ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OGRODNIK, 611303 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 5.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
SIS TREŚI Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OGRODNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OGRODNIK... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OGRODNIK... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU OGRODNIK Z INNYMI ZAWODAMI... 6 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OGRODNIK... 6 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OGRODNIK... 7 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 10 1. Sadownictwo... 11 2. Warzywnictwo... 22 3. Rośliny ozdobne... 29 4. Technika w ogrodnictwie i przepisy ruchu drogowego kategorii T... 40 5. Działalność gospodarcza i organizacja prac ogrodniczych... 52 6. Język obcy zawodowy w ogrodnictwie... 60 7. rodukcja ogrodnicza - zajęcia praktyczne... 63 ZAŁĄZNIKI... 77 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
TY SZKOŁY: Zasadnicza Szkoła Zawodowa 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. arbara ejka, mgr inż. Dariusz Szafranek, mgr inż. Katarzyna Zawidzka Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu ogrodnik opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z późniejszymi zmianami. Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. -o zmianie ustawy rawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływająw szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe technikii technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnegoi zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości nauczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OGRODNIK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik ogrodnik uwzględnia aktualny stan wiedzyo zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętności zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętności wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętności wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętności komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętności sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętności wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętności rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętności pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu ogrodnik uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: biologia, geografia także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. W zakresie biologii są to iotechnologia i inżynieria genetyczna, która będzie wykorzystywana w dobieraniu technologii produkcji ogrodniczej w różnych działach i Różnorodność biologiczna i jej zagrożenia, która powinna poprzedzić dobieranie warunków do produkcji ogrodniczej oraz ogrodnictwo ekologiczne. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
W zakresie geografii - treści Relacja człowiek-środowisko przyrodnicze a zrównoważony rozwój powinny wystąpić przed planowaniem upraw, a zwłaszcza następstwa roślin na tym samym gruncie. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OGRODNIK raca w zawodzie ogrodnika polega na produkcji i pielęgnacji roślin zarówno na świeżym powietrzu, jak i w obiektach zamkniętych, a także na porządkowaniu i sprzątaniu terenu otaczającego zieleń. rzedmiotem produkcji mogą być warzywa, owoce, kwiaty, grzyby jadalne uprawiane w szklarni lub na polu. Ogrodnik producent zakupuje nasiona i sadzonki lub pobiera sadzonki z materiału matecznego. rzygotowuje glebę, przeprowadza zabiegi specjalistyczne, tj. orka, bronowanie, kultywatorowanie. W szklarniach przygotowuje również podłoże pod wysiew nasion lub wysadzanie. Następnie pikuje rośliny, podlewa, nawozi, odchwaszcza, usuwa zbędne pędy wierzchołkowe i boczne, opryskuje rośliny przeciw chorobom i szkodnikom, a w końcu zbiera, sortuje oraz dokonuje sprzedaży. Ogrodnik terenów zieleni zajmuje się konserwacją i pielęgnacją określonego obszaru ziemi, za który odpowiada. Wykonuje takie prace jak: przekopanie, zaoranie, bronowanie, nawożenie, sadzenie drzew, krzewów, bylin, obsadzanie kwietników. Do jego zadań należą również wszystkie prace pielęgnacyjne oraz porządkowe (zgrabianie skoszonej trawy, zeschłych liści, zamiatanie alejek, wywożenie śmieci). Ogrodnik może pracować w ogrodniczych przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych zajmujących się uprawą warzyw, roślin sadowniczych i ozdobnych, ogrodnictwem ekologicznym, uprawą roślin zielarskich, szkółkarstwem i konserwacją terenów zieleni. Może również prowadzić indywidualne gospodarstwo ogrodnicze. 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OGRODNIK Ogrodnictwo jest jedną z gałęzi gospodarki w naszym kraju, w której coraz większą rolę odgrywa mechanizacja. racodawcy poszukują pracowników, którzy będą potrafili obsługiwać nowoczesne maszyny i urządzenia. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych ogrodników, którzy będą nie tylko dużo produkować ale również produkować zdrową żywność. Ogrodnictwo związane jest też z kształtowaniem życiowej przestrzeni człowieka za pomocą szaty roślinnej, elementów wodnych i architektonicznych oraz z uwzględnieniem rozmaitych czynników. Według prognoz specjalistów, zajmujących się badaniem rynku pracy ogrodnicy stanowią grupę zawodów przyszłości. Dobrze wykwalifikowani ogrodnicy należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych specjalistów w zawodzie, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia obrotów firm prowadzących działalność w zakresie ogrodnictwa. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własne jednoosobowe firmy w branży ogrodniczej(produkcyjne i usługowe). Analiza internetowych ofert pracy, prowadzona w oparciu o portale internetowe prowadzące wyszukiwanie ofert pracy wykazuje, że obszarem, w którym stosunkowo łatwo można znaleźć pracę jest obszar szeroko rozumianego ogrodnictwa. W oparciu od dane Głównego Urzędu Statystycznego opublikowane po przeprowadzeniu Narodowego Spisu owszechnego w 2010 roku w porównaniu do 2002 r. powierzchnia uprawy upraw ogrodniczych wzrosła w każdym dziale ogrodnictwa. owierzchnia upraw sadowniczych wzrosła o 51 418 hektarów(źródło Tabela 1 WYNIKI OWSZEHNEGO SISU ROLNEGO 2010).Warzywa gruntowe według wyników spisu 2010 r. uprawiano w 110,2 tys.gospodarstw rolnych, tj. 7,6% gospodarstw rolnych prowadzących uprawy ziemiopłodów rolnych lub ogrodniczych (o 506,9 tys. gospodarstw, tj. o 82,1% mniej niż w 2002 r.), a średnia powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w 1 gospodarstwie wynosiła 1,27 ha (w porównaniu do 2002 r. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
średnia ta wzrosła ponad cztery i pół razy).warzywa gruntowe według wyników spisu 2010 r. uprawiano w 110,2 tys. gospodarstw rolnych, tj. 7,6% gospodarstw rolnych prowadzących uprawy ziemiopłodów rolnych lub ogrodniczych (o 506,9 tys. gospodarstw, tj. o 82,1% mniej niż w 2002 r.), a średnia powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w 1 gospodarstwie wynosiła 1,27 ha (w porównaniu do 2002 r. średnia ta wzrosła ponad cztery i pół razy). Uprawą kwiatów i roślin ozdobnych gruntowych zajmowało się ponad sześć razy mniej gospodarstw niż w 2002 r., lecz powierzchnia ich uprawy była o blisko 20% większa niż w 2002 r. odobną tendencję zanotowano dla kwiatów i roślin ozdobnych uprawianych pod osłonami. Uprawami tymi zajmowało się o około 30% gospodarstw mniej niż w 2002 r., lecz powierzchnia tych upraw zwiększyła się o 13,5%. Uprawą szkółek drzew i krzewów ozdobnych zajmowało się mniej więcej tyle samo gospodarstw, co w 2002 r., lecz powierzchnia tych upraw w 2010 r. była o ponad 50% większa. Grzyby jadalne uprawiało o 8% mniej gospodarstw niż w 2002 r., lecz łącznapowierzchnia uprawy grzybów jadalnych w 2010 r. była o przeszło 40% wyższa. Mając na uwadze duże nakłady siły roboczej przy w/w pracach oraz wzrost produkcji co się wiąże z wprowadzaniem najnowszych technologii uprawy roślin ogrodniczych koniecznej jest zwiększanie i kontynuowanie kształcenia w zawodzie technik ogrodnik. 9. OWIĄZANIA ZAWODU OGRODNIK Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. o uzyskaniu w zawodzie ogrodnik kwalifikacji R.5 można kontynuować naukę w zakresie kwalifikacji R.18 i uzyskać uprawnienia w zawodzie technik ogrodnik. oza tym uwzględnia się w nim efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach. Jest to (KZ (R.c).): ogrodnik, technik ogrodnik, pszczelarz,technik pszczelarz, rolnik, technik rolnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, operatormaszyn leśnych, technik leśnik, rybak śródlądowy, technik rybactwa śródlądowego, technik weterynarii. Kolejna grupa efektów wspólnych w ramach obszaru to KZ(R.e) dotyczy oprócz zawodu ogrodnik również zawodu technik ogrodnik. 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OGRODNIK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ogrodnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania prac związanych z zakładaniem, pielęgnacją upraw ogrodniczych oraz zbiorem, przechowywaniem produktów ogrodniczych, przygotowaniem do sprzedaży i sprzedażą produktów ogrodniczych; 2) prowadzenia i obsługi ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami); 3) zakładania terenów zieleni; 4) wykonywania dekoracji roślinnych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie ogrodnik efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ i KS) efekty kształcenia w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach KZ (R.c) i KZ(R.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji R.5. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OGRODNIK Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zgodnie z ramowym planem nauczania w zasadniczej szkole zawodowej należy zorganizować zawodowe kształcenie przedmiotowe w minimalnym wymiarze: Kształcenie zawodowe teoretyczne 630 godz. Kształcenie zawodowe praktyczne 970 godz. Łącznie 1600 godzin Zgodnie z podstawą programową: Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów realizowane w minimalnym wymiarze - 230 godz. R.5. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych - min. 650 godz. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I Klasa I II III II I II I II Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania rzedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 Sadownictwo i szkółkarstwo 1 1 1 1 2 2 4 128 2 Warzywnictwo 2 2 1 1 2 2 5 160 3 Rośliny ozdobne 1 1 1 1 2 2 4 128 4 Technika w ogrodnictwie i przepisy ruchu drogowego 1 1 2 2 3 96 5 odstawy działalności gospodarczej i organizacja prac ogrodniczych 1 1 2 2 3 96 6 Język obcy w ogrodnictwie 1 1 1 32 Łączna liczba godzin 5 6 9 20 640 rzedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym */** 7 rodukcja ogrodnicza - zajęcia praktyczne 6 6 12 12 12 12 30 970+10 Łączna liczba godzin 6 12 12 30 1610 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie; Egzamin potwierdzający kwalifikację R.5. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Wykaz działów programowych dla zawodu ogrodnik Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. Sadownictwo i szkółkarstwo 1.1 Szkółkarstwo sadownicze 30 1.2 Zakładanie i prowadzenie sadu 30 1.3 Uprawa drzew owocowych 40 1.4 Uprawa roślin jagodowych 20 1.5 Dojrzewanie, zbiór i przechowywanie owoców 8 2. Warzywnictwo 2.1 Wiadomości wstępne z uprawy i nawożenia roślin 35 2.2 Ogólna uprawa warzyw 25 2.3. Uprawa warzyw w gruncie 70 2.4. Uprawa warzyw pod osłonami 30 3. Rośliny ozdobne 3.1 Znaczenie i wymagania siedliskowe roślin ozdobnych 10 3.2 Rozmnażanie roślin ozdobnych 20 3.3 Uprawa roślin ozdobnych w gruncie 50 3.4 Uprawa roślin ozdobnych pod osłonami 40 3.5 Zakładanie terenów zieleni 8 4. Technika w ogrodnictwie i przepisy ruchu drogowego 4.1 Wiadomości wprowadzające z techniki 15 4.2 Maszyny i urządzenia stosowane w produkcji ogrodniczej 15 4.3 ojazdy i transport w ogrodnictwie 26 4.4 Eksploatacja maszyn i urządzeń ogrodniczych 10 4.5 ezpieczeństwo w ruchu drogowym 10 4.6 Zasady ruchu drogowego 10 4.7 Jazda w różnych warunkach drogowych 10 5. odstawy działalności gospodarczej i organizacja prac 5.1 rzedsiębiorstwo ogrodnicze w systemie agrobiznesu 30 ogrodniczych 5.2 Rachunkowość w ogrodnictwie 36 5.3 Wybrane aspekty formalno- prawne w działalności 15 gospodarczej w ogrodnictwie 5.4 rowadzenie działalności gospodarczej w ogrodnictwie 15 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
6. Język obcy w ogrodnictwie 6.1 Wybrane elementy gramatyczno-fonetyczne języka obcego w 16 ogrodnictwie 6.2 Zastosowanie języka obcego w pracy zawodowej 16 7. rodukcja ogrodnicza - zajęcia praktyczne 7.1 Wprowadzenie do produkcji ogrodniczej 90 7.2 odstawy mechanizacji ogrodnictwa 90 7.3 Technologie prac w produkcji warzywniczej 240 7.4 rowadzenie produkcji sadowniczej i szkółkarskiej 240 7.5 race przy produkcji roślin ozdobnych 240 7.6 race mechanizacyjne w ogrodnictwie 70 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu ogrodnik zastosowano taksonomię celów A. Niemierko Lista przedmiotów z liczbą godzin 1. Sadownictwo i szkółkarstwo... 128 godzin 2. Warzywnictwo... 160 godzin 3. Rośliny ozdobne. 128 godzin 4. Technika w ogrodnictwie i przepisy ruchu drogowego 96 godzin 5. odstawy działalności gospodarczej i organizacja prac ogrodniczych...96 godzin 6. Język obcy w ogrodnictwie... 32 godziny 7. rodukcja ogrodnicza - zajęcia praktyczne. 970 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
1. Sadownictwo 1.1. Szkółkarstwo sadownicze 1.2. Zakładanie i prowadzenie sadu 1.3. Uprawa drzew owocowych 1.4. Uprawa roślin jagodowych 1.5. Dojrzewanie, zbiór i przechowywanie owoców 1.1. Szkółkarstwo sadownicze Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.e)(12)1.obsługiwać podstawowe programy komputerowe stosowane w produkcji szkółkarskiej; Metody rozmnażania generatywnego i wegetatywnego roślin. KZ(R.e)(12)2.stosować programy komputerowe w zakresie szkółkarstwa harakterystyka podkładek dla drzew i krzewów sadowniczego; owocowych. R.5.1(10)1.dobierać metody rozmnażania roślin sadowniczych; rodukcja podkładek generatywnych i R.5.1(10)2.rozróżnić podkładki dla drzew i krzewów owocowych; wegetatywnych. R.5.1(10)3.opisać produkcję podkładek generatywnych i wegetatywnych; Sady mateczne do pozyskiwania zrazów. Zakładanie i prowadzenie szkółki drzewek R.5.1(10)4.wyjaśnić zasady zakładania i prowadzenia sadów matecznych do pozyskiwania zrazów; owocowych. R.5.1(10)5.scharakteryzować prowadzenie szkółki drzewek owocowych; Zakładanie i prowadzenie szkółek krzewów R.5.1(10)6.rozróżnić poprawnie metody rozmnażania materiału szkółkarskiego owocowych i roślin jagodowych. krzewów owocowych; Ustawa o nasiennictwie i rozporządzenia R.5.1(10)7.wskazać sposoby produkcji sadzonek roślin jagodowych; wykonawcze. R.5.1(10)8.prowadzić dokumentację szkółkarską ; Dokumentacja dotycząca prowadzenia szkółek roślin R.5.1(10)9.podać zasady kwalifikacji szkółek; A sadowniczych. H(8)1.wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; H(8)2.rozróżniać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
H(8)3.zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; lanowane zadania(ćwiczenia) Rozmnażanie roślin sadowniczych. Rozpoznaj podkładki i dobierz odpowiednie metody rozmnażania dla określonych gatunków roślin sadowniczych. Wykonaj rozmnażanie wybranych gatunków roślin. Dobierz sprzęt, narzędzia i materiały. Oceń jakość wykonanych prac i zgodność z harmonogramem. Dokonaj podsumowującej prezentacji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Szkółkarstwo sadownicze wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika ogrodnika. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ogrodniczej wyposażonej w tablice poglądowe z zakresu sadownictwa, literaturę branżową, filmy i prezentacje multimedialne oraz eksponaty przedstawiające różne podkładki i sposoby rozmnażania, narzędzia i materiały służące do rozmnażania roślin sadowniczych. Zaleca się indywidualną pracę jednolitą lub zróżnicowaną. referowane techniki pracy to: ćwiczenia praktyczne oraz wzajemna samoocena wykonanych zadań, karta obserwacji ucznia. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń z zakresu sadownictwa, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów omawianej tematyki, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące szkółkarstwa, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Wiodącymi metodami prowadzenia zajęć w omawianym dziale są metody aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, a także ćwiczeń praktycznych oraz metoda pokazu z objaśnieniem. Istotnym elementem pracy indywidualnej ucznia są metody aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń praktycznych. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują własne prace grupie i je omawiają. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania projektu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane zadanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić zawartość i poprawność merytoryczną wykonanego zadania, sposób prezentacji (zastosowanie materiału graficznego, zastosowanie fachowej terminologii), jakość wykonanej pracy oraz zgodność zaplanowanych i zorganizowanych działań z osiągniętym efektem. odczas oceniania należy zastosować kartę obserwacji, w której zawarte będą kryteria jakościowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
1.2. Zakładanie i prowadzenie sadu Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczn a Materiał kształcenia KZ(R.e)(12)3.obsługiwać podstawowe programy komputerowe stosowane w - Wymagania roślin sadowniczych. produkcji sadowniczej; Wybór terenu pod sad. KZ(R.e)(12)4.stosować podstawowe programy komputerowe w zakresie rzygotowanie gleby przed założeniem sadu. zakładania i prowadzenia sadów; Zmęczenie gleby i choroby replantacyjne. R.5.1(1)1.wymienić czynniki meteorologiczne mające wpływ na wzrost, rozwój i A ielęgnacja gleby w sadzie. plonowanie sadu; R.5.1.(1)2.stosować przyrządy agrometeorologiczne w przewidywaniu zjawisk Nawożenie drzew owocowych. pogodowych w prowadzeniu sadu; Nawadnianie roślin sadowniczych. R.5.1(1)3.określać wpływ czynników meteorologicznych na wzrost, rozwój i Formowanie i cięcie koron. plonowanie roślin sadowniczych; Kwitnienie i owocowanie drzew owocowych. R.5.1(3)1.określać wymagania roślin sadowniczych; Regulowanie owocowania. R.5.1(3)2.podać optymalne terminy sadzenia dla różnych gatunków roślin A Uszkodzenia powodowane przez mróz i przymrozki. sadowniczych; Metody ochrony roślin sadowniczych. R.5.1(4)1.ustalić zakres prac przygotowujących glebę pod założenie sadu; Terminarz ochrony roślin sadowniczych. R.5.1(4)2.scharakteryzować systemy pielęgnacji gleby w sadzie; R.5.1(4)3.wskazać termin zakładania murawy i sposób pielęgnacji gleby w sadzie; R.5.1(4)4.opracować rozplanowanie sadu i kwater; D R.5.1(4)5.dobrać rozstawę w zależności od planowanej technologii produkcji; R.5.1(5)1. określać zasobność gleby i potrzeby nawożenia na podstawie wyników analiz; R.5.1(5)2.definiować wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe; A R.5.1(5)3.charakteryzować makro i mikroelementy; R.5.1(5)4.wymieniać różne rodzaje nawozów organicznych i mineralnych A R.5.1(7)1.charakteryzować najważniejsze typy koron w nowoczesnych sadach; R.5.1(7)2.rozróżniać podstawowe systemy cięcia drzew owocowych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
R.5.1(7)3.podać terminy i znać technikę cięcia drzew owocowych; A R.5.1(8)1.opisać wpływ cięcia i przyginania na wzrost, owocowanie i zdrowotność drzew; R.5.1(8)2.definiować pojęcia związane z kwitnieniem i owocowaniem drzew; A R.5.1(8)3.określić rodzaje pędów i pąków oraz terminy i miejsca ich tworzenia się; R.5.1(8)4.rozróżniać metody regulowania owocowania drzew owocowych; R.5.1(8)5.dobrać metody regulowania owocowania w celu ograniczenia zjawiska przemiennego owocowania; R.5.1(9)1.określać wpływ czynników biologicznych i agrotechnicznych na wytrzymałość mrozową roślin sadowniczych; R.5.1(9)2.rozróżniać uszkodzenia mrozowe i przymrozkowe; R.5.1(9)3.definiować podstawowe pojęcia z zakresu nawadniania; A R.5.1(9)4.charakteryzować systemy nawadniania w sadzie; R.5.1(9)5.wskazać możliwości wykorzystania nawadniania w ochronie przed przymrozkami; R.5.1(9)6.scharakteryzować podstawowe metody zapobiegania wiosennym szkodom przymrozkowym; R.5.1(9)7.wskazywać różne rodzaje uszkodzeń mrozowych drzew owocowych oraz podać sposoby ich leczenia; R.5.1(13)1.wymienić i opisać podstawowe metody ochrony roślin sadowniczych; A R.5.1(13)2.podzielić na grupy i nazwać pestycydy według różnych kryteriów; R.5.1(13)3.określić poprawnie warunki stosowania herbicydów; H(5)1. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas nawożenia i cięcia drzew w sadzie; H(6)1. wskazywać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania oprysku w sadzie; H(10)1. udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas zakładania plantacji sadowniczych; H(10)2.udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w trakcie pielęgnacji plantacji sadowniczych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
KS(10)1.współpracować w zespole w pracach przy zakładaniu i pielęgnacji sadu; lanowane zadania(ćwiczenia) race pielęgnacyjne w sadzie Zaplanuj prace w sadzie od przygotowania stanowiska poprzez zabiegi pielęgnacyjne. Wykorzystaj otrzymane materiały oraz stanowisko komputerowe z dostępem do sieci Internet. Zaprezentuj swojej opracowanie na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ogrodniczej wyposażonej w tablice poglądowe z zakresu sadownictwa, literaturę branżową, filmy i prezentacje multimedialne. Zaleca się zbiorową pracę zróżnicowaną. referowane techniki pracy to: wykorzystanie dostępnych w pracowni materiałów, korzystanie z materiałów przyniesionych przez uczniów oraz wzajemna samoocena wykonanych zadań, karta obserwacji ucznia. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń z zakresu sadownictwa, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów omawianej tematyki, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące sadownictwa, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Wiodącymi metodami prowadzenia zajęć w omawianym dziale są metody aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego. Istotnym elementem pracy indywidualnej ucznia są metody problemowe aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują własne opracowania grupie i je analizują. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania projektu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane opracowanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić zawartość i poprawność merytoryczną, sposób prezentacji(zastosowanie materiału graficznego, zastosowanie fachowej terminologii), jakość wykonanej pracy oraz zgodność zaplanowanych i zorganizowanych zadań działań z osiągniętym efektem. odczas oceniania należy zastosować kartę obserwacji, w której zawarte będą kryteria jakościowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
1.3. Uprawa drzew owocowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.e)(12)5.zastosować programy komputerowe w doborze roślin do odpowiednich warunków; ochodzenie i morfologia różnych gatunków drzew owocowych. KZ(R.e)(12)6. zastosować programy komputerowe w zakresie uprawy drzew harakterystyka podstawowych gatunków drzew owocowych; owocowych: jabłoń, grusza, śliwa, wiśnia, czereśnia, R.5.1(2)1.rozróżnić modele sadów na świecie; morela, brzoskwinia, orzech włoski, leszczyna. R.5.1(2)2.charakteryzować gatunki drzew owocowych; A harakterystyka odmian podstawowych gatunków R.5.1(2)3.opisać technologie uprawy gatunków drzew owocowych; A drzew owocowych. horoby i szkodniki drzew owocowych. R.5.1(2)4.dokonać analizy warunków siedliskowych i ekonomicznych dla upraw D sadowniczych; hwasty występujące w sadzie. R.5.1(2)5.dobrać rośliny do warunków ekonomicznych i klimatyczno-glebowych Uprawa drzew owocowych. regionu; Terminarz ochrony roślin sadowniczych. R.5.1(11)1.wymienić czynniki sprawcze chorób drzew owocowych; A R.5.1(11)2.rozpoznać choroby występujące na owocach i drzewach owocowych; R.5.1(11)3.rozpoznać szkodniki występujące na owocach i drzewach owocowych; R.5.1(12)1.rozpoznać chwasty występujące w uprawach sadowniczych; R.5.1(13)4.zastosować informacje zawarte w terminarzu ochrony roślin,w ochronie drzew owocowych; R.5.1(13)5.dobrać metody i środki ochrony roślin sadowniczych do zwalczania rozpoznanych chorób, szkodników i chwastów w sadach owocowych; H(5)2.określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; H(7)1.zorganizować stanowisko pracy w produkcji sadowniczej zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii; KS(1)1.przestrzegać zasad etyki w uprawach sadowniczych; KS(6)1.aktualizować wiedzę dotyczącą uprawy drzew owocowych; A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
KS(6)2.doskonalić umiejętności z zakresu uprawy drzew owocowych; lanowane zadania(ćwiczenia) Technologia uprawy wskazanego gatunku drzew owocowych. Opracuj technologię uprawy wskazanego gatunku drzew owocowych w wyznaczonym czasie. Wykorzystaj otrzymane materiały oraz stanowisko komputerowe z dostępem do sieci Internet. Zaprezentuj swojej opracowanie na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ogrodniczej wyposażonej w tablice poglądowe z zakresu sadownictwa, literaturę branżową, filmy i prezentacje multimedialne oraz katalogi firm prowadzących sprzedaż materiału szkółkarskiego wybranych gatunków drzew owocowych. Zaleca się indywidualną pracę jednolitą lub zróżnicowaną. referowane techniki pracy to: ćwiczenia z wykorzystaniem dostępnych materiałów, opracowania graficzne oraz wzajemna samoocena wykonanych zadań, karta obserwacji ucznia. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń z zakresu sadownictwa, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów omawianej tematyki, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące sadownictwa, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Wiodącymi metodami prowadzenia zajęć w omawianym dziale są metody aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego. Istotnym elementem pracy indywidualnej ucznia są metody problemowe aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują własne opracowania grupie i je analizują Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zaproponowanych zadań. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane opracowanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić zawartość i poprawność merytoryczną, sposób prezentacji(zastosowanie materiału graficznego, zastosowanie fachowej terminologii), jakość wykonanej pracy oraz zgodność zaplanowanych i zorganizowanych działań z osiągniętym efektem. odczas oceniania należy zastosować kartę obserwacji, w której zawarte będą kryteria jakościowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
1.4. Uprawa roślin jagodowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.e)(12)7.zastosować programy komputerowe stosowane w produkcji roślin jagodowych; ochodzenie i morfologia różnych gatunków roślin jagodowych. KZ(R.e)(12)8.zastosować podstawowe programy komputerowe w zakresie prac harakterystyka podstawowych gatunków roślin związanych z produkcją roślin jagodowych; jagodowych: truskawka, poziomka, porzeczka, agrest R.5.1(2)6.scharakteryzować wskazane gatunki roślin jagodowych;,malina, jeżyna, winorośl, borówka, żurawina. R.5.1(2)7.wymienić inne mniej popularne gatunki roślin jagodowych; A Wykaz mniej znanych gatunków roślin jagodowych. R.5.1(2)8.opisać technologie uprawy podstawowych gatunków roślin A harakterystyka odmian podstawowych gatunków. jagodowych; horoby i szkodniki drzew owocowych. R.5.1(2)9.dokonać analizy warunków ekonomicznych i siedliskowych dla roślin D hwasty występujące w sadzie. jagodowych w regionie; Uprawa drzew owocowych.. R.5.1(2)10.dobrać rośliny jagodowe do warunków ekonomicznych i klimatycznoglebowych regionu; Terminarz ochrony roślin sadowniczych R.5.1(11)4.wymienić czynniki sprawcze chorób roślin jagodowych; A R.5.1(11)5.rozpoznać choroby występujące na roślinach jagodowych; R.5.1(11)6.rozpoznać szkodniki występujące na roślinach jagodowych; R.5.1(12)2.rozpoznać chwasty występujące w uprawach roślin jagodowych; R.5.1(13)6.zastosować informacje zawarte w terminarzu ochrony roślin,w ochronie roślin jagodowych; R.5.1(13)7.dobrać metody i środki ochrony roślin sadowniczych do rozpoznanych chorób, szkodników i chwastów występujących w uprawach roślin jagodowych; H(4)1.przewidywać zagrożenia dla środowiska związane z wykonywaniem prac sadowniczych; H(5)2.określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; H(7)2.zorganizować stanowisko pracy w produkcji krzewów jagodowych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii; KS(6)3.aktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe z zakresu roślin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
jagodowych; Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego lanowane zadania(ćwiczenia) Technologia uprawy wskazanego gatunku roślin jagodowych. Opracuj technologię uprawy wskazanego gatunku roślin jagodowych. Wykorzystaj otrzymane materiały oraz stanowisko komputerowe z dostępem do sieci Internet. Zaprezentuj swojej opracowanie na forum grupy (5 minut) oraz wydrukuj i zapisz wersję elektroniczną opracowania do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ogrodniczej wyposażonej w tablice poglądowe z zakresu sadownictwa, literaturę branżową, filmy i prezentacje multimedialne oraz katalogi firm prowadzących sprzedaż materiału szkółkarskiego wybranych gatunków roślin jagodowych. Zaleca się indywidualną pracę jednolitą lub zróżnicowaną. referowane techniki pracy to: ćwiczenia z wykorzystaniem dostępnych materiałów, opracowania graficzne oraz wzajemna samoocena wykonanych zadań, karta obserwacji ucznia.. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń z zakresu sadownictwa, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów omawianej tematyki, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące sadownictwa, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Wiodącymi metodami prowadzenia zajęć w omawianym dziale są metody aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego. Istotnym elementem pracy indywidualnej ucznia są metody problemowe aktywizujące ze szczególnym uwzględnieniem dyskusji dydaktycznej. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują własne opracowania grupie i je analizują. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zaproponowanych zadań. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane opracowanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić zawartość i poprawność merytoryczną, sposób prezentacji(zastosowanie materiału graficznego, zastosowanie fachowej terminologii), jakość wykonanej pracy oraz zgodność zaplanowanych i zorganizowanych działań z osiągniętym efektem. odczas oceniania należy zastosować kartę obserwacji, w której zawarte będą kryteria jakościowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
1.5. Dojrzewanie, zbiór i przechowywanie owoców Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.e)(12)9.zastosować programy komputerowe stosowane w udowa owoców. przechowalnictwie; Fizjologia dojrzewania i przechowywania owoców. KZ(R.e)(12)10. zastosować podstawowe programy komputerowe w zakresie Oznaczania dojrzałości zbiorczej. zbioru i przechowalnictwa owoców; Zbiór owoców. R.5.1(11)7.rozpoznać choroby przechowalnicze; A rzechowywanie owoców. R.5.1(11)8.zdiagnozować przyczyny chorób przechowalniczych; D hłodnie i przechowalnie. R.5.1(14)1.przedstawić budowę owoców; A horoby przechowalnicze. R.5.1(14)2.określić zmiany fizyczne i chemiczne zachodzące w dojrzewających owocach; R.5.1(14)3.omówić różne metody określania dojrzałości zbiorczej owoców; R.5.1(14)4.oznaczyć dojrzałość zbiorczą owoców; R.5.1(14)5. wyznaczyć termin zbioru owoców; R.5.1(14)6.podać podstawowe zasady zbioru różnych gatunków owoców; A R.5.1(18)1 scharakteryzować czynniki wpływające na jakość owoców w czasie przechowywania; R.5.1(18)2.wskazać różnice pomiędzy chłodnią, a przechowalnią owoców; R.5.1(18)3.wymienić podstawowe elementy wyposażenia chłodni; A R.5.1(18)4.scharakteryzować różne rodzaje chłodni; R.5.1(18)5.opisać linie technologiczne stosowane w przechowalnictwie; A R.5.1(18)6.określać warunki przechowywania dla różnych gatunków owoców; H(8)4.zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas prac przy zbiorze i przygotowaniu owoców do przechowywania; H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zbioru owoców; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
H(9)2. zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas zbioru i przechowywania owoców; KS(5)1.poradzić sobie ze stresem podczas niebezpiecznych prac przy magazynowaniu i przechowywaniu owoców; KS(7)1.przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas obsługi przechowalni i chłodni. lanowane zadania(ćwiczenia) Wyznaczanie dojrzałości zbiorczej owoców i przygotowanie ich do przechowywania Określ dojrzałość zbiorczą owoców za pomocą testu skrobiowego. Wyniki porównaj z tablicami wzorcowymi dla określonych odmian. Wykorzystaj otrzymane materiały oraz stanowisko komputerowe z dostępem do sieci Internet. Zaprezentuj swojej opracowanie na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni ogrodniczej wyposażonej w tablice poglądowe z zakresu sadownictwa, tablice wzorcowe, literaturę branżową, filmy i prezentacje multimedialne oraz zestawy do oznaczania dojrzałości zbiorczej owoców. Zaleca się zbiorową pracę jednolitą w grupach. referowane techniki pracy to: ćwiczenia z wykorzystaniem dostępnych materiałów, opracowania graficzne oraz wzajemna samoocena wykonanych zadań, karta obserwacji ucznia. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń z zakresu sadownictwa, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów omawianej tematyki, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe dotyczące sadownictwa, filmy i prezentacje multimedialne z omawianego zakresu oraz zestawy do oznaczania dojrzałości zbiorczej owoców. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Wiodącymi metodami prowadzenia zajęć w omawianym dziale są metody praktyczne, ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń praktycznych i pokazu z objaśnieniem. Istotnym elementem pracy indywidualnej ucznia są metody problemowe aktywizujące. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują własne opracowania grupie i je analizują. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zaproponowanych zadań. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane opracowanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić zawartość i poprawność merytoryczną, sposób prezentacji(zastosowanie materiału graficznego, zastosowanie fachowej terminologii), jakość wykonanej pracy oraz zgodność zaplanowanych i zorganizowanych działań z osiągniętym efektem. odczas oceniania należy zastosować kartę obserwacji, w której zawarte będą kryteria jakościowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
2. Warzywnictwo 2.1 Wiadomości wstępne z uprawy i nawożenia roślin 2.2 Ogólna uprawa warzyw 2.3 Uprawa warzyw w gruncie 2.4 Uprawa warzyw pod osłonami 2.1 Wiadomości wstępne z uprawy i nawożenia roślin Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomic zna Materiał kształcenia KZ(R.e)(4)1.określić znaczenie roślin warzywnych w żywieniu człowieka;; A odstawowe informacje o warunkach siedliskowych roślin. KZ(R.e)(4)2.dokonać analizy warunków siedliskowych roślin; harakterystyka makro i mikroklimatu. KZ(R.e)(4)3.wskazać znaczenie zabiegów uprawowych dla roślin; Analiza czynników siedliskowych roślin w olsce. KZ(R.e)(4)4.rozróżnić podstawowe rodzaje zabiegów w uprawie roślin; Systematyka gleb w olsce. KZ(R.e)(5)1. określić podstawowe procesy glebotwórcze; A Właściwości fizyczne i chemiczne gleb. KZ(R.e)(5)2.określić właściwości fizyczne i chemiczne gleb; A udowa profili glebowych. KZ(R.e)(5)3.dokonać oceny poszczególnych profili glebowych w olsce; Ocena organoleptyczna gleb. KZ(R.e)(5)4.wskazać kryteria systematyki gleb w olsce; rzydatność użytkowa gleb. KZ(R.e)(5)5.zakwalifikować poszczególne jednostki taksonomiczne gleb po Mikro i makroelementy glebowe oraz objawy ich nadmiaru i kątem ich przydatności użytkowej; niedoboru w roślinach. Nawozy mineralne i organiczne oraz ich przydatność użytkowa. KZ(R.e)(5)6.dobrać określony rodzaj gleb pod kątem przydatności do uprawy roślin; KZ(R.e)(6)1.określać potrzeby pokarmowe roślin; A KZ(R.e)(6)2.wskazać wymagania nawozowe roślin; KZ(R.e)(6)3.wskazać najważniejsze cechy użytkowe nawozów organicznych i mineralnych; KZ(R.e)(6)4. określić przydatność poszczególnych nawozów w uprawie roślin; H(4)2.przewidywać zagrożenia dla środowiska związane z wykonywaniem prac w polowej uprawie warzyw; H(9)3.przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej podczas prac chemizacyjnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
H(10)3.udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym podczas wypadków w polowej uprawie warzyw; KS(1)2.przestrzegać zasad etyki w polowej uprawie warzyw; KS(6)4.aktualizować wiedzę i umiejętności zawodowe w zakresie uprawy A poszczególnych gatunków warzyw; KS(7)2.przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas prac w chłodni z kontrolowaną atmosferą; lanowane zadania Wyszukiwanie informacji dotyczących stosowania nawozów uprawie roślin ogrodniczych. Wyszukaj informacje dotyczące stosowania wskazanych nawozów mineralnych w uprawie określonych roślin ogrodniczych. Zaprezentuj wykonaną pracę grupie oraz dokonaj jej opisu wykorzystując stanowisko komputerowe z dostępem do sieci Internet. Wydrukuj i zapisz wersję elektroniczną opracowania do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni uprawy roślin. W pracowni tej powinny się znajdować: profile glebowe, mapy gleboznawcze, podstawowy sprzęt laboratoryjny do oceny właściwości fizycznych i organicznych gleb oraz próbki wybranych nawozów mineralnych i organicznych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe z zakresu uprawy roślin, katalogi nawozów, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące uprawy roślin. Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Główną metodą prowadzenia zajęć w omawianym dziale jest metoda aktywizująca ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, a także ćwiczeń praktycznych oraz metoda pokazu z objaśnieniem. Ważnym elementem pracy indywidualnej ucznia jest metoda aktywizująca ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń praktycznych. Uczniowie po wykonaniu samodzielnej pracy prezentują i omawiają na forum grupy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone w oparciu o wykonane opracowanie oraz sporządzoną dokumentację. W ocenie należy uwzględnić poprawność merytoryczną, sposób prezentacji. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23