1 1 1
Wykorzystanie narzędzi IT w rządowej administracji publicznej Prezentacja wyników Warszawa, wrzesień 2010 2
Struktura próby The Benchmarking database is updated once a year ankieta on-line, luty 2010; baza ok. 500 adresów mailowych zrealizowano 20% próby [101 pracowników działów IT urzędów administracji centralnej i wojewódzkiej Typ urzędu Staż Rodzaj stanowiska centralny [13%] pozacentralny [87%] do 2 lat [16%] 2 lata 5 lat [22%] 5 lat 10 lat [37%] ponad 10 lat [25%] kierownik/dyrektor działu IT [36%] pracownik działu IT [28%] samodzielny specjalista [36%] 3
Główne pytanie badawcze W jakim stopniu administracja publiczna [wobec wytycznych unijnych i krajowych] wykorzystuje w swojej pracy wolne/ otwarte oprogramowanie? 4
Zawartość prezentacji Poziom wykorzystania Jakość Powody korzystania/ niekorzystania Wolne/ otwarte oprogramowanie w administracji centralnej Powody korzystania z oprogramowania własnościowego Decyzyjność urzędów Przygotowanie do obsługi Decyzyjność/ wiedza/ doświadczenie Zapotrzebowanie/ plan wdrożeń Znajomość regulacji prawnych Zgłaszane warunki wdrażania 5
Ilość obsługiwanych stanowisk 1-50 stanowisk 51-100 stanowisk 101-500 stanowisk od 501 stanowisk 3% 19% 20% 18% 9% 14% 16% 32% 28% 29% 14% 39% 15% 35% 20% 46% 41% 39% 32% 36% 28% 47% 43% 25% 60% 23% 16% 46% 26% 22% 36% 18% 27% 36% 4% 11% 14% 25% 4% 44% 8% 8% 24% Ogółem [N=101] do 1 roku [N=5] 1-2 lata [N=11] 2-5 lat [N=22] 5-10 lat [N=37] <10 lat [N=25] Kierow nik/ dyrektor [N=36] Pracow nik [N=28] Samodzielny specjalista [N=36] Centralny [N=13] Pozacentralny [N=87] Staż pracy Rodzaj stanowiska Szczebel urzędu 6
Rodzaj obsługiwanych stanowisk wyłącznie stanowiska urzędników także inne stanowiska 40% 75% 55% 68% 78% 92% 81% 89% 58% 69% 74% 60% 25% 46% 32% 22% 8% 19% 11% 42% 31% 24% Ogółem [N=101] do 1 roku [N=5] 1-2 lata [N=11] 2-5 lat [N=22] 5-10 lat [N=37] <10 lat [N=25] Kierow nik/ dyrektor [N=36] Pracow nik [N=28] Samodzielny specjalista [N=36] Centralny [N=13] Pozacentralny [N=87] Staż pracy Rodzaj stanowiska Szczebel urzędu 7
Poziom wykorzystania wolnego/ otwartego oprogramowania System operacyjny Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany system Stanowiska komputerowe urzędników [N=101] Stanowiska pracowników IT [N=74] Inne stanowiska komputerowe [N=53] 98% 97% 93% 13% 50% 12% Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie. 96 85 84 9% jednostek IT obsługuje w ramach urzędów inne systemy operacyjne: AIX Free BSD Unix Windows Serwer Solaris 4 13 12 MacOS GNU-Linux jako LTSP (Linux Terminal Server Project ) Terminale graficzne z dostępem do linuksowego serwera terminali 8
Poziom wykorzystania wolnego/ otwartego oprogramowania Pakiet biurowy Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany pakiet Stanowiska komputerowe urzędników [N=101] Stanowiska pracowników IT [N=74] Inne stanowiska komputerowe [N=53] 96% 92% 70% 63% 73% 47% Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie. 81 70 61 30 33 19 9
Poziom wykorzystania wolnego/ otwartego oprogramowania Program obsługi poczty Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany program Stanowiska komputerowe urzędników [N=101] Stanowiska pracowników IT [N=74] Inne stanowiska komputerowe [N=53] 90% 81% 70% 34% 37% 23% 8% 12% 19% 80 Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie. 70 65 14 24 5% stanowisk nie przypisanych do konkretnych osób nie ma dostępu do poczty elektronicznej. 18 17 6 6 Outlook Express/ MS Outlook Thunderbird ClawsMail 10
Poziom wykorzystania wolnego/ otwartego oprogramowania Przeglądarka internetowa Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowana dana przeglądarka. Stanowiska komputerowe urzędników [N=101] Stanowiska pracowników IT [N=74] Inne stanowiska komputerowe [N=53] 87% 87% 83% 84% 80% 66% 11% 20% 8% 8% 2% 62 61 Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie. 46 50 36 34 2 5 4 1 1 Internet Explorer FireFox Opera Safari/ Google Chrome 11
Współużywanie systemów operacyjnych na serwerach N=98 14% 23% 63% Współużywanie obu typów systemów operacyjnych na konkretnej liczbie serwerów wynosi 70% [N=1193 serwery]. 12
System operacyjny - serwery Dane w %, wskazania powyżej 1 % Ogółem urzędy [N=98] Urzędy szczebla centralnego [N=11] Urzędy szczebla pozacentralnego [N=87] 100 86 85 77 80 64 9 9 9 4 3 4 5 4 3 4 3 13
Jakość wolnego/ otwartego oprogramowania raczej/ zdecydowanie gorsza [1+2] 34% 20% 36% 46% 30% 28% 39% 29% 31% 46% 31% taka sama [3] 51% 60% 36% 57% 60% 57% 42% 53% 41% 58% 46% raczej/ zdecydowanie lepsza [4+5] 20% 27% 15% 3% 14% 14% 12% 14% 28% 8% 16% Ogółem [N=101] do 1 roku [N=5] 1-2 lata [N=11] 2-5 lat [N=22] 5-10 lat >10 lat [N=25] Kierownik/ [N=37] dy rektor [N=36] Pracownik Samodzielny [N=28] specjalista [N=36] CentralnyPozacentralny [N=13] [N=87] Staż pracy Rodzaj stanowiska Szczebel urzędu 14
gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywatela bezpieczniejsze wydajniejsze stabilniejsze Oprogramowanie wolne/ otwarte vs własnościowe N=101, dane w % 34 44 45 71 15
Powody korzystania z wolnego/ otwartego oprogramowania N=92, wskazania powyżej 5% N=101; dane w %, możliwość kilku wskazań Wysokie koszty własnościowego oprogramowania 69 Brak funduszy na zakup płatnych wersji 62 Zawyżone ceny własnościowego oprogramowania Rozwiązania własnościowe nie oferują istotnie większej funkcjonalności 41 40 Gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywateli/ petentów 29 Zatrudniamy własnych specjalistów w tym obszarze Bezpieczniejsze w użyciu Brak potrzeby zmian w obecnie stosowanych rozwiązaniach 19 22 21 Umożliwia nieograniczony dostęp do kodu źródłowego Jest stabilniejsze w użyciu 14 16 Dostawca je wybrał i zarekomendował Zalecenia urzędu wyższej rangi 11 10 16
Powody niekorzystania z wolnego/ otwartego oprogramowania Jeden na 10 badanych urzędów nie wykorzystuje wolnego/ otwartego oprogramowania i nie podejmował prób jego wdrożenia na stanowiskach komputerowych pracowników i/lub serwerach. zalecenia centrali kompletność stacji/ serwerów z przepisami o bezpieczeństwie sieci znikoma wiedza urzędników brak pewności stabilności wysokie koszty wdrażania nie ma możliwości stosowania innego oprogramowania niż obecne 17
Powody korzystania z własnościowego oprogramowania N=101; dane w %, możliwość kilku wskazań Dane w %, N=101, wskazania powyżej 5% Przyzwyczajenie użytkowników/ urzędników Zgodność/ kompatybilność z ogólnie dostępnymi aplikacjami Powszechność tego oprogramowania 67 70 69 Opieka techniczna producenta nad oprogramowaniem 49 Certyfikaty zgodności ze sprzętem i oprogramowaniem 43 Działanie oprogramowania kluczowego dla urzędu Gwarancja rozwoju oprogramowania 40 40 Dostępność usług pomocy technicznej producenta Zalecenia urzędu wyższej rangi Dostępność autoryzowanych szkoleń i specjalistów 35 34 33 Zbyt duże koszty wdrażania pracowników w inne rozwiązania 23 Ochrona prawna ze strony producenta 19 Wymagania kontrahentów 16 Zalecenia naczelników urzędów 8 18
Decyzyjność urzędów odnośnie wyboru oprogramowania/ rozwiązań IT 5 13 8 11 40 6 25 Tylko urząd 71 8 19 42 22 4 3 6 6 15 30 13 44 69 15 35 30 15 7 4 32 31 24 18 Jest to decyzja wyższego szczebla administracji bez udziału pracowników urzędu Jest to decyzja wyższego szczebla administracji, a pracownicy urzędu mają niewielki wpływ Jest to decyzja, którą podejmuje urząd w uzgodnieniu z organem na wyższym szczeblu administracji Jest to decyzja urzędu, biorą w niej udział pracownicy odpowiedzialni za IT, jak też inne osoby Jest to decyzja urzędu ale bez udziału pracowników odpowiedzialnych za IT Jest to decyzja pracowników urzędu odpowiedzialnych za IT OGÓŁEM [N=101] Kierow nik [N=36] Pracow nik [N=28] Rodzaj stanowiska Samodzielny specjalista [N=36] Centralny [N=13] Szczebel urzędu Pozacentralny [N=87] N=101; dane w %, możliwość kilku wskazań 19
Przygotowanie do obsługi IT wolnego/ otwartego oprogramowania N=101; dane w %, możliwość kilku wskazań Wiedza jest wystarczająca w zakresie instalacji i utrzymania poszczególnych aplikacji 89 11 instalacji i utrzymania systemu operacyjnego 84 16 administracji bazami danych i serwerami aplikacji 71 29 modyfikacji kodu źródłowego 19 81 20
Znajomość regulacji prawnych N=10; dane: średnia Skala 1-10, gdzie 1 = Zupełnie o tym nie wiem,/ nie słyszałem nic o tym, 5 = Trochę o tym wiem, 10 = Wiem o tym bardzo dużo, znam ten dokument bardzo dobrze ; Znajomość Znajomość ogółem ogółem 6,4 6,4 Najwyższa znajomość: pracownicy centralni, staż powyżej 10 lat, kierownicy. Rozporządzenie RM w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych 6,8 Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne 6,4 Krajowe Ramy Krajowe Ramy Interoperacyjności Interoperacyjności projekt projekt Uchwały Uchwały RM RM 2,7 2,7 Europejskie Europejskie Ramy Ramy Interoperacyjności Interoperacyjności 2,8 2,8 21
Warunki wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowania N - informatycy z urzędów, w których w ogóle nie wykorzystuje się wolnego/ otwartego oprogramowania Decyzja jednostki nadrzędnej/ centrali [poparcie i współpraca jednostek nadrzędnych, ministerstw, rządu; odgórna aprobata korzystania z wolnego/ darmowego oprogramowania w urzędach] Szkolenie dla pracowników urzędu [chęć pracowników na naukę nowego oprogramowania] Stabilność oprogramowania Spełnianie wymogu bezpieczeństwa teleinformatycznego/ testy bezpieczeństwa Kompatybilność z aplikacjami Microsoft Odpowiedzialność prawna producenta za błędy w oprogramowaniu 22
Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowania Czy planują/ rozważają Państwo wprowadzenie wolnego/ otwartego oprogramowania w bieżącym roku? N=101, dane w % Ogółem [N=101] Urząd centralny [N=13] Urząd pozacentralny [N=88] 55 39 57 23
Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowania Dane w %, N urzędy rozważające wdrażanie wolnego oprogramowania w bieżącym roku Urząd centralny [N=5] Urząd pozacentralny [N=50] % ogółu typu urzędu N=13/ N=88 Przeglądarka Firefox 72 80 31% 41% Baza danych 62 80 31% 36% Serwer WWW 50 80 31% 29% Serwer poczty elektronicznej 38 60 23% 22% System operacyjny Linux na serwerach 40 76 15% 44% Serwer aplikacji 8 40 15% 5% Pakiet biurowy Open Office 20 80 8% 46% Program do obsługi poczty Thunderbird 20 42 8% 24% 20 8% Firewall 36 21% System operacyjny Linux na stanowiskach komputerowych 20 18 8% 10% - Aplikacje biznesowe 14 8% 24
Podsumujmy Poziom wykorzystania wolnego/ otwartego oprogramowania w administracji publicznej jest na niskim poziomie - na większą skalę wykorzystuje się tylko pakiet biurowy i przeglądarkę internetową. Wolne/ otwarte oprogramowanie wykorzystuje się głównie ze względu na wysokie koszty oprogramowania komercyjnego czy brak funduszy na jego zakup. Tylko dla 51% uczestników badania oba typy oprogramowań są na zbliżonym poziomie jakości. Przewaga oprogramowania własnościowego nad wolnym może wynikać z kompatybilności tego typu oprogramowania z ogólnie dostępnymi aplikacjami, jak też większa dostępność serwisu technicznego producenta. 1/3 badanych uważa, iż jakość oprogramowania wolnego jest gorsza, bo oprogramowanie własnościowe jest bezpieczniejsze, gwarantuje większą stabilność pracy i wydajność, ale pod względem niewykluczania cyfrowego obywatela optymalniejsze jest wolne oprogramowanie. 25
Podsumujmy Połowa badanych rozważa w obecnym roku wdrożenie wolnego/ otwartego oprogramowania zasadniczo deklarują to wykorzystujący ten typ oprogramowania. Bariery wdrażania były głównie zgłaszane przez urzędy, które w ogóle nie korzystają z tego typu oprogramowania [konieczność przeszkolenia pracowników, spełnianie wymogów bezpieczeństwa oraz konieczność akceptacji wszelkich procedur urzędów wyższego szczebla]. Przygotowanie techniczne pracowników IT jest na wysokim poziomie, jeśli chodzi o instalację i utrzymanie systemu/ aplikacji oraz administrowanie bazami danych. Niski poziom przygotowania dotyczy natomiast obszaru modyfikacji kodu źródłowego. Ogólna znajomość regulacji prawnych jest relatywnie na średnim poziomie. Stosunkowo niska jest znajomość dokumentów Krajowa Rama Interoperacyjności i Europejska Rama Interoperacyjności. 26
Dziękuję za uwagę! 27
28 28 28