Optymalizacja stosowania środków ochrony roślin Łukasz Sobiech Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Efektywność środków ochrony roślin można znacznie poprawić poprzez dodatek adiuwantów, czyli wspomagaczy. Pozwalają one nie tylko na zwiększenie skuteczności działania pestycydów, ale i niekiedy na obniżenie kosztów wykonywanych zabiegów. Adiuwant (wspomagacz) to każda substancja zawarta w formie użytkowej środków ochrony roślin lub dodawana do zbiornika opryskiwacza w celu zmodyfikowania właściwości biologicznych substancji aktywnej lub zmiany parametrów fizykochemicznych cieczy użytkowej. -80 % trafi na rośliny Co dzieje się z kroplą cieczy opryskowej po jej wytworzeniu? -50 % pozostanie na powierzchni liści -50 % wniknie do wnętrza rośliny -10 % dotrze do miejsca działania -2% s.a. efektywnie zadziała wg Jerzy (George) Zabkiewicz, Plant Protection Chemistry in New Zealand Optymalne położenie belki polowej opryskiwacza Położenie belki polowej powinno być zawsze zgodne z zaleceniami producenta rozpylaczy (schemat odnosi się do większości stosowanych w naszym kraju rozpylaczy)
Zbyt wysokie położenie belki polowej opryskiwacza Zbyt niskie położenie belki polowej opryskiwacza -znoszenie cieczy opryskowej -grubość wosku kutikularnego -włoski na liściach - niekorzystne warunki atmosferyczne Czynniki ograniczające skuteczność ŚOR Woda w ochronie roślin Ilość i jakość wody używanej do wykonywania zabiegów ochrony roślin może mieć istotny wpływ na skuteczność i efektywność tych zabiegów. Wiele związków mineralnych zawartych w wodzie może ograniczać skuteczność herbicydów Największe oddziaływanie mają: -kationy wapnia(ca ++ ) -magnezu (Mg ++ )
-sodu (Na + ) -aniony siarczanowe (SO 4- ) -chlorkowe (Cl - ) -węglanowe (HCO 3- ). -glifosat -2,4-D -dikamba -MCPA -bentazon -nikosulfuron Herbicydy charakteryzujące się szczególną wrażliwością na jakość wody Czy możemy zredukować czynniki obniżające skuteczność zabiegów ochrony roślin? Adiuwanty to substancje wspomagające pobieranie, przemieszczanie i działanie Środków Ochrony Roślin. Środki te można podzielić na: -Adiuwanty aktywujące -Adiuwanty modyfikujące -Adiuwanty wieloskładnikowe Retencja kropli na powierzchni liścia Ciecz opryskowa bez adiuwanta Ciecz opryskowa z adiuwantem
Adiuwanty aktywujące -zwiększają ilość cieczy na powierzchni liści -poprawiają wnikanie preparatów przez jego struktury -powodują zwiększenie ilości substancji aktywnej w miejscu działania -zabezpieczają przed ujemnym wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych (niska temperatura i niska wilgotność powietrza) Adiuwanty aktywujące - podział -Surfaktanty -Oleje i ich pochodne Surfaktanty -związki powierzchniowo czynne obniżające napięcie powierzchniowe -zwiększają zatrzymywanie kropli na powierzchni liścia -adiuwanty te stosuje się w stężeniu od 0,05 do 0,25% w stosunku do objętości cieczy opryskowej (od 50 do 250 ml na 100 l wody) Adiuwanty olejowe -oleje mineralne (głównie parafinowe) -roślinne (rzepakowe, lniane, sojowe) -poddane procesowi estryfikacji oleje roślinne, co dodatkowo zmniejsza ich lepkość -najliczniejsza grupa wspomagaczy dostępnych na polskim rynku Adiuwanty modyfikujące -oddziałują na właściwości fizykochemiczne cieczy opryskowej -umożliwiają mieszanie kilku preparatów -zapobiegają pienieniu się -ograniczają ujemny wpływ niektórych substancji aktywnych na elementy konstrukcyjne opryskiwaczy Kondycjonery wody Kondycjonery wody (z ang. water conditioning agents) to substancje, które minimalizują lub zatrzymują interakcje między jonami zawartymi w roztworze cieczy opryskowej i pestycydami, powodującą obniżenie ich biologicznej skuteczności [McMullan 2000]. Adiuwanty mineralne -oparte są przede wszystkim na związkach azotowych -najczęściej stosowane w stężeniu 2% w/v -najpopularniejszym adiuwantem mineralnym jest siarczan amonowy
zasada złotego środka Adiuwanty należy stosować zgodnie zaleceniami i odpowiednio dobierać do substancji aktywnej środka. Korzyści wynikające ze stosowania adiuwantów -Lepsze pokrycie roślin cieczą roboczą (retencja) -Poprawa wnikania substancji aktywnej przez warstwę wosku na liściach -Redukcja znoszenia cieczy opryskowej -Zwiększenie skuteczności ŚOR w warunkach niesprzyjających ich działaniu (niska temperatura i wilgotność powietrza) -Ograniczenie odbicia cieczy roboczej od powierzchni liści -Wzrost ilości substancji aktywnej w miejscu działania