mgr Grzegorz Witkowski Układ sercowo-naczyniowy
- Położone w worku osierdziowym w śródpiersiu dolnym środkowym w klp miedzy workami opłucnej - Oddzielone od kręgosłupa przełykiem i aortą - Od j brzusznej przeponą - Przykryte od przodu mostkiem i chrząstkami żebrowymi
Przedsionek prawy: -skład: zatoka żył głównych, cz właściwa uwypuklająca się w uszko PP - Ściana T ujście ż GD i zatoki wieńcowej - Ściana B ujścia ż przednich serca, drobne uśjcia żył najmniejszych - Ściana G ujście ż GG - Ściana P wejście do Uszka PP - Ściana Przyśrodkowa przegroda, dół owalny - Ściana D zastawka trójdzielna -
Przedsionek lewy: -uchodzą żyły płucne po dwie z prawej i dwie lewej - Ze ściany P uwypukla się uszko przedsionka lewego - Ściana zastawka mitralna
Komora prawa - Cienka warstwa mm 5mm - Ściany: przednia, tylna i przyśrodkowa (przegrodowa) - Ujście pnia płucnego zastawka półksiężycowata pnia płucnego - Mm brodawkowate przedni, tylny i gr przegrodowych
Komora lewa - Ściana 15 mm - Wierzchołek koniuszek - Stożek tętniczy lewy droga odpływu krwi w kierunku ujścia aorty zastawka półksiężycowata aorty - Mm brodawkowate: przedni i tylny
Przegroda serca: - Międzyprzedsionkowa - Między komorowa (cz błoniasta i cz mięśniowa) Ściana serca od zew do wew: - Nasierdzie (blaszka trzewna osierdzia surowiczego) - Śródsierdzie (szkielet serca, mm sercowy, uk przewodzący) - Wsierdzie
Osierdzie - Worek otaczający serce ( warstwy: surowicza i włóknista) W warstwie surowiczej: blaszka trzewna zrośnięta z m sercowym i blaszka ścienna (pomiędzy tymi blaszkami znajduje się jama osierdzia zawierająca płyn surowiczy znoszący tarcie)
Tętnice wieńcowe P i L: P w bruździe wieńcowej od aorty w stronę prawą, a na pow przeponowej w stronę lewą Gałęzie: - Przedsionkowe wstępujące ściana PP i węzeł zatokowo-przedsionkowy - Komorowe zstępujące ścina przednia i tylna KP - Międzykomorowa tylna w bruździe międzykomorowej tylnej oddaje gałęzie do komór i do przegrody międzykomorowej
Tętnica wieńcowa lewa - Rozpoczyna się pniem odchodzącym od aorty miedzy pniem płucnym i uszkiem lewym - Po ok 1 cm pień oddaje Gałąź międzykomorową przednią bruzda międzykomorowa przednia, oddaje g prawe do PK, g lewe do KL i g do przegrody międzykomorowej Gałąź okalająca oddaje g wstępujące do PL i zstępujące zaopatrujące KL
Żyły serca - Sercowa wielka: bruzda międzykomorowa przednia > bruzda wieńcowa - Sercowa średnia w bruździe międzykomorowej tylnej - Tylna komorowa lewa ku górze na tylnej pow LK - Skośna PL ku dołowi i w str prawą po pow tylnej LP Wszystkie uchodzą do zatoki wieńcowej w bruździe wieńcowej na pow przeponowej serca do PP - Żż sercowe przednia uchodzi do PP - Żż najmniejsze bezpośrednio do jam
Krążenie systemowe: Lewa komora > aorta > tętnice obwodowe > sieci naczyń włosowatych > żyły > żyła główna dolna i górna > prawy przedsionek Krążenie płucne: Prawa komora > pień płucny> tętnice płucne> tętnice płatowe i segmentowe płuc > włośniczki pęcherzyków płucnych> żyły międzyzrazikowe i międzysegmentowe > żyły płucne > lewy przedsionek
Tętnice krążenia wielkiego: Aorta: cz wstępująca > łuk aorty > cz zstępująca (przepona dzieli na aortę piersiową i aortę brzuszną) - Wstępująca : t wieńcowa prawa, tętnica wieńcowa lewa - Łuk aorty: Pień ramienno-głowowy> t szyjna wspólna prawa i t podobojczykowa prawa T szyjna wspólna lewa T podobojczykowa lewa
T podobojczykowa: tt kręgowa, t piersiowa wew, pień tarczowo szyjny > t tarczową dolną i t poprzeczna szyi i t nadłopatkową, pień żebrowo-szyjny > t szyjną głęboką i t międzyżebrową najwyższą T piersiowa wew > t mięśniowo-przeponową i t nadbrzuszną górą, oddaje gałęzie do trzew klp Gałęzie aorty piersiowej: ścienne (9 par tt międzyżebrowych, para tt podżerbrowych, para tt przeponowych górnych Trzewne ( gg oskrzelowe, tt odżywcze płuca, gg osierdziowe, gg śródpiersiowe, gg przełykowe.
Żyły krążenia wielkiego: - Ż główna górna: zbiera krew z nadprzeponowej cz ciała, powstaje z obu żył ramienno-głowowych, główny dopływ to ż nieparzysta - ŻŻ ramienno-głowowe: z kończyn górnych, szyi, głowy i klp, z ż podobojczykowej i ż szyjnej wew > tworzy obustronnie kąt żylny - Żż piersiowe wew - Żż nieparzyste : ż nieparzysta, nieparzysta krótka, nieparzysta krótka dodatkowa, żż kręgosłupa, żż skórne przedniej ściany tułowia
Naczynia Tętnice kończyny górnej: T pachowa: przedłużenie podobojczykowej, gałęzie: t piersiowa górna, t piersiowo-barkowa, t piersiowo boczna, t podłopatkowa, tt okalające ramię przednią i tylną Przechodzi na dolnym brzegu mm piersiowego większego w: T ramienną: przyśrodkowa str ramienia, gałęzie: t głęboka ramienia, tt poboczne łokciowe górna i dolna Dzieli się pod rozcięgnem m dwugłowego ramienia na:
T łokciowa: większa gałąź t ramiennej, gg tt wsteczne łokciowe, t międzykostna wspólna: przednia i tylna, nadgarstkowe dłoniowe i grzbietowe, stanowi główny dopływ łuku dłoniowego powierzchownego T promieniowa: gałęzie: t wsteczne promieniowa do sieci stawowej łokcia, gg nadgarstkowe, przedłuża się w łuk dłoniowy głęboki (oddaje) > tt dłoniowe śródręcza, tt przeszywające łączące się z tt strony grzbietwowej. Łuk dłoniowy powierzchowny oddaje > tt dłoniowe wspólne palców> dzielące się na tt dłoniowe własne palców.
Naczynia: Żyły kończyny dolnej: Układ powierzchowny Układ głęboki: żyły towarzyszące tt, zwykle po dwie Żyły ręki: Żylne łuki dłoniowe+sieć żylna grzebietowa Po str bocznej przedłuża się w ż odpromieniową Po str przyśrodkowej > żyła odłokciowa Żyły przedramienia: - Ż odłokciowa - Ż odpromieniowa - Ż powierzchowna przedramienia Żyły ramienia: Odłokciowa łączy się z żż ramiennymi tworząc żyłę pachową Odprominiowa uchodzi do żyły pachowej
Aorta brzuszna Trzy grupy gałęzi: - Parzyste ścienne: tt przeponowe dolne i 4 pary tt lędźwiowych - Parzyste trzewne: tt nadnerczowe środkowe, nerkowe, jądrowe bądź jajnikowe - Nieparzyste gg trzewne: pień trzewny, t krezkowa górna i dolna
Naczynia Najgrubsza gałąź: pień trzewny Dzieli się na tt żołądkową lewą (łączy się z t żołądkową prawą ), wątrobową wspólną i śledzionową. T wątrobowa oddaje: gałęzie trzustkowe, tt żołądkowo-dwunastniczą i gg końcową t wątrobową właściwą T krezkowa górna: gałęziami trzustkowo-dwunastniczymi zaopatruje trzustkę i dwunastnicę T krezkowa dolna: gałąź końcowa t odbytnicza górna TT biodrowe wspólne: podział na tt biodrowe wew i zew > wew > pień przedni i tylny Pień tylny> tt biodrowo-lędźwiowe, krzyżowe boczne i pośladkowa górna Pień przedni > t zasłonowa, pośladkowa dolna, pępkowa, pęcherzykowa dolna, maciczna(nasieniowodu), pochwowa, odbytnicza środkowa, sromowa wew
Naczynia Żyły brzucha Żyła udowa> ż biodrowa zew > ż biodrowa wew = ż biodrowa wspólna (obie = ż biodrowa wspólna) => daje początek ż głównej dolnej biegnie do góry po prawej stronie kręgosłupa >> przechodzi na pow trzewną wątroby > otwór żyły głównej wnika do śródpiersia > tylna ściana PP. Zbiera naczynia: ścienne ż przeponowe dolne, lędźwiowe, trzewne żż nadnerczowe prawa, jądrowa (jajnikowa) prawe nerkowe, wątrobowe,
Naczynia Żyły miednicy: Większości do ż biodrowej wew ( z ż sromowej wew, splotów: odbytniczego, pęcherzowego, sterczowego, macicznego, pochwowego, i ż biodrowolędźwiowych, krzyżwych bocznych, pośladkowych górnych i dolnych.
Naczynia Żyła wrotna: Korzenie: ż śledzionowa, ż kreskowa dolna i górna > Wstępuje między dwie blaszki otrzewnowe więzadła wątrobowa dwunastniczego > w obrębie wrót wątroby dzieli się na P i L > dzielą się na małe naczynia> żyły górnej dolnej
Naczynia kończyny dolnej T udowa przedłożenie t biodrowej zew rozpoczyna się pod więzadłem pachwinowym Gałęzie: t nadbrzuszna powierzchowna, t okalająca biodro powierzchowna, tt sromowe zew unaczynią narządy płciowe zew, t głęboka uda (tt okalające udo i tt przeszywające), t zstępująca kolana Przechodzi w dole podkolanowym w: T podkolanową: Gałęzie: 5 tt do okolicy stawu kolanowego (sieć stawowa kolana)
Naczynia kończyny dolnej T piszczelowa przednia: Gałęzie: do sieci stawowej kolana, tt kostkowe przednie: boczna i przyśrodkowa, gg mięśniowe, g końcowa (t grzbietowa stopy) T piszczelowa tylna: - Bezpośrednie przedłużanie t podkolanowej Gałęzie: do okolicy stawu kolanowego, t strzałkowa, gg kostek: przyśrodkowej i bocznej, gg piętowe, tt podeszwowe: przyśrodkowe i boczna T stopy: - grzbiet: T grzbietowa stopy >> t łukowata - podeszwa: t podeszwowa boczna - Tętnice te oddają tt śródstopia: grzbietowe i podeszwowe dzielące się na tt palców.
Naczynia kończyny dolnej Żyły kończyny dolnej: Żyły głębokie towarzyszą tętnicom kończyny dolnej. Układ żył powierzchownych rozpoczyna się żyłami palców > łączą się poprzez łuki i sieci żyle w > ż piszczelowe (uk głęboki) i żż powierzchowne : ż odpiszczelową i odstrzałkową > ż odpiszczelowa wnika do ż udowej.
Dziękuję za uwagę! Grzegorz Witkowski grzegorzwitkowski@umlub.pl