Nakładem Wydawnictwa ASTRUM ukazały si tak e ksi ki:,,ezoteryka Zajrzyj do naszej Księgarni Internetowej www.astrum.wroc.pl i zamów: Ted Andrews, Aura, czyli pole energetyczne człowieka Scott Cunningham, Moc żywiołów. Magia naturalna dla zaawansowanych Fried Froemer, Wahadełko. Nauka tajemna Ernst Issberner-Haldane, Czytanie z ręki Myrah Lawrance, Czytanie z dłoni. Podstawy i analiza Alicja Lubczyk, Potęga umysłu. Siła podświadomości Rafał Schermann, Pismo nie kłamie Gisela Schoeller, Mity egipskie Teresa St pór, Chirologia. Przyszłość w Twoich dłoniach Teresa St pór, Tajemnica piramid Teresa St pór, Wahadełko spróbuj i Ty a tak e: Heidrun Breden, Horst Georg Breden, 100 metod samoleczenia w medycynie naturalnej Renate Bu aloe, Kobiety i stres. Metody walki i przezwyciężania Paul Edelmann, Uwe Leiendecker, Choroby żył w pytaniach i odpowiedziach Helga Eisele, Kobiety po czterdziestce Stephanie Faber, 100 receptur samoleczenia roślinami w medycynie naturalnej Barbara Jakimowicz-Klein, Alergie. Pytania i odpowiedzi Barbara Jakimowicz-Klein, Aromaterapia. Pytania i odpowiedzi Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta antymiażdżycowa Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta antyreumatyczna Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta na pamięć i koncentrację Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta odpornościowa Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta pielęgnacyjna. Zdrowa skóra, piękne włosy Barbara Jakimowicz-Klein, Dieta witalna Barbara Jakimowicz-Klein, Zachować młodość. Diety i styl życia hamujące procesy starzenia Barbara Jakimowicz-Klein, Zdrowe oczy Joanna Kaczara, Masaż niemowlęcia Jan K kol, Magia feng shui Andrzej Sieradzki, Pokonaj stres Katarzyna Sosnowska, Bóle kręgosłupa... Klaus Strackharn, Leczenie bólów migrenowych Lech Tkaczyk, Dieta Funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe żywienie Karen Vago, Odtruwanie organizmu. Jak zapobiegać zatruciom toksynami
El bieta Libiszewska-Kindler AJURWEDA WROCŁAW
Copyright by Wydawnictwo ASTRUM Sp. z o.o. Wrocław 2009 Wszelkie prawa zastrze one Opracowanie redakcyjne AleksAndrA Otr bska Opracowanie techniczne el bieta bursztynowicz Projekt okładki Jerzy MichAlski Wydanie I adna cz ć tej pracy nie mo e być powielana i rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób, wł cznie z fotokopiowaniem, nagrywaniem na ta my lub przy u yciu innych systemów, bez pisemnej zgody wydawcy Zamówienia na ksi ki mo na składać na kartach pocztowych lub przez Internetow Ksi garni Wysyłkow www.wydawnictwo-astrum.pl www.sluchowiska.com www.ksiazki-dla-dzieci.com Nasz adres Wydawnictwo ASTRUM 50-950 Wrocław 2, skr. poczt. 292 e-mail: astrum@astrum.wroc.pl tel. 530 773 420, 530 837 421; fax 71 372-18-34 Napisz do nas lub zadzwo! ISBN 978-83-7277-380-7
Spis treści Przedmowa............................................. 7 Ajurweda jej podstawy i cele............................. 8 Spokój i równowaga wewn trzna dzi ki ajurwedzie ycie w zgodzie z natur......................................... 12 Jak prawidłowo medytować wskazówki i porady........... 14 Być zdrowym i pi knym dzi ki masa om i naturze........... 16 Typy ludzkie i ich charakterystyka......................... 22 Produkty spo ywcze dla ka dego z typów.................. 25 Jak je ć i co je ć, aby być zdrowym......................... 28 Biorytm w ajurwedzie.................................... 31 Zioła i przyprawy w kuchni ajurwedy...................... 33 Proces trawienia przyczyny zakłóce i porady dla ka dego typu................................................ 35 7-punktowy regeneruj cy i uzdrawiaj cy program........... 39 Recepty szybkie, zdrowe, łatwe i skuteczne................ 40 Zupy................................................... 48 Potrawy dla milusi skich................................. 55 Dania na wszystkie okazje dla ka dego co smakowitego i oryginalnego............................................ 61 Deser, czyli,,koniec wie czy ka de dzieło.................. 71 5
Afrodyzjaki w kuchni, czyli jak pobudzić zmysły, jak poczuć si młodszym, bardziej witalnym i pi kniejszym............. 76 Apteczka pierwszej pomocy po ajurwedyjsku, czyli naturalna pomoc w nagłych wypadkach.......................... 82 Wellness weekend, czyli relaks od soboty do niedzieli....... 88 Bibliograia.............................................. 91 6
PRZEDMOWA Witajmy w tajemniczym, orientalnym wiecie, pełnym egzotycznych zapachów, aromatycznych olejków oraz subtelnej gry d wi ków i barw. Pozwólmy si oczarować, choć na chwil uciec od problemów dnia codziennego. Udajmy si do innego wiata, w którym po piech i stres nie maj racji bytu by odkryć siebie od wewn trz, wczuć si, wsłuchać, odpr yć... Ksi ka ta zawiera wiele cennych wskazówek, jak si od- ywiać, aby pozostać w pełni sił i zdrowia. Przedstawione w niej recepty nie wymagaj specjalnego kunsztu kulinarnego, s łatwe do wykonania i przy tym smaczne, a zawarte w nich składniki s ogólnie dost pne. B d szcz liwa, je li wł czycie choć niektóre do swojego repertuaru. Interesuj ce s równie porady i recepty odmładzaj ce i wzmacniaj ce nasze siły witalne. Mog zapewnić, e s warte spróbowania! ycz przyjemnej lektury Autorka 7
życie jest obszarem wielu szans i możliwości, a co Ty z nich zrobisz, jest Twoim życiem MAHARISHI MAHESH YOGI AJURWEDA jej podstawy i cele Ajurweda kiedy słyszy si po raz pierwszy ten wyraz, to brzmi on troch egzotycznie, troch tajemniczo. Nasuwa si pytanie co si za nim kryje? Regeneruj ce masa e, pachn ce olejki oto co podsuwa nam w pierwszej chwili nasz pracuj cy na pełnych obrotach umysł. Czy to aby wszystko...? Czym jest ajurweda...? Ayuh oznacza ycie, a veda nauk. Ajurweda to ilozoia o długim i zdrowym yciu. Jest to najstarsza, indyjska znana nam wiedza, przekazywana i praktykowana od ponad 2000 lat. Pomimo to jest ci gle aktualna, wzbogaca nasze ycie, a dostarczaj c nowych konceptów oraz wa nych wskazówek, pomaga nam je jak najlepiej kształtować. Nazywana jest powszechnie matk wszelkich sposobów leczenia. Dzi ki niej mo emy skutecznie unikn ć wielu dolegliwo ci, chorób oraz zb dnych wizyt u lekarzy. Wiedza ta przekazywana była z pokolenia na pokolenie przez misjonarzy, i to nie tylko wiedza medyczna, lecz tak- 8
e o całej kulturze indyjskiej. Obecnie wykłada si j w Indiach na uniwersytetach jako medycyn alternatywn. Ajurweda cieszyła si ju w latach 80-tych popularno ci i uznaniem na wiecie. Szczególnie modne wówczas stały si masa e olejkami i medytacje, zwłaszcza w ród zestresowanych mened erów i gwiazd ilmowych. W Europie znana jest obecnie jako terapia wellness, zawieraj ca masa e olejkami, eliksiry z okre lonych ro lin, działaj ce odmładniaj co oraz bardzo smaczne, zdrowe i łatwe recepty kulinarne. Je ć powinno si w zgodzie z natur, odpowiednio do swojego typu, o czym b dzie mowa w nast pnych rozdziałach. W zdrowym ciele zdrowy duch to nasze stare porzekadło i jak adne inne odzwierciedla główn zasad tej wiedzy. W ajurwedzie znajdujemy klucz do zrozumienia zwi zków mi dzy zdrowiem a chorob. Dowiemy si tak e, jak post pować, aby zachować równowag w organizmie, czyli ZDROWIE. Staro ytni indyjscy naukowcy odkryli, po długotrwałych i mudnych badaniach i obserwacjach, pi ć elementów maj cych olbrzymi wpływ na ycie człowieka. S to: przestrze, powietrze, ziemia, woda i ogie. Swoje do wiadczenia zapisali w tzw. wedach, wi tych indyjskich pismach. Zawieraj one wyniki skrupulatnych bada oraz cenne porady dla ka dego, jak ukształtować swe 9
ycie, aby przynosiło zadowolenie i spokój. Odnajdziemy w nich wskazówki, jak si od ywiać, aby być zdrowym. Te wspomniane wy ej elementy maj w organizmie okre- lone funkcje do spełnienia, tworz w nim dosze czyli bioenergie, energie ycia. Organizm ludzki składa si w przybli eniu ze 100 bilionów komórek, w których w ci gu jednej sekundy przebiega wiele biochemicznych reakcji. Utrzymanie tego systemu w równowadze jest bardzo trudne, poniewa nasz organizm podlega wielu wpływom z zewn trz, które wzmacniaj lub hamuj ten system. I wła nie za to, aby nasze ciało nale ycie funkcjonowało, odpowiedzialne s wspomniane ju DOSZE. Je li przez dłu szy czas jedna z dosz ma przewag, jest za bardzo stymulowana, mo e doj ć do zakłóce w organizmie, ko cz cych si cz sto chorob. Dlatego tak bardzo powinni my uwa ać na sygnały płyn ce z organizmu. On komunikuje si z nami w ró norodny sposób, informuje nas, czy wszystko w porz dku. Trwaj ce na przykład przez dłu szy czas uczucie zm czenia, wyczerpania jest ju wyra n informacj, której nie nale y bagatelizować. Sugeruje nam bowiem, e doszło do blokady dosz. Poprzez ból organizm wskazuje, e równowaga mi dzy doszami została mocno zachwiana. Dlatego uczmy si wsłuchiwać w nasze ciało i odpowiednio interpretować płyn ce z niego sygnały. 10
Dosze funkcjonuj wspólnie w ka dej komórce, tkance, organie. Współpracuj nie tylko w organizmie, tak e w naturze daje si odczuć ich wpływ. Oto przykład: KAPHA przynosi wilgoć i deszcz (woda i ziemia), PITTA poprzez sło ce i wod ro nie wszystko (ogie i woda), VATA wiatr ma du y wpływ na urodzaj (przestrze i powietrze). Dosze dostosowuj si do rytmu dnia i nocy, a tak e do pór roku. 11
Spokój i równowaga wewnętrzna dzięki ajurwedzie życie w zgodzie z naturą Stres w pracy, wyczerpuj ca konkurencja, walka o przetrwanie, obowi zki domowe, troski i problemy dnia codziennego to wszystko sprawiło, e oddalili my si od natury. A przecie kontakt z ziemi, wod, powietrzem i ro linami jest nam bardzo potrzebny. Ajurweda pomo e nam w odnalezieniu harmonii ze wiatem. Dzi ki przestrzeganiu jej reguł odnajdziemy spokój, sił i równowag wewn trzn. Odpowiednio zastosowane ró norodne recepty: kulinarne, kosmetyczne i zdrowotne korzystnie wpłyn na nasz witalno ć, dobre samopoczucie, na młodzie czy wygl d. Odpoczywaj w ruchu na łonie natury Ruch ma bardzo du e znaczenie dla samopoczucia i zdrowia człowieka. Wła ciwie zastosowany jest skuteczn ucieczk od monotonii ycia codziennego, poza tym daje nam now porcj energii, wyostrza zmysły i koi nerwy. 12
Poni sze rady pomog nam w odzyskaniu spokoju: 1. Spacerujmy tak cz sto, jak tylko mo emy, sami lub z osob towarzysz c. Ka dy spacer na łonie natury powinien być dla nas nowym do wiadczeniem, wzbogaceniem dla naszych zmysłów. 2. Zwracajmy przy tym uwag na optyczne wra enia: obserwujmy traw na skraju drogi, bujno ć i ró norodno ć kwiatów i ro lin, konary drzew, a nawet (je li mamy szcz cie!) krz taj ce si pracowicie mrówki. 3. We my do r ki le ce, przydro ne kamyki, obserwujmy je uwa nie i próbujmy interpretować ich formy. To pobudza kreatywno ć i zarazem uspokaja. 4. Je li po drodze napotkamy wartki strumyk, miało zanurzmy r ce w zimnej wodzie. 5. Wsłuchujmy si w d wi ki natury: lekki szum wiatru, piew ptaków... Delektujmy si tak e cisz wokół nas. 6. Gdy po drodze napotkamy znane nam ziele, np. rumianek albo mi t, we my do ust i ujmy przez chwil. Spróbujmy przy tym opisać smak! 7. Wci gnijmy przez nozdrza gł boko powietrze: wdychajmy zapach lasu, trawy, drzew i ziemi. Nasze rodowisko dostarcza nam codziennie nowych sensacji naszym zmysłom. Uczmy si wi c na nowo poznawać i cenić natur. 13
Jak prawidłowo medytować wskazówki i porady Medytacja odgrywa du rol w ajurwedzie. Przede wszystkim jest rodkiem do stabilizacji trzech dosz i zachowania równowagi mi dzy nimi. Regularnie stosowana przynosi nam gł boki spokój i odpr enie. Jest procesem małych kroków, powoln drog do rodka. Poprzez ni osi gamy duchow regeneracj, polepsza si pami ć i zdolno ć koncentracji. Zanikaj te stany napi cia, spowodowane codziennym stresem. W ten sposób unikamy stanów depresyjnych, bezsenno ci, a tak e ataków migreny. Zignorujmy wi c od czasu do czasu nasze obowi zki i prace domowe. Medytujmy choć par minut w ci gu dnia! Pomocne wskazówki do prawidłowej medytacji: 1. Medytować regularnie, najlepiej codziennie ok. 20 min. 2. Znale ć w domu lub poza nim spokojne miejsce, gdzie nikt nie b dzie nam przeszkadzać, i przeznaczyć je tylko do tego celu. 3. Idealna w medytacji jest pozycja lotosu. Je li jednak sprawia nam to problem, mo emy po prostu usi ć 14