WYKŁ AD XIII, PRZYKŁ ADY SYSTEMÓ W ZARZĄ DZANIA SYSTEMAMI TRANSMISYJNYMI, SYS- TEMAMI KOMUTACYJNYMI, SIECIĄ ABONENCKĄ. Wizja nowoczesnego centrum zarzą dzania i realizacja dla międzynarodowego systemu. Dobrze zorganizowany system zarzą dzania powinien umożliwiać zarzą dzanie całym systemem telekomunikacyjnym, wszystkimi jego częściami. Niewiele jest ofert uniwersalnych dla każdego systemu; są bardzo drogie. Poniżej przedstawione zostaną przykłady rozwią zań systemów zarzą dzania. System zarzą dzania firmy Siemens. Schemat blokowy systemu przedstawiono na poniższym rysunku. NetIntegrator siecią elementami sieciowymi Mobile Integrator Mobile Commander ATM Integrator Node Integrator Node Comander Trans Trans Access Integrator zarzą dz. siecią mobilną zarzą dz. siecią ATM zarzą dz. wę złami zarzą dz. teletransmisją zarzą dz. wę złami w środowisku wielodostawców 1
Jak widać na rysunku składa się z dwóch warstw: warstwa zarzą dzania systemem oraz warstwa zarzą dzania elementami systemu. Podstawowe części systemu to: system zarzą dzania wę złami komutacyjnymi Node Commander, system zarzą dzania węzłami komutacyjnymi środowiska wielu dostawców Node Integrator Funkcje NodeCommander: zarzą dzanie abonentami przydzielanie, modyfikowanie, likwidowanie kategorii abonenta, blokowanie i odblokowywanie łą czy abonenckich, inicjowanie obserwacji łą czy abonenckich, obsługa danych dotyczą cych numerów kierunkowych, przyłą czy abonenckich, abonentów, danych taryfikacyjnych, obserwacja opłat, śledzenie wywołań, zarzą dzanie drogami połą czeniowymi definiowanie, likwidowanie lub pozyskiwanie danych o kierunkach połą czeń i ich cechach, zwię kszanie lub zmniejszanie liczby łą - czy mię dzycentralowych, wprowadzanie nowego typu sygnalizacji lub zmiana typów już istnieją cych, zarzą dzanie ruchem pomiary, nadzór i obserwacja (w czasie rzeczywistym i analizy okresowe), utrzymywanie sprzę tu wykrywanie uszkodzeń, raportowanie alarmów(obecnie wię kszość urzą dzeń jest bezobsługowych i dlatego należy alarmy obserwować ), sporzą dzanie diagnoz, usuwanie stanów nieprawidłowości, sprawdzanie przekroczeń ustalonych wartości progowych, określanie rodzaju uszkodzeń, przekazywanie danych o uszkodzeniach oraz gromadzenie danych archiwalnych gromadzenie statystyk tworzenie odpowiednich reprezentacji danych liczbowych w sposób graficzny Struktura NodeCommander: Struktura systemu Node Commander 2
System ma budowę hierarchiczną są terminale w lokalnej sieci LAN (niektóre decyzje, zwłaszcza o awariach, podejmuje się w lokalnym centrum); lokalne centrum zarzą dzania oraz terminale centralnej sieci LAN wraz ze stacjami roboczymi; centralne centrum zarzą dzania. Wszystkie terminale X mają wspólny serwer terminali oraz serwer aplikacji z dostę pem do pamię ci masowej. Oczywiście wszystkie terminale mają dostę p do drukarek. Jest również specjalna komórka zarzą dzają ca alarmami. System zarzą dza łą czami, ruchem i sprzę tem zgrupowanym wokół central (EWSD) połą - czonych siecią X.25 oraz liniami abonenckimi dołą czonymi do tych central. NodeIntegrator Aby urzą dzenia różnych producentów mogły być zarzą dzane przez jeden system, taki jak NodeIntegrator, muszą posiadać nastę pują ce cechy: wspólny protokół komunikacyjny pomię dzy systemami zarzą dzania, niezbę dny do zapewnienia poprawnej i bezpiecznej komunikacji mię dzy nimi, wspólna struktura komend, niezbę dna do właściwej i stosunkowo prostej interpretacji oraz graficznej reprezentacji w systemie. W przypadku kiedy nie ma jeszcze zdefiniowanej ostatecznej wersji wspólnego interfejsu, stosuje się odpowiednie urzą dzenia pośredniczą ce MD (Mediation Devices). Funkcje NodeIntegrator. zarzą dzanie konfiguracją sieci, - tworzenie grup łą czy mię dzycentralowych, umożliwia realizację bardziej złożonych zadań, zwią zanych np. z automatyczną konfiguracją - przekierowanie ruchu w sytuacjach przecią żenia sieci kontrola poprawności działania sieci w czasie rzeczywistym - monitorowanie stanu sieci w czasie rzeczywistym, - kontrola ruchu, - monitorowanie stanu sieci podczas długoterminowych obserwacji System firmy Siemens służy do zarzą dzania centralnego, zarzą dza mniejszymi systemami jak centrale EWSD wraz z siecią. Centrale EWSD mają ponadto swój lokalny system zarzą dzania O&M (Operation & Maintenance zarzą dzanie i utrzymanie). Nie jest to nowość, ponieważ w centralach choć by prymitywne, to zawsze były pewne funkcje autokontroli były (np. w centralach Pentakonta pomiary były wizualizowane poprzez system wielu liczników, była funkcja automatycznego rozłą czania abonenta A, w przypadku gdy aba odłożył µt, a abb nie). EWSD posiada wbudowaną strategię utrzymania polegają cą na cią głej autokontroli za pomocą zintegrowanych mechanizmów sprzę towych i programowych. Meldunki o wykrytych błę dach są przesyłane do terminali eksploatacyjno-utrzymaniowych OMT, a ponadto błę dy są sygnalizowane na wyświetlaczach paneli systemowych SYPD (System Panel Display) i na centralnym panelu systemowym CSYPD. Zatem system Q&M pełni właściwie te same funkcje, co TMN, jednak centralizacja pozwala na skuteczniejsze zarzą dzanie, ponieważ są do dyspozycji informacje o wszystkich elementach (umożliwia wydajniejsze zarzą dzanie inwestycjami, sterowaniem, polityką operatora, jest również tańsze). Jakkolwiek zarzą dzanie lokalne jest konieczne do rozwią zywania problemów dotyczą cych danej centrali. Poniżej przedstawiono zakres działania systemu Q&M. 3
UTRZYMANIE Linie abonenckie Łącza m/c Sprzęt Oprogramowanie Autonadzór Testy Pomiary Autonadzór Testy Pomiary Detekcja błę - dów Analiza uszkodzeń Konfiguracja Raporty Diagnostyka Rekonfiguracja Detekcja błę dów Analiza Sprawdzanie Regeneracja Raporty Korekcja ZARZĄ DZANIE abonentami i PBX drogami połą - czeniowymi ruchem taryfami, strefami, opłatami systemem Wybierane numery Dane o taryfikacji Obserwacje zaliczania Dane o połą - czeniach zło- Dane o łą czach i wią zkach łą czy, Kierowanie ruchem, Translacja cyfr, Wybór drogi połą czeniowej Pomiary ruchu, Obserwacje ruchu, Pomiary struktury ruchu, Zaliczanie impulsów, Automatyczne rozliczanie opłat, Rozliczanie dochodów między operatorami czasem (synchronizacja), Kontrola dostępu, zadaniami, 4
Wybrane zagadnienia zarzą dzania i utrzymania, rozwią zania przejściowe multipleksery. linia dzierzawiona 2 Mbit/s HOST System radiodostepu modularny LanexTM48 2x nx64kbit/s. 2x Zalety: niski koszt urzą dzeń, rozwią zanie sprawdzone i wiarygodne, stałe łą cze o gwarantowanej przepływności. Wady: nieoptymalne wykorzystanie łą czy 2Mbit/s (tylko 10 kanałów), dostę p tylko do portów asynchronicznych, brak możliwości zdalnego zarzą dzania multiplekserem; Wybrane zagadnienia zarzą dzania i utrzymania, rozwią zania przejściowe multipleksery. linia dzierzawiona 2 Mbit/s HOST lub Ethernet System radiodostepu nx64kbit/s modularny Zalety: lepsze wykorzystanie szerokości pasma transmisyjnego w strumieniach 2Mbit/s (wię ksza liczba dostę pnych kanałów), wię ksza elastyczność w doborze interfejsów z elementami sieci, możliwość zdalnego zarzą dzania routerami, zmniejszenie, w pewnych przypadkach, liczby urzą dzeń. 5
Wady: cena urzą dzeń, bardziej złożone algorytmy zagwarantowania pasma i zapewnienia bezpieczeństwa sieci. Wybrane zagadnienia zarzą dzania i utrzymania, rozwią zania przejściowe rozwią zania hybrydowe. linia dzierzawiona 2 Mbit/s HOST System radiodostepu nx64kbit/s 2x modularny. Zalety: duża swoboda w wyborze urzą dzeń (multiplekser-router) dla obsługi poszczególnych systemów oddalonych, zmniejszenie kosztów (w porównaniu z rozwią zaniem No 2), zmniejszenie liczby urzą dzeń (w porównaniu z rozwią zaniem No 1). Wady: budowa sieci zarzą dzania w oparciu o urzą dzenia, z których część nie może być zdalnie zarzą dzana (multipleksery) Centrum zarzą dzania rozwią zanie przejściowe... 6
Inny przykład - System nadzoru sieci sygnalizacyjnej SS7 Net-7. System ten umożliwia realizację nastę pują cych zadań: monitorowanie przę seł sygnalizacyjnych dołą czonych do centrali lokalnej, kontrola dołą czonych punktów sygnalizacyjnych, pozwala na szybką reakcję na zaistniałe w sieci sygnalizacyjnej problemy, stosowane jest jako narzę dzie wspomagają ce służby inżynierii i utrzymania ruchu pozwalają ce dzię ki interfejsowi graficznemu na łatwy wglą d w sieć sygnalizacyjną, dzię ki posiadanym narzę dziom programowym pozwala obsłudze monitorować stan sieci sygnalizacyjnej, wszystkie zdarzenia w sieci są monitorowane, a obsługa jest o nich informowana za pomocą menu graficznego lub tekstowego, system posiada wbudowany odbiornik sygnału zegarowego GPS, który umożliwia kontrolę czasu wystę powania zdarzeń, umożliwia on zbieranie wszystkich informacji sygnalizacyjnych o zestawianych (transferowanych) połą czeniach przez sieć SS7, informacja taka zawiera numery abonentów wywołują cego, wywoływanego, czas zestawienia połą czenia, jego długość, oznaczenia punktów sygnalizacyjnych, przez które połą czenie przebiegało (DPC, OPC), numer łą cza rozmównego (CIC) po którym zostało zestawione. Okno aplikacji Net 7 siecią abonencką PairView System. siecią abonencką jest oddzielnym problemem, ponieważ działania w tej czę - ści sieci telekomunikacyjnej są najdroższe i wymagają kontaktu z abonentem. PairView startuje od załadowania informacji o pę tli lokalnej z istnieją cej bazy danych. Używają c tych informacji, PairView pozwala administratorowi stworzyć szczegółowy plan pracy, określają cy które bloki łą czówek i które pary w kablach mają być sprawdzone danego dnia, tak aby pokryć obszar całej pę tli w jak najkrótszym czasie. W terenie technicy instalują przenośne skanery w przewidzianych do sprawdzenia rozdzielnicach, inicjują proces skanowania i uruchamiają system, który rozpoczyna pracę automatyczną. 7
Pracują c automatycznie, skaner zapisuje przebieg każdej pary przechodzą cej przez łą - czówki, do których jest podłą czony od rozdzielnicy centralnej do ostatniej szafki ulicznej, z uwzglę dnieniem każdej szafki pośredniej, jeśli i do niej podłą czony jest skaner. Skaner przesyła informacje do stacji zarzą dzają cej, która przetwarza dane, generuje raporty i gotowa jest do aktualizacji oryginalnej bazy danych pę tli abonenckiej. Biuro napraw abonent Koncentrator HOST1 HOST2 Wyposażenie testują ce Schemat organizacji systemu PairView testy: stałoprą dowe łą cza ab. testy terminala testy zespołu przyłą czenio- Istotnym elementem systemu utrzymania łą czy abonenckich (łą czy dostę powych) jest baza danych, w której umieszczone są najważniejsze informacje o abonencie, czyli: dane osobowe abonenta, dane o przebiegu łą cza do abonenta, dane o stanie łą cza abonenckiego, dane odnośnie aktualnego uszkodzenia. Dane te są zawarte w rekordach, których zawartość bę dzie przedstawiona dalej. Rekord dane osobowe abonenta poszczególne pola zawierają na przykład: numer abonenta rodzaj abonamentu (końcowy, centrala abonencka, analogowy, ISDN itp.) nazwisko lub nazwa imię lub rozszerzenie nazwy użytkownik (np. gdy inny użytkownik a inny płatnik) ulica, numer domu, numer mieszkania, miejscowość data zawarcia umowy typ aparatu data zmiany abonamentu rodzaj łą cza (np. radiowe itp.) uwagi Rekord Dane o przebiegu łą cza do abonenta: numer pary na przełą cznicy głównej numer głowicy na przełą cznicy głównej numer kabla magistralnego numer pary w setce 8
adres szafy kabla magistralnego numer szafy numer kabla rozdzielczego numer głowicy kabla rozdzielczego numer pary w kablu rozdzielczym adres skrzynki kablowej informacja o istnieniu kabla napowietrznego długość kabla magistralnego długość kabla rozdzielczego Rekord Dane o stanie łą cza abonenckiego w dniu instalacji: parametr pierwotny rezystancja izolacji a/b w MW parametr pierwotny rezystancja izolacji a/z w MW parametr pierwotny rezystancja izolacji b/z w MW parametr pierwotny pojemność łą cza a/z w mf parametr pierwotny pojemność łą cza b/z w mf parametr pierwotny pojemność łą cza a/b w mf Rekord Dane o stanie łą cza abonenckiego w dniu badania np. zgłoszenie uszkodzenia: data badania łą cza rezystancja izolacji a/b w MW rezystancja izolacji a/z w MW rezystancja izolacji b/z w MW pojemność łą cza a/z w mf pojemność łą cza b/z w mf pojemność łą cza a/b w mf rezystancja pę tli Rekord Dane odnośnie aktualnego uszkodzenia data wykrycia rodzaj zgłoszenia; przez abonenta, służby techniczne operatora, inne osoby godzina zgłoszenia uszkodzenia czy uszkodzona centrala czy uszkodzona przełą cznica czy uszkodzone łą cze czy uszkodzona instalacja czy uszkodzony terminal czy uszkodzona szafa czy uszkodzony kabel magistralny czy uszkodzony kabel pośredni czy uszkodzony kabel rozdzielczy czy uszkodzony kabel napowietrzny rodzaj uszkodzenia ziemia a, ziemia b, ziemia pełna, zwarcie, przerwa obce napię cia przewidywany termin usunię cia uszkodzenia termin usunię cia uszkodzenia rodzaj naprawy (opis) nazwisko montera, który usuną ł uszkodzenie Zastosowanie komputerowego, centralnego biura napraw ma szereg zalet: możliwość pełnej racjonalizacji (kiedy pojawi się zgłoszenie o uszkodzeniu, automatycznie zapisywana data i czas tego zgłoszenia, od razu może zostać ustalony termin naprawy, jest również możliwość automatycznego przypominania o konieczności naprawy zwią zanej z danym zgłoszeniem, ponad to jest łatwy dostę p do tych danych i możliwość tworzenia raportów) możliwość pełnych analiz (ponieważ dane zgromadzone są w bazie, ich obróbka (wszelkie analizy, zestawienia, statystyki) jest łatwa) - przyczyn uszkodzeń - wydajności poszczególnych pracowników - efektywności rozwią zań 9
Dobre kontakty z klientami (osoba przyjmują ca zgłoszenie ma łatwy dostę p do wszelkich informacji, jak możliwości terminu realizacji naprawy, pewne informacje o zgłaszają cym abonencie...) Eliminacja zgłoszeń powtórnych (system ma wbudowany mechanizm, który informuje, że dane zgłoszenie ewentualnie już zostało przyję te) itp.. 10