Spis treœci ä 1. Zasady organizacji opieki w czasie ci¹ y, porodu i po³ogu w Polsce 000 Grzegorz H. Brêborowicz, Janusz Gadzinowski, Ma³gorzata Piêt.... 017 1.1. Zasady organizacji trójpoziomowej opieki perinatalnej.... 018 1.1.1. Specyfika opieki zdrowotnej nad matk¹ i dzieckiem..... 019 1.1.2. Opieka w czasie ci¹ y............... 019 1.1.3. Opieka nad noworodkiem.............. 020 1.1.4. Ocena stanu organizacji opieki perinatalnej w Polsce..... 021 1.2. Historyczne i wspó³czesne aspekty zawodu po³o nej..... 021 1.2.1. Nauczanie zawodu po³o nej............. 022 1.2.2. Przyk³ad organizacji oddzia³u porodowego........ 024 ä 2. Anatomia po³o nicza Mariola Ropacka............ 026 2.1. Miednica kostna................. 026 2.1.1. Budowa kana³u kostnego.............. 026 2.1.2. Typy miednic.................. 029 2.2. Miêœnie i wiêzad³a miednicy mniejszej.......... 030 2.3. Narz¹dy p³ciowe zewnêtrzne............. 032 2.4. Narz¹dy p³ciowe wewnêtrzne............. 034 2.4.1. Pochwa.................... 034 2.4.2. Macica.................... 035 2.4.3. Jajowód................... 038 2.4.4. Jajnik.................... 039 2.5. Stosunki otrzewnowe miednicy mniejszej......... 040 ä 3. Cykl miesi¹czkowy Jana Skrzypczak............. 041 3.1. Fizjologia cyklu miesi¹czkowego........... 041 3.1.1. Podwzgórze.................. 042 3.1.2. Przysadka................... 042 3.1.3. Jajnik.................... 043 3.2. Dojrzewanie oocytów............... 043 7
3.3. Owulacja................... 045 3.4. Cia³ko ó³te.................. 045 3.5. Macica.................... 046 3.5.1. Fazy cyklu w endometrium............. 047 ä 4. Od ywianie kobiety ciê arnej Mariola Ropacka......... 049 4.1. Wprowadzenie do ywienia kobiet ciê arnych....... 049 4.2. Metabolizm oraz ywienie kobiet w okresie oko³oporodowym.. 051 4.3. Ogólne zmiany w metabolizmie kobiety ciê arnej...... 051 4.4. Zapotrzebowanie energetyczne w czasie ci¹ y....... 052 4.5. Przyczyny zwiêkszonego zapotrzebowania energetycznego w ci¹ y. 053 4.6. G³ówne sk³adniki pokarmowe............ 054 4.6.1. T³uszcze................... 054 4.6.2. Bia³ko.................... 055 4.6.3. Wêglowodany................. 056 4.6.4. Witaminy................... 057 4.7. Suplementacja ywienia w ci¹ y............ 058 ä 5. Ci¹ a o przebiegu niepowik³anym.............. 060 5.1. Pierwszy trymestr ci¹ y Jana Skrzypczak, Jakub Kornacki.. 060 5.1.1. Zap³odnienie i zagnie d enie............. 060 5.1.2. Rozwój p³odu.................. 064 5.1.2.1. Uk³ad kr¹ enia................. 066 5.1.2.2. Uk³ad oddechowy................ 067 5.1.2.3. Uk³ad nerwowy................. 068 5.1.2.4. Uk³ad endokrynny................ 069 5.1.2.5. Uk³ad pokarmowy................ 069 5.1.2.6. Uk³ad miêœniowo-szkieletowy............ 070 5.1.2.7. Uk³ad rozrodczy................. 070 5.1.2.8. Uk³ad moczowy................. 071 5.1.2.9. Uk³ad immunologiczny............... 071 5.1.3. Diagnostyka prenatalna.............. 072 5.1.3.1. Badania nieinwazyjne............... 072 5.1.3.2. Badania inwazyjne................ 073 5.1.4. Rozpoznanie ci¹ y................ 074 5.1.4.1. Znaczenie ultrasonografii w rozpoznawaniu wczesnej ci¹ y... 075 5.1.4.2. Okreœlanie terminu porodu............. 078 5.2. Drugi i trzeci trymestr ci¹ y Joanna Kempiak...... 079 5.2.1. Rozwój p³odu.................. 079 5.2.1.1. Uk³ad kr¹ enia p³odu............... 081 5.2.1.2. Rozwój p³uc p³odu................ 082 5.2.2. Pop³ód.................... 083 5.2.2.1. o ysko................... 083 5.2.2.2. B³ony p³odowe poza³o yskowe............ 088 5.2.2.3. Pêpowina................... 089 5.2.3. P³yn owodniowy................. 089 5.2.3.1. Objêtoœæ p³ynu owodniowego............ 090 5.2.4. Zmiany w narz¹dach p³ciowych w drugim i trzecim trymestrze ci¹ y. 091 8
13 13 13 13 5.2.4.1. Zmiany w obrêbie miêœnia macicy........... 091 5.2.4.2. Zmiany w unaczynieniu macicy............ 093 5.2.4.3. Czynnoœæ skurczowa miêœnia macicy w czasie ci¹ y..... 093 5.2.4.4. Zmiany w obrêbie gruczo³u sutkowego.......... 093 5.2.5. Opieka nad kobiet¹ ciê arn¹ w drugim i trzecim trymestrze ci¹ y. 095 5.2.5.1. Rozpoznawanie ci¹ y............... 095 5.2.5.2. Wizyty kontrolne................ 096 5.2.5.3. Zapotrzebowanie kaloryczne............. 097 5.2.5.4. Badanie kliniczne................ 098 5.2.5.5. Monitorowanie stanu p³odu............. 100 5.2.5.6. Ogólne zasady zachowania siê ciê arnej......... 101 5.3. Standardy opieki po³o niczej w ci¹ y Ma³gorzata Piêt, El bieta 000 Che³kowska, Tomasz Opala............. 102 5.3.1. Definicja................... 102 5.3.2. Standardy opieki po³o niczej w ci¹ y o przebiegu niepowik³anym. 103 ä 6. Poród....................... 110 6.1. Poród prawid³owy Mariola Ropacka......... 110 6.1.1. Badanie i postêpowanie wstêpne............ 110 6.1.2. Czynniki zwiastuj¹ce poród............. 111 6.1.3. Ocena sytuacji po³o niczej............. 111 6.1.4. Badanie po³o nicze rodz¹cej............. 116 6.1.5. Przebieg porodu fizjologicznego............ 117 6.2. Poród nieprawid³owy Mariola Ropacka........ 1 6.2.1. Poród przed³u ony nieprawid³owoœci pierwszego okresu porodu. 124 6.2.1.1. Przed³u enie utajonej fazy porodu........... 128 6.2.1.2. Przed³u enie aktywnej fazy porodu........... 129 6.2.2. Nieprawid³owoœci drugiego okresu porodu........ 0 6.2.3. Nieprawid³owoœci trzeciego okresu porodu........ 1 6.2.4. Niewspó³miernoœæ porodowa............. 4 6.2.5. Nieprawid³owe po³o enie p³odu............ 7 6.2.6. Zaburzenia topografii i mechanizmu porodowego p³odu.... 144 6.2.7. Przodowanie oraz wypadniêcie.... pêpowiny............ 145 6.2.8. Przodowanie i wypadniêcie.. r¹czki............. 146 6.3. Operacyjne ukoñczenie porodu Andrzej Skrêt...... 147 6.3.1. Operacje w drugim okresie porodu........... 147 6.3.1.1. Naciêcie krocza i pochwy.............. 148 6.3.2. Operacje w trzecim okresie porodu........... 148 6.3.2.1. Szycie naciêtego krocza.............. 149 6.3.2.2. Zabiegi opró niaj¹ce macicê............. 150 6.3.2.3. Leczenie obra eñ dróg rodnych............ 151 6.3.3. Hamowanie krwotoków poporodowych......... 151 6.3.4. Operacje wspomagaj¹ce lub zastêpuj¹ce si³y porodowe.... 152 6.3.4.1. Operacje w po³o eniach miednicowych......... 152 6.3.5. Porody instrumentalne............... 155 6.3.5.1. Wskazania pozapo³o nicze do porodów instrumentalnych i ciêcia 000 cesarskiego.................. 155 6.3.5.2. Wskazania po³o nicze do porodów instrumentalnych..... 155 9
6.3.5.3. Operacja kleszczowa............... 156 6.3.5.4. Wyci¹gacz pró niowy............... 159 6.3.6. Zabiegi w dystocji barkowej............. 160 6.3.7. Ciêcie cesarskie................. 161 6.3.7.1. Wskazania do ciêcia cesarskiego............ 161 6.3.7.2. Etapy ciêcia cesarskiego.............. 163 6.3.7.3. Powik³ania ciêcia cesarskiego............ 163 6.4. Standardy postêpowania pielêgniarskiego w czasie porodu 000 Ma³gorzata Piêt, El bieta Che³kowska, Tomasz Opala..... 164 6.4.1. Poród prawid³owy................ 164 6.4.2. Poród o przebiegu nieprawid³owym........... 173 ä 7. Po³óg........................ 184 7.1. Przebieg po³ogu El bieta Ronin-Walknowska....... 184 7.1.1. Prawid³owy przebieg po³ogu............... 185 7.1.1.1. Procesy inwolucyjne w po³ogu............ 185 7.1.1.2. Odchody po³ogowe................ 186 7.1.1.3. Zmiany w obrêbie szyjki macicy, w pochwie i kroczu..... 186 7.1.2. Zmiany ogólnoustrojowe w po³ogu........... 187 7.1.2.1. Zmiany hormonalne................ 187 7.1.2.2. Uk³ad moczowy i równowaga wodno-elektrolitowa...... 187 7.1.2.3. Uk³ad kr¹ enia, sk³adniki krwi i uk³adu krzepniêcia...... 188 7.1.2.4. Uk³ad pokarmowy................ 189 7.1.2.5. Wyczerpanie fizyczne............... 190 7.1.3. Powik³ania po³ogu................ 190 7.1.3.1. Krwawienie poporodowe.............. 191 7.1.3.2. Zaka enia w po³ogu................ 191 7.1.3.3. Zapalenie b³ony œluzowej macicy........... 192 7.1.3.4. Zaka enia dróg moczowych............. 192 7.1.3.5. Rzucawka po³ogowa............... 193 7.1.4. Prowadzenie po³ogu............... 193 7.1.4.1. Temperatura.................. 194 7.1.4.2. Têtno.................... 194 7.1.4.3. Ciœnienie têtnicze krwi............... 194 7.1.4.4. Uruchomienie wypoczynek............. 195 7.1.4.5. Inne obserwacje................. 195 7.1.4.6. Piersi.................... 196 7.1.4.7. Pow³oki brzuszne, jama brzuszna, macica......... 197 7.1.4.8. Odchody................... 197 7.1.4.9. Krocze.................... 198 7.1.4.10. ylaki, zakrzepowe zapalenie y³........... 198 7.1.4.11. Rozejœcie spojenia ³onowego............. 199 7.1.4.12. Reakcje emocjonalne............... 199 7.1.4.13. Przygnêbienie poporodowe, depresja i psychozy poporodowe.. 200 7.1.5. Uwagi koñcowe................. 201 7.2. Standardy postêpowania pielêgniarskiego w czasie po³ogu 000 Ma³gorzata Piêt, El bieta Che³kowska, Tomasz Opala..... 202 10
ä 8. Patofizjologia ci¹ y................... 211 8.1. Krwawienie we wczesnej ci¹ y Jana Skrzypczak..... 211 8.1.1. Poronienie................... 212 8.1.1.1. Etiopatogeneza poronieñ.............. 214 8.1.1.2. Postacie poronienia................ 217 8.1.1.3. Czynniki rokownicze............... 218 8.1.1.4. Zapobieganie.................. 219 8.1.2. Ci¹ a ektopowa................. 219 8.1.2.1. Etiologia i ró nicowanie.............. 219 8.1.2.2. Umiejscowienie ci¹ y ektopowej........... 220 8.1.2.3. Metody diagnozowania............... 221 8.1.2.4. Leczenie................... 224 8.1.3. Ci¹ owa choroba trofoblastyczna........... 228 8.2. Poród przedwczesny Wies³aw Markwitz........ 1 8.2.1. Etiopatogeneza................. 2 8.2.2. Rozpoznanie.................. 5 8.2.3. Profilaktyka.................. 6 8.2.4. Postêpowanie.................. 7 8.2.5. Sposób ukoñczenia porodu przedwczesnego........ 242 8.3. Krwotoki w drugiej po³owie ci¹ y Grzegorz H. Brêborowicz, 000 Zbigniew S³omko................. 242 8.3.1. o ysko przoduj¹ce................ 243 8.3.1.1. Klasyfikacja.................. 243 8.3.1.2. Rozpoznanie.................. 244 8.3.1.3. Postêpowanie lecznicze.............. 246 8.3.1.4. Powik³ania.................. 247 8.3.1.5. Rokowanie.................. 249 8.3.2. Przedwczesne oddzielenie ³o yska........... 249 8.3.2.1. Etiopatogeneza................. 249 8.3.2.2. Klasyfikacja.................. 251 8.3.2.3. Rozpoznanie.................. 251 8.3.2.4. Postêpowanie lecznicze.............. 253 8.3.2.5. Powik³ania................... 255 8.3.2.6. Rokowanie.................. 258 8.4. Ci¹ a wielop³odowa Joanna Kempiak......... 259 8.4.1. Czêstoœæ wystêpowania.............. 259 8.4.2. Przyczyny powstawania.............. 260 8.4.3. Rozpoznawanie ci¹ y wielop³odowej.......... 262 8.4.4. Zagro enie dla p³odu i matki w przebiegu ci¹ y wielop³odowej.. 264 8.4.5. Prowadzenie ci¹ y wielop³odowej........... 266 8.4.6. Prowadzenie porodu w ci¹ y wielop³odowej........ 267 8.5. Ograniczenie wzrastania.... p³odu.. Grzegorz... H.. Brêborowicz....... 269 8.5.1. Etiopatogeneza................. 269 8.5.2. Rozpoznanie.................. 270 8.5.3. Postêpowanie.................. 271 8.5.4. Rokowanie.................. 272 11
8.6. Przedwczesne pêkniêcie b³on p³odowych Krzysztof Drews, 000 Emilia Brzeziñska................ 272 8.6.1. Etiologia................... 273 8.6.2. Rozpoznanie.................. 274 8.6.3. Powik³ania................... 274 8.6.4. Postêpowanie.................. 275 8.6.4.1. Postêpowanie zachowawcze............. 275 8.6.4.2. Postêpowanie aktywne............... 276 8.6.4.3. Postêpowanie czynne (inwazyjne)........... 278 8.6.4.4. Taktyka postêpowania............... 278 8.6.4.5. Prowadzenie porodu............... 280 8.6.4.6. Okres poporodowy................ 281 8.7. Standardy postêpowania pielêgniarskiego w ci¹ y o przebiegu nie- 000 prawid³owym Ma³gorzata Piêt, El bieta Che³kowska, Tomasz Opala 281 000 ä 9. Choroby matki wik³aj¹ce przebieg ci¹ y............ 294 9.1. Nadciœnienie têtnicze Grzegorz H. Brêborowicz...... 294 9.1.1. Klasyfikacja zaburzeñ w ci¹ y zwi¹zanych z nadciœnieniem têtniczym 000 294 9.1.2. Kryteria diagnostyczne............... 295 9.1.3. Nadciœnienie têtnicze indukowane ci¹ ¹......... 296 9.1.3.1. Etiopatogeneza................. 296 9.1.3.2. Rozpoznanie.................. 297 9.1.3.3. Zmiany narz¹dowe................ 297 9.1.3.4. Nadzór nad matk¹ i p³odem............. 299 9.1.3.5. Leczenie................... 299 9.1.3.5.1. Ograniczenie aktywnoœci fizycznej........... 3 00 9.1.3.5.2. Dieta.................... 3 00 9.1.3.5.3. Leczenie farmakologiczne.............. 3 01 9.1.3.5.4. Postêpowanie przeciwdrgawkowe........... 3 04 9.1.3.5.5. Sposób ukoñczenia ci¹ y.............. 3 05 9.1.3.5.6. Rokowanie.................. 3 06 9.1.4. Rzucawka................... 3 06 9.1.4.1. Rozpoznanie ró nicowe.............. 3 07 9.1.4.2. Leczenie................... 3 08 9.1.4.3. Rokowanie.................. 3 10 9.1.5. Nadciœnienie têtnicze przewlek³e........... 3 11 9.1.5.1. Zasady postêpowania............... 3 11 9.2. Cukrzyca a ci¹ a Ma³gorzata Sobczak, Jan Wilczyñski.... 3 14 9.2.1. Klasyfikacja.................. 3 14 9.2.2. Cukrzyca typu 1................. 3 16 9.2.3. Cukrzyca typu 2................. 3 17 9.2.4. Cukrzyca ciê arnych............... 3 17 9.2.5. Metabolizm w okresie ci¹ y............. 3 19 9.2.5.1. Ci¹ a jako czynnik diabetogenny........... 3 20 9.2.5.2. Wp³yw ci¹ y na przebieg cukrzycy........... 3 20 9.2.6. Wp³yw cukrzycy na powik³ania po³o nicze........ 3 21 9.2.6.1. Hiperglikemia.................. 3 21 9.2.6.2. Hipoglikemia.................. 3 22 12
9.2.6.3. Ketoza i ketonuria a ci¹ a.............. 3 9.2.7. Powik³ania w przebiegu ci¹ y powik³anej cukrzyc¹...... 3 9.2.8. Powik³ania u noworodków matek chorych na cukrzycê.... 3 24 9.2.9. Model opieki nad ciê arnymi z cukrzyc¹......... 3 26 9.3. Choroby nerek Wies³aw Markwitz.......... 3 29 9.3.1. Zmiany czynnoœci nerek w przebiegu ci¹ y........ 3 29 9.3.2. Zaka enia dróg moczowych............. 3 3 0 9.3.2.1. Bakteriomocz bezobjawowy............. 3 3 1 9.3.2.2. Ostre zapalenie pêcherza moczowego.......... 3 3 2 9.3.2.3. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek......... 3 3 2 9.3.3. Przewlek³e choroby nerek.............. 3 3 3 9.3.3.1. Przewlek³e k³êbuszkowe zapalenie nerek......... 3 3 4 9.4. Nowotwory Andrzej Skrêt............. 3 3 5 9.4.1. Nowotwory a ci¹ a................ 3 3 5 9.4.1.1. Wp³yw ci¹ y na proces nowotworowy.......... 3 3 5 9.4.1.2. Wp³yw choroby nowotworowej na ci¹ ê......... 3 3 6 9.4.1.3. Wp³yw badañ diagnostycznych i terapii nowotworowej na p³ód.. 3 3 6 9.4.1.4. Ogólne zasady prowadzenia ciê arnej z nowotworem..... 3 3 6 9.4.2. Wybrane postacie nowotworów a ci¹ a.......... 3 3 8 9.4.2.1. Rak szyjki macicy................ 3 3 8 9.4.2.2. Rak jajnika.................. 3 40 9.4.2.3. Rak endometrium................ 3 40 9.4.2.4. Rak sromu................... 3 41 9.4.2.5. Rak pochwy.................. 3 41 9.4.2.6. Rak jelita grubego i odbytnicy............ 3 42 9.4.2.7. Rak sutka................... 3 43 9.4.2.8. Czerniak................... 3 44 9.4.2.9. Rak tarczycy.................. 3 44 9.5. Zaka enia i zara enia u kobiet ciê arnych Dorota Nowakow- 000 ska, Jan Wilczyñski................ 3 44 9.5.1. Zaka enia bakteriami............... 3 45 9.5.1.1. Ki³a..................... 3 45 9.5.1.2. Borelioza................... 3 46 9.5.1.3. Listerioza................... 3 48 9.5.1.4. Rze ¹czka................... 3 49 9.5.1.5. Bakteryjne zaka enie pochwy............. 3 49 9.5.1.6. Zaka enie chlamydiami.............. 3 50 9.5.1.7. Zaka enie paciorkowcami grupy B........... 3 51 9.5.2. Zaka enie mykoplazmami.............. 3 53 9.5.3. Zaka enie wirusami u kobiet ciê arnych......... 3 53 9.5.3.1. Zaka enie Herpesviridae.............. 3 53 9.5.3.2. Ospa wietrzna/pó³pasiec.............. 3 55 9.5.3.3. Cytomegalia.................. 3 56 9.5.3.4. Ró yczka................... 3 58 9.5.4.5. Parwowiroza.................. 3 59 9.5.4.6. Wirusowe zapalenie w¹troby typu B.......... 3 60 9.5.4.7. Wirusowe zapalenie w¹troby typu C.......... 3 61 9.5.4.8. Zaka enie wirusem nabytego upoœledzenia odpornoœci (HIV).. 3 62 13
9.5.4.9. Zaka enia innymi wirusami............. 3 64 9.5.4. Zara enia pierwotniakami.............. 3 67 9.5.4.1. Toksoplazmoza................. 3 67 9.5.4.2. Zara enie rzêsistkiem pochwowym........... 3 70 9.5.5. Zara enia grzybami................ 3 70 9.6. Zaburzenia endokrynologiczne w ci¹ y Krzysztof Drews, 000 Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz........... 3 72 9.6.1. Choroby tarczycy................ 3 73 9.6.1.1. Stê enie hormonów tarczycy podczas ci¹ y oraz w okresie oko³o- 000 porodowym.................. 3 73 9.6.1.2. Nadczynnoœæ tarczycy............... 3 74 9.6.1.3. Niedoczynnoœæ tarczycy.............. 3 77 9.6.1.4. Wole nietoksyczne w ci¹ y............. 3 78 9.6.1.5. Poporodowe zapalenie tarczycy............ 3 78 9.6.1.6. Guzki tarczycy u ciê arnych............. 3 79 9.6.1.7. Wrodzona niedoczynnoœæ tarczycy........... 3 79 9.6.2. Choroby przysadki................ 3 80 9.6.2.1. Akromegalia.................. 3 80 9.6.2.2. Niewydolnoœæ przysadki.............. 3 80 9.6.2.3. Gruczolak przysadki produkuj¹cy prolaktynê........ 3 81 9.6.2.4. Moczówka prosta................ 3 81 9.6.3. Choroby nadnerczy................ 3 82 9.6.3.1. Niedoczynnoœæ kory nadnerczy (choroba Addisona)..... 3 82 9.6.3.2. Nadczynnoœæ kory nadnerczy (choroba i zespó³ Cushinga)... 3 82 9.6.3.3. Zespó³ nadnerczowo-p³ciowy............. 3 83 9.6.3.4. Guz chromoch³onny nadnerczy............ 3 83 9.7. Choroby uk³adu oddechowego w ci¹ y Mariola Ropacka... 3 84 9.7.1. Astma.................... 3 84 9.7.1.1. Etiopatogeneza................. 3 84 9.7.1.2. Rozpoznanie.................. 3 85 9.7.1.3. Wp³yw ci¹ y na astmê............... 3 85 9.7.1.4. Wp³yw astmy na ci¹ ê............... 3 85 9.7.1.5. Postêpowanie.................. 3 86 9.7.1.6. Postêpowanie po³o nicze.............. 3 88 9.7.2. GruŸlica................... 3 88 9.7.2.1. Definicja i etiopatogeneza.............. 3 89 9.7.2.2. Rozpoznanie.................. 3 89 9.7.2.3. Postêpowanie.................. 3 89 9.7.2.4. Leczenie czynnej gruÿlicy w ci¹ y........... 3 90 9.7.3. Zapalenie p³uc................. 3 90 9.7.3.1. Bakteryjne zapalenie p³uc.............. 3 90 9.7.3.1.1. Etiopatogeneza................. 3 90 9.7.3.1.2. Rozpoznanie.................. 3 91 9.7.3.1.3. Leczenie................... 3 91 9.7.3.1.4. Bakteryjne zapalenie p³uc a ci¹ a........... 3 92 9.7.3.2. Wirusowe zapalenie p³uc.............. 3 92 9.7.3.2.1. Etiopatogeneza................. 3 92 9.7.3.2.2. Rozpoznanie.................. 3 92 14
9.7.3.2.3. Leczenie................... 3 93 9.7.3.2.4. Wirusowe zapalenie p³uc a ci¹ a............ 3 93 9.7.3.3. Aspiracyjne zapalenie p³uc............. 3 93 9.7.3.3.1. Etiopatogeneza................. 3 94 9.7.3.3.2. Rozpoznanie.................. 3 94 9.7.3.3.3. Zapobieganie.................. 3 94 9.7.3.3.4. Postêpowanie.................. 3 95 9.7.4. Zespó³ ostrej niewydolnoœci oddechowej u doros³ych (ARDS).. 3 96 9.7.4.1. Definicja i etiopatogeneza.............. 3 96 9.7.4.2. Rozpoznanie.................. 3 96 9.7.4.3. Postêpowanie.................. 3 97 9.7.5. Sarkoidoza................... 3 97 9.7.5.1. Definicja i etiopatogeneza.............. 3 97 9.7.5.2. Rozpoznanie.................. 3 98 9.7.5.3. Postêpowanie.................. 3 98 9.8. Standardy opieki pielêgniarskiej w ci¹ y powik³anej chorob¹ 000 matki Ma³gorzata Piêt, El bieta Che³kowska....... 3 99 ä 10. Ocena stanu p³odu w czasie ci¹ y i porodu Grzegorz H. Brêborowicz, 000 Mariusz Dubiel, Wies³aw Markwitz, Mariola Ropacka, Marek Spaczyñski.. 410 10.1. Ocena aktywnoœci p³odu............... 410 10.2. Kardiotokografia................. 412 10.3. Elektrokardiografia p³odowa............. 419 10.4. Ultrasonografia................. 420 10.5. Ultrasonografia dopplerowska............ 425 10.6. Pulsoksymetria p³odowa.............. 425 10.7. Echokardiografia................. 429 10.8. Weryfikacja badañ biofizycznych za pomoc¹ oceny parametrów 000 równowagi kwasowo-zasadowej............ 43 1 ä 11. Resuscytacja noworodka Marta Szymankiewicz......... 43 5 11.1. Rozpoznawanie stanów zagro enia ycia p³odu i noworodka... 43 7 11.2. Zapobieganie stanom zagro enia ycia p³odu i noworodka... 43 9 11.3. Podjêcie czynnoœci resuscytacyjnej........... 442 11.4. Farmakoterapia resuscytacji............. 448 ä 12. Zasady pielêgnacji noworodka Ma³gorzata Piêt, El bieta Che³kowska.. 451 ä 13. Szko³a rodzenia Iwona S³omko.............. 458 Skorowidz........................ 465 15