Środowiskowe badania przed inwestycjami w morską energetykę wiatrową - analiza krytyczna wymagań różnych państw

Podobne dokumenty
Cel i zakres badań na morzu na potrzeby rozwoju projektów farm wiatrowych

Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego

Oddziaływania Morskich Farm Wiatrowych na środowisko

Analizy środowiskowe na potrzeby procedury OOŚ dla morskich farm wiatrowych

Możliwości polskiego sektora usług na rzecz rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej. Doświadczenie i Pasja

Wpływ parków wiatrowych na ekosystemy morskie

Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego

Lokalizacyjne uwarunkowania rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce

Zakres i metody badań inwentaryzacyjnych prowadzonych w obszarze Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH i Zatoka Pucka PLB w 2011 i 2012 roku

Przegląd programów badawczych w Europie w związku z rozwojem morskich farm wiatrowych. Juliusz Gajewski, Instytut Morski w Gdańsku Słupsk,

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska

STAN I PERSPEKTYWY ROZWOJU SEKTORA MORSKIEJ ENERGETYKI WIATROWEJ W POLSCE

Działania FNEZ w 2014 r. w kontekście Planu działania dla morskiej energetyki wiatrowej w regionach nadmorskich. Mariusz Wójcik

Potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce

MORSKA ENERGETYKA WIATROWA W PLANOWANIU ZAGOSPODAROWANIA OBSZARÓW MORSKICH

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce perspektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę

Centrum Techniki Okrętowej S.A. Gdańsk 14 lutego 2013r.

Jak uzyskać decyzję środowiskowa dla. oddziaływania na środowisko dla małych i dużych obiektów energetyki wodnej. Michał Kubecki Instytut OZE Sp zoo

Nocne migracje ptaków i ich obserwacje za pomocą radaru ornitologicznego

Zakres i metody badań inwentaryzacyjnych prowadzonych w obszarze PLH i PLB Ujście Wisły w 2011 i 2012 roku

Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej

Studium Uwarunkowań. zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich. III Bałtycki Okrągły Stół

Infrastruktura przesyłowa niezbędna dla rozwoju farm wiatrowych w polskich obszarach morskich

Lądowe elektrownie wiatrowe

Właściwy dobór metod obserwacji i wskaźników w ocenie wpływu farm wiatrowych na bioróżnorodność ptaków i nietoperzy

Sekcja I: Instytucja zamawiająca/podmiot zamawiający

Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej. Doświadczenia z kampanii komunikacji społecznej dla projektu MFW BSIII

Przyrodnicze uwarunkowania planowania przestrzennego w Polskich Obszarach Morskich z uwzględnieniem Sieci NATURA 2000

7. Uwarunkowania finansowe realizacji wojewódzkiego programu PMŚ

INSTYTUT INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ

INWESTYCJE W HARMONII ZE ŚRODOWISKIEM

Siedliska denne Metodyka waloryzacji biologicznej zespołów bentosu

Środowiskowa ocena projektów inwestycyjnych w energetyce wiatrowej

Ocena ryzyka środowiskowego podczas realizacji projektów parków w wiatrowych

Bałtyckie Centrum Badawczo-Wdrożeniowe Gospodarki Morskiej i jego rola we wzmacnianiu innowacyjności Pomorza Zachodniego.

STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA

Obciążenia, warunki środowiskowe. Modele, pomiary. Tomasz Marcinkowski

Rola dobrych praktyk w rozwoju energetyki wiatrowej

Ryzyko środowiskowe, zobowiązania /korzyści. Wymagania prawne/najlepsza praktyka. Raportowanie do pożyczkodawcy. Wymagania EBRD

Energia wiatru w kontekście zmian krajobrazu i zagrożeń przyrodniczych

LABORATORIUM Pracownia Akustyki Środowiska i Pomiarów Kwalifikacyjnych Pomieszczeń Czystych i Wentylacji ul. Południowa 5, Kobylnica

JAKOŚĆ RAPORTÓW I DECYZJI jak jąosiągnąć i sprawdzić

Monitoring Bałtyku źródłem rzetelnej informacji o środowisku morskim

Maciej Stryjecki. Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej

ŚRODOWISKOWO-SPOŁECZNY PLAN DZIAŁAŃ dla farmy wiatrowej Margonin Polska

Sieci morskie zintegrowane z morskimi farmami wiatrowymi. Projekt Baltic InteGrid. Warszawa, 27 lutego 2017 r.

BALTEX Energia i Górnictwo Morskie S.A. Spółka Komandytowo-Akcyjna Mgr inż. Maciej Wdowiak

Monitoring poinwestycyjny wnioski w zakresie metodyki prowadzenia prac. Dariusz Wysocki Katedra Anatomii i Zoologii Kręgowców Uniwersytet Szczeciński

Ekspertyzy ornitologiczne i chiropterologiczne oraz nadzór

Badania hałasu w transporcie Studies on noise in transport

Monitoring wód podziemnych i zarządzanie zasobami wodnymi w Aglomeracji Gdańskiej

Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY

Przebieg postępowania administracyjnego

Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec (m. Wągrowiec) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 241 na odcinku Morakowo - Wągrowiec

Uwarunkowania rozwoju Morskich Farm Wiatrowych w Polsce

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU

"Działania przygotowawcze do częściowego odtworzenia żwirowych siedlisk dla litofilnych gatunków ryb na odcinku Wisłoki od jazu w Mokrzcu do

INWESTYCJE ELEKTROENERGETYCZNE W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA

Terminal Kontenerowy, Gdańsk, Poland. Plan działań środowiskowych i społecznych. Klient: DCT Gdańsk S.A. Maj 2014

ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS

PROCEDURA ŚRODOWISKOWA TEORIA I PRAKTYKA

PROCEDURY ADMINISTRACYJNE W PROCESIE PRZYGOTOWANIA MFW W POLSCE DO STANU READY TO BUILD

Techniczne Aspekty Morskich Farm Wiatrowych

Wyrobiska poczerpalne w Zatoce Puckiej

Zintegrowany system monitoringu stanu środowiska w procesach poszukiwania i eksploatacji gazu z łupków

Akustyka pomaga w inspekcji budowli wodnych

NOWOCZESNE LABORATORIUM BADAWCZE NA STATKU R/V BALTICA

Doświadczenia GDOŚ w prowadzeniu procedur środowiskowych w zakresie obiektów związanych energetyką jądrową

Monitoring hałasu w Porcie Lotniczym Wrocław S.A. Wrocław, 28 września 2011 r.

7. Monitoring natężenia hałasu. Mapa akustyczna Miasta Gdańska

Akademia OFFSHORE. Mariusz Witoński Prezes Zarządu PTMEW. Akademia OFFSHORE , Gdańsk. w w w. p t m e w. p l

Uwarunkowania prawne oceny stanu i ochrony Morza Bałtyckiego. Włodzimierz Krzymiński

BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE MIAST I WSI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO. Maciej Dzikuć

Założenia zadań projektu

NOWOCZESNE LABORATORIUM BADAWCZE NA STATKU R/V BALTICA

Rola administracji publicznej w promowaniu odpowiedzialnych inwestycji - studia dobrych przypadków

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014

Przykładowe opracowania fotogrametryczne uzyskane niemetrycznym aparatem cyfrowym z pokładu modelu latającego. Warszawa, wrzesień 2010 r.

LABORATORIUM PRACOWNIA AKUSTYKI ŚRODOWISKA Ul. Południowa 5, Kobylnica

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Zagrożenia występujące na akwenach użytkowanych gospodarczo MARIA MELLIN SZCZECIN 8-9 LISTOPADA 2018

ruchu drogowego Marcin Budzyński, Wojciech Kustra Politechnika Gdańska

Uwarunkowania rozwoju przemysłu morskiego na potrzeby morskiej energetyki wiatrowej - doświadczenia zagraniczne i polskie

Maciej Stryjecki. Słupsk 21 stycznia 2013 r

PODSUMOWANIE STANU ZAAWANSOWANIA BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH I LOKALIZACYJNYCH PIERWSZEJ POLSKIEJ ELEKTROWNI JĄDROWEJ

Gmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Celem inwestycji jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 269 na odcinku Sompolinek - Lubotyń

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

OCENA RYZYKA ŚRODOWISKOWEGO PRZY REALIZACJI INWESTYCJI W ENERGETYCE WIATROWEJ

Sekcja I: Instytucja zamawiająca/podmiot zamawiający

ENERGETYKA WIATROWA A DECYZJA ŚRODOWISKOWA

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

Rola megafauny bentosowej we fiordach Spitsbergenu

Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S Sprostowanie. Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji.

Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych

Anna Siwkowska Radca Prawny Ambiens Sp. z o.o.

Plan działań środowiskowych i społecznych Farma Wiatrowa Korsze Polska

Przygotowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000: SOO Dolina Biebrzy i OSO Ostoja Biebrzańska

KIERUNKI ROZWOJU MORSKIEJ ENERGETYKI WIATROWEJ W EUROPIE

MORSKA ENERGETYKA WIATROWA W POLSCE I EUROPIE STAN OBECNY I PERSPEKTYWY ROZWOJU

Dr Michał Tanaś(

Transkrypt:

Akademia Offshore II Środowiskowe badania przed inwestycjami w morską energetykę wiatrową - analiza krytyczna wymagań różnych państw Juliusz Gajewski, Instytut Morski w Gdańsku Gdańsk, 28.11.2013

Plan 1. Czemu służą badania morskie? 2. Badane biotyczne elementy środowiska 3. Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań 4. Wymagania dotyczące czasowej rozdzielczości badań 5. Możliwość wyznaczenia i zbadania obszaru referencyjnego 6. Czy wymagania dotyczące zapewnienia ciągłości badań są realne? 7. Czy pojedynczy Inwestor jest w stanie podołać stawianym wymaganiom? 8. Czy zakres badań jest rzeczywiście wyłącznie dyktowany troską o środowisko?

Czemu służą badania morskie? Badania morskie: ogół działań prowadzących do pozyskania nowych faktów i wiedzy na temat środowiska morskiego i zachowania obiektów antropogenicznych w środowisku morskim Badania morskie mogą być bezpośrednie (insitu) i zdalne (np.: satelitarne, radar meteorologiczny, zdjęcia lotnicze, akustyka), ale również modelowe, laboratoryjne, etc.

Czemu służą badania morskie? W procesie przygotowywania inwestycji w Morskie Farmy Wiatrowe badania morskie ze strony Inwestora służą głównie dwóm celom: utwierdzeniu Inwestora w przekonaniu o (nie)opłacalności inwestycji zapewnieniu dobrego samopoczucia całej masie interesariuszy procesu konsultacji społecznych, a tym samym sprawnego procesu inwestycyjnego Jest to cyniczna kwintesencja spojrzenia rynku finansowego.

Czemu służą badania morskie? Z punktu widzenia interesariuszy procesu konsultacji społecznych na różnych etapach życia MFW badania morskie mają na celu zapewnienie przeświadczenia o niezagrażaniu interesom poszczególnych grup społecznych przez MFW. Często służą szacowaniu strat poszczególnych grup interesariuszy, które później przekuwane są w kompensacje lub środki zaradcze.

Czemu służą badania morskie? Czy badania morskie mogą: usunąć ryzyko inwestycyjne mogą je co najwyżej zminimalizować zapewnić sprawność procesu inwestycyjnego mogą co najwyżej zwiększyć sprawność procesu inwestycyjnego zapewnić spokój sumienia wszystkich interesariuszy konsultacji społecznych wątpliwe, gdyż zawsze istnieją różnice interesów i różnice w postrzeganiu zjawisk

Czemu służą badania morskie? Zakres badań morskich jest zależny od kompromisu pomiędzy: skłonnością do minimalizowania ryzyka, usprawnieniem procesu inwestycyjnego, zadowoleniem interesariuszy, kosztami i czasem wykonywanych badań. a

Czemu służą badania morskie? Czas jest bardzo ważnym parametrem w procesie inwestycji morskich Do momentu wystawienia za pierwszy prąd z MFW generowane są wyłącznie koszty Przedłużanie procedur może spowodować zagrożenie wygaśnięcia niektórych pozwoleń Wiara w zasobność portfeli Inwestora jest przereklamowana

Czemu służą badania morskie? Jednym z interesariuszy jest szeroko pojęta ochrona środowiska Reprezentowana przez: Administrację specjalną RDOŚ, GDOŚ, Urzędy Morskie Organizacje pozarządowe Społeczeństwo Badania środowiska przed inwestycją są ukierunkowane na zadowolenie tych grup

Badane biotyczne elementy środowiska Ssaki morskie Nasłuch akustyczny Obserwacje wizualne ze statków Obserwacje wizualne z samolotów Śledzenie GPS pojedynczych osobników W naszym przypadku morświny i foki Wpływ głównie poprzez hałas, przede wszystkim w czasie prac konstrukcyjnych

Ichtiofauna: Badane biotyczne elementy środowiska Badania migracji i występowania na wszystkich etapach rozwoju Zaciągi i zliczanie/mierzenie ryb, zaciągi ichtioplanktonowe Badania akustyczne i badania hydrologiczne (w tym zawiesiny) Wpływ przez pole elektromagnetyczne wokół konstrukcji i instalacji, fizyczne przeszkody w migracji, hałas Potencjalny wpływ pozytywny sztucznej rafy

Badane biotyczne elementy środowiska Ptaki morskie i migrujące: Zliczanie przez obserwatorów ze statków Zliczanie ptaków migrujących za pomocą radarów montowanych na platformach stałych lub pływających Detekcja akustyczna Śledzenie GPS znaczonych osobników Zwiększenie śmiertelności poprzez wydłużenie tras migracji i/lub kolizje

Nietoperze: Badane biotyczne elementy środowiska Zliczanie akustyczne ze statków Zliczanie nietoperzy za pomocą rekorderów akustycznych montowanych na platformach stałych lub pływających Obserwacje wizualne Wpływ poprzez postawienie/omijanie przeszkody (wydłużenie długości migracji i związana z tym śmiertelność) lub poprzez kolizyjność (i oczywiście również zwiększoną śmiertelność) Nowa dziedzina już potwierdzona

Bentos Badane biotyczne elementy środowiska Zoobentos i fitobentos (u nas z reguły zbyt głęboko by występował) Delimitacja siedlisk na podstawie pomiarów akustycznych Później pobór prób czerpakiem do analizy zoobentosu Ewentualne inspekcje wizualne fitobentosu Z reguły wpływ niewielki i zależny od zdolności rekolonizacyjnych poszczególnych populacji

Generalne uwagi dotyczące badań morskich Problem stref buforowych strefy wpływu bezpośredniego, pośredniego, pomijalnego trudne do określenia parametry, różniące się w zależności od rodzaju parametru brak jasnych definicji i tak naprawdę wiedzy Poziom wpływu również zależny od rodzaju parametru, wybranych technologii

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Wybrane wnioski złożone do ministra właściwego dla spraw gospodarki morskiej

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Dopuszczalny obszar zabudowy przy założeniu przyjętej praktyki wydawania pozwoleń 500 m bufor ochronny

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Obszary pozwoleń z buforami 1- milowymi, wykorzystywane jako obszary badań niektórych biotycznych elementów środowiska na przykład organizmów bentosowych

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Obszary pozwoleń z buforami 2- milowymi, wykorzystywane jako obszary badań niektórych biotycznych elementów środowiska na przykład ptaków, ichtiofauny

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Obszary pozwoleń z buforami 4 km, wykorzystywane jako obszary badań niektórych biotycznych elementów środowiska na przykład ptaków, ssaków morskich w Niemczech (obserwacje prowadzone ze statków)

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Obszary pozwoleń z buforami 4 km, wykorzystywane jako obszary badań niektórych biotycznych elementów środowiska na przykład ptaków, ssaków morskich w Niemczech (obserwacje prowadzone ze statków)

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjał optymalizacyjny dla bufora 1-milowego

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjał optymalizacyjny dla bufora 2-milowego

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjał optymalizacyjny dla bufora 4 km

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjał optymalizacyjny dla bufora 20 km

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjalne linie profilowe sonaru bocznego i echosondy wielowiązkowej (co 65 metrów widoczne tylko kontrolne profile poprzeczne co 650 metrów)

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjalne transekty liczeń ptaków i ssaków morskich dla obserwacji wykonywanych ze statków

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Potencjalne transekty liczeń ptaków i ssaków morskich dla obserwacji wykonywanych z powietrza

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Analiza kosztów pomiarów batymetrycznych i sonarowych jako danych wstępnych do badań biotycznych elementów środowiska Parametr Polska Niemcy Obszar Obszar inwestycji + bufor 1 milowy Ilość kilometrów profili Ilość dnia pracy statków pomiarowych (czyste pomiary) Z uwzględnieniem pogody Około 85 tys. km Około 480 dni Około 1000 dni Obszar inwestycji Około 35 tys. Km Około 200 dni Około 430 dni Szacunkowy koszt Około 8-12 MEUR Około 3-5 MEUR W przypadku scalenia badań Obniżka o 20% Neutralne

Obszar objęty badaniami różnych biotycznych elementów środowiska a cena badań Analiza nakładu badawczego na badania ptaków w buforze 2 Mm Parametr Osobne projekty Połączone projekty Obszar Obszar inwestycji + bufor 2 Mm Obszar inwestycji + bufor 2 Mm Ilość kilometrów profili Ilość dnia pracy statków pomiarowych (24 rejsy rocznie) Około 3800 km Około 260 dni Około 2200 km Około 150 dni Szacunkowy koszt Około 1 MEUR Około 0,7 MEUR W wersji niemieckiej (18 rejsów rocznie) Około 0,75 MEUR Około 0,5 MEUR

Wymagania dotyczące czasowej rozdzielczości badań Analiza wymagań dotyczących ilości badań Bentos Parametr Polska Niemcy 1 raz / 1 próba na km kw. (1 rok) 3 razy / 1 próba na Mm kw. (w ciągu 2 lat) Ryby 5 razy (1 rok) 3 razy (w ciągu 2 lat) Ptaki 24 razy w roku 36 razy w ciągu dwóch lat Ssaki morskie 8 razy w ciągu roku 8-10 razy w ciągu roku Nietoperze????????????????????????????????????????????????????????????????????????

Wymagania dotyczące czasowej rozdzielczości badań Porównywalne liczby terminów pomiarowych pomiędzy Polską a Niemcami Rozciągnięcie w czasie w Niemczech w celu objęcia dwóch sezonów Takie rozwiązanie praktycznie nierealne w Polsce w związku z długością trwania procedur w porównaniu do trwałości pozwolenia lokalizacyjnego

Możliwość wyznaczenia i zbadania obszaru referencyjnego Zarówno w Niemczech jak i w Polsce potencjalnie rozwojem Morskiej Energetyki Wiatrowej może być objęta całość obszarów, które mogłyby potencjalnie stanowić dla obszarów MEW obszary referencyjne (takie same głębokości, osady, siedliska) Nawet jeśli rozwój MEW w obydwu krajach będzie mniejszy niż zakładany to dzisiaj nie jest wiadome w których miejscach ten rozwój nie będzie się odbywał Rozwój MEW w Polsce??? Taki żarcik

Czy wymagania dotyczące zapewnienia ciągłości badań są realne? W dokumencie StUK4 bardzo twarde wymagania dotyczące zapewniania 100% ciągłości danych na przykład w danych dotyczących detekcji ssaków morskich Założenia nierealistyczne czego przykładem może być projekt SAMBAH, gdzie z czujników średnio uzyskiwano ponad 70% danych. Tylko klika z ponad 300 czujników uzyskało wynik ponad 95%. Zwiększanie ilości C-POD-ów na jednej stacji w przypadku niskiej częstotliwości występowania morświnów na polskich wodach jest mniej skuteczne niż stosowanie tej samej ilość czujników pojedynczo na większej przestrzeni

Czy wymagania dotyczące zapewnienia ciągłości badań są realne (rys. ze StUK4)?

Czy pojedynczy Inwestor jest w stanie podołać stawianym wymaganiom? Pewne parametry wymagają spojrzenia globalnego, czasami nawet z punktu widzenia pojedynczego państwa może być trudno zauważyć na przykład migracje ryb, ptaków czy ssaków morskich Czy należy wymagać by Inwestor de facto wykonywał badania zaniedbywane przez państwa? Czy może wymagać: Inwentaryzacja ewentualnych składowisk z amunicją i bronią chemiczną z czasów II wojny światowej (m.in. iperyt, gaz musztardowy) rozmieszczonych w głębinach Morza Bałtyckiego cytat dosłowny z jednego z postanowień scopingowych RDOŚ Czy może wymagać by urzędnicy ze zrozumieniem podchodzili do tematu? Czy może wdrożyć procedury (jak StUK4)? A może zostawić wszystko do dyskusji jak w Wielkiej Brytanii?

Czy zakres badań jest rzeczywiście wyłącznie dyktowany troską o środowisko? Czasami może to brak wiedzy i pełnego zrozumienia (tak jak 5 raz łowienie rybek w roku ) Może strach przed tym, że organizacje pozarządowe lub wpływowe osoby skrytykują zbyt mały zakres badań więc stosujemy zasadę factor two Może trzeba wymagać by urzędnicy ze zrozumieniem podchodzili do tematu jeśli nie można inaczej powołując ekspertów i dyskutując z ekspertami, w tym również wynajętymi przez Inwestora Czy może jednak wdrożyć procedury (jak StUK4), które mogą dać Inwestorowi pewność, że jeżeli zrobi pewien zakres to nikt się nie przyczepi? A może zostawić wszystko do dyskusji jak w Wielkiej Brytanii?