Uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie Raport z badania ilościowego zrealizowanego w ramach Projektu Innowacyjnego Nowy Model Kształcenia grudzień 2012, Sopot
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 2 Wprowadzenie... 3 1. Charakterystyka respondentów... 4 2. Kwalifikacje pozaformalne i nieformalne a organizacja studiów... 5 3. Opinie na temat wdrażania uznawalności... 24 Wnioski... 29 Strona2
Wprowadzenie Firma PBS przeprowadziła badanie dotyczące problematyki uznawalności kompetencji nabytych w systemie pozaformalnym bądź nieformalnym. Badanie realizowane było w ramach projektu innowacyjnego pt. PI Nowy model kształcenia uznawanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie. Projekt ten współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i realizowany przez Wyższą Szkołę Bankową w Gdańsku. Badanie przeprowadzone zostało przy zastosowaniu techniki PAPI. Opinie na temat uznawalności kompetencji zdobytych na drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego zostały zebrane wśród studentów trzeciego roku studiów niestacjonarnych na kierunku Zarządzanie. Zebrane dane o charakterze ilościowym pozwalają na stworzenie szerokiego obrazu badanego zjawiska, między innymi częstości występowania pewnych problemów czy zjawisk, korelacji i różnego rodzaju zależności między badanymi zmiennymi. Badanie było realizowane na terenie Polski w grudniu br. Całość prac realizacyjnych zorganizowana była wokół dwóch weekendów zjazdowych, w trakcie których odbywały się zajęcia dla zaocznych studentów zarządzania. Łącznie badaniem objętych zostało 1000 respondentów. Strona3
1. Charakterystyka respondentów Ponad połowę respondentów w próbie stanowiły kobiety (54,5%). Udział mężczyzn w badaniu oscylował wokół 45%. Zdecydowana większość osób biorących udział w badaniu była w u 21-30 lat (83,2%). 12,5% respondentów miało więcej niż 41 lat. Staż pracy, jakim legitymizuje się ponad połowa respondentów wynosi (51,9%). Blisko 11% legitymizuje się rocznym bądź niespełna rocznym stażem pracy, a jedna czwarta badanych wskazała na staż pracy od 6 do 10 lat. PŁEĆ WIEK STAŻ PRACY 100% 80% 0,7% 44,8% 100% 80% 0,8% 2,2% 12,5% 100% 80% 1,9% 7,9% 1,2% 1,7% 4,1% 20,5% 60% 60% 60% 40% 40% 83,2% 40% 51,9% 20% 54,5% 20% 20% 0% 0% 1,3% 0% 10,8% odmowa odpowiedzi odmowa odpowiedzi odmowa odpowiedzi jeszcze nie pracowałem zawodowo j do 1 roku 100% 80% 60% 40% 20% TYP UCZELNI 1,4% 76,2% AKTUALNY STATUS ZAWODOWY 100% 1,0% 29,5% 80% 60% 40% 69,5% 20% Zdecydowana większość studentów zarządzania objętych badaniem studiuje na uczelniach niepublicznych 76,2%. Co piąty student studiuje zaocznie na uczelni publicznej. 69,5% studentów aktualnie pracuje zawodowo. 29,5% zadeklarowało, że aktualnie nie podejmuje żadnej pracy. 22,4% 0% 0% publiczna odmowa odpowiedzi pracuję odmowa odpowiedzi Strona4
2. Kwalifikacje pozaformalne i nieformalne a organizacja studiów Większość respondentów deklaruje, że zakres obowiązków w ramach wykonywanej pracy zawodowej był bądź jest powiązany z kierunkiem studiów 63,9%. Przeciwną opinię wyraziło niewiele ponad 28% badanych studentów. Okołoo 8% studentów nie pracowało jeszcze zawodowo. Wykres 1. Czy zakres obowiązków w ramach wykonywanej przez Pana/ią pracy zawodowej był lub jest powiązany z kierunkiem studiów? 7,9% tak 28,2% nie 63,9% jeszcze nie pracowałem zawodowo N=1000 Wraz z iem rośnie odsetek badanych deklarujących powiązanie pracy zawodowej z kierunkiem studiów. Najwięcej badanych zgadzających się z powyższym stwierdzeniem było w grupie osób ze stażem pracy 91,7%. Ponadto powiązanie kierunku studiów z zakresem obowiązków w ramach wykonywanej pracy dostrzega nieco więcej studentów uczelni niepublicznych w porównaniu z uczelniami publicznymi (65,1% wobec 59,4%). Częściej powyższą opinię wskazywali również studenci obecnie aktywni zawodowo (70,2% wobec 49,5%). P1. Czy zakres obowiązków w ramach wykonywanej przez Pana/ią pracy zawodowej był lub jest powiązany z kierunkiem studiów? tak nie jeszcze nie pracowałem zawodowo OGÓŁEM 63,9% 28,2% 7,9% 1000 61,5% 28,4% 10,1% 545 67,0% 27,7% 5,4% 448 46,2% 30,8% 23,1% 13 61,3% 29,6% 9,1% 832 79,2% 20,8% 125 86,4% 13,6% 22 staż pracy do 1 roku jeszcze nie pracowałem zawodowo 49,1% 67,1% 82,0% 85,4% 70,6% 91,7% 1,3% 45,4% 31,0% 16,6% 14,6% 29,4% 8,3% 22,8% 5,6% 1,9% 1,5% 75,9% 108 519 205 41 17 12 79 typ uczelni publiczna 59,4% 65,1% 33,9% 26,6% 6,7% 8,3% 224 762 70,2% 49,5% 28,9% 26,1% 0,9% 24,4% 695 295 Strona5
Ponad połowa badanych deklaruje posiadanie kwalifikacji zdobytych zarówno w trybie pozaformalnym (tj. praktyka zawodowa czy doświadczenie zawodowe), jak również tych zdobytych w trybie nieformalnym (np. kursy, szkolenia, certyfikaty) odpowiednio 52,5% i 51,2%. Jedynie ok. 17% badanych nie zadeklarowało, że nie posiada żadnych z wyżej wymienionych kwalifikacji. Wykres 2. Czy posiada Pan/i kwalifikacje zdobyte w: 0% 20% 40% 60% kwalifikacje zdobyte w systemie pozaformalnym (np. praktyka zawodowa, doświadczenie zawodowe) 52,5% kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym (np. kursy, szkolenia, certyfikaty) 51,2% żadne z powyższych 17,2% N=995 W zakresie dwóch dominujących odpowiedzi nie obserwuje się zróżnicowania danych w strukturze ze względu na. Kwalifikacje zdobyte w obu analizowanych systemach częściej wskazywali badani w grupie owej oraz (w przypadku tych ostatnich dotyczy to zwłaszcza kwalifikacji pozaformalnych).posiadanie kwalifikacji pozaformalnych deklarowali częściej respondenci z dłuższym stażem pracy (od 68,8% w przypadku stażu do 91,7% w przypadku stażu 21 lat i więcej). Szczegółowe dane ilustruje tabela poniżej. Strona6
P2. Czy posiada Pan/i kwalifikacje zdobyte w: kwalifikacje zdobyte w systemie pozaformalnym (np. praktyka zawodowa, doświadczenie zawodowe) kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym (np. kursy, szkolenia, certyfikaty) OGÓŁEM 52,5% 51,2% 17,2% 995 53,9% 48,7% 17,8% 544 50,6% 54,6% 16,3% 447 15,4% 38,5% 53,8% 13 50,7% 50,4% 18,9% 831 64,5% 60,5% 2,4% 124 72,7% 40,9% 13,6% 22 staż pracy do 1 roku jeszcze nie pracowałem zawodowo 40,7% 51,2% 68,8% 85,0% 70,6% 91,7% 15,2% 39,8% 56,9% 58,5% 5 23,5% 5 12,7% 28,7% 12,5% 4,9% 5,0% 17,6% 73,4% 108 518 205 40 17 12 79 typ uczelni publiczna 53,1% 52,0% 39,3% 55,0% 19,2% 16,6% 224 760 61,0% 32,5% 51,4% 51,9% 11,7% 29,2% 693 295 Osoby, które zadeklarowały posiadanie kompetencji zdobytych w systemie pozaformalnym i nieformalnym wskazują, że ich wiedza i umiejętności wyniesione z takiego kształcenia pokrywają się z treściami programowymi w przypadku wielu przedmiotów 24,4%. Tymczasem 63,2% jest zdania, że treści te pokrywają się w przypadku tylko kilku przedmiotów. 13 % badanych wskazuje, że treści programowe nie są tożsame z wiedzą i umiejętnościami nabytymi w systemie pozaformalnym i nieformalnym. Wykres 3. Czy treści programowe przedmiotów wykładanych na studiach pokrywają się z Pana/i wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w systemie pozaformalnym (np. praktyka zawodowa) lub nieformalnym (np. kursy, szkolenia)? 13,0% 0,4% 23,4% tak, w przypadku wielu przedmiotów tak, ale w przypadku tylko kilku przedmiotów nie N=828 63,2% Strona7 żadne z powyższych
Dominującym wariantem w zakresie niemal wszystkich charakterystyk zastosowanych w badaniu był wariant tak, ale w przypadku tylko kilku przedmiotów. Wskazywany był relatywnie najczęściej bez względu na cechy respondentów wyróżnione w badaniu P3. Czy treści programowe przedmiotów wykładanych na studiach pokrywają się z Pana/i wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w systemie pozaformalnym (np. praktyka zawodowa) lub nieformalnym (np. kursy, szkolenia)? tak, w przypadku wielu przedmiotów tak, ale w przypadku tylko kilku przedmiotów nie staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie praco publiczna OGÓŁEM 23,4% 63,2% 24,4% 64,7% 22,7% 61,6% 83,3% 22,6% 63,5% 29,5% 62,3% 26,3% 57,9% 20,8% 55,8% 21,6% 65,8% 28,7% 59,0% 30,8% 66,7% 28,6% 64,3% 41,7% 5 owałem zawodowo 14,3% 57,1% 24,4% 56,1% 23,1% 65,4% 24,5% 63,5% 21,1% 62,7% 13,0% 0,4% 828 11,0% 447 15,5% 0,3% 375 16,7% 6 13,8% 0,1% 674 8,2% 122 15,8% 19 23,4% 77 12,4% 0,2% 453 12,3% 195 2,6% 39 7,1% 14 8,3% 12 28,6% 21 18,9% 0,6% 180 11,5% 636 11,9% 0,2% 613 16,3% 209 Osoby deklarujące, że treści programowe przedmiotów wykładanych na studiach pokrywają się z wiedzą uzyskaną w trybie nieformalnym bądź pozaformalnym, zostały zapytanie o poszczególne źródła istotne jako podstawa do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach. Z przedstawionych poniżej danych wynika, że zdaniem 67,8% zaocznych studentów zarządzania istotną podstawą mógłby być staż pracy na danym stanowisku (suma odpowiedzi zdecydowanie istotne i ). Wykres 4. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: staż pracy na danym stanowisku? 33,9% 3,9% 0,7% 8,0% zdecydowanie nieistotne 19,6% N=828 33,9% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Strona8
Staż pracy na danym stanowisku został uznany za raczej istotny bądź zdecydowanie istotny przez większość badanych. Szczególnie duży odsetek respondentów wskazujących opcję zdecydowanie istotne obserwuje się w przypadku takich kategorii owych, jak (42,1%), a także wśród osób z 6-10 letnim bądź 11-15 letnim stażem pracy. P4.1. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: staż pracy na danym stanowisku? zdecydowanie nieistotne OGÓŁEM 8,0% 19,6% 33,9% 33,9% 3,9% 0,7% 828 7,2% 18,8% 32,9% 37,1% 3,6% 0,4% 447 9,1% 20,5% 35,5% 30,1% 4,3% 0,5% 375 16,7% 33,3% 33,3% 16,7% 6 8,6% 21,1% 32,6% 33,8% 3,6% 0,3% 674 4,9% 10,7% 43,4% 34,4% 4,9% 1,6% 122 5,3% 21,1% 21,1% 42,1% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 6,5% 24,7% 32,5% 28,6% 9,9% 22,7% 37,7% 25,1% 7,8% 4,2% 0,2% 77 453 4,1% 8,2% 30,3% 54,9% 1,5% 1,0% 195 2,6% 15,4% 23,1% 53,8% 2,6% 2,6% 39 14,3% 28,6% 7,1% 42,9% 7,1% 14 33,3% 5 16,7% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 38,1% 47,6% 14,3% 21 typ uczelni publiczna 12,8% 31,7% 3 2 6,8% 15,7% 35,4% 38,1% 4,4% 3,8% 1,1% 0,3% 180 636 9,8% 19,6% 31,3% 34,5% 2,9% 19,6% 42,1% 32,5% 4,2% 2,9% 0,7% 613 209 Zakres obowiązków na stanowisku pracy mógłby zadecydować o zaliczeniu przedmiotu na studiach dla 65,4% badanych. Wykres 5. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: zakres obowiązków na stanowisku pracy? 24,5% 3,6% 1,4% 8,6% zdecydowanie nieistotne 20,9% N=828 40,9% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Strona9 w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu
W przypadku szczegółowej analizy danych dla odpowiedzi zakres obowiązków na stanowisku pracy obserwuje się podobny trend, co dla ogółu. Suma odpowiedzi pozytywnych odzwierciedla opinię, że respondenci uważają zakres obowiązków na stanowisku pracy za istotną umiejętność mogącą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach. P4.2. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: zakres obowiązkóww na stanowisku pracy? zdecydowanie nieistotne OGÓŁEM 8,6% 20,9% 40,9% 24,5% 3,6% 1,4% 828 7,2% 21,9% 42,1% 24,2% 3,6% 1,1% 447 10,4% 19,5% 4 25,1% 3,7% 1,3% 375 16,7% 5 33,3% 6 9,8% 20,8% 41,2% 23,6% 3,4% 1,2% 674 3,3% 22,1% 41,8% 27,0% 4,1% 1,6% 122 5,3% 15,8% 31,6% 36,8% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 5,2% 23,4% 48,1% 16,9% 11,0% 24,3% 36,6% 22,5% 3,1% 12,3% 50,3% 31,3% 5,1% 12,8% 48,7% 28,2% 14,3% 21,4% 35,7% 21,4% 5,2% 4,4% 1,5% 2,6% 7,1% 1,3% 1,1% 1,5% 2,6% 77 453 195 39 14 8,3% 33,3% 5 8,3% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 33,3% 42,9% 23,8% 21 typ uczelni publiczna 14,4% 24,4% 35,0% 2 7,1% 19,8% 43,1% 25,6% 4,4% 3,5% 1,7% 0,9% 180 636 10,1% 18,8% 39,6% 25,8% 4,3% 26,8% 45,5% 21,1% 4,1% 2,4% 1,6% 613 209 Dalsza analiza danych pokazuje, że za istotną podstawę do zaliczenia przedmiotu badani uważają posiadany certyfikat zawodowy 78,6%. Wykres 6. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: posiadany certyfikat zawodowy? 4,1% 3,3% 1,0% zdecydowanie nieistotne 13,1% 40,6% N=827 38,0% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Strona10 w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu
W przypadku struktury danych ze względu na podstawowe charakterystyki społeczne zastosowane w badaniu, podobnie jak w przypadku danych dla ogółu badanej populacji, obserwuje się dominację zagregowanych odpowiedzi i. P4.3. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: posiadany certyfikat zawodowy? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 4,1% 13,1% 38,0% 40,6% 3,3% 1,0% 827 2,7% 14,5% 39,1% 39,6% 3,6% 0,4% 447 5,6% 11,5% 36,9% 42,0% 2,9% 1,1% 374 16,7% 16,7% 5 16,7% 6 4,0% 12,8% 38,9% 40,9% 3,0% 0,4% 674 4,1% 14,0% 37,2% 38,8% 3,3% 2,5% 121 5,3% 21,1% 31,6% 31,6% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 3,9% 11,7% 36,4% 42,9% 4,9% 11,9% 36,9% 42,4% 2,6% 14,9% 45,1% 33,8% 2,6% 15,8% 26,3% 5 7,1% 5 21,4% 21,4% 3,9% 3,5% 3,1% 1,3% 0,4% 0,5% 5,3% 77 453 195 38 14 8,3% 33,3% 41,7% 16,7% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 4,8% 4,8% 57,1% 33,3% 21 typ uczelni publiczna 7,8% 12,2% 27,2% 47,2% 3,0% 13,2% 41,3% 39,1% 4,4% 2,8% 1,1% 0,6% 180 635 8,3% 16,7% 25,0% 25,0% 8,3% 16,7% 12 3,8% 12,6% 36,9% 42,3% 3,6% 0,8% 612 W nieco mniejszym stopniu za istotne badani postrzegają natomiast uczestnictwo w wolontariacie 46,1% wobec 45% wskazań dla sumy odpowiedzi i zdecydowanie nieistotne. Wykres 7. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: uczestnictwo w wolontariacie? 17,,8% 7,4% 1,6% 13,8% zdecydowanie nieistotne N=827 28,3% 31,2% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Dane uległy również rozproszeniu w przypadku uczestnictwa w wolontariacie. Dysproporcje pomiędzy odpowiedziami pozytywnymi i negatywnymi świadczyć mogą o braku przekonania co do Strona11
istotności umiejętności wyniesionych z wolontariatu dla zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach. P4.4. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: uczestnictwo w wolontariacie? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 13,8% 31,2% 28,3% 17,8% 7,4% 1,6% 827 11,9% 33,4% 29,6% 17,5% 6,7% 0,9% 446 16,3% 29,1% 26,7% 18,4% 7,7% 1,9% 375 16,7% 83,3% 6 13,2% 30,6% 28,4% 19,9% 6,8% 1,0% 673 16,4% 36,1% 26,2% 9,8% 8,2% 3,3% 122 26,3% 36,8% 15,8% 5,3% 15,8% 19 staż pracy do 1 roku 10,4% 31,2% 27,3% 16,9% 11,7% 2,6% 77 14,4% 29,9% 26,8% 20,6% 10,3% 33,8% 33,8% 16,4% 25,6% 28,2% 25,6% 10,3% 7,5% 4,6% 5,1% 0,9% 1,0% 5,1% 452 195 39 21,4% 42,9% 14,3% 25,0% 33,3% 25,0% 7,1% 14,3% 16,7% 14 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 23,8% 47,6% 19,0% 4,8% 4,8% 21 typ uczelni publiczna 17,3% 24,6% 20,1% 25,1% 12,9% 33,0% 30,8% 16,0% 9,5% 6,6% 3,4% 0,6% 179 636 13,6% 30,9% 26,6% 19,9% 14,8% 32,5% 33,5% 12,0% 7,4% 6,7% 1,6% 0,5% 612 209 Z kolei ukończone kursy i szkolenia wydają się istotną podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach dla 80,4% (zagregowane warianty i raczej istotne ). Wykres 8. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: ukończone kursy i szkolenia? 3,1% 1,1% zdecydowanie nieistotne 3,0% 12,3% 36,8% N=828 43,6% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Podobnie dane szczegółowe odzwierciedlają, że ukończone kursy i szkolenia mogą stanowić silny argument przemawiający za zaliczeniem przedmiotów realizowanych na studiach. Respondenci w tym zakresie wskazywali jednak relatywnie częściej odpowiedź. Strona12
P4.5. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: ukończone kursy i szkolenia? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 3,0% 12,3% 43,6% 36,8% 3,1% 1,1% 828 2,5% 12,8% 45,0% 36,5% 2,7% 0,7% 447 3,5% 12,0% 42,4% 37,6% 3,5% 1,1% 375 16,7% 5 33,3% 6 3,0% 11,9% 43,5% 38,0% 3,0% 0,7% 674 1,6% 13,9% 46,7% 32,8% 3,3% 1,6% 122 10,5% 21,1% 42,1% 21,1% 5,3% 19 staż pracy do 1 roku 2,6% 5,2% 41,6% 49,4% 1,3% 77 3,3% 13,9% 40,8% 37,5% 3,5% 0,9% 453 1,0% 9,2% 53,3% 32,3% 3,1% 1,0% 195 jeszcze nie pracowałem zawodowo 5,1% 17,9% 41,0% 33,3% 14,3% 57,1% 21,4% 8,3% 25,0% 25,0% 33,3% 9,5% 19,0% 42,9% 28,6% 7,1% 8,3% 2,6% 39 14 12 21 typ uczelni publiczna 2,8% 11,7% 36,1% 43,3% 3,0% 12,6% 45,9% 35,2% 5,0% 2,5% 1,1% 0,8% 180 636 1,8% 12,1% 43,1% 38,5% 6,2% 12,9% 46,4% 32,5% 3,4% 1,9% 1,1% 613 209 Ponad 61% badanych jest ponadto zdania, że istotnym źródłem umiejętności zawodowych dla zaliczenia przedmiotu realizowanego na studiach powinny być referencje i opinie przełożonego. Odpowiedzi przeciwne tej opinii pojawiają się w przypadku co trzeciego respondenta. Wykres 9. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: referencje, opinie przełożonego? 6,8% 1,8% 12,5% zdecydowanie nieistotne 25,5% 17,8% N=827 35,7% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Ogólnie rzecz biorąc badani skłaniają się ku tezie, że referencje i opinie przełożonego mogą stanowić istotny argument przemawiający za tym, aby dany przedmiot mógł zostać zaliczony. Częściej jednak w tym kontekście pojawiały się wypowiedzi umiarkowanie pozytywne ( ). Strona13
P4.6. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: referencje, opinie przełożonego? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 12,5% 17,8% 35,7% 25,5% 6,8% 1,8% 827 13,0% 15,4% 39,4% 25,3% 5,6% 1,3% 447 12,0% 20,9% 31,6% 25,7% 8,0% 1,9% 374 33,3% 5 16,7% 6 13,1% 16,6% 36,7% 26,2% 6,4% 1,0% 673 9,8% 23,0% 33,6% 22,1% 8,2% 3,3% 122 15,8% 26,3% 15,8% 21,1% 10,5% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 19,5% 10,4% 35,1% 26,0% 14,4% 19,9% 34,5% 22,6% 4,6% 12,8% 46,2% 30,8% 12,8% 23,1% 17,9% 33,3% 5,2% 7,5% 5,1% 7,7% 3,9% 1,1% 0,5% 5,1% 77 452 195 39 14,3% 7,1% 35,7% 21,4% 14,3% 7,1% 14 16,7% 41,7% 16,7% 8,3% 8,3% 8,3% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 9,5% 33,3% 28,6% 23,8% 4,8% 21 typ uczelni publiczna 14,4% 20,6% 26,7% 27,2% 11,8% 17,2% 38,6% 24,9% 8,3% 6,3% 2,8% 1,3% 180 635 13,6% 16,8% 33,8% 26,6% 9,6% 20,6% 42,1% 22,0% 7,2% 5,3% 2,0% 0,5% 612 209 Dla ponad 65% badanych istotnym źródłem umiejętności, które mogłoby stanowić podstawę do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach są pełnione funkcje (w tym te w organizacjach społecznych). Wykres 10. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: pełnione funkcje (w tym w organizacjach społecznych)? 26,2% 5,3% 1,3% zdecydowanie nieistotne 7,9% 20,1% N=827 39,2% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Pełnione funkcje (w tym te w organizacjach społecznych) wydają się zdecydowanie istotną podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach dla połowy badanych, którzy mają mniej niż 20 lat. Relatywnie najczęściej padającym wskazaniem w przypadku tego pytaniaa było jednak raczej istotne. Strona14
P4.7. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: pełnione funkcje (w tym w organizacjach społecznych)? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 7,9% 20,1% 39,2% 26,2% 5,3% 1,3% 827 8,3% 19,7% 38,9% 28,0% 4,0% 1,1% 447 7,5% 20,9% 39,8% 24,1% 6,7% 1,1% 374 16,7% 33,3% 5 6 7,9% 19,0% 40,3% 26,7% 5,2%,9% 673 9,0% 24,6% 36,9% 22,1% 5,7% 1,6% 122 5,3% 36,8% 31,6% 15,8% 5,3% 5,3% 19 staż pracy do 1 roku 14,3% 14,3% 35,1% 27,3% 8,4% 21,0% 40,9% 22,6% 4,6% 14,9% 4 36,9% 10,3% 23,1% 28,2% 30,8% 7,1% 35,7% 35,7% 14,3% 7,8% 6,0% 3,1% 5,1% 7,1% 1,3% 1,1% 0,5% 2,6% 77 452 195 39 14 33,3% 41,7% 8,3% 8,3% 8,3% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 4,8% 42,9% 38,1% 14,3% 21 typ uczelni publiczna 1 18,3% 33,3% 3 7,4% 20,6% 41,3% 24,9% 6,1% 5,0% 2,2% 0,8% 180 635 7,8% 18,3% 38,2% 28,3% 8,1% 25,4% 43,1% 20,1% 5,9% 3,3% 1,5% 612 209 Blisko 64% (suma odpowiedzi i ) osób podkreśliło, że istotnym źródłem umiejętności zawodowych są nagrody i wyróżnienia. Z tego też względu mogą one być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach. Wykres 11. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: nagrody i wyróżnienia? 29,3% 6,3% 1,5% zdecydowanie nieistotne 8,7% 2 N=827 34,3% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Nagrody i wyróżnienia podzieliły respondentów. Odsetek wskazań między odpowiedziami raczej nieistotne, czy rozkładał się często równomiernie, dotyczy to szczególnie grupy studentów w u 20 lat i mniej. Grupa ta nie była jednak liczna. Mimo to, trudno wskazać jednoznaczną tendencję w zakresie tej odpowiedzi. Strona15
P4.8. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: nagrody i wyróżnienia? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 8,7% 2 34,3% 29,3% 6,3% 1,5% 827 10,5% 19,7% 35,6% 27,1% 6,0% 1,1% 447 6,7% 20,6% 32,9% 32,1% 6,4% 1,3% 374 33,3% 33,3% 33,3% 6 8,5% 18,7% 35,5% 30,8% 5,5% 1,0% 673 11,5% 22,1% 31,1% 23,0% 10,7% 1,6% 122 5,3% 52,6% 15,8% 15,8% 5,3% 5,3% 19 staż pracy do 1 roku 7,8% 16,9% 35,1% 28,6% 10,4% 1,3% 77 8,4% 20,6% 33,8% 30,1% 7,7% 15,4% 40,5% 29,2% 12,8% 25,6% 25,6% 28,2% 6,2% 5,6% 5,1% 0,9% 1,5% 2,6% 452 195 39 28,6% 28,6% 28,6% 58,3% 16,7% 7,1% 8,3% 7,1% 8,3% 8,3% 14 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 14,3% 33,3% 33,3% 19,0% 21 typ uczelni publiczna 1 20,6% 32,8% 29,4% 8,2% 2 34,8% 29,4% 5,6% 6,5% 1,7% 1,1% 180 635 8,8% 19,6% 31,0% 32,7% 8,6% 21,1% 44,5% 19,6% 6,2% 6,2% 1,6% 612 209 Dla ponad 65% (w tym 28,4% wskazań dla wariantu i 36,8% dla wariantu ) badanych źródłem umiejętności zawodowych stosownym do uzyskania zaliczenia poszczególnych przedmiotów realizowanych na studiach mogłoby być prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Wykres 12. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: prowadzenie własnej działalności gospodarczej? 28,4% 6,3% 1,0% zdecydowanie nieistotne 9,7% 17,9% N=827 36,8% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Struktura danych w podziale ze względu na podstawowe charakterystyki respondentów zastosowane w badaniu po zagregowaniu pozytywnych i negatywnych wariantów ukazuje z reguły, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej może stanowić istotny powód zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach. Strona16
P4.9. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: prowadzenie własnej działalności gospodarczej? zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 9,7% 17,9% 36,8% 28,4% 6,3% 1,0% 827 9,4% 18,1% 36,2% 30,2% 5,4% 0,7% 447 10,2% 17,9% 37,4% 26,7% 7,0% 0,8% 374 33,3% 5 16,7% 6 9,4% 17,1% 36,6% 30,2% 6,1% 0,7% 673 12,3% 23,0% 34,4% 23,8% 5,7% 0,8% 122 10,5% 15,8% 52,6% 10,5% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 18,2% 16,9% 35,1% 22,1% 9,3% 19,2% 35,4% 28,1% 6,7% 13,3% 43,1% 32,3% 12,8% 17,9% 25,6% 38,5% 7,1% 28,6% 5 14,3% 6,5% 7,3% 4,6% 2,6% 1,3% 0,7% 2,6% 77 452 195 39 14 8,3% 16,7% 5 8,3% 16,7% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 4,8% 33,3% 33,3% 23,8% 4,8% 21 typ uczelni publiczna 10,6% 1 37,2% 34,4% 9,6% 19,8% 37,0% 26,9% 6,7% 6,0% 1,1% 0,6% 180 635 9,6% 15,5% 36,4% 31,2% 1 24,9% 38,3% 21,1% 6,4% 5,3% 0,8% 0,5% 612 209 Nieco mniej zaocznych studentów zarządzania objętych badaniem wskazało, że istotnym źródłem umiejętności zawodowych umożliwiających zaliczenie przedmiotów realizowanych na studiach jest prowadzenie gospodarstwa rolnego 45,3%. Wykres 13. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: prowadzenie gospodarstwa rolnego? 15,,3% 9,8% 1,1% zdecydowanie nieistotne 21,5% N=826 3 22,3% w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu Podobnie jak w przypadku danych dla ogółu, analizując dane szczegółowo obserwuje się mniejszą aprobatę dla uznania umiejętności wynikających z prowadzenia gospodarstwa rolnego w porównaniu z tymi wynikającymi z prowadzenia działalności gospodarczej. Strona17
P4.10. Proszę ocenić, które z wymienionych źródeł umiejętności zawodowych, mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach: prowadzenie gospodarstwa rolnego? Strona18 zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu OGÓŁEM 21,5% 22,3% 3 15,3% 9,8% 1,1% 826 24,0% 19,7% 30,3% 15,7% 9,6% 0,7% 446 19,0% 25,7% 29,7% 15,0% 9,6% 1,1% 374 33,3% 33,3% 33,3% 6 21,6% 21,7% 30,5% 16,5% 8,9% 0,7% 672 18,9% 26,2% 28,7% 11,5% 13,1% 1,6% 122 36,8% 21,1% 26,3% 5,3% 10,5% 19 staż pracy do 1 roku 33,8% 20,8% 23,4% 9,1% 13,0% 77 22,0% 23,9% 28,8% 13,5% 10,9% 0,9% 451 11,8% 16,9% 41,0% 23,6% 6,2% 0,5% 195 17,9% 23,1% 20,5% 25,6% 10,3% 2,6% 39 42,9% 7,1% 28,6% 7,1% 14,3% 14 25,0% 33,3% 25,0% 16,7% 12 jeszcze nie pracowałem zawodowo 38,1% 38,1% 14,3% 4,8% 4,8% 21 typ uczelni publiczna 32,4% 19,6% 21,2% 13,4% 11,7% 1,7% 179 18,6% 23,1% 32,8% 15,7% 9,1% 0,6% 635 23,1% 21,9% 25,5% 18,3% 10,1% 1,0% 611 17,7% 23,4% 43,5% 6,7% 8,1% 0,5% 209 Na wykresie poniżej znajduje się zestawienie zbiorcze wskazań na poszczególne warianty dla wszystkich wyodrębnionych w badaniu źródeł umiejętności zawodowych mogących stanowić podstawę do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach.
Wykres 14. Źródła umiejętności zawodowych, które mogą być podstawą do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach zestawienie zbiorcze zdecydowanie nieistotne w ogóle nie powinno to być podstawą do zaliczenia przedmiotu 0% 20% 40% 60% 80% 100% staŝ pracy na danym stanowisku zakres obowiązkóww na stanowisku pracy posiadany certyfikat zawodowy uczestnictwo w wolontariacie ukończone kursy i szkolenia referencje, opinie przełoŝonego pełnione funkcje (w tym w organizacjach społecznych) nagrody i wyróŝnienia prowadzenie własnej działalności gospodarczej prowadzenie gospodarstwa rolnego 8,0% 8,6% 4,1% 13,1% 13,8% 31,2% 3,0% 12,3% 43,6% 12,5% 17,8% 35,7% 25,5% 7,9% 8,7% 19,6% 33,9% 33,9% 20,9% 40,9% 24,5% 38,0% 40,6% 9,7% 17,9% 36,8% 21,5% 22,3% 30,,0% 28,3% 17,8% 36,8% 20,1% 39,2% 26,2% 2 34,3% 29,3% 28,4% 15,3% 3,9% 0,7% 3,6% 1,4% 3,3% 1,0% 7,4% 1,6% 3,1% 1,1% 6,8% 1,8% 5,3% 1,3% 6,3% 1,5% 6,3% 1,0% 9,8% 1,1% Studenci zaocznego zarządzania, którzy wykazali w badaniu posiadanie wiedzy i umiejętności zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym relatywnie najczęściej szacowali, że na podstawie dokumentów zaświadczających tak zdobyte umiejętności powinno być zaliczanych od 11% do 30% przedmiotów na studiach. Niemal jedna czwarta badanych lokowała powyższy odsetek w przedziale od 31% do 50%. Wykres 15. Proszę wskazać procent przedmiotów, które powinny być zaliczane wyłącznie na podstawie dokumentów potwierdzających kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym i pozaformalnym? N=827 12,7% 0,5% 13,1% do 10% 5,,8% od 11% do 30% od 31% do 50% od 51% do 70% powyżej 70% 24,2% 41,8% nie mam zdaniaa Szczegółowa analiza danych pokazuje, że relatywnie najczęściej wskazywanym wariantem w przypadku odsetka przedmiotów zaliczanych na podstawie udokumentowanych umiejętności zdobytych na drodze kształceniaa nieformalnego bądź pozaformalnego jest odpowiedź od 11% do 30%. Niemal równie często była ona wskazywana przez kobiety i mężczyzn. Była ona również wskazywana najczęściej bez względu na badanych, typ uczelni, na której się kształcą oraz aktualny status zawodowy. Strona19
P5. Proszę wskazać procent przedmiotów, które powinny być zaliczane wyłącznie na podstawie dokumentów potwierdzających kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym i pozaformalnym? do 10% od 11% do 30% od 31% do 50% od 51% do 70% powyżej 70% nie mam zdania staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie pracow publiczna OGÓŁEM 13,1% 41,8% 24,2% 5,8% 12,3% 43,0% 25,7% 6,5% 13,9% 40,8% 22,4% 4,8% 33,3% 33,3% 16,7% 12,2% 43,2% 24,3% 5,6% 16,4% 40,2% 20,5% 4,9% 26,3% 21,1% 31,6% 10,5% 14,3% 40,3% 27,3% 2,6% 13,0% 41,3% 23,4% 6,2% 12,8% 49,2% 22,6% 3,1% 10,3% 41,0% 20,5% 10,3% 21,4% 28,6% 28,6% 25,0% 25,0% 41,7% 8,3% wałem zawodowo 4,8% 28,6% 33,3% 9,5% 9,4% 30,6% 25,6% 11,7% 13,8% 45,6% 23,7% 3,9% 12,4% 43,1% 25,3% 7,2% 14,8% 38,8% 21,1% 1,4% 1,9% 12,7% 0,5% 827 1,1% 11,4% 447 2,9% 14,4% 0,8% 375 16,7% 6 1,9% 12,3% 0,4% 674 2,5% 15,6% 122 10,5% 19 15,6% 77 2,2% 13,2% 0,7% 453 1,5% 10,8% 195 7,7% 10,3% 39 21,4% 14 12 23,8% 21 4,4% 16,7% 1,7% 180 1,1% 11,8% 636 2,3% 9,5% 0,3% 613 1,0% 22,5% 0,5% 209 Niemniej jednak zdecydowana większość badanych nie podejmowała w trakcie studiów prób uzyskania zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji uzyskanych na drodze nieformalnej lub pozaformalnej (85,9%). Wykres 16. Czy w trakcie studiów podejmował/a Pan/i próbę uzyskania zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji uzyskanych w drodze nieformalnej lub pozaformalnej? 0,2% 13,9% tak nie N=823 85,9% Badani nie różnicowali się w zakresie odpowiedzi na to pytanie ze względu na kluczowe charakterystyki społeczne zastosowane w badaniu. Strona20
P6. Czy w trakcie studiów podejmował/a Pan/ /i próbę uzyskania zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji uzyskanych w drodze nieformalnej lub pozaformalnej? tak nie trudno powiedzieć OGÓŁEM 13,9% 85,9% 0,2% 823 13,9% 85,6% 0,4% 445 13,4% 86,6% 373 10 6 13,0% 86,7% 0,3% 670 16,4% 83,6% 122 21,1% 78,9% 19 staż pracy do 1 roku jeszcze nie pracowałem zawodowo 6,7% 14,0% 12,8% 25,6% 14,3% 33,3% 14,3% 92,0% 85,8% 87,2% 74,4% 85,7% 66,7% 85,7% 1,3% 0,2% 75 451 195 39 14 12 21 typ uczelni publiczna 13,1% 14,0% 86,9% 85,7% 0,3% 176 636 14,4% 11,5% 85,2% 88,5% 0,3% 609 209 Wśród osób, które podjęły taką próbę (ok. 14% w całej populacji badanych) najczęściej wskazywano wykładowcę przedmiotu jako osobę, do której respondent zwracał się z zapytaniem o możliwość zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji. Odsetek wskazań wyniósł w przypadku wykładowcy 77,4%. Z taką prośbą do dziekana uczelni zwróciło się blisko 20% badanych. Wykres 17. Do kogo zwracał/a się Pan/ /i z zapytaniem o możliwość zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji? 0% 20% 40% 60% 80% wykładowca 77,4% dziekan uczelni 19,8% rektor uczelni 2,8% pracownik dziekanatu 1,9% N=106 Strona21
Do wykładowcy z wyżej wspomnianym zapytaniem zwróciło się większość badanych bez względu na, czy staż pracy. Badani nie różnicowali się także w tym zakresie ze względu na typ uczelni czy aktualny status zawodowy. P7. Do kogo zwracał/a się Pan/i z zapytaniem o możliwość zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji? wykładowca dziekan uczelni rektor uczelni pracownik dziekanatu staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie praco publiczna OGÓŁEM 77,4% 19,8% 84,2% 12,3% 68,1% 29,8% 71,6% 23,5% 94,7% 10,5% 10 75,0% 25,0% 69,5% 25,4% 81,8% 18,2% 10 10 10 owałem zawodowo 66,7% 33,3% 9 1 73,8% 22,6% 83,8% 15,0% 54,2% 37,5% 2,8% 1,9% 106 3,5% 3,5% 57 2,1% 47 0 3,7% 2,5% 81 19 4 4 3,4% 3,4% 59 4,5% 22 10 2 4 3 5,0% 5,0% 20 2,4% 1,2% 84 2,5% 1,3% 80 4,2% 4,2% 24 Osoby, które podjęły próbę uzyskania zaliczenia na podstawie kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym bądź pozaformalnym, wskazywały przeważnie że skończyła się ona zaliczeniem przedmiotu 73,5%. Co piąty respondent spotkał się z odmową. Na pytanie o przyczyny niezaliczenia przedmiotów odpowiedział marginalny odsetek respondentów, stąd nie można mówić w tym przypadku o zaobserwowanych trendach. Najczęstszą przyczyną odmów była niewystarczająca wiedza z kursu, niedopasowanie bądź niepełne treści programowe realizowane na kursie, a także brak stosownych dokumentów i zaświadczeń. Wykres 18. Jaki był efekt końcowy takiego zapytania? 6,2% 20,4% przedmiot nie został zaliczony przedmiot został zaliczony N=113 73,5% Dane nie różnicowały się także w aspekcie rezultatu prośby o uznanie kwalifikacji zdobytych przez respondentów na drodze kształcenia nieformalnego czy pozaformalnego. Zdecydowana większość badanych spotkała się ze zgodą. Strona22
P8. Jaki był efekt końcowy takiego zapytania? Strona23 przedmiot nie został zaliczony przedmiot został zaliczony trudno powiedzieć OGÓŁEM 20,4% 73,5% 6,2% 113 19,7% 75,4% 4,9% 61 18,0% 74,0% 8,0% 50 0 23,0% 71,3% 5,7% 87 5,0% 85,0% 1 20 10 4 staż pracy do 1 roku 2 6 2 5 22,6% 72,6% 4,8% 62 2 72,0% 8,0% 25 9 1 10 10 2 10 4 jeszcze nie pracowałem zawodowo 33,3% 66,7% 3 typ uczelni publiczna 36,4% 59,1% 4,5% 22 14,6% 78,7% 6,7% 89 20,7% 71,3% 8,0% 87 12,5% 87,5% 24
3. Opinie na temat wdrażania uznawalności Ponad połowa badanych wskazało, że w innych krajach UE istnieją przepisy regulujące zasady uznawania kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym. Jednak odsetek osób będących przeciwnego zdania nie różnił się istotnie od odsetka osób przekonanych o istnieniu stosownych przepisów. Wykres 19. Czy Pana/i zdaniem w innych krajach UE istnieją przepisy regulujące zasady uznawania kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym? 1,1% 42,8% 56,1% tak nie N=1000 Proporcje między odpowiedzią tak i nie zarysowały się w podobny sposób w przypadku danych szczegółowych. Częściej kobiety w porównaniu do mężczyzn wskazywały, że w innych krajach istnieją przepisy, które regulują uznawanie kwalifikacji zdobytych w systemie pozaformalnym czy nieformalnym (60,9% wobec 50,,7%). Częściej wskazywaną odpowiedzią w tym kontekście niezależnie od u była odpowiedź tak. Relatywnie częściej wskazywali ją respondenci ze stażem pracy od 11 do 15 lat (70,7%), a także badani z rocznym bądź niespełna rocznym stażem pracy (60,2%). Szczegółowy rozkład danych ilustruje zamieszczona poniżej tabela. P10 Czy Pana/i zdaniem w innych krajach UE istnieją przepisy regulujące zasady uznawania kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym? tak nie trudno powiedzieć OGÓŁEM 56,1% 42,8% 1,1% 1000 60,9% 38,5% 0,6% 545 50,7% 48,2% 1,1% 448 53,8% 46,2% 13 56,5% 42,9% 0,6% 832 57,6% 41,6% 0,8% 125 45,5% 45,5% 9,1% 22 staż pracy do 1 roku jeszcze nie pracowałem zawodowo 60,2% 53,6% 59,0% 70,7% 47,1% 41,7% 54,4% 38,9% 46,1% 40,5% 26,8% 52,9% 41,7% 44,3% 0,9% 0,4% 0,5% 2,4% 16,7% 1,3% 108 519 205 41 17 12 79 typ uczelni publiczna 63,4% 54,2% 36,6% 44,8% 1,0% 224 762 61,3% 44,4% 37,8% 54,9% 0,9% 0,7% 695 295 Strona24
Ponad połowa respondentów uznała, że regulacje prawne dotyczące uznawania kompetencji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym powinny być tworzone na szczeblu ogólnopolskim. Przeciwną opinię wyraziło 23,6% badanych. Zdania w tym zakresie nie miało natomiast 22,7% respondentów. Wykres 20. Czy Pana/i zdaniem regulacje prawne dotyczące uznawania kompetencji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym powinny być tworzone na szczeblu ogólnopolskim? 22,7% 0,6% tak 23,6% 53,1% nie nie mamm zdania N=1000 Przekonanie, że regulacje prawne dotyczące uznawania kompetencji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym powinny być tworzone na szczeblu ogólnopolskim wyraził co drugi badany i co druga badana. Spadek wskazań dla tej odpowiedzi na rzecz wariantu nie mam zdania obserwuje się w przypadku badanych w u poniżej 20 lat, a także dla badanych z ponad 16-letnim stażem pracy. P11 Czy Pana/i zdaniem regulacje prawne dotyczące uznawania kompetencji zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym powinny być tworzone na szczeblu ogólnopolskim? tak nie nie mam zdania trudno powiedzieć staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie praco publiczna Aktualny status zawodowy pracuję OGÓŁEM 53,1% 23,6% 52,7% 22,0% 54,2% 25,4% 38,5% 15,4% 53,5% 23,4% 53,6% 26,4% 5 22,7% 5 18,5% 53,8% 24,9% 58,5% 26,8% 65,9% 19,5% 35,3% 17,6% 33,3% 25,0% owałem zawodowo 39,2% 19,0% 56,3% 12,9% 52,4% 27,0% 59,9% 18,1% 38,0% 36,6% 22,7% 0,6% 1000 25,3% 545 19,6% 0,7% 448 46,2% 13 22,7% 0,4% 832 2 125 27,3% 22 31,5% 108 21,0% 0,4% 519 14,6% 205 14,6% 41 47,1% 17 41,7% 12 40,5% 1,3% 79 30,8% 224 20,2% 0,4% 762 21,9% 0,1% 695 24,7% 0,7% 295 Respondenci skonfrontowani z pytaniem, do kogo przede wszystkim powinna należeć decyzja o uznawaniu udokumentowanych umiejętności zdobytych w systemie nieformalnym czy Strona25
pozaformalnym, wskazywali najczęściej uczelnie wyższe i ich struktury. Dla 22% respondentów podmiotem decyzyjnym w powyższej kwestii powinna być zewnętrzna organizacja (np. organizacja pozarządowa). Co trzeci badany uznał natomiast, że decyzję powinny podejmować zarówno uczelnie, jak i zewnętrzne organizacje. Wykres 21. Do kogo Pana/i zdaniem powinna należeć decyzja o uznawaniu udokumentowanych umiejętności zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym? 1,1% uczelnie wyższe i ich struktury 32,3% 44,6% zewnętrzne organizacje (np. organizacje pozarządowe) zarówno uczelnie, jak i zewnętrzne organizacje N=1000 22,0% Badani widzieli potencjał decyzyjny w kwestii uznawania udokumentowanych umiejętności uzyskanych w systemie pozaformalnym bądź nieformalnym w uczelniach wyższych i ich strukturach. Dotyczy to zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a także badanych z wszystkich wyróżnionych grup owych powyżej 21 roku życia. P12. Do kogo Pana/i zdaniem powinna należeć decyzja o uznawaniu udokumentowanych umiejętności zdobytych w systemie nieformalnym i pozaformalnym? uczelnie wyższe i ich struktury zewnętrzne organizacje (np. organizacje pozarządowe) zarówno uczelnie, jak i zewnętrzne organizacje staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie praco publiczna Aktualny status zawodowy pracuję OGÓŁEM 44,6% 22,0% 45,5% 21,3% 44,0% 23,2% 30,8% 30,8% 44,5% 22,0% 47,2% 24,0% 54,5% 13,6% 37,0% 17,6% 41,6% 25,6% 53,2% 23,4% 53,7% 12,2% 47,1% 23,5% 75,0% owałem zawodowo 50,6% 10,1% 32,6% 18,8% 48,6% 23,2% 45,6% 19,4% 43,4% 28,8% 32,3% 1,1% 1000 32,8% 0,4% 545 31,7% 1,1% 448 38,5% 13 33,1% 0,5% 832 28,0% 0,8% 125 22,7% 9,1% 22 44,4% 0,9% 108 32,4% 0,4% 519 22,9% 0,5% 205 31,7% 2,4% 41 29,4% 17 16,7% 8,3% 12 38,0% 1,3% 79 48,7% 224 27,4% 0,8% 762 34,2% 0,7% 695 27,1% 0,7% 295 Strona26
Osoby, które wskazały, że decyzja o uznawalności kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym bądź pozaformalnym powinna leżeć w gestii uczelni wyższych i ich struktur, wskazywały najczęściej, że w ramach uczelni decyzję powinien podejmować wykładowca przedmiotu bądź dziekan uczelni (po 37,4%). Wykres 22. Kto w ramach uczelni powinien podejmować taką decyzję? 15,7% 1,6% wykładowca 7,8% 37,4% dziekan uczelni rektor uczelni N=446 37,4% kilkuosobowa komisja uczelniana ds. uznawalności wykształcenia Kobiety w równym stopniu wskazywały na wykładowcę i dziekana jako osobę odpowiedzialną w ramach uczelni za podejmowanie decyzji o uznawalności kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym bądź pozaformalnym (39,5% i 39,9%). Mężczyźni również niemal równomiernie wskazywali na te dwie odpowiedzi (35% i 34,5%). Osobę odpowiedzialną za tego rodzaju decyzję widzieliby w postaci dziekana częściej studenci w u poniżej 20 lat 50% %. Starsi studenci byli zdania, że decyzję taką powinienn podejmować wykładowca. P13. Kto w ramach uczelni powinien podejmować taką decyzję? wykładowca dziekan uczelni rektor uczelni kilkuosobowa komisja uczelniana ds. uznawalności wykształcenia OGÓŁEM 37,4% 37,4% 7,8% 15,7% 1,6% 446 39,5% 39,9% 6,9% 11,7% 2,0% 248 35,0% 34,5% 8,6% 20,8% 1,0% 197 25,0% 5 25,0% 4 36,8% 39,2% 7,8% 14,6% 1,6% 370 40,7% 32,2% 8,5% 18,6% 59 5 8,3% 33,3% 8,3% 12 staż pracy do 1 roku 17,5% 36,6% 39,4% 45,5% 12,5% 5 35,2% 43,1% 40,9% 25,0% 1 8,8% 9,2% 25,0% 2 18,1% 7,3% 13,6% 37,5% 2,5% 1,4% 0,9% 40 216 109 22 8 55,6% 33,3% 11,1% 9 jeszcze nie pracowałem zawodowo 55,0% 3 15,0% 40 typ uczelni publiczna 34,2% 38,4% 21,9% 40,3% 9,6% 7,6% 31,5% 12,4% 2,7% 1,4% 73 370 Aktualny status zawodowy pracuję 36,3% 40,6% 36,9% 38,3% 7,9% 7,8% 17,4% 11,7% 1,6% 1,6% 317 128 Strona27
Zdania wśród respondentów są lekko podzielone w kwestii braku dokumentów potwierdzających posiadane kompetencje. 47,8% z nich uważa, że w przypadku braku takich dokumentów, powinno się umożliwić wcześniejsze zaliczenie przedmiotu bez uczestnictwa w zajęciach. Około 10% mniej wskazuje, że nie należałoby umożliwiać wcześniejszego zdawania egzaminu bez uprzedniej obecności na zajęciach. Wykres 23. Czy uważają Państwo, że w przypadku braku dokumentów potwierdzających posiadane kompetencje należałoby umożliwić wcześniejsze zaliczenie przedmiotu (egzamin) bez uczestniczenia w zajęciach? 13,1% 1,7% 37,4% 47,8% tak nie nie mamm zdania N=1000 Ogólnie rzecz biorąc więcej badanych skłaniało się ku opinii, że w przypadku braku dokumentów potwierdzających posiadane kompetencje należałoby umożliwić wcześniejsze zaliczenie przedmiotu bez udziału w zajęciach. Odpowiedź ta była wskazywana częściej zarówno przez mężczyzn, jak i przez kobiety. Zdecydowanie częściej z opinią taką zgadzali się studenci uczelni publicznych aniżeli niepublicznych (61,2% i 44,2% %). Przeciwną odpowiedź wskazywali natomiast częściej studenci aktualnie nie podejmujący pracy (55,9% wobec 27,1%). P14. Czy uważają Państwo, że w przypadku braku dokumentów potwierdzających posiadane kompetencje należałoby umożliwić wcześniejsze zaliczenie przedmiotu (egzamin) bez uczestniczenia w zajęciach? tak nie nie mam zdania staż pracy typ uczelni do 1 roku jeszcze nie praco publiczna Aktualny status zawodowy pracuję OGÓŁEM 47,8% 37,4% 48,8% 35,6% 46,9% 40,2% 30,8% 30,8% 49,9% 36,1% 38,4% 50,4% 36,4% 31,8% 51,9% 27,8% 49,7% 37,0% 49,3% 42,4% 48,8% 46,3% 29,4% 41,2% 25,0% 33,3% owałem zawodowo 27,8% 44,3% 61,2% 21,9% 44,2% 42,3% 56,8% 30,1% 27,1% 55,9% 13,1% 1,7% 1000 14,5% 1,1% 545 11,4% 1,6% 448 38,5% 13 12,9% 1,2% 832 10,4% 0,8% 125 22,7% 9,1% 22 20,4% 108 12,7% 0,6% 519 6,8% 1,5% 205 4,9% 41 29,4% 17 25,0% 16,7% 12 21,5% 6,3% 79 16,1% 0,9% 224 12,1% 1,4% 762 12,1% 1,0% 695 14,9% 2,0% 295 Strona28
Wnioski W badaniu uczestniczyło łącznie 1000 studentów Zarządzania, studiujących w trybie niestacjonarnym. Przygotowana analiza danych pokazuje, że w większości zakres obowiązków w ramach wykonywanej przez nich pracy zawodowej powiązany jest z kierunkiem studiów. Ponad połowa badanych posiada zaś kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym bądź pozaformalnym. Większość badanych potwierdziło, że treści programowe wykładanych na studiach przedmiotów pokrywają się z wiedzą czy umiejętnościami zdobytymi w systemie pozaformalnym bądź nieformalnym. Do źródeł umiejętności zawodowych uznawanych najczęściej za istotne jako podstawa do zaliczenia przedmiotów realizowanych na studiach zaliczają się: staż pracy na danym stanowisku, zakres obowiązków w ramach tego stanowiska, posiadany certyfikat zawodowy, ukończone kursy i szkolenia czy pełnione funkcje (w tym w organizacjach społecznych). Badani byli skłonni wskazywać, że odsetek przedmiotów zaliczanych na podstawie dokumentów potwierdzających kwalifikacje zdobyte w systemie nieformalnym i pozaformalnym powinien oscylować wokół 11%-30%. Większość respondentów nie podejmowała próby zaliczenia przedmiotu na podstawie posiadanych kwalifikacji uzyskanych na drodze nieformalnej bądź pozaformalnej. Ponad połowa badanych była zdania, że w krajach UE istnieją przepisy regulujące zasady uznawania kwalifikacji zdobytych w systemie nieformalnym bądź pozaformalnym. Podobnie połowa badanych wyraziła przekonanie, że regulacje prawne dotyczące uznawania kompetencji zdobytych w takim systemie powinny być tworzone na szczeblu ogólnopolskim. Strona29