PzKpfw II Autor: Administrator 19.02.2011. Według opracowanych w latach 30-tych XX wieku planów, podstawę niemieckich wojsk pancernych miały stanowić czołgi PzKpfw III i IV. Jednak powolne opracowywanie wyżej wymienionych i stale rozrastające się kadry, wymusiły potrzebę stworzenie czołgu przejściowego. W lipcu 1934 roku niemiecki Urząd Uzbrojenia Armii Lądowej zamówił opracowanie pojazdu pancernego o masie 10 ton i uzbrojonego w 20mm armatę. Nie był to jeszcze okres sprzyjający do jawnej realizacji programu zbrojeniowego, więc nowy pojazd otrzymał dezinformujące określenie LaS 100 (Landwirtschaftlicher Schlepper - ciągnik rolniczy). Na początku 1935 roku tacy producenci jak: Krupp AG z Essen, Henshel und Sohn z Kassel, MAN z Norymbergii przedstawili swoje prototypy (ostatni dwaj tylko podwozia). Do produkcji seryjnej skierowano projekt firmy MAN (oparty na podwoziu Carden-Loyd) wraz kadłubem opracowanym przez berliński Daimler- Benz. PzKpfw II Ausf. a1, a2, a3 Pierwsze z 10 czołgów LaS100 (numery: 20001-20010) opuściło norymberskie zakłady MAN-a już pod koniec 1935 roku. Cała dziesiątka została wyprodukowana w okresie od października 1935 roku do maja 1936. W 1936 wraz ze zmianą oznaczeń niemieckich pojazdów wojskowych, pojazd wyróżniono nazwą: Panzerkampfwagen II Sd Kfz 121. Pierwsze czołgi określono jako wersję (ausf) a1. Dane techniczne: - załoga: dowódca- celowniczy, ładowniczy- radiotelegrafista, mechanik- kierowca, - łączność: radiostacja krótkofalowa FuG 5 o mocy 15 W i odbiornik FuG 2, - długość: 4,38m, szerokość: 2,14m, wysokość: 1,945m, rozstaw gąsienic: 1,78m, - masa: własna- 5200 kg, całkowita- 7600 kg, - napęd: chłodzony cieczą silnik gaźnikowy Maybach HL 57TR o mocy 130 KM (95 kw), skrzynia biegów: ZF Aphon SSG45 o sześciu przełożeniach do przodu i jednym do tyłu, - podwozie: połączone ramą nośną trzy wózki po dwa koła nośne, górna krawędź gąsienic podtrzymywana przez trzy koła, resory ćwierćeliptyczne, - prędkość maksymalna: 40 km/h, - paliwo: benzyna, dwa zbiorniki paliwa o pojemności 102 i 68 litrów, - zasięg na drodze: 210 km, w terenie: 160 km, - opancerzenia o grubości od 5 do 14,5 mm, - uzbrojenie: działko KwK30 kalibru 20 mm (z zapasem 180 naboi), karabin maszynowy MG34 7,92 mm (zapas 1425 naboi), - przyrządy celownicze: teleskopowy celownik optyczny Zeiss TZF 4 o 2,5 krotnym powiększeniu. Działko KwK30 posiadało lufę o długości 1942 mm (97,1 kalibra). Szybkostrzelność praktyczna 120 strz./min. Kąt ostrzału działka osadzonego w sześciokątnej wieży w płaszczyźnie pionowej wynosił od - 9,5 do + 20 stopni. Używane pociski przeciwpancerne charakteryzowały się następującą przebijalnością pochylonej pod kątem 30 stopni płyty pancernej: - Pzgr 39: odległość 100m-20mm, 500m-14mm, 1000m-9mm, - Pzgr 40: odległość 100m-49mm, 500m-20mm, 1000m-0mm
Po pierwszej serii, od maja 1936 do lutego 1937 roku wyprodukowano następną. Czołgi o numerach 20011-20025 (15 czołgów) przeszły pewne modyfikacje i zostały oznaczone jako ausf a2. Modyfikacja dotyczyła zmian w systemie wentylacji przedziału załogi oraz w modyfikacji systemu chłodzenia prądnicy. Kolejna odmiana tej wersji, oznaczona jako a3 została wyprodukowana w dwóch seriach. Pz II Ausf. a1/a2/a3 Pierwsze 25 wozów (20026-20050) posiadało ruchomą pancerną przegrodę oddzielającą przedział załogi od silnika oraz w celu ułatwienia obsługi technicznej, pod kadłubem umieszczono właz do serwisowania pompy paliwowej i filtra oleju. W kolejnych, wozy ausf a3 w liczbie 50 sztuk (20051-21000) miały dodatkowo przesuniętą chłodnicę o 158mm do tyłu. Koszt zakupu czołgu Pz II ausf a wraz z uzbrojeniem wynosił 52640 ówczesnych marek. PzKpfw II Ausf. b Także w okresie maj 1936-luty 1937 wyprodukowano kolejną wersję uwzględniającą doświadczenia z użytkowania już powstałych czołgów. Modyfikacje dotyczyły głównie podwozia i układu napędowego. I tak: wprowadzono koła podtrzymujące o mniejszej średnicy, zwiększono szerokość kół napędowych jak i podtrzymujących. Zastosowano nową wersję silnika, oznaczoną jako HL62TR o mocy 140 KM (103 kw). Długość czołgu wzrosła do 4,755 m, zaś zasięg po drodze zmniejszył się do 190 km, a w terenie do 125 km. Łącznie powstało 25 sztuk Pz II ausf b (21001-21025). PzKpfw II Ausf. c Doświadczenia z eksploatacji czołgów wersji a i b wykazały wrażliwość zastosowanego typu zawieszenia na różnorakie uszkodzenia, negatywne opinie zebrała także amortyzacja pojazdu. W związku z tym, w 1937 roku rozpoczęto prace nad nową wersją podwozia. W ich wyniku powstało zawieszenie złożone z pięciu kół głównych o zdecydowanie większej średnicy (wymiary 550x105mm) - amortyzowane przez półresory eliptyczne, kół napędowych i napinających o powiększonej średnicy oraz czterech podtrzymujących (zamiast dotychczasowych trzech). Na części pojazdów (22020-22044) testowano opancerzenie ze stali molibdenowej. Nowe pojazdy oznaczone jako Pz II ausf c charakteryzowały się polepszonymi charakterystykami trakcyjnymi oraz zmienionymi technicznymi w stosunku do poprzedników: - długość wersji c: 4,81m, - szerokość- 2,22m, - wysokość- 1,99m, - masa własna wzrosła do 6500 kg, całkowita- 8900 kg, - pogrubieniu uległo opancerzenie, jego wartość maksymalna nadal wynosiła 14,5 mm Czołgi wersji c posiadały numery seryjne od 21101 do 23000. PzKpfw II Ausf. A Dotychczas produkowane wersje miały charakter dopracowania czołgu do wersji docelowej. Pierwszą, właśnie docelową wersją wielkoseryjną był ausf A. Czołgi w stosunku do poprzedników charakteryzowały się następującymi zmianami:- wymieniono skrzynię biegów na ZF Aphon SSG46,- zmodyfikowano silnik nazwany teraz Maybach HL 62TRM,- kierowca otrzymał nową wersję szczelin obserwacyjnych,- zainstalowano radiostację ultrakrótkofalową, zamiast krótkofalowej. Czołgi tej wersji produkowano w latach 1938-40 z numerami seryjnymi w przedziale od 23001 do 24000. Pz II Ausf. A PzKpfw II Ausf. B Wprowadzenie produkcji wielkoseryjnej (np. zakłady Henshla- 20 wozów miesięcznie, Alkett- 30)
wymusiło wprowadzenie pewnych uproszczeń technologicznych. Tak powstawały czołgi wersji B produkowane do 1940 roku o numeracji od 24001 do 26000. Cena wozu tej wersji bez uzbrojenia wynosiła 38000 marek niemieckich. PzKpfw II Ausf. C W opracowaniu kolejnej wersji czołgu pod uwagę wzięto pierwsze doświadczenia bojowe wozów skierowanych w ramach 88 batalionu pancernego Legionu Condor z działań w Hiszpanii. Dodatkowo porównano czołgi Pz II z pojazdami potencjalnych przeciwników (T-26, BT-5, Renault R-35, Matilda Mk I, 7TP). W większości wypadków nie wypadło ono korzystnie dla pojazdu niemieckiego, szczególnie pod kątem opancerzenia i uzbrojenia. Postanowiono przede wszystkim wzmocnić opancerzenie pojazdu. Pogrubieniu płytami grubości 14,5 i 20mm uległ pancerz czołowy wieży. Do 20 mm wzrosła grubość przedniej płyty kadłuba. Wzmocnienie opancerzenia otrzymały nie tylko nowo wyprodukowane pojazdy, lecz także przechodzące remonty czołgi wersji c, A i B. Przebudowie uległa także sama konstrukcja przodu kadłuba. Do tej pory zbudowana ona była na obrysie łuku, teraz przód kadłuba stanowiły dwie połączone pod kątem 70 stopni płyty pancerne ( o grubości 14,5 i 20 mm). Usprawnieniu uległ układ chłodzenia silnika. Zwiększono także grubość szkła pancernego montowanego w peryskopach obserwacyjnych z dotychczasowych 12 (ausf A i B) do 50 mm. Niektóre z pojazdów wcześniej wyprodukowanych oraz wersji C otrzymały w miejsce dwudzielnego włazu wieżowego, wieżyczkę obserwacyjną dowódcy (zakres obserwacji 360 stopni). Czołgi wersji C posiadały numery seryjne od 26001 do 27000. Łącznie w okresie od marca 1937 do kwietnia 1940 roku powstało 1113 sztuk czołgów wersji c, A-C wyprodukowanych przez następujące zakłady: MAN, Daimler- Benz, Henshel w Kassel, Wegmann, FAMO w Breslau, Alkett z Berlina oraz MIAG. PzKpfw II Ausf. D, E Kolejna wersja to pojazdy planowane do wyposażenia batalionów pancernych specyficznego tworu taktycznego, jakim były dywizje lekkie. Czołgi tej wersji były produkowane w okresie maj 1938- sierpień 1939 przez zakłady MAN-a. Zmianie uległo przede wszystkim po raz kolejny podwozie oraz napęd. Zastosowano podwozie typu Christie, charakteryzujące się czterema dużymi kołami jezdnymi o dużej średnicy i nowymi kołami napędowymi i napinającymi. W tej wersji (wersjach) gąsienica nie była wspierana przez koła podtrzymujące, lecz opierała się bezpośrednio na kołach jezdnych. Kadłub czołgu przybrał formę zbliżoną do PzKpfw III. W porównaniu do poprzedników czołg charakteryzował się zmienionymi parametrami: - długość: 4,64m, - szerokość: 2,3m, - wysokość: 2,02m, - masa całkowita wzrosła do 10000 kg, - skrzynia biegów: Maybach Variorex VG 102128H (7 biegów do przodu, 3 do tyłu), - prędkość maksymalna po drodze: 55 km/h, - opancerzenie: od 14,5 do 30mm, - jeden zbiornik paliwa o pojemności 200 litrów Różnica pomiędzy wersją D i E była niewielka. Ausf E posiadał wzmocnione zawieszenie i zmieniony typ kół napinających. W latach 1938-40 zakłady MAN-a i Daimler-Benz opuściło łącznie 143 czołgi wersji D i E. Pz II ausf D posiadały numery podwozi z przedziału: 27001-27800, ausf E z przedziału: 27801-28000. Po kampanii wrześniowej część pojazdów została przebudowana m.in. na czołgi- miotacze płomieni. PzKpfw II Ausf. F Pomimo przedsięwzięcia różnorodnych środków produkcja czołgów średnich Pz III i IV nie zapewniała pełnego wyposażenia jednostek w czołgi. Dlatego, decyzją z dnia 27 listopada 1939 roku postanowiono
uruchomić produkcję kolejnej wersji. Czołgi otrzymały kilka modyfikacji: płyta czołowa kadłuba była jednolita na całej jego szerokości, modyfikacji uległy otwory obserwacyjne z jarzma broni, wzmocniono w niektórych częściach pancerz (dalej maks. 30mm), poprawiono mechanizm obrotu wieży i niektóre z pojazdów otrzymały w miejsce działka 20mm KwK 30, działko KwK 38 o identycznym kalibrze. Działko charakteryzowało się dłuższą lufą (112,3 kalibra), szybkostrzelnością zwiększoną do 220 strz./min i prędkością początkową pocisku przeciwpancernego osiągającą 830 m/s. Co charakterystyczne dla tej wersji Pz II, po prawej stronie przedniej płyty kadłuba znajdowała się atrapa szczeliny obserwacyjnej kierowcy, właściwa szczelina znajdowała się tuż obok- z lewej strony płyty. Wersja F pomimo "starszego" oznaczenia literowego konstrukcyjnie i pod względem wielu charakterystyk technicznych oparta była na czołgach ausf A-C, a nie D-E. Pz II ausf F były produkowane w okresie od marca 1940 roku do grudnia 1942 w m.in. byłych zakładach PZInż. w Czechowicach koło Warszawy. Powstało 524 czołgi tej wersji z podwoziami o numerach od 28001-29400. Cena czołgu nieuzbrojonego wynosiła 49228 marek, uzbrojonego- 52728 marek niemieckich. PzKpfw II VK 901 (Ausf. G1, G2, G3) Była to modyfikacja opracowywana od września 1938 roku wspólnie przez zakłady MAN-a i Daimler- Benz. Przede wszystkim czołg wyposażono w nowy typ zawieszenia, złożony z pięciu kół nośnych, umieszczonych w dwóch równoległych do siebie osiach. Co istotne koła z obu rzędów zachodziły za siebie. Czołg otrzymał uzbrojenie w postaci działka KwK 38 i karabinu maszynowego MG34 umieszczonych w wieży. Nowa była także jednostka napędowa, stanowił ją chłodzony cieczą silnik gaźnikowy Maybach HL45 o mocy 150 KM (109 kw) pozwalający na rozwinięcie maksymalnej prędkości 50 km/h. Opancerzenie podobnie jak w przypadku innych, nowszych wersji wahało się od 14,5 mm (bok kadłuba) do 30 mm (przód kadłuba). Masa całkowita VK901 wynosiła 9200 kg. W okresie od kwietnia 1941 do lutego 1942 roku powstało 12 czołgów tej wersji. PzKpfw II VK 903 (Ausf. H) Po rozpoczęciu działań bojowych stało się jasne, że rola i zadania czołgów Pz II ogranicza się powoli do działań rozpoznawczych czy pomocniczych. Tak było z kolejną wersją czołgu. Powstała ona także w norymberskich zakładach MAN-a w 1940 roku. Powstał tylko jeden pojazd w tej odmianie, wyposażony w nowy silnik- Maybach HL66p o mocy 200 KM (147 kw) i skrzynię biegów ZF Aphon SSG48. Dzięki zainstalowaniu tak silnej jednostki napędowej prędkość czołgu wzrosła do 60 km/h. PzKpfw II VK1601 (Ausf. J) VK1601 stanowił próbę opracowania silnie opancerzonego czołgu wsparcia piechoty. Prace nad jego opracowaniem ruszyły już wkrótce po zakończonej kampanii w Polsce, w grudniu 1939 roku. Czołg posiadał bardzo silne opancerzenie (50-80 mm), przez co prędkość maksymalna spadła do 31 km/ h. Nie przeszkadzało to oczywiście przy działaniach wespół z nacierającą piechotą. Uzbrojenie stanowiło dalej 20mm działko KwK 38 i karabin MG34. Od kwietnia do grudnia 1942 roku w zakładach MAN-a i Daimler- Benz powstały tylko 22 pojazdy (150101-150130) wykorzystywane później przez 12 DPanc na froncie wschodnim. Pz II Ausf. J (VK 1601) W 1941 roku podjęto próbę opracowania zmodyfikowania tej wersji, oznaczoną jako VK1602 Leopard. VK1602 osłonięto stosunkowo mocnym pancerzem o grubości: w przypadku wieży od 50 do 80mm, kadłuba od 20 do 60mm. Czołg posiadał bardzo mocną jednostkę napędową w postaci silnika Maybach HL157 (550 KM- 404 kw), co pojazdowi o masie całkowitej blisko 26 ton pozwalało osiągnąć prędkość do 50 km/h. Gąsienice o powiększonej szerokości do 350mm (ze standardowo stosowanych w Pz II 300mm) pozwoliły na wydatne zmniejszenie nacisku do 0,49kg/cm 2 (np. wersje A-F: 0,76). Uzbrojenie także uległo znacznej poprawie. Zaplanowano Leoparda wyposażyć w armatę kalibru 50mm KwK39 i karabin MG42. Jak widać był to w zasadzie nowy pojazd. Czołg miał pełnić rolę szybkiego środka rozpoznania, jednak z produkcji wycofano się. W 1942 roku powstał tylko jeden, niekompletny prototyp. PzKpfw II VK1301 (Ausf. M) Był to w zasadzie zmodyfikowany czołg wersji VK903. Przeznaczeniem tej wersji miała być rola opancerzonego ruchomego punktu obserwacyjnego artylerii. Pojazd charakteryzował się nie zadaszoną wieżą. W 1942 roku powstały prawdopodobnie 4 czołgi tej wersji.
PzKpfw II Ausf. L "Luchs" Sd Kfz 123 (VK1303) Działania w bardzo trudnych warunkach terenowych ZSRR wykazały, że kołowe samochody pancerne nie są w stanie skutecznie wykonywać przewidzianych dla nich zadań, czyli rozpoznania. Doświadczenia z prac przy pojazdach typu VK901, VK903 czy VK1301 postanowiono wykorzystać przy powstawaniu kolejnego czołgu. Miał to być pojazd przeznaczony dla dywizjonów rozpoznawczych dywizji pancernych. Pierwszy prototyp, jeszcze wykonany ze stali miękkiej powstał w kwietniu 1942 roku. Jego początkowa masa osiągnęła blisko 12,9 tony, co uznano za wynik bardzo pogarszający właściwości manewrowe, tak bardzo cenione w wozach rozpoznawczych. W toku kolejnych prac udało się tą masę zmniejszyć do 11,8 tony. Czołg skierowano do produkcji seryjnej. Początkowo oznaczano go jako PzKpfw II ausf L, później z racji przewidzianych zadań nazwę zmieniono na Panzer- Spahwagen II Luchs. Podstawowe dane techniczne czołgu: - załoga 4 ludzi: dowódca- celowniczy, ładowniczy, mechanik- kierowca, radiotelegrafista, - łączność: radiostacja Fug12 o mocy 80W i zasięgu, klucz-80km, fonia- 25km. Dodatkowo czołg posiadał radiostację krótkiego zasięgu FSpf, - długość: 4,63m, - szerokość: 2,48m, - wysokość: 2,21m, - prześwit: 0,40m, - masa: 11,8 tony, - napęd: silnik gaźnikowy Maybach HL66p o mocy 200 KM (147 kw), - skrzynia biegów ZF Aphon SSG48, - prędkość maksymalna: 60 km/h na drodze, - paliwo: benzyna w jednym zbiorniku o pojemności 235 litrów, - zasięg na drodze: 290 km, w terenie: 175 km, - opancerzenie: kadłub (identycznie wieża) z przodu-30mm, z boku: 20mm, Pz II Ausf. L Luchs Po raz pierwszy w czołgu wielkości Pz II udało się umieścić armatę tak dużego kalibru, jakim była KwK 39 L/60 kalibru 50 mm, montowana w ostatnich (od kwietnia 1943 roku) 31 wyprodukowanych wozach. Pierwsze 100 wozów posiadało znane już z innych Pz II działko 20mm KwK38. W obu wariantach uzupełniającym uzbrojeniem był karabin maszynowy MG34. Do celowania używano celownika optycznego typu TZF10 o 2,5 krotnym powiększeniu. W odróżnieniu od pozostałych czołgów serii Pz II, Luchs posiadał wieże umieszczoną symetrycznie, pośrodku przedniej części kadłuba. W związku z obawami o zbyt duży przyrost masy wozu, pojazdy z armatą kalibru 50 mm miały odkrytą od góry wieżę. Układ jezdny był identyczny jak w czołgach VK901/903 i 1601. Czołgi były produkowane od sierpnia 1942 roku do maja 1943 roku przez dwa zakłady: MAN (113 sztuk) i Henshel (18 sztuk). Łącznie powstało 131 wozów (200101-200200). Stanowiły one prawdopodobnie wyposażenie dywizjonów rozpoznawczych m.in. 3, 4, 6, 116 DPanc, 3 DPanc "Totenkopf", 5 DPanc SS "Viking". Wersje specjalistyczne Flammpanzer II "Flamingo". Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej zakłądy MAN i Wegmann z Kassel otrzymały za zadanie opracowanie czołgu uzbrojonego w miotacz płomieni. Wykorzystano podwozia opracowane w ramach czołgów wersji D i E. Z wież wymontowano działka KwK30 pozostawiając jedynie karabin MG34. Z przodu pojazdu, na jego błotnikach umieszczono w dwóch obrotowych wieżyczkach miotacze płomieni. Ich skuteczny zasięg wynosił 35 metrów. Umieszczone za wieżyczkami zbiorniki z palną cieczą (łącznie 350 litrów) pozwalały na oddanie 80 dwu-trzy sekundowych strzałów. Miotacze były sterowane elektrycznie z wnętrza czołgu. Pierwsze seria liczyła 90 wozów i została
wyprodukowana pomiędzy styczniem a październikiem 1940 roku. Druga seria, której produkcję rozpoczęto w sierpniu 1941 roku miała liczyć 150 czołgów, powstało faktycznie 65. Tak więc łącznie powstało 155 czołgów- miotaczy płomieni, przy czym część z nich to przebudowane pierwotnie Pz II ausf D i E. Stanowiły one wyposażenie trzech batalionów miotaczy płomieni: Panzer Abteilung (Flamm) 101, 102, 103. Schwimmpanzer II. Impulsem do opracowania pływającej wersji czołgu Pz II była planowana w 1940 roku operacja desantowa na Wyspy Brytyjskie. O ile czołgi typów Pz III i IV miały pokonywać przeszkodę wodną po dnie, o tyle Pz II powstał jako klasyczny czołg pływający. Czołg na powierzchni wody był unoszony przez ponton. Sam ponton składał się z dwóch połówek, po zmontowaniu czołg wjeżdżał do środka. Czołg posiadał śrubę, która pozwalała na rozwinięcie prędkości do 10 km/h po wodzie. Czołgi weszły w skład "pływającego" 18 pułku czołgów. Swoje możliwości wykorzystały m.in. podczas przeprawy przez Bug w pierwszym dniu wojny z ZSRR tj. 22 czerwca 1941 roku. Część z czołgów starszych wersji (a-c) wykorzystywano w jednostkach saperskich m.in. z umieszczonymi z przodu na wysięgniku 75 kg ładunkami wybuchowymi. Ładunki były umieszczane przy np. fortyfikacjach i po wycofaniu czołgu odpalane elektrycznie. Znany jest fakt przebudowy jednego z wozów wersji b na czołg mostowy. Kilka innych Pz II wyposażono w trał przeciwminowy. Bardzo często czołgi tego typu wykorzystywano w późniejszym okresie jako transportery sprzętu saperskiego (Pionier-Panzerwagen) czy jako wozy obserwacyjne (Beobachtungs Panzer) czy kierowania ogniem (Feuerleitpanzer) artylerii samobieżnej. Podwozia czołgów Pz II wykorzystano przy produkcji samobieżnych dział przeciwpancernych Marder oraz haubic Wespe. Zastosowanie Nie sposób wymienić wszystkie, chociaż najważniejsze bitwy czy potyczki z udziałem czołgów rodziny Pz II. Wymienione zostaną więc te najistotniejsze i najbardziej charakterystyczne czy nietypowe. Pierwsze użycie bojowe, oraz pierwsze doświadczenia z tego wynikłe dała wojna domowa w Hiszpanii. Tam to w ramach 88 batalionu czołgów Legionu Condor użyto kilka lub kilkanaście Pz II ausf b. Niemieckie wojska pancerne rozpoczęły kampanię w Polsce mając w posiadaniu 1223 czołgi Pz II różnych wersji. Poszczególne dywizje posiadały różny stopień ukompletowania tymi pojazdami. I tak 1 DPanc posiadała 39 czołgów Pz II, 1, 2, 4, 5 DPanc posiadały po około 140 Pz II, 10 DPanc i DPanc "Kampf" posiadały po około 80 Pz II, 3DPanc była najsilniejszą dywizją Wehrmachtu i posiadała blisko 175 wozów tego typu. Czołgi wersji D i E stanowiły wyposażenie batalionów czołgów 3 i 4 Dywizji Lekkiej. W toku kampanii wyszła na jaw wrażliwość czołgów niemieckich na ogień armat przeciwpancernych kalibru 37mm. W działaniach na terenie Polski stracono łącznie 78 czołgów Pz II. Kolejna kampania to najpierw inwazja na Norwegię w kwietniu 1940 roku. Specjalnie sformowany do tego zadania 40 batalion do zadań specjalnych posiadał w swoim składzie 18 czołgów Pz II. W toku walk stracono min. 2 wozy. Jednak już wkrótce rozpoczęła się zdecydowanie poważniejsza rozgrywka. Atak Niemiec na zachód Europy. W rozpoczętym 10 maja 1940 roku ataku udział wzięło 955 (z ogólnie posiadanych 1092 sztuk) niemieckich PzKpfw II. Znajdowały się one głównie w jednostkach będących na pomocniczych (osłonowych) kierunkach natarcia. Straty wyniosły około 10 % stanu wyjściowego jednostek. W marcu 1941 roku pierwsze czołgi Pz II (w liczbie 45 sztuk) przybyły wraz z 5 Dywizją Lekką DAK do Afryki Północnej. W następnych latach przybywały kolejne, w tym w specjalnie opracowanej wersji tropikalnej Pz II ausf F (Tp). Walczyły tam do końca, czyli połowy 1943 roku. Po pokonaniu Europy Zachodniej przyszedł czas na południe kontynentu. 260 czołgów Pz II wzięło udział w operacji "Marita", czyli ataku na Bałkany w kwietniu 1941 roku. Co ciekawe, dwa czołgi Pz II, przybyły drogą morską na Kretę, gdzie wsparły walczących tam głównie niemieckich spadochroniarzy w walce o tę wyspę. 22 czerwca 1941 roku rozpoczęła się Babarossa, atak na ZSRR. W ramach niemieckich wojsk udział wzięło około 780 czołgów Pz II różnych wersji (z 1076 posiadanych). To był początek końca kariery czołgu. Napotkano bardzo trudnego, praktycznie niewrażliwego na ogień 20mm działek KwK30 przeciwnika w postaci czołgów T-34 czy serii KW. Dość powiedzieć, że w okresie letniej niemieckiej ofensywy w 1942 roku na froncie było ich tylko 381 sztuk. Czołgi stanowiły wyposażenie niemieckich jednostek pancernych, czy następnie pomocniczych praktycznie do końca II wojny światowej. Na dzień 1 października 1944 było ich jeszcze 386 w armii niemieckiej. Czołgi PzKpfw II były przedmiotem pomocy czy transakcji dla sojuszników III Rzeszy. Otrzymały je: Słowacja, Bułgaria czy Rumunia. To prawdopodobnie z tego ostatniego kraju pochodzą Pz II używane po drugiej wojnie światowej na terenie Libanu.