POL10/15 Bedienungsanleitung Operating instructions Mode d emoi Istruzioni d uso Manual de instrucciones Manual de instruções Gebruiksaanwijzing Brugsanvisning Bruksanvisning Bruksanvisning Käyttöohje Használati utasítás Instrukcja obsługi Návod k obsluze Návod na obsluhu Lietošanas pamācība Instrukcija Kasutusjuhend de en fr it es pt nl da sv no fi hu cs sk lv lt et Printed: 08.07.2013 Doc-Nr: PUB / 5070132 / 000 / 01
140 130 120 140 130 120 140 130 120 140 130 120 140 130 120 1 2 140 130 120 3 4 10 Printed: 08.07.2013 Doc-Nr: PUB / 5070132 / 000 / 01
5 6 Δ Δ 7 L 8 Δ Δ Printed: 08.07.2013 Doc-Nr: PUB / 5070132 / 000 / 01
9 δ δ δ A d 30m (98ft) d B ΔH A B ΔH 10 Printed: 08.07.2013 Doc-Nr: PUB / 5070132 / 000 / 01
ORYGINALNA INSTRUKCJA OBSŁUGI Niwelator optyczny POL 10/15 Przed uruchomieniem urządzenia należy koniecznie przeczytać instrukcję obsługi. Niniejszą instrukcję obsługi przechowywać zawsze wraz z urządzeniem. Urządzenie przekazywać innym użytkownikom wyłącznie z instrukcją obsługi. Spis treści Strona 1 Wskazówki ogólne 74 2Opis 75 3Osprzęt 75 4 Dane techniczne 76 5 Wskazówki bezpieczeństwa 76 6 Przygotowanie do pracy 77 7Obsługa 78 8 Konserwacja i utrzymanie urządzenia 78 9 Utylizacja 79 10 Gwarancja producenta na urządzenia 80 1 Wskazówki ogólne 1.1 Wskazówki informacyjne i ich znaczenie ZAGROŻENIE Wskazuje na bezpośrednie zagrożenie, które może prowadzić do ciężkich obrażeń ciała lub śmierci. 1 Liczby odnoszą się zawsze do rysunków. Rysunki do tekstu znajdują się na rozkładanej okładce. Podczas studiowania instrukcji trzymać okładkę otwartą. W tekście niniejszej instrukcji obsługi słowo»urządzenie«oznacza zawsze niwelator optyczny POL 10/15. Podzespoły urządzenia, elementy obsługi i wskaźniki 1 @ Śruba ruchu leniwego ; Libella okrągła = Koło poziome % Śruby poziomujące & Spodarka ( Obiektyw ) Celownik + Śruba ogniskująca Okular / Pryzmat libelli 1.2 Objaśnienia do piktogramów i dalsze wskazówki Symbole OSTRZEŻENIE Dotyczy potencjalnie niebezpiecznej sytuacji, która może doprowadzić do poważnych obrażeń ciała lub śmierci. OSTROŻNIE Wskazuje na możliwość powstania niebezpiecznej sytuacji, która może prowadzić do lekkich obrażeń ciała lub szkód materialnych. Przed użyciem przeczytać instrukcję obsługi Obroty na minutę Ostrzeżenie przed ogólnym niebezpieczeństwem Przekazywanie odpadów do ponownego wykorzystania WSKAZÓWKA Wskazówki dotyczące użytkowania i inne przydatne informacje. 74
Miejsce umieszczenia szczegółów identyfikacyjnych na urządzeniu Oznaczenie typu i symbol serii umieszczono na tabliczce znamionowej urządzenia. Oznaczenia te należy przepisać do instrukcji obsługi i w razie pytań do naszego przedstawicielstwa lub serwisu, powoływać się zawsze na te dane. Typ: Generacja: 01 Nr seryjny: 2Opis 2.1 Użycie zgodne z przeznaczeniem Urządzenie POL 10/15 to niwelator optyczny. Urządzenie przeznaczone jest do wyznaczania, przenoszenia i sprawdzania punktów referencyjnych na powierzchniach poziomych. Przykładami zastosowania jest przenoszenie punktów bazowych i wysokościowych. Używanie uszkodzonych urządzeń jest zabronione. W celu optymalnego wykorzystania urządzenia oferujemy różne dodatkowe akcesoria. Urządzenie i jego wyposażenie mogą stanowić zagrożenie, jeśli używane będą przez niewykwalifikowany personel w sposób niewłaściwy lub niezgodny z przeznaczeniem. Aby uniknąć niebezpieczeństwa obrażeń ciała, stosować wyłącznie oryginalne wyposażenie i części zamienne Hilti. Przestrzegać wskazówek dotyczących eksoatacji, konserwacji oraz utrzymania urządzenia we właściwym stanie technicznym, zawartych w instrukcji obsługi. Uwzględnić wpływ otoczenia. Nie używać urządzenia tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo pożaru lub eksozji. Dokonywanie modyfikacji i zmian w urządzeniu jest niedozwolone. 2.2 Właściwości Za pomocą tego urządzenia można szybko i z dużą dokładnością zmierzyć i przenieść różnice wysokości, również na dużych odległościach. Luneta celownicza wyposażona jest w automatyczny kompensator i obraca się swobodnie o 360. Dzięki temu możliwe jest wykonanie dokładnych pomiarów. POL 10/15 odznacza się łatwą obsługą, prostym zastosowaniem oraz masywną obudową. 2.3 Zakres dostawy 1 Niwelator optyczny POL 10/15 1 Klucz imbusowy 1 Klucz nastawczy 1 Pion 1 Instrukcja obsługi 1 Certyfikat producenta 1 Walizka Hilti 3Osprzęt Nazwa Skrót Statyw aluminiowy PUA 20 Statyw drewniany PUA 35 Łata miernicza (mm) PUA 50 Łata miernicza (E-divisions) PUA 51 Łata miernicza (¹/₁₆ in) PUA 52 Łata miernicza (¹/₈ in) PA 961 Libella do łaty PUA 42 Płyta niwelacyjna PUA 43 75
4 Dane techniczne Zmiany techniczne zastrzeżone! WSKAZÓWKA Wszystkie dostarczane urządzenie są skontrolowane i skalibrowane. Mimo to przed użyciem należy na nowo skalibrować urządzenie. Specyfikacje POL 10 POL 15 Odchylenie standardowe (dla 1 km 2,5 mm (0.09 in) 1,5 mm (0.06 in) (0,62 mili)), podwójna niwelacja Dokładność pomiaru wysokości (pomiar prosty) ± 2,0 mm na 30 m (± 0.08 in na 98 ft) ±1,5mmna30m(±0.06inna98 ft) Obraz w lunecie Pionowy Pionowy Powiększenie 20-krotne 28-krotne Najmniejsza odległość do celu 0,65 m (2.1 ft) 0,65 m (2.1 ft) Otwór obiektywu 30 mm (1,18 in) 36 mm (1,40 in) Średnica pola widzenia 1 20' (2,30 m / 7.5 ft) 1 20' (2,30 m / 7.5 ft) Stała mnożenia (stadia) 100 100 Stała dodawania (stadia) 0 0 Typ kompensatora Forma x; zawieszenie na drucie, tłumienie powietrzne Forma x; zawieszenie na drucie, tłumienie powietrzne Zakres pracy (kompensator) ± 15' ± 15' Dokładność ustawienia (kompensator) 0,5" 0,5" Czułość (libella okrągła) 8': 2 mm (0.08 in) 8': 2 mm (0.08 in) Podziałka (koło poziome) 360 360 Odstępy na podziałce (koło poziome) 1 1 Wymiary (dł. x szer. x wys.) 190 x 130 x 136 mm (7.5 x 5.1 x 5.4 in) 190x130x136mm(7.5x5.1x 5.4 in) Ciężar 1,80 kg (3.97 lbs) 1,80 kg (3.97 lbs) Ochrona przed pyłem i bryzgami IP 55 według IEC 529 IP 55 według IEC 529 wody Gwint statywu ⁵/₈ in ⁵/₈ in Temperatura robocza -20 +50 C (-4 F do 122 F) -20 +50 C (-4 F do 122 F) Temperatura składowania -30 +60 C (-22 F do 140 F) -30 +60 C (-22 F do 140 F) 5 Wskazówki bezpieczeństwa 5.1 Podstawowe informacje dotyczące bezpieczeństwa Oprócz wskazówek bezpieczeństwa z poszczególnych rozdziałów tej instrukcji obsługi należy zawsze bezwzględnie przestrzegać poniższych uwag. 5.2 Ogólne środki bezpieczeństwa a) Nie demontować żadnych instalacji zabezpieczających i nie usuwać tabliczek informacyjnych ani ostrzegawczych. b) Nie zezwalać dzieciom zbliżać się do urządzenia. c) Uwzględnić wpływ otoczenia. Nie używać urządzenia tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo pożaru lub eksozji. d) Nie wolno kierować urządzenia na słońce lub na inne silne źródła światła. 5.3 Prawidłowa organizacja miejsca pracy a) Podczas prac na drabinie unikać niewygodnej pozycji ciała. Należy przyjąć bezpieczną pozycję i zawsze utrzymywać równowagę. 76
b) Pomiary dokonywane przez lub na szybach szklanych lub przez inne obiekty mogą zafałszować wyniki pomiaru. c) Należy zadbać o to, aby urządzenie stało na równym i stabilnym podłożu (wolnym od wibracji!). d) To urządzenie należy stosować tylko w wyszczególnionych granicach zastosowania. e) Urządzenia, osprzętu, narzędzi itd. należy używać zgodnie z niniejszymi wskazówkami oraz w sposób przewidziany dla danego typu urządzenia. Przy tym należy uwzględnić warunki pracy i rodzaj wykonywanych czynności. Używanie urządzenia do prac niezgodnych z przeznaczeniem może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji. f) Praca z łatami mierniczymi w pobliżu linii wysokiego napięcia jest zabroniona. 5.3.1 Kompatybilność elektromagnetyczna Mimo że urządzenie spełnia obowiązujące normy, firma Hilti nie może wykluczyć wystąpienia zakłóceń na skutek silnego promieniowania, co może z kolei doprowadzić do błędnych wskazań pomiarowych. 5.4 Ogólne środki bezpieczeństwa oddać je do punktu serwisowego Hilti w celu naprawy. b) Po upadku lub innych mechanicznych oddziaływaniach należy sprawdzić dokładność urządzenia. c) W przypadku przeniesienia urządzenia z zimnego do ciepłego otoczenia lub odwrotnie, należy odczekać, aż urządzenie się zaaklimatyzuje. d) W przypadku korzystania ze statywu upewnić się, że urządzenie jest prawidłowo przykręcone. e) Pomimo tego, że urządzenie przystosowane zostało do pracy w trudnych warunkach panujących na budowie, należy się z nim obchodzić ostrożnie, jak z każdym innym optycznym i elektrycznym urządzeniem (lornetka polowa, okulary, aparat fotograficzny). f) Mimo że urządzenie jest zabezpieczone przed wnikaniem wilgoci, należy je przed włożeniem do pojemnika transportowego wytrzeć do sucha. g) Przed ważnymi pomiarami należy skontrolować działanie urządzenia. h) Kilka razy podczas używania należy sprawdzać dokładność pomiaru. i) Zadbać o dobre oświetlenie stanowiska pracy. j) Chronić urządzenie przed wysokimi temperaturami, olejem i ostrymi krawędziami. a) Sprawdzić urządzenie przed rozpoczęciem jego użytkowania. Jeśli urządzenie jest uszkodzone, 6 Przygotowanie do pracy WSKAZÓWKA Podczas użytkowania urządzenia POL 10/15 należy korzystać ze statywu, aby urządzenie pewnie stało na podłożu. 6.1 Ustawianie statywu 2 1. Mocno wcisnąć nogi statywu w podłoże. 2. Upewnić się, że głowica statywu znajduje się w położeniu możliwie najbardziej poziomym. 6.2 Poziomowanie 3 1. Ustawić niwelator POL 10/15 na głowicy statywu i przykręcić śrubę mocującą statywu. 2. Przy użyciu śrub poziomujących ustawić pęcherzyk libelli okrągłej w pozycji środkowej. 3. Równocześnie obracać śruby poziomujące A i B w przeciwnych kierunkach, aż pęcherzyk znajdzie się na linii środkowej między A i B. 4. Obracać śrubę poziomującą C, aż pęcherzyk znajdzie się ostatecznie w położeniu środkowym. 6.3 Ustawianie ostrości lunety 4 1. Skierować lunetę na jasną powierzchnię (np. ścianę betonową). 2. Obracać okularem do uzyskania ostrego obrazu krzyża nitkowego. 3. Skierować lunetę na łatę mierniczą. 4. Obracać śrubę ogniskującą do uzyskania ostrego obrazu skali na łacie mierniczej. 77
7Obsługa 7.1 Pomiar wysokości 5 1. Ustawić i wypoziomować statyw oraz zogniskować krzyż nitkowy. W razie konieczności ustawić jego ostrość. 2. Ustawić łatę mierniczą w punkcie pomiarowym. 3. Przy pomocy celownika naprowadzić zgrubnie lunetę na łatę mierniczą. 4. Przy pomocy śruby ogniskującej ustawić ostrość. 5. Naprowadzić precyzyjnie lunetę na łatę mierniczą przestawiając śrubę ruchu leniwego. 6. Odczytać wysokość (H) na środkowej kresce krzyża nitkowego. 7.2 Pomiar różnicy wysokości 6 1. W celu uzyskania większej dokładności ustawić niwelator POL 10/15 w jednakowej odległości od obydwu punktów pomiarowych. 2. Przy pomocy łaty mierniczej odczytać wysokość przy punkcie A i zanotować (HA). 3. Przy pomocy łaty mierniczej odczytać wysokość przy punkcie B i zanotować (HB). 4. Obliczyć różnicę wysokości między punktem A i B, odejmując wartość punktu B od punktu A (ΔH = HA - HB). 7.3 Mierzenie odległości 7 1. Przeprowadzić czynności 1-5 z rozdziału 7.1. 2. Odczytać wysokość na górnej i dolnej kresce krzyża nitkowego i obliczyć różnicę (L) między obydwiema wartościami. 3. Obliczyć odległość od urządzenia do łaty mierniczej, mnożąc różnicę (L) przez 100 (L x 100). 7.4 Pomiar kąta 1. Przeprowadzić czynności 1-5 z rozdziału 7.1. 2. Obrócić koło poziome na "0". 3. Naprowadzić POL 10/15 na punkt B. 4. Odczytać kąt na kole poziomym. 8 Konserwacja i utrzymanie urządzenia 8.1 Czyszczenie i suszenie 1. Zdmuchnąć kurz z soczewek. 2. Nie dotykać szkła palcami. 3. Czyścić tylko czystą i miękką ściereczką; w razie potrzeby nawilżyć ją czystym alkoholem lub wodą. WSKAZÓWKA Niestosowaćinnychpłynów,ponieważ mogą one uszkodzić elementy z tworzywa sztucznego. 4. Przestrzegać granic temperatury podczas składowania wyposażenia, w szczególności zimą/latem, gdy wyposażenie przechowywane jest wewnątrz pojazdu( 30 Cdo+60 C/ 22Fdo+144F). 8.2 Składowanie Zamoczone urządzenia należy wypakować. Osuszyć urządzenia, pojemnik transportowy i akcesoria (przy maks. temperaturze 40 C) i wyczyścić. Dopiero gdy wyposażeniejestcałkowiciesuche,możnajeponownie zapakować. Po dłuższym składowaniu lub dłuższym transporcie należy przed uruchomieniem urządzenia przeprowadzić pomiar kontrolny. 8.3 Transport Do transportu lub wysyłki wyposażenia należy używać walizki transportowej Hilti lub opakowania o podobnych właściwościach. Nigdy nie transportować urządzenia luzem, lecz zawsze odpowiednio zapakowane. 8.4 Serwis kalibracyjny Hilti W celu zapewnienia niezawodności działania urządzenia zgodnie z normami i prawnymi wymogami zalecamy przeprowadzanie regularnej kontroli urządzeń przez serwis kalibracyjny Hilti. Zawsze istnieje możliwość skorzystania z serwisu kalibracyjnego Hilti; zaleca się przeprowadzać kalibrację przynajmniej raz w roku. W ramach serwisu kalibracyjnego Hilti uzyskuje się potwierdzenie, że specyfikacje kontrolowanego urządzenia w dniu kontroli są zgodne z danymi technicznymi podanymi w instrukcji obsługi. W przypadku odchyleń od danych producenta używane urządzenia pomiarowe są ustawiane na nowo. Po regulacji i kontroli na urządzenie przyklejana jest akietka kontrolna, a pisemny certyfikat kalibracji informuje o tym, że dane urządzenie pracuje zgodnie z danymi producenta. Certyfikaty kalibracji są wymagane przez firmy pracujące zgodnie z normą ISO 900X. Więcej informacji można uzyskać w najbliższym punkcie serwisowym Hilti. 8.5 Kontrola i ustawianie W celu zachowania technicznych specyfikacji należy regularnie kontrolować urządzenie (przynajmniej przed każdą większą/ważną pracą)! WSKAZÓWKA Wszystkie dostarczane urządzenie są skontrolowane i skalibrowane. Mimo to przed użyciem należy urządzenie na nowo skalibrować i ewentualnie ustawić. 8.5.1 Ustawianie libelli okrągłej 8 1. Ustawić statyw z zamontowanym urządzeniem, jak opisano w rozdziale 6.1 i 6.2. 78
2. Obrócić POL 10/15 o 180 i sprawdzić, czy pęcherzyk znajduje się na środku libelli okrągłej. Jeśli pęcherzyk nie znajduje się na środku, należy go ustawić. 3. Obracać śruby na libelli okrągłej przy użyciu klucza imbusowego, aż błąd zostanie w połowie skorygowany. 4. Dopóki wypoziomowywać urządzenie za pomocą śrub poziomujących, aż libella okrągła znajdzie się na środku. 5. Powtarzać czynności 2-3-4 tak długo, aż pęcherzyk podczas obracania niwelatora POL 10/15 będzie przez cały czas pozostawał pośrodku. WSKAZÓWKA Czynność tę należy powtarzać wielokrotnie, w zależności od stopnia rozregulowania urządzenia. 8.5.2 Kontrola osi celowej 9 WSKAZÓWKA Przed przystąpieniem do kontroli osi celowej należy się upewnić, że libella okrągła ustawiona jest zgodnie z opisem w rozdziale 8.5.1. 1. Wybrać dwa punkty (A i B) oddalone od siebie ok. 30 m (98 ft). 2. Ustawić statyw z zamontowanym urządzeniem, jak opisano w rozdziale 6.1 i 6.2. 3. Upewnić się, że POL 10/15 ustawiony jest na środku pomiędzy punktami A i B. 4. Ustawić łaty miernicze w punkach pomiarowych. 5. Odczytać wartości z łaty mierniczej w punkcie A i B i obliczyć różnicę wysokości za pomocą wzoru ΔH₁ = A₁-B₁. np. ΔH₁= 2,137 m 1,845 m = 0,292 m 6. Ustawić teraz statyw z niwelatorem POL 10/15 w odległości 1 m (3.3 ft) od punktu A, w sposób opisany w rozdziale 6.1 i 6.2. 7. Odczytać wartości z łaty mierniczej w punkcie A i B i obliczyć różnicę wysokości za pomocą wzoru ΔH₂ = A₂-B₂. np. ΔH₂ = 2,025 m 1,755 m = 0,270 m Jeśli ΔH₁ - ΔH₂ > 3 mm (0.12 in), należy ustawić oś celową. np. 0,292 m 0,270 m = 0,022 m ΔH₁ - ΔH₂ > 3 mm (0.12 in) Regulacja osi celowej do momentu, gdy B2 = A2 - ΔH₁. np. wartość zadana B2 = 2,025 m - 0,292 m = 1,733 m 8.5.2.1 Ustawianie osi celowej 10 1. Zdjąć pokrywkę z okularu. 2. Naprowadzić POL 10/15 na łatę B i ustawić krzyż nitkowy za pomocą pokrętła, aż środkowa linia pokaże wartość zadaną (np. B2 = 1,733 m). 3. Dopóki powtarzać kontrolę i ustawianie, aż ΔH₁ - ΔH₂ < 3 mm (0.12 in). 9Utylizacja OSTRZEŻENIE Niewłaściwa utylizacja sprzętu może mieć następujące skutki: Podczas spalania elementów z tworzywa sztucznego powstają trujące gazy, które mogą zagrażać zdrowiu. Lekkomyślne usuwanie sprzętu umożliwia niepowołanym osobom używanie go niezgodnie z przeznaczeniem. Może to doprowadzić do poważnych obrażeń osób trzecich oraz do zatrucia środowiska. Urządzenia Hilti wykonane zostały w znacznej mierze z materiałów nadających się do powtórnego wykorzystania. Warunkiem takiego recyklingu jest prawidłowe oddzielenie materiałów. W wielu krajach firma Hilti jest już przygotowana na przyjmowanie zużytych urządzeń w celu ich utylizacji. Informacje na ten temat można uzyskać u doradców technicznych lub w punkcie serwisowym Hilti. 79
10 Gwarancja producenta na urządzenia Hilti gwarantuje, że dostarczone urządzenie jest wolne od błędów materiałowych i produkcyjnych. Ta gwarancja obowiązuje pod warunkiem, że urządzenie jest właściwie wykorzystywane, obsługiwane, konserwowane i czyszczone zgodnie z instrukcją obsługi Hilti, oraz że zachowana jest techniczna jedność urządzenia, tzn. że w urządzeniu stosowane są wyłącznie oryginalne materiały, akcesoria i części zamienne Hilti. Ta gwarancja obejmuje bezpłatną naprawę lub bezpłatną wymianę uszkodzonych części podczas całego okresu żywotności urządzenia. Części, które podlegają normalnemuzużyciu,niesąobjętetągwarancją. Dalsze roszczenia są wykluczone, o ile nie zachodzi tu sprzeczność z obowiązującymi przepisami krajowymi. Firma Hilti nie odpowiada przede wszystkim za szkody bezpośrednie i pośrednie powstałe na skutek wad lub szkody następcze, straty lub koszty związane z zastosowaniem lub brakiem możliwości zastosowania urządzenia do jakiegokolwiek celu. Milczące przyzwolenia dotyczące zastosowania lub przydatności do określonego celu są wyraźnie wykluczone. W celu naprawy lub wymiany urządzenie lub uszkodzone części należy przesłać bezzwłocznie po stwierdzeniu wady do przedstawicielstwa Hilti. Niniejsza gwarancja obejmuje wszelkie zobowiązania gwarancyjne ze strony Hilti i zastępuje wszystkie wcześniejsze lub równoczesne oświadczenia, oraz pisemne i ustne uzgodnienia dotyczące gwarancji. 80
Hilti Corporation LI-9494 Schaan Tel.: +423 / 234 21 11 Fax:+423 / 234 29 65 www.hilti.com Hilti = registered trademark of Hilti Corp., Schaan W 3774 1112 00-Pos. 1 1 Printed in Germany 2012 Right of technical and programme changes reserved S. E. & O. 425445 / A3 *425445* 425445 Printed: 08.07.2013 Doc-Nr: PUB / 5070132 / 000 / 01