Marketing w turystyce MT 5 Podstawowe i komplementarne dobra turystyczne dr inż. Jerzy Koszałka MSU4 sem. 3, MSU3 sem. 2 (zimowy), studia dzienne Gdańsk 2011-12
Dobro turystyczne Dobro lub zespół dóbr danych przez naturę, historię lub wytworzonych przez działalność ludzką, na które występuje popyt turystyczny [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 103]
Rodzaje dóbr turystycznych DOBRA NATURALNE miejsca o specyficznym klimacie, tereny górskie, wybrzeża morskie, plaże, kąpieliska, źródła mineralne, itp. PRODUKTY PRACY LUDZKIEJ wynik działalności człowieka ukierunkowanej wyłącznie na potrzeby turystyczne albo nie związanej bezpośrednio z tymi potrzebami INNY PODZIAŁ DÓBR TURYSTYCZNYCH: PODSTAWOWE (IDEALNE) dobra naturalne i produkty pracy ludzkiej tworzone pośrednio z myślą o ruchu turystycznym KOMPLEMENTARNE (INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA) produkty pracy ludzkiej wytwarzane z myślą o turystach, warunkujące wykorzystanie walorów turystycznych [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 103-104]
Podstawowe dobra turystyczne Odpowiadają pojęciu walory turystyczne CECHY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO średnia liczba dni słonecznych w roku, średnie temperatury powietrza, powierzchnia wód, lasów i innych naturalnych terenów turystycznych, stopień zanieczyszczenia wód, powietrza itp. WALORY HISTORYCZNO-KULTURALNE, ROZRYWKOWE, WYPOCZYN-KOWE I ZDROWOTNE zabytki historyczne i kulturalne, muzea, architektura, folklor, legendy i baśnie związane z danym obszarem, kąpieliska, źródła wód mineralnych, plaże, obiekty sportowe, wypoczynkowe itp. OBIEKTY WSPÓŁCZESNEGO BUDOWNICTWA GOSPODARCZEGO, KULTURALNEGO ITP. ośrodki miejskoprzemysłowe, port morskie, lotnicze, czy inne obiekty gospodarcze lub społeczno-kulturalne, jako wynik osiągnięć współczesnej cywilizacji (interesujący cel podróży dla zamieszkujących obszary mniej zurbanizowane) [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 103-104]
Komplementarne dobra turystyczne /infrastruktura turystyczna/ Zespół urządzeń oraz instytucji tworzących materialnoorganizacyjne warunki rozwoju usług turystycznych Stanowią podstawę funkcjonowania i rozwoju gospodarki turystycznej danej miejscowości, regionu turystycznego lub kraju [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 104]
Rodzaje naturalnych dóbr (walorów) turystycznych LITOSFERA rzeźba terenu, osobliwości geologiczne ATMOSFERA jakość powietrza, pokrywa śnieżna, temperatura HYDROSFERA rzeki, potoki, jeziora, zbiorniki wodne, morza, źródła mineralne SZATA ROŚLINNA lasy, osobliwości flory ŚWIAT ZWIERZĘCY ryby, ptaki, chronione gatunki fauny, zwierzyna łowna KRAJOBRAZ NATURALNY konglomeraty wymienionych elementów walorów turystycznych o wysokich wartościach estetycznych [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 104-105]
Naturalne dobra (walory) turystyczne Występują praktycznie wszędzie, chociaż z różnym natężeniem Ulegają redukcji na skutek instrumentalnego stosunku człowieka do przyrody Czyste powietrze i woda stają się współcześnie coraz rzadszym dobrem na rynku turystycznym, giną także różne gatunki zwierząt Niezbędna jest dobrze przemyślana i konsekwentna ochrona naturalnych walorów turystycznych [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 105]
Produkty pracy ludzkiej jako składnik walorów turystycznych Bywają nazywane walorami turystycznymi środowiska antropologicznego WALORY HISTORYCZNE: miejsca historyczne związane ze znaczącymi wydarzeniami i wybitnymi ludźmi dzieła architektury, urbanistyki oraz techniki i ich zespoły stanowiska archeologiczne i zbiory muzealne miejsca kultu religijnego WALORY WSPÓŁCZESNE: wybitne dzieła gospodarcze (np. nowe miasta) interesujące obiekty przemysłowe dzieła techniki komunikacyjnej wielkie budowle wodne wybitne dzieła architektury miejskiej interesujące obiekty współczesnej kultury (teatry, galerie, wystawy) wielkie centra handlowe i ośrodki rozrywkowe [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 105]
Infrastruktura turystyczna Warunkuje społeczną użyteczność walorów turystycznych INFRASTRUKTURA TECHNICZNA: drogi szlaki turystyczne górskie koleje linowe wyciągi narciarskie lotniska turystyczne żegluga turystyczna specjalistyczne urządzenia obiektów uzdrowiskowych sieć hotelowa sieć zakładów gastronomicznych itp. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA: biura turystyczne obiekty sportowe i wypoczynkowe urządzenia rozrywkowe informacja turystyczna itp. [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 105-106]
Infrastruktura ogólna (paraturystyczna) Suma elementów uzupełniających infrastrukturę turystyczną, których istnienie nie zależy od rozwoju turystyki Turystyka wpływa na nie jedynie długofalowo, powodując ich przemianę, ulepszenie lub rozwój [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 106]
Elementy infrastruktury ogólnej (paraturystycznej) Urządzenia i instytucje związane z potrzebami transportu i łączności, umożliwiające dotarcie do walorów turystycznych i poruszanie się (układ środków transportu drogowego, kolejowego, lotniczego, wodnego itp.) oraz przekazywanie wiadomości na odległość (środki łączności pocztowej, telefonicznej, radiowej, telewizyjnej) Sieć zakładów oraz urządzeń noclegowych i gastronomicznych Sieć handlu detalicznego i zakłady rzemieślnicze Urządzenia infrastrukturalne o bezpośrednim i pośrednim przeznaczeniu turystycznym w zakresie wypoczynku, kultury, rozrywki, higieny, zdrowia, wychowania fizycznego Inne elementy infrastruktury ogólnej punkty informacji turystycznej, wypożyczalnie sprzętu turystycznego, przewodnictwa turystycznego, placówki urzędu celnego, placówki bezpieczeństwa turystów itp. [W. W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 2007, s. 106]
Istota produktu turystycznego Wszystko to, co jest przedmiotem rynkowej wymiany, czyli to, co można zaoferować nabywcom do konsumpcji i użytkowania, a co stanowi dla nich określoną wartość Może obejmować miejsce (obszar recepcji turystycznej), usługę (pojedynczą lub pakiet turystyczny składający się z kilku usług) i pewne produkty materialne Obejmuje także wszystko, czego doświadcza odwiedzający, co w miejscu recepcji jest związane z atrakcjami, świadczeniami i usługami jakie otrzymuje i użytkuje [A. Panasiuk (red.), Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 74]
Produkt turystyczny w ujęciu przestrzennym Produkt złożony, kształtowany przez wiele różnych podmiotów (przedsiębiorców turystycznych, władze centralne i lokalne, organizacje turystyczne, mieszkańców) składający się z wielu pojedynczych elementów częściowo podobnych, częściowo heterogenicznych, ale zawsze komplementarnych, takich jak: zbiór (pakiet) dóbr podstawowych walorów turystycznych, które mają charakter przyrodniczy i antropogeniczny dobra materialne, np. pamiątki, mapy, sprzęt turystyczny usługi przy wykorzystaniu urządzeń turystycznych i paraturystycznych Proces nabywania produktu turystycznego odbywa się: już w miejscu zamieszkania turysty w czasie podróży tam i spowrotem oraz w miejscu docelowym podróży turystycznej [A. Panasiuk (red.), Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 75]
Najważniejsze składniki ogólnego produktu turystycznego ATRAKCJE TURYSTYCZNE miejsca docelowego, np. środowisko naturalne, klimat, zabytki, interesujące obiekty architektoniczne, ogrody, centra handlowe, atrakcje kulturowe i religijne, a także kultura i obyczaje mieszkańców INFRASTRUKTURA miejsca docelowego baza noclegowa, gastronomiczna, transport w miejscu docelowym, sieć handlu detalicznego, zakłady usługowe itp. DOSTĘPNOŚĆ miejsca docelowego: środki transportu, a także infrastruktura WIZERUNEK miejsca docelowego, istniejący w świadomości potencjalnych klientów i mający ogromny wpływ na podejmowane przez nich decyzje o wyjeździe w określone miejsce CENA, uzależniona m. in. od standardu świadczonych usług, pory roku, miejsca, środka transportu, zaplecza gastronomicznego [A. Panasiuk (red.), Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 75]
Produktem turystycznym jest: Wszystko to, co kupuje turysta w związku z podróżą turystyczną Zbiór zarówno dóbr, jak i usług nabywanych przez turystów, walorów turystycznych, z których korzystają, a które są dla nich szczególnym przedmiotem zainteresowania Pojedyncza usługa lub pakiet wzajemnie powiązanych, spójnych i komplementarnych usług, zaspokajających potrzeby turystów [A. Panasiuk (red.), Marketing usług turystycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 75]