INSTRUKCJA OBSŁUGI DETEKTORA METALI TAKTYK PULSE-X GBT TAKTYK Detektory Metali 64-000 Kościan, ul. Szkolna 25/2 tel. 667 368 229 E-mail: taktyk@taktykpulse.com.pl www.taktykpulse.com.pl Strona1
SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie...3 2. Montaż detektora... 3 3. Baterie... 4 4. Elementy regulacyjne i kontrolne..4 4.1. VOLUME... 4 4.2. DELAY 5 4.3. AUTO SPEED. 5 4.4. THRESH - ON/OFF... 5 4.5. MODE: STATIC/MOTION. 6 4.6. FILTER: I/II...... 6 4.7. LOW BATTERY... 6 4.8. GROUND - ON/OFF...7 5. Szybki start...... 7 6. Technika poszukiwań i trudne zagadnienia... 8 6.1. Trudne początki... 8 6.2. Tryby pracy... 8 6.3. Dyskryminacja wielkościowa... 9 6.4. Problem gruntu strojenie do gruntu... 9 6.5. Efekt pola magnetycznego ziemi (EFE)... 9 7. Akcesoria dodatkowe... 9 8. Warunki gwarancji... 9 9. Dane techniczne... 9 Rys.1 Wtyk sondy (pierścieniowy) Rys.2 Podłokietnik Rys.3 Zamocowanie sondy Rys.4 Wymiana baterii Strona2
1. Wprowadzenie Detektor TAKTYK PULSE-X GBT to detektor impulsowy, który powstał w wyniku szczegółowej analizy rozwiązań już istniejących (Pulse Induction lub Time Domain), w oparciu o nasze własne badania i kilkuletnie doświadczenia zdobyte dzięki modelowi PULSE-X. TAKTYK PULSE-X GBT to detektor metali wysoce oryginalny posiadający szereg użytecznych funkcji, które nie występują w żadnym z polskich urządzeń podobnego typu. Standardowa sonda FAST COIL 13 jest odrębnym projektem, który wkracza na zupełnie nowe dziedziny technologii wykonywania szybkich cewek typu D-DOUBLE, dla detektorów impulsowych PI. Mamy nadzieje, że spędzą Państwo z naszym detektorem metali wiele satysfakcjonujących godzin w terenie. 2. Montaż detektora nasza siła, Twoją pasją... TAKTYK Detektory Metali 1. Wyjmij wszystkie części składowe detektora z kartonu i sprawdź czy masz przed sobą wszystkie elementy. Są to: żerdź górna z elektroniką, żerdź środkowa, żerdź dolna z poliamidowymi podkładkami, sonda FAST COIL 9,5 lub 13, śruba i nakrętka do mocowania cewki. 2. W pierwszej kolejności zmontuj i przymocuj cewkę FAST COIL 9,5 (lub 13 ) do dolnej plastikowej części dolnej żerdzi. Służy do tego celu nakrętka wraz z śrubą mocującą (Rys.3). 3. W dalszej kolejności połącz ze sobą kolejny środkowy element żerdzi do ustawienia pożądanej długości konstrukcji nośnej przesuwaj dolną plastikową część żerdzi i ustal jej położenie zatrzaskując ją we właściwych otworach. 4. Połącz pozostałą część żerdzi górnej wraz z elektroniką za pomocą takiego samego zatrzasku guzikowego. Dopasuj długość detektora tak aby przy wyprostowanej ręce sonda znajdowała się 20-30 cm przez Twoimi stopami. 5. Za pomocą dwóch nakrętek dopasuj podłokietnik do swojej ręki (Rys.2). 6. Owiń kabel sondy wokół żerdzi. Wykorzystaj do tego celu taśmę izolacyjną i pozostaw naddatek przy sondzie. Ważne! Naddatek jest gwarancją poprawnej pracy detektora, bez zakłóceń powodowanych jego niekontrolowaną zmianą położenia oraz dodatkową gwarancją na to, że kabel sondy nie ulegnie uszkodzeniu przy zmianie położenia sondy względem dolnej żerdzi - konstrukcji nośnej detektora. Kabel bez naddatku może być łatwo wyrwany z korpusu sondy. Uszkodzenia tego typu nie są objęte naprawą gwarancyjną. 7. Wtyk sondy umieść w gnieździe sondy wsuwając go najpierw w gniazdo i delikatnie przekręcając w prawo jego pierścień obrotowy. 8. Tak zmontowany detektor jest gotowy do pracy. 9. Przejdź do szybkiego startu (ustawień fabrycznych). Strona3
3. Baterie TAKTYK PULSE-X GBT jest zasilany przez 8 baterii AA LR6 lub zamiennie przez 8 akumulatorów NiMH. Rekomendujemy stosowanie baterii alkalicznych i akumulatorów renomowanych producentów o jak najwyższej pojemności. Czas pracy detektora zależny jest od: jakości stosowanych baterii i akumulatorów, wyboru pracy na słuchawkach lub głośniku, ilości odpowiedzi od celów - wynosi od 16 do 22 godzin. Żywotność baterii i akumulatorów jest silnie zależna od zmian temperatury temperatury minusowe znacznie skracają żywotność baterii i czas pracy urządzenia. UWAGA. Dodatkowo istnieje możliwość zasilania detektora z pakietu Li-jon 11,1V o pojemności 2400 mah lub większej oraz wbudowanie w detektor specjalistycznej ładowarki. Wymiana baterii odbywa się poprzez odkręcenie dwóch nakrętek radełkowych na dole przedniego panelu, otworzeniu pokrywy komory baterii i wysunięciu dwóch pojemników na baterie. Operacje wymiany baterii należy wykonywać przy ustawieniu pokrętła THRESH ON/OFF w pozycji wyłączonej (ON/OFF). Po wymianie zużytych baterii na nowe możesz włączyć detektor i kontynuować poszukiwania. 4. Elementy regulacyjne i kontrolne UWAGA. Wszystkie nastawy fabryczne (sugerowane przez producenta) są zaznaczone na skali potencjometrów czerwonym trójkątem 4.1. VOLUME Pokrętło VOLUME (regulacja głośności). Pokrętło VOLUME służy do regulacji siły głosu. Ma zastosowania przy regulacji głośności wbudowanego w detektor głośnika jak i podłączonych do gniazda duży Jack słuchawek. Nastawa fabryczna jest sugerowana w przypadku pracy na głośniku bez słuchawek. W przypadku podłączonych słuchawek wystarczająca regulacja głośności mieści pomiędzy pozycjami 1 i 3. Gniazdo słuchawek (HEADPHONES) tzw. duży Jack. Do tego gniazda możesz podłączyć dowolne słuchawki o impedancji 8-32 Ohma. HEADPHONES Strona4
4.2. DELAY Pokrętło DELAY służy do zwiększania opóźnienia próbkowania. Umożliwia tzw. dyskryminacje wielkościową, pozwalającą na ignorowanie małych obiektów metalowych z nieznacznym tylko spadkiem zasięgu wykrywania dla obiektów metalowych średnich i większych. Funkcja ta jest jedną z ważniejszych a dobre jej zrozumienie i opanowanie jest kluczowe dla poprawnej pracy z detektorem. Teoretycznie zwiększanie DELAY powoduje analizę sygnałów przez detektor w późniejszym czasie w stosunku do sygnału wzorcowego. W praktyce zwiększanie opóźnienia powoduje odrzucanie małych śmieci żelaznych i folii aluminiowej. Funkcja ta jest jednak dość brutalną formą dyskryminacji. Przy wysokiej nastawie pokrętła DELAY pomijane zostają także małe wartościowe przedmioty wykonane ze srebra i złota. Nastawa fabryczna pokrętła DELAY jest pomiędzy 15 a 20 i odpowiada opóźnieniu próbkowania 18uS. 4.3. AUTO SPEED UWAGA. Dostrajanie się detektora metali jest równoznaczne z dostrajaniem się sygnału wiodącego (kontrolnego) detektora. Pokrętło regulacji szybkości dostrajania się detektora do warunków zewnętrznych (glebowych), również do obiektów metalowych. Działa tylko w trybie pracy MOTION (tryb pracy ruchowej), gdy do wykrycia obiektu metalowego konieczny jest ruch sondy. W przypadku zatrzymania sondy nad obiektem metalowym sygnał dźwiękowy powoli zanika z szybkością zależną od ustawienia pokrętła AUTO SPEED. Pozycja pokrętła MIN odpowiada bardzo wolnemu dostrajaniu się detektora (SLOW), dalej poprzez szereg pozycji pośrednich aż do pozycji MAX w tym położeniu pokrętła detektor metali dostraja się bardzo szybko (FAST). Sygnały od obiektów pojawiają się i szybko zanikają. Nastawa fabryczna pokrętła AUTO SPEED to 2. 4.4. THRESH - ON/OFF Po przekręceniu pokrętła z lewej skrajnej pozycji w prawo następują włączenie urządzenia słychać delikatne pstryknięcie przełącznika. Pokrętło to używane jest do ustawienia poziomu sygnału wiodącego (kontrolnego). Spełnia ono także funkcję regulacji kontroli i czułości detektora. Ustawione w pozycji MIN spowoduję, że Twój detektor jest cichy ale też i mniej czuły niż przy słyszalnym sygnale wiodącym. Ustawieni w pozycji MAX spowoduję bardzo wyraźny sygnał o stałej częstotliwości. Producent zaleca ustawienie pokrętła THRESH tak aby były słyszalne 1-3 stuki na sekundę. Przy takim ustawieniu detektor ma największą czułość i zasięg na głębokie cele. Ustawienie pokrętła Strona5
THRESH w pozycji MIN powoduję cichą pracę detektora ale zmniejsza się czułość i zasięg wykrywania. Ustawienie MIN (redukcja czułości) eliminuje zakłócenia pochodzące od innych urządzeń (detektorów metali) oraz innych źródeł elektrycznych, które w każdym przypadku powodują zmniejszenie czułości i głębokości detekcji. UWAGA. W pierwszej kolejności należy korzystać z funkcji DELAY, kolejnym krokiem jest regulacja sygnału wiodącego pokrętłem THRESH. 4.5. MODE: STATIC/MOTION Przełącznik trybów pracy. Umożliwia pracę detektora w jednym z dwóch dostępnych trybów: STATIC (statycznym) i MOTION (ruchowym). Podobną funkcję spełnia przycisk w rączce detektora, który pozwala pracować w trybie STATIC i poprzez przyciśnięcie przełączyć detektor w tryb pracy ruchowej MOTION. Przyciśnięcie i przytrzymanie przycisku przez 1-2 sekundy pozwala na wyzerowanie układów wewnętrznych detektora przywrócenie sygnału wiodącego - jeśli prowadzimy poszukiwania ze słyszalnym sygnałem wiodących. Przycisk w rączce może być używany podczas namierzania celów lub do zerowania detektora pracującego w trybie STATIC. Rys.2 Przycisk namierzania tzw. pinpoint lub zerowania Trybu STATIC (statycznego). 4.6. FILTER: I lub II Przełącznik filtra zakłóceń. Umożliwia odstrojenie detektora od częstotliwości wzorcowej. Wybranie jednej z dwóch nastaw nie wpływa zasadniczo na pracę detektora. Przełącznik pozwoli Ci także na odstrojenie się od drugiego detektora pracującego na tej samej częstotliwości co Ty. Przełącznik FILTER pozwala także na odstrojenie detektora od zakłóceń typu. interferencyjnego (zakłóceń sieci lub zakłóceń od nadajników radiowych, nadajników telefonii komórkowej, etc). 4.7. LOW BATTERY (niski stan baterii) Strona6
Kontrola stanu naładowania baterii. Migająca czerwona dioda oznacza spadek napięcia baterii poniżej dopuszczalnego poziomu i konieczność wymiany baterii (lub akumulatorów) na nowe. 4.8. GROUND ON/OFF Pokrętło ręcznego strojenia do gruntu. Pozwala dostroić detektor od gruntu magnetycznego. Nastawa fabryczna pokrętła jest w pozycji 6 (przy włączonym strojeniu do gruntu ON/OFF). 5. Szybki start Po prawidłowym zmontowaniu wszystkich mechanicznych części detektora oraz umieszczeniu baterii w pojemnikach na baterie i podłączeniu ich do klipsów zasilania możesz od razu przystąpić do pracy. Spiesz się jednak powoli i pamiętaj, że skuteczność detektora w największej mierze zależna jest od umiejętności jego operatora. Niezbędne jest bardzo dokładne zapoznanie się z niniejszą instrukcją obsługi. Taktyk. 1. Wtyk sondy podłącz do gniazda sondy znajdującego się na przednim panelu detektora. Przekręć pierścień wtyku w prawo. 2. W zależności od Twoich preferencji podłącz słuchawki albo pracuj detektorem z wykorzystaniem wbudowanego głośnika. 3. Przy wyłączonym detektorze w pierwszej kolejności ustaw przełącznik trybów pracy detektora MODE w pozycji MOTION. Wybierz nastawę filtra przełącznikiem FILTER ustawiając go w pozycji I. 4. Ustaw teraz wstępnie pokrętła regulatorów w następujących pozycjach: THRESH /ON/OFF włącz detektor i ustaw poziom sygnału wiodącego w pozycji 2-3 lub zdecydowanie poniżej progu występowania dźwięku. Nastawa ta zalecana jest szczególnie dla początkujących. DELAY ustaw opóźnienie próbkowania na 20. AUTO SPEED w pozycji 2 wolne dostrajanie się detektora. VOLUME w zależności od preferowanej przez Ciebie siły głosu ustaw pokrętło w pozycji 5-6 lub więcej. 5. Dokładnie wyreguluj poziom sygnału wiodącego pokrętłem THRESH ustawiając jego próg dźwiękowy na granicy słyszalności lub trochę przed progiem występowania dźwięku. 6. Ustawiając pokrętło DELAY w pozycji 15-20 decydujesz się na wykrywanie wszystkich przedmiotów metalowych bez względu na ich wielkość i powierzchnie. Próbkowanie w tej pozycji pozwala uzyska najwyższą czułość. Strona7
7. Ustawienie pokrętła AUTO SPEED w pozycji 2 powoduje, że detektor wolno dostraja się do warunków zewnętrznych, w tym do przedmiotów z metali. Zadaniem tej funkcji jest jednak prawidłowe dostrajanie sygnału wiodącego do zmiennych warunków glebowych i utrzymywanie sygnału wiodącego na takim samym poziomie. O szczegółach dotyczących tego zagadnienia przeczytaj koniecznie w dalszej części instrukcji. 8. Sondę FAST COIL 13 umieść 2-5 cm nad ziemią i rozpocznij poszukiwania. 9. Odnalezienie przedmiotu metalowego jest sygnalizowane wyraźnym sygnałem dźwiękowym, gdzie wysokość tonu odpowiada odległości przedmiotu od sondy. TAKTYK PULSE-X ma zaimplementowany generator V.C.O, który ułatwia namierzanie. Przedmioty znajdujące się bezpośrednio pod sondą powodują, że dźwięk jest wysoki, przedmioty znajdujące się dalej od sondy lub na większych głębokościach dają dźwięk niski. Podczas szybkiego startu poeksperymentuj z różnymi ustawieniami pokręteł THRESH i AUTO SPEED. 6. Technika poszukiwań i trudne zagadnienia 6.1. Trudne początki Ćwiczenie czyni mistrzem i na wszystko potrzeba czasu. Naucz się detektora, wczuj się w jego muzykę, daj sobie przynajmniej 100 godzin czasu na naukę, na zapoznanie się z jego funkcjami, na eksperymenty. Możesz przygotować sobie do tego celu poletko testowe. Zbadaj reakcje PULSE-X na przedmioty wykonane z różnych metali, różnej wielkości, na różnych głębokościach. Poeksperymentuj z różnymi nastawami DELAY, THRESH, AUTO SPEED. Popracuj w trybie MOTION I STATIC. Poszukiwania i naukę najlepiej rozpocząć na ustawieniach opisanych w szybkim starcie. To są ustawienia uniwersalne, które sprawdzą się w większości sytuacji, w typowych poszukiwaniach. Może się zdarzyć, że warunki gruntowe, czy też zewnętrzne staną się na tyle nieprzychylne żeby zakłócić tor odbiorczy detektora i wprowadzić zakłócenia, które obniżą jego czułość. Interferencje, z którymi mamy najczęściej do czynienia mogą pochodzić od różnych źródeł zewnętrznych: nadajników radiowych, nadajników komórkowych, sieci energetycznej, silników elektrycznych, etc. Mogą pochodzić także od innego detektora. Żeby się ich pozbyć zmień FILTER z pozycji I na II. Pomocne też może okazać się obniżenie poziomu sygnału wiodącego pokrętłem THRESH. 6.2. Tryby pracy Pracę detektorem możesz prowadzić w dwóch trybach pracy. Do ich zmiany służy przełącznik MODE. Masz do wyboru tryb pracy STATIC lub MOTION. Pierwszy z nich jest trybem pracy statycznej drugi ruchowej, zwyczajowo nazywany dynamicznym. Tryb statyczny charakteryzuje się największym zasięgiem. Sygnał wiodący w tym trybie ma stałą wartość i nie jest zerowany przez układy Strona8
wewnętrzne detektora. Specyfika poszukiwań w trybie pracy statycznej powoduje, że co pewien czas musimy zerować nasz detektor przełączając go do trybu ruchowego MOTION. To normalne procedura dotycząca większości detektorów PI. Pracując w trybie pracy statycznej musisz bacznie uważać na poziom sygnału wiodącego, jeśli zaniknie lub niespodziewanie zwiększy się jego poziom konieczne jest jego wyzerowanie i przywrócenie pierwotnej nastawy. Taka konieczność ciągłego zerowania może okazać się dość uciążliwa dlatego też masz doskonałą alternatywę w postaci trybu pracy ruchowej. W trybie pracy MOTION detektor automatycznie dostraja się poziom sygnału dźwiękowego jest stały. Prędkość dostrajania się detektora regulowana jest za pomocą pokrętła AUTO SPEED. Poszukiwania w tym trybie pracy możesz zaczynać przy ustawieniu pokrętła AUTO SPEED w pozycji 2. W przypadku trudniejszego gruntu, gdy sygnał wiodący stanie się nieregularny możesz zmienić ustawienie pokrętła ustawiając inną dowolną pozycje w prawo aż do MAX. Zapamiętaj sobie dobrze, że za pomocą pokrętła AUTO SPEED dostrajasz detektor również do zmiennych warunków glebowych oraz niwelujesz efekt EFE. Zasadniczo tryb pracy statycznej jest wykorzystywany w pracy detektora z dużymi antenami ramowymi 1mx1m. Tryb pracy ruchowej jest wykorzystywany w przypadku szybszych poszukiwań z wykorzystaniem cewki standardowej FAST COIL 13 i 9,5. 6.3. Dyskryminacja wielkościowa Dyskryminacja wielkościowa jest realizowana za pomocą pokrętła DELAY. Pokrętło to możesz ustawić od lewej skrajnej pozycji MIN, poprzez szereg pozycji pośrednich, aż do pozycji maksymalnej MAX. Pozycje te z grubsza odpowiadają wartości opóźnienia próbkowania sygnału. Pozycja minimalna MIN odpowiada bardzo małemu opóźnieniu. Przy takiej wartości nastawy detektor jest bardzo wrażliwy na małe cele, monety, samorodki złota, które powodują krótki czas zaniku sygnału. Zalecana przez nas pozycja pokrętła DELAY jest pomiędzy 15 a 20. Dalsze zwiększanie opóźnienia: 40, 55, 70, 85, 90, do MAX będzie powodowało zmniejszenie czułości detektora na małe cele z nieznacznym tylko spadkiem czułości na cele średnie i duże. W konsekwencji cele te przestaną być przez detektor sygnalizowane. Za pomocą pokrętła DELAY dyskryminujesz przedmioty ze względu na ich wielkość. Możesz odrzucać w ten sposób żelazne śmieci lub folie. Wykorzystaj do tego celu różne przedmioty i poeksperymentuj trochę na Twoim poletku doświadczalnym. Przesuwaj małe przedmioty w różnej odległości od sondy zapamiętaj to doświadczenie. 6.5. Problem gruntu Występuję tylko dla niskich opóźnień przy ustawieniu pokrętła w pozycji powyżej 40 nie musisz na niego zwracać uwagi, pracując z sondą FAST COIL 13. Jednak w razie wystąpienia problemów przełącz pokrętło GROUND z pozycji ON/OFF w pozycje pośrednią pomiędzy MIN a MAX. Pokrętłem GROUND zminimalizujesz reakcje detektora na grunt o właściwościach silnie magnetycznych lub przewodzących. Nastawa tego pokrętła powinna zapewniać Strona9
jak najmniejszy sygnał dźwiękowy od gruntu. Pozycja fabryczna przy włączonej funkcji strojenia do gruntu jest oznaczona czerwonym trójkątem. 6.6. Efekt pola magnetycznego ziemi (EFE) Efekt, który powoduję, że podczas unoszenia sondy do góry i w różnych kierunkach nad ziemią na sondzie utrzymuję się napięcie, którego skutkiem jest minimalny efekt dźwiękowy. Eliminacja efektu EFE odbywa się przez zwiększenie nastawy pokrętła AUTO SPEED. Podczas przemiatania należy prowadzić sondę w równej odległości od ziemi. Najczęściej efekt EFE słyszalny jest podczas przemiatania w końcowym punkcie ruchu sondy. 7. Akcesoria dodatkowe Więcej szczegółów można znaleźć na naszej stronie internetowej: www.taktykpulse.com.pl w dziale AKTUALNOŚCI. 8. Warunki gwarancji Producent udziela gwarancji na swoje wyroby na okres 24 miesięcy od daty zakupu. Gwarancja obejmuje wszelkie uszkodzenia powstałe w okresie obowiązywania gwarancji wynikające w ujawnienia w tym okresie ukrytych wad materiałowych, montażowych lub technologicznych. Więcej szczegółów znajduje się w karcie gwarancyjnej. UWAGA! Detektor metali jest w stanie wykryć podziemne kable energetyczne, niewypały i inne niebezpieczne przedmioty, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia. W przypadku odnalezienie niewypałów lub niewybuchów należy zachować szczególną ostrożność, przedmioty zabezpieczyć i powiadomić policję lub służby lokalne. 9. Dane techniczne Specyfikacja Taktyk PULSE-X GBT: Technologia: PI (Pulse Induction Time Domain) Częstotliwość pracy: 900 PPS Częstotliwość audio: V.C.O. Tryby pracy: MOTION/STATIC (ruchowy/statyczny) Sonda: 13 FAST COIL Długość: Maksymalna 132 cm, minimalna 110 cm Obudowa: Aluminiowa, klasa szczelności: IP65 Zasilanie: 8-12V - 8 AA LR6 lub 8 NiMH (opcjonalnie pakiet Li-jon 11,1V) Ciężar: 1700g (z sondą FAST COIL 9,5 ) Strona10
1900g (z sondą FAST COIL 13 ) Pobór prądu: 120-180mA Czas pracy: 16-22h Temperatura pracy: od 5 do 40 st. C. Słuchawki: 8-32 Ohma Funkcje i regulacje: Przełączniki: Pokrętła: Gniazda: ON/OFF, MODE: MOTION/STATIC, FILTER: I/II, VOLUME, DELAY, THRESH, AUTO SPEED, GROUND Gniazdo sondy, gniazdo słuchawek HEADPHONES Strona11