Rola BGK w finansowaniu rozwoju obszarów wiejskich Warszawa, październik 2011 r.
Misja i zadania Banku Gospodarstwa Krajowego O Banku Bank publiczny jedyny w Polsce, największy w Europie Centralnej i Wschodniej Założony w 1924 r. Nadzorowany przez Ministra Finansów Misja obejmująca wspieranie władz samorządowych w realizacji programów rozwoju lokalnego Lider w finansowaniu samorządów lokalnych (15.5% udziału w rynku pożyczek dla gmin) Kluczowi klienci: administracja centralna, samorząd, MSP i przedsiębiorstwa strategiczne 2
Pożyczki z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie w ramach PROW 2007-2013 3
Podstawa prawna Ustawa z dnia 22 września 2006 r. o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej (art. 10d ust. 3, Dz.U. Nr 187, poz. 1381, z późn. zm.), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 października 2010 r. w sprawie pożyczek z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich (Dz.U. Nr 216, poz. 1420), Umowa między Ministrem Finansów a BGK w sprawie prowadzenia przez Bank rachunków Ministra oraz ewidencji pozaksięgowej i obsługi bankowej pożyczek na wyprzedzające finansowanie, podpisana 18 czerwca 2009 r. (z późn.zm.). 4
Podmioty uprawnione do ubiegania się o pożyczkę Działanie PROW 2007-2013 Pożyczkobiorca OŚ 3 JAKOŚĆ ŻYCIA NA OBSZARACH WIEJSKICH I RÓŻNICOWANIE GOSPODARKI WIEJSKIEJ Odnowa i rozwój wsi Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - gminy - gminy, gminne zakłady budżetowe OŚ 4 LEADER Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Wdrażanie projektów współpracy Funkcjonowanie LGD, nabywanie umiejętności i aktywizacja - gminy - LGD - LGD 5
Przykłady wykorzystania pożyczki remont biblioteki remont budynku OSP utworzenie wiejskiego centrum kulturalnego rewaloryzację zabytkowego parku budowę kortu tenisowego wraz z budynkami zaplecza budowa boisk ORLIK 2012 przy Szkole Podstawowej remont chodnika i ścieżek rowerowych budowa parkingu i utworzenie placu zabaw rozbudowa, dawnego budynku Szkoły Podstawowej z przeznaczeniem na Ośrodek Społeczno-Kulturalny i Rekreacyjno-Sportowy budowa gminnej oczyszczalni ścieków oraz budowa przydomowych oczyszczalni ścieków zakup śmieciarki do wywozu odpadów budowa sieci wodociągowej z przyłączami domowymi funkcjonowanie lokalnej grupy działania 6
Podstawowe zasady Pożyczka na wyprzedzające finansowanie pożyczka udzielana ze środków budżetu państwa. Kwota pożyczki nie może przekroczyć wysokości udziału środków z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), określonego w umowie o przyznaniu pomocy. Spłata pożyczki tytułem zwrotu kosztów kwalifikowalnych poniesionych przez pożyczkobiorcę - środki z EFRROW dokonywana jest ze środków przekazywanych przez Agencję Płatniczą (ARiMR) na rachunek Pożyczkobiorcy otwarty w BGK. 7
Warunki udzielania pożyczek Waluta pożyczki PLN. Oprocentowanie dla każdej transzy ciągnionej w danym kwartale kalendarzowym wynosi 0,25 stopy rentowności 52-tygodniowych bonów skarbowych sprzedanych na ostatnim przetargu w miesiącu poprzedzającym ten kwartał (np. dla pożyczek uruchamianych IV kwartale 2011 r. 1,14%). Prowizja 0,1% kwoty udzielonej pożyczki, płatna przy uruchomieniu pierwszej transzy pożyczki. Zabezpieczenie weksel własny in blanco (JST i LGD) wraz z deklaracją wekslową oraz (dodatkowo w przypadku LGD) oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Bez przetargu. Otwarcie w BGK rachunków dla pożyczkobiorcy: rachunku pożyczki, rachunku środków własnych. Zawarcie umowy pożyczki w terminie miesiąca od daty złożenia w BGK kompletnego wniosku. 8
Procedura ubiegania się o pożyczkę 1. Złożenie wniosku wraz z: listą operacji zatwierdzoną przez Zarząd Województwa (gminy) lub pozytywną opinią Zarządu Województwa (LGD) lub umową o przyznanie pomocy; pozytywną opinią o możliwości spłaty pożyczki wydaną przez Regionalną Izbę Obrachunkową (JST); harmonogramem uruchamiania transz pożyczek; umocowaniami osób uprawnionych do podpisania umowy pożyczki; dokumentami niezbędnymi do otwarcia w BGK rachunków do obsługi pożyczki. 2. Zawarcie umowy pożyczki: otwarcie rachunków bankowych (pożyczki oraz środków własnych); złożenie przez Pożyczkobiorcę weksla własnego in blanco (na wzorze obowiązującym w BGK) wraz z deklaracją wekslową oraz (dodatkowo w wypadku LGD) oświadczenia o poddaniu się egzekucji; umowa pożyczki podpisywana jest w imieniu pożyczkobiorcy przez osobę/osoby wskazane we wniosku. 9
Schemat przepływu środków pożyczki 3 oryginał faktury z dyspozycją przelewu 2 4 zwrot oryginału opłaconej faktury 7 Wykonawca, sprzedawca, usługodawca 1 faktura lub inny równoważny dok. księgowy Pożyczkobiorca Beneficjent PROW 2007-2013 wniosek o płatność z zał. fakturami Urząd Marszałkowski 5 6 zlecenie płatności Agencja Płatnicza (ARiMR) 10
Schemat przepływu środków pożyczki c.d. 1. Pożyczkobiorca dokonuje zakupu towaru lub usługi. 2. Pożyczkobiorca dostarcza do Oddziału Banku faktury lub inne równoważne dokumenty księgowe wystawione przez wykonawców (sprzedawców) oraz dyspozycje przelewów z rachunku środków własnych i z rachunku pożyczki. 3. Bank sporządza kopię faktury i poświadcza ją za zgodność z oryginałem. Oryginał faktury oddaje Pożyczkobiorcy. 4. Bank uruchamia transzę pożyczki. Dokonuje płatności kwoty wynikającej z faktury zgodnie z zamówionymi środkami w MF oraz aktualnym harmonogramem (przelewy z rachunku pożyczki i rachunku środków własnych). 5. Pożyczkobiorca składa w Urzędzie Marszałkowskim wniosek o płatność. 6. Urząd Marszałkowski, po weryfikacji, przekazuje dokumenty do Agencji Płatniczej (ARiMR) - wniosek o refundację. 7. Spłata kwoty wykorzystanej pożyczki. ARiMR przekazuje na rachunek pożyczki Pożyczkobiorcy środki, tytułem zwrotu kosztów kwalifikowalnych poniesionych przez Pożyczkobiorcę. 11
Rachunki bankowe Pożyczkobiorcy 1. Rachunek pożyczki - otwierany dla Pożyczkobiorcy w BGK w celu: przekazywania przez BGK poszczególnych transz pożyczki oraz dokonywania ze środków pożyczki płatności na rachunki wykonawców lub usługodawców (w części opłacanej ze środków pożyczki); przekazywania przez Agencję Płatniczą (ARiMR) i Pożyczkobiorcę środków na spłatę pożyczki. 2. Rachunek środków własnych - otwierany w BGK dla Pożyczkobiorcy w celu: dokonywania płatności na rzecz wykonawców i dostawców w części opłacanej przez Pożyczkobiorcę; spłaty odsetek od wykorzystanej kwoty pożyczki; zapłaty należności wobec BGK z tytułu: prowizji od udzielonej pożyczki oraz opłat dotyczących prowadzenia rachunków oraz wykonanych (w imieniu pożyczkobiorcy) płatności na rzecz wykonawców lub dostawców; spłaty wykorzystanej pożyczki w przypadku braku refundacji. 12
Płatność faktury- uruchomienie środków pożyczki Podstawą uruchomienia pożyczki są faktury lub inne dokumenty księgowe wystawione przez wykonawców/ dostawców oraz dyspozycje przelewów wystawione przez pożyczkobiorcę. 1. Faktury złożone w Banku do godz. 12.00: płatne najwcześniej 3-go dnia roboczego, lecz nie później niż 5-go dnia roboczego po dniu złożenia faktury. 2. Faktury złożone w Banku po godz. 12.00: płatne najwcześniej 4-go dnia roboczego, lecz nie później niż 6-go dnia roboczego. Za dzień roboczy należy rozumieć dzień pracy Ministerstwa Finansów i BGK 13
Schemat przepływu środków pożyczki zasilenie z budżetu państwa Rachunek pożyczki MF w BGK 1 faktura lub inny równoważny dok. księgowy 2 do 75 lub 80% kwoty faktury Rachunek pożyczki pożyczkobiorcy w BGK Rachunek środków własnych pożyczkobiorcy w BGK Rachunek wykonawcy zasilenie ze środków własnych Pożyczkobiorcy 14
- Aktualizacja harmonogramów - Spłata odsetek Aktualizacja harmonogramów Jeśli zachodzi taka konieczność, Pożyczkobiorca dostarcza do Oddziału BGK aktualizacje harmonogramu przekazywania transz pożyczki Aktualizacja harmonogramu na miesiąc następny oraz kolejne dostarczana jest do Oddziału BGK nie później niż 30 dni przed miesiącem uruchomienia transzy pożyczki, której dotyczy zmiana Po w/w terminie nie są przyjmowane aktualizacje harmonogramów, w których wskazano termin płatności na miesiąc następny Spłata odsetek Od kwoty wykorzystanej a niespłaconej pożyczki naliczane są odsetki za dany miesiąc od dnia powstania zadłużenia z tytułu wykorzystania pożyczki dodnia poprzedzającego spłatę. Spłata odsetek ma miejsce w pierwszym dniu roboczym miesiąca następującego po miesiącu, którego te odsetki dotyczą 15
Schemat przepływu środków spłata odsetek Rachunek odsetek MF w BGK Naliczenie odsetek od zadłużenia z tytułu pożyczki 1 3 Rachunek środków własnych pożyczkobiorcy w BGK 2 Zasilenie przez Pożyczkobiorcę rachunku środkami na pokrycie spłaty odsetek 16
Schemat przepływu środków spłata pożyczki Agencja Płatnicza (ARiMR) 1 Rachunek pożyczki pożyczkobiorcy w BGK 2 BGK Rachunek MF w NBP 3 Rachunek spłaty pożyczki MF w BGK 17
Spłata pożyczki w sytuacji odmowy refundacji ze strony Agencji Płatniczej (ARiMR) W przypadku braku refundacji z przyczyn leżących po stronie pożyczkobiorcy lub gdy środki pożyczki zostały wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem: Pożyczkobiorca spłaca pożyczkę ze środków własnych w terminie 21 dni wraz z odsetkami, odpowiednio w wysokości odsetek ustawowych lub jak za zwłokę od zaległości podatkowych; w przypadku braku spłaty pożyczki BGK może wypowiedzieć umowę pożyczki. W przypadku wykorzystania pożyczki niezgodnie z celem Pożyczkobiorca traci prawo do korzystania z wyprzedzającego finansowania przez okres 3 lat. 18
Rozliczenie pożyczki W przypadku całkowitej spłaty pożyczki wraz z odsetkami BGK: dokonuje rozliczenia pożyczki w terminie miesiąca od dnia spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami; dokonuje zamknięcia rachunków pożyczkobiorcy (wyjątek - LGD); jeżeli po rozliczeniu pożyczki na rachunku środków własnych pozostaną niewykorzystane środki, BGK postępuje zgodnie z dyspozycją pożyczkobiorcy; zwraca pożyczkobiorcy złożony przez niego weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową (oświadczenie LGD o poddaniu się egzekucji zostaje w oddziale Banku). 19
Stan realizacji płatności na dzień 30.09.2011 r. Liczba zawartych umów Wartość zawartych umów pożyczki Wartość uruchomionych środków pożyczki Wartość spłat środków pożyczki 2.279 szt. 2.039,88 mln PLN 1.308,44 mln PLN 585,80 mln PLN % spłaconych środków pożyczki 44,77 % 20
Liczba zawartych umów w BGK stan na dzień 30.09.2011 r. Funkcjonowanie lokalnej grupy działania 288 998 29% Odnowa i rozwój wsi 790 4626 17% Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej 951 2169 44% 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 liczba umów zawartych w BGK liczba umów / decyzji w SW 21
Liczba umów zawartych w BGK stan na dzień 30.09.2011 r. Wielkopolskie Lubelskie Mazowieckie Łódzkie Dolnośląskie Warmińsko - Mazurskie Kujawsko-Pomorskie Podlaskie Podkarpackie Małopolskie Pomorskie Lubuskie Zachodniopomorskie Świętokrzyskie Śląskie Opolskie 0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275 300 325 350 22
Liczba zawartych umów w BGK oraz liczba zawartych umów o przyznanie pomocy* 300 *działanie Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej stan na dzień 31.08.2011 r. 250 200 150 55% 40% 100 50 0 52% 33% 59% 57% 48% 48% 28% 46% 26% 42% 41% 33% 46% 35% liczba umów o przyznanie pomocy liczba umów w BGK udział % 23
Wartość zawartych umów pożyczki woj. mazowieckie stan na dzień 30.09.2011 r. Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej 153,73 mln zł 79% Odnowa i rozwój wsi 23,45 mln zł 12% Funkcjonowanie LGD 13,56 mln zł 7% Wdrażanie projektów współpracy 0,10 mln zł 0% Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju 4,45 mln zł 2% Ogółem: 212 umów pożyczki na kwotę ponad 195,3 mln zł 24
październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień Pożyczki z budżetu państwa w woj. mazowieckim - stan na dzień 30.09.2011 r. 30 26,89 25 21,75 20 17,87 16,55 15 12,39 11,68 12,41 13,7 10 9,4 7,27 9,6 5 1,51 1,77 0,74 0,33 1,69 1,92 4,06 3,88 4,15 2,46 3,15 4,91 5,23 0 2009 2010 2011 liczba umów wartość umów w mln zł 25
mln zł Wartość uruchomionych pożyczek i spłat woj. mazowieckie stan na dzień 30.09.2011 r. 40 35 30 25 20 15 10 5 0 IV Q 2009 I Q 2010 II Q 2010 III Q 2010 IV Q 2010 I Q 2011 II Q 2011 III Q 2011 wartość uruchomionych pożyczek wartość spłat 26
Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych 27
Podstawowe zmiany w kredycie ze środków FRIK BYŁO JEST Cel kredytowania Koszty dokumentacji związanej z inwestycją (np. studium wykonalności, analizy kosztów i korzyści, ekspertyz, dokumentacji projektowej, przetargowej i innych), koszty związane z poniesionymi opłatami wynikającymi z konieczności uzyskania niezbędnych rozstrzygnięć administracyjnych. Kwota kredytu do 0,5 mln PLN do 1 mln PLN Beneficjenci gminy i ich związki gminy i ich związki, powiaty i ich związki Okres kredytowania do 36 miesięcy do 60 miesięcy Okres karencji do 18 miesięcy do 24 miesięcy Wymagane dokumenty zaświadczenie z ZUS uchwała o zaciągnięciu kredytu opinia RIO oświadczenie o braku zobowiązań publicznoprawnych decyzja o zaciągnięciu kredytu podjęta zgodnie z uprawnieniami brak opinii RIO Podstawowe Fundusz Rozwoju zmiany Inwestycji w kredycie Komunalnych ze środków FRIK 28
Tańsze finansowanie dla samorządów niż kredyt komercyjny Kredyt FRIK Kredyt komercyjny * Wyliczenia sporządzone w oparciu o ceny kredytów występujące w 1 kwartale 2011 roku. Kredyt FRIK Kwota kredytu 500 tys zł 1 mln zł Okres kredytowania 3 lata 5 lat Okres karencji 1 rok 1 rok Kredyt komercyjny Oprocentowanie 2% 5,09% 2% 5,09% Koszt kredytu* 20 tys zł 52 tys zł 61 tys zł 155 tys zł W celu uzyskania wszelkich informacji oraz skorzystania z oferty kredytu FRIK prosimy o kontakt przez pocztę elektroniczną na adres frik@bgk.com.pl, albo z najbliższą placówką BGK, których wykaz dostępny jest pod adresem internetowym www.bgk.com.pl/placowki-1. Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych 29
Kredyty z linii Europejskiego Banku Inwestycyjnego 30
Kredyty z linii Europejskiego Banku Inwestycyjnego Przedmiot kredytu inwestycje infrastrukturalne realizowane w sektorach: Środowisko Infrastruktura Rozwój Gospodarki Opartej na Wiedzy Edukacja Zdrowie Beneficjenci JST oraz w indywidualnych przypadkach inne podmioty, realizujące inwestycje służące rozwojowi regionu, z których efektów korzysta pośrednio lub bezpośrednio społeczność lokalna Kwota kredytu do 50% kosztów inwestycji przy przedsięwzięciach wspieranych środkami UE łączny udział EBI i UE stanowi łącznie do 90% kosztów inwestycji, (w tym EBI do 50%) maksymalna kwota kredytu: 12,5 mln EUR maksymalny koszt projektu: 25 mln EUR Kredyty EBI 31
Kredyty z linii Europejskiego Banku Inwestycyjnego c.d. Okres kredytowania min. okres kredytowania 4 lata, max. 15 lat, karencja w spłacie kredytu do 5 lat Oprocentowanie/prowizje oprocentowanie zmienne obejmuje stawkę bazową (np. zmienna stawka EBI, WIBOR 3M, WIBOR 1M) oraz marżę BGK z tytułu udzielenia kredytu pobierana jest prowizja cena ustalana jest dla JST indywidualnie Kredyty EBI 32
Dziękuję za uwagę Bank Gospodarstwa Krajowego www.bgk.com.pl Oddział w Warszawie ul. Warecka 11a 00-034 Warszawa tel. (22) 522 93 33 fax: (22) 627 06 33 e-mail: warszawa@bgk.com.pl Departament Programów Europejskich tel. (22) 522 94 10 fax: (22) 522 91 94 e-mail: dpe@bgk.com.pl 33