SCENARIUSZ: Podchody Zadbaj o klimat

SCENARIUSZ: Podchody Zadbaj o klimat Cel główny: zachęcenie uczniów do racjonalnego korzystania z zasobów energii Cele operacyjne: Uczeń: zapoznaje się z ogólnymi zasadami bezpiecznego poruszania się w lesie, zdaje sobie sprawę z konieczności oszczędzania energii, wyjaśnia pojęcia odnawialne źródła energii, nieodnawialne źródła energii, wymienia przyjazne dla środowiska źródła energii, wymienia odnawialne i nieodnawialne źródła energii, opisuje wpływ emisji dwutlenku węgla na klimat. Czas trwania zajęć: 45 minut Środki dydaktyczne: papierowe strzałki do wyznaczenia trasy (załącznik nr 1), karty z zadaniami do wykonania: Zał. nr 2 Zadania do wykonania dla klas I-III, Zał. nr 3 Zadania do wykonania dla klas IV-VI, Zał. nr 4 Zadania do wykonania dla klas ponadpodstawowych, karty pracy, długopisy, podkładki, kredki Metody: gra edukacyjna, burza mózgów, pogadanka, dyskusja UWAGA! Temat: Podchody Zadbaj o klimat zaplanowano jako utrwalenie i uzupełnienie wiadomości zdobytych w czasie realizacji zajęć pt. Energia a środowisko. Przygotowanie zajęć czynności, które prowadzący musi wykonać przed zajęciami: klasy I-III SP Prowadzący: 1. Opracowuje trasę podchodów oraz wyznacza miejsca, w których rozwieszone zostaną karty z zadaniami do wykonania. Ponieważ zajęcia zaplanowane są na 45 minut długość trasy nie powinna przekraczać 500 m. 2. Przygotowuje odpowiednią ilość strzałek, dzięki którym wyznaczy trasę podchodów. Drukuje lub kseruje w tym celu załącznik nr 1 w odpowiedniej ilości kopii. 3. Drukuje w jednej kopii zadania do rozwieszenia w terenie (Załącznik nr 2). 4. Drukuje odpowiednią ilość kopii kart pracy jedną dla każdego ucznia. 5. Bezpośrednio przed zajęciami rozwiesza na trasie podchodów zadania i strzałki, które doprowadzą uczniów do zadań. klasy IV-IV SP Prowadzący: 1. Opracowuje trasę podchodów oraz wyznacza miejsca, w których rozwieszone zostaną karty z zadaniami do wykonania. Ponieważ zajęcia zaplanowane są na 45 minut długość trasy nie powinna przekraczać 500 m. 2. Przygotowuje odpowiednią ilość strzałek, dzięki którym wyznaczy trasę podchodów. Drukuje lub kseruje w tym celu załącznik nr 1 w odpowiedniej ilości kopii. 3. Drukuje w jednej kopii zadania do rozwieszenia w terenie (Załącznik nr 3). 4. Drukuje diagram do zadania 2 z Załącznika 3 w ilości kopii odpowiadającej ilości uczniów biorących udział w podchodach. 5. Drukuje i rozcina podpowiedź do zadania 4 z Załącznika 3 tropy zwierząt w ilości około 10 kopii. 6. Drukuje odpowiednią ilość kopii kart pracy jedną dla każdego ucznia. 7. Bezpośrednio przed zajęciami rozwiesza na trasie podchodów zadania i strzałki, które doprowadzą uczniów do zadań. 1

SCENARIUSZ: Podchody Zadbaj o klimat szkoły ponadpodstawowe Prowadzący: 1. Opracowuje trasę podchodów oraz wyznacza miejsca, w których rozwieszone zostaną karty z zadaniami do wykonania. Ponieważ zajęcia zaplanowane są na 45 minut długość trasy nie powinna przekraczać 500 m. 2. Przygotowuje odpowiednią ilość strzałek, dzięki którym wyznaczy trasę podchodów. Drukuje lub kseruje w tym celu załącznik nr 1 w odpowiedniej ilości kopii. 3. Drukuje w jednej kopii zadania do rozwieszenia w terenie (Załącznik nr 4). 4. Drukuje odpowiednią ilość kopii kart pracy jedną dla każdego ucznia. 5. Bezpośrednio przed zajęciami rozwiesza na trasie podchodów zadania i strzałki, które doprowadzą uczniów do zadań. Przebieg zajęć: klasy I-III SP, IV-VI SP oraz szkoły ponadpodstawowe 1. Prowadzący wyjaśnia uczniom, że zajęcia będą miały formę podchodów, w czasie których zadaniem uczniów jest odnalezienie rozwieszonych w terenie zadań i wpisanie odpowiedzi na kartach pracy. 2. Prowadzący zwraca również uczniom uwagę, że za każdą odpowiedź uczniowie otrzymają maksymalnie 3 punkty. Przy niektórych zadaniach zaplanowano podpowiedź uczniowie mogą z niej skorzystać, jeśli będą mieli problem z udzieleniem poprawnej odpowiedzi, ale stracą na tym 1,5 pkt. 3. Przed wyjściem na podchody prowadzący rozdaje uczniom podkładki, karty pracy i długopisy oraz przypomina uczniom jakie zasady zachowania obowiązują w czasie zajęć terenowych. 4. Uczniowie podążają za strzałkami, odszukują ukryte w terenie zadania i uzupełniają karty pracy. 5. Na końcu zajęć prowadzący podlicza zdobyte przez każdego ucznia punkty i nagradza zwycięzcę/zwycięzców ustaloną na początku zajęć nagrodą np. oceną lub zwolnieniem z jakiegoś klasowego obowiązku. Podsumowanie: Prowadzący prowadzi pogadankę na temat oszczędzania energii w życiu codziennym i jego wpływu na środowisko oraz podkreśla rolę każdego konsumenta w procesie ochrony środowiska. 2

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat KLASY I III SP IMIĘ I NAZWISKO:... DATA:... Zadanie 1. PUNKTY Nr rysunku 1 2 3 4 5 6 7 Zadanie 2. a) b) c) d) e) f) g) PUNKTY Zadanie 3. a) b) c) e) d) PUNKTY 3

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat KLASY I-III Zadanie 4. 1 2 3 A A A B B B PUNKTY Zadanie 5. a) c) b) d) e) f) PUNKTY Zadanie 6. PUNKTY 4

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat KLASY IV VI SP IMIĘ I NAZWISKO:... DATA:... Zadanie 1. a) b) c) d) Energia Energia Energia Energia............ np.... np.... np.... np.... PUNKTY............ Zadanie 2. PUNKTY Zadanie 3. a) wiatr c) słońce e) biomasa PUNKTY b) woda d) wnętrze Ziemi 5

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat KLASY IV-VI Zadanie 4. 1) 2) PUNKTY 3) Zadanie 5. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. PUNKTY HASŁO Zadanie 6. Numer zdania Prawda Fałsz 1. 2. 3. 4. 5. PUNKTY 6. 6

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat SZKOŁY PONADPODSTAWOWE IMIĘ I NAZWISKO:... DATA:... Zadanie 1. biomasa energia geotermalna gaz z łupków gaz ziemny ropa naftowa węgiel PUNKTY Zadanie 2. Rozwiąż krzyżówkę. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. PUNKTY 10. Zadanie 3. Korzyści Zagrożenia Społeczne Ekonomiczne Środowiskowe PUNKTY 7

KARTA PRACY: Podchody Zadbaj o klimat SZKOŁY PONADPODSTAWOWE Zadanie 4. Polska posiada znaczne złoża węgla... Rozwinięte gospodarki światowe powoli odchodzą od wykorzystania węgla, przede wszystkim ze względu na związane z ich pozyskaniem i przetwarzaniem... W związku z tym Polskę także czeka wiele zmian w sektorze pozyskiwania energii. Główne problemy polskiej energetyki to: małe zasoby ropy naftowej (konieczność dużego...),... węgla nad innymi surowcami energetycznymi (około 97% polskiej energii uzyskuje się z węgla), mały udział odnawialnych źródeł energii w ogólnej energii, mała... źródeł energii. PUNKTY Zadanie 5. PUNKTY Zadanie 6. PUNKTY 8

ZAŁĄCZNIK NR 1: Strzałki do oznaczenia trasy podchodów 9

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. W okolicy 5 kroków od tego miejsca poukrywane zostały obrazki z urządzeniami, które do działania potrzebują prądu. Oznaczono je cyframi od 1 do 7. Odszukaj rysunki i wpisz do karty pracy litery, które zostały wyróżnione na podpisach rysunków zgodnie z zaznaczoną kolejnością. Otrzymasz hasło, które jest rozwiązaniem tego zadania. 10

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 1. TELEWIZOR 11

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 2. TELEFON 12

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 3. KOMPUTER 13

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 4. PRALKA 14

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 5. GRA KOMPUTEROWA 15

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 6. CZAJNIK 16

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 1. Rysunek 7. LAMPKA 17

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 2. Co może być źródłem energii? W pobliżu miejsca, w którym stoicie, poszukajcie leżących na ziemi ilustracji. Wybierzcie z nich te, które obrazują źródła energii. Prawidłowe odpowiedzi zaznaczcie na karcie. 18

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 2. Rysunki źródła energii 19

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 3. Otocz pętlą ilustracje przedstawiające nieodnawialne źródłem energii. Jeśli masz problem z rozwiązaniem tego zadania, podpowiedź znajdziesz odmierzając 30 kroków w kierunku północnym. Pamiętaj jednak, że korzystanie z podpowiedzi będzie Cię kosztować 1,5 pkt. 22

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 3. Podpowiedź pierwiastki promieniotwórcze nieodnawialne źródła energii gaz ziemny ropa naftowa węgiel 23

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 4. W karcie pracy w każdej z trzech kolumn otocz pętlą zachowanie lub przedmiot sprzyjające oszczędzaniu energii. 24

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 5. Na rysunku przedstawiono przycisk stand-by, który świecąc sygnalizuje, że urządzenie jest w stanie czuwania, przygotowane jest do szybkiego uruchomienia i pobiera w czasie tego oczekiwania prąd. W karcie pracy otocz pętlą urządzenia wyposażone w taki przycisk. Pamiętaj, by po zaprzestaniu korzystania z takiego urządzenia wyłączyć również przycisk stand-by. 25

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 5. Rysunek 1. 26

ZAŁĄCZNIK NR 2: Zadania do wykonania klasy I-III Zadanie 6. W karcie pracy w pustej ramce narysuj, jak dziś po powrocie do domu będziesz oszczędzał/ ła energię elektryczną. 27

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 1. Uzupełnij w karcie pracy schemat dotyczący odnawialnych źródeł energii. a) b) c) d) Energia słoneczna Energia wodna Energia wiatru Energia ziemi Jeśli macie problem z wpisaniem brakujących słów, możecie skorzystać z podpowiedzi, ale będzie kosztować Was to 1,5 pkt. Podpowiedź ukryta jest... 28

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 1. Podpowiedź Wybierzcie odpowiednie hasła do schematu z poniższej listy: węgiel kamienny węgiel brunatny biomasa ropa naftowa gaz ziemny gaz z łupków energia jądrowa torf kolektory słoneczne elektrownie wodne młyny wodne wiatraki wymienniki ciepła pompy ciepła 29

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 2. Poszukajcie... W tym miejscu znajduje się diagram dotyczący pięciu odnawialnych źródeł energii. Wklejcie go do karty pracy i rozwiążcie. 30

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 2. Diagram 31

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. W pobliżu rozwieszone są opisy odnawialnych źródeł energii oznaczone numerami. W karcie pracy wpiszcie przy odpowiednich nazwach odpowiadające im numery opisów. 32

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. Opis 1. Żółte i gorące na błękitnym niebie. Ogrzewa Ziemię, zwierzęta i Ciebie to źródło energii można wykorzystać do produkcji energii elektrycznej i cieplnej przy użyciu paneli słonecznych i fotoogniw. 33

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. Opis 2. Czujemy go na twarzy, włosy nam rozwiewa. Jest niezbędny dla żeglarzy, głośno szumi w drzewach energię z tego źródła uzyskuje się dzięki turbinom, które mogą być stawiane na lądzie i morzu, często obok siebie i tworzą wtedy tzw. farmy. 34

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. Opis 3. Co tak wygląd zmieniać może: gdy jej dużo zwie się morzem, a gdy ilość jest niewielka, to jest kropla lub kropelka energię z tego źródła można przetworzyć na elektryczną w hydroelektrowniach. 35

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. Opis 4. Do tego źródła energii zalicza się między innymi drewno, brykiet, rośliny energetyczne, słomę. W wyniku ich spalania uzyskuje się energię cieplną, którą można zmienić w energię elektryczną. 36

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 3. Opis 5. Energia ta występuje pod ziemią i przejawia się w postaci gorących skał lub wód 37

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 4. Na ziemi rozłożone zostały tropy różnych zwierząt, które prowadzą do karty z rebusami. Idźcie za tropami wiewiórki, a rozwiązania rebusów, do których Was doprowadzą, wpiszcie w kartę pracy. Jeśli nie wiecie jak wyglądają tropy wiewiórki, możecie skorzystać z podpowiedzi, ale będzie to Was kosztować 1,5 pkt. Podpowiedź znajdziecie 20 kroków od tego miejsca w kierunku południowym. 38

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 4. Rebus 1. T FON N=W DY K OSPAD BÓJ 39

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 4. Rebus 2. LET ÓREK CA TKA KAS AZ 40

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 4. Rebus 3. LIPAN OWER LET RTY DRO ĄBKA DY 41

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 4. Podpowiedź sarna wiewiórka dzik TROPY ZWIERZĄT lis kruk zając 42

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 5. Na spodzie tabliczki edukacyjnej opisującej berberys zwyczajny znajdziecie pytania do krzyżówki. Rozwiążcie ją. Pytania do krzyżówki 1................. wiatrowa urządzenie zamieniające energię kinetyczną wiatru na pracę mechaniczną w postaci ruchu obrotowego wirnika. 2. Wielkość fizyczna określająca zdolność materii do wykonania pracy, może być mechaniczna, cieplna, jądrowa. 3....elektrownia inna nazwa elektrowni wodnej. 4. Energia................ energia termiczna skał znajdujących się we wnętrzu Ziemi, zaliczana do odnawialnych źródeł energii. 5. Posiada skrzydła, służy do mielenia zboża. 6. Inaczej kolektor słoneczny. 7. Zakład wytwarzający energię elektryczną. 43

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 6. W odległości 5 kroków od tego miejsca zawieszona została karta ze zdaniami opisującymi zachowania związane z oszczędzaniem energii. Przeczytajcie je i zaznaczcie x na karcie czy opisuje prawdę czy fałsz. 44

ZAŁĄCZNIK NR 3: Zadania do wykonania klasy IV-VI Zadanie 6. Tabela Lp. Zdanie Prawda Fałsz 1. Po skończonym ładowaniu telefonu trzeba od razu odłączać ładowarkę od kontaktu. 2. Włączony przycisk stand-by zużywa energię. 3. W czasie wietrzenia pokoju należy zamykać zawory kaloryferów. 4. Do lodówek można wkładać ciepłe potrawy. 5. Stosowanie funkcji wygaszacza monitora pozwala zaoszczędzić prąd. 6. W celu zaoszczędzenia energii należ w czasie gotowania należy przykrywać garnki pokrywkami. 45

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Przeczytaj opisy źródeł energii rozwieszone na pobliskich drzewach i wypisz odpowiadające im numery w puste kratki w karcie pracy. 46

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 1. 1. Skała osadowa pochodzenia roślinnego, zawierająca 75-97% węgla, powstała głównie w karbonie ze szczątków roślinnych, które bez dostępu tlenu uległy uwęgleniu. Ma czarną barwę, matowy połysk, czarną rysę. 47

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 2. 2. Ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych, z niewielkimi domieszkami azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń. Ma podstawowe znaczenie dla gospodarki światowej jako surowiec przemysłu chemicznego, a przede wszystkim jako jeden z najważniejszych surowców energetycznych. 48

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 3. 3. Nazywany jest błękitnym paliwem; rodzaj paliwa kopalnego pochodzenia organicznego, gaz zbierający się w skorupie ziemskiej w pokładach wypełniających przestrzenie, niekiedy pod wysokim ciśnieniem. Jego pokłady występują samodzielnie lub towarzyszą złożom ropy naftowej lub węgla kamiennego. 49

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 4. 4. Gaz ziemny występujący w podziemnych złożach łupków osadowych. 50

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 5. 5. Energia ta występuje pod ziemią i przejawia się w postaci gorących skał lub wód. 51

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 1. Opis 6. 6. Do tego źródła energii zalicza się m.in. drewno, brykiet, rośliny energetyczne, słomę. W wyniku ich spalania uzyskuje się energię cieplną, którą można zamienić w energię elektryczną. 52

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 2. Pytania do krzyżówki 1. Urządzenia służące do przetwarzania energii słonecznej na energię cieplną. 2................ wiatrowa silnik wytwarzający energię elektryczną z wiatru. 3. Skrót Małych Elektrowni Wodnych. 4. Inaczej elektrownia wodna. 5. Inaczej baterie słoneczne. 6. Zabieg hydrauliczny stosowany w celu poprawy przepuszczalności skały w czasie wydobycia gazu z łupków. 7. Zasoby............... złoża wody, pary i mieszaniny parowo-wodnej o wysokiej temperaturze występujące we wnętrzu Ziemi. 8. Dom............... udoskonalony dom energooszczędny, w którym zużycie ciepła jest mniejsze niż 15 KWh/m 2. 9. Urządzenie lub budowla rzeczna, tworzona na stopniach wodnych, by umożliwić rybom wędrówkę wzdłuż rzek w czasie tarła. 10. Termin określający mieszaninę gazów powstających w czasie beztlenowej fermentacji. odpadów organicznych, wykorzystywane do produkcji energii. 53

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 3. Wydobycie gazu z łupków niesie ze sobą wiele korzyści, ale również wiele zagrożeń dla środowiska. Wybrane wyrażenia wpisz w odpowiednie miejsca tabeli. przyspieszenie rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego nowe miejsca pracy konflikty społeczne spadek cen gazu budowa nowych elektrowni gazowych dochody dla właścicieli ziemi (umowy dzierżawne) ryzyko nieopłacalnego wydobycia brak zysków dla społeczeństw lokalnych/pieniądze wyłącznie dla zagranicznych korporacji obniżenie krajowej emisji dwutlenku węgla zagrożenia dla krajobrazu zagrożenia dla atmosfery zagrożenie hałasem 54

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 4. Uzupełnij tekst dotyczący sytuacji energetycznej w Polsce wyrażeniami wybranymi z ramki. kamiennego i brunatnego szkody ekologiczne importu dominacja dywersyfikacja 55

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 5. Podpisz elementy domu energooszczędnego używając do tego pojęć wybranych z ramki. kolektor słoneczny pompa ciepła płyta fundamentowa szczelne drzwi drzewa i krzewy po stronie północnej dach z dachówki ceramicznej okna trzywarstwowe rekuperator ściany izolowane wełną wiatrak niskiej mocy garaż wbudowany w bryłę domu 56

ZAŁĄCZNIK NR 4: Zadania do wykonania szkoły ponadpodstawowe Zadanie 6. Podpisz elementy turbiny wiatrowej używając poniższych pojęć: gondola łopaty wirnika maszt 57