło wezwać na posiedzenie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku następujące osoby: 1. Mgr farm. Agatę Romaniuk - kandydatkę na kierownika apteki o nazwie Super Apteka, mieszczącej się w Białymstoku przy ul. Fabrycznej 27. 2. Mgr farm. Anetę Marię Panasik-Boraczewską - kandydatkę na kierownika apteki o nazwie Bliska Apteka Podlaska, mieszczącej się w Białymstoku przy ul. Wysockiego 67 lok. A-14. 3. Mgr farm. Edytę Sakowicz-Truszkowską - kandydatkę na kierownika apteki o nazwie (Bliska Apteka) Pogodna Apteka, mieszczącej się w Czyżewie przy ul. Zambrowskiej 1. Posiedzenie Okręgowej Rady Aptekarskiej - 21.03.2016r. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku, Przewodnicząca Okręgowej Komisji Rewizyjnej mgr Krystyna Sochoń oraz Podlaski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny dr Jan Chlabicz. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku podjęła jednogłośnie stanowisko nr 3/2016, dotyczące pisma Izby Gospodarczej Farmacja Polska z dnia 25 lutego 2016 r. zawierającego propozycje zmian do ustawy Prawo farmaceutyczne. Pan Grzegorz Kucharewicz zgłosił wniosek, aby Rada podjęła stanowisko w sprawie aby przepis art.94 a ustawy prawo farmaceutyczne pozostało w brzmieniu dotychczas obowiązującym oraz zgłoszenie wniosku do Prokuratora Generalnego Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o wycofanie z Trybunału Konstytucyjnego opinii Prokuratora Generalnego - Andrzeja Seremeta, kwestionującego zgodność z Konstytucją RP art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku podjęła jednogłośnie stanowisko nr 4/2016, o treści następującej : Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku kategorycznie protestuje przeciwko jakimkolwiek zmianom ustawy prawo farmaceutyczne w zakresie zakazu reklamy aptek. Rada stoi na stanowisku,że art.94 a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne winien pozostać w brzmieniu

30 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO dotychczas obowiązującym. Zawarty w tym przepisie zakaz reklamowania aptek (punktów aptecznych) oraz ich działalności stanowi najważniejszą podstawę i gwarancję prawidłowego funkcjonowania aptek, jako placówek ochrony zdrowia publicznego, oraz aptekarzy, jako przedstawicieli medycznego zawodu zaufania publicznego. Rada postanowiła złożyć wniosek do Prokuratora Generalnego Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro o wycofanie z Trybunału Konstytucyjnego stanowiska PG VIII TK 69/15 Prokuratora Generalnego - Pana Andrzeja Seremeta, wydanej na podstawie art. 82 ust. 2 w zw. z art. 56 pkt 5 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, w której zakwestionował zgodność art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne z art. 20 i art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP i z art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Niezrozumiałym dla Rady jest fakt, że w swojej opinii Pan Seremet - Prokuratur Generalny przyjął stanowisko skrajnie odmienne od treści wyroków, jakie w tym zakresie wydał Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd ten wielokrotnie podkreślał, że przepisy ustawy Prawo farmaceutyczne, zakazujące reklamy aptek są przepisami, które ograniczają swobodę działalności gospodarczej w dopuszczalnej przez Konstytucję RP formie i zakresie, a tym samym nie widział podstaw do zwracania się z zapytaniem do Trybunału Konstytucyjnego. W pojęciu ważnego interesu publicznego, o którym mowa w art. 22 Konstytucji RP mieści się - według Sądu - niewątpliwie ochrona zdrowia ludzkiego. Ta zaś może doznać uszczerbku nie tylko wskutek braku dostatecznego dostępu do leków, ale również wtedy, gdy dostęp do leków jest zbyt łatwy, prowadzący w rezultacie do ich nadużywania. Stanowisko Pana Seremeta, zakładające nadrzędność zbyt szeroko rozumianej wolności gospodarczej nad ochroną zdrowia polskich pacjentów, jest nie do przyjęcia bowiem za sprzeczny z Konstytucją należałoby uznać również zakaz reklamy podmiotów leczniczych i usług wykonywanych przez przedstawicieli innych zawodów zaufania publicznego. Wprowadzony zakaz reklamy był niezbędny dla ograniczenia ilości leków spożywanych przez polskich pacjentów a także z uwagi na obowiązujące przepisy unijne. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku wystosowała pismo do Ministra Sprawiedliwości i wniosła jednogłośnie o wycofanie z Trybunału Konstytucyjnego stanowiska PG VIII TK 69/15 Prokuratora Generalnego - Pana Andrzeja Seremeta, wydanej na podstawie art. 82 ust. 2 w zw. z art. 56 pkt 5

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 31 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, w której zakwestionował zgodność art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne z art. 20 i art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP i z art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku wystosowała pismo do GIF i wniosła o sprawdzenie i zweryfikowanie, czy hurtownie farmaceutyczne, posiadające wydane przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia hurtowni farmaceutycznej, dokonywały sprzedaży produktów leczniczych do aptek ogólnodostępnych, którym cofnięto zezwolenia w przedmiocie ich prowadzenia, od dat w których te decyzje stały się ostateczne. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku jednogłośnie przyjęła bilans Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku za rok 2015. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku jednogłośnie zatwierdziła preliminarz kosztów Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku na rok 2016. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Agatą Romaniuk, kandydatem na kierownika o nazwie Super Apteka, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Fabrycznej 27. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Anetą Marią Panasik - Boraczewską, kandydatem na kierownika o nazwie Bliska Apteka Podlaska, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wysockiego 67 lok. A-14. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przeprowadziła rozmowę z mgr farm. Edytą Sakowicz-Truszkowską, kandydatem na kierownika apteki ogólnodostępnej o nazwie (Bliska Apteka) Pogodna Apteka mieszczącej się w Czyżewie przy ul. Zambrowskiej 1. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku pozytywnie zaopiniowała kandydatów na kierowników aptek ogólnodostępnych i hurtowni farmaceutycznych: mgr farm. Bożenę Barbarę Pieloch hurtownia farmaceutyczna, o nazwie Eris Partner Siemaszko Spółka Jawna, mieszcząca się w Suwałkach przy ul. Utrata 24B. Głosowało 14 osób wszystkie głosowały - za, głosów

32 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO mgr farm. Waldemar Kazimierz Łapa na zastępstwo kierownika w okresie 01.04.2016-30.06.2016 - apteka ogólnodostępna, o nazwie Melisa, mieszcząca się w Ełku przy ul. Jana Pawła II 5A/5. Głosowało 14 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Anna Gryciuk apteka ogólnodostępna, o nazwie Ania, mieszcząca się w Gołdapi przy ul. Wojska Polskiego 8 lok 3. (teren działania Izby w Olsztynie) Głosowało 14 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Marta Stefanowicz apteka ogólnodostępna, o nazwie Apteka pod Lwem, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Piłsudskiego 8/1. Głosowało 14 osób wszystkie głosowały - za, głosów mgr farm. Aneta Marię Panasik-Boraczewską apteka ogólnodostępna, o nazwie Bliska Apteka Podlaska, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Wysockiego 67 lok. A-14. Głosowało 14 osób 13 osób głosowało za, 1 osoba głosowała przeciw, głosów wstrzymujących się nie było. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku negatywnie zaopiniowała kierowników aptek ogólnodostępnych: mgr farm. Agata Romaniuk apteka ogólnodostępna, o nazwie Super Apteka, mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Fabrycznej 27. Głosowało 14 osób 12 osób głosowało za, 2 osoby wstrzymały się od głosu, głosów przeciwnych nie było. mgr farm. Edyta Sakowicz-Truszkowska apteka ogólnodostępna, o nazwie (Bliska Apteka) Pogodna Apteka, mieszcząca się w Czyżewie przy ul. Zambrowskiej 1. Głosowało 14 osób 12 osób głosowało za, 2 osoby wstrzymały się od głosu, głosów przeciwnych nie było.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 33 W związku z wątpliwościami dotyczącymi wniosków o opinie na kierowników aptek, Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku postanowiła wezwać na następne posiedzenie następujące osoby: mgr farm. Anetę Kowalczuk kandydatkę na kierownika apteki ogólnodostępnej o nazwie Apteka 24H, mieszczącej się w Ełku przy ul. Mickiewicza 19 mgr farm. Urszulę Słowikowską-Maćkowiak kandydatkę na kierownika apteki ogólnodostępnej, mieszczącej się w Mońkach przy ul. Tysiąclecia 21/4 Na tym posiedzenie zakończono. Sekretarze ORA w Białymstoku VII-mej kadencji mgr farm. Agnieszka Kita dr Beata Kocięcka Walter Pyka Radość przemijania Wczoraj minęło jak mija Wczoraj lecz Dzisiaj nie musi być smutne, bo dziś to tylko ta krótka pora, która jest zawsze przed Jutrem. Choć jutro swój podwyższa próg, warto przypomnieć sobie: na każdym progu czeka Bóg, a zaraz obok Człowiek.

34 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Koleżanki i Koledzy Farmaceuci APEL Członkowie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku przypomina o konieczności bieżącego regulowania składek członkowskich. Nadmieniamy, że z tytułu przynależności do samorządu aptekarskiego, wszystkie okręgowe izby aptekarskie ponoszą koszty związane z członkostwem każdego zarejestrowanego farmaceuty w postaci składek do Naczelnej Izby Aptekarskiej. Opóźnienie w opłacaniu składek członkowskich dłuższe niż 3 miesiące, będzie egzekwowane na drodze postępowania administracyjnego oraz spowoduje skierowanie sprawy do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Przypominamy również, iż członkowie Izby winni informować organy Izby o każdorazowej zmianie miejsca zatrudnienia i zamieszkania, jak również zmianie nazwiska, uzyskanych stopniach naukowych i specjalizacjach. Biuro Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku przypomina nowym członkom Izby, którzy otrzymali Prawa Wykonywania Zawodu Farmaceuty w latach ubiegłych, aby je odebrali. W imieniu Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku Prezes ORA w Białymstoku mgr farm. Jarosław Mateuszuk Skarbnik ORA w Białymstoku mgr farm. Joanna Moroz

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 35 Z Narodowego Funduszu Zdrowia mgr farm. Dorota Bielonko Jałowość przy wykonywaniu leków robionych w aptece. Jałowość to wymóg stawiany wszystkim postaciom leków robionych w aptece, zawierającym w składzie antybiotyk. Wyjaławianie sporządzonego leku z antybiotykiem w warunkach aseptycznych jest często problematyczne i niemożliwe do wykonania, dlatego bardzo ważny jest sposób sporządzenia polegający na bezwzględnym przestrzeganiu warunków aseptycznych. W warunkach aseptycznych należy wykonywać: a) leki oczne; b) leki stosowane na uszkodzoną skórę rany, oparzenia; c) proszki dzielone; czopki, globulki oraz pręciki; roztwory, mikstury, zawiesiny oraz emulsje do użytku wewnętrznego; płynne leki do stosowania zewnętrznego (jeżeli zawierają spirytus, ilość spirytusu w przeliczeniu na spirytus 95% nie może przekroczyć 100 gramów); maści, kremy, mazidła, pasty żele oraz leki do ucha i nosa zgodnie z wymogami Farmakopei Polskiej lub zgodnie z umieszczonym na recepcie wskazaniem lekarza; d) wszystkie leki zawierające antybiotyki. Podstawowym wyposażeniem apteki, przygotowującej leki w warunkach aseptycznych, jest: a) loża z nawiewem laminarnym, b) sterylizator. Koszt wykonania leku recepturowego w warunkach aseptycznych wynosi 24,66 zł. Od pacjenta pobiera się odpłatność ryczałtową za ilości wymienione w 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w/s surowców farmaceutycznych. Na jednej recepcie można przepisać jeden lek recepturowy w ilości dwóch ryczałtów. Jeżeli przepisana ilość jest większa osoba wydająca zmniejsza ilość leku recepturowego do dwóch ryczałtów. Maści, kremy, mazidła, pasty czy żele do stosowania na skórę, można przepisać w ilości dziesięciu

36 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO ryczałtów oraz lekarz może, w tym przypadku wystawić do 16 recept, które łącznie zapewnią lek na 120 dni stosowania. Źródło: 1) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1259) - 3 ust. 1 pkt 11 oraz ust. 2 zwanego rozporządzeniem w/s surowców farmaceutycznych; 2) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki (Dz. U. z 2002 r., Nr 171, poz. 1395) - 8 ust. 2; 3) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 marca 2012 r.w sprawie recept lekarskich (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 62). Dział naukowy Zebrania naukowo-szkoleniowe Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku zorganizowała 17 marca 2016. konferencję naukową nt.: "Bezpieczeństwo suplementów diety". Wykład wygłosiła dietetyk - mgr Klara Głaz.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 37 Zastosowanie adrenaliny we wstrząsie anafilaktycznym Definicja Według European Academy of Allergology and Clinical Immunology Nomenclature Committee anafilaksją jest ciężka, zagrażająca życiu, uogólniona lub układowa reakcja nadwrażliwości. Patofizjologia Reakcja anafilaktyczna w przeciwieństwie do reakcji pseudonafilaktycznej polega na uruchomieniu szeregu procesów z udziałem immunoglobulin klasy IgE po kontakcie tkanek organizmu z antygenem ( ekspozycja ) i wytworzeniu tych swoistych przeciwciał. Źródłem przeciwciał, skierowanych wobec alergenu są limfocyty B, które po aktywacji uwalniają przeciwciała wiążące się z receptorami komórek tucznych (mastocytów) i granulocytów zasadochłonnych (bazofili). Przy powtórnej ekspozycji na dany antygen, w powtarzalnej dawce dochodzi w wyniku kontaktu alergenu z immunoglobuliną E na powierzchni komórek tucznych i granulocytów zasadochłonnych do uwolnienia mediatorów reakcji alergicznej, cytokin i czynników chemotaktycznych takich jak histamina (powoduje m.in. wzrost przepuszczalności naczyń), leukotrieny (odpowiedzialne za m.in. silne działanie obkurczające mięśnie oskrzeli), prostaglandyny głównie PGF2alfa ( działanie j.w. ), czynnik aktywujący płytki PAF ( powodujący skurcz oskrzeli, wzrost przepuszczalności naczyń ), kalikreina m.in. rozkurcz mięśni gładkich, wzrost przepuszczalności naczyń, pobudzenie bólowych zakończeń nerwowych). Wymienione wyżej czynniki wywołują uogólnione lub układowe reakcje organizmu. W przypadku reakcji pseudoanafilaktycznej, zachodzące w organizmie procesy odbywają się bez udziału immunoglobulin klasy IgE, są spowodowane poprzez defekty enzymatyczne, które mogą powodować kumulowanie się lub zablokowanie metabolizmu w organizmie określonego związku chemicznego np. środka kontrastowego stosowanego w badaniach Rtg. Reakcje pseudoanafilaktyczne są klinicznie niemożliwe do odróżnienia od typowej reakcji anafilaktycznej. Przyczyny Czynników wywołujących reakcję anafilaktyczną może być bardzo dużo. Inne czynniki przeważają w grupie dzieci i młodzieży, a inne w grupie osób dorosłych. U osób młodych dominuje anafilaksja na spożycie orzechów, mleka, jajek, a czasami bezpośredni kontakt skóry z tymi pokarmami. Jednak w

38 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO przypadku alergii na przetwory mleczne i jaja około 80% dzieci,, wyrasta z tej przypadłości przed ukończeniem 16 roku życia, jeśli zaś chodzi o orzechy to anafilaksja,,mija u 20% osób młodych. U osób dorosłych wstrząs anafilaktyczny występuje głównie po ukąszeniach, użądleniach, przyjęciu niektórych leków (najczęściej antybiotyki beta-laktamowe, NLPZ, szczepionki), oraz kontakcie z niektórymi czynnikami fizycznymi czy biologicznymi (lateks, protamina znajdująca się m.in. w nasieniu). Rozpoznanie Podejrzewając u pacjenta stan wstrząsu anafilaktycznego należy zwrócić uwagę na obecność następujących przesłanek: - nagłe wystąpienie i szybkie pogorszenie się stanu pacjenta - zaburzenia drożności dróg oddechowych i/lub oddychania i/lub krążenia - zmiany dotyczące skóry i/lub błon śluzowych (zaczerwienie, obrzęk, pokrzywka) W przypadku pojawienia się tylko zmian w obrębie skóry i błon śluzowych (przy braku innych objawów oddechowo-krążeniowych) nie daje to podstaw do rozpoznania wstrząsu anafilaktycznego, jednak również należy pamiętać, że w około 20% przypadków wstrząsu anafilaktycznego zmiany skórne nie występują lub są słabo uwidocznione. Pacjent z rozwijającym się wstrząsem anafilaktycznym prezentuje,,zły wygląd ogólny, zgłasza uczucie zwiększającego się zagrożenia i gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia w szybkim, czasem błyskawicznym tempie. W przypadku układu oddechowego pacjent zgłasza uczucie,,ściskania w gardle i tchawicy, trudności w przełykaniu, obiektywnie występuje chrypka, tzw.,,stridor czyli wysokotonowy dźwięk występujący podczas przepływu powietrza podczas fazy wdechowej, przez częściowo niedrożne drogi oddechowe. Z widocznych objawów może wystąpić duszność, kaszel, skrócenie oddechu, oddech,,świszczący oraz widoczne zmęczenie wysiłkiem oddechowym. Ze strony układu krążenia pojawia się przyśpieszenie akcji serca oraz spadek ciśnienia krwi. Objaw zwolnienia czynności serca (bradykardia) świadczy o ciężkim stanie pacjenta i z reguły poprzedza nagłe zatrzymanie krążenia. Mogą wystąpić też objawy ze strony układu pokarmowego skurcze żołądka i jelit, biegunka i wymioty. Powyższe objawy występują w różnym czasie (od kilku do kilkudziesięciu minut), w zależności od drogi kontaktu z alergenem z reguły najszybciej pojawiają się objawy przy podaniu alergenu drogą dożylną lub po użądleniu i ukąszeniu, nieco później po przyjęciu alergenu drogą doustną lub kontakcie ze skórą. Analizy

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 39 przypadków zakończonych zgonem wskazują, że do incydentu nagłego zatrzymania krążenia dochodzi od 5 minut (po podaniu dożylnym leku) do 10-15 minut po ukąszeniu lub użądleniu i wreszcie do 30 minut po podaniu alergenu doustnie. Nie stwierdzono zgonów po 6 godzinach wśród pacjentów, u których bezpośrednią przyczyną mógłby być kontakt z alergenem. Różnicowanie Podejrzewając wstrząs anafilaktyczny należałoby wziąć pod uwagę inne stany u pacjenta, które mogą wykazywać na pierwszy,, rzut oka podobne objawy do anafilaksji. Będzie to zagrażający życiu atak astmy, omdlenie, zawał mięśnia sercowego, hipoglikemia, padaczka czy epizod paniki z hiperwentylacją. W przypadku astmy o rozpoznaniu decyduje obecność choroby w wywiadzie, brak uchwytnego kontaktu z alergenem oraz objawy oddechowe, takie jak nasilona duszność, zaburzenia fazy wydechowej świsty. Problemem w różnicowaniu jest to, że astma sprzyja wystąpieniu objawów wstrząsu anafilaktycznego, w związku z tym objawy astmy mogą nakładać się na objawy wstrząsu anafilaktycznego. Pomocna w rozpoznaniu może być nieobecność objawu swędzenia skóry oraz objawów żołądkowo-jelitowych. W przypadku omdlenia i hipoglikemii skóra jest blada, w omdleniu z reguły czynność serca jest zmniejszona, źrenice są rozszerzone; w hipoglikemii czynność serca podobnie jak w anafilaksji może być przyspieszona, jednak w hipoglikemii nie występują typowe objawy oddechowe jak we wstrząsie anafilaktycznym (z wyjątkiem,,chrapiącego oddechu). W omdleniu zwykle pacjent odzyskuje świadomość po ułożeniu jego na plecach z uniesionym kończynami dolnymi, w hipoglikemii po podaniu domięśniowym glukagonu lub dożylnym glukozy. Jeśli chodzi o różnicowanie z zawałem mięśnia sercowego to objawami wiodącymi będzie charakterystyczny ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca (np. rytm nieregularny) oraz typowy wywiad dotyczący układu krążenia choroba wieńcowa, nadciśnienie, miażdżyca. W przypadku wystąpienia padaczki są zwykle widoczne mniej lub bardziej nasilone drgawki. Czasami występują incydenty paniki z hiperwentylacją, zwłaszcza u pacjentów, którzy w rzeczywistości są uczuleni na różne czynniki i są tego świadomi. Po kontakcie z potencjalnym alergenem,,odczuwają nadchodzące zagrożenie i mogą mieć uczucie duszności spowodowane raczej stanem emocjonalnym, natomiast nie stwierdza się u nich spadku ciśnienia tętniczego.

40 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO Postępowanie z pacjentem we wstrząsie anafilaktycznym W przypadku podejrzenia wstrząsu anafilaktycznego u pacjenta postępowanie ma podobny schemat jak w innych przypadkach zagrożenia życia. Po wstępnym rozpoznaniu stanu pacjenta i stwierdzeniu stanu zagrożenia życia należy niezwłocznie wezwać specjalistyczną pomoc medyczną, podając podstawowe informacje co do okoliczności zdarzenia i informacji o stanie zdrowia pacjenta. Następnie do czasu przyjazdu ambulansu należy odpowiednio ułożyć pacjenta, w przypadku pacjenta przytomnego może być to pozycja siedząca (taka, która ułatwia mu oddychanie), u pacjenta z hipotensją może być to ułożenie na płasko z uniesionymi kończynami dolnymi. Pacjenci nieprzytomni, ale o prawidłowym oddechu powinni być układani w pozycji bocznej, kobiety w ciąży na lewym boku. Następnie należy zminimalizować kontakt z alergenem, czyli np. usunąć żądło. Po stwierdzeniu nagłego zatrzymania krążenia (pacjent nie reaguje na potrząsanie, nie oddycha, nie jest wyczuwalne tętno na tętnicach szyjnych) wdraża się resuscytację krążeniowo-oddechową zgodnie z najnowszymi wytycznymi z 2015 r. Europejskiej Rady ds. Resuscytacji ERC. Lekiem pierwszego rzutu we wstrząsie anafilaktycznym jest adrenalina amina sympatykomimetyczna, powodująca na skutek pobudzenia receptorów alfa- i beta-adrenergicznych wzrost kurczliwości mięśnia sercowego, rozszerzenie oskrzeli oraz zmniejszenie uwalniania mediatorów histaminy, serotoniny, bradykininy i leukotrienów. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia wprawdzie nie jest zalecane podawanie adrenaliny drogą domięśniową, jednak jest to zastrzeżenie dotyczące postępowania w warunkach wysokospecjalistycznych procedur medycznych. Adrenalina może być stosowana w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia niezależnie od nasilenia wstrząsu anafilaktycznego, napadu astmy oskrzelowej, bradykardii czy wstrząsu kardiogennego. Podanie adrenaliny domięśniowo charakteryzuje się szerszym marginesem profilu bezpieczeństwa terapii oraz eliminuje konieczność wykonania dostępu do żyły, co we wstrząsie pacjenta nie jest zadaniem łatwym i możliwym do wykonania w krótkim czasie, biorąc pod uwagę konieczność jak najszybszego zastosowania leku. W przypadku stanu zagrożenia życia praktycznie nie istnieją bezwzględne przeciwskazania do domięśniowego podania adrenaliny. W obrocie obecnie dostępne są produkty lecznicze z adrenaliną w formie jednorazowej ampułko-strzykawki do samodzielnego podania domięśniowego lub podania przez inną osobę udzielającą pomocy. Zalecanym miejscem podania jest mięsień czworogłowy uda boczna 1/3 górna część.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 41 Dawka jednorazowa to 300 mikrogramów ( 0,3 ml roztworu ). Podanie zalecanej dawki umożliwia specjalna blokada na tłoku, która uniemożliwia podanie większej dawki z tej samej strzykawki. Taka konstrukcja ampułko-strzykawki umożliwia podanie leku pacjentowi, który często znajduje się pod wpływem emocji i stresu lub osobie postronnej, która nie musi dodatkowo obliczać podawanej ilości leku, a tym samym odpowiedniej dawki. Dawka 300 mikrogramów została dostosowana do organizmu dziecka. W ampułkostrzykawce ze względu na stabilność preparatu znajduje się 1 miligram ( w 1 ml ) leku. Po podaniu należy zużytą ampułko-strzykawkę odpowiednio zabezpieczyć. W przypadku braku poprawy można powtórzyć dawkę adrenaliny, z następnej strzykawki, po 10-15 minutach, w inne miejsce, aby zapobiec wystąpieniu martwicy tkanki przy ewentualnym podaniu w to samo miejsce. W obowiązującym okresie ważności ampułko-strzykawka z lekiem może być przechowywana poza lodówką w temperaturze poniżej 25 stopni C, w oryginalnym opakowaniu, do 6 miesięcy. Możliwe najczęściej występujące działania niepożądane po zastosowaniu domięśniowym adrenaliny to: przyspieszenie czynności serca ( uczucie kołatania ), wzrost ciśnienia tętniczego, wzmożona potliwość, uczucie trudności w oddychaniu, zaburzenia żołądkowojelitowe, drżenia mięśniowe, zawroty głowy, bladość powłok skórnych, niepokój lub stany lękowe. Podsumowanie Ampułko-strzykawka z adrenaliną jest wygodną postacią leku do bezpośredniego i natychmiastowego podania przez pacjenta lub osobę towarzyszącą pacjentowi w stanie zagrożenia życia wywołanym wstrząsem anafilaktycznym. Pacjenci, u których wystąpiła w przeszłości reakcja anafilaktyczna muszą posiadać przy sobie ampułko-strzykawkę z adrenaliną oraz powinni być przeszkoleni w jej użyciu. Te same zasady dotyczą dzieci jak ich rodziców, opiekunów czy nauczycieli i wychowawców obecnych w szkole czy podczas wakacyjnego wypoczynku. Mgr farm. Jarosław Mateuszuk *Piśmiennictwo u autora

42 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO VARIA RÓG JEDNOROŻCA W DAWNEJ MEDYCYNIE Poszukiwania w przeszłości złotego środka, który uwalniałby ludzi od cierpienia i zwalczał wszelkie choroby było fascynującym zajęciem alchemików i osób, które zajmowały się leczeniem chorych. Lek o tak szerokim spektrum działania terapeutycznego nazywano wówczas panaceum. Po łacinie panacea, a po grecku panakeia. Nazwa grecka pochodzi od słów: pan wszystko i akia - lekarstwo 1 Fot. Jednorożec z Bestiariusza z Aberdeen, ok. 1200 (Wikipedia) 1 W. Roeske, Fenomen jednorożca w Polsce, Kraków 1997, s. 27.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 43 W późnym średniowieczu w profilaktyce i zwalczaniu chorób stosowano różnego rodzaju preparaty lecznicze, które w swym składzie miały sproszkowany róg jednorożca. Te medykamenty cieszyły się dużym uznaniem i określano je mianem PANACEUM. JEDNOROŻEC GATUNEK REALNY W ŚWIECIE ZWIERZĄT, CZY MISTYFIKACJA? W kulturze europejskiej jednorożec doczekał się wielu opracowań i monografii. Autorzy tych rozpraw zaliczają go do gatunku rogatych czworonogów, którego lokalizowali na terenach Chin, Indii, Arabii czy Egiptu. KTESJASZ, Grek z pochodzenia osiadły na Peloponezie tak pisał o jednorożcu na przełomie V/IV w. p.n.e. jest to biały indyjski osioł, który przypomina potężnego konia z jednym rogiem w środku głowy. Zwierzę to było bardzo zwinne, dlatego trudno było je złapać. MEGASTENES był kolejnym Grekiem, który na przełomie IV/III w. p.n.e. jednorogie zwierzę nazywa KARTAZOON. Był to płowy koń z gęstą grzywą. Posiadał cechy zbliżone do jelenia. KARTAZOON miał na głowie duży skręcony róg. W Chinach przed trzema tysiącami lat p.n.e. zwierzę z jednym rogiem nazywano KILIN albo KHILIN. Był to jeleń z głową wilka i długim jednym rogiem. Arystoteles /384 322 p.n.e./ w swoim dziele Historia Zwierząt pisze o jednorogich zwierzętach z Indii, a także o tych, które występują w Afryce i Arabii. Te afrykańskie jednorogi podobne były do parzystokopytnych gazeli, które określił mianem oryx. Gazele oryx są bardzo zwinne i mają bardzo długie rogi. Obserwowane ze znacznej odległości i z profilu sprawiają wrażenie jednorogich zwierząt 2 W III wieku p.n.e. za panowania Ptolomeusza II Filadelfosa w Aleksandrii przetłumaczono Biblię Starego Testamentu z języka hebrajsko aramejskiego na język grecki. W tekście greckiego tłumaczenia Biblii zwanym septuaginta czyli siedemdziesiątnica użyto kilkakrotnie określenia monokeros co oznacza 2. W. Roeske, op. cit. S. 10 15.

44 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO jednorożec. Bardzo wyraźnie zostało to zaznaczone w Psalmie 21/22 w którym Dawid woła:... Wybaw mnie z paszczęki lwa I od rogów jednorożca 3 Jednorożec przybrał formę realnego bytu. Jako przedstawiciel fauny był powrzechnie rozpoznawalnym do tego stopnia, że starożytni astronomowie jedną z konstelacji gwiazd w pobliżu równika nazwali jego imieniem, czyli gwiazdozbiorem jednorożca 4. Biblia w greckim tłumaczeniu usankcjonowała istnienie tego monstrum, którego bytu z racji niekwestionowanego źródła nikt nie podważał 5. W erze nowożytnej o zwierzętach jednorogich pisali Pliniusz Starszy /23 79/ n.e. Klaudiusz Aelian ok. /170 235/ n.e. W przytoczonych opisach jednorożca wszyscy autorzy stwierdzają, że zwierzę to ma jeden duży róg osadzony na środku głowy. Natomiast opisy budowy anatomicznej jednorożca różnią się w sposób istotny. Jednorożec znany z opisów zamieszczonych w monografiach cytowanych autorów był monstrum zrodzonym z marzeń, fantazji i wyobrażeń ludzkich. Był tworem mitycznym, Świadomość tego faktu zmusza do postawienia pytań: 1. Jaka była etymologia rogów, które w realnym świecie uważano za rogi jednorożca. 2. Z jakich surowców przygotowywano proszek, który w handlu i aptekach występował pod nazwą proszku z rogu jednorożca. 3. W. Roeska, op. cit. S. 16 17. 4. W. Roeske, op. cit. S. 1-8. 5. St. Rostafiński, Recenzja książki W. Roeske, op. cit. Farmacja Polska, nr 13, 1997, s. 617.

1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 45 SUROWIEC APTECZNY Z ROGU JEDNOROŻCA Jednorożec jako osobliwy twór wyobraźni ludzkiej, zwierzę mityczne nie istniał w realnym świecie. Nie było też rogu jednorożca. To co oferowali handlowcy pod nazwą RÓG JEDNOROŻCA prawdopodobnie było rogami gazeli onyx i kieł nerwala, arktycznego walenia. Taki kieł dochodził do trzech metrów długości, był skręcony i miał ostre zakończenie 6. Był on uważany za podstawowy środek przeciwko truciznom. Miał być pomocny przy zwalczaniu epidemii. W Polsce w drugiej połowie XIX wieku aptekę pod Jednorożcem prowadził Wojciech Pika w Krośnie nad Wisłokiem 7. Rys. Samiec narwala.(wikipedia) Sproszkowany róg jednorożca, który oferowali handlarze i kupcy był prawdopodobnie preparatem przygotowanym z rogów jelenia, łosia, a nawet krowy 8. Eksponaty rogów jednorożca w postaci pierwotnej i w postaci proszku, który przechowywano w wyjątkowo ozdobnych naczyniach z napisem Cornu unicornus to jest róg jednorożca były w aptekach umieszczane na centralnym miejscu. W ten sposób podkreślano rangę apteki i status jej właściciela w lokalnej społeczności. Była to również forma reklamy tych produktów. 6. Encyklopedia Popularna PWN 1987, s. 504. 7. W. Roeske, op. cit. s. 49. 8. W. Roeska, op. cit. s. 29

46 1/2016 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO SPROSZKOWANY RÓG JEDNOROŻCA W przeszłości, począwszy od wczesnego średniowiecza aż do końca XVIII wieku dużo wytwarzanych wówczas lekarstw zawierała w swym składzie sproszkowany róg jednorożca. Ten popularny wtedy surowiec apteczny wchodził w skład niektórych postaci leków przygotowywanych w laboratoriach aptecznych. Było to: 1. CONSERVA DE CORNIBUS konserwa z rogu jednorożca W skład tej postaci leku wchodziły płatki różane lub inne utarte z cukrem i zmieszane z proszkiem z rogu jednorożca. 2. ELECTUARIUM PRAESERVATIVUM ET PURGATIVUM powidełka Powidełka te to zagęszczony miąższ z pojedynczych roślin lub ich mieszaniny, do którego dodawano proszek z rogu jednorożca. Fot. Róg jednorożca w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum, pochodzący z I połowy XVI w. (Wikipedia)