Strona 1 z 22
Strona 2 z 22
Strona 3 z 22
Piąte zadanie w etapie praktycznym egzaminu zawodowego polegało na opracowaniu projektu realizacji określonych działań ratowniczych związanych z udzieleniem pomocy osobom poszkodowanym w opisanym zdarzeniu i wykonaniu zabiegu intubacji dotchawiczej. Rozwiązanie zadania egzaminacyjnego obejmowało opracowanie projektu realizacji działań ratowniczych związanych z udzieleniem pomocy poszkodowanym oraz przygotowaniem ich do transportu. Dodatkowo zdający mieli zwrócić uwagę na zagrożenia dla zespołu ratownictwa i wskazać dodatkowe środki ostrożności, jakie należy zapewnić na miejscu zdarzenia. Zdający do rozwiązania zadania mogli wykorzystać dostępną dokumentację w postaci: 1. wykazu leków do samodzielnego stosowania przez ratownika medycznego i po konsultacji z lekarzem, 2. Karty wyjazdowej pogotowia ratunkowego. W pracy egzaminacyjnej oceniano następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia, niezbędne do opracowania projektu realizacji prac wynikające z treści zadania i dokumentacji. III. Diagnoza ratownicza. IV. Plan działań ratowniczych związany z udzielaniem pomocy medycznej poszkodowanym i przygotowaniem ich do transportu na podstawie oceny stanu poszkodowanych i diagnozy ratowniczej. V. Wykazy: a. sprzętu medycznego i ratowniczego, niezbędnego do przeprowadzenia działań ratowniczych, b. środków farmakologicznych niezbędnych do przeprowadzenia działań ratowniczych z uwzględnieniem dawki i drogi podania. VI. Wypełniona Karta wyjazdowa pogotowia ratunkowego dla poszkodowanego. VII. Wykonanie zabiegu intubacji dotchawiczej na fantomie dorosłego człowieka. VIII. Praca egzaminacyjna jako całość. Ad. I Tytuł pracy egzaminacyjnej Tytuł powinien być krótki, zwięzły, nie być poleceniem i odnosić się do treści projektu. Powinien zawierać informacje dotyczące liczby poszkodowanych, rodzaju wypadku, rodzaju działań ratowniczych oraz o zabiegu, który należało wykonać na fantomie. Przykład 1 W przytoczonym przykładzie brak jest informacji o rodzaju zabiegu jaki należało wykonać na fantomie, zbędne są natomiast informacje dotyczące diagnozy, opisu Strona 4 z 22
zabiegów na miejscu zdarzenia i w drodze do szpitala. Błąd ortograficzny nie miał wpływu na ocenę projektu. Przykład 2 Ten tytuł pracy zawiera informacje o rodzaju zdarzenia, liczbie poszkodowanych, ale nie uwzględnia rodzaju wykonanego na stanowisku egzaminacyjnym zabiegu. Zbędna jest też informacja dotycząca rodzaju zabiegów, które należy przeprowadzić u poszkodowanych. Najczęściej występujące nieprawidłowości w tytule: brak informacji o rodzaju wypadku, jaki się wydarzył, zbyt rozbudowany tytuł, często zajmujący pół strony zawierający np.: opis stanu zdrowia poszkodowanych wraz z parametrami życiowymi (informacje te należało uwzględnić w punkcie 2 Założenia), opis rodzaju zabiegów, które należało wykonać u poszkodowanych w trakcie prowadzenia czynności ratowniczych (informacje te z kolei powinny się znaleźć w punkcie 4 Plan działań ratowniczych). Ad. II Założenia niezbędne do opracowania projektu W tym elemencie pracy egzaminacyjnej należało uwzględnić wszystkie informacje zapisane w treści zadania, które były istotne z uwagi na opracowywany projekt: rodzaj i miejsce zdarzenia, płeć i wiek poszkodowanych, skład zespołu ratownictwa medycznego, opis stanu zdrowia 18 letniej poszkodowanej kobiety, opis stanu zdrowia 44 letniego poszkodowanego mężczyzny. stan zdrowia poszkodowanych sprzed wypadku. Większość zdających dobrze poradziła sobie z zapisaniem danych niezbędnych do realizacji projektu. Zwykle założenia przedstawiane były w postaci punktów. Tylko niektórzy zastosowali formę opisu sytuacji. Strona 5 z 22
Przykład 1 Strona 6 z 22
Powyższy fragment pracy egzaminacyjnej zawiera wszystkie informacje dotyczące stanu zdrowia poszkodowanych, wraz z rodzajem zdarzenia oraz wywiadem sprzed wypadku. Przykład 2 Strona 7 z 22
Zamieszczony powyżej fragment pracy egzaminacyjnej zawiera poprawnie sformułowane założenia. Kłopot może sprawiać ich czytelność i przejrzystość. Zdający częściowo ujął założenia w formie opisowej (przepisując fragment treści Strona 8 z 22
zadania egzaminacyjnego), a częściowo w formie punktów. Niepotrzebnie w założeniach zapisano informację na temat zabezpieczenia miejsca zdarzenia oraz konieczności wezwania dodatkowego ambulansu. Informacje te należało ująć w elemencie: Diagnoza ratownicza. Przykład 3 Strona 9 z 22
Najczęściej występujące w pracach egzaminacyjnych nieprawidłowości: brak informacji o wywiadzie chorobowym obydwu poszkodowanych osób, zbędny opis stanu zdrowia poszkodowanych, brak opisu wyglądu skóry. Ad. III Diagnoza ratownicza Ten element projektu powinien być konkretną diagnozą, postawioną na podstawie danych o poszkodowanych. Należało tu uwzględnić informacje dotyczące: zastanej na miejscu zdarzenia sytuacji, zagrożeń dla służb ratowniczych, konieczności wezwania dodatkowego ambulansu. Przykład 1 Powyższy fragment pracy egzaminacyjnej zawiera poprawnie sformułowaną diagnozę ratowniczą wraz z właściwymi kolorami segregacji poszkodowanych. Brak jednak informacji dotyczących bezpieczeństwa. Przykład 2 Strona 10 z 22
Powyższy fragment zawiera poprawnie sformułowaną diagnozę, wzbogaconą o dodatkowe, krótkie informacje o poszkodowanych, które były nie na temat i nie miały wpływu na ocenę. Brakuje natomiast informacji dotyczących bezpieczeństwa, potencjalnych zagrożeń oraz wsparcia przez dodatkowe służby medyczne. Przykład 3 Powyższa diagnoza ratownicza jest poprawna, ale niekompletna. Brak informacji o zatruciu tlenkiem węgla. Pojawiła się natomiast krótka wzmianka dotycząca wsparcia przez dodatkowe służby ratownicze. Najczęściej występujące w pracy nieprawidłowości: - brak informacji dotyczących: - bezpieczeństwa własnego, poszkodowanych i miejsca zdarzenia, - sytuacji zastanej na miejscu zdarzenia, - zagrożeń dla służb ratowniczych, - brak zapisów o konieczności wezwania dodatkowych służb medycznych (zdający często umieszczali tę informację dopiero w planowanych działaniach); - zbędny na tym etapie pracy egzaminacyjnej opis stanu zdrowia poszkodowanych co może sugerować, że zdający mają problem z poprawnym formułowaniem wniosków na podstawie opisu sytuacji. Strona 11 z 22
Ad. IV Plan działań ratowniczych związanych z udzieleniem pomocy medycznej poszkodowanym i przygotowaniem ich do transportu na podstawie oceny stanu poszkodowanych i diagnozy ratowniczej W tym obszarze należało zapisać plan działania dla każdego z poszkodowanych osobno. Plany działania są doskonałym sprawdzeniem umiejętności ratowniczych. Był to najtrudniejszy dla zdających element projektu. Przykład 1 Strona 12 z 22
Strona 13 z 22
Powyższy fragment projektu zawiera właściwie zaplanowane działania z podziałem na dwie części osobno dla każdego z poszkodowanych. W przypadku obydwu poszkodowanych brakuje jednak oceny wstępnej (tętno, oddech, ciśnienie, świadomość, saturacja, wygląd skóry, nawrót kapilarny). Ważne też, by zdający zaznaczali, że poszkodowani wentylowani są 100% tlenem. Zdający niepotrzebnie zastosował u poszkodowanego mężczyzny leki. Poszkodowanego wystarczyło natlenić, ułożyć w pozycji półsiedzącej i ewentualnie nawodnić. Przykład 2 Strona 14 z 22
Plan działań ratowniczych dla kobiety zapisano poprawnie. W przypadku zastosowanych leków należałoby jeszcze uzupełnić o zapis w zależności od przebiegu zabiegów ratujących życie. Poprawnie została opracowana większość działań dla poszkodowanego mężczyzny Zastosowanie leków było jednak zbędne. Zdający poprawnie dokonał przekazania poszkodowanych poszczególnym zespołom ratowniczym, czego brakowało w większości prac egzaminacyjnych. Najczęściej występujące w pracach egzaminacyjnych nieprawidłowości: Strona 15 z 22
określanie działań wspólnych dla obydwu poszkodowanych w kryteriach oceny każdy poszkodowany oceniany był osobno, mimo iż niektóre działania były dla obydwu jednakowe, pomijanie w planie działań uzyskania zgody od kierującego akcją na wejście na teren zdarzenia, a także wezwania straży pożarnej i pogotowia gazowego, błędnie określane dawki leków, brak informacji o przekazaniu poszkodowanej kobiety zespołowi specjalistycznemu. Sporadycznie zdarzało się, że plany działań były zbyt ogólne. Nie powinny to być tylko pojedyncze hasła, ale opis konkretnych działań. Niepokojący fakt, że w zdecydowanej większości prac egzaminacyjnych sposób ich zapisu sugeruje, że zdający traktują poszkodowanych przedmiotowo, a nie podmiotowo. Zdający używają sformułowań: pacjenta podłączono do pulsoksymetru, pacjenta podłączono do tlenu, kroplówki itd. Poszkodowani nie mają wtyczek, które służą do podłączania pacjenta. Zdania te powinny brzmieć np.: poszkodowanemu założono pulsoksymetr w celu poszkodowanemu podano tlen przez poszkodowanemu podano leki drogą Ad. V Wykazy sprzętu ratowniczego i medycznego oraz środków farmakologicznych z uwzględnieniem ich dawki i drogi podania Obszar ten łączy się ściśle z działaniami, które zdający zaplanował w punkcie 4. projektu. W większości przypadków zdający nie mieli problemów z określeniem rodzaju sprzętu, jaki należy zastosować do podanej sytuacji zadaniowej. W przypadku stosowanych środków farmakologicznych większość zdających nie miała problemów z określeniem rodzaju, dawki i drogi podawania leków. Przykład 1 Strona 16 z 22
W zamieszczonym wykazie sprzętu zabrakło informacji o środkach ochrony dróg oddechowych. Pojawiają się błędy w nazewnictwie np. przewód do przetaczania tlenu. Zdającemu zapewne chodziło o przewody tlenowe lub przewody do podawania tlenu. Zdający zastosował poprawnie leki, ich dawki oraz drogę podania. Asekurował się konsultacją z lekarzem przy podawaniu leków poszkodowanemu mężczyźnie. Przykład 2 Strona 17 z 22
Strona 18 z 22
W powyższej pracy zdający uporządkował sprzęt medyczny i ratowniczy według jego zastosowania. Dzięki temu praca jest czytelna i estetyczna. Poprawnie określone są leki i ich dawki, brak jedynie sekwencji podawania adrenaliny (co 3 5 minut). Zdający określił ilość podawanego tlenu, chociaż nie było to wymagane a więc nie podlegało oceniane. Przykład 3 Strona 19 z 22
Powyższy fragment zawiera niezbędny sprzęt ratowniczy. Brakuje jedynie ssaka i cewników do odsysania. Zdający nie uporządkował jednak wykazu według zastosowania, co pogorszyło czytelność pracy. Najczęściej występujące w pracach egzaminacyjnych nieprawidłowości: chaotyczne wymienianie sprzętu bez podziału na konkretne grupy (zgodne z celem zastosowania np. sprzęt do tlenoterapii -...; sprzęt do założenia wkłucia dożylnego-..., sprzęt do intubacji -...), pozostali dokonywali podziału, co było zdecydowanie bardziej czytelne i wpływało na estetykę pracy. pomijanie w wykazie: rękawiczek, staza, stetoskopu, kardiomonitora, aparatu do przetoczeń, respiratora, niekompletne wykazy leków, błędne, często zbyt wysokie, dawki, brak informacji o drodze podania leków, określanie, że podanie leku na zlecenie lekarza, przy lekach nie wymagających takich konsultacji, zbędne sporządzanie wykazu świadczeń. Ad. VI Karta wyjazdowa pogotowia ratunkowego Sporą trudnością dla zdających okazało się poprawne wypełnienie Karty wyjazdowej pogotowia ratunkowego. Przykład 1 Strona 20 z 22
Powyżej zamieszczono przykład karty wyjazdowej wypełnionej częściowo poprawnie. Zdający właściwie zapisał wyniki badania fizykalnego, ale niepotrzebnie w diagnozie uwzględnił opis stanu pacjenta. Prawidłowo oznaczył na sylwetce nieurazowy ból głowy. Właściwie określił zastosowane czynności medyczne. Błędem jest zamieszczenie informacji o podawanych lekach (nie było wskazań do ich podawania poszkodowanemu). Nie uzupełniono rubryki powód wezwania. Najczęściej występujące nieprawidłowości: wypełnienie karty dla poszkodowanej kobiety zamiast dla mężczyzny, niepoprawnie sformułowana diagnoza ratownicza, brak oznaczenia na sylwetce bólu nieurazowego, nieuzupełniona rubryka dotycząca powodu wezwania zespołu ratownictwa medycznego, braki w opisie działań medycznych wykonanych przy poszkodowanym, zapisy o stosowaniu u poszkodowanego leków, podczas, gdy dopuszczalne było zastosowanie jedynie płynoterapii. Strona 21 z 22
Ad. VII Wykonanie zabiegu intubacji dotchawiczej na fantomie dorosłego człowieka Obszar ten był oceniany na podstawie dołączonej do każdej pracy egzaminacyjnej Karty wykonania zabiegu na stanowisku egzaminacyjnym. Analizując kryteria oceny wykonania, można stwierdzić, że zdający najczęściej zapominali o: użyciu prowadnicy do wykonania zabiegu, wentylowaniu poszkodowanego za pomocą maski twarzowej i worka samorozprężalnego oraz natlenianiu 100% tlenem, założeniu rurki ustno gardłowej, umocowaniu rurki ustno gardłowej, nie wykonywali próbnej wentylacji i osłuchiwania klatki piersiowej wykonywali intubację w czasie dłuższym niż 1 minuta, licząc od momentu zakończenia natleniania. Ponadto sporadycznie zapominali o wypełnieniu mankietu uszczelniającego rurkę. Ad. VIII Praca egzaminacyjna jako całość Projekty realizacji prac są obszernym opracowaniem, które z zasady powinno być: przejrzyste, logicznie uporządkowane, poprawne merytorycznie, poprawne terminologicznie. Prace egzaminacyjne miały różną strukturę. Zdarzały się jednak przypadki (często wszystkie prace z tego samego ośrodka), że zdający zastosowali formę opowiadania, nie porządkując informacji zgodnie z poleceniami zapisanymi w treści zadania. Niekorzystnie wpływało to na przejrzystość i czytelność pracy. W pojedynczych przypadkach zdarzyło się, że projekt nie był logicznie uporządkowany: najpierw ustalono diagnozę, potem zapisano założenia, sporządzono wykazy sprzętu i leków a na końcu planowane działania. Zdarzały się też prace mało czytelne i zawierające sporo błędów ortograficznych i stylistycznych. Wśród nich były też prace mało estetyczne zawierające dużo skreśleń. Sporadycznie zdający używali w pracach potocznego słownictwa, zamiast właściwej terminologii medycznej. Wielu zdających zakreślało pewne partie projektu oznaczając je jako brudnopis, a często w tym miejscu zapisane były informacje, których brakowało w czystopisie. Informacje zawarte w brudnopisie nie były oceniane przez egzaminatora. Strona 22 z 22