Stan zdrowia i choroby Opracował: A. Podgórski
Definicja zdrowia i choroby Zdrowie (WHO) określiła zdrowie jako stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby lub zniedołęŝnienia. W medycynie zamiast słowa zdrowie uŝywa się terminu homeostaza. Jest to zdolność do utrzymania stanu równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne.
Definicja zdrowia i choroby Choroba Jedno z postawowych pojęć medycznych, ogólne określenie kaŝdego odstępstwa od pełni zdrowia organizmu. Zdefiniowanie stanu chorobowego jest tak samo trudne, jak sprecyzowanie stanu pełni zdrowia.
Klasyfikacja chorób choroby zakaźne choroby genetyczne choroby wywołane urazem lub przeciąŝeniem choroby psychiczne choroby autoimmunologiczne choroby z niedoŝywienia, przekarmienia lub niedoborów pokarmowych choroby hormonalne choroby pasoŝytnicze (parazytozy) choroby o nieznanej przyczynie (etiologii)
Czynniki chorobotwórcze starzenie się organizmu uraz mechaniczny uraz psychiczny wada genetyczna czynniki chemiczne (zatrucia) czynniki zakaźne czynniki środowiskowe czynniki fizyczne
Czynniki zakaźne wirusy, priony, wiroidy, bakterie pierwotniaki grzyby pasoŝyty
Choroby zakaźne WIRUSOWE odra, świnka, ospa wietrzna, róŝyczka, grypa, polio (choroba Heine-Medina), wirusowe zapalenie wątroby (Ŝółtaczka zakaźna), AIDS, gorączka krwotoczna Ebola, opryszczka.
AIDS WIRUS HIV
AIDS - INFEKCJA
Objawy AIDS Wczesny okres zakaŝenia HIV: U około 50-70% osób średnio w 3-6 tygodniu od zakaŝenia pojawiają się objawy rzekomogrypowe, występujące równieŝ w wielu róŝnych chorobach. Są to: stany podgorączkowe lub gorączka, nadmierna potliwość, pobolewanie mięśni i stawów ponadto moŝe wystapić: wysypka, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych często powiększone są węzły chłonne
Objawy AIDS Okres zakaŝenia bezobjawowego (nosicielstwo HIV): U około połowy osób trwa on prawie 10 lat. Pomimo zakaŝenia stan chorego jest dobry. MoŜe on prowadzić aktywne Ŝycie zawodowe i towarzyskie. Mimo braku objawów klinicznych, dochodzi jednak do postępującego pogarszania się odporności.
Objawy AIDS Późne objawy zakaŝenia: okresowa gorączka (ponad 38 C) ubytek o 10% masy ciała powiększenie węzłów chłonnych okresowa lub przewlekła biegunka nocna potliwość uczucie wyczerpania fizycznego i psychicznego Z powodu zmniejszenia odporności dochodzi do dolegliwości spowodowanych drobnoustrojami chorobotwórczymi jak i oportunistycznymi (które u osoby z normalną odpornością nie wywołują chorób) oraz zmian nowotworowych.
Choroby zakaźne BAKTERYJNE dur brzuszny, czerwonka bakteryjna, szkarlatyna, krztusiec, angina borelioza kiła gruźlica
Choroby zakaźne PASOśYTNICZE malaria rzęsistkowica, toksoplazmoza, glistnica, owsica, tasiemczyca, trychinoza, słoniowacizna, świerzb, Fascioloza.
Zakres działania chorób Choroby zakaźne mogą występować w postaci zachorowań sporadycznych. endemii, epidemii i pandemii. a) endemia - stałe występowanie choroby zakaźnej w określonym rejonie b) epidemia - występowanie większej niŝ zwykle liczby zachorowań w krótkim czasie na ograniczonej przestrzeni c) pandemia - epidemia która obejmuje wiele krajów, cały kontynent,a nieraz cały świat.
Zatrucia Zatrucie - zespół objawów chorobowych wywołanych działaniem trucizny na organizm. a) zatrucia związkami chemicznymi (cyjanek potasu, arszenik, dioksyna, metanol, formalina, strychnina) b) zatrucie tlenkiem węgla c) zatrucia pokarmowe (salmonelloza, gronkowcem, grzybami pleśniowymi, grzybami) d) zatrucia lekami
Nowotwory Onkologia - dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami nowotworowymi, ich rozpoznawaniem i leczeniem. Nowotwór - grupa chorób, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie róŝnicują się w typowe komórki tkanki.
Etapy kancerogenezy działanie czynników rakotwórczych mutacja intensywne mitozy zmienionych komórek przerastanie zdrowych tkanek angiogeneza migracja tworzenie przerzutów
Czynniki rakotwórcze Kancerogeny fizyczne promieniowanie jonizujące promieniowanie UV Karcynogeny chemiczne chlorek winylu alkohol dioksyny aflatoksyna Karcynogeny biologiczne HIV Helicobacter pylori
Najczęstsze nowotwory Najczęstsze nowotwory u kobiet wg zachorowalności 1. rak sutka 2. rak jelita grubego 3. rak płuca 4. rak szyjki macicy 5. rak trzonu macicy 6. rak jajnika Najczęstsze nowotwory u męŝczyzn wg zachorowalności 1. rak płuca 2. rak jelita grubego 3. rak prostaty 4. rak pęcherza moczowego 5. rak Ŝołądka 6. rak krtani
Leczenie nowotworów Leczenie operacyjne Leczenie promieniowaniem o wysokiej energii (naświetlania) Chemioterapia Immunoterapia Hipertermia
Transplantologia Transplantacja (z łac. transplantare szczepić i plantare sadzić) przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem narządów zajmuje się medyczna dziedzina naukowa nazywana transplantologią.
Najczęściej przeszczepiane narządy Najczęściej przeszczepiane narządy skóra serce nerki płuca wątroba trzustka jelita szpik kostny tętnica rogówka