10 listopada 2010 mgr inż. Mirosław Semczuk Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 1
Racjonalizacja zużycia energii w przemyśle, bariery poprawy efektywności energetycznej mgr inż. Mirosław Semczuk Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 2
Znaczenie poszanowania energii Innowacyjne systemy produkcyjne Zmniejszenie kosztów energii Ochrona środowiska Konkurencyjność rynkowa - Wizerunek czystej firmy - Jakość - Cena - Obsługa klientów Przedsiębiorstwo o silnej pozycji w XXI wieku ECCJ Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 3
Zmiany w Poszanowaniu Energii w Japonii (1) od 1973 : po gwałtownym wzroście cen ropy przemysł japoński skoncentrował się na rozwiązaniu tej kryzysowej sytuacji i rozpoczął intensywne działania. Zaczęto promowanie efektywnego zarządzania zużyciem energii stosując bardzo niewielkie lub wręcz zerowe wydatki inwestycyjne, co jest zawsze pierwszym krokiem w poszanowaniu energii. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 4
Zmiany w Poszanowaniu Energii w Japonii (2) już od 1973 roku : Zaczęto powszechnie stosować takie działania jak : optymalizacja składu mieszanki gazu i powietrza w piecach grzewczych, lepsze wykorzystanie ciepła spalin, poprawienie izolacji cieplnej urządzeń, optymalizacja pracy kotłów, kompensacja mocy biernej ( cos φ ). Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 5
Primary energy consumption / GDP Trend zużycia energii na jednostkę PKB w Japonii Ton oil eq. / Billion yen 1 700 1 600 1 500 1 566 1 573 1 467 1st Oil Crisis Utworzenie ECCJ 2nd Oil Crisis Source: METI/General Energy Statistics 1 400 1 438 1 405 1 300 1 327 1 345 1 273 Poprawa o 30% 1 200 1 100 1 000 1 192 1 101 1 131 1 142 1 091 1 077 1 101 1 050 1 0361 037 1 059 1 059 1 059 1 038 1 021 1 044 1 070 1 049 1 036 1 051 1 013 900 '73 '74 '75 '76 '77 '78 '79 '80 '81 '82 '83 '84 '85 '86 '87 '88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 Fiscal Year Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 6
Działania: zebranie danych i analiza stanu aktualnego Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 7
Oszczędności energii uzyskiwane po 1-dniowym audycie (średnie rezultaty uzyskane w różnych gałęziach przemysłu w Japonii) Printing & publishing/drukarski Machinery manuf. /maszynowy Wood product / drzewny Apparel/ odzieżowy Average: /średnio 7.4% Rubber product /gumowy Water treatment / wodociągi Chemical / chemiczny Textile /tekstylny Furniture /meblarski Food manufacturing/ spożywczy Petrochemical / petrochemiczny Waste disposal/ odpady Liczba audytów: 1,455 0 2 4 6 8 10 12 14 Rezultat audytu: (%) oszczędności energii Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 8
Rozwój poszanowania energii, % Środki racjonalizacji zużycia energii i ich efekty 3 kroki w kierunku poszanowania energii 25 20 15 10 5 ECCJ 23% spadek zużycia Lepsze zarządzanie rok Procesy techn. Audyty i usprawnienia Techniki zarządzania Zmiana urządzeń i procesów Przykładowe efekty audytu Inwestycje duży koszt: efekt: 5% C Inwestycje średni koszt: efekt: 7% B Inwestycje o małym koszcie: efekt 11% A Inwestycje w promocję lepszego zarządzania: sprzęt pomiarowy systemy sterowania Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 9
Planowanie działań prowadzących do racjonalizacji zużycia energii w przedsiębiorstwie Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 10
Niezbędne decyzje kierownictwa przedsiębiorstwa: Nadanie odpowiedniego priorytetu dla racjonalizacji zużycia energii Powołanie zespołu d/s EE Określenie zakresu odpowiedzialności i kompetencji Edukacja pracowników Audyt wewnętrzny (ew. zewnętrzny) Plan działań Wykonanie Kontrola wyników - Kontynuacja Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 11
Podstawowe obszary poszukiwania oszczędności w przemyśle Energia elektryczna Ciepło, paliwa Sprężone powietrze Oświetlenie Wentylacja Klimatyzacja (chłodzenie) Woda Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 12
Racjonalizacja zużycia energii jako ciągły proces biznesowy Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 13
Japoński cykl usprawnień PWKD Działanie Plan: określenie strat w zużyciu energii i sposobów ich minimalizacji. Wykonanie: wdrożenie środków naprawczych Kontrola: ocena rezultatów Działanie: kontynuacja i reforma procesu Plan PDCA Cycle ECCJ Kontrola Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 14
Bariery poprawy efektywności energetycznej w Polsce brak powszechnego zrozumienia dla znaczenia efektywności energetycznej, niewystarczający poziom świadomości i wiedzy użytkowników, przede wszystkim kadry zarządzającej brak aktu prawnego regulującego działania w zakresie EE oraz odpowiedniej krajowej struktury organizacyjnej, brak szerokiego i atrakcyjnego wsparcia dla finansowania inwestycji proefektywnościowych, brak systemu szkoleń i certyfikacji audytorów energetycznych w przemyśle. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 15
Podsumowanie (1 / 2 ) Filozofia zrównoważonego rozwoju w coraz większym stopniu będzie miała wpływ na decyzje gospodarcze, zarówno sektorze energetycznym jak i u odbiorców energii. Zapotrzebowanie na energię w Polsce będzie stale wzrastać, a zrównoważenie popytu i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, przy konieczności spełnienia wymogów ochrony środowiska, będzie możliwe tylko przy znaczne zwiększonej efektywności gospodarowania energią. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 16
Podsumowanie: (2 / 2 ) Efektywność energetyczna jest istotnym elementem obecnej polityki energetycznej Polski (pierwszym z 6 priorytetów w Polityce Energetycznej Polski do roku 2030) i jej rola będzie wzrastać. Potrzebne jest regionalne i sektorowe wzmocnienie działań w zakresie promocji i realizacji polityki wzrostu efektywności energetycznej. Niezbędne jest stworzenie (podobnie jak dla OŹE) mechanizmów finansowania polityki POPRAWY efektywności energetycznej. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 17
Kwalifikowane środki efektywności energetycznej (1/4) ogrzewanie i chłodzenie (np. nowe, wydajniejsze kotły, instalacja/efektywna modernizacja sieciowych systemów ciepłowniczych/chłodniczych), termoizolacja i wentylacja (np. termoizolacja murów szczelinowych i stropów, instalacja okien z podwójnymi/potrójnymi szybami itd.) ciepła woda użytkowa (np. instalacja nowych urządzeń, bezpośrednie i efektywne wykorzystanie w ogrzewaniu pomieszczeń, pralkach) Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 18
Kwalifikowane środki efektywności energetycznej (2/4) oświetlenie (np. nowe energooszczędne żarówki i stateczniki, cyfrowe systemy sterowania) grzanie i chłodzenie (np. nowe energooszczędne urządzenia systemy odzysku ciepła), inne (np. nowe energooszczędne urządzenia, optymalizacja zużycia energii poprzez regulację czasową, zmniejszenie strat w trybie czuwania), Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 19
Kwalifikowane środki efektywności energetycznej (3/4) procesy produkcji np. bardziej efektywne wytwarzanie i wykorzystanie sprężonego powietrza, kondensatu pary, izolacja rur i zaworów, zastosowanie automatycznych i zintegrowanych systemów sterowanie, energooszczędne tryby czuwania, silniki i napędy (np. stosowanie falowników i silników energooszczędnych, zintegrowanego programowania i sterowania procesami), Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 20
Kwalifikowane środki efektywności energetycznej (4/4) wentylatory, (np. stosowanie falowników, wykorzystanie wentylacji naturalnej), aktywne zarządzanie popytem - działania na rzecz zmian profilu obciążeń, systemy ograniczania obciążeń szczytowych, Smart Grid), zmiana wykorzystywanych środków transportu, działania powodujące zmiany zachowań komunikacyjnych społeczeństwa. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 21
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Departament Rozwoju Regionalnego i Innowacji www.arp.com.pl miroslaw.semczuk@arp.com.pl Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.