Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW ESPAD Badanie zostało wykonane na zlecenie Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego
Wprowadzenie Badania ankietowe w szkołach dostarczają informacji o rozpowszechnieniu eksperymentalnego i okazjonalnego używania substancji psychoaktywnych Zmiany w tym zakresie jako wskaźnik efektów realizacji działań zapobiegawczych stąd potrzeba monitorowania ESPAD - ogólnopolskie badanie ankietowe zrealizowane w maju-czerwcu 1995 r., 1999 r., 2003 r., 2007 r., 2011 r. oraz obecnie, w 2015 r., wśród uczniów dwóch roczników - wiek: 15-16 lat i 17-18 lat w ramach międzynarodowego projektu badawczego Zróżnicowanie terytorialne zarówno co do rozmiarów zjawiska, jak i jego charakteru badanie na osobnej próbie uczniów Województwa Zachodniopomorskiego zrealizowane w 2003 r., 2011 r., 2015 r. Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii i Neurologii
Cel badań Ocena rozmiarów zjawiska używania substancji psychoaktywnych wśród młodzieży szkolnej Identyfikacja i pomiar czynników wpływających na rozmiary zjawiska, zarówno po stronie popytu jak podaży Śledzenie trendów w zakresie używania substancji przez młodzież oraz czynników warunkujących to zjawisko Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii i Neurologii
Przedmiot badań Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych Wzory picia alkoholu Rozmiary zjawiska nietrzeźwości Rozpowszechnienie używania substancji nielegalnych Ocena dostępności substancji legalnych i nielegalnych Postawy wobec różnych substancji psychoaktywnych Wybrane wyniki jako przedmiot prezentacji Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii i Neurologii
Metoda W 2015 r. badanie zrealizowano na próbie losowej młodzieży trzecich klas gimnazjów i drugich klas szkół ponadgimnazjalnych W badaniu zastosowano wystandaryzowany kwestionariusz do samodzielnego wypełniania przez uczniów W ankiecie pytano o osobiste doświadczenia z każdą z substancji osobno wymieniając ich nazwy W badaniu zadbano o zapewnienie anonimowości zarówno na poziomie pojedynczych uczniów jak i całych szkół Janusz Sierosławski, Instytut Psychiatrii i Neurologii
Picie napojów alkoholowych (wiek 15-16 lat) 100 90 80 93 90 89 83 81 78 2003 2011 2015 70 64 60 50 59 54 40 Kiedykolwiek w życiu W czasie 12 miesięcy przed badaniem W czasie 30 dni przed badaniem
Picie napojów alkoholowych w czasie ostatnich 30 dni wg płci (wiek 15-16 lat) 70 65 69 64 Chłopcy Dziewczęta 60 60 55 54 55 54 50 45 40 2003 2011 2015
Upijanie się (wiek 15-16 lat) 60 50 51 46 2011 2015 40 37 33 30 20 10 17 14 0 Kiedykolwiek w życiu W czasie 12 miesięcy przed badaniem W czasie 30 dni przed badaniem
Dostępność napojów alkoholowych postrzegana jako bardzo duża (wiek 15-16 lat) 80 70 60 50 69 47 51 58 2003 2011 2015 47 40 30 38 39 35 37 20 10 0 Piwo Wino Wódka
Zakupy napojów alkoholowych (wiek 15-16 lat) 40 35 38 34 2011 2015 30 25 20 19 20 15 10 5 11 8 0 Piwo Wino Wódka
Używanie substancji psychoaktywnych kiedykolwiek w życiu 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Marihuana lub haszysz Substancje wziewne Leki uspokajające i nasenne bez przepisu lekarza Amfetamina Ecstasy 3 4 7 9 9 8 10 8 6 14 16 15 25 30 34 2003 2011 2015
Używanie dopalaczy (wiek 15-16 lat) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 17 13 Kiedykolwiek w życiu 11 8 W czasie 12 miesięcy przed badaniem 2011 2015 4 5 W czasie 30 dni przed badaniem
Ocena ryzyka związanego z używaniem przetworów konopi duże ryzyko (wiek 15-16 lat) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2003 2011 2015 42 29 25 Próbują 1 raz lub 2 razy marihuany lub haszyszu 49 33 27 Palą marihuanę lub haszysz od czasu do czasu 75 63 63 Palą marihuanę lub haszysz regularnie
Podsumowanie wyników - alkohol Młodzież w większości zalicza się do konsumentów alkoholu, pije przede wszystkim piwo - rzadziej sięga po inne napoje, poważnym problemem jest upijanie się Trend spadkowy wskaźników picia napojów alkoholowych i upijania się Zmniejszanie się różnic miedzy chłopcami i dziewczętami w rozpowszechnieniu picia za sprawą szybszego spadku u chłopców Zahamowanie spadku dostępności napojów alkoholowych wedle ocen badanych, ale spadek zakupów piwa
Podsumowanie wyników inne substancje Rozpowszechnienie używania substancji nielegalnych jest znaczne, chociaż o wiele niższe niż legalnych spośród substancji nielegalnych najbardziej rozpowszechnione są przetwory konopi Trend wzrostowy rozpowszechnienia używania przetworów konopi Zahamowanie trendu spadkowego przekonań o dużym ryzyku związanym z regularnym używaniem przetworów konopi Spadek rozpowszechniania używania dopalaczy w stosunku do 2011 r.