SPRAWOZDANIE z wykonania usługi przesadzenia Rokitnika zwyczajnego Hippophae rhamnoides z terenów przeznaczonych pod realizację przedsięwzięcia pn. Zagospodarowanie rejonu Nabrzeża Bułgarskiego w Porcie Gdynia na teren odtworzonej wydmy w Sopocie Wykonał: Firma Handlowo-Usługowa UNIDOM Adam Natkowski Gdynia 15.11.2011
Charakterystyka wykonanych prac Zakres podjętych działań związanych z przesadzeniem rokitnika zwyczajnego (Hippophae rhamnoides) z terenów przeznaczonych pod realizację przedsięwzięcia Zagospodarowanie rejonu Nabrzeża Bułgarskiego w Porcie Gdynia na teren odtworzonej wydmy w Sopocie został określony w umowie nr 114/I/SW/2011, decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 17-10-2011 nr RDOŚ-Gd- PNII.6402.1.120.2011.Mak ( Załącznik nr 2) oraz wytycznych Urzędu Morskiego w Gdyni ujętych w piśmie z dnia 26.10.2011r. znak spr. OWS-SR-793-124/11 (Załącznik nr 3). Prace terenowe rozpoczęto w dniu 24.10.2011r. poprzez oględziny istniejących kęp (skupień) rokitnika zwyczajnego w rejonie Nabrzeża Bułgarskiego w Porcie Gdynia pod kątem ich przydatności do pozyskania młodych osobników i ich przesadzenia. Wyjmowanie sadzonek rokitnika odbyło się ręcznie przy użyciu szpadli (Fot. 5, 7, 8, 11, 12). Taki sposób zapewnił właściwą selekcję osobników oraz zachowanie odpowiedniej formy systemu korzeniowego. Bezpośrednio po wyjęciu sadzonki były żelowane preparatem Agroaquagel-k (Fot.16,17) i układane w pojemnikach z ziemią i piaskiem chroniących ich system korzeniowy przed wysuszającym działaniem słońca i wiatru (Fot. 18, 19, 20, 21, 22, 23). Po zgromadzeniu pewnej ilości sztuk były one sortowane i wiązane w wiązki po 50 szt. (Fot. 24), a następnie małymi partiami zadołowane na terenie portu (Fot. 25). Tak zabezpieczone sadzonki zostały przygotowane do transportu. W sumie z terenu portu przeznaczonego pod inwestycję wyjęto 2800 szt. młodych osobników rokitnika zwyczajnego. W tabeli nr 1 zamieszczono ilość pozyskanych sztuk z poszczególnych zinwentaryzowanych w terenie przyszłej inwestycji stanowisk rokitnika. Ilość ta była bardzo zróżnicowana i uzależniona przede wszystkim od podłoża, a także wieku i stanu zdrowotnego rokitnika oraz możliwości jego rozprzestrzeniania się. Największą ilość osobników wyjęto z terenu bezpośrednio przylegającego do kanału portowego (stanowiska nr 238, 239, 240, 330, 332, 335, 336), gdzie gatunek ten ma swobodę rozrastania się ze względu na brak ostrej konkurencji ze strony innych krzewów i drzew, a także trudne warunki glebowe (piaszczyste podłoże oraz duże ilości gruzu). Na ryc. 1 przedstawiono kolorem niebieskim te kępy rokitnika zwyczajnego, z których pozyskano osobniki do przesadzenia. 2
Tab.1 Wykaz ilości pozyskanych osobników rokitnika zwyczajnego z poszczególnych jego stanowisk. Numer stanowiska Powierzchnia rokitnika zw. w m 2 Ilość pozyskanych osobników w szt. Numer stanowiska Powierzchnia rokitnika zw. w m 2 Ilość pozyskanych osobników w szt. 12 58,0 30 325 5,9 17 18 1,2 10 329 9,4 22 25 59,0 30 330 127,0 86 129 2,4 8 331 15,7 20 132 64,4 10 332 78,5 94 136 67,2 18 335 78,5 72 138 16,5 10 336 109,0 35 139 69,5 45 399 39,3 54 140 41,7 41 406 39,8 51 142 46,6 12 520 628,3 39 146 178,1 48 530 314,2 35 148 77,9 65 571 9,4 11 179 15,7 31 610 942,5 58 193 7,5 23 674 353,4 36 197 19,4 23 679 490,9 50 207 16,5 12 691 94,2 106 215 0,9 7 693 11,8 52 216 3,5 15 854 3,1 16 235 7,9 15 1516 117,8 294 238 82,5 65 1561 23,6 86 239 28,3 32 1563 121,7 170 240 2491,0 495 1833 172,8 120 275 212,1 165 2130 157,1 35 323 14,1 31 RAZEM 2800 3
Stanowisko rokitnika Stanowisko rokitnika, z którego pozyskano młode osobniki 440066 Nr stanowiska Ryc.1 Mapa rozmieszczenia stanowisk rokitnika zwyczajnego, z których pozyskano młode osobniki do przesadzenia. 4
Przetransportowane małymi partiami sadzonki (ok. 200-300 szt.), w pojemnikach z ziemią i piaskiem, zostały wysadzone na terenie odtworzonych wydm w Sopocie, na odcinku 75-76,2 km brzegu morskiego, nad kolektorem zbiorczym łączącym cieki uchodzące do Zatoki Gdańskiej. Wymieniony wyżej odcinek brzegu morskiego obejmował 13 wydm, poczynając od wejścia nr 33, a kończąc na wejściu nr 45 (Rys. 2). Każda z nich była szerokości ok. 10-15 m i zmiennej długości od około 30 m do ok. 100 m. Na wydmach tych znajdowała się już roślinność w postaci wierzby ostrolistnej (Salix acutifolia Willd., syn. S. daphnoides Vill.) i róży pomarszczonej (Rosa rugosa Thunb.) posadzonych w ukośnych rzędach w więźbie 1m x 1m. Nasadzenia rokitnikiem miały charakter uzupełniający jako poprawka w istniejącej roślinności, a także jako element tworzenia strefy ekotonowej pomiędzy plażą, a istniejącą wzdłuż ścieżki rowerowej i chodnika linią drzew. W związku z czym uzupełniono miejsca po wypadłych sadzonkach wymienionych wcześniej gatunków róży oraz wierzby. Natomiast od strony graniczącej z drzewami wysadzono rokitnika w postaci 2-4 rzędów (szpaler), jako pas krzewów łagodzący przejście między dwoma różnymi ekosystemami. Sadzenie odbyło się również ręcznie przy użyciu szpadli. W zależności od potrzeb system korzeniowy był dodatkowo formowany sekatorem. Pod każdą sadzonkę przygotowywany był odpowiedniej wielkości (w zależności od wielkości systemu korzeniowego) dołek (jamka) (Fot. 31, 43). Zgodnie z zaleceniami Urzędu Morskiego w Gdyni (Załącznik nr 3) sadzenie wykonano w więźbie 1m x 1m, dostosowując się do istniejących nasadzeń oraz do specyficznych warunków wydmowych. Ilość wysadzonych osobników na poszczególnych wydmach oraz rodzaj sadzenia (charakter nasadzeń) przedstawiono w tabeli nr 2. Tab. 2 Ilość posadzonych sadzonek rokitnika zwyczajnego na poszczególnych wydmach pasa morskiego. Nr wydmy Nr wejścia Ilość posadzonego rokitnika zw. [szt.] Rodzaj sadzenia ekoton poprawka 1 45-46 121 + - 2 44-45 146 + - 3 43-44 104 + + 4 42-43 151 - + 5 41-42 275 + + 6 40-41 166 + + 7 39-40 139 + + 8 38-39 114 + - 9 37-38 684 + + 10 36-37 168 + - 11 35-36 263 + + 12 34-35 224 + - 13 33-34 245 + + 5
Ryc.2 Lokalizacja i numeracja wydm, w pasie morskim miasta Sopot, na których wykonano sadzenie rokitnika zwyczajnego. 6
W dniu 03.11.2011 r. zakończono prace terenowe. Komisja w składzie: Adam Natkowski, Justyna Długosiewicz przedstawiciele wykonawcy usługi oraz Marian Świeczkowski, Adam Kiwior przedstawiciele Urzędu Morskiego w Gdyni dokonała odbioru prac związanych z nasadzeniem rokitnika zwyczajnego i nie wniosła żadnych uwag oraz zastrzeżeń co do jej wykonania. Zostało to potwierdzone protokołem odbioru robót (kopia protokołu - Załącznik nr 4). Integralna częścią opracowania jest dokumentacja fotograficzna stanowiąca Załącznik nr 1. Wykonane nasadzenia rokitnika zwyczajnego będą pełnić zarówno funkcje ochronne takie jak: utrzymanie i ochrona wydmy, element strefy ekotonowej chroniącej przed wiatrem jak i funkcje estetyczne ze względu na długo utrzymujące się zielone liście oraz pomarańczowe owoce kontrastujące z otoczeniem. Udatność wykonanych nasadzeń uzależniona będzie od wielu czynników m.in. takich jak: intensywność okresowych zalewów słoną wodą morską, dostępność składników pokarmowych w ubogim piaszczystym podłożu, a także od intensywności penetracji wydm przez turystów. 7
Załącznik nr 1 Dokumentacja fotograficzna Fot.1. Kępa rokitnika zw. z młodymi osobnikami. Fot.2. Młode osobniki rokitnika zw. nadające się do przesadzenia. Fot. 3 Kępa rokitnika zw. nr 275, z której pozyskano młode osobniki. 8
Fot. 4 Młode osobniki rokitnika na terenie przyległym do kanału portowego. Fot. 5. Wyjęcie przy użyciu szpadla. 9
Fot. 6. Młody osobnik do przesadzenia. Fot. 7. Przycięcie systemu korzeniowego. Fot. 8. Wyjęcie młodego osobnika rokitnika z bryłą korzeniową. 10
Fot. 9. Usunięcie z bryły korzeniowej zbędnej roślinności i nadmiaru ziemi. Fot.10. Kępa rokitnika zwyczajnego nr 239. 11
Fot. 11. Wyjęcie rokitnika zwyczajnego. Fot. 12. Przycięcie systemu korzeniowego. 12
Fot. 13. Wyjęta sadzonka z bryłą korzeniową. Fot. 14. Młody, wyjęty osobnik rokitnika Fot. 15. System korzeniowy rokitnika zw. 13
Fot. 16. Żelowanie preparatem agroaquagel-k. Fot. 17. Żelowanie. 14
Fot. 18. Ułożone, zażelowane sadzonki rokitnika zw. w pojemniku. Fot. 19. Przysypana ziemią z piaskiem pierwsza warstwa sadzonek. 15
Fot. 20. Układanie kolejnej warstwy sadzonek. 16
Fot. 21. Kolejne warstwy sadzonek ułożone w pojemniku. Fot. 22. Zabezpieczanie korzeni kolejnej wartsy. Fot. 23. Wypełniony pojemnik z zabezpieczonymi sadzonkami rokitnika zw. 17
Fot. 24. Posortowane w wiązki po 50 szt. sadzonki, przygotowane do zadołowania. Fot. 25. Zadołowane młode osobniki rokitnika zwyczajnego. 18
Fot. 26. Kolejny rząd wiązek sadzonek gotowych do zadołowania. Fot. 27. Przetransportowane na wydmę w Sopocie sadzonki do wysadzenia. 19
PRZED POPRAWKĄ Fot. 28. Wydma w Sopocie przed posadzeniem rokitnika zw. PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 29. Wydma w Sopocie po wykonaniu poprawki rokitnikiem zw. 20
Fot. 30. Młode osobniki rokitnika zw. posadzone na sopockiej wydmie. Fot. 31. Sposób sadzenia rokitnika zw. 21
Fot. 32. Rzędy posadzonych sadzonek. Fot. 33. Sadzenie rokitnika zw. dokładne obsypywanie sadzonki. 22
PRZED POPRAWKĄ Fot. 34. Widok wydmy z ukośnymi rzędami wierzby ostrolistnej, przed wykonaniem poprawki rokitnikiem zw. PRZED POPRAWKĄ Fot. 35. Wydma z przepadłymi nasadzeniami wierzby ostrolistnej i róży pomarszczonej. 23
PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 36. Poprawka rokitnikiem zw. PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 37. Posadzone rokitniki zw. na wydmie wzdłuż wierzby ostrolistnej. 24
Fot. 38. Rokitnik zw. posadzony w miejscu wypadłej wierzby ostrolistnej. Fot. 39. Poprawka wykonana w miejscu wypadłej róży pomarszczonej. 25
PRZED POPRAWKĄ Fot. 40. Fragment wydmy przed wykonaniem poprawki. PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 41. Fragment wydmy po wykonaniu poprawki rokitnikiem zw. 26
PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 42. Wykonane sadzenie. Fot. 43. Sadzenie w jamkę. Fot. 44. Posadzony rokitnik zw. 27
PRZED POPRAWKĄ Fot. 45. Fragment wydmy nr 11 przed wykonaniem sadzenia. PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 46. Fragment wydmy nr 11 po wykonaniu sadzenia. 28
PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 47. Posadzone rokitniki zw. na wydmie nr 11. PO WYKONANIU POPRAWKI Fot. 48. Posadzone rokitniki zw. na wydmie nr 11. 29
PRZED PO Fot. 49, 50. Uzupełnienia w miejscu wypadłej roślinności. Fot. 51. Posadzony rokitnik zw. w miejscu wypadłej wierzby. 30
Fot. 52. Wykonana poprawka. Fot. 53. Wykonana poprawka na wydmie nr 13. 31
Fot. 54. Wykonana poprawka na wydmie nr 13 w miejscu wypadłej wierzby. Fot. 55. Wykonana poprawka na wydmie nr 13 w miejscu wypadłej wierzby. 32
Fot. 56. Uzupełnienia rokitnikiem w wypadłej roślinności. Fot.57. Uzupełnienia rokitnikiem w wypadłej roślinności. 33
Fot. 58, 59. Posadzone młode osobniki rokitnika zwyczajnego. Fot. 60. Fragment wydmy przed wykonaniem sadzenia. 34
Fot. 61. Utworzony z rokitnika pas ochronny jako element strefy ekotonowej. Fot. 62. Posadzone pomiędzy różą pomarszczoną rokitniki pełniące funkcje pasa ochronnego. 35
Fot. 63. Wysadzone rokitniki w formie rzędów. Fot. 64,65. Utworzone pasy z rokitnika zwyczajnego. 36
Fot. 66. Naturalny pas ekotonowy rokitnika zwyczajnego (wydma nr 9). Fot. 67. Posadzone rokitniki jako przedłużenie istniejącego pasa ekotonowego. 37
Fot. 68, 69. Posadzone rokitniki jako pas ochronny. Fot. 70. Rząd posadzonych rokitników od strony linii drzew. 38
Fot. 71. Rokitnik zwyczajny posadzony (pierwszy plan) i naturalny (w tle). Fot. 72. Posadzone rokitniki w formie pasa ochronnego od strony chodnika. Fot. 73. Rokitnik zwyczajny. 39