Narzędzia informatyczne. Wprowadzenie do systemu L A T E X Aleksander Denisiuk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Olsztyn, ul. Słoneczna 54 denisjuk@matman.uwm.edu.pl 1 / 49
Wprowadzenie do systemu L A T E X Najnowsza wersja tego dokumentu dostęna jest pod adresem http://wmii.uwm.edu.pl/~denisjuk/uwm 2 / 49
Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 3 / 49
Zagadnienie publikacji Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG Głównym zadaniem słowa pisanego jest przekaz myśli, informacji lub wiedzy. Nadanie zapisowi odpowiedniej struktury pomaga czytelnikowi lepiej rozumieć przekazywane treści. Skład typograficzny może tę strukturę logiczna i semantyczna tekstu przybliżyć czytelnikowi. 4 / 49
Pracownicy Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG Autor Zecer 5 / 49
Struktura tekstu i języka Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG Akapit najważniejsza jednostka podziału treść akapitu powinna być poświęcona jednej spójnej myśli lub pojęciu Rozdziały, podrozdziały, punkty, podpunkty, etc pomaga czytelnikom lepiej orientować się w tekście nagłówków podziałów dokumentu używa się do przygotowania spisu treści 6 / 49
Przedkomputerowe układanie tekstów Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 7 / 49
Komputerowe systemy przygotowania publikacji Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG Docbook WYSIWYG L A T E X 2ε 8 / 49
Docbook znaczniki Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 9 / 49
WYSIWYG formatowanie wizualne Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 10 / 49
WYSIWYG oznakowanie tekstu Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 11 / 49
WYSIWYG style Zagadnienie publikacji Docbook WYSIWYG 12 / 49
T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik L A T E X 13 / 49
T E X T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik τεχ TeX Donald Knuth 1977, drugie wydanie Sztuki programowania poczatki pracy nad T E Xem 1979, pierwsza wersja 1982, T E X82 1989, wersja 3.0 2008, wersja 3.1415926 14 / 49
Artykuł z 1987 roku oraz T E X wersja T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik Theorem A. LetK R ande(r,p) C n 1( [K, ) 2),E(r,r 0) for allr K. LetH C n 1( [K, ) ) satisfy H(K)=H (K)= =H (n 1) (K)=0. Then the generalized Volterra equation of the first kind H(r)= r K E(r,p)(r p) n 2 G(p)dp 15 / 49
Publikacja dokumentu T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik ekran drukarka tex dvi ps html pdf 16 / 49
Alternatywne silniki T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik pdftex XeTeX LuaTeX Omega New Typesetting System (NTS) e-tex 17 / 49
Dystrybucje T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik TeXLive MikTeX 18 / 49
Edytory T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik Kile TeXnicCenter LyX AUCTeX Eclipse Emacs Vim 19 / 49
L A T E X T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 1984, Leslie Lamport L A T E X 2ε 20 / 49
Przykład. Preambuła T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 21 / 49
Inny sposób polonizacji T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 22 / 49
Przykład. Poczatek T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 23 / 49
Przykład. Pierwszy Rozdział T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 24 / 49
Przykład. Drugi rozdział T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 25 / 49
Przykład. Równanie i końcówka T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 26 / 49
Przykład. Wynik T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik L A TEX Jan Wikipedysta Streszczenie Dokument ten prezentuje kilka zasad składu tekstu w systemie L A TEX. 1 Tekst L A TEXułatwiaautorowitekstuzarządzanienumerowaniemsekcji,wypunktowaniami oraz odwołaniami do tabel, rysunków i innych elementów. W łatwy sposób możemy się odwołać do wzoru 1. 2 Matematyka PoniższywzórprezentujemożliwościL A TEXwzakresieskładuformułmatematycznych. Wzory są numerowane automatycznie, podobnie jak inne elementyoktórychmowawsekcji1. E=mc 2, (1) gdzie m= m 0 1 v2 c 2. (2) 27 / 49
Przykład. Wynik spolonizowany T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik 1. Tekst Jan Wikipedysta L A TEX Streszczenie DokumenttenprezentujekilkazasadskładutekstuwsystemieL A TEX. L A TEXułatwiaautorowitekstuzarządzanienumerowaniemsekcji,wypunktowaniami oraz odwołaniami do tabel, rysunków i innych elementów. Włatwysposóbmożemysięodwołaćdowzoru1. 2. Matematyka PoniższywzórprezentujemożliwościL A TEXwzakresieskładuformuł matematycznych. Wzory są numerowane automatycznie, podobnie jak inne elementyoktórychmowawsekcji1. E=mc 2, (1) gdzie m= m 0 1 v2 c 2. (2) 28 / 49
CTAN T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik CTAN TUG GUST L A T E X Stack Exchange 29 / 49
Podręcznik T E X Alternatywne silniki Dystrybucje Edytory CTAN Podręcznik Nie za krótkie wprowadzenie do systemu L A T E X 2ε Wikibook L A T E X 30 / 49
Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole 31 / 49
Spacje Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Białe znaki sa traktowane jako odstęp Kilka odstępów pod rzad jeden odstęp Pusta linia koniec akapitu Kilka końców akapitu jeden koniec akapitu 32 / 49
Znaki specjalne Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole $ & % # _ { } ˆ \ 33 / 49
Polecenia T E Xa Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Polecenie-słowo po takich poleceniach ignorowane sa białe znaki Polecenie-symbol (jeden) po takich poleceniach białe znaki nie sa ignorowane argumenty polecenia jeden symbol grupa w nawisie klamrowym \" o \emph{text} ö text 34 / 49
Komentarze Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Od znaku % do końca linii 35 / 49
Cudzysłowy Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Please press the x key. Przechodź tylko po «zebrach». 36 / 49
Niełamliwy odstęp Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Polskie zasady typograficzne nie pozwalaja przy łamaniu akapitu pozostawiać na końcu wierszy jednoliterowych spójników lub przyimków. Jan Kochanowski urodził się w Czernolesie Odstępy, na których nie wolno złamać wiersza, zaznacza się w pliku tylda ( ) 37 / 49
Przykłady Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole 38 / 49
Pauzy i myślniki Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole W składzie drukarskim występuja aż cztery rodzaje kresek poziomych: łacznik (-) myślnik ( ) półpauza ( ) minus ( ) 39 / 49
Łacznik Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Stosuje się go przy łaczeniu wyrazów wieloczłonowych (np. niebiesko-czarny ). niebiesko-czarny Znaku ł acznika używa się również do przenoszenia wyrazów 40 / 49
Łacznik a przenoszenie wyrazów Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Jeżeli algorytm przenosi jakiś wyraz nieprawidłowo, to należy zadać prawidłowe miejsca przenoszenia. ćwierć-li-trówka można podzielić tylko w dwóch zaznaczonych miejscach szczypce nie można przenieść w ogóle. 41 / 49
Łacznik a przenoszenie wyrazów Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole nie- niebie- niebieskobiesko-czarny sko-czarny -czarny 42 / 49
Myślnik--- Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Dłuższa kreska używana jako znak przestankowy Przed oraz po myślniku w języku polskim dodajemy odstęp w angielskim nie dodajemy odstępów Musiało to być~--- o~ile dobrze pamiętam~--- w~roku~1970. Musiało to być o ile dobrze pamiętam w roku 1970. 43 / 49
Półpauza-- Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Kreska o połowę krótsza od myślnika Przy pisaniu zakresów liczbowych str. 11 13, w latach 1960 1963 Przed i po półpauzie nie dodaje się odstępów Odstępy takie musza się pojawić w sytuacjach takich jak: 11 października 13 listopada Czasami półpauzy używa się także w roli myślnika. 44 / 49
Znak minusa Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Znaku minusa używa się we wzorach matematycznych. 2 C 45 / 49
Wielokropek Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Wielokropek (trzy kropki) uzyskujemy inaczej Nie tak..., tylko raczej tak:\\ Nowy Jork, Tokio, Budapeszt, \dots Nie tak..., tylko raczej tak: Nowy Jork, Tokio, Budapeszt,... 46 / 49
Znaki Walut Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole e $ PLN 47 / 49
Ligatury Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Znaki graficzne, w których połaczono dwie lub trzy litery Większość ligatur tworzy się ze względów estetycznych lub zwyczajowych œ w języku francuskim «Æ zamiast Ð Ð Ð Ô Ó Ö ÞÝ Ó Ö Â Jak lepiej: geografii czy geograf{}ii? 48 / 49
Kerning Plik źródłowy Cudzysłowy Spacja nierozdzialajaca Kreski Wielokropek Symbole Regulowanie odległości pomiędzy konkretnymi parami znaków w danym kroju pisma i jego odmianie Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ Á Å ÍÊ Ï ÊÅÁ 49 / 49