Zdarzenia drogowe z udziałem rowerzystów Aleksander Buczyński Departament Studiów GDDKiA Zespół ds. Ścieżek Rowerowych 26 kwietnia 2012
1 Fakty a mity Skala problemu Stereotypy a rzeczywistość 2 Kontekst Pogoda Zmiany prawne Zmiany zachowań komunikacyjnych 3 Typowe zdarzenia rowerowe Rodzaj Czas Miejsce Przyczyny Rowerzyści uczestnicy 4 Podsumowanie Typowe zdarzenia i obserwowane trendy Kierunki działań
1 Fakty a mity Skala problemu Stereotypy a rzeczywistość 2 Kontekst Pogoda Zmiany prawne Zmiany zachowań komunikacyjnych 3 Typowe zdarzenia rowerowe Rodzaj Czas Miejsce Przyczyny Rowerzyści uczestnicy 4 Podsumowanie Typowe zdarzenia i obserwowane trendy Kierunki działań
Wypadki z udziałem rowerzystów Polska 2011 4654 wypadki 314 zabitych 4142 rannych 12% ogółu wypadków 7,5% ogółu zabitych
Stereotypowe wyobrażenie problemu
Stereotypowe wyobrażenie problemu (2) Typowa ilustracja artykułu o bezpieczeństwie rowerzystów (gazeta.pl)
Stereotypowe wyobrażenie rozwiązania
Stereotypowe wyobrażenie rozwiązania =
Czy brak oświetlenia jest istotnym problemem? Polska 2009-2011, zdarzenia drogowe z udziałem rowerzystów: 10% miało miejsce w nocy 4% miało miejsce w nocy na drogach nieoświetlonych 0,8% spowodowane było jazdą bez wymaganego oświetlenia lub brakami technicznymi świateł
Czy alkohol jest istotnym problemem? Odsetek zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów, w których rowerzysta był po spożyciu alkoholu: 7% ogółu, w tym 5% jako sprawca 6% wypadków śmiertelnych, w tym 4% jako sprawca
1 Fakty a mity Skala problemu Stereotypy a rzeczywistość 2 Kontekst Pogoda Zmiany prawne Zmiany zachowań komunikacyjnych 3 Typowe zdarzenia rowerowe Rodzaj Czas Miejsce Przyczyny Rowerzyści uczestnicy 4 Podsumowanie Typowe zdarzenia i obserwowane trendy Kierunki działań
Pogoda Lepsza pogoda oznacza: większy ruch rowerowy, ale też samochodowy szybszą i mniej ostrożną jazdę kierowców
Pogoda Lepsza pogoda oznacza: większy ruch rowerowy, ale też samochodowy szybszą i mniej ostrożną jazdę kierowców Pogoda w 2011 r.: niemal bezśnieżne miesiące zimowe dużo cieplej niż w 2010 r. średnie temperatury 2010 2011 styczeń -7,0 C -0,6 C... grudzień -5,2 C +2,6 C
Nowelizacja fotoradarowa Dz.U. 2010 nr 225 poz. 1466: zwiększenie dopuszczalnych prędkości na autostradach i drogach ekspresowych o 10 km/h wyeliminowanie karania za zarejestrowane fotoradarem przekroczenie dopuszczalnej prędkości o mniej niż 10 km/h na wszystkich drogach usuwanie pustych masztów na fotoradary
Nowelizacja rowerowa Dz.U. 2011 nr 92 poz. 530: zgodność pierwszeństwa na przejazdach dla rowerzystów, z Konwencją Wiedeńską o ruchu drogowym wyprzedzanie przez rowery z prawej strony także na drogach o jednym pasie w danym kierunku nowa definicję roweru, legalizacja rowerów wspomaganych elektrycznie i przewozu dzieci w przyczepkach definicje elementów infrastruktury rowerowej droga dla rowerów, pas ruchu dla rowerów, śluza dla rowerów
Nowelizacja rowerowa Dz.U. 2011 nr 92 poz. 530: zgodność pierwszeństwa na przejazdach dla rowerzystów, z Konwencją Wiedeńską o ruchu drogowym wyprzedzanie przez rowery z prawej strony także na drogach o jednym pasie w danym kierunku nowa definicję roweru, legalizacja rowerów wspomaganych elektrycznie i przewozu dzieci w przyczepkach definicje elementów infrastruktury rowerowej droga dla rowerów, pas ruchu dla rowerów, śluza dla rowerów ale nie znowelizowano rozporządzeń wykonawczych!
Śluza dla rowerów
Śluza dla rowerów (2)
Śluza dla rowerów (3)
Wieś coraz rzadziej jeździ na rowerach
Rośnie ruch rowerowy w miastach
Zmiany liczby zabitych, 2008 = 100%
Liczba zabitych na milion mieszkańców Wstępne dane za rok 2011: 1. Polska 109 2. Grecja 97 3. Rumunia 94 4. Litwa 92... średnia UE 61
1 Fakty a mity Skala problemu Stereotypy a rzeczywistość 2 Kontekst Pogoda Zmiany prawne Zmiany zachowań komunikacyjnych 3 Typowe zdarzenia rowerowe Rodzaj Czas Miejsce Przyczyny Rowerzyści uczestnicy 4 Podsumowanie Typowe zdarzenia i obserwowane trendy Kierunki działań
Rodzaje zdarzeń
Rodzaje pojazdów
Liczba zabitych rowerzystów wg miesięcy
Liczba zabitych rowerzystów vs terminy nowelizacji Okres 2010 2011 zmiana uwagi 1.01. 31.03. 21 39 +86% przed nowelizacją 1.04. 20.05. 34 37 +9% okres przejściowy 21.05. 30.09. 156 143 8% po nowelizacji 1.10. 31.12. 79 110 +39% po sezonie Razem 290 329 +13%
Skąd ten spadek? Doniesienia medialne: Od soboty rowerzyści mogą więcej Rowerzyści mogą więcej kierowco ustąp! Rowerzyści mają więcej praw Więcej praw dla rowerzystów... Rowerzyści i tak boją się samochodów straszyć trzeba kierowców.
Części drogi
Sygnalizacja świetlna
Czy sygnalizacja jest bezpieczna?
Wybrane miasta Liczba zdarzeń 2008 2009 2010 2011 Warszawa 116 111 304 404 Wrocław 263 209 215 362 Łódź 251 254 240 347 Kraków 210 228 205 290
Wrocław 2008-2011 Liczba zdarzeń wzrosła o 37% Natężenie ruchu rowerowego wzrosło o 140%
Wrocław 2008-2011 Liczba zdarzeń wzrosła o 37% Natężenie ruchu rowerowego wzrosło o 140% Ryzyko indywidualne zmalało o 43%! Sama liczba zdarzeń / zabitych bez odniesienia do natężeń ruchu nic nie mówi o bezpieczeństwie!
Przyczyny zdarzenia Przyczyna rowerzyści kierowcy nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu 5957 7710 nieprawidłowe wyprzedzanie 221 2565 nieprawidłowe skręcanie 1923 694 niedostosowanie prędkości do war. ruchu 702 909 nieprawidłowe omijanie 1056 310 niezach. bezp. odl. między pojazdami 608 695 niepr. przej. przejścia dla pieszych 1005 147 jazda po niewłaściwej stronie drogi 658 142 nieprawidłowe zmienianie pasa ruchu 498 100...
Wiek rowerzystów
Rola rowerzystów
Jazda bez wymaganego oświetlenia w latach 2006-2008 ok. 150 zdarzeń rocznie 1,3% ogółu w latach 2009-2011 ok. 80-90 zdarzeń rocznie 0,8% ogółu Sukces! Ale co z pozostałymi 99% zdarzeń?
1 Fakty a mity Skala problemu Stereotypy a rzeczywistość 2 Kontekst Pogoda Zmiany prawne Zmiany zachowań komunikacyjnych 3 Typowe zdarzenia rowerowe Rodzaj Czas Miejsce Przyczyny Rowerzyści uczestnicy 4 Podsumowanie Typowe zdarzenia i obserwowane trendy Kierunki działań
Typowe zdarzenie rowerowe zderzenie boczne z samochodem osobowym w świetle dziennym, przy dobrych warunkach atmosferycznych uczestnicy trzeźwi główne przyczyny 1 nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu kierowcy i rowerzyści 2 nieprawidłowe wyprzedzanie kierowcy 3 nieprawidłowe skręcanie (w lewo) rowerzyści
Obserwowane trendy coraz większy ruch rowerowy i coraz więcej wypadków i kolizji w dużych miastach w 2011 r. największy wzrost liczby zabitych rowerzystów nastąpił w I kwartale, przed rowerową nowelizacją PoRD po nowelizacji tendencja wzrostowa została wyhamowana i na kilka miesięcy odwrócona zmiany liczby wypadków czy zabitych są raczej konsekwencją pogody i zmian demograficznych niż działań na rzecz bezpieczeństwa
Kierunki działań Infrastruktura drogi dla rowerów pasy i śluzy dla rowerów uspokojenie ruchu Prewencja nieprawidłowe wyprzedzanie wymuszanie pierwszeństwa Edukacja kierowców dostrzeganie rowerzystów rozumienie ich zachowań
Bez infrastruktury prewencja i edukacja nie pomoże
Przy złej infrastrukturze prewencja i edukacja nie pomoże
Podsumowanie Pilnie potrzebne: budowa sieci dobrych dróg dla rowerów usunięcie barier prawnych dla rozwiązań rowerowych na jezdni Raporty na temat zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów 2006-2008 i 2008-2011: http://www.gddkia.gov.pl/932/infrastruktura-rowerowa