EXAMINATION OF POLLUTANT EMISSIONS FROM A CAR WITH HYBRID POWERTRAIN

Podobne dokumenty
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

BADANIA RUCHU POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH W WARUNKACH POLSKICH

BADANIA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ I ZUŻYCIA PALIWA W TESTACH SYMULUJĄCYCH RZECZYWISTE WARUNKI UŻYTKOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO

INFLUENCE OF FATTY ACID METHYL ESTERS ADDITIVE TO DIESEL ENGINE ON ECOLOGY, FUEL CONSUMPTION AND VEHICLE S PERFORMANCE

Biogas buses of Scania

PTNSS-2011-SS The research of the probabilistic characteristics of exhaust emissions from vehicle engines

Comparative examination of pollutant emission from an automotive internal combustion engine with the use of vehicle driving tests

EMISSION OF POLLUTION FROM ENGINE POWERED BY THE FUEL WITH ADDITIVE OF METHYL ESTER OF RAPE OIL IN DYNAMIC TESTS

2. OPIS OBIEKTU BADAŃ ORAZ WARUNKÓW TECHNICZNYCH BADAŃ

RESEARCH ON RANDOM PROPERTIES OF POLLUTANTS EMISSION PROCESSES OF VEHICLES ENGINES UTILIZED IN CITIES

Emisja substancji zanieczyszczajcych z pojazdów wg Regulaminów Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) oraz

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

WPŁYW PODAWANIA WODORU NA POZIOM ZADYMIENIA SPALIN SILNIKA SAMOCHODOWEGO

SIMULATION RESEARCHES OF THE POLLUTION EMISSION BY THE VEHICLES ENGINES USED IN CITIES

Wpływ stylu jazdy kierowców na niepewność pomiarów emisji spalin na hamowni podwoziowej

Analiza parametrów pracy napędu hybrydowego Toyoty Prius III w procesie hamowania

OCENA DROGOWEGO ZUŻYCIA ENERGII PRZEZ SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY EVALUATION OF SPECIFIC DISTANCE ENERGY CONSUMPTION BY ELECTRIC CAR

Euro Oil & Fuel Biokomponenty w paliwach do silników Diesla wpływ na emisję i starzenie oleju silnikowego

ANALYSIS OF EMISSIONS FROM URBAN TRANSIT BUSES IN REAL LIFE CONDITIONS

The forecast of the pollutant emission from automotive internal combustion engines in Poland by 2030

COMPARISON OF POLLUTANT EMISSIONS TEST CYCLES FOR IC ENGINES

Józef Nita, Artur Borczuch Politechnika Radomska Instytut Eksploatacji Pojazdów i Maszyn ul. Chrobrego Radom tel.

WYMOGI NORMY EMISJI SPALIN EURO 5 W ODNIESIENIU DO POJAZDÓW ZASILANYCH LPG

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

Engine testing during cold start and warming up phase with use of heat storage

Propozycja charakterystyk emisji zanieczyszcze z silników spalinowych pracujcych w warunkach dynamicznych

EXECUTION OF RESEARCH TESTS ON AUTOMATED DYNAMOMETER ENGINES STAND REALIZACJE TESTÓW BADAWCZYCH NA ZAUTOMATYZOWANEJ HAMOWNI SILNIKÓW SPALINOWYCH

Analiza nieprzeźroczystości spalin podczas badań emisji związków szkodliwych spalin na hamowni podwoziowej

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014

BADANIE ZUŻYCIA ENERGII PRZEZ SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY W CZASIE TESTÓW DROGOWYCH

FUNCTIONAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS BADANIE FUNKCJONALNE SILNIKA ROLNICZEGO ZASILANEGO PALIWAMI POCHODZENIA ROŚLINNEGO

BADANIA POJAZDU EURO 5 PRZY PEŁNYM OBCIĄŻENIU SILNIKA

WPŁYW STYLU JAZDY KIEROWCY NA EKOLOGICZNOŚĆ POJAZDU

SYMULACJA CYKLU PRACY HYBRYDOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO GÓRNICZEJ LOKOMOTYWY SPĄGOWEJ

POMIARY ST E TLENU W DIAGNOZOWANIU POK ADOWYM TRÓJFUNKCYJEGO REAKTORA KATALITYCZNEGO SPALIN

CHARAKTERYSTYKI PRACY SILNIKA HCCI ZASILANEGO BIOGAZEM

OCENA WPŁYWU WSPÓŁCZYNNIKA ROZCIEŃCZENIA SPALIN NA NIEPEWNOŚĆ WYNIKÓW POMIARÓW EMISJI SPALIN NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ

WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU

z. 112 Transport 2016 Andrzej Lechowicz, Andrzej Augustynowicz

EMISJA SPALIN Z WOZÓW BOJOWYCH ROSOMAK W WARUNKACH POLIGONOWYCH

Symulacja emisyjności silnika diesla dla testu "NEDC" z wykorzystaniem środowiska MATLAB

BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp

POSSIBILITIES OF PARAMETRIC ESTIMATION OF VEHICLE OPERATION CONDITIONS

BADANIA WPŁYWU ZMIANY KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU I STOPNIA RECYRKULACJI SPALIN NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN I ZUśYCIE PALIWA SILNIKA Z ZAPŁONEM SAMOCZYNNYM

Piotr Ignaciuk *, Leszek Gil **, Stefan Liśćak ***

WIRTUALNY UKŁAD STERUJĄCY POJAZDEM KOŁOWYM O NAPĘDZIE HYBRYDOWYM

BADANIA MODELOWE HYBRYDOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO LOKOMOTYWY SPĄGOWEJ

OGNIWO PALIWOWE W UKŁADACH ZASILANIA POTRZEB WŁASNYCH

WPŁYW PRĘDKOŚCI POJAZDÓW NA WIELKOŚĆ EMISJI SPALIN NA MIEJSKIM ODCINKU DROGOWYM

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM

Euro Oil & Fuel. Biokomponenty w paliwach do silników Diesla. wplyw na emisje i starzenie oleju silnikowego. Bio-components in Diesel fuels impact

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii

The verification of ECU calibrations of a 1.3 Multijet engine on a chassis dynamometer

BADANIA SAMOCHODU Z SILNIKIEM JTS - SYSTEMEM ELEKTRONICZNEGO STEROWANIA BEZPOŚREDNIM WTRYSKIEM BENZYNY

Pojęcie Ekojazdy Eco-Driving

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E ALGORYTM STEROWANIA ADAPTACYJNEGO HYBRYDOWEGO POJAZU KOŁOWEGO

MOŻLIWOŚĆ ODWZOROWANIA RZECZYWISTYCH WARUNKÓW PRACY SILNIKA NA SILNIKOWYM STANOWISKU HAMOWNIANYM

Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczne - Jastrzębska GraŜyna. Spis treści. Przedmowa Wykaz oznaczeń Wykaz skrótów

Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych. Do innych funkcji smarów nale$#:

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs

Assessment of vehicle emission indicators for diverse urban microinfrastructure

ELASTYCZNOŚĆ SILNIKA ANDORIA 4CTI90

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

The methods of synthetic assessment of emissions from combustion engines

Korelacja wyników nieprzeźroczystości spalin i emisji cząstek stałych PM w spalinach pojazdów z silnikami o zapłonie samoczynnym

WPŁYW DOWNSIZINGU NA ZUśYCIE PALIWA I EMISJĘ SUBSTANCJI SZKODLIWYCH W SPALINACH

Wskaniki niezawodnoci pojazdów samochodowych podlegajcych okresowym badaniom technicznym na Stacji Kontroli Pojazdów

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

Napędy hybrydowe kontra elektryczne. Perspektywy rozwoju na najbliższe lata. Sebastian Kucia

The potential of current European light duty LPG-fuelled vehicles to meet Euro 6 requirements

NOWA PROCEDURA PRZEPROWADZANIA BADAŃ EMISJI SPALIN Z POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Z WYKORZYSTANIEM TESTÓW DROGOWYCH

THE INFLUENCE OF PARAMETERS OF CONTROL FUNCTION OF THE DIESEL ENGINE WITH AN ELECTRONIC GOVERNOR ON EMISSION OF EXHAUST GAS COMPONENTS

METODYKA BADANIA EMISJI Z UKŁADU ZASILANIA PALIWEM W RZECZYWISTYCH WARUNKACH EKSPLOATACJI

TIME DENSITY OF ENGINE OPERATION IN COMBINE-HARVESTER VEHICLES IN THE ASPECT OF THE EMISSION LEGISLATION

Ocena emisji składników spalin silnika wysokoprężnego zasilanego mieszaninami oleju napędowego z estrami metylowymi oleju rzepakowego

Ekologistyka: samochód osobowy vs zrównoważony rozwój transportu indywidualnego

PTNSS-2010-SS A correlation analysis of the pollutant emission from a self ignition engine

WAYS TO CORRECTIONS EXPENSIVE ECONOMICS WORK OF ENGINE OF HEAVY LOADED TRUCK

Napd i sterowanie hydrauliczne i pneumatyczne

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie

CHARAKTERYSTYKI EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ WYZNACZANE METODĄ MONTE CARLO POLLUTANT EMISSION CHARACTERISTICS DETERMINED USING THE MONTE CARLO METHOD

METODA OCENY UŻYTKOWYCH WŁAŚCIWOŚCI SILNIKA SPALINOWEGO W STANACH DYNAMICZNYCH METHOD OF EVALUATING ENGINE USABLE PROPERITIES IN DYNAMIC STATES

EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FOUND KLASTER GREEN CARS

BADANIA LABORATORYJNE NAPĘDU HYBRYDOWEGO BEZZAŁOGOWEGO APARATU LATAJĄCEGO

WPŁYW ZASTOSOWANIA DODATKU ETANOLU DO MIESZANINY OLEJU NAPĘDOWEGO Z ESTREM FAME NA EKONOMICZNE I EKOLOGICZNE WSKAŹNIKI PRACY SILNIKA PERKINS-1104C-44

PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU

Zaleno stanu technicznego układu TPC okrelonego parametrami diagnostycznymi, a emisj spalin na przykładzie pojazdu Polonez

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

BADANIA SILNIKA BLDC PRZEZNACZONEGO DO HYBRYDOWEGO NAPĘDU BEZZAŁOGOWEGO APARATU LATAJĄCEGO

ZASADY NALICZANIA OPŁAT ZA WPROWADZANIE ZANIECZYSZCZE DO POWIETRZA

EMISJA WYBRANYCH, TOKSYCZNYCH SKŁADNIKÓW SPALIN PRZEZ RÓŻNE ŚRODKI TRANSPORTU

UNIWERSALNY MODEL SYMULACYJNY UKŁADU NAPĘDOWEGO PROTOTYPU SAMOCHODU ELEKTRYCZNEGO ELV001

Ocena emisji zanieczyszczeń z pojazdów w rzeczywistych warunkach ruchu

ANALIZA UKŁADU NAPĘDOWEGO POJAZDU HYBRYDOWEGO Z SILNIKIEM INDUKCYJNYM

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Transkrypt:

Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol. 13, No. 1 EXAMINATION OF POLLUTANT EMISSIONS FROM A CAR WITH HYBRID POWERTRAIN Zdzisaw Chopek Warsaw University of Technology ul. Narbutta 84, 2-524 Warszawa, Poland tel./fax:+48 22 849314 e-mail:zchlopek@simr.pw.edu.pl Wojciech Bardziski Automotive Industy Institute ul. Jagielloska 55, 3-31 Warszawa, Poland tel.:+48 22 8111421, fax:+48 22 811628 e-mail:w.bardzinski@pimot.org.pl Marek Jarczewski Automotive Industy Institute ul. Jagielloska 55, 3-31 Warszawa, Poland tel.:+48 22 8111421, fax:+48 22 811628 e-mail:m.jarczewski@pimot.org.pl Hubert Sar Automotive Industy Institute ul. Jagielloska 55, 3-31 Warszawa, Poland tel.:+48 22 8111421, fax:+48 22 811628 e-mail:bls@pimot.org.pl ukasz Akszak Okiczyc TOYOTA Wochy SJ e-mail:lukasz.okinczyc@toyota.waw.pl Abstract The authors have presented results of examination of emissions from the engine of Prius II with hybrid drive. The testing has been carried out on chassis dynamometer in conditions simulating real operation of the car: both official certification tests (European ECE R83 and American: FTP 75 and HWFET) and special tests (Stop and Go and Autobahn) have been carried out. Features of emissions have been determined in relation with the average speed of the car during the testing. These features have been compared to the features determined during simulation tests of a standard car from the environment friendly class EURO 4. Essential elements of the paper are statements that there are apparent stabilization of working conditions of the combustion engine in condition dynamic, and in effect there is a considerable decreasing of emission level constituents of exhaust gases and fuel consumption (the most distinct effect is apparent in the case of carbon monoxide emission), very significant advantages are from of hybrid powertrain application in condition of variable driving speeds, first of all in condition of the driving with small average speeds, meeting movement in centres of municipal emissions where impurities and the fuel consumption in driving tests are dependent from the degree preliminary battery loading, whereas parameters emission of impurities can be treated or as regulatory for the degree of initial loading of the battery, or random. Keywords: vehicles, hybrid powertrain, combustion engines, exhaust gases emission, fuel consumption

Z. Chopek, W. Bardziski, M. Jarczewski, H. Sar,. Akszak Okiczyc BADANIA EMISJI ZANIECZYSZCZE Z SAMOCHODU Z NAPDEM HYBRYDOWYM Streszczenie Autorzy przedstawili wynik bada emisji od silnika Prius II z hybryd hybrydowym. Testy byy wykonane na dynamometrze podwoziowym w warunkach symulujcych rzeczywist eksploatacj samochodu: zarówno w oficjalnych certyfikowanych testach (europejski ECE R83 i amerykaski: FTP 75 i HWFET) jak i testach specjalnych (Zatrzymaj i Jed i Autostrada). Parametry emisji zostay okrelone w stosunku do redniej prdkoci samochodu w czasie testowania. Te parametry zostay porównane z parametrami okrelonymi podczas testów symulacji standardowego samochodu klasy EURO 4 przyjaznego rodowisku naturalnemu. Istotne elementy artykuu, to stwierdzenia, e wystpuje widoczna stabilizacja warunków pracy silnika spalinowego w warunkach dynamicznych, a w konsekwencji nastpuje znaczne zmniejszenie poziomu emisji skadników spalin oraz zuycia paliwa (najbardziej wyrany efekt jest widoczny w wypadku emisji tlenku wgla), bardzo znaczce korzyci przynosi zastosowanie napdu hybrydowego w warunkach zmiennych prdkoci jazdy, przede wszystkim w warunkach jazdy z maymi prdkociami rednimi, odpowiadajcych ruchowi w orodkach miejskich, gdzie emisja zanieczyszcze oraz zuycie paliwa w testach jezdnych s zalene od stopnia wstpnego naadowania akumulatora, natomiast charakterystyki emisji zanieczyszcze mona traktowa albo jako regulacyjne ze wzgldu na stopie wstpnego naadowania akumulatora, albo przypadkowe. Sowa kluczowe: pojazdy samochodowe, napdy hybrydowe, silnik spalinowy emisja spalin, zuycie paliwa 1. Wstp Rozwój samochodów, traktowany jako rodek do poprawy ich jakoci, napotyka na granice zwizane z prawami natury. Jedn z wyranych konsekwencji tych granic jest trudno w osigniciu znaczcej poprawy sprawnoci napdów samochodów w warunkach dynamicznych, co ogranicza moliwo zmniejszenia zuycia paliwa i w konsekwencji zuywania paliw kopalnych zawierajcych wgiel emisji globalnej dwutlenku wgla, podstawowego gazu odpowiedzialnego za zjawisko cieplarniane w atmosferze [1]. Jedn z podstawowych moliwoci poprawy sprawnoci napdów samochodów w warunkach dynamicznych jest zastosowanie napdów hybrydowych [1]. Napdy hybrydowe stanowi kombinacje: przetworników energii (z co najmniej jednym silnikiem), akumulatorów energii, ukadów przeniesienia energii. Przetwornikiem energii jest urzdzenie, w którym zachodzi zamiana rodzaju energii, np. w ogniwie paliwowym energia chemiczna na energi elektryczn. Silnikiem jest urzdzenie zamieniajce na energi ruchu (mechaniczn energi kinetyczn) inny rodzaj energii (np. silniki elektryczne, cieplne, wiatrowe itp.). Przetwornikami energii znajdujcymi zastosowanie w napdach hybrydowych s: tokowe silniki spalinowe: o zaponie iskrowym i o zaponie samoczynnym, turbinowe silniki spalinowe, silniki elektryczne, ogniwa paliwowe. Akumulatorami energii stosowanymi w napdach hybrydowych mog by: akumulatory energii kinetycznej koa zamachowe, akumulatory energii potencjalnej akumulatory: elektryczne, pneumatyczne, hydrauliczne. 246

EXAMINATION OF POLLUTANT EMISSIONS FROM A CAR WITH HYBRID POWERTRAIN Kombinacje elementów napdu hybrydowego wystpuj w ukadach: szeregowym, równolegym, mieszanym. Najwaniejszymi zaletami napdów hybrydowych s: moliwo pracy silnika w warunkach optymalnych ze wzgldu na przewidywane cele: energetyczne, ekonomiczne, ekologiczne. ograniczenie udziau stanów dynamicznych w pracy silnika spalinowego, moliwo odzyskiwania czci energii hamowania, indywidualny napd i hamowanie kó jezdnych. moliwo ograniczenia zespoów mechanicznych w ukadach przeniesienia energii. moliwo zastosowania rónych sposobów sterowania ukadu hybrydowego ze wzgldu na róne cele: tylko napd elektryczny w obszarach chronionych ekologicznie, jednoczesne wykorzystywanie mocy silnika elektrycznego i np. spalinowego w warunkach duego zapotrzebowania na moc: przyspieszania pojazdu, jazdy z maksymaln prdkoci czy jazdy pod gór itp. W pracy podjto zadanie zbadania emisji zanieczyszcze z silnika samochodu z napdem hybrydowym w warunkach symulujcych uytkowanie trakcyjne, a wic równie w warunkach znacznie odbiegajcych od testów homologacyjnych. 2. Wyniki bada samochodu Prius na hamowni podwoziowej Badania samochodu osobowego Prius II z napdem hybrydowym zostay wykonane na hamowni podwoziowej w Laboratorium Bada Silników Przemysowego Instytutu Motoryzacji w Warszawie. Schemat napdu samochodu Prius II przedstawiono na rysunku 1 [2]. Badania samochodu przeprowadzono na hamowni podwoziowej typu EMDY 48 firmy Schenck Komeg z jedn rolk o rednicy 48 (rysunek 2). Rys. 1. Schemat napdu samochodu Prius II (MG maszyna elektryczna) Fig. 1. A diagram of Prius II hybrid powertrain (MG the electric machine/engine) 247

Z. Chopek, W. Bardziski, M. Jarczewski, H. Sar,. Akszak Okiczyc Rys. 2. Samochód Prius II z napdem hybrydowym na hamowni podwoziowej Fig. 2. Prius II with hybrid powertrain on chassis dynamometer Do poboru spalin do analizy zastosowano ukad CVS 73 firmy Horiba (constant volume sampling o staym nateniu przepywu). Do pomiaru ste rozcieczonych powietrzem skadników spalin zosta wykorzystany zestaw analizatorów MEXA 72 firmy Horiba. Program bada oraz akwizycja wyników bada i ich przetwarzanie byy realizowane pod nadzorem ukadu VETS 7 firmy Horiba. Badania przeprowadzano w warunkach testów homologacyjnych: testu europejskiego do oceny emisji zanieczyszcze i zuycia paliwa zgodnego z regulaminem ECE R 83; test ten skada si z testu jazdy w miastach UDC (urban drive cycle) oraz testu jazdy poza miastami EUDC (extra urban drive cycle) [1], testu federalnego Stanów Zjednoczonych FTP 75oceny emisji zanieczyszcze i zuycia paliwa [1], testu federalnego Stanów Zjednoczonych do oceny zuycia paliwa HWFET (highway federal extra test) [1] oraz testów specjalnych (rysunki 3 i 4): testu Stop and Go [1] do oceny emisji zanieczyszcze i zuycia paliwa samochodów w warunkach znacznego utrudnienia ruchu (kongestii), tzw. korków ulicznych, testu Autobahn [1] do oceny emisji zanieczyszcze i zuycia paliwa samochodów w warunkach jazdy na autostradach i trasach szybkiego ruchu. 3 25 2 15 1 5 2 4 6 8 1 12 14 16 Rys. 3. Test Stop and Go Fig. 3. The Stop and Go test 18 v 16 max > 15 km/h 14 12 1 8 v max 13 km/h 6 4 13 km/h < v max 15 km/h 2 2 4 6 8 1 Rys. 4. Test Autobahn Fig. 4. The Autobahn test 248

EXAMINATION OF POLLUTANT EMISSIONS FROM A CAR WITH HYBRID POWERTRAIN Na rysunkach 5 8 przedstawiono przykadowo przebiegi natenia emisji zanieczyszcze w tecie Stop and Go na tle przebiegu prdkoci. E CO [g/s],3,2,1 -,1 -,2 -,3 6 5 4 3 2 1 5 1 15 Rys. 5. Przebieg prdkoci samochodu i natenia emisji tlenku wgla w tecie Stop and Go Fig. 5. Car speed and emission intensity of carbon monoxide during a test Stop and Go E HC [g/s],6,4,2 6 5 4 3 -,2 -,4 -,6 5 1 15 Rys. 6. Przebieg prdkoci samochodu i natenia emisji wglowodorów w tecie Stop and Go Fig. 6. Car speed and emission intensity of hydrocarbons during a test Stop and Go 2 1 E NOx [g/s],6,4,2 6 5 4 3 -,2 -,4 -,6 5 1 15 Rys. 7. Przebieg prdkoci samochodu i natenia emisji tlenków azotu w tecie Stop and Go Fig. 7. Car speed and emission intensity of nitrogen oxides during a test Stop and Go 2 1 249

Z. Chopek, W. Bardziski, M. Jarczewski, H. Sar,. Akszak Okiczyc E CO2 [g/s] 6 4 2 6 5 4 3-2 -4-6 5 1 15 Rys. 8. Przebieg prdkoci samochodu i natenia emisji dwutlenku wgla w tecie Stop and Go Fig. 8. Car speed and emission intensity of carbon dioxide during a test Stop and Go Do ilustracji zachowania si samochodu z napdem hybrydowym celowo wybrano test, w którym akumulator samochodu by w peni naadowany. Jak wida, silnik spalinowy praktycznie dopiero po okoo 7 s zacz by wykorzystywany do przyspieszania. Dla niszych stopni naadowania akumulatora efekt ten nie jest a tak znaczny, jednak mimo wszystko stabilizacja warunków pracy silnika spalinowego jest wyrana. Na rysunkach 9 12 przedstawiono porównanie emisji drogowej zanieczyszcze z samochodu Prius i typowego samochodu kategorii EURO 4. Zalenoci dla samochodu Prius otrzymano z bada w poszczególnych testach jezdnych, natomiast charakterystyki dla typowego samochodu kategorii EURO 4 zostay wyznaczone z zastosowaniem baz danych zawartych w oprogramowaniu INFRAS AG [3]. 2 1 b CO [g/h] 1,6 1,4 1,2 EURO 4 1,8,6,4,2 2 4 6 8 1 12 14 b CO [g/h] (Prius),2 2,15 1,5 EURO 4,1 1,5,5 2 4 6 8 1 12 14 b CO [g/km] (EURO 4) Rys. 9. Porównanie emisji drogowej tlenku wgla z samochodu Prius i typowego samochodu kategorii EURO 4 (z prawej strony z osobn skal dla emisji drogowej tlenku wgla dla samochodu Prius) Fig. 9. A comparison between specific distance emission of carbon oxide from Prius and from a standard car of the class EURO 4 (on the right hand side, a separate scale for specific distance emission of carbon oxide for Prius) b HC [g/h],8,7,6,5,4,3 EURO 4,2,1 2 4 6 8 1 12 14 Rys. 1. Porównanie emisji drogowej wglowodorów z samochodu Prius i typowego samochodu kategorii EURO 4 Fig. 1. A comparison between specific distance emission of hydrocarbons from Prius and from a standard car of the class EURO 4 b NOx [g/h],7,6,5,4,3,2,1 EURO 4 2 4 6 8 1 12 14 Rys. 11. Porównanie emisji drogowej tlenków azotu z samochodu Prius i typowego samochodu kategorii EURO 4 Fig. 11. A comparison between specific distance emission of nitrogen oxides from Prius and from a standard car of the class EURO 4 25

EXAMINATION OF POLLUTANT EMISSIONS FROM A CAR WITH HYBRID POWERTRAIN 7 6 5 EURO 4 b CO2 [g/h] 4 3 2 1 2 4 6 8 1 12 14 Rys. 12. Porównanie emisji drogowej dwutlenku wgla z samochodu Prius i typowego samochodu kategorii EURO 4 Fig. 12. A comparison between specific distance emission of carbon dioxide from Prius and from a standard car of the class EURO 4 Skutek zastosowania napdu hybrydowego do samochodu jest bardzo wyranie widoczny na charakterystykach 9 12. Szczególnie wyrana w samochodzie Prius jest bardzo maa emisja tlenku wgla oraz ogólnie znaczna poprawa waciwoci ekologicznych w zakresie maych prdkoci rednich. 3. Wnioski Na podstawie przeprowadzonych bada samochodu z napdem hybrydowym (równie tych, których wyniki nie mogy by przedstawione w niniejszej pracy ze wzgldu na ograniczenia objtoci publikacji) mona sformuowa nastpujce wnioski: 1. Bardzo wyranie jest widoczna stabilizacja warunków pracy silnika spalinowego w warunkach dynamicznych w przeprowadzanych testach jezdnych. W konsekwencji tego nastpuje znaczne zmniejszenie si emisji skadników spalin oraz zuycia paliwa. Najbardziej wyrany efekt jest widoczny w wypadku emisji tlenku wgla. 2. Bardzo znaczce korzyci przynosi zastosowanie napdu hybrydowego w warunkach znacznego nieustabilizowania prdkoci jazdy, przede wszystkim w warunkach jazdy z maymi prdkociami rednimi, odpowiadajcych ruchowi w centrach miejskich. S to warunki szczególnie uciliwe dla ludzi i ich rodowiska ze wzgldu na due natenia ruchu pojazdów oraz du gsto przebywania ludzi. 3. Emisja zanieczyszcze oraz zuycie paliwa w testach jezdnych s zalene od wstpnego stopnia wstpnego naadowania akumulatora. Charakterystyki emisji zanieczyszcze mona zatem traktowa albo jako regulacyjne ze wzgldu na stopie wstpnego naadowania akumulatora, albo t wielko uznawa za przypadkowe warunki pracy napdu hybrydowego i w konsekwencji stosowa do bada metody stochastyczne. Ten drugi sposób potraktowania problemu odpowiada rzeczywistej eksploatacji samochodu w warunkach uytkowania trakcyjnego. Podzikowanie Autorzy wyraaj podzikowanie kierownictwu Toyota Wochy SJ za udostpnienie do bada samochodu Prius. 251

Z. Chopek, W. Bardziski, M. Jarczewski, H. Sar,. Akszak Okiczyc Literatura [1] Chopek, Z., Pojazdy samochodowe Ochrona rodowiska naturalnego. WK. Warszawa 22. [2] Pius samochód z napdem hybrydowym spalinowo elektrycznym. Materiay firmy Toyota. [3] INFRAS AG, Handbuch für Emissionsfaktoren des Strassenverkehrs, Version 2.1, Bern 24. 252