PORADNIK INSTALATORA 2013 SYSTEMY NAGŁAŚNIAJĄCE PUBLIC ADDRESS

Podobne dokumenty
PORADNIK INSTALATORA 2013 SYSTEMY NAGŁAŚNIAJĄCE PUBLIC ADDRESS

CZĘŚĆ II ZAMÓWIENIA. Opis przedmiotu zamówienia - sprzęt nagłaśniający

100V. Wykonanie Moc znamionowa. Nastawy regulatora. Napięcie zasilania Skuteczność Pasmo przenoszenia. Regulator. Głośnik Wymiary T- 774W 100V

INSTRUKCJA OBSŁUGI WZMACNIACZA TYPU: PM-70

INSTRUKCJA OBSŁUGI. WZMACNIACZY HQM (modele 4060 i 4120)

Cennik detaliczny produktów marki High Quality Music - Głośniki - Mikrofony - Wzmacniacze - Akcesoria

INSTRUKCJA OBSŁUGI WZMACNIACZY AKUSTYCZNYCH TYPU: MW-3 MW-5

ul. Jana Pawła II 28, Poznań, działka nr 3 Inwestor: Politechnika Poznańska

INSTRUKCJA OBSŁUGI. WZMACNIACZY HQM (modele HQM1xxxBT)

Arkusz1. Strona 1. Wartość netto Wartość vat Wartość brutto


STX Electrino 250 White kategoria: TOP > Głośniki > Podłogowe

Klasyfikacja ze względu na konstrukcję

INSTRUKCJA OBSŁUGI TREBLE MIC1 MIC2 MIC3 AUX

TI-450 TI-550 TI-650 PUBLIC ADDRESS SYSTEM WZMACNIACZ MIKSUJĄCY 5 STRFOWY

Tor foniczny Studiem fonicznym

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIKSERA AKUSTYCZNEGO TYP: MX-6A

CENTRALA NAGŁOŚNIENIOWA JPA 1242

Przetworniki elektroakustyczne

McCrypt Wielofunkcyjny mikser stereo SM 3090 Nr zam

CENTRALA NAGŁOŚNIENIOWA JPA 1122

T-221AP DWUKANAŁOWY WZMACNIACZ INSTALACYJNY

Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Krótka specyfikacja

System nagłośnieniowy "300M" dla wozu pogrzebowego z mikrofonem bezprzewodowym o zasięgu do 300m w terenie otwartym.

WPROWADZENIE DO TECHNIKI NAGŁOŚNIEŃ RADIOWĘZŁOWYCH PA 100V

T-319 PULPIT MIKROFONOWY PUBLIC ADDRESS SYSTEM

Instrukcja obsługi Wzmacniaczy wielostrefowych RH SOUND MA-4075 MA Wersja 1.0 PL. MA-4075/MA Instrukcja Obsługi PL

T-220AP INSTALACYJNY DWUKANAŁOWY WZMACNIACZ MIKSUJĄCY

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

PUBLIC ADDRESS SYSTEM

INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA WZMACNIACZ PA

SOUNDPOL - NAGŁOŚNIENIA

PROJEKT SYSTEMU NAGŁOŚNIENIA DLA HALI SPORTOWEJ O WYMIARACH 18m x 40m dla systemu MP Project

INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA WZMACNIACZ PA

Zakresy częstotliwości instrumentów

INSTRUKCJA OBSŁUGI SS-300. Przenośny system nagłaśniający

TYP: M 105. SPÓŁDZIELNIA PRACY ELEKTRONIKA Legionowo ul.jagiellońska 24. tel. (0-22) centrala

Podzespoły Systemu Komputerowego:

kraje, w których ITC Audio posiada przedstawicielstwa handlowe i do których eksportuje swoje produkty

Instrukcja użytkowania. Matrycowy system audio 8x8 PX/RM/LM-8000

CENTRALA NAGŁOŚNIENIOWA JPA DEXON POLAND Sp. z o.o. ul. Koszarowa Września tel tel.

Demodulator FM. o~ ~ I I I I I~ V

PRZENOŚNY SYSTEM NAGŁOŚNIENIOWY TYPU EKONOM

Studia wizyjnofoniczne

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

System interkomowy. Analogowy wzmacniacz 50 W / model AF 50A AF 50A

INSTRUKCJA OBSŁUGI CYFROWY WZMACNIACZ RADIOWĘZŁOWY MDU-240BT MDU-600BT

I. Pomiary charakterystyk głośników

INTELLECTIVE PUBLIC ADDRESS SYSTEM

mgr inż. Dariusz Borowiecki

SYSTEM PRZENOŚNY Z ODTWARZACZEM CD I 2 MIKROFONAMI BEZPRZEWODOWYMI WA 282D (WDA 282D)

Instrukcja obsługi. Przedwzmacniacz 8-krotny

T-10AP WZMACNIACZ MIKSUJĄCY

Technika Nagłaśniania

MODEL AKUSTYCZNY SALI WIDOWISKOWEJ TEATRU POLSKIEGO IM. ARNOLDA SZYFMANA W WARSZAWIE

OGŁOSZENIE O PLANOWANYM ZAKUPIE

Instrukcja instalacji i użytkowania

Studia wizyjnofoniczne

Zestaw głośników, SpeaKa, 2 średniotonowe, 1 średniozakresowy, 1 wysokotonowy, zwrotnica

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

AKUSTYKA. Matura 2007

Symulacja akustyczna nagłośnienia sali wykładowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego

Instrukcja obsługi. Wzmacniacz miksujący MMA 60/120/240 N

Zestaw nagłośnienia konferencyjnego KN-90

Teletechnika sygnałowa i wizyjna Audio/Video

Układy i Systemy Elektromedyczne

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIKSERA AKUSTYCZNEGO TYP: MM-5

RADIOWĘZŁOWY WZMACNIACZ MOCY SERIA DCB-120BC, DCB-180BC DCB-250BC, DCB-350BC

MIKROFON BEZPRZEWODOWY MBD 830 MBD 930

O różnych urządzeniach elektrycznych

Raport z badań parametrów wzmacniaczy elektroakustycznych marki ITC Audio

INSTRUKCJA OBSŁUGI T-30C T-60C WZMACNIACZ MIKSUJĄCY PUBLIC ADDRESS SYSTEM

Kompletny zestaw nagłośnienia MKS-160

INSTRUKCJA OBSŁUGI

Zespół Szkół Łączności w Krakowie. Badanie parametrów wzmacniacza mocy. Nr w dzienniku. Imię i nazwisko

Koncepcja systemu AV Patio ASP

inteligentny budynek Audio Multiroom wiele potrzeb jedno rozwiązanie BUILDING TECHNOLOGIES


Nagłośnienie sali sportowej dużej wielkości

INSTRUKCJA OBSŁUGI TREBLE MIC 1 MIC 2 MIC 3 AUX

INSTRUKCJA OBSŁUGI ALL CALL ZONE1 ZONE2 ZONE3 ZONE4 ZONE5 LINE LEVEL

2. Spis tomów projektu elektrycznego

ZASADA DZIAŁANIA miernika V-640

SZCZEGÓŁOWY ZAKRES PRZEDMIOTU UMOWY

Security Systems PL Komunikacja, na której możesz polegać

Załącznik nr 1 do SIWZ Specyfikacja do części 1 zamówienia ZESTAW NR 1 kolumna głośnikowa pasmo przenoszenia dźwięku od 60Hz do 18kHz (± 3dB)

SPIS TREŚCI. Od Autora. Wykaz ważniejszych oznaczeń. 1. Wstęp 1_. 2. Fale i układy akustyczne Drgania układów mechanicznych 49. Literatura..

ZMIANA W ZAŁĄCZNIKU JEST

T-6210 PUBLIC ADDRESS SYSTEM INTERFEJS TELEFONICZNY

INSTRUKCJA OBSŁUGI MATRYCA AUDIO PX-0288 PULPIT MIKROFONOWY RM-88 PANEL ŚCIENNY LM-88



Głośniki i słuchawki

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

MULTIMETR CYFROWY TES 2360 #02970 INSTRUKCJA OBSŁUGI

PROJEKT SYSTEMU NAGŁOŚNIENIA HALA SPORTOWA ŚRODA WIELKOPOLSKA

PROFESJONALNE NAGŁOŚNIENIE RADIOWĘZŁOWE KATALOG PRODUKTÓW.

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła

Głośniki do Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych. Parametry elektroakustyczne głośników pożarowych

8-Channel Premium Mic/Line Mixer MIK0076. Instrukcja obsługi

Transkrypt:

PORADNIK INSTALATORA 2013 SYSTEMY NAGŁAŚNIAJĄCE PUBLIC ADDRESS

Wstęp ITC Audio jest marką Guangzhou ITC Electronic Technology Limited. Od 1995 roku ITC Audio zajmuje się wdrożeniami i produkcją profesjonalnych systemów Public Address. Obecnie ITC Audio jest wiodącym producentem sprzętu elektroakustycznego na rynku azjatyckim. Produkty ITC Audio są eksportowane do ponad 80 krajów na 5 kontynentach w tym do Europy, USA, Azji i na BliskiWschód. Od 2008 r., AVISmedia Sp. z o. o. jest wyłącznym przedstawicielem marki ITC Audio na terenie Polski. Podstawowym profilem działalności spółki jest import, dystrybucja i zapewnienie wsparcia technicznego instalatorom i użytkownikom produktów ITC Audio. Dzięki bogatej ofercie, najwyższej technologii oraz dostosowaniu działań do wymagań klientów nasza firma dynamicznie się rozwija, podejmując wyzwania stawiane przez coraz liczniejszą rzeszę klientów.

Spis treści Podstawowe pojęcia Centrale nagłośnienia, wzmacniacze ze źródłem Wzmacniacze miksujące Strefowe wzmacniacze miksujące Źródła Przedwzmacniacze Pulpity mikserskie Wzmacniacze mocy Matryce audio Matryca audio T-8000 Osprzęt systemów PA Głośniki Głośniki tubowe Głośniki ogrodowe Pulpity mikrofonowe Pulpity mikrofonowe strefowe, mównice Mikrofony bezprzewodowe Regulatory ścienne Systemy konferencyjne System tłumaczeń symultanicznych Przykładowe rozwiązania 4 10 13 15 17 20 22 23 25 27 28 30 37 38 39 40 41 43 44 46 47

4 INSTALACJE NAGŁAŚNIAJĄCE PUBLIC ADDRESS (PA) Podstawowe symbole i pojęcia używane w poradniku: RoHS 100V 482mm 19" IP 45 - Restriction of the use of certain Hazardous Substances - dyrektywa 2002/95/EC dotycząca wymagania nieprzekraczania w produktach norm zawartości szkodliwych substancji. - Użyteczny sygnał wyjściowy, 70V lub 100 V. Urządzenie pracuje w technice napięciowej. Należy zwrócić uwagę na bezpieczeństwo montażu i użytkowania. - Urządzenie przystosowane do montażu w standardowej szafie 19". - Urządzenie spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej. Wszystkie produkty prezentowane w niniejszym Poradniku oznaczone są tym symbolem i posiadają stosowne certyfikaty zgodności. - International Protection Rating lub Ingress Protection Rating stopień ochrony aparatu lub urządzenia elektrycznego przed penetracją czynników zewnętrznych. - Urządzenie przystosowane do pracy w narażeniu na zewnętrzne czynniki atmosferyczne naszej strefy klimatycznej. Strefa nagłośnienia wydzielony obszar nagłaśnianej powierzchni, w którym możliwe jest niezależne modyfikowanie przekazu realizowanego przez system nagłośnienia. W najprostszej postaci funkcją realizowaną odrębnie dla strefy jest załączanie i wyłączanie przekazów lub niezależna regulacja natężenia dźwięku. W bardziej skomplikowanych systemach dodatkowo można adresować do stref komunikaty słowne, wybierać niezależnie rodzaj muzyki tła (jeden lub więcej), itp. System wielostrefowy system, w którym występuje więcej niż jedna strefa nagłośnienia. Priorytet automatyczne wyciszenie muzyki, gdy rozgłaszany jest komunikat słowny. Większość urządzeń ITC Audio uruchamia priorytet za pomocą sygnału Voice - pojawienie się sygnału użytecznego na odpowiednim wejściu urządzenia załącza priorytet. Linia głośnikowa 100V/70V przewód doprowadzający użyteczny sygnał audio o napięciu 100V/70V od wyjścia wzmacniacza m o c y d o z e s t a w ó w g ł o ś n i k o w y c h n a j c z ę ś c i e j p r z e w ó d m i e d z i a n y w p o d w ó j n e j i z o l a c j i, w zależności od potrzeb linka lub drut. W linii głośnikowej łączymy równolegle wszystkie głośniki, z zachowaniem jednakowej biegunowości. Przewód, z którego budowana jest linia głośnikowa, musi mieć przekrój dostosowany do jej długości i mocy zestawów głośnikowych zasilanych przez tę linię. Poniższa tabela prezentuje maksymalne długości 100V linii głośnikowej, w zależności od przesyłanej mocy i zastosowanego przewodu miedzianego: Przekrój [mm²] 100 [W] 200 [W] 400 [W] 500 [W] 800 [W] 1000 [W] 2000 [W] 0,5 160 m 80 m 40 m 32 m 20 m 16 m 8 m 1,0 320 m 160 m 80 m 64 m 40 m 32 m 16 m 2,0 640 m 320 m 160 m 128 m 80 m 64 m 32 m 4,0 1280 m 640 m 320 m 256 m 160 m 128 m 64 m 6,0 1920 m 960 m 480 m 384 m 240 m 192 m 96 m Wejście alarmowe specjalne wejście umożliwiające podłączenie odtwarzacza komunikatów alarmowych. Zapisany uprzednio komunikat (najczęściej ewakuacyjny) może być wtedy rozgłaszany automatyczne w przypadku wykrycia zagrożenia przez centralkę ppoż. Funkcja ta jest w małych obiektach bardzo rzadko używana. Matryca niskonapięciowa matryca przełączająca sygnały o poziomie 0 db. Matryca wysokonapięciowa matryca przełączająca sygnały o poziomie 70 lub 100V. BGM (background music) muzyka tła program muzyczny lub słowno-muzyczny rozgłaszany przez system PA w celu zapewnienia przyjemnej atmosfery osobom przebywającym na nagłaśnianym obszarze. BGM nie powinna mieć charakteru dominującego - rozgłaszana jest zazwyczaj na poziomie lub poniżej tła akustycznego. Sygnał o poziomie mikrofonowym (MIC) - jest to sygnał, który występuje na wyjściu mikrofonu. Charakteryzuje się niskim poziomem, rzędu 5 mv. Sygnał ten jest podatny na zakłócenia (elektryczne, elektromagnetyczne itp.)

5 Sygnał o poziomie liniowym (AUX) - jest to sygnał, który występuje na wyjściu urządzeń typu odtwarzacz CD, magnetofon, DVD, tuner radiowy, itp. Jego poziom wynosi przynajmniej 0,775V (0dB). Tor niesymetryczny - transmisja sygnału odbywa się za pośrednictwem 2 przewodów przewodu sygnałowego oraz masowego. Najczęściej przewód niesymetryczny zbudowany jest w postaci koncentrycznej. Składa się z jednej żyły sygnałowej, na około której znajduje się ekran. Ze względu na niskie zabezpieczenie przed zakłóceniami sygnały za pośrednictwem toru niesymetrycznego nie powinny być przesyłane na odległość większą niż 50 m. Tor symetryczny - transmisja sygnału odbywa się za pośrednictwem 3 przewodów 2 przewodów sygnałowych (dodatni i ujemny) oraz masowego. Tor symetryczny stosujemy w warunkach występowania zakłóceń elektromagnetycznych oraz gdy długość linii przesyłowej przekracza 50m. Izolacyjność akustyczna przegrody - definiowana jest jako różnica ciśnienia akustycznego fali padającej na przegrodę oraz ciśnienia akustycznego fali przechodzącej przez przegrodę. Parametr ten ma duże znaczenie w przypadku przenikania przez przegrodę (np. ścianę) niepożądanych dźwięków lub hałasów. Parametr izolacyjności jest zależny od częstotliwości dźwięku w ten sposób, że im wyższa częstotliwość tym izolacyjność przegrody jest większa. Z problemem niewystarczającej izolacyjności przegrody spotykamy się zatem najczęściej dla dźwięków z dolnego zakresu częstotliwości akustycznych. Ogólna zasada przyjęta dla izolacji przed hałasem mówi, że im cięższa ściana (w kg / m. kw.), tym większa izolacyjność. Mikrofon dynamiczny złożony jest z membrany, do której przymocowana jest cewka znajdująca się wewnątrz nabiegunnika magnesu. Fala akustyczna wprowadzając membranę w drgania powoduje, że cewka porusza się w polu magnetycznym a to powoduje indukowanie się prądu w uzwojeniach cewki. Mikrofony dynamiczne charakteryzują się średnim poziomem czułości. Mikrofon pojemnościowy - składa się z ruchomej membrany, w postaci cienkiej blaszki (bądź folii z napylonym na niej metalem), stanowiącej jedną z okładzin kondensatora, oraz bieguna nieruchomego będącego drugą okładziną kondensatora. Pomiędzy okładzinami znajduje się dielektryk. Fala akustyczna wprowadzając membranę w drgania powoduje zmianę pojemności powstałego kondensatora, co w konsekwencji przekłada się na zmianę napięcia na wyjściu mikrofonu. Mikrofon pojemnościowy wymaga dostarczenia napięcia polaryzującego okładziny kondensatora. Napięcie takie nosi nazwę napięcia fantomowego. W większości przypadków napięcie to ma wartość +48 V. Istnieje odmiana mikrofonów pojemnościowych, w których pomiędzy okładzinami znajduje się dielektryk wstępnie spolaryzowany. Mikrofony takie nazywają się mikrofonami elektretowymi. Mikrofony elektretowe mogą wymagać niższego napięcia fantomowego niż 48 V. Mikrofon bezprzewodowy - składa się z mikrofonu (dynamicznego lub pojemnościowego), nadajnika oraz odbiornika (bazy). Najczęściej mikrofony bezprzewodowe pracują w jednym z 2 pasm częstotliwości VHF (niższe częstotliwości, większa wrażliwość na zakłócenia) lub UHF (wyższe częstotliwości, wyższa odporność na zakłócenia). W niektórych mikrofonach stosuje się układy dwu-antenowe (True Diversity). W tego typu odbiornikach występują dwie anteny, 2 oddzielne tunery oraz układ analizujący poziom sygnału odbieranego z każdej z anten oraz przełączający w zależności od jakości odbieranego sygnału pomiędzy nimi. Systemy tego typu stosujemy w układach, które mają zapewnić większe bezpieczeństwo połączenia. Przy stosowaniu więcej niż jednego nadajnika, należy pamiętać, że każdy nadajnik powinien pracować na innej częstotliwości. Pasmo przenoszenia przy nagłaśnianiu - pasmo częstotliwości przenoszonych przez nagłaśniające urządzenia elektroakustyczne. Dla normalnej jakości nagłaśniania pasmo to powinno wynosić: - dla mowy 200 Hz - 8 khz, - dla muzyki 100 Hz - 12 khz. Ograniczenie pasma przenoszenia od dołu nie skutkuje pogorszeniem zrozumiałości mowy i stosowane jest często w pomieszczeniach o dużym czasie pogłosu, celem uzyskania wymaganego poziomu natężenia dźwięku, bez ryzyka samowzbudzenia układu. Poziom natężenia dźwięku przy nagłaśnianiu - urządzenia nagłaśniające oblicza się na szczytową wartość poziomu natężenia dźwięku. Średni w czasie poziom natężenia dźwięku leży ok. 10 db poniżej poziomu szczytowego. Wartość średnią wykazuje większość mierników wysterowania. Również ucho ludzkie reaguje na tę wartość. Przy ustalaniu szczytowej wartości natężenia dźwięku przy nagłaśnianiu bierze się pod uwagę: poziom głośności zakłóceń występujących w otoczeniu, pogłos pomieszczenia, rodzaj audycji jak również możliwość przenikania dźwięku do sąsiednich pomieszczeń. Poziom natężenia dźwięku w żadnym przypadku nie powinien przekroczyć granicy przy której słuchanie byłoby męczące i denerwujące. Jako granicę można ustalić poziom ok. 106 db. Odstęp pomiędzy poziomem użytecznym a poziomem zakłóceń nazywamy marginesem nagłaśniania. Margines ten może być dodatni lub ujemny. Normalnie zakłada się margines dodatni i wynosi dla przekazów słownych przynajmniej 20 db, a dla przekazów muzycznych 40dB. Od powyższej reguły występują liczne wyjątki - np. rozgłaszanie muzyki tła (BG), gdzie margines jest zerowy lub ujemny lub rozgłaszanie przekazów w pomieszczeniach szczególnie hałaśliwych, w których zalecany margines wymuszałby rozgłaszanie przekazu na poziomie powyżej 106 db. Dla typowych pomieszczeń biurowych, sal szkolnych, restauracji itp. przyjmuje się poziom natężenia 70 db dla mowy i 80-90 db dla muzyki.

6 Poziomy natężenia dźwi ęku wyst ępuj ące w praktyce: Źródło dźwięku Młot pneumatyczny (5m) Syrena alarmowa Pociąg pospieszny (3m) Drukarnia (3m) Ulica śródmiejska bardzo ruchliwa Głośne biuro, magazyn Restauracja, kawiarnia w hotelu Spokojna ulica Mieszkanie na wsi, szpital Ciche pomieszczenie, tykanie zegara Szum liści na wietrze Normalny oddech (0,3m) Poziom natężenia dźwięku [db] 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 Zależność pomiędzy mocą dostarczoną do głośnika, odległością od głośnika, a poziomem natężenia dźwięku dla przykładowego głośnika o parametrze SPL = 90 db. Moc [W] 1m 2m 4m 8m 16m 1 SPL=90 84 78 72 66 2 93 87 81 75 69 4 96 90 84 78 72 8 99 93 87 81 75 16 102 96 90 84 78 SPL (Sund Pressure Level) - jeden z podstawowych parametrów głośnika, określa natężenie dźwięku wytwarzanego przez głośnik zasilany mocą 1W, na osi głośnika, w odległości 1m, w przestrzeni otwartej. 4 Kody IP pierwsza cyfra zabezpieczenie od działania ciał stałych druga cyfra zabezpieczenie od działania ciał ciekłych 0 brak ochrony 0 brak ochrony 1 ochrona przed ciałami o wielkości ponad 1 ochrona przed kroplami wody spadającymi 50 mm 2 ochrona przed ciałami o wielkości ponad 12,5 mm 2 ochrona przed kroplami wody padającymi na obudowę pod kątem 15 od pionu 3 ochrona przed ciałami o wielkości ponad 2,5 3 ochrona przed kroplami padającymi pod kątem 60 od pionu 4 ochrona przed ciałami o wielkości ponad 1 mm 4 ochrona przed zraszaniem wodą z każdej strony 5 ochrona przed działaniem pyłu ograniczony dostęp bez wpływu na pracę 5 ochrona przed strumieniem wody z dowolnego kierunku 6 całkowita ochrona przed wnikaniem pyłu 6 ochrona przed silnymi strumieniami wody z dowolnego kierunku 7 ochrona przed działaniem efektu zanurzenia poniżej 1m w czasie 30 min 8 ochrona przed działaniem efektu zanurzenia poniżej 1m na długi czas

7 WARUNKI POGŁOSOWE, OPTYMALNY CZAS POGŁOSU Rozchodzenie się dźwięku w pomieszczeniu zależy od wymiarów i kształtu pomieszczenia oraz od struktury powierzchni ograniczających pomieszczenie, jak też od własności akustycznych przedmiotów w nim się znajdujących. Wymienione czynniki mają wpływ na prędkość zanikania energii dźwiękowej w pomieszczeniu, co z kolei wpływa w sposób zasadniczy na zrozumiałość mowy, poprawne brzmienie muzyki oraz na wartość poziomu dźwięku w pomieszczeniu. Najważniejszym, ze względów akustycznych, parametrem pomieszczenia jest czas pogłosu, tj. czas, w jakim natężenie dźwięku, od momentu wyłączenia jego źródła zmaleje o 60 db. Czas pogłosu można orientacyjnie i w uproszczeniu wyznaczyć korzystając ze wzoru Sabine a: T= 0,163 V [s], w którym: Ac T -czas pogłosu w [s], V -objętość pomieszczenia w [m. sześciennych], Ac -całkowita chłonność akustyczna pomieszczenia w [m.kw.], przy czym A c = gdzie A 1, A 2, A3... to powierzchnie wewnętrzne pomieszczenia, a to odpowiadające im współczynniki pochłaniania. W związku z faktem, że współczynniki pochłaniania zależą od częstotliwości dźwięku, również czas pogłosu danego pomieszczenia jest funkcją częstotliwości. Poniżej przedstawiamy wartości dla kilku materiałów: L. p. Rodzaj materiału 1. Beton surowy 2. Tynk wapienny na murze 3. Marmur, granit 4. Deski strugane d=2cm 5. Parkiet na asfalcie 6. Dywan 11 mm na betonie 7. Linoleum 8. Szkło grubości 3 mm 9. Fotel Pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku dla różnych częstotliwości 125 Hz 250 Hz 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 0,070 0,030 0,090 0,020 0,035 0,150 0,012 0,020 0,050 0,040 0,060 0,025 0,032 0,130 0,016 0,020 0,090 0,060 0,240 0,030 0,027 0,220 0,019 0,030 0,013 0,130 0,120 0,240 0,035 0,023 0,310 0,023 0,040 0,015 0,130 0,100 0,280 0,040 0,020 0,280 0,035 0,040 0,019 0,170 0,170 0,310 0,040 0,270 Jak wspomniano wyżej, zbyt długi czas pogłosu zmniejsza zrozumiałość mowy, jak i wyrazistość dźwięków muzycznych, gdyż zniekształca i sumuje następujące po sobie dźwięki. Ponadto powoduje on zwiększenie poziomu hałasu od źródeł znajdujących się w danym pomieszczeniu. Dzieje się to w wyniku zwiększenia całkowitej mocy akustycznej docierającej do słuchacza o energię fal odbitych od powierzchni ograniczających. Z drugiej strony, zbyt mały czas pogłosu, spowodowany dużą chłonnością akustyczną pomieszczenia, jest również niepożądany. Kolejne impulsy dźwiękowe są oddzielone od siebie i dlatego dźwięk brzmi głucho. Do nagłośnienia całej objętości pomieszczenia konieczne jest w tym przypadku źródło dźwięku o większej mocy akustycznej. Istnieje zatem zagadnienie wyboru optymalnego czasu pogłosu i to nie tylko dla jednej częstotliwości, ale dla całego pasma. Dla każdego pomieszczenia, w zależności od rodzaju mowy i muzyki, jak też w zależności od jego objętości, określa się optymalny przedział wartości czasu pogłosu i jego optymalną charakterystykę w funkcji częstotliwości. W dużym uproszczeniu można przyjąć następujące zalecane zakresy czasu pogłosu: - pomieszczenia przeznaczone do przekazywania informacji słownych - 0,5-1,0 s, - pomieszczenia przeznaczone do przekazywania sygnałów muzycznych, obiekty sportowe - 1,0-2,0 s, - obiekty sakralne - 1,5-3,0 s. KSZTAŁTOWANIE WARUNKÓW POGŁOSOWYCH POMIESZCZENIA Najczęstszym powodem podjęcia próby doprowadzenia czasu pogłosu nagłaśnianego pomieszczenia do wielkości mieszczącej się w zalecanym przedziale jest niewystarczająca zrozumiałość przekazów słownych. W takich przypadkach adaptacja akustyczna polega na celowym dobraniu i rozmieszczeniu na powierzchni wewnętrznej sali zespołu materiałów dźwiękochłonnych o odpowiednio zestawionych współczynnikach pochłaniania dźwięku. Materiałami najczęściej stosowanymi do adaptacji akustycznej są: drewno, materiały porowate, jak tkaniny, kotary, dywany itp. Doskonałym materiałem dźwiękochłonnym jest naturalna lub sztuczna zieleń. W przypadku gdy wyżej przedstawione naturalne materiały pochłaniające okażą się niewystarczające, konieczne jest zastosowanie materiałów produkowanych specjalnie na potrzeby adaptacji akustycznych o odpowiednio dobranych parametrach.

8 ELEMENTY TORU ELEKTROAKUSTYCZNEGO, PORADY PRAKTYCZNE ŹRÓDŁA OBRÓBKA SYGNAŁU WZMOCNIENIE MOCY GŁOŚNIKI Przedwzmacniacz Mikrofon MIC LINE Tuner AM/FM LINE Mikser, Korektor barwy LINE Wzmacniacz mocy 70 V lub 100 V Odtwarzacz CD LINE Na przedstawionym powyżej schemacie blokowym instalacji nagłaśniającej typu PA zaznaczono główne elementy toru elektroakustycznego oraz sygnały występujące w torze. W trakcie budowy systemu należy przestrzegać niżej wyszczególnionych zasad w celu uzyskania najwyższej jakości dźwięku oraz bezawaryjnej pracy: 1. Do przesyłu sygnałów MIC i LINE zawsze stosować przewody ekranowane. Jeżeli sprzęt to umożliwia, sygnał MIC przesyłać jako symetryczny, zwłaszcza jeśli odległość na jaką przesyłamy sygnał, jest znaczna (powyżej 50 m). 2. Jeżeli system wymaga zastosowania skrętki komputerowej, stosować wyłącznie skrętkę S/FTP kat. 5e (ekranowaną). 3. Większość przedwzmacniaczy i wzmacniaczy miksujących wyposażona jest w dwupunktową regulację barwy dźwięku. Jeżeli taka regulacja okaże się niewystarczająca, należy stosować zewnętrzny korektor graficzny typu T-6231. 4. W przypadku dodatniego sprzężenia zwrotnego (głośnik - mikrofon), stosować eliminator sprzężeń typu TS-224. 5. Przestrzegać zasady: łączna moc głośników w strefie 90% mocy wzmacniacza obsługującego tę strefę. Przykład: Do wzmacniacza o mocy wyjściowej 500 W możemy do wyjścia 100 V podłączyć linię głośnikową o maksymalnej łącznej mocy 450 W lub do wyjścia 70 V tego wzmacniacza podłączyć linię głośnikową o łącznej mocy maksymalnie 900 W (podanej dla 100 V). 6. Zwrócić uwagę na prawidłową wentylację urządzeń - nie zakrywać otworów wentylacyjnych. LINIA GŁOŚNIKOWA Budowa linii głośnikowych w przypadku instalacji napięciowej 70 lub 100 V jest znacznie tańsza i prostsza w stosunku do systemu prądowego. W związku z faktem, że wzmacniacze mocy oraz głośniki wyposażone są w transformatory dopasowujące impedancje, linię głośnikową budujemy stosując zasadę: Wszystkie głośniki linii głośnikowej łączymy równolegle z zachowaniem polaryzacji - zgodnie z poniższym rysunkiem: Pc P c = P 1 + P 2 + P3 P1 + + + P2 P3 Moc całkowita głośników w danej strefie jest sumą mocy wszystkich głośników zainstalowanych w tej strefie. Ze względów praktycznych wskazane jest, aby przewód posiadał żyły w różnokolorowej izolacji, co ułatwia zachowanie polaryzacji podłączanych głośników.

9 GŁOŚNIK - ZESTAW GŁOŚNIKOWY Głośniki służą do przetwarzania sygnałów fonicznych na przebiegi akustyczne. Sygnał foniczny doprowadzony od układu napędowego membrany powoduje ruchy drgające membrany. Ruchy te wprawiają w drgania cząstki ośrodka powietrznego (lub innego, np. wody) wytwarzając w nim falę dźwiękową. W celu uzyskania dobrych warunków promieniowania energii akustycznej głośnik otwarty musi być wbudowany w obudowę, tj. odgrodę lub skrzynkę. Głośnik otwarty bez obudowy promieniuje słabo lub nie promieniuje wcale tonów niskich, wskutek wyrównywania się ciśnień akustycznych wytworzonych działaniem przedniej i tylnej strony membrany. Zjawisko to można wyjaśnić następująco: ruch membrany do przodu powoduje zagęszczenie powietrza przed membraną, a równocześnie rozrzedzenie powietrza za membraną.te dwa działania w ośrodku powietrznym wzajemnie się znoszą tym skuteczniej, im powolniejsze są ruchy membrany (mniejsza jest częstotliwość drgań) i im mniejsza jest różnica dróg pomiędzy przednią a tylną stroną membrany. Obudowa ma zapewnić jak największą różnicę drogi fal dźwiękowych między tylną a przednią stroną membrany. Im niższe tony mają być promieniowane przez głośnik, tym są potrzebne większe rozmiary obudowy. Najczęściej stosowane są cztery rodzaje obudowy głośnika: odgroda, obudowa otwarta, obudowa zamknięta, obudowa rezonansowa. W niniejszym Poradniku, pisząc dla uproszczenia o parametrach głośnika, zawsze mamy na myśli głośnik pracujący w odpowiedniej obudowie. CHARAKTERYSTYKA CZĘSTOTLIWOŚCIOWA Charakterystyką częstotliwościową zestawu głośnikowego nazywa się przebieg ciśnienia akustycznego, mierzonego na osi odniesienia zestawu głośnikowego, w określonej odległości od punktu odniesienia zestawu głośnikowego, w funkcji częstotliwości, przy stałej wartości napięcia doprowadzonego do zacisków głośnika. Użyteczne pasmo zestawu głośnikowego zawiera się w przedziale częstotliwości od częstotliwości rezonansowej do częstotliwości, przy której ciśnienie akustyczne wytwarzane przez zestaw zmniejsza się o 10 db. Na poniższym rysunku przedstawiono charakterystykę częstotliwościową zestawu T-774H. Z wykresu można odczytać, że użyteczne pasmo częstotliwości dla tego zestawu głośnikowego wynosi od 90 Hz do 20 khz. db SPL dla T-774H 100 90 80 10dB 70 60 Użyteczne pasmo częstotliwości zestawu głośnikowego 50 40 10 Hz 20 50 100 200 500 1k 2k 5k 10k 20k CHARAKTERYSTYKA KIERUNKOWA 90 Charakterystyka kierunkowa zestawu głośnikowego jest określona zależnością efektywności zestawu, mierzoną w stałej odległości od niego, od kąta względem osi zestawu głośnikowego. Głośniki promieniują na ogół w ten sposób, że przy tonach wyższych promieniowanie skupia się w wąskim stożku wokół osi odniesienia głośnika. Na rysunku obok przedstawiono charakterystykę kierunkową zestawu głośnikowego T-774H. Z wykresu można odczytać, że dla częstotliwości 4 i 8 khz przy odchyleniu od osi głośnika przekraczającym 45 następuje znaczące obniżenie poziomu ciśnienia akustycznego - w tym wypadku o ok. 10 db. Dla częstotliwości 8 khz odchylenie od osi o 90 daje już spadek poziomu ciśnienia akustycznego o 20 db. Wykres potwierdza również, że dla częstotliwości 500 Hz stożek promieniowania jest szeroki i spadek poziomu ciśnienia akustycznego nie przekracza tu 5 db w całym zakresie pomiarowym (0-180 ). 180 150-500 Hz - 1 khz - 4 khz - 8 khz 120 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100dB 60 30 0 Deg

10 100V COM 100V COM 100V COM 100V COM 100V COM RISK OF ELECTRIC SHOCK DO NOT OPEN CENTRALE NAGŁOŚNIENIA, WZMACNIACZE ZE ŹRÓDŁEM JEDNYM URZĄDZENIEM NAGŁAŚNIAMY NIEWIELKI OBIEKT - RESTAURACJĘ, PENSJONAT, WILLĘ, WARSZTAT, STACJĘ BENZYNOWĄ itp. Do obsługi większości takich obiektów wystarczy odpowiednia centrala nagłośnienia pracująca w technice napięciowej (100V) i głośniki. Uproszczoną wersją centrali jest wzmacniacz miksujący z wbudowanym pojedynczym źródłem muzyki. Bywa, że użytkownik będzie chciał, oprócz muzyki, rozgłaszać w swoim obiekcie także komunikaty. Wtedy dodatkowo trzeba podłączyć do centrali pulpit mikrofonowy. Informacje o głośnikach i pulpitach zamieściliśmy na kolejnych stronach poradnika. To, jakiej użyć centrali, zależy od wielkości nagłaśnianych pomieszczeń (im większa powierzchnia, tym większa łączna moc głośników, a więc i moc centrali). Poza mocą, poszczególne serie central różnią się niektórymi funkcjami i możliwościami oraz tym, jakie źródła muzyki w nich zabudowano. Ogólnie, jeśli użyjemy jednej z zaprezentowanych central, mamy pewność, że system zbudowany jest profesjonalnie i że spełni wymagania użytkownika. W niniejszym Poradniku stosujemy nazwę centrale nagłośnienia dla tych wzmacniaczy miksujących, które wyposażone są w przynajmniej 2 źródła modulacji. Należą do nich T-6601 (3 źródła) oraz TI-60MT / TI-120MT / TI-240MT (2 źródła). T-6601 RoHS 482mm 19" Tuner FM Karta SD CD 100V Wzmacniacz mocy (60 W) z mikserem, 5 stref nagłośnienia, tuner AM/FM z pamięcią 100 stacji, odtwarzacz MP3 z portem kart SD, odtwarzacz CD z możliwością odtwarzania plików MP3, odczyt płyt audio CD, DVD, mikroprocesor sterujący, wyświetlacz LCD. CECHY PRODUKTU: Rozgłaszanie muzyki z wbudowanych źródeł tuner AM/FM, MP3, CD. Rozgłaszanie muzyki z innych źródeł centrala posiada wejście AUX przeznaczone do podłączenia zewnętrznego źródła muzyki np. komputer, magnetofon, CD itp. Rozgłaszanie komunikatów jeśli podłączymy pulpit mikrofonowy lub mikrofon bezprzewodowy. Adresowanie przekazu słownego lub muzycznego do 5 stref nagłośnienia. Zwiększenie mocy stosując dodatkowy wzmacniacz mocy podłączony do wyjściaaux możemy zwiększyć całkowitą moc systemu. Wspólną dla wszystkich wejść, dwupunktową regulację barwy dźwięku (bas i sopran). Priorytet MIC. OUTPUT CH 5 CH 4 CH3 CH 2 CH 1 100V 70V 4 COM AUX IN MUTE AUX OUT AM ANTENNA FM ANTENNA AVIS: RISQUE DE CHOC ELECTRICUS -NE PAS QUVRIR PUBLIC ADDRESS SYSTEM SERIAL NO: ~230V 50Hz T2AL250V CF CARD Wykonanie T-6601 Moc wyjściowa [W] 60 60 Zasilanie Pasmo przenoszenia Wejścia ~230 V 80 Hz - 16 15kHz MIC: 5mV/600 Ω, Aux: 250mV/47 kω Wyjścia Wbudowane źródła Wymiary 4-16Ω, 70V, 100V i COM; strefy 1-5 100V i COM Tuner AM/FM, CD, MP3 19 /3U POWER FUNKCJE DODATKOWE: Programowanie centrala posiada wbudowany mikroprocesor z zegarem sterującym umożliwiającym zaprogramowanie do 80 zdarzeń 7 dni w tygodniu. Centrala może w pełni automatycznie realizować zadany program taki, jak wybór lub zmiana źródła itp.