Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna

Podobne dokumenty
Wydawnictwo Akademickie Dialog (c) Copyright

Jerzy Topolski Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów

Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna

Opis zakładanych efektów kształcenia. Absolwent studiów drugiego stopnia: WIEDZA

MATURA 2010/2011 TEMATY DO EGZAMINU USTNEGO I. LITERATURA

Uniwersytet Łódzki MODUŁ I: KIERUNEK PODSTAWOWY NAZWA PRZEDMIOTU E PO SEM. R W K S Ć 1 SEM 2 SEM 3 SEM 4 SEM 5 SEM 6 SEM PUNKTY

S Y L A B U S. MODUŁU KSZTAŁCENIA rok akademicki 2012/2013. Dramaturgia / Dramaturgy. Dramaturg teatru. Reżyseria teatru muzycznego

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów.

SPECJALNOŚĆ: TWÓRCZE PISANIE (CREATIVE WRITING): FILM TEATR - TELEWIZJA

2. Zdefiniuj pojęcie mitu. Na wybranych przykładach omów jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.

TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA MATURĘ USTNĄ na rok 2010/ 2011 w ZSP im. Orląt Lwowskich w Stopnicy

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w sesji wiosennej 2013

AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY

TEMATY DO CZĘŚCI WEWNĘTRZNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZKOLNY 2008/2009

Książka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

LITERATURA. 2. Kresy wschodnie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów.

Pedagogika autorytarna. Geneza, modele, przemiany

SZKOLNA LISTA TEMATÓW 2013/2014

Kryteria oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu wiedza o kulturze. Klasa I. Wymagania przedmiotowo-programowe

LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2014/2015 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA

Wydawnictwo Dialog(c) Copyright edycja elektroniczna

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Malarstwo A. JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE

wiosennej roku szkolnego 2011/2012 Literatura

Spis treści. Wstęp... 11

30 godz. wykładów 30 godz. ćwiczeń laboratoryjnych

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

Szkolna lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego - Zespół Szkół Budowlanych im. E.Kwiatkowskiego w Lublinie Rok szkolny 2014/2015

Biblioteka vs kompleksowa ocena parametryczna jednostek naukowych w 2017 roku Meandry prawne i techniczne

Projekt standardów kształcenia dla specjalności dodatkowej FORMY I TECHNIKI TANECZNE

2. Poetyki dramatu 1 wykład O zaliczenie na ocenę Teatr najnowszy 1 ćwiczenia O zaliczenie na ocenę 30 2

LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2013/2014 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA

TWÓRCZOŚĆ TADEUSZA RÓŻEWICZA W RADIU. Studium przypadku

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH 1-3 NOWE ZROZUMIEĆ TEKST ZROZUMIEĆ CZŁOWIEKA POZIOM ROZSZERZONY

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013

DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki

Wstęp do pisania i redagowania tekstów naukowych

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku

Wymagania edukacyjne z przedmiotów: MUZYKA oraz ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE

Przedmiot Wykładowca SEMESTR I II III IV V V I A.PRZEDMIOTY OGÓLNE 30 2z o RAZEM. - języki obce zespół lektorów 30 2z 60 (120) - WF 30 z

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY

Program obchodów roku Oscara Kolberga pod hasłem: Tradycja bliżej nas

LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO JĘZYK POLSKI ROK SZKOLNY 2014/2015 LITERATURA:

Spis treści. Rozdział I. Wprowadzenie Biblioteka miejsce prezentacji i realizacji tekstu artystycznego... 19

Znajomość ogólnej wiedzy historii, teorii i estetyki muzyki, wykonawstwa. Znajomość szeroko pojętej kultury muzycznej i życia społeczno-kulturalnego

-- prowadzi i dokumentuje działania związane z aktywnością kulturalną i samokształceniem

WIEDZA. Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy. Efekty kształcenia na kierunku. Opis kierunkowych efektów kształcenia

Warsztaty Programu Edukacji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. dla szkół podstawowych na rok szkolny 2013/2014

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA JĘZYK POLSKI

2. Warunkiem ustalenia określonej oceny jest spełnienie przez ucznia wymagań określonych dla stopni niższych.

LITERATURA. Lista tematów na egzamin wewnętrzny z... (przedmiot, poziom) Planowana liczba zdających w roku... Liczba przygotowanych tematów

... podpis przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego

II ROK/1. stopnia Specjalność: język polski z edukacją kulturową (specjalizacja nauczycielska) Lp. nazwa przedmiotu rodzaj zajęć

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek

Centrum Nauki i Biznesu ŻAK w Stargardzie Szczecińskim

Przedmiot Wykładowca SEMESTR I II III IV V VI RAZEM A.PRZEDMIOTY OGÓLNE - języki obce zespół lektorek z. M. Żurawski 30. M.

FILOZOFIA. Studia stacjonarne

kandydata. Kandydat jest oceniamy w skali dwustopniowej: dst. lub

dalsze opanowanie literackich technik narracyjnych i perswazyjnych, sztuki kompozycji, operowania informacją w tekście nieinformacyjnym;

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku

Szkolna lista tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego - Zespół Szkół Budowlanych im. E.Kwiatkowskiego w Lublinie Rok szkolny 2011/2012

STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY

Mikroświaty społeczne wyzwaniem dla współczesnej edukacji

Ocenę dostateczną. który:

Ramowy Program Studiów Kierunek: Kulturoznawstwo Studia I stopnia: stacjonarne. Pensum: 180 ECTS i 1810 godz

Efekty kształcenia w zakresie wiedzy uzyskanej w ramach przedmiotu Techniki pisarskie:

FILOLOGIA POLSKA studia stacjonarne drugiego stopnia rok akademicki 2017/2018

Program kulturoznawstwa, studia I stopnia WNH UKSW w roku akademickim 2014/2015. Konwers./ćwicz./ semestr. Forma zaliczenia.

Imię i nazwisko ucznia po rozkodowaniu

JOSEPH BUTLER. iętnaście kazań

Ścieżka: Kultura polska na tle tradycji śródziemnomorskich kl. I. Gimnazjum

Pieszo. Obsada. Sławomir Mrożek. Premiera: 05 czerwca Duża Scena Czas trwania: 1 godzina 15 minut (bez przerw)

Pieszo. Obsada. Sławomir Mrożek. Premiera: 05 czerwca Duża Scena Czas trwania: 1 godzina 15 minut (bez przerw)

TURYSTYKA ZDROWOTNA PROBLEMY EKONOMICZNE I SPOŁECZNE

Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku SYLABUS PRZEDMIOTU /MODUŁU KSZTAŁCENIA

ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych

ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE KLASA 3 GIM

III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE

Recenzja opracowania M. Bryxa. pt: Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie.

Bibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek

Wzorcowe efekty kształcenia dla kierunku studiów muzykologia, studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki

STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY

STUDIA I STOPNIA program obowiązujący osoby rozpoczynające studia w roku akademickim 2014/2015

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o., Warszawa

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 11

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2010/2011

WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI klasa pierwsza. XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Prof. Akademii Krakowskiej. Św. Jana Kantego

TEMATY NA EGZAMIN USTNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 LITERATURA

Kierunek: krytyka literacka studia drugiego stopnia dwuletnie

Tematy prezentacji na ustny egzamin maturalny. Matura 2014

Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014

STUDIA I STOPNIA program obowiązujący osoby rozpoczynające studia w r. akad. 2018/2019 Uwaga! moduły podlegające wyborowi zapisane są kursywą

Wzorcowe efekty kształcenia dla kierunku studiów filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PLAN STUDIÓW stacjonarnych

ZASADY NALICZANIA PUNKTÓW DO WNIOSKU O STYPENDIUM DLA NAJLEPSZYCH DOKTORANTÓW I. ZASADY PRZYZNAWANIA PUNKTÓW DLA DOKTORANTÓW I ROKU

Estetyka - opis przedmiotu

Plan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła! Klasa VII

Transkrypt:

Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna

Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna

Projekt okładki Tadeusz Walter Opiniowali do publikacji Mieczysław Künstler Maria Roman Sławiński Redakcja i korekta Bronisława Dziedzic-Wesołowska Redakcja techniczna Marek Wojda Książka dotowana przez Komitet Badań Naukowych Copyright by Wydawnictwo Akademickie DIALOG ISBN (epub) 978-83-8002-297-3 ISBN (Mobi) 978-83-8002-301-7 Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna Wydawnictwo Akademickie DIALOG 00 112 Warszawa, ul. Bagno 3/218 tel./fax 022 620 87 03 e mail: redakcja@wydawnictwodialog.pl www.wydawnictwodialog.pl

Spis treści Wstęp Między tradycją a współczesnością Tian Han. Skąd przychodzimy i dokąd idziemy Działalność teatralna Tian Hana Nowoczesna scena chińska, czyli teatr ubogi Tian Hana Twórczość Tian Hana. Próba definicji Dramaty. Analiza treściowa i formalna Aneks 1. 1. Streszczenia sztuk Tian Hana 2. 2. Przekład dramatu poetyckiego Powrót na Południe 3. 3. Chen Mingzhong: Dziennik studenta Akademii Artystycznej Chin Południowych Bibliografia Spis Wydawnictwo ilustracji Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna O autorce Przypisy

WYDOBYWANIE SIĘ WZRASTANIE Obraz: Wewnątrz ziemi rośnie drzewo: Obraz wydobywa się. Podobnie człowiek szlachetny, o naturze pełnej oddania, Wydawnictwo Dialog (c) Copyright Gromadzi wersja rzeczy elektroniczna małe, By osiągnąć coś wysokiego i wielkiego. Drzewo wyrasta z ziemi bez pośpiechu a niestrudzenie, ale i bez spoczynku, omija przeszkody, czasem się im nawet poddając. Podobnie człowiek, w swoim szlachetnym charakterze jest pełen oddania i nie spoczywa w czynieniu postępów. Ji Jing

Wstęp Wybierając się dzisiaj do teatru w Chinach, mamy do wyboru różne style, gatunki i różnych autorów. Możemy poddać się urokowi opery pekińskiej, kantońskiej lub jeszcze innej tradycyjnej formie widowiska muzycznego. Możemy jednak wybrać się do teatru, w którym nic oprócz języka nas nie zadziwi. Obejrzeć tam można wszystko. Od Szekspira po Becketta, chociaż najwięcej propozycji znajdziemy pośród rodzimej twórczości dramatycznej. Każdy z tych teatrów jest inny. Klasyczny (xiqu), czyli muzyczny, stanowi dowód trwałości starej kultury Państwa Środka. Nowy, nazywany przez Chińczyków mówionym (huaju), jest wyrazem ważnych przemian artystycznych XX wieku. O chińskiej tradycji pisze się dzisiaj sporo. Sam temat wydaje się bardziej atrakcyjny i ważny z punktu widzenia badań nad cywilizacją chińską. Mimo to warto zająć się również zjawiskiem powstawania nowych wartości artystycznych. Zwłaszcza gdy modne dziś w Chinach poszukiwania tożsamości kulturowej zawiodą nas również w niedaleką przeszłość, czyli do źródeł nowoczesności. Znajomość początków procesu modernizacyjnego w chińskiej literaturze i sztuce oprócz walorów czysto poznawczych pozwoli także na odsłonięcie korzeni wielu zjawisk rozgrywających się w Chinach w drugiej połowie XX wieku. Ponadto wiedza dotycząca narodzin nowoczesnego teatru chińskiego stanowić może okazję do dalszych rozważań teoretycznych na temat syntez odmiennych kodów artystycznych, powstałych w wyniku oddziaływania kultury Zachodu na Chiny. Proces Wydawnictwo przejmowania Dialog i twórczego (c) Copyright adaptowania wersja na gruncie elektroniczna chińskim nowych wzorców dramatopisarskich i inscenizacyjnych wiąże się bezpośrednio z Tian Hanem (1898-1968), którego powszechnie uważa się za ojca nowoczesnego teatru chińskiego. Dlatego też on właśnie jest główną postacią w tej książce. Tian Han prawie całe swoje życie poświęcił teatrowi. W okresie wojny z Japonią pisał sztuki patriotyczne, potem zajął się na wiele lat reformą teatru klasycznego. W Chińskiej Republice Ludowej piastował ważne funkcje w związkach twórczych i organizacjach kulturowych. Ponowną sławę przyniosły mudramaty historyczne Guan Hanqing (1958),Księżniczka Wencheng (Wencheng gongzhu) (1960) i Xie Yaohuan (1961). W czasie rewolucji kulturowej został potępiony cały jego dorobek artystyczny. W 1961 roku, czyli dwa lata po aresztowaniu zmarł na skutek, prześladowań. Pośmiertna uroczystość żałobna, podczas której zrehabilitowano Tian Hana, odbyła się 4 kwietnia 1979 r. Trudno przecenić rolę, jaką Tian Han odegrał w procesie kreowania młodej kultury chińskiej. Korzystając z wcześniejszych doświadczeń ruchu teatralnego w Japonii i Chinach, Tian Han stworzył i zrealizował modelową koncepcję nowoczesnego teatru dramatycznego, w którym sieć stymulatorów estetycznych i semantycznych została dopasowana do potrzeb teatru treści w odróżnieniu od klasycznego teatru formy. Była to kreacja artystyczna in statu nascendi, sztuka będąca znakiem rzeczywistego świata chińskiego, w którym konfucjański paradygmat kulturowy powoli tracił swoją dominację. Teatr Tian Hana zrodzony, jako rezultat

działalności dramatopisarskiej, translatorskiej, reżyserskiej i edukacyjnej był niczym świątynia, w której głoszono nowe prawdy. Sukces jego teatru ubogiego polegał przede wszystkim na umiejętnym dopasowaniu wzorców realistycznego teatru europejskiego do możliwości artystycznych ówczesnych twórców oraz stanu świadomości społecznej i estetycznej młodej publiczności chińskiej. Próba pokazania procesu przemiany kulturowej oznacza konieczność rekonstrukcji i analizy wczesnej twórczości młodego dramaturga, która stanowi najważniejsze źródło badań genetycznych. Tian Han, jego dramaty, eksperymenty sceniczne oraz działalność teatralna interesują nas wyłącznie w aspekcie zjawiska powstawania nowego gatunku teatralnego w obrębie cywilizacji silnie zdominowanej przez tradycję. Ramy czasowe badanego okresu z jednej strony wyznacza początek procesu modernizacyjnego w teatrze, czyli 1909 r., z drugiej zaś ogranicza rok 1930, w którym nastąpiła wyraźna polaryzacja ideologiczna środowisk twórczych, wieńcząca kres pierwszej fazy rozwojowej. Panoramiczne ujęcie tematu, zasygnalizowane w tytule pracy, uzasadnia jej podział na dwie części. Pierwsza, wstępna, traktuje o tradycji i początkach nowoczesnej dramaturgii i teatru w Chinach. Stanowi ona system odniesienia dla części drugiej i zasadniczej, w której analizuje się dramaty i koncepcję teatru stworzonego przez Tian Hana w latach dwudziestych. Wyjaśnieniu współzależności między kontekstem i twórcą służy krótka część biograficzna oraz hermeneutyczna próba odsłonięcia spoiwa jego dramaturgii, czyli odtworzenia mapy obcych Wydawnictwo wpływów literackich. Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna Celem uzupełnienia wykładu umieszczono na końcu książki aneks, w którym znajduje się przekład dramatu Powrót na Południe, krótkie streszczenia najpopularniejszych sztuk Tian Hana oraz tłumaczenie unikatowego pamiętnika studenckiego, ilustrującego atmosferę życia ówczesnej awangardy teatralnej Chin. Nie naruszając głównych koncepcji teoretycznych współczesnej teatrologii, z której zaczerpnięto aparat pojęciowy oraz narzędzia badania i opisu teatru Tian Hana, w książce świadomie wyodrębniono kategorię tekstu dramatycznego i widowiska teatralnego. Uznając Odmienność języka i tworzywa teatralnego, przyjęto, że spektakl jest nie tylko konkretyzacją, ale i przekładem kodu tekstu (dramatu) na specyficzny kod teatralny. Z tego też powodu oddzielnej analizie, choć zgodnie z postulatami metodologicznymi teatrologów poddano teatr Tian Hana, rozumiany, jako odrębny typ dzieła sztuki i zarazem instytucji kulturalnej o znaczeniu społecznym i estetycznym. Następnie zbadano teksty dramatów, odczytywane jako utwory literackie przystosowane do realizacji scenicznej z racji swej morfologicznej struktury. Pomimo powszechnego uznania fundamentalnej roli Tian Hana w historii narodzin teatru huaju stan badań w tej dziedzinie jest skromny. Literatura przedmiotu, obejmująca w większości chińskie prace biograficzne oraz eseje krytycznoliterackie, wymaga nierzadko starannej weryfikacji, polegającej na oczyszczeniu z propagandowych naleciałości. Poza granicami Chin ukazało się zaledwie kilka wartościowych artykułów analitycznych. Znacznie większą

popularnością cieszą się tam do dziś badania poświęcone historii teatru i dramatu chińskiego. Podstawową grupę materiałów źródłowych stanowią sztukihuaju Tian Hana, napisane przed 1930 rokiem i publikowane w wielu wyborach i antologiach, a po raz pierwszy zebrane w całości w 1 i 2 tomie szesnastoczęściowej edycji Dzieł zebranych Tian Hana (Tian Han ji), którą rozpoczęto w 1983 r. Drugim, zasadniczym źródłem historycznym są listy, artykuły, polemiki, recenzje, felietony krytycznoliterackie, przedmowy, posłowia i wspomnienia pióra Tian Hana dotyczące jego działalności w Japonii, ruchu Chin Południowych (Nanguo yundong) i dramaturgii tego okresu. Większość materiałów i dokumentów, uzupełnionych esejami i wspomnieniami uczestników tych wydarzeń znalazła się w dwutomowymwyborze materiałów i dokumentów poświęconych 50 rocznicy huaju (Zhongguo huaju yundong wusi nian shiliao ji) oraz 800-stronicowej pracy pt. Wydanie specjalne o Tian Hanie (Tian Han zhuanji), opublikowane w 1984 r. Pozostałe materiały pochodzą z wielu pism teatralnych i literackich oraz książek wydanych bądź przedrukowanych w ChRL i Hongkongu. * * * W książce zastosowano chińską transkrypcję pinyin, opracowaną w Chinach i uznaną za oficjalną (popularne nazwy geograficzne pozostawiono w formie spolszczonej). Wyjaśnienie głównych jej zasad czytelnik znajdzie w wielu najnowszych publikacjach polskich na temat Chin (por. J. M. Künstler, Dzieje Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna kultury chińskiej, Wrocław 1994). Transkrypcję nazw, terminów i tytułów chińskich umieszczono w nawiasach przy pierwszym ich użyciu.

Wydawnictwo Akademickie DIALOG specjalizuje się w publikacji książek dotyczących języków, zwyczajów, wierzeń, kultur, religii, dziejów i współczesności świata Orientu. Naszymi autorami są znani orientaliści polscy i zagraniczni, wybitni znawcy tematyki Wschodu. Wydajemy także przekłady bogatej i niezwykłej literatury pięknej krajów Orientu. Redakcja: 00-112 Warszawa, ul. Bagno 3/219 tel. (0 22) 620 32 11, (0 22) 654 01 49 e-mail: redakcja@wydawnictwodialog.pl Biuro handlowe: 00-112 Warszawa, ul. Bagno 3/218 tel./faks (0 22) 620 87 03 e-mail: biurohandlowe@wydawnictwodialog.pl www.wydawnictwodialog.pl Wydawnictwo Dialog (c) Copyright wersja elektroniczna