Opracowanie: Ewa Filinowicz WARSZTATY Z WYDAWNICTWEM NOWA ERA CZYTANIE MODUŁOWYCH PROGRAMÓW NAUCZANIA ZAJĘĆ TECHNICZNYCH Podstawa programowa kształcenia ogólnego w gimnazjum Cele kształcenia wymagania ogólne I. Rozpoznawanie urządzeń technicznych i rozumienie zasad ich działania. II. III. IV. Opracowywanie koncepcji rozwiązań i typowych problemów technicznych oraz przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych. Planowanie pracy o różnym stopniu złożoności, przy różnych formach organizacyjnych pracy. Bezpieczne posługiwanie się narzędziami i przyrządami. Przykładowe zajęcia: Zajęcia modelarskie Treści nauczania wymagania szczegółowe Uczeń: 1. Rozpoznaje i rozumie potrzebę budowania różnych typów modeli: 1) zna możliwości wykorzystania modeli do przedstawiania wielkości, kształtu i rozwiązań konstrukcyjnych rzeczywistych urządzeń technicznych dla celów sportowych, szkoleniowych lub wystawienniczych 2) wykonuje pomiary i weryfikuje rozwiązania modelowe w odniesieniu do rozwiązań rzeczywistych wyjaśnia konieczność stosowania skali w modelarstwie. 2. Opracowuje pomysły (koncepcje) rozwiązań typowych problemów technicznych pojawiających się w projektowaniu modeli: 1) rysuje schemat blokowy (funkcjonalny) i porównuje funkcje budowanych modeli, np.: statków, okrętów, samolotów, taboru kolejowego, rakiet, urządzeń przemysłowych 2) wykonuje koncepcje modeli w formie szkiców technicznych. 3. Opracowuje szczegółowe rozwiązania konstrukcyjne budowanych modeli: 1
1) dobiera materiały na podstawie wymagań konstrukcyjnych modelu 2) wykonuje dokumentację techniczną modeli latających, pływających, kołowych oraz budowli 3) wykonuje rysunki techniczne w wykorzystaniem komputerowych edytorów graficznych. 4. Umie zaplanować wykonanie prac modelarskich o różnym stopniu złożoności, przy różnych formach organizacji pracy: 1) przestrzega zasad organizacji pracy w pracowni modelarskiej 2) zna zasady opisywania, katalogowania i przechowywania materiałów modelarskich, takich jak: kleje, lakiery, materiały drzewne, papier, metale, płótna, elementy elektroniczne. 5. Bezpiecznie posługuje się narzędziami i przyrządami modelarskimi: 1) posługuje się narzędziami do precyzyjnej obróbki ręcznej: drewna, metali, tworzyw sztucznych, papieru 2) montuje modele z drewna, papieru, tworzyw sztucznych, metali. 6. Uruchamia modele przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa: 1) sprawdza, reguluje i konserwuje modele wedle przeznaczenia i rodzaju zastosowanych materiałów; czyta ze zrozumieniem instrukcje obsługi urządzeń 2) określa najczęściej występujące niesprawności budowanych modeli. 7. Zna zasady rozwiązań problemów utylizacji niesprawnych modeli oraz ponownego wykorzystania materiałów odpadowych stosowanych do ich budowy. Przygotowując konkretną ofertę zajęć technicznych, nauczyciel analizuje program nauczania pod względem: 1. Wymagań ogólnych (cele przedmiotu) 2. Wymagań szczegółowych wynikających z wybranego zakresu i formy zajęć (materiał nauczania) 3. Dostosowania do tych wymagań działań uczniów. Wymagania szczegółowe (materiał nauczania) na przykładzie prac modelarskich uwzględniają zapisane w rozporządzeniu cele przedmiotu. 2
Przykładowy schemat wdrażania Podstawy programowej... modułowych zajęć technicznych Podstawa programowa Diagnoza zasobów szkoły pod względem możliwości realizacji Podstawy programowej kształcenia ogólnego Diagnoza bazy materiałowej, pracowni, pomocy i środków dydaktycznych Diagnoza zasobów własnych: umiejętności metodycznych i merytorycznych Uwzględnienie zainteresowań uczniów Decyzja o wyborze modułów zajęć technicznych Wybór gotowego programu nauczania Stworzenie własnego programu nauczania Ustalenie wymagań ogólnych Ustalenie wymagań szczegółowych Dostosowanie wymagań szczegółowych działań uczniów Opracowanie PSO Realizacja podstawy programowej Ewaluacja programu Kontrola osiągnięć Spełnienie wymagań ujętych w podstawie programowej 3
Czytanie podstawy programowej Lp. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe treści nauczania Przykładowe działania uczniów Sposoby sprawdzania z podstawy i umiejętności (efekty) wiedzy i umiejętności I programowej Rozpoznawanie Uczeń: czyta i interpretuje dane techniczne sprzętu, Uczeń: opisuje i ocenia przykłady samodzielna i bezpieczna urządzeń buduje schematy zastępowania materiałów praca technicznych wyciąga wnioski z doświadczeń, ocenia wartość stosowanych obserwacja ucznia i rozumienie zasad charakteryzuje poszczególne parametry rozwiązań konstrukcyjnych podczas pracy ich działania urządzenia i materiałowych na podstawie [ ] wypowiedzi ucznia analizuje treści instrukcji obsługi urządzenia zestawia przykłady zastosowań różnych w formie ustnej oraz tabliczki znamionowe materiałów konstrukcyjnych i pisemnej dobiera odpowiednie parametry urządzenia wyszukuje informacje o twórcach aktywność twórcza do jego określonej funkcji i wynalazcach z różnych dziedzin na zajęciach wymienia elementy konstrukcyjne i ich techniki karty pracy symbole wyróżnia i zestawia rodzaje maszyn projekty poprawnie posługuje się terminologią niezbędnych do wykonania wybranych techniczną i wyjaśnia te pojęcia przedmiotów codziennego użytku diagnozuje sprawność sprzętu II Opracowywanie wymienia wynalazców z danej dziedziny omawia wybrane zagadnienia dotyczące ocenia wartość stosowanych rozwiązań wytwory pracy ucznia koncepcji rozwiązań prawa autorskiego i prawa patentowego konstrukcyjnych i materiałowych dokumentacja techniczna i typowych omawia właściwości materiałów opracowanych koncepcji wytworów ocena konstrukcji 4
problemów konstrukcyjnych tworzą projekty rozwiązań wytworu (projektu) technicznych uzasadnia wybór materiału do konstrukcyjnych wytworów argumentowanie swojego oraz przykładowych projektowanego wytworu konstrukcyjnego sporządzają dokumentację stanowiska rozwiązań dokonuje analizy funkcji konstrukcji i ocenia techniczną, projekty tematyczne konstrukcyjnych jej wartość techniczną opracowują założenia projektowe czyta i projektuje rozwiązania konstrukcyjne rozwiązania problemu wytworów zagospodarowania i przetwarzania dobiera materiały na podstawie wymagań odpadów z różnych materiałów konstrukcyjnych analizują metody rozwiązywania wymienia zasady rozwiązań problemów problemów ekologicznych środowiska utylizacji niesprawnych urządzeń lokalnego, ogólnokrajowego oraz ponownego wykorzystania materiałów i globalnego odpadowych stosowanych do ich budowy analizują skuteczność działań związanych z segregowaniem, czasowym składowaniem III Planowanie pracy opracowuje plan pracy wytworu i przetwarzaniem odpadów planuje działania o różnym charakterze wkład pracy i stopienia o różnym stopniu planuje harmonogram pracy i różnym stopniu złożoności samodzielności złożoności, przy dobiera formy pracy w zależności weryfikuje opracowane plany pracy organizacja stanowiska różnych formach od konstrukcji wytworu zarówno teoretycznie (poprzez analizę pracy organizacyjnych prawidłowo i bezpiecznie organizuje różnych graficznych schematów podział i organizacja pracy 5
pracy stanowisko pracy organizacyjnych), jak i praktycznie dobór narzędzi, dobiera materiały, narzędzia, przybory (poprzez wykonanie projektowanego przyborów, przyrządów do planowanego wytworu przedmiotu) oszczędnie gospodaruje organizują stanowiska pracy do realizacji różnych przedsięwzięć; poznaje zalety stosowania racjonalnych zasad organizacji pracy; rozpoznaje zalety i zagrożenia wynikające z podziału pracy, harmonizacji IV Bezpieczne bezpiecznie, kulturalnie i zgodnie i koncentracji produkcji wykonuje prace w celu realizacji samodzielny dobór posługiwanie się z przeznaczeniem korzysta z przyrządów zaprojektowanych przedmiotów narzędzi, przyborów narzędziami pomiarowych, narzędzi oraz z różnych przestrzega zasad bezpieczeństwa i przyrządów i przyrządami urządzeń technicznych i higieny pracy prawidłowa i bezpieczna oszczędnie gospodaruje materiałami rozwiązuje pojawiające się problemy postawa podczas pracy podczas pracy technologiczne właściwa reakcja na urazy prawidłowo dokonuje obróbki materiałów prowadzi prace związane z obróbką mogące wystąpić podczas oraz montuje swoje wytwory materiałów pracy omawia budowę narzędzi, przyrządów zachowuje ład i porządek na oraz ich przeznaczenie stanowisku pracy 6
właściwie dobiera narzędzia, przyrządy i przybory do danej operacji technologicznej; diagnozuje sprawność narzędzi i przyrządów, zgłasza usterki wykonuje różne połączenia posługuje się sprzętem bezpiecznie i zgodnie z instrukcja obsługi 7
Przykład dodatkowej rubryki przy wyborze zajęć technicznych (obowiązkowych modułów dla ucznia) PODANIE DO GIMNAZJUM II. Wybór modułu (obowiązkowe zajęcia techniczne do wyboru): W gimnazjum musisz dokonać wyboru obowiązkowych zajęć technicznych w postaci dwóch modułów po 30 godzin każdy. Uporządkuj podane nazwy modułów, wpisując cyfry: 1-2-3-4, gdzie 1 i 2 to moduł pierwszego i drugiego wyboru, czyli zajęcia techniczne, w których chciałbyś uczestniczyć w pierwszej i drugiej kolejności. Moduł (obowiązkowe zajęcia techniczne) Kolejność (cyfry) Uwagi Zajęcia elektryczno-elektroniczne Zajęcia krawieckie Zajęcia mechaniczno-motoryzacyjne Zajęcia żywieniowe Inne (jakie?). 8