SPIS TREŚCI AUTORZY... WYKAZ SKRÓTÓW... XIII XV WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH... XVII WYKAZ TABEL I RYSUNKÓW.... XXV PRZEDMOWA.... XXIX CZĘŚĆ I. Zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia... 1 1. Klasyfikacja zawodów mających zastosowanie w ochronie zdrowia.... 3 1.1. Najważniejsze pojęcia.... 3 1.2. Zawody ujęte w klasyfikacji przedstawionej w rozporządzeniu.... 4 2. Wykonywanie działalności leczniczej... 13 2.1. Formy wykonywania działalności leczniczej.... 13 2.2. Umowa o pracę... 15 2.3. Umowy cywilnoprawne... 16 2.4. Założenie działalności gospodarczej (CEDIG, procedury i wytyczne prowadzenia działalności gospodarczej, PIP, PIS, NIL, rejestry w izbach)... 17 2.4.1. Praktyka indywidualna... 17 2.4.2. Zakładanie jednoosobowej działalności gospodarczej... 26 2.4.3. Numer identyfikacji podatkowej NIP... 36 2.4.4. Zgłoszenie do ZUS.... 36 2.4.5. Założenie konta bankowego... 40 2.4.6. Podpis.... 41 2.5. Praktyka grupowa.... 43 2.5.1. Dopuszczalne formy praktyk grupowych.... 43 V
2.5.2. Spółka cywilna... 44 2.5.3. Spółka jawna... 45 2.5.4. Spółka partnerska............................................. 47 2.6. Formy opodatkowania i prowadzenia księgowości... 54 2.6.1. Wybór sposobu opodatkowania... 54 2.6.2. Księgi rachunkowe... 64 2.6.3. Podatkowa księga przychodów i rozchodów... 65 2.6.4. REGON... 69 2.7. Procedura rejestracji praktyk w izbach... 70 2.8. Zgłoszenie do Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej 78 2.9. Wymagania co do pomieszczeń... 78 2.10. Procedura uzyskania zezwolenia na uruchomienie pracowni rtg... 80 2.11. Wilgotność w pomieszczeniach... 84 2.12. Gabinet stomatologiczny... 85 2.13. Kontrola podmiotu leczniczego... 87 2.13.1. Podstawy przeprowadzania kontroli... 87 2.13.2. Kontrola Ministra Zdrowia... 93 2.13.3. Kontrola NIK... 94 2.13.4. Nadzór... 96 2.13.5. Kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej... 96 2.13.6. Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy... 97 2.13.7. Kontrola skarbowa... 97 2.13.8. NFZ... 97 2.13.9. Kontrola przeprowadzana przez organ prowadzący rejestr... 99 2.14. Obowiązkowe ubezpieczenie OC... 101 2.15. Regulamin organizacyjny... 104 2.16. Dane osobowe w podmiocie prowadzącym działalność leczniczą... 104 2.17. Pieczątki lekarskie... 106 3. Tryb zawierania umów... 114 3.1. Informacje wprowadzające... 114 3.2. Konkurs ofert...................................................... 115 3.3. Rokowania... 118 3.4. Umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej... 119 3.5. Środki odwoławcze... 123 VI
4. Podstawowe prawa i obowiązki osób związanych z ochroną zdrowia.... 125 4.1. Prawa.... 125 4.2. Obowiązki... 126 5. Odpowiedzialność za błędy medyczne... 129 5.1. Podstawowe pojęcia związane z odpowiedzialnością.... 129 5.2. Odpowiedzialność cywilna.... 131 5.3. Odpowiedzialność pracownicza... 133 5.4. Odpowiedzialność karna... 135 5.5. Deontologia w zawodach ochrony zdrowia.... 137 6. Uznawanie kwalifikacji zawodowych zawodów mających zastosowanie w ochronie zdrowia.... 141 6.1. Podstawy prawne.... 141 6.2. Automatyczne uznawanie kwalifikacji system sektorowy.... 142 6.3. Uznawanie kwalifikacji zawodowych w systemie ogólnym.... 173 6.4. Uznawanie kwalifikacji zawodowych zdobytych w państwach innych niż państwa członkowskie UE, Szwajcaria, Norwegia, Islandia i Lichtenstein... 177 7. Normy i systemy czasu pracy pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych... 180 7.1. Informacje wprowadzające.... 180 7.2. System podstawowy.... 181 7.3. Równoważny czas pracy.... 182 7.4. Zadaniowy czas pracy.... 183 7.5. Wydłużony czas pracy klauzula opt-out... 183 7.6. Skrócony czas pracy w okresie przejściowym.... 184 7.7. Dyżur medyczny... 184 7.8. Prawo do nieprzerwanego odpoczynku.... 186 8. Zasady ustalania wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych... 188 8.1. Podstawy prawne i regulamin wynagradzania... 188 8.2. Zasady ustalania wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych będących jednostkami budżetowymi.... 189 CZĘŚĆ II. Specyfika zawodów medycznych... 203 1. Informacje wprowadzające... 205 2. Lekarz i lekarz dentysta... 206 2.1. Zasady wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty.... 206 VII
2.2. Prawo wykonywania zawodu.... 207 2.2.1. Rodzaje prawa wykonywania zawodu.... 207 2.2.2. Dokumentacja.... 210 2.2.3. Wpis do rejestru... 211 2.2.4. Przeszkolenie uzupełniające... 212 2.2.5. Staż podyplomowy.... 214 2.2.6. Kształcenie podyplomowe.... 215 2.2.7. Odbywanie szkolenia specjalizacyjnego... 217 2.2.8. Zakres wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty.... 230 2.2.9. Samorząd lekarski.... 233 2.2.10. Deontologia w Zawodach Ochrony Zdrowia.... 234 2.2.11. Przebieg postępowania przed organami odpowiedzialności zawodowej lekarza.... 237 3. Pielęgniarka i położna... 241 3.1. Prawo wykonywania zawodu.... 241 3.2. Ograniczone prawo wykonywania zawodu.... 245 3.3. Przeszkolenie... 245 3.4. Niezdolność do wykonywania zawodu.... 246 3.5. Wygaśnięcie prawa i ograniczonego prawa wykonywania zawodu... 247 3.6. Samodzielność zawodowa pielęgniarki i położnej... 248 3.7. Zakres wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej... 248 3.8. Deontologia zawodowa.... 252 3.9. Obowiązki pielęgniarki i położnej... 253 3.10. Prawa i uprawnienia pielęgniarki i położnej.... 259 3.11. Wykonywanie zawodu bez uprawnień.... 261 3.12. Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki i położnej................... 262 3.12.1. Przesłanki odpowiedzialności zawodowej.... 262 3.12.2. Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej.... 262 3.12.3. Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej.... 265 3.12.4. Naczelny Sąd Pielęgniarek i Położnych oraz Okręgowy Sąd Pielęgniarek i Położnych... 266 3.12.5. Postępowanie wyjaśniające... 267 3.12.6. Postępowanie przed sądem zawodowym.... 268 3.12.7. Kary z tytułu odpowiedzialności zawodowej... 270 VIII
3.12.8. Środki odwoławcze.... 271 3.12.9. Przedawnienie.... 273 3.12.10. Zatarcie.... 273 4. Farmaceuta.... 275 4.1. Prawo wykonywania zawodu.... 275 4.2. Wpis do rejestru farmaceutów.... 279 4.3. Utrata prawa wykonywania zawodu.... 280 4.4. Zawieszenie w prawie wykonywania zawodu albo ograniczenie w wykonywaniu określonych czynności... 281 4.5. Specjalizacje i podnoszenie kwalifikacji zawodowych.................... 281 4.6. Zadania zawodowe farmaceutów... 285 4.7. Kierownik apteki.... 288 4.8. Klauzula sumienia farmaceuty.... 290 4.9. Odpowiedzialność zawodowa.... 292 5. Diagnosta laboratoryjny.... 295 5.1. Zakres przedmiotowy czynności diagnostyki laboratoryjnej... 295 5.2. Odpowiedzialność dyscyplinarna diagnosty laboratoryjnego.... 299 6. Ratownik medyczny.... 301 6.1. Wykształcenie.... 301 6.2. Zakres wykonywania zawodu ratownika medycznego.... 302 6.3. Uprawnienia i obowiązki i ratownika medycznego... 303 6.4. Deontologia zawodowa... 307 6.5. Odpowiedzialność zawodowa.... 308 7. Felczer.... 310 7.1. Prawo wykonywania zawodu.... 310 7.2. Zakres wykonywania zawodu i obowiązki felczera.... 313 CZĘŚĆ III. Zawody ochrony zdrowia.... 319 1. Informacje wprowadzające... 321 2. Fizjoterapeuta... 323 2.1. Prawo do wykonywania zawodu i wymagane wykształcenie... 323 2.2. Obowiązki fizjoterapeuty a odpowiedzialność zawodowa i prawna.... 327 2.3. Różnica między fizyko- i kinezyterapeutą oraz masażystą... 330 3. Promotor zdrowia... 332 4. Specjalista zdrowia publicznego.......................................... 335 IX
5. Specjalista żywienia człowieka... 337 6. Audiofonolog... 338 7. Logopeda... 340 7.1. Regulacje ustawowe... 340 7.2. Wykształcenie... 342 7.3. Wykonywanie zawodu... 344 7.4. Etyka zawodu logopedy... 346 8. Optometrysta... 350 8.1. Wykształcenie... 350 8.2. Wykonywanie zawodu... 352 9. Technik farmaceutyczny... 355 10. Technik sterylizacji medycznej... 360 11. Koordynator pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów... 362 12. Kosmetolog... 365 13. Opiekun medyczny... 366 14. Psychoterapeuta... 368 14.1. Wymagane wykształcenie... 368 14.2. Wykonywanie zawodu... 369 15. Specjalista psychoterapii uzależnień... 371 15.1. Wykształcenie... 371 15.2. Wykonywanie pracy... 372 15.3. Zasady deontologii zawodowej... 373 16. Specjalista terapii uzależnień... 375 16.1. Wykształcenie... 375 16.2. Wykonywanie pracy... 377 16.3. Zasady deontologii zawodowej... 377 17. Instruktor terapii uzależnień... 381 17.1. Wymagania... 381 17.2. Wykonywanie zawodu... 383 18. Terapeuta zajęciowy... 384 18.1. Wymagania... 384 18.2. Wykonywanie zawodu... 385 19. Psycholog kliniczny... 387 19.1. Zakres pracy psychologa... 387 X
19.2. Wykonywanie zawodu psychologa w świetle ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.... 389 19.3. Deontologia... 392 20. Technik ortopeda... 396 20.1. Wymagane wykształcenie.... 396 20.2. Zadania zawodowe... 398 21. Asystentka dentystyczna/stomatologiczna... 399 21.1. Wymogi kwalifikacyjne.... 399 21.2. Zadania zawodowe asystentki stomatologicznej.... 400 22. Higienistka dentystyczna.... 402 22.1. Wymogi kwalifikacyjne.... 402 22.2. Wykonywanie zawodu... 403 23. Higienistka szkolna.... 405 23.1. Wymagane wykształcenie.... 405 23.2. Wykonywanie zawodu... 406 24. Opiekunka dziecięca.... 409 24.1. Wykształcenie.... 409 24.2. Zadania zawodowe... 410 25. Optyk okularowy... 412 25.1. Wymagane wykształcenie.... 412 25.2. Czynności wykonywane przez optyka okularowego... 413 26. Ortoptysta... 415 26.1. Wykształcenie... 415 26.2. Wykonywanie zawodu ortoptysty.... 417 27. Protetyk słuchu.... 419 27.1. Wymagane wykształcenie.... 419 27.2. Zadania zawodowe... 422 28. Technik dentystyczny.... 426 28.1. Prawne aspekty wykonywania zawodu technika dentystycznego.... 426 28.2. Wymagane wykształcenie.... 428 28.3. Zakres uprawnień technika dentystycznego... 430 29. Technik elektroradiolog.... 432 29.1. Wymagane wykształcenie.... 432 29.2. Zadania zawodowe... 435 XI