APPLICATION OF CAPILLARY ELECTROPHORESIS TO ANALYSIS OF TRICYCLIC PSYCHOTROPIC DRUGS

Podobne dokumenty
ANALYSIS OF PROMAZINE IN BIOLOGICAL FLUIDS BY HPLC AND MECC WITH SPECTROPHOTOMETRIC DETECTION IN TWO CASES OF FATAL POISONING

Wykorzystanie chromatografii cieczowej z detektorem masowym (LC/MS) do oznaczania leków przeciwdepresyjnych we krwi*

W analizie oznaczania tetracyklin w paszach leczniczych zastosowano micelarną fazę ruchomą składająca się z 7% butanolu, 0,02 M kwasu szczawiowego i

Preliminary development of methodology for the analysis of oral cavity fluid for selected PsychotroPic drugs

CAPILLARY ELECTROPHORESIS AS A NEW TOOL IN FORENSIC TOXICOLOGICAL ANALYSIS

AN EVALUATION OF THE APPLICATION OF CAPILLARY ELECTROPHORESIS TO FORENSIC EXAMINATIONS OF INKS

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

DETERMINATION OF RISPERIDONE BY THE LC/MS METHOD

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

CAMERA SEPARATORIA. Volume 9, Number 1 / June 2017, pp

Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

OpenPoland.net API Documentation

Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urządzenia systemu ETCS

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.



Wykaz linii kolejowych, które są wyposażone w urzadzenia systemu ETCS

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

Latent Dirichlet Allocation Models and their Evaluation IT for Practice 2016

Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study

DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.

WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel

Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas

Tytuł pracy w języku angielskim: Physical properties of liquid crystal mixtures of chiral and achiral compounds for use in LCDs

WYKAZ DOROBKU NAUKOWEGO

OCENA TOKSYCZNOŚCI PRODUKTÓW FOTODEGRADACJI CHLORPROMAZYNY PRZY UŻYCIU TESTÓW OSTRYCH NA BRACHIONUS CALYCIFLORUS (WROTKI)


Knovel Math: Jakość produktu

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2009, LIX,

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU

II wariant dwie skale ocen II alternative two grading scales

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

TECHNICAL CATALOGUE WHITEHEART MALLEABLE CAST IRON FITTINGS EE

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

ZASTOSOWANIE TECHNOLOGII REP-RAP DO WYTWARZANIA FUNKCJONALNYCH STRUKTUR Z PLA

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Derywatyzacja w analizie środowiskowej zanieczyszczeń typu jony metali i jony metaloorganiczne

WYSOKOSPRAWNA ELEKTROFOREZA KAPILARNA (HPCE) + +

ROZPRAWY NR 128. Stanis³aw Mroziñski

DETECTION OF MATERIAL INTEGRATED CONDUCTORS FOR CONNECTIVE RIVETING OF FUNCTION-INTEGRATIVE TEXTILE-REINFORCED THERMOPLASTIC COMPOSITES

Thermooxidative stability of frying oils and quality of snack products

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020)

Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2

STATISTICAL METHODS IN BIOLOGY

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

General Certificate of Education Ordinary Level ADDITIONAL MATHEMATICS 4037/12

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

1 Nazwisko i imiona lub nazwa firmy będącej podmiotem uprawnionym /Surname and forenames or name of firm of applicant/

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek

Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form


PRESENCE OF CAFFEINE IN THE RUDAWA RIVER AND ITS TRIBUTARIES

Przewody do linii napowietrznych Przewody z drutów okrągłych skręconych współosiowo

DM-ML, DM-FL. Auxiliary Equipment and Accessories. Damper Drives. Dimensions. Descritpion

Chemiczne badania kryminalistyczne i toksykologiczne Ćwiczenie U3

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions

OBWIESZCZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY. z dnia 18 kwietnia 2005 r.

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

BADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII FDM

QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS OF FINGERPRINT BIOMETRIC TEMPLATES

oznaczanie leków przeciwdepresyjnych w materiale biologicznym pobranym od osób, których zgon był skutkiem samobójstwa przez powieszenie*

NIESTACJONARNY PRZEPŁYW CIEPŁA W TŁOKU DOŁADOWANEGO SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM

Camspot 4.4 Camspot 4.5

deep learning for NLP (5 lectures)

DELTIM Sp. z o.o. S.K.A ul. Rząsawska 30/38; Częstochowa. Bumper bar X-Lander X-Move

Kontrola i zapewnienie jakości wyników

4-Chlorofenol. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. Najważniejsze właściwości fizykochemiczne 4-chlorofenolu:

W trzech niezależnych testach frezy z powłoką X tremeblue typu V803 był w każdym przypadku prawie 2 razy bardziej wydajne niż wersja niepowlekana.

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Analiza alternatywnych materiałów biologicznych na potrzeby ekspertyzy toksykologicznej

Installation of EuroCert software for qualified electronic signature

International Baccalaureate Diploma Programme. w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym im. Melchiora Wańkowicza

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6. Łukasz Berlicki

EVALUATION OF THE METHOD OF COCAINE AND BENZOYLECGONINE ISOLATION FROM POST-MORTEM MATERIAL. PART I: LIQUID-LIQUID EXTRACTION

Typ TFP FOR CRITICAL AIR CLEANLINESS AND VERY CRITICAL HYGIENE REQUIREMENTS, SUITABLE FOR CEILING INSTALLATION

Odpowietrznik / Vent Charakterystyka pracy / Performance characteristic: Wykres ciœnienia wyjœciowego p2 w funkcji ciœnienia steruj¹cego p4 Diagram -

Transkrypt:

APPLICATION OF CAPILLARY ELECTROPHORESIS TO ANALYSIS OF TRICYCLIC PSYCHOTROPIC DRUGS Katarzyna MADEJ, Micha³ WO NIAKIEWICZ Faculty of Chemistry, Jagiellonian University, Cracow ABSTRACT: Two separation modes of capillary electrophoresis (CE): capillary zone electrophoresis (CZE) and micellar electrokinetic capillary chromatography (MECC) were used for toxicological analysis of blood samples and pharmaceutical preparations. These two techniques were tested on commonly used phenothiazines (PHE) and tricyclic antidepressants (TCA), which are drugs of forensic interest. The analytical potential of CZE and MECC was exemplified by the separation of four-drug mixtures added to blood and single-drug analyses of pharmaceuticals. The detection limit for promazine in blood and repeatability of identification parameters (standard deviations of relative migration times) for desipramine in a pharmaceutical preparation and promazine in blood samples were determined. KEY WORDS: Capillary zone electrophoresis; Micellar electrokinetic capillary chromatography; Phenothiazines; Tricyclic antidepressants; Blood samples; Pharmaceuticals. Problems of Forensic Sciences, vol. LII, 2002, 52 63 Received 5 November 2002; accepted 2 December 2002 INTRODUCTION The first applications of capillary electrophoresis (CE) to drug analysis took place in the late seventies and early eighties [3]. Plastic capillaries were used at that time. In 1988 fused silica capillaries were introduced, which initiated the dynamic development of electrophoretic methods for drugs analysis. At present in this area, three CE separation modes are mostly used: capillary zone electrophoresis (CZE), micellar electrokinetic capillary chromatography (MECC) and chiral separations. At the beginning of the nineties, the first papers concerning CE applications to toxicological analysis appeared. For instance, this technique was applied to analysis of: barbiturates in serum and urea [4], benzodiazepines in urea [6] and serum [5], antiarrhythmic drugs, tricyclic neuroleptics and tricyclic antidepressants in urea [1] and phenothiazines in pharmaceutical preparations [2]. The aim of this work was to study the possibility of application of CZE and MECC to the analysis of psychotropic drugs in the phenothiazine (PHE)

Application of capillary electrophoresis... 53 and tricyclic antidepressant (TCAD) groups, in whole blood and pharmaceuticals as well. MATERIALS AND METHODS Materials The following drugs from PHE and TCAD groups were included in the study: PHE: chlorpromazine, levomepromazine, perazine, promazine, thioridazine; TCAD: amitriptyline, imipramine, clomipramine, desipramine, doxepin, nortriptyline, noxiptyline. The drug standards were purchased from Sigma-Aldrich (Germany). The following electrolytes were used as separation buffers: CZE: 50 mm CAPSO (3-[cyclohexylamino]-2-hydroxy-1-propanesulfonic acid (Sigma, Germany) + methanol (HPLC grade Merck, Germany) (70:30, v/v), ph = 9.5; MECC: 40 mm sodium tetraborate (POCH, Gliwice), ph = 9.5 with addition of 10 mm STDC (sodium salt of taurodeoxycholic acid) (Sigma, Germany). Blood that had passed its expiration date was taken from the local blood bank ( blank samples ) in Cracow, Poland. Pharmaceutical preparations: Petylyl (Arzneimittelwerk, Dresden, Germany) and Anafranil SR (Novartis Pharma AG Basle, Switzerland) were bought in a Polish pharmacy. Preparation of samples for analysis The drugs were analysed as single drugs or drug mixtures after appropriate dilution of their methanolic standard solutions with water. One tablet of each pharmaceutical preparation was pulverised in an agate mortar (after washing off the external layer from the tablet), dissolved in a suitable amount of methanol, subjected to ultrasound and filtered. Before analysis, methanolic solutions were appropriately diluted with water. 1 ml of blank blood was spiked with drug standard mixtures, in amounts of 5 µg each. In order to estimate the detection limit of promazine, this drug was added to blank blood in the following concentrations: 5; 2.5; 1.25; 0.63 and 0.31 µg/ml. Next the blood samples were extracted by the liquid-liquid technique, according to the following procedure. 1 ml of the sample was alkalised with 3ml 0.6 M NaOH to ph = 12 and extracted using 5 ml of hexane with isoamyl alcohol (99:1, v/v). The whole was gently shaken for 10 min and then centrifuged (3000 rpm) for 10 min. The organic layer was

54 K. Madej, M. WoŸniakiewicz gradually transferred into 1.5 ml Eppendorf probes and evaporated to ca 0.5 ml under nitrogen. Using CZE the examined drugs were re-extracted into 0.01% phosphoric acid, and, in the case of MECC, into 0.01% phosphoric acid in 0.01 M aqueous solution of STDC. To this end, the organic layer was shaken with 50 µl of appropriate medium for 3 min and centrifuged (5000 rpm) for 4 min. The separated aqueous layer was injected into the capillary. Apparatus A Prince 550 air thermostated capillary electrophoresis system (Prince Technologies, Emmen, Holland) with Lambda 1010 spectrophotometer (Bischoff, Leonberg, Germany) was used. The separations of compounds were carried out in a bare fused silica capillary of 50 µm ID and 100 cm/66 cm length, at 30 kv. Samples were injected into the capillary by the hydrodynamic technique using a pressure of 100 mbar for 6 sec. Detection of the analytes was carried out in light of wavelength 210 and 254 nm. RESULTS AND DISCUSSION The following 12 commonly used psychotropic drugs in the phenothiazine derivatives and tricyclic antidepressants groups (chlorpromazine, levomepromazine, perazine, promazine, thioridazine, amitriptyline, imipramine, clomipramine, desipramine, doxepin, nortriptyline and noxiptyline) were included in the study. Two separation modes of capillary electrophoresis: CZE and MECC were used. First, these techniques were tested on standard single drug solutions. The obtained results indicated that all tested drugs can be determined in pharmaceutical preparations. In order to examine the separation possibilities of CZE and MECC methods in relation to the tested groups of compounds, these drugs were analysed as standard mixtures. Good separations were obtained for a maximum of four (Figure 1 and 2) and five (Figure 3) drugs. In the case of four-component mixtures, two PHEs (promazine and chlorpromazine) and two TCADs (desipramine and nortriptyline) were separated, and also four TCADs (doxepin, imipramine, amitriptyline and clomipramine). In the five-component mixture, five TCADs (desipramine, nortriptyline, imipramine, doxepin and amitriptyline) were separated. Next, analyses of blood samples spiked with standard mixtures were carried out, and identification of the active substances in pharmaceuticals was performed as well. In the case of pharmaceuticals analysis, the matrix effect was not significant and both CE modes could be used interchangeably. For a higher repeatability of the identification parameter, a second standard

Application of capillary electrophoresis... 55 Fig. 1. Separation of a standard mixture of two PHEs: chlorpromazine (Chl), promazine (Pro) and two TCADs: desipramine (Des), nortriptyline (Nor) by CE-CZE. Separation buffer: 50 mm CAPSO + methanol (70: 30, v/v), ph = 9.5; EOF electroosmotic flow. Fig. 2. Separation of a standard mixture of four TCADs: doxepin (Dox), imipramine (Imi), amitriptyline (Ami) and clomipramine (Clo) by CE-MECC. Separation buffer: 40 mm sodium tetraborane, ph = 9.5 with addition of 10 mm STDC; EOF electroosmotic flow. drug was added as an internal standard to preparation samples. The electrophoregrams gained for the analysed preparations are shown in Figures 4 and 5. Application of CZE and MECC to the analysis of blood samples for tricyclic psychotropic drugs did not yield equally effective separation results (Figure 6 and 7). The influence of the biological matrix on the determination

56 K. Madej, M. WoŸniakiewicz Fig. 3. Separation of a standard mixture of five TCADs: desipramine (Des), nortriptyline (Nor), imipramine (Imi), doxepin (Dox) and amitriptyline (Ami) by CE-CZE. The remaining data are the same as in Fig. 1. Fig. 4. Analysis of Petylyl (desipramine) with addition of imipramine (Imi) as an internal standard (IS) by CE-CZE. The remaining data are the same as in Fig. 1. of desipramine, nortriptyline, promazine and chlorpromazine in blood by CZE was sufficiently significant to render impossible separation and identification of two out of the four drugs in the mixture (Figure 6). In this case, good separation of desipramine and nortriptyline was obtained, but promazine was poorly separated from the blood matrix, and chlorpromazine was completely masked by the biological background. However, the presence of endogenous compounds in the blood extract did not significantly influence the course of analysis by MECC of this material containing four drugs (Figure 7).

Application of capillary electrophoresis... 57 Fig. 5. Analysis of Anafranil (clomipramine) with addition of doxepin as an internal standard (IS) by CE-MECC. The remaining data are the same as in Fig. 2. Fig. 6. Analysis of: (a) blood with addition of a standard mixture of two PHEs: chlorpromazine (Chl), promazine (Pro) and two TCADs: desipramine (Des), nortriptyline (Nor) and (b) blank blood by CE-CZE. The remaining data are the same as in Fig. 1. Good separation of all four components (doxepin, imipramine, amitriptyline and clomipramine) in the mixture was achieved, but the peaks corresponding to the tested drugs were relatively broad, and the separation time was rather long (over 40 min). The relative migration times (identification parameters) and their corresponding standard deviations for analyses of: promazine in blood by MECC

58 K. Madej, M. WoŸniakiewicz Fig. 7. Analysis of: (a) blood with addition of a standard mixture of four TCADs: doxepin (Dox), imipramine (Imi), amitriptyline (Ami) and clomipramine (Clo); (b) blank blood, by CE-MECC. The remaining data are the same as in Fig. 2. and desipramine in a pharmaceutical preparation by CZE are given in Table I. The detection limit of promazine in blood was also estimated. TABLE I. ANALYSIS OF PROMAZINE IN BLOOD BY MECC AND DESIPRAMINE IN A PHARMACEUTICAL PREPARATION (PETYLYL) BY CZE Sample Separation mode Drug Internal standard Relative migration time Standard deviation LOD [µg/ml] Number of repeated measurements Blood MECC Promazine Imipramine 1.08 0.05 0.65 5 Tablet CZE Desipramine Imipramine 0.86 0.01 3 CONCLUSIONS 1. The peaks on electrophoregrams corresponding to tested drugs obtained by the CZE method were narrower and their migration times were shorter and more repeatable as compared with the appropriate peaks in the case of application of the MECC method. 2. Both separation modes: CZE and MECC may be equally effectively used for identification of the tested psychotropic drugs in pharmaceutical preparations. 3. MECC is preferable (to CZE) for blood analysis, because it possesses greater separation possibilities and significantly reduces the influence of the biological matrix on the separation results. In the case of appli-

Application of capillary electrophoresis... 59 cation of CZE to blood samples analysis, cleaner extracts, e.g. by using the SPE technique, are required. Alternatively, application of a combination of two CE variants (e.g. CZE with an addition of appropriate surfactant) may eliminate the matrix effect. 4. The estimated detection limit for promazine in blood (0.65 µg/ml) indicates that the CE procedure may be applied to the analysis of most commonly used tricyclic psychotropic drugs present in blood at low toxic concentration levels. An appropriately greater pre-concentration of blood samples, taking into account the possibility of analysis of small samples by CE (of the order of a dozen or so µl, and a single injection into the capillary a few nl) will most probably allow a lowering of the detection limit to therapeutic concentration levels. References: 1. Aumatell A., Wells R. J., Determination of a cardiac antiarrhythmic, tricyclic antipsychotics and antidepressants in human and animal urine by micellar electrokinetic capillary chromatography using a bile salt, Journal of Chromatography B 1995, vol. 669, pp. 331 344. 2. Muijselaar P. G. H. M., Claessens H. A., Cramers C.A.,Determination of structurally related phenothiazines by capillary zone electrophoresis and micellar electrokinetic chromatography, Journal of Chromatography A 1996, vol. 735, pp. 395 402. 3. Thormann W., Caslavska J.,Capillary electrophoresis in drug analysis, Electrophoresis 1998, vol. 19, pp. 2691 2694. 4. Thormann W., Meier P., Marcolli C.[et al.], Analysis of barbiturates in human serum and urine by high-performance capillary electrophoresismicellar electrokinetic capillary chromatography with on-column multi-wavelength detection, Journal of Chromatography 1991, vol. 545, pp. 445 460. 5. Tomita M., Okuyama T.,Application of capillary electrophoresis to the simultaneous screening and quantitation of benzodiazepines, Journal of Chromatography B 1996, vol. 678, pp. 331 337. 6. Tomita M., Okuyama T., Sato S [etal], Simultaneous determination of nitrazepam and its metabolites in urine by micellar electrokinetic capillary chromatography, Journal of Chromatography (Biomedical Applications) 1993, vol. 621, pp. 249 255.

ZASTOSOWANIE ELEKTROFOREZY KAPILARNEJ W ANALIZIE TRÓJPIERŒCIENIOWYCH LEKÓW PSYCHOTROPOWYCH Katarzyna MADEJ, Micha³ WO NIAKIEWICZ WSTÊP Pierwsze zastosowania elektroforezy kapilarnej (CE) do analizy leków przypadaj¹ na prze³om lat siedemdziesi¹tych i osiemdziesi¹tych dwudziestego wieku [3]. Stosowano wówczas kapilary plastikowe. W roku 1988 wprowadzono kapilary kwarcowe, które zapocz¹tkowa³y dynamiczny rozwój elektroforetycznych metod analizy leków. Aktualnie w tej dziedzinie najczêœciej wykorzystuje siê trzy warianty elektroforezy kapilarnej: kapilarn¹ elektroforezê strefow¹ (CZE), micelarn¹ elektrokinetyczn¹ chromatografiê kapilarn¹ (MECC) oraz rozdzia³y chiralne. Od pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych pojawiaj¹ siê równie prace dotycz¹ce zastosowañ CE w analizie toksykologicznej. Technikê tê zastosowano m.in. do analizy barbituranów w surowicy i moczu [4], benzodiazepin w moczu [6] i surowicy [5], leków antyarytmicznych oraz trójpierœcieniowych leków neuroleptycznych i przeciwdepresyjnych w moczu [1], a tak e fenotiazyn w preparatach farmaceutycznych [2]. Celem niniejszej pracy by³o zbadanie mo liwoœci zastosowania CZE i MECC do analizy leków psychotropowych z grupy fenotiazyn (PHE) i trójpierœcieniowych leków przeciwdepresyjnych (TCAD) w pe³nej krwi oraz w preparatach farmaceutycznych. Materia³y MATERIA Y I METODY W badaniach uwzglêdniono nastêpuj¹ce leki z grup PHE i TCAD: PHE: chlorpromazyna, lewomepromazyna, perazyna, promazyna, tiorydazyna; TCAD: amitryptylina, imipramina, klomipramina, dezypramina, doksepin, nortryptylina i noksyptylina. Standardy badanych leków by³y zakupione w firmie Sigma-Aldrich (Niemcy). Zastosowano nastêpuj¹ce elektrolity jako bufory separacyjne: CZE: CAPSO kwas 3-[cyclohexylamino]-2-hydroksy-1 propanesulfonowy (Sigma, Germany) + metanol (HPLC grade Merck, Niemcy) (70:30, v/v), ph = 9,5; MECC: 40 mm tetraboran sodu (POCH, Gliwice); ph = 9,5 z 10 mm STDC (sodowa sól kwasu taurodeoksycholinowego) (Sigma, Niemcy). Przeterminowan¹ krew od dawców ( œlepa krew ) otrzymano w stacji krwiodawstwa w Krakowie. Preparaty farmaceutyczne: Petylyl (Arzneimittelwerk, Drezno, Niemcy) oraz Anafranil SR (Novartis Pharma AG Bazylea, Szwajcaria) zakupiono w aptece.

Zastosowanie elektroforezy kapilarnej... 61 Przygotowanie próbek do analizy Leki badano pojedynczo lub w mieszaninach po odpowiednim rozcieñczeniu wod¹ ich metanolowych roztworów wzorcowych. Jedn¹ tabletkê z ka dego preparatu farmaceutycznego osobno ucierano w moÿdzierzu agatowym (po uprzednim zmyciu z niej zewnêtrznej warstwy), rozpuszczano w odpowiedniej iloœci metanolu, poddawano dzia³aniu ultradÿwiêków i filtrowano. Przed analiz¹ metanolowe roztwory preparatów odpowiednio rozcieñczano wod¹. Do 1 ml œlepej próby krwi dodawano mieszaniny standardowych leków w iloœciach po 5 µg ka dy. W celu oszacowania granicy detekcji promazyny, do krwi dodawano ten lek w stê eniach: 5; 2,5; 1,25; 0,63 i 0,31 µg/ml. Nastêpnie próbki krwi poddawano ekstrakcji typu ciecz-ciecz wed³ug podanej dalej procedury. 1 ml próbki alkalizowano 3 ml 0,6 M NaOH do ph = 12 i ekstrahowano 5 ml heksanu z alkoholem izoamylowym (99:1, v/v). Ca³oœæ delikatnie wytrz¹sano przez 10 min, a nastêpnie wirowano (3000 rpm) przez 10 min. Warstwê organiczn¹ przenoszono sukcesywnie do 1,5 ml plastikowych probówek Eppendorfa i odparowywano w atmosferze azotu do ok. 0,5 ml. Stosuj¹c wariant CZE leki reekstrahowano do 0,01% kwasu fosforowego, natomiast w przypadku zastosowania MECC do 0,01% kwasu fosforowego w 0,01 M wodnym roztworze STDC. W tym celu warstwê organiczn¹ wytrz¹sano z50µlodpowiedniego medium przez 3 min i odwirowywano przez 4 min (5000 rpm). Oddzielon¹ wodn¹ warstwê wstrzykiwano do kapilary. Aparatura W badaniach zastosowano termostatowany powietrzem system do elektroforezy kapilarnej Prince 550 (Prince Technologies, Emmen, Holandia) po³¹czony ze spektrofotometrem (Bischoff, Leonberg, Niemcy). Rozdzia³y zwi¹zków przeprowadzane by³y w pustej kapilarze kwarcowej o œrednicy 50 µm i d³ugoœci 100 cm/66 cm pod napiêciem 30 kv. Próbki wstrzykiwano do kapilary technik¹ hydrodynamiczn¹ przy u yciu ciœnienia 100 mbar przez 6 s. Detekcjê analitów prowadzono przy d³ugoœciach fal œwiat³a 210 i 254 nm. WYNIKI BADAÑ I ICH OMÓWIENIE W badaniach uwzglêdniono 12 powszechnie stosowanych leków psychotropowych z grupy pochodnych fenotiazyn i trójpierœcieniowych leków przeciwdepresyjnych (chlorpromazynê, lewomepromazynê, perazynê, promazynê, tiorydazynê, amitryptylinê, imipraminê, klomipraminê, dezypraminê, doksepin, nortryptylinê i noksyptylinê). Zastosowano dwa warianty separacyjne elektroforezy kapilarnej, tj. CZE i MECC. W pierwszej kolejnoœci wspomniane techniki testowano na wzorcowych roztworach pojedynczych leków. W wyniku przeprowadzonych eksperymentów stwierdzono, e wszystkie testowane leki mog¹ byæ oznaczane w preparatach farmaceutycznych. W celu zbadania mo liwoœci separacyjnych zastosowanych metod: CZE i MECC w odniesieniu do testowanej grupy zwi¹zków, leki te analizowano w ich wzorcowych mieszaninach. Dobre rozdzia³y uzyskano maksymalnie dla czterech (rycina 1 i 2) i piêciu (rycina 3) leków. W przypadku mieszanin czterosk³adnikowych by³y to: dwie pochodne fenotiazyny (promazyna i chlorpromazyna) i dwa trójpierœcieniowe leki

62 K. Madej, M. WoŸniakiewicz przeciwdepresyjne (dezypramina i nortryptylina) oraz cztery trójpierœcieniowe leki przeciwdepresyjne (doksepin, imipramina, amitryptylina i klomipramina), natomiast mieszaninê piêciosk³adnikow¹ stanowi³o piêæ trójpierœcieniowych leków przeciwdepresyjnych (dezypramina, nortryptylina, imipramina, doksepin i amitryptylina). W nastêpnej kolejnoœci wykonano analizy próbek krwi z dodatkiem wzorcowych mieszanin leków, a tak e przeprowadzono identyfikacjê substancji czynnych w preparatach farmaceutycznych. W przypadku analizy œrodków farmaceutycznych efekt matrycowy nie odgrywa³ znacz¹cej roli i oba warianty CE mog³y byæ stosowane zamiennie. W celu uzyskania wiêkszej powtarzalnoœci parametru identyfikacyjnego do próbek preparatów dodawano drugi lek wzorcowy jako standard wewnêtrzny. Uzyskane elektroforegramy dla analizowanych preparatów pokazano na rycinach 4 i 5. Zastosowanie CZE i MECC do analizy próbek krwi na zawartoœæ trójpierœcieniowych leków psychotropowych nie da³o jednakowo efektywnych wyników rozdzia³u (ryciny 6 i 7). W przypadku analizy krwi na zawartoœæ dezypraminy, nortryptyliny, promazyny i chlorpromazyny metod¹ CZE wp³yw matrycy biologicznej okaza³ siê na tyle istotny, e uniemo liwi³ on rozdzia³ oraz identyfikacjê dwóch spoœród czterech leków w mieszaninie (rycina 6). W tym przypadku uzyskano dobry rozdzia³ dla dezypraminy i nortryptyliny, natomiast promazyna zosta³a s³abo oddzielona od matrycy krwi, a chlorpromazyna zosta³a ca³kowicie zamaskowana przez t³o biologiczne. Natomiast obecnoœæ zwi¹zków endogennych w ekstrakcie krwi nie mia³a wiêkszego znaczenia dla przebiegu analizy metod¹ MECC tego materia³u zawieraj¹cego cztery leki (rycina 7). Uzyskano dobry rozdzia³ wszystkich czterech sk³adników w mieszaninie (doksepin, imipramina, amitryptylina i klomipramina), jakkolwiek piki odpowiadaj¹ce testowanym lekom by³y stosunkowo szerokie, a czas separacji d³ugi (ponad 40 min). W tabeli I podano wzglêdne czasy migracji (parametry identyfikacyjne) i odpowiadaj¹ce im odchylenia standardowe w dwóch przypadkach analiz: dla promazyny we krwi metod¹ MECC i dezypraminy w preparacie farmaceutycznym metod¹ CZE. Dla promazyny oszacowano równie granicê detekcji we krwi. WNIOSKI 1. Piki leków na elektroforegramach uzyskiwane metod¹ CZE s¹ wê sze, a czasy migracji krótsze i bardziej powtarzalne w porównaniu z odpowiednimi czasami migracji w przypadku zastosowania metody MECC. 2. Oba warianty separacyjne CZE i MECC mog¹ byæ równowa nie stosowane do identyfikacji testowanych leków psychotropowych w preparatach farmaceutycznych. 3. W odniesieniu do analizy krwi, wariant MECC jest bardziej preferowany ni wariant CZE, gdy posiada on wiêksze mo liwoœci separacyjne i w znacznym stopniu redukuje wp³yw matrycy biologicznej na wynik rozdzia³u. W przypadku stosowania CZE do analizy próbek krwi wymagane s¹ czystsze ekstrakty, np. przez zastosowanie techniki SPE. Alternatywn¹ drog¹ eliminacji efektu matrycowego mo e byæ zastosowanie kombinacji dwóch wariantów CE, na przyk³ad CZE z odpowiednim dodatkiem surfaktanta.

Zastosowanie elektroforezy kapilarnej... 63 4. Oszacowana granica wykrywalnoœci dla promazyny we krwi (0,65 µg/ml) wskazuje, e zastosowana procedura CE mo e byæ wykorzystywana w analizie wiêkszoœci powszechnie stosowanych trójpierœcieniowych leków psychotropowych znajduj¹cych siê we krwi w niskich stê eniach toksycznych. Odpowiednio wiêksze zatê enie próbki przy mo liwoœci analizowania technik¹ CE ma³ych objêtoœci próbek (rzêdu kilkunastu µl, pojedynczy nastrzyk próbki na kolumnê kilka nl) najprawdopodobniej pozwoli obni yæ granicê wykrywalnoœci do poziomu stê eñ terapeutycznych.