Gwarancje oraz poręczenia spłaty kredytów klęskowych Rozdział I Podmioty mogące ubiegać się o udzielanie gwarancji lub poręczeń spłaty kredytów klęskowych 1. O udzielenie gwarancji lub poręczenia spłaty kredytu klęskowego, zwanych dalej gwarancją lub poręczeniem, mogą ubiegać się osoby fizyczne lub osoby prawne oraz inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej kredytobiorcą, które: 1) spełniają warunki do uzyskania kredytu klęskowego przeznaczonego na wznowienie kosztów produkcji lub otworzenie środków trwałych po klęskach suszy, gradobicia, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, piorunu, obsunięcie ziemi lub lawiny w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, 2) nie posiadają pełnego i wymaganego procedurami banku zabezpieczenia kredytu, 3) posiadają według oceny banku zdolność do spłaty zabezpieczonego przez Agencję kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie kredytu. 2. Udzielenie gwarancji lub poręczenia Agencja uzależnia od niezalegania przez kredytobiorcę z płatnościami z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne oraz wymagalnych zobowiązań wobec Agencji z tytułu udzielonej pomocy. Rozdział II Warunki udzielania gwarancji lub poręczeń spłaty kredytów klęskowych 1. Gwarancje lub poręczenia mogą być udzielane przez Agencję do wysokości 80 % wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu bankowego, nie więcej niż do kwoty 100.000 zł. 2. Gwarancje są terminowe, tj. udzielane są na okres objęty umową kredytu wydłużony o 30 dni kalendarzowych. 3. Poręczenia Agencji: 1) posiadają charakter warunkowy co oznacza, że bank będzie zaspokajał swoją wierzytelność w pierwszej kolejności z innych niż poręczenie Agencji zabezpieczeń kredytowych oraz z majątku kredytobiorcy, 2) są terminowe tj. udzielane na okres objęty umową kredytu wydłużony o 30 dni kalendarzowych, jednakże w przypadku wypowiedzenia kredytu i rozpoczęciu egzekucji, poręczeniem objęty jest cały okres prowadzenia postępowania egzekucyjnego, przy czym wezwanie do zapłaty musi wpłynąć do Agencji w terminie do 30 dni od daty wystawienia przez komornika zawiadomienia o zakończeniu postępowania egzekucyjnego. 4. Gwarancją lub poręczeniem nie mogą być objęte odsetki, prowizje i inne opłaty należne bankowi, jak również wszelkie koszty zaspokojenia wierzytelności banku. 5. Gwarancją lub poręczeniem nie mogą być objęte kredyty zabezpieczane jednocześnie przez Bank Gospodarstwa Krajowego lub przez inne podmioty, do których mają zastosowanie przepisy o udzielaniu pomocy publicznej. 1
6. Z tytułu udzielonej gwarancji lub udzielonego poręczenia Agencja pobiera jednorazowo prowizję w wysokości uzależnionej od okresu, na jaki ma zostać udzielona gwarancja lub poręczenie oraz od rodzaju udzielonego kredytu klęskowego tj.: 1) w przypadku kredytu klęskowego przeznaczonego na pokrycie kosztów wznowienia produkcji po klęskach, o których mowa w rozdziale I ust. 1 pkt 1, pobierana jest prowizja w wysokości 0,3 % od kwoty poręczenia lub 0,75 % od kwoty gwarancji, 2) w przypadku kredytu klęskowego przeznaczonego na pokrycie kosztów odtworzenia środków trwałych po klęskach, o których mowa w rozdziale I ust. 1 pkt 1, pobierana jest prowizja w wysokości: a) do 5 lat włącznie 0,3 % kwoty poręczenia lub 0,75 % kwoty gwarancji, b) powyżej 5 lat 0,4 % kwoty poręczenia lub 1 % kwoty gwarancji. 7. Prowizja, o której mowa w ust. 6 wpłacana jest przez kredytobiorcę na rachunek wskazany przez Agencję w umowie o udzielenie gwarancji lub umowie o udzielenie poręczenia, za pośrednictwem banku najpóźniej do dnia uruchomienia kredytu klęskowego gwarantowanego lub poręczonego przez Agencję. 8. Wpłacona prowizja nie podlega zwrotowi. Rozdział III Procedura udzielania poręczeń spłaty kredytów klęskowych 1. Podstawą ubiegania się o udzielenie poręczenia jest: 1) zawarcie pomiędzy bankiem a kredytobiorcą warunkowej umowy kredytu, tj. zawierającej warunek, że bank uruchomi kredyt po podpisaniu umowy poręczenia przez Agencję i bank, 2) złożenie przez kredytobiorcę w banku podpisanego Wniosku o udzielenie poręczenia spłaty kredytu klęskowego, zwanego dalej wnioskiem, który sporządzany jest według wzoru określonego w załączniku nr 3. Wniosek podpisywany jest przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych kredytobiorcy ubiegającego się o poręczenie. Do wniosku kredytobiorca załącza następujące dokumenty: a) plan inwestycji -wymagany w przypadku ubiegania się o kredyt udzielany na pokrycie kosztów odtworzenia środków trwałych, b) zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne, c) dokumenty potwierdzające formę prawną prowadzonej działalności, d) sprawozdanie finansowe z ostatnich 2 lat, w przypadku podmiotu prowadzącego księgi rachunkowe, zgodne z przepisami o rachunkowości, e) oświadczenie o sytuacji finansowej, w przypadku podmiotu nieprowadzącego ksiąg rachunkowych, sporządzone zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 1 do wniosku, o którym mowa w pkt 2. 2. Bank przyjmuje wniosek wraz z niezbędnymi dokumentami wymienionymi w ust. 1 pkt 2, sprawdza jego poprawność i kompletność oraz sporządza analizę wniosku kredytowego, o której mowa w ust. 3 pkt 2, a także wypełnienia załącznik nr 2 do wniosku. 2
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 przekazywany jest za pośrednictwem banku do Centrali Agencji wraz z wypełnionym przez bank załącznikiem nr 2 do wniosku oraz łącznie z następującymi dokumentami: 1) warunkową umową kredytu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, 2) analizą wniosku kredytowego sporządzoną przez bank zgodnie z jego procedurami, zawierającą w szczególności analizę wskazującą na posiadanie przez kredytobiorcę zdolności do spłaty zabezpieczonego przez Agencję kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie kredytu, 3) zaświadczeniami o niezaleganiu z płatnościami podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne. 4. Dokumenty przedkładane są Agencji w postaci oryginałów lub kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez bank. 5. Wniosek złożony do Agencji po uruchomieniu kredytu nie podlega rozpatrzeniu. 6. Wnioski rozpatrywane są przez Agencję w terminie 15 dni roboczych od daty wpływu kompletu dokumentacji. 7. O sposobie rozpatrzenia wniosku Agencja informuje bank i kredytobiorcę. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku Agencja informuje o przyczynach odmowy udzielenia poręczenia. 8. W celu udzielenia poręczenia Agencja sporządza i jednostronnie podpisuje po dwa egzemplarze: 1) Umowy o udzielenie poręczenia zawieranej z kredytobiorcą, 2) Umowy poręczenia zawieranej z bankiem. 9. Umowy, o których mowa w ust. 8 przesyłane są do banku celem ich podpisania. 10. Umowy o udzielenie poręczenia podpisywane są z kredytobiorcami w banku, w obecności pracownika banku, który potwierdza własnoręczność złożonych podpisów. 11. Bank, działając w imieniu Agencji przyjmuje weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, zgodny z wzorem określonym w załączniku nr 2, który stanowi zabezpieczenie udzielonego poręczenia. Podpisany przez kredytobiorcę weksel bank przekazuje Agencji wraz z zawartą Umową o udzielenie poręczenia i Umową poręczenia. 12. W imieniu kredytobiorcy Umowę o udzielenie poręczenia podpisują osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych. W przypadku, gdy kredytobiorcą jest osoba fizyczna będącą w związku małżeńskim umowę oraz weksel, o którym mowa w ust. 11 podpisują małżonkowie z wyłączeniem małżeństw, które udokumentują posiadanie rozdzielności majątkowej. W przypadku, gdy kredytobiorcą jest osoba fizyczna, która ubiega się o udzielenie kredytu i poręczenia Agencji w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej, Umowę o udzielenie poręczenia oraz weksel, o którym mowa w ust. 11 podpisują wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. 13. Umowa o udzielenie poręczenia, po podpisaniu jej w trybie określonym w ust. 12 przekazywana jest w jednym egzemplarzu do Agencji łącznie z Umową poręczenia, którą 3
podpisują w imieniu banku osoby upoważnione do składania oświadczeń woli. Ponadto bank pisemnie informuje Agencję o uruchomieniu kredytu klęskowego i przelaniu prowizji na rzecz Agencji. Rozdział IV Procedura udzielania gwarancji spłaty kredytów klęskowych 1. Podstawą ubiegania się o udzielenie gwarancji jest: 1) zawarcie pomiędzy bankiem a kredytobiorcą warunkowej umowy kredytu, tj. umowy kredytu zawierającej warunek, że bank uruchomi kredyt po przyjęciu udzielonej przez Agencję gwarancji, 2) złożenie do Centrali Agencji za pośrednictwem banku Wniosku o udzielenie gwarancji spłaty kredytu klęskowego, zwanego dalej wnioskiem, który sporządzany jest według wzoru określonego w załączniku nr 3. Wniosek podpisywany jest przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych kredytobiorcy ubiegającego się o gwarancję. Wniosek złożony do Agencji po uruchomieniu kredytu nie podlega rozpatrzeniu. 2. Łącznie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 kredytobiorca składa do Agencji za pośrednictwem banku dokumenty wyszczególnione we wniosku, niezbędne do szczegółowej oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz prawnej kredytobiorcy. Ponadto Agencja może żądać również przedłożenia innych dokumentów niezbędnych do oceny ryzyka wnioskowanej gwarancji. 3. Dokumenty przedkładane są Agencji w postaci oryginałów lub kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez bank. 4. Wnioski o udzielenie gwarancji rozpatrywane są przez Agencję w terminie 20 dni od daty wpływu do Centrali Agencji kompletu wymaganych dokumentów. 5. Przedkładany do Agencji wniosek sprawdzany jest w pierwszej kolejności pod kątem jego kompletności z listą wyszczególnioną we wniosku. W przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja są niekompletne, Agencja zawiadamia na piśmie bank i kredytobiorcę o stwierdzonych brakach i wyznacza 30-dniowy termin na ich uzupełnienie za pośrednictwem banku. Za datę uzupełnienia wniosku przyjmuje się datę wpływu dokumentacji do Centrali Agencji. 6. Wniosek nieuzupełniony w ciągu 30 dni nie podlega rozpatrzeniu. W przypadku, gdy termin uzupełnienia dokumentacji został przekroczony z udokumentowanych i niezależnych od kredytobiorcy przyczyn, wniosek może zostać ponownie rozpatrzony. 7. Agencja może w terminie ustalonym z kredytobiorcą, przeprowadzić inspekcję w miejscach prowadzonej przez kredytobiorcę działalności. Ponadto Agencja może zasięgać opinii banków oraz innych podmiotów i instytucji. 8. O sposobie rozpatrzenia wniosku Agencja pisemnie informuje bank i kredytobiorcę. 9. Agencja może żądać od kredytobiorcy ustanowienia na jej rzecz zabezpieczeń udzielonej gwarancji, a także poddania się egzekucji w trybie art. 777 1 pkt 4 Kodeksu 4
postępowania cywilnego. Sposób zabezpieczenia ustalany jest z kredytobiorcą w oparciu o wyniki analizy ryzyka Agencji z tytułu udzielonej gwarancji. 10. Koszt prawnego zabezpieczenia gwarancji ponosi kredytobiorca. 11. W celu udzielenia gwarancji w Centrali Agencji zawierana jest z kredytobiorcą Umowa o udzielenie gwarancji, którą podpisują osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych. W przypadku, gdy kredytobiorcą jest osoba fizyczna będącą w związku małżeńskim umowę podpisują małżonkowie z wyłączeniem małżeństw, które udokumentują posiadanie rozdzielności majątkowej. W przypadku, gdy kredytobiorcą jest osoba fizyczna, która ubiega się o udzielenie kredytu i gwarancji Agencji w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie spółki cywilnej, umowę podpisują wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. 12. Po ustanowieniu przez kredytobiorcę na rzecz Agencji prawnych zabezpieczeń udzielonej gwarancji, o których mowa w ust. 9, Agencja wystawia w dwóch egzemplarzach na rzecz banku Gwarancję, którą Agencja wysyła do banku. Po potwierdzeniu przyjęcia Gwarancji bank odsyła jeden egzemplarz do Agencji. Rozdział V Obowiązki banku wynikające z zawartych umów gwarancji lub poręczeń 1. W okresie obowiązywania gwarancji lub poręczenia bank ma obowiązek przekazywania do Agencji okresowych sprawozdań i informacji o: stanie zadłużenia, wywiązywaniu się kredytobiorcy z warunków umowy kredytu, jego sytuacji ekonomiczno-finansowej, ewentualnym zagrożeniu w spłacie kredytu oraz przebiegu postępowań egzekucyjnych z tytułu zaciągniętych kredytów. Ww. informacje bank przedkłada w terminie do 15 dnia po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego. Bank zobowiązany jest również potwierdzić stan gwarantowanych lub poręczonych kredytów poprzez podanie ich niespłaconej wartości (kapitału i odsetek) oraz ich kwalifikacji do odpowiedniej kategorii, określonej zgodnie z przepisami wydanymi przez Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków. 2. W okresie trwania gwarancji lub poręczenia bank zobowiązany jest ponadto do informowania Agencji w terminie 14 dni roboczych o: 1) wypowiedzeniu umowy kredytu klęskowego, 2) wszczęciu postępowania egzekucyjnego wobec kredytobiorcy. 3. Bank ma obowiązek kontroli łącznej wysokości pomocy udzielonej kredytobiorcy w formie poręczeń lub gwarancji kredytów bankowych, dopłat do oprocentowania kredytu lub częściowej spłaty kapitału kredytu w celu zapewnienia zgodności z 11 ust. 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22 poz. 121). 4. Wysokość pomocy w formie gwarancji lub poręczenia spłaty kredytu bankowego obliczana jest zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 4. 5
Rozdział VI Utrata ważności i wygaśnięcie zobowiązań z tytułu udzielonej gwarancji lub poręczenia Gwarancja lub poręczenie utraci ważność automatycznie i całkowicie, jeśli wystąpi jeden lub więcej następujących przypadków: 1) kredyt zostanie uruchomiony w części lub całości przez bank na inne cele niż określone w umowie kredytu, 2) kredyt zostanie wykorzystany w części lub całości przez kredytobiorcę na inne cele niż określone w umowie kredytu, 3) zostanie ustanowione dodatkowe zabezpieczenie w postaci poręczenia lub gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego lub innego podmiotu, do którego zastosowanie mają przepisy o udzielaniu pomocy publicznej, 4) nie zostaną ustanowione, inne niż gwarancja lub poręczenie ARiMR, prawne zabezpieczenia spłaty kredytu wskazane w zawartej pomiędzy bankiem i kredytobiorcą umowie kredytu, 5) do dnia uruchomienia kredytu klęskowego kredytobiorca nie zapłaci należnej Agencji prowizji w wysokości uzależnionej od okresu na jaki ma zostać udzielona gwarancja lub poręczenie, 6) nie zostanie zawarta pomiędzy Agencją a kredytobiorcą Umowa o udzielenie poręczenia spłaty kredyt klęskowego, 7) bank w imieniu i na rzecz Agencji nie przyjmie od kredytobiorcy zabezpieczenia udzielonego poręczenia, w formie określonej w rozdziale III ust. 11 niniejszych zasad oraz nie przekaże go do Agencji. Rozdział VII Realizacja roszczeń z tytułu udzielonych gwarancji lub poręczeń 1. Roszczenia banku z tytułu udzielonej gwarancji lub udzielonego poręczenia mogą być zgłaszane wyłącznie w okresie ważności gwarancji lub poręczenia i tylko względem zdarzeń, które miały miejsce w okresie ich ważności. 2. Wykonanie zobowiązań z tytułu udzielonej gwarancji lub udzielonego poręczenia następuje na podstawie wezwania banku do realizacji gwarancji lub poręczenia. 3. Z tytułu udzielonych poręczeń bank może wystąpić do Agencji z roszczeniem w przypadku niewyegzekwowania lub niepełnego wyegzekwowania wierzytelności banku z majątku kredytobiorcy oraz innych niż poręczenie Agencji zabezpieczeń przyjętych przez bank przy udzielaniu kredytu. 4. Wraz z wezwaniem do zapłaty z tytułu udzielonej gwarancji lub udzielonego poręczenia bank przekazuje do Agencji niżej wymienione dokumenty: 1) wyciąg z ksiąg rachunkowych banku, stwierdzający stan zadłużenia kredytobiorcy, na dzień wezwania do zapłaty, 2) kopię umowy kredytu wraz z zawartymi aneksami oraz udokumentowanym rozliczeniem wykorzystanego kredytu, 3) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, w którym bank jest wpisany, aktualny na dzień doręczenia Agencji wezwania do zapłaty oraz pełnomocnictwa, jeżeli wymienione dokumenty i wezwanie zostaną podpisane przez osoby, które 6
w świetle odpisu z KRS nie są upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu banku kredytującego lub inny będzie sposób reprezentacji (w przypadku reprezentacji banku przez pełnomocników należy dołączyć również odpis z rejestru na dzień wydania pełnomocnictw), 4) w przypadku realizacji poręczeń - dokumenty wykazujące nieskuteczność lub niepełną skuteczność postępowania egzekucyjnego prowadzonego z majątku kredytobiorcy i innych niż poręczenie Agencji zabezpieczeń kredytu tj. postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu jego nieskuteczności lub braku majątku podlegającego egzekucji wraz zestawieniem uzyskanych kwot z przeprowadzonej egzekucji oraz informacją o uzyskanej kwocie z tytułu sprzedaży ruchomości przewłaszczonych na rzecz banku, stanowiących zabezpieczenie kredytu, a także dokumenty wymienione w rozdziale III ust. 1 pkt 2 lit. a, c, d lub e. 5. Agencja może żądać przedłożenia również innych dokumentów i wyjaśnień w przedmiocie wykorzystania kredytu oraz prowadzonego postępowania egzekucyjnego. 6. Wezwanie do zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 4 oraz wyciąg z ksiąg bankowych wymieniony w ust. 4 pkt 1 winny być podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu banku kredytującego i z zachowaniem sposobu reprezentacji. 7. Dokumenty przedkładane w postaci kopii, powinny być poświadczone za zgodność z oryginałem przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu banku lub przez radcę prawnego bądź adwokata reprezentującego bank, który zobowiązany jest do przesłania Agencji odpowiednich pełnomocnictw w tym zakresie. 8. Brak któregokolwiek z dokumentów wymienionych w ust. 4 stanowi podstawę do odmowy realizacji zgłoszonego roszczenia. 9. Zaspokojenie roszczenia banku, z tytułu uzyskanej gwarancji lub poręczenia może nastąpić po udokumentowaniu przez bank spełnienia warunków określonych w gwarancji lub umowie poręczenia. 10. Wezwanie do zapłaty rozpatrywane jest przez Agencję w ciągu 30 dni od daty otrzymania wezwania oraz kompletu dokumentów, określonych w ust. 4 i 5. W przypadku uznania zgłoszonego roszczenia Agencja przekazuje środki na rachunek banku wskazany w wezwaniu do zapłaty. 11. W przypadku nie uznania roszczenia banku, Agencja informuje bank o przyczynach jego nieuznania w terminie 30 dni od daty otrzymania wezwania. 12. Po realizacji roszczeń banku z tytułu udzielonej gwarancji lub poręczenia Agencja wzywa kredytobiorcę do zwrotu wszelkich kosztów poniesionych z tytułu realizacji gwarancji lub poręczenia wraz z odsetkami ustawowymi. W przypadku nie uregulowania zobowiązań wobec Agencji przez kredytobiorcę, Agencja uprawniona jest do zaspokojenia swoich roszczeń z jego majątku oraz zabezpieczeń ustanowionych na rzecz Agencji. 7