www.handel-emisjami.pl My zakupimy dla Państwa CO2 na giełdzie My sprzedamy Państwa CO2 na giełdzie Doradzimy przy zawieraniu umów Forward Doradzimy przy zawieraniu umów wymiany CO2 Zarządzamy certyfikatami CO2 2009-04 News emisje CO2 Informacje z praktyki w handlu emisjami Wydanie z 20.04.2009 EUA Spot 05.01.2009 16.04.2009 Źrόdło: Bluenext Więcej pieniędzy za polskie EUA poprzez optymalizację sprzedaży na giełdzie Ostrożność przy umowach sprzedaży Przyznane przez Unię Europejską na lata 2008, 2009 prawa do emisji są dla Polski wystarczające. Jest to wypowiedź polskiego Ministra Ochrony Środowiska Macieja Nowickiego w wywiadzie dla TVP Info. Przyznana ilość 208,5 Mil. ton będzie wystarczająca tylko dlatego, że z powodu kryzysu gospodarczego zapotrzebowanie zmalało o 2,7 Mi. ton w stosunku do planowanego, w jesieni ubiegłego roku. Minister przyznaje, że prowadzone przez prawie rok z Unią Europejską negocjacje o zwiększenie o 10% przydziałów praw do emisji, było niepotrzebne. Emissionshändler.com posiada dokładne informacje na temat ilości emisji w roku 2008. Wynika z nich, że 230 instalacji posiada o 14,08 Mi. za mało certyfikatów oraz, że 460 instalacji posiada ich o 11,38 Mi. za dużo. Bardzo interesujący jest, zaobserwowany przez nas fakt, że polscy przedsiębiorcy zajmują się prawie wyłącznie tym, w jaki sposób i na jakich warunkach dokonać mogą sprzedaży certyfikatów. W przeciwieństwie do tego, po stronie kupujących nie dzieje się prawie nic. W naszym Emisje-News 04-2009 przyjrzymy się bliżej przyczynom takiej sytuacji oraz przedstawimy kilka propozycji dotyczących sprzedaży. Jeśli ilość przydziałów na rok 2008 jest niewystarczająca Jeśli nawet, zgodnie z wypowiedzią Ministara Ochrony Środowiska, łączna ilość przydziałów na lata 2008, 2009 dla prowadzących instalacje w Polsce jest wystarczająca, należy stwierdzenie to rozumieć jako średnią dla wszystkich instalacji w Polsce. Instalacjom, którym na postawie zweryfikowanych ilości emisji w roku 2008 brakuje znacznej ilości certyfikatów CO2, fakt ten niewiele pomoże. Odpowiedzialni Prezesi tych instalacji zmuszeni będą do nabycia certyfikatów szczególnie, jeśli już teraz przewidzieć można niedobór certyfikatów również w latach następnych. W kontekście tym bardzo interesujący jest fakt, że z 850 instalacji w Polsce, 230 posiada niedobór certyfikatów, 460 posiada ich nadwyżkę, a 160 znajduje się w sytuacji równowagi. Prowadzone przez Emissionshänler.com od lutego tego roku badania marketingowe portalu www.google.pl ukazują, że hasło sprzedaż CO2 w wyszukiwarce wprowadzane jest 12,6 razy częściej, niż hasła kupno co2 i zakup co2 razem wzięte. W połączeniu z opisanym wyżej stosunkiem niedoboru (230 instalacji) do nadmiaru (460 instalacji) oznacza to nic innego, jak to że prowadzący instalacje w Polsce 6,6 razy częściej zainteresowani są tym, jak certyfikaty sprzedać, niż tym, jak je zakupić. Potwierdza to, obserwowaną o dłuższego czasu przez Emissionshänler.com tezę, że prowadzący instalacje w Polsce, z różnych powodów nie zajmują się tematem zakupu certyfikatów (np. brak pieniędy, niewiedza). Jeśli 230 instalacjom w Polsce brakuje w sumie 14 milionów ton CO2, a tylko 15% prowadzących instalacje interesuje się zakupem (mało kto rzeczywiście dokonuje zakupu CO2) powstaje pytanie, czy nie doprowadzi to do średniej lub większej katastrofy dla przesiębiorców. Można to jasno powiedzieć, jako że dalsze kszałtowanie się cen certyfikatów CO2 do roku 2012 i dalej, do roku 2020 jest stosunkowo jednoznacznie przesądzone. 1
Od lutego bieżącego roku banki zajmujące się tematyką certyfikatów CO2 wychodzą z żałożenia, że cena EUA, która wtedy wynosiła poniżej 8Euro/t osiągnie do roku 2012 wartośc trzy- lub czterokrotną. Już w ciągu ostatnich dwóch miesięcy wystąpiło prawie że podwojenie ceny i wzrosła ona do ponad 14 Euro/t. Daily QBNXCO2 Line, QBNXCO2, Last Trade(Last) 17/04/2009, 13.45 24/07/2008-28/04/2009 (PAR) 11 10 9.12 28 04 11 18 25 01 08 15 22 29 06 13 20 27 03 10 17 24 01 08 15 22 29 05 12 19 26 02 09 16 23 02 09 16 23 30 06 13 20 27 Jul 08 Aug 08 Sep 08 Oct 08 Nov 08 Dec 08 Jan 09 Feb 09 Mar 09 Apr 09 Kształtowanie się cen Spot-CO2 od 07-2008 do 04-2009 Źrόdło: Bluenext Dlaczego nie zakupuje się certyfikatów CO2 Klasyczny przykład tego, jak problematyczny w polskich przesiębiorstwach jest temat zakupu CO2 (połączony z wydatkiem pieniędzy) pokazany jest poniżej: Przedsiębiorstwo komunalne dostarczające ciepło występuje z zapytaniem do Emissionshänler.com, jak dokładnie przebiegałby proces związany z zakupem 6.800t na giełdzie. Przedsiębiorcy zostają przekazane dokładne informacje łącznie ze wskazówką, aby pieniądze na zakup certyfikatów niezwłocznie zostały przekazane na konto Emissionshänler.com. Uzasadnione jest to wzrostem cen (w ciągu paru dni cena wzrosła z 9,20Euro/t do 10 Euro/t). Prezes zrozumiał problem, że cena certyfikatów EUA zmierza do tego poziomu, na jakim znajdowała się przed kryzysem gospodarczym, czyli do ok.30 Euro/t. Może ona być ewentualnie jeszcze wyższa, jako że Unia Europejska zaostrza cele związane z klimatem, coraz szybciej ma być ograniczana emisja CO2, co oznacza że do roku 2013 przedsiębiorcy zmuszeni będą do zakupu/licytacji coraz to większej ilości certyfikatów, których nie otrzymają już nieodpłatnie od Państwa. Prezes musi zapytać właściciela przedsiębiorstwa (w części należącego do osoby prywatnej, w części do miasta), czy może przeprowadzić transakcję zakupu, wykorzystując w tym celu kwotę 70.000 Euro z rezerw przedsiębiorstwa. Odpowiednie gremia miejskie obradować będą za parę tygodni, co oznacza, że prezes w chwili obecnej nie może zapoznać się z ich stanowiskiem. Inwestor prywatny natomiast reaguje natychmiast i zaleca prezesowi aby ten albo uzupełnił niedobór wykorzystując przydział KASHUE na rok następny, Price EUR 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 albo żeby produkował mniej ciepła. W obydwu przypadkach inwestor nie dysponuje pieniędzmi na tego rodzaju wydatki, lub nie chce ich wydać Na stwierdzenie prezesa, że produkcja ciepła w latach następnych pozostanie na tym samym poziome i w związku z tym do roku 2012 zabraknie 34.000t, inwestor podejmuje decyzję o wstrzymaniu się z zakupem, aby w roku 2012 znając dokładną sytuację przedsiębiorstwa zadecydować, jaką ilość certyfikatów i po jakiej cenie trzeba dokupić. Na przykładzie tym widać, że zamiast wydatku na dzień dzisiejszy kwoty w wysokości 70.000 Euro, trzeba będzie w grudniu 2012 wydać prawdopodobnie 200.000-300.000 Euro. Są to z pewnością duże i niepotrzebne straty, za które wtedy nikt nie będzie chciał ponieść odpowiedzialności. Sprzedaż certyfikatów CO2 kosztuje Od 3 kwietnia 2009 prowadzący instalacje w Polsce dysponują certyfikatami CO2 na lata 2008 i 2009 na swoim koncie rejestrowym KASHUE. Od tego momemtu coraz więcej osób, nie tylko prowadzących instalacje, zajmuje się tematem sprzedaży nadwyżki certyfikatów. Zwiększa się też ilość różnorodnych usługodawców, chcących zająć się sprzedażą nadwyżek dla przedsiębiorstw. Należy raz jeszcze rozróżnić usługodawców oferujących usługi na rynku: Banki- sprzedają EUA innym bankom, będącym uczestnikami giełdy lub same są jej uczestnikami Handlowcy- sprzedają EUA bankom lub innym uczestnikom giełdy, Maklerzy- pośredniczą w sprzedaży bankom lub handlowcom, którzy następnie sami dokunują dalszej sprzedaży, Doradcy- doradzają i pośredniczą w sprzedaży EUA bankom lub handlowcom, Uczestnicy giełdy- sprzedają EUA bezpośrednio na giełdzie. Ciągle należy mieć na uwadze to, że zgodnie z naturą rzeczy, każdy usługodawca chce na transakcji zarobić. Oznacza to, że im więcej usługodawców zaangażowanych jest w przeprowadzenie transakcji, tym mniejsza jest kwota wypłacona klientowi. Jeśli natomiast sprzedaż nastąpi bezpośrednio przez uczestnika giełdy, dochód dla klienta osiągnięty ze sprzedaży w porównywalnym punkcie czasu jest najwyższy. 2
W nawiązaniu do powyższego chcemy zauważyć, że około 4 tygodni temu pojawiła się na rynku podejrzana oferta sprzedaży EUA prowadzącym instalacje w Polsce. Transakcje sprzedaży, zgodnie z tą ofertą, przeprowadzane być mają nieodpłatnie! Emissionshändler.com zostało o tym poinformowana przez przedsiębiorstwa, które taką ofertę otrzymały. Na pytanie postawione nam przez szefa do spraw finansowych jednego z przedsiębiorstw, jak to jest możliwe, odpowiedzieliśmy pytaniem na pytanie: czy Pan byłby gotów pracować za darmo? Szef zaprzeczył, a tym samym zrozumiał, że usługodawca ten musi sobie na innej drodze zapewnić prowizję. Naszym zdaniem oferty tej nie należy traktować poważnie również z tego powodu, że jest faktem ogólnie znanym, że sprzedaż certyfikatów powoduje powstanie kosztów zewnętrznych, które muszą być zapłacone. Są to przede wszystkim koszty transakcji na giełdzie, składki członkowskie, jak również koszty międzynarodowych przelewów pieniężnych. Niezależnie od niektórych rocznych składek członkowskich oraz pozostałych opłat stałych, które ponoszone są przez członków giełdy, za każdym razem zapłacona być musi zmienna opłata transakcyjna. Wynosi ona 2-3 EuroCent na Giełdzie Bluenext oraz 5-7 EuroCent za tonę na pozostałych giełdach. Do tego dochodzi często (jak np. na BlueNext) dodatkowa opłata ryczałtowa w wysokości 40 Euro za każdą transakcję lub szczególnie wysoka składka roczna (BlueNext). Poza tym uzyskane pieniądze transferowane są niekiedy przez dwie lub trzy granice państwowe. Każdy z banków biorących udział w transferze pieniędzy pobiera prowizję w wysokości do 0,25%, która również stanowi koszt. Przykład Infobox po prawej. Jeśli więc ani prowizja, ani koszty zewnętrzne nie będą zapłacone przez prowadzącego instalacje, a handlowiec, makler i bank nie przekazują pieniędzy w prezencie, może być tylko tak, że przychód ze sprzedaży na giełdzie, jaki zostanie wypłacony przedsiębiorcy, będzie niższy. Po udzieleniu zlecenia usługodawcy (na nieodpłatne świadczenie usługi), jest już za późno. Certyfikaty zostaną przekazane, a osiągnięty przychód musi zostać zaakceptowany. Jeśli inny usługodawca w tym samym momencie osiągnąłby wyższy przychód, prowadzacy instalację z reguły się o tym nie dowie. W opisanym wyżej przykładzie szef od spraw finansowych przedsiębiorstwa postępuje w prosty sposób. Porównuje obie przedstawione oferty. Stwierdza przy tym, że umowa dotycząca oferty przeprowadzenia transakcji za darmo, obejmuje 10-15 stron, do których dojść jeszcze mają kolejne 3 załączniki. Szef dochodzi do wniosku, że dla bezpłatnego świadczenia usługi nie jest potrzebnych 15 stron papieru. Akceptuje on ofertę drugiego usługodawcy, którego umowa mieści się na jednej stronie i zawiera tylko jeden załącznik. Jest to może nietypowa metoda podejmowania decyzji, choć prawdopodobnie instyktownie właściwa. Infobox Co stanowi koszty dodatkowe sprzedaży na giełdzie? Przy przyjętym zleceniu sprzedaży 15.000 EUA na europejskiej giełdzie CO2 należy się liczyć, oprócz opłaty handlowej dla usługodawcy, z wysokimi dodatkowymi kosztami zewnętrznymi. Jeśli usługodawca znajduje się np. w Anglii, czy w Niemczech, klient w Polsce, a giełda we Francji przy transferze pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży, udział biorą co najmniej dwa, często jednak trzy banki. Przy sprzedaży 15.000 ton i obecnej cenie 14 Euro oznacza to transport przez Europę 210.000 Euro. W krajach nienależących do strefy Euro oraz/lub przy kwotach wyższych niż 50.000 każdy z banków pobiera 0,1-0,3% prowizji. Może to stanowić kwotę 1.890 Euro. Do tego dochodzi opłata giełdowa wynosząca z reguły 5-7 centów/t. Przy opisanej wyżej ilości jest to kwota do 1.050 Euro. Możliwe są również dalsze, mniejsze koszty dodatkowe. W związku z powyższym powiedzieć można, że zewnętrzne koszty dodatkowe rzędu wielkości 3.000 Euro są jak najbardziej możliwe. Do powyższych dochodzą jeszcze koszty oraz zysk usługodawcy. Stanowi to dodatkowe 1-3 tysięcy Euro. Usługodawca również ponosi koszty, które muszą być pokryte i oczywiście chce też coś zarobić. Forward to Forward, a Spot to Spot Wielu polskich operatorów zajmuje się dopiero teraz problematyką sprzedaży CO2, gdy zostali oni do tego niejako zmuszeni. W związku z tym poniżej raz jeszcze informacje odnośnie podstawowych sposobów sprzedaży : a) Certyfikaty zostają przekazane na giełdę (poprzez usługodawcę lub bezpośrednio przez uczestnika giełdy), aby w tym samym dniu zamienić je na gotówkę, którą prowadzący instalację otrzyma następnego dnia- jest to sprzedaż Spot, po aktualnej cenie giełdowej. b) Zostaje zawarta umowa z bankiem, który zobowiązuje się w późniejszym terminie (np. 3
15.12.2009 lub 1.12.2012) nabyć od operatora pewną ilość certyfikatów CO2 w celu dokonania ich sprzedaży po cenie uzgodnionej w dniu zawarcia umowy- jest to sprzedaż Forward po obecnej cenie giełdowej w terminie późniejszym (z reguły wyższa poprzez efekt oprocentownia o 0,30-0,60 Euro/t). Umowy Forward zawierane mogą być z reguły tylko przez banki, w przeciwieństwie do sprzedaży Spot, którą przeprowadzić może każdy uczestnik rynku gieldowego. W nawiązaniu do powyższego warto wspomnieć, że niekórzy polscy operatorzy otrzymali ofertę, w której sprzedaż Spot certyfikatów CO2 oferowana jest po cenie Forward. Niektóre z osób odpowiedzialnych za zarządzanie certyfikatami w firmie przyjrzeli się bliżej ofercie i po dokonaniu analizy wielostronicowej umowy doszli do wniosku, że nie jest to ani poprawna umowa Spot, ani poprawna umowa Forward. Celem oferty było jedynie zachęcenie prowadzącego instalacje- poprzez ukazanie wyższej kwoty (o 30-60 centów)- do działania, tzn. do wprowadzenia za pośrednictwem usługodawcy certyfikatów na giełdę, jako sprzedaż Spot. Ściśle rzecz biorąc, oferta nie zawiera żadnej gwarancji, że taka podwyższona cena zostanie rzeczywiście zapłacona. Jest to logiczne, jeśli wyobrazić sobie, że cena na giełdzie spaść może do kilku euro. Oferta taka stanowi dla usługodawcy szansę nie zawierając przy tym ryzyka. Dla prowadzącego instalacje- przeciwnie: zawiera ona jedynie ryzyko. Oferta ta jest już sama w sobie nielogiczna z tego powodu, że usługodawca z powodu wyższej ceny może dokonać zakupu mniejszej ilości certyfikatów bezpośrednio na giełdzie. Oznacza to, że usługodawca nie jest uzależniony od certyfikatów usługobiorcy. Patrząc z innej strony, należy ofertę tę podziwiaćpokazuje ona pewną kreatywność, w jaki sposób spekulować certyfikatami nie ponosząc przy tym ryzyka. Przykład z praktyki: jak osiągnąć wyższy niż inni przychód ze sprzedaży na giełdzie? Ciepłownia z rejonu Śląska wyemitowała w roku 2008 o 10.000 ton mniej, niż wynosił przydział przyznany jej przez KASHUE. Według prognozy na rok 2009 przewidywana jest taka sama sytuacja. W związku z tym do10.000 z roku 2008 dołączonych zostaje jeszcze 5.000 z roku 2009, aby łączna ilość 15.000 została sprzedana na giełdzie przez Emissionshändler.com. Prezes zadaje pytanie, czy sprzedaży należy dokonać szybko, jeszcze przed świętami Wielkanocnymi, czy też korzystniej będzie poczekać jeszcze dwa tygodnie aż wzrosną ceny. Emissionshändler.com jako członek giełdy i doradca wspomaga przedsiębiorcę przy wyznaczeniu optymalnej strategii sprzedaży. Infobox Sprzedaż EUA na giełdzie Sprzedaż EUA na giełdzie odbywa się bardzo szybko. Operator pobiera formularz sprzedaży na stronie internetowej Emissionshändler.com a następnie go wypełnia. Musi tam zostać podane ile certyfikatów EUA zamierza sprzedać, oraz jaką cenę na giełdzie chce osiągnąć. Podpisany formularz zostanie przesłany faksem do Emissionshändler.com i przyznane przez KASHUE certyfikaty EUA równolegle przeniesione zostaną w ilości sprzedawanej na konto giełdowe Emissionshändler.com. Obie czynności trwają krócej niż 10 minut. Po maksymalnie 4 godzinach oczekiwania certyfikaty są gotowe do sprzedaży na giełdzie i zostaną sprzedane oferującemu najwięcej, pod warunkiem osiągnięcia w procesie licytacji minimalnej ceny sprzedaży ustalonej przez sprzedającego - przedsiębiorcę. Jeśli podana przez sprzedającego cena minimalna jest zbyt wysoka może on ją obniżyć w każdym momencie licytacji. Potem następuje natychmiastowa sprzedaż. Dwa do trzech dni później przedsiębiorca otrzymuje swoje pieniądze po potrąceniu opłat związanych ze sprzedażą. Poza tym w przypadku pytań odnośnie wypełnienia formularza można się w każdym momencie skontaktować telefonicznie. Pomoc i doradztwo telefoniczne są bezpłatne. Zostało postanowione, aby sprzedaży dokonać szybko, jeszcze przed świętami uzyskując jednocześnie cenę wyższą, niż jest to możliwe przy innych normalnych i automatycznych metodach sprzedaży. Ciepłownia przekazuje 15.000 EUA na konto giełdowe Emissionshändler.com. Około godziny później certyfikaty były już przygotowane do sprzedaży na giełdzie. Przedsiębiorca ustalił limit w wysokości 12 Euro/t, co oznacza że sprzedaż nie może nastąpić po cenie niższej. Jako że przewidzenie cen giełdowych nie jest możliwe, tzn. mogą one rosnąć lub spadać, na początek zajęto się analizą tendencji ostatnich wahań cenowych. Począwszy od 11,80 cena była rosnąca i w tym momencie osiągnęła ustanowiony limit 12,00 Euro. Oznacza to, że w tym momencie dokonać można było sprzedaży całej ilości 15.000 certyfikatów, jako że w tym momencie obecny był również klient, chcący zakupić tę ilość certyfikatów. Jest to zawsze warunek umożliwiający przeprowadzenie transakcji- decydująca nie jest jedynie cena, lecz również obecność jednego lub więcej kupujących. 4
Strategia optymalizacji sprzedaży W tym momencie zastosowano strategię optymalnej sprzedaży. Nastąpiła bezpieczna sprzedaż 6.000 ton po ustanowionej limitem cenie 12 Euro/t*** na wypadek, gdyby cena miała znowu spadać. W takim przypadku dalsza sprzedaż nie mogłaby mieć miejsca. Jako, że cena dalej wzrastała dokonano sprzedaży kolejnych 6.000 ton po 12,05 Euro/t. Sprzedaż 6.000 ton po cenie zgodnej z limitem oraz 6.000 ton po cenie wyższej od ustanowionego limitu umożliwiło przerwę spekulacyjną, aby odczekać dalsze kształtowanie się cen. W przypadku, gdyby cena zaczęła ponownie spadać, zagrożone byłoby tylko pozostałe 3.000 certyfikatów. W ciągu paru sekund można byłoby je jednak sprzedać po cenie o 10 centów niższej od ceny giełdowej. Dla takiej transakcji znajdzie się prawie zawsze klient. Jako, że cena dalej rosła sprzedano kolejne 1.500t po 12,15Euro/t, a godzinę później ostatnie 1.500t po 12,20 Euro/t. Metoda ta jest prawie zawsze korzystna pod warunkiem, że sprzedażą zajmuje się specjalista, który obserwuje cenę i jednocześnie reprezentuje interesy przedsiębiorcy, chcąc uzyskać dla niego maksymalną korzyść nie ponosząc ryzyka. Na pierwszy rzut oka możnaby powiedzieć, że należało po prostu odczekać 3 godziny aż cena osiągnie 12,20 Euro/t i wtedy dokonać sprzedaży 15.000 ton. W tym przypadku prowadzący instalację uzyskałby o wiele wyższy przychód. Byłby to jednak krótkowzroczny i niezbyt mądry sposób postępowania ponieważ przy spadku ceny transakcja w ogóle nie doszłaby do skutku. Poprzez strategię optymalnej sprzedaży osiągnięto: Sprzedaż całej ilości certyfikatów w ciągu jednego dnia (zgodnie z życzeniem klienta) Osiągnięcie wyższego przychodu ze sprzedaży niż przewidywany przy ustalonym limicie Przewidywalne, niewielkie ryzyko uzyskania wyższych przychodów z transakcji 2 i 3. Kolejna transakcja mogla przyniesć stratę Zadowolenie przedsiębiorcy, któremu po dwóch dniach mogły zostać przelane pieniądze. *** W związku z ochroną interesów przedsiębiorcy podana w artykule cena 12 Euro/ tonę została zmieniona. Na życzenie zainteresowanych, którzy poprzez optymalną strategię sprzedaży chcą osiągnąć wyższe przychody, Emissionshändler.com może udostępnić dane kontaktowe do Prezesa ciepłowni z rejonu Śląska. Disclaimer GEMB mbh nie ponosi ani wyraźnej, ani milczącej odpowiedzialności za dokladność oraz kompletność zamieszczonych informacji, jak również ich przydatności do konkretnych celów. List dotyczący emisji wydany jest na stronie www.handel-emisjami.pl przez GEMB mbh i służy wyłącznie celom informacyjnym. Informacje w nim zawarte nie podlegają gwarancji ze względu na ich dokladność oraz kompletność. Decyzje kupna lub sprzedaży podjęte na podstawie zawartych w liście informacji zawarte są przez przedsiębiorcę dobrowolnie oraz bez oddziaływania osób trzecich. Emissionshändler.com Członek Austriackiej Giełdy Energetycznej EXAA częściowy udziałowiec APX(Amsterdam Power Exchange) z EEX Leipzig (Europen Energy Exchange) z Zarządem Niemieckiego Związku Handlu Emisjami i Ochrony Klimatu www.bvek.de Telefon: +49 30 897 25 954 Telefon: +49 30 398 8721-31 Telefax: +49 30 398 8721-29 GEMB mbh, Helmholtzstraße 2-9, Niemcy -10587 Berlin Web: www.emissionshaendler.com Web: www.handel-emisjami.pl Mail: nielepiec@handel-emisjami.pl Mail: info@emissionshaendler.com 5