Dwumasowe koło zamachowe - Diagnostyka uszkodzeń Autor: Piort Gębiś 21.06.2007. Zmieniony 26.06.2007. Polskie Towarzystwo Inżynierów Motoryzacji SIMP Zakwalifikowanie dwumasowego koła masowego (DKZ) do dalszej eksploatacji, powinno być poprzedzone uważną kontrolą wzrokową produktu: wyciek smaru, głębokie rysy oraz przebarwienia są często oznaką uszkodzeń wewnętrznych elementów składowych DKZ. Stan zębów wieńca, podającego impulsy do czujnika obrotów silnika, powinien być skontrolowany równie uważnie jak stan wieńca rozrusznika. Wcześniej należy jednak uwzględnić następujące punkty: {viewonly=public} Dostęp do pełnej wersji artykułu po zalogowaniu. {/viewonly} {hidefrom=public} ZAPYTAJ KLIENTA - który element nie działa i jakie są objawy? - kiedy po raz pierwszy zauważył usterkę? - czy usterka pojawia się losowo, często czy stale? - w jakiej sytuacji pojawia się usterka; np. przy ruszaniu, przyśpieszaniu, zmianie biegów, przy zimnym silniku czy przy normalnej temperaturze pracy silnika? - o całkowity przebieg oraz przebieg roczny samochodu? - o dodatkowe obciążenia, jakim samochód jest poddawany; holowanie przyczepy, krótkie czy długie trasy, itp.? - o szczególne wykorzystywanie samochodu np. taxi, flota pojazdów, nauka jazdy? - czy sprzęgło lub skrzynia biegów wymagała naprawy / jeśli tak, to jaki wówczas był przebieg i jakie były wtedy objawy? OGÓLNY PRZEGLĄD SAMOCHODU - sprawdzenie wskazań modułu rejestrującego usterki - mocy akumulatora - stanu i działania rozrusznika - tuningu silnika / (montaż chipa)? WAŻNE Zawsze sprawdzaj stan DKZ, gdy wymieniasz sprzęgło. Uszkodzone lub zużyte DKZ może prowadzić do uszkodzenia nowo zamontowanego sprzęgła. - nie wolno instalować DKZ, które zostało uderzone podczas upadku. > uszkodzone łożysko kulkowe lub ślizgowe, zniekształcony wieniec czujnika obrotów, zwiększone niewyważenie. - obróbka powierzchni ciernych DKZ jest niedozwolona, gdyż osłabienie powierzchni ciernej nie gwarantuje zachowania wymaganej prędkości obrotowej na rozerwanie. CO NALEŻY UWZGLĘDNIĆ PODCZAS MONTAŻU DKZ? Sprawdź, aby użyte śruby miały wymaganą długość. > zbyt długie śruby będą tarły o masę pierwotną DKZ i uszkodzą łożysko. sprawdź prawidłowość umocowania kołków ustalających. > nie wolno siłą wciskać lub wyciągać kołków ustalających z DKZ. > kołki ustalające wciśnięte siłą do DKZ ocierają o masę pierwotną DKZ. używaj zawsze nowych śrub do mocowania wału korbowego. > przestrzegaj wartości momentów dokręcających zgodnie z instrukcją producenta pojazdu! sprawdź czy odległość między czujnikiem obrotów a kołeczkami / wieńcem czujnika obrotów DKZ są prawidłowe / odległość różni się w poszczególnych markach pojazdów/. sprawdź czy wieniec rozrusznika nie jest uszkodzony i prawidłowo umocowany. powierzchnię cierną DKZ przeczyść szmatką zwilżoną rozpuszczalnikiem smaru.
> nie wolno dopuścić, aby rozpuszczalnik przeniknął do wnętrza DKZ. NIEDOPUSZCZALNE JEST BY: czyszcząc DKZ wykorzystywać urządzenia do mycia części, dmuchawy wysokiego ciśnienia, czyszczące urządzenia parowe, sprężone powietrze lub jakiekolwiek czyszczące spraye! DOPUSZCZALNE SĄ NASTĘPUJĄCE SYMPTOMY, KTÓRE W ZALEŻNOŚCI OD TYPU BUDOWY NIE MAJĄ WPŁYWU NA PRACĘ ELEMENTÓW SPRZĘGŁA: niewielkie smugi smaru na tylnej części DKZ /od strony silnika/ biegnące od kapturków uszczelniających do krawędzi koła zamachowego. obie masy można nieznaczne obrócić względem siebie bez ich automatycznego powrotu. w zależności od typu DKZ, osiowy luz między masami może osiągać 2 mm /w niektórych typach do 6 mm/ tylko w konstrukcjach z łożyskami ślizgowymi. DIAGNOSTKA USZKODZEŃ DKZ kontrola wzrokowa tarcza sprzęgła A20 PKW Spalona tarcza sprzęgła Przegrzanie tarczy sprzęgła nastąpi np. w przypadku przekroczenia dopuszczalnego stopnia zużycia Obciążenie cieplne DKZ Sprawdź, czy nastąpiły termiczne odbarwienia DKZ; zmierz stożkowość masy wtórnej, jeśli pojawiły się niebieskie/fioletowe naloty na zewnętrznej stronie powierzchni ciernej obszar pomiędzy obiema masami _MG_3384
Resztki spalonej okładziny na zewnętrznych krawędziach DKZ Obciążenie cieplne tarczy sprzęgła Resztki okładziny mogą przedostać się do wewnątrz DKZ i doprowadzić do jego nieprawidłowej pracy Powierzchnia cierna _MG_3540 Ślady porysowania na powierzchni ciernej Zużyte sprzęgło. Rysy spowodowane nitami okładziny sprzęgła
Ograniczona możliwość przeniesienia mocy, gdyż sprzęgło nie może przenieść wymaganego momentu. Uszkodzenie powierzchni ciernej DKZ Powierzchnia cierna _MG_3539 Miejscowe ciemne ślady przegrzania, również w dużych ilościach Bez skutku Nie wymagana Powierzchnia cierna _MG_3517
Pęknięcia na powierzchni ciernej Przeciążenie cieplne DKZ nie zapewnia funkcjonalności Łożysko kulkowe Kugel Wyciek smaru, łożysko zatarte, brak uszczelki, uszkodzenia lub brązowe zabarwienia w wyniku przeciążenia cieplnego. Przeciążenie cieplne lub uszkodzenie mechaniczne/przeciążenie
Nieodpowiednie smarowanie łożyska, uszkodzenie DKZ Łożysko ślizgowe Gleit1_ Zniszczone lub uszkodzone Zużycie lub uszkodzenie mechaniczne DKZ działa wadliwie Łożysko ślizgowe _MG_3521
Zużyte; W odniesieniu do średnicy, maksymalny poprzeczny luz dla nowego łożyska wynosi 0.04 mm - maksymalne, dopuszczalne zwiększenie w trakcie eksploatacji - do 0.17 mm. zużycie 0.17mm: brak; > 0.17mm: znaczne nachylenie wtórnej masy DKZ, jeśli luz jest > 0.17mm Niewielkie obciążenie cieplne Them_1 Lekkie odbarwienie powierzchni ciernej, bez nalotu na zewnętrznych krawędziach DKZ lub w obszarze nitów. Obciążenie cieplne
Bez skutku Nie wymagana Średnie obciążenie cieplne Therm_2 Złotawo - żółte zabarwienie powierzchni ciernej spowodowane chwilową temperaturą pracy do 220 C, bez odbarwień w obszarze nitów. Bez skutku; odbarwienia powierzchni ciernej są normalnym zjawiskiem w czasie eksploatacji Nie wymagana Wysokie obciążenie cieplne Therm_3
Przebarwienia w obszarze nitów oraz / lub na zewnętrznej powierzchni. Powierzchnia cierna nie musi być zabarwiona, gdy po okresie obciążenia termicznego DKZ pracowało dalej. Wysokie obciążenie termiczne (280 C) W zależności od intensywności obciążenia termicznego DKZ może być uszkodzone Tylko DKZ, które spełnia poniższe kryteria nie wymaga wymiany: à Stożkowość powierzchni ciernej 0,5 mm (ponad wartość początkową) à Sprawdź czy nie ma pęknięć. Pęknięcia na powierzchni tarcia są niewidoczne Bardzo wysokie obciążenia cieplne ZMS_thermisch_hoch Widoczne zabarwienie fioletowo-niebieskie na bocznej lub tylnej powierzchni DKZ i / lub uszkodzenia np. pęknięcia
Bardzo wysokie obciążenie cieplne Zniszczone DKZ Pierścień kontroli tarcia SchadRSS Stopiony pierścień kontroli tarcia Wysokie obciążenie cieplne wewnątrz DKZ Ograniczona funkcjonalność DKZ
Pierwotna masa DKZ Primaer1 Wzajemne ocieranie się mas DKZ Zużyty cierny pierścień łożyska ślizgowego Głośna praca Wieniec rozrusznika Zahn Skrajne zużycie wieńca rozrusznika
Uszkodzony rozrusznik Hałas w trakcie rozruchu Sprawdź działanie rozrusznika Wieniec czujnika obrotów Geberring2 Odkształcony ząb wieńca czujnika Uszkodzenie machaniczne Silnik pracuje nierówno
Wyciek smaru _MG_3386 Nieznaczne wycieki smaru Nieznaczne ślady smaru z otworów lub uszczelek po stronie silnika Bez skutku Nie wymagana Obfity wyciek smaru Wyciek smaru > 20g (obudowa sprzęgła pokryta smarem) Niewłaściwe smarowanie sprężyn łukowych
Ciężarki wyważenia _MG_3380 Obluzowanie lub brak ciężarka /odkryte miejsca spawania/, głośne buczenie Brak wyważenia DKZ {/hidefrom}