dyskurs nauki i praktyki Uwagi na tle ostatnich zmian legislacyjnych w zakresie prawa cywilnego i procedury cywilnej prof. dra hab. Ireneusza Kunickiego Sopot 2015
! Currenda Sp. z o.o. al. Niepodległości 703A 81-853 Sopot tel./faks: 58 550 38 75 www.sklep.currenda.pl Copyright by Currenda Spółka z o.o. ISBN: 978-83-60833-67-4 Sopot 2015
Spis treści Biogramy autorów... 7 Wykaz skrótów... 9 Przedmowa... 13 Wprowadzenie... 17 Andrzej Antkiewicz, Maciej Plaskacz 1. Sprawozdanie z konferencji Aktualne projekty ustaw dotyczących zmian prawa spadkowego i procedury cywilnej (Toruń, 4 5 grudnia 2014 r.)... 23 Planowane zmiany w zakresie procesu cywilnego... 29 Agnieszka Laskowska-Hulisz 2. Projektowane zmiany przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie postępowania dowodowego... 31 2.1. Uwagi wprowadzające... 31 2.2. Definicja dokumentu. Podpis i data... 32 2.3. Rodzaje dokumentów oraz ich moc dowodowa... 39 2.4. Badanie pochodzenia dokumentu. Obowiązek przedstawienia dokumentu do badania... 45 2.5. Dowody, o których mowa w art. 308 k.p.c.... 49 2.6. Wnioski... 51 Zmiany w zakresie nagrywania rozpraw i elektronicznego uzasadnienia orzeczeń... 53 Jacek Gołaczyński 3. Ostatnie zmiany legislacyjne dotyczące protokołu elektronicznego... 55 3.1. Protokół elektroniczny... 55 M
K 3.2. Protokół elektroniczny według ustawy z dnia 29 kwietnia 2010 r.... 56 3.3. Zmiany legislacyjne, które weszły w życie 27 października 2014 r.... 62 3.4. Zmiany legislacyjne, które weszły w życie dnia 27 marca 2015 r.... 64 3.5. Podsumowanie... 66 Krzysztof Górski 4. Wpływ kolejnych nowelizacji procedury cywilnej dotyczących nowych technologii informatycznych na organizację procesu cywilnego i metodykę pracy sędziego wybrane zagadnienia... 69 4.1. Władza sądownicza wobec permanentnego postępu technologicznego... 69 4.2. Zmiany ustawowe w zakresie protokołowania czynności sądowych... 73 4.3. Protokół elektroniczny a zasady i cele procesu cywilnego... 75 4.4. Obecny stan prawny....79 4.5. Pojęcie i znaczenie prawne streszczenia wyników postępowania dowodowego w świetle nowelizacji z dnia 29 sierpnia 2014 r.... 82 4.6. Metodologiczne aspekty stosowania normy art. 158 k.p.c. po nowelizacji... 85 4.7. Dopuszczalność sporządzania streszczenia poza rozprawą... 88 4.8. Sposób sporządzania ugody w świetle nowelizacji z dnia 29 sierpnia 2014 r.... 89 4.9. Uzasadnienie wygłoszone90 4.10. Doręczanie transkrypcji uzasadnienia wygłoszonego...94 4.11. Dalsze aspekty informatyzacji pracy sądów... 96 4.12. Perspektywy i determinanty dalszego rozwoju... 100 Hanna Kaflak-Januszko 5. E-protokół w ocenie Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia... 105 4
Spis treści Zmiany w prawie i postępowaniu spadkowym... 113 Jarosław Gardocki 6. Planowane zmiany w postępowaniu spadkowym oraz zasady ponoszenia kosztów postępowania w przedmiocie spisu inwentarza spadku na tle projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2707)... 115 6.1. Uwagi wstępne stan obecny a projektowane zmiany115 6.2. Koszty postępowania stan obecny a projektowane zmiany118 Maciej Plaskacz 7. Nowelizacja materialnego i procesowego prawa spadkowego uwagi na tle ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw... 125 7.1. Uwagi wstępne... 125 7.2. Zmiany w zakresie materialnego prawa spadkowego... 126 7.3. Zmiany w zakresie procesowego prawa spadkowego... 131 Planowane zmiany w postępowaniu egzekucyjnym... 137 Andrzej Antkiewicz 8. Zmiany w postępowaniu egzekucyjnym w świetle rządowej noweli Kodeksu postępowania cywilnego zawartej w druku nr 2678 Sejmu VII kadencji... 139 8.1. Uwagi wstępne... 139 8.2. Zmiany rewolucyjne i zmiany kosmetyczne... 141 8.3. Rozszerzenie kompetencji referendarzy sądowych... 143 8.4. Zmiana regulacji w zakresie zdolności do pełnienia funkcji pełnomocnika... 146 8.5. Zmiany w zakresie elektronizacji postępowania egzekucyjnego... 148 8.6. Wyłączenie zaskarżalności niektórych czynności komornika... 149 8.7. Ustawowe rozstrzygnięcie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej... 151 b
K 8.8. Uregulowanie zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty w podatku lub zwrotu podatku... 155 8.9. Zmiany w egzekucji z nieruchomości... 156 8.10. Inne zmiany w sądowym postępowaniu egzekucyjnym... 160 8.11. Propozycja dalszych zmian legislacyjnych w zakresie sądowego postępowania egzekucyjnego... 162 Ireneusz Kunicki 9. Wybór sposobu egzekucji i ustalenie majątku dłużnika w świetle projektowanych zmian Kodeksu postępowania cywilnego (druk sejmowy nr 2678)... 167 9.1. Wprowadzenie... 167 9.2. Obowiązujący stan prawny i podstawowe skutki jego zmiany... 168 9.3. Zastosowanie sposobów egzekucji po zmianach... 172 9.3.1. Uwagi ogólne... 172 9.3.2. Brak ograniczeń dyspozycji organu postępowania... 173 9.3.2.1. Zastosowanie sposobu egzekucji z urzędu... 173 9.3.2.2. Zastosowanie kilku sposobów egzekucji równocześnie... 175 9.3.2.3. Sposób egzekucji najmniej uciążliwy dla dłużnika... 176 9.3.2.4. Właściwość komornika... 180 9.4. Ograniczenia prawne dyspozycji organu postępowania... 182 9.5. Ograniczenia faktyczne dyspozycji organu postępowania... 184 Bibliografia... 191 6
Biogramy autorów Andrzej Antkiewicz Sędzia Sądu Rejonowego w Grudziądzu (od 7 grudnia 2005 r.). W okresie 1 lipca 2008 30 września 2008 r. delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości w Departamencie Sądów Powszechnych. Brał udział w procesie tworzenia prawa, w tym m.in. w przygotowaniu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, rozpatrywanej jako Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Sejmu VI kadencji nr 4332), która została uchwalona przez Sejm RP w dniu 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 233, poz. 1381). Od 1 czerwca 2009 do 31 sierpnia 2010 r. Delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji, Wydziale Egzekucji Sądowej. Członek Zespołu ds. Prawa Cywilnego w Stowarzyszeniu Sędziów Polskich Iustitia. Autor publikacji z dziedziny prawa procesowego, specjalizuje się w prawie egzekucyjnym. Jarosław Gardocki prawnik, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 6 lat Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Brodnicy. Jacek Gołaczyński prof. dr hab., Kierownik Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu. członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości. Autor wielu publikacji z zakresu prawa cywilnego i postępowania cywilnego. h
K Krzysztof Górski Sędzia Sądu Okręgowego w Szczecinie. Hanna Kaflak-Januszko asesor (od 1997 r.), sędzia (od 1999 r.), obecnie Sędzia Sądu Rejonowego w Słupsku, Przewodnicząca Zespołu ds. Prawa Cywilnego, członek Zarządu SSP Iustitia. Ireneusz Kunicki dr hab., prof. nadzw. UŁ. Pracuje w Katedrze Postępowania Cywilnego (II) na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Członek Rady Naukowej Ośrodka Naukowo-Szkoleniowego przy Krajowej Radzie Komorniczej. Autor wielu publikacji naukowych z zakresu prawa postępowania cywilnego, poświęconych zwłaszcza problematyce postępowania egzekucyjnego. Agnieszka Laskowska-Hulisz dr, adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, radca prawny. Autorka publikacji z zakresu postępowania cywilnego, w tym m.in. procesu cywilnego oraz europejskiego prawa procesowego cywilnego. Maciej Plaskacz Sędzia Sądu Rejonowego w Grudziądzu. 8