VADEMECUM WIEDZY PRAWNICZEJ Przegląd Prawny Poczta do prawnika Przedłużenie urlopu wychowawczego Krystyna S.: Proszę o udzielenie mi porady prawnej dotyczącej urlopu wychowawczego. Jestem nauczycielem dyplomowanym zatrudnionym na czas nieokreślony. ( ) W maju 2010 r. urodziłam dziecko, po czym korzystałam z urlopu macierzyńskiego. Następnie zwróciłam się z prośbą o udzielenie mi urlopu wychowawczego. ( ) Do wykorzystania została mi część urlopu od 1.09.2013 r. do 31.12.2013 r. wówczas będą 3 pełne lata. Tę część urlopu chciałabym również przeznaczyć na sprawowanie opieki nad dzieckiem. Czy mogę poprosić o następną część urlopu? Od kiedy do kiedy mógłby on być? Jak należy rozumieć art. 67a punkt 3 Karty Nauczyciela? Art. 67a 3. Termin zakończenia urlopu wychowawczego powinien przypadać na dzień poprzedzający rozpoczęcie roku szkolnego i w takim przypadku termin udzielonego urlopu ulega 1 / 9
odpowiedniemu skróceniu, a na wniosek nauczyciela - odpowiedniemu przedłużeniu. Co mogę zrobić, aby mój urlop wychowawczy był przedłużony do końca roku szkolnego 2013/2014? (odp. prawnika mec. B. Soczyńskiego w: PO nr 6, str. 9) Poczta do prawnika Zwolnienie z pracy nauczyciela, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne Kazimierz D.: Nauczyciel podejrzany jest o popełnienie przestępstwa pedofilii i przeciwko niemu toczy się postępowanie karne. W związku z tym nauczyciel został zawieszony w pełnieniu obowiązków, na podstawie art. 83 ust. 1a Karty Nauczyciela, a następnie zwolniony z pracy. Od rozwiązania stosunku pracy nauczyciel odwołał się do sądu pracy przy toczącym się nadal postępowaniu karnym. Czy istnieje prognoza, aby nauczyciel ten mógł zostać przywrócony do pracy na podstawie wyroku sądowego? (odp. prawnika mec. B. Soczyńskiego w: PO nr 6, str. 10 i 11) Poczta do prawnika Uprawnienia nauczyciela w sytuacji rozwiązania stosunku pracy 2 / 9
Katarzyna Z.: Jestem nauczycielką dyplomowaną, pracuję w szkole ponadgimnazjalnej, jestem zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Mam ukończone 58 lat i według obecnie obowiązujących przepisów powinnam przejść na emeryturę w czerwcu 2015 r. pozostały mi zatem jeszcze 2 lata szkolne pracy. ( ) Pracuję łącznie 30 lat, z czego 22 lata w szkole. Mój problem polega na tym, że już w ubiegłym roku szkolnym byłam zatrudniona w niepełnym wymiarze (15 godzin tygodniowo) i podobna sytuacja ma miejsce w tym roku szkolnym, przy czym jest to już tylko 10 godzin tygodniowo, a w przyszłym roku szkolnym będzie możliwość uzyskania co najwyżej 5 godzin tygodniowo. Od niespełna dwóch lat poszukuję możliwości uzupełnienia etatu w innych szkołach aglomeracji śląskiej, ale bez powodzenia, bo nie ma wolnych miejsc pracy. Pragnę zaznaczyć, że dyrekcja szkoły jest życzliwa nauczycielom. ( ) Co będzie, jeśli od przyszłego roku szkolnego dyrektor zechce rozwiązać ze mną umowę o pracę? Czy do osiągnięcia wieku emerytalnego mam prawo do jakiegoś świadczenia zastępczego? Czy pobierając takie świadczenie, mam prawo dorabiać? Czy przysługuje mi jakaś kwota tytułem odprawy? (odp. prawnika mec. B. Soczyńskiego w: PO nr 6, str. 12) Akty prawne 3 / 9
Nowe ustawy i rozporządzenia * Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r. sygn. akt K 38/12 (dotyczy: art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP) (Dz. U. z 2013 r., poz. 87) * Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity) (Dz. U. z 2013 r. poz. 135) * Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 154) * Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 stycznia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu prowadzenia nauczania w zakładach karnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 157) * Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167) * Ustawa budżetowa na rok 2013 z dnia 25 stycznia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 169) * Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jednolity) (Dz. U. z 2013 r., poz. 170) 4 / 9
* Porozumienie europejskie w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzone w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 177) * Oświadczenie rządowe z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie mocy obowiązującej Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 178) * Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182) * Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie informacji podatkowych (tekst jednolity) (Dz. U. z 2013 r., poz. 190) * Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 199) * Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 stycznia 2013 r. w sprawie określenia rodzajów zgłoszeń, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 203) * Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony małoletnich w audiowizualnych usługach medialnych na żądanie (Dz. U. z 2013 r., poz. 209) * Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie wzorów rocznego sprawozdania merytorycznego oraz rocznego uproszczonego sprawozdania merytorycznego z działalności organizacji pożytku publicznego (Dz. U. z 2013 r., poz. 234) 5 / 9
* Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lutego 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kuratoriów oświaty oraz zasad tworzenia ich delegatur (Dz. U. z 2013 r., poz. 245) wybrała Barbara Ellwart Biblioteka w szkole W obronie biblioteki szkolnej Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji w styczniu bieżącego roku przedstawiło Projekt założeń stawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego, w którym zaproponowano stworzenie możliwości wykonywania zadań biblioteki szkolnej przez bibliotekę publiczną. Postulat łączenia bibliotek szkolnych z publicznymi, a w konsekwencji likwidowania bibliotek szkolnych spotkał się z ogromnym sprzeciwem opinii publicznej. Dla wielu nauczycieli, uczniów i ich rodziców jest on jednoznaczny z odebraniem dzieciom dostępu do książek. W tej sprawie wypowiedziało się już wiele osób, np. n a stronie internetowej Stop likwidacji bibliotek protest nauczycieli bibliotekarzy poparło ponad 36 tysięcy osób; w obronie nauczycieli bibliotekarzy występują nauczyciele zrzeszeni w NSZZ Solidarność, a Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność przyjęła stanowisko negatywnie oceniające projekt założeń ustawy. u ( ) (cały materiał opr. przez Barbarę Ellwart na str. 3 i 5) 6 / 9
Nasze rozmowy Biblioteka to serce szkoły Zapowiedź likwidacji bibliotek szkolnych niepokoi nauczycieli, rodziców i uczniów. O funkcjach bibliotek szkolnych i skutkach ich zlikwidowania z prezesem Rady Głównej Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich DANUTĄ BRZEZIŃSKĄ (zdjęcie z lewej strony) rozmawia Barbara Ellwart. Co kilka lat powraca niepokój o biblioteki szkolne. Dlaczego teraz proponuje się likwidację tych bibliotek? Myślę, że słowem kluczem, nadużywanym ostatnio we wszystkich sferach działania jest kryzys, magiczne usprawiedliwienie wszelkich, nawet niedobrych pomysłów, które mogą spowodować nieodwracalne szkody społeczne. Najnowsze zagrożenie dla szkolnych bibliotek, to projekt Ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego, przedstawiony w połowie stycznia bieżącego roku przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Jednym z jego założeń jest stworzenie możliwości wykonywania zadań biblioteki szkolnej przez bibliotekę publiczną. Z pozoru to kosmetyczna zmiana, ale w rzeczywistości prowadzi do likwidacji bibliotek szkolnych. To kolejna próba zamachu na ustalony prawnie i przemyślany system wspierania rozwoju intelektualnego obywateli. Po wielkiej fali połączeń tych bibliotek z lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, następne próby z ostatnich lat udało się powstrzymać. Niestety, tylko na zasadzie gaszenia pożaru, interwencji skutecznej, ale nieprowadzącej do 7 / 9
zniszczenia idei. To, że niektóre biblioteki szkolne są postrzegane jako słabe ogniwo, jest wynikiem braku dbałości samorządowych włodarzy o kondycję podległych placówek. Również Ministerstwo Edukacji Narodowej traktuje te międzyprzedmiotowe pracownie po macoszemu, dopuszcza ograniczanie dostępności dla czytelników, toleruje niedoinwestowanie zbiorów i wyposażenia, umniejszanie roli nauczyciela bibliotekarza w procesie edukacji, pozwala na zróżnicowane stanowienie norm jakościowych i ilościowych, nie monitoruje na bieżąco stanu bibliotek, nie prowadzi badań długofalowych, dających podstawę do oceny i reakcji na dostrzeżone zmiany. Nie opracowano i nie ustosunkowano się do propozycji standardów dla bibliotek szkolnych. Jaką rolę w edukacji szkolnej odgrywa nauczyciel bibliotekarz i biblioteka szkolna? Biblioteki szkolne są współodpowiedzialne za jakość i osiągane efekty kształcenia w macierzystej placówce, za doskonalenie umiejętności nauczania i uczenia się, wyposażanie uczniów w pożądane kompetencje. Tylko bibliotekarze będący nauczycielami mają szanse prowadzić zajęcia bezpośrednio z uczniami, podejmować działania przygotowujące ich do funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym. Tylko ścisła współpraca nauczycieli bibliotekarzy z zespołem dydaktyków, wychowawców, pedagogów i psychologów zatrudnionych w szkole, znajomość problemów i uczniów, pozwala skutecznie kompensować braki, wyrównywać szanse edukacyjne, zapewnić bezpieczeństwo w szkole, promować kreatywność i tworzyć edukacyjną wartość dodaną. Takie wymogi są zapisane w obowiązującej podstawie programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Bibliotekarz pracujący w bibliotece szkolnej jest nauczycielem nie tylko z nazwy; jest pełnoprawnym członkiem zespołu dydaktyków współodpowiedzialnym za efekty kształcenia. ( ) 8 / 9
(cały wywiad w: PO nr 6, str. 6, 7 i 8) 9 / 9