PROGRAMY EDUKACYJNE DLA PACJENTÓW 12.10.2012r. Temat: Prawa Pacjenta Pełnomocnik ds. praw pacjenta mgr Katarzyna Serek
PRAWA PACJENTA Prawa pacjenta są zbiorem praw przysługujących pacjentowi z tytułu korzystania ze świadczeń zdrowotnych, zawartych min. w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawie o działalności leczniczej. Przestrzeganie praw jest obowiązkiem wszystkich uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Począwszy od organów władzy publicznej, poprzez osoby wykonujące zawód medyczny, do wszystkich innych, którzy z racji wykonywanego zawodu mają kontakt z pacjentem.
Pacjent-osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń lub osobę wykonującą zawód medyczny. Pojęcia pacjent nie należy utożsamiać z człowiekiem chorym, gdyż pacjentami bywają też osoby zdrowe (np. Badania okresowe pracowników, bilanse zdrowia dzieci). Świadczenia zdrowotne działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania wynikające z procesu leczenia. Świadczenia zdrowotne rzeczowe- są związane z procesem leczenia, należą do nich: leki, wyroby medyczne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
Świadczenia towarzyszące- to zakwaterowanie i wyżywienie w zakładzie opieki zdrowotnej całodobowej czy też usługi transportu sanitarnego. Pacjent ma prawo do: świadczeń zdrowotnych Informacji o stanie zdrowia tajemnicy informacji z nim związanych wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych poszanowania godności i intymności dokumentacji medycznej zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza Poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Opieki duszpasterskiej Przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, udzielanych z należytą starannością w sytuacji ograniczonej dostępności do świadczeń zdrowotnych pacjent ma prawo do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych listy oczekujących Prawo wyboru Każdy pacjent korzystający ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ma prawo wyboru: w ramach podstawowej opieki zdrowotnej lekarza, pielęgniarki i położnej w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lekarza specjalisty spośród wszystkich lekarzy przyjmujących w poradniach specjalistycznych, które mają umowę z NFZ W ramach leczenia szpitalnego dowolnego szpitala, posiadającego umowę z NFZ, na terenie całej Polski
Prawo do informacji Pacjent ma prawo do informacji o swoich prawach (ulotka o prawach i obowiązkach pacjenta, Regulamin w Oddziale, Informacje dla pacjentów zamieszczone w Oddziałach,PS, PKRiF) Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń udzielanych u danego świadczeniodawcy oraz o osobach udzielających tych świadczeń Pacjent ma prawo do przystępnej i zrozumiałej informacji dla niego Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych i leczniczych, wynikach leczenia oraz rokowaniu, ma również prawo zdecydować komu i jakie informacje o tym mogą być przekazywane Pacjent ma prawo do rezygnacji z otrzymywania informacji, jednak powinien dokładnie wskazać z których informacji rezygnuje, np. o swojej sytuacji zdrowotnej Pacjent do ukończenia 16 r. ż. ma prawo do uzyskania od lekarza informacji w formie i zakresie niezbędnym do prawidłowego udzielenia świadczeń
Prawo do wyrażenia zgody Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na wykonywanie świadczeń zdrowotnych po przedstawieniu przez lekarza wyczerpujących informacji na temat leczenia, wykonywanych procedur. W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta wymagana jest zgoda pisemna Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody-wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego,a gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie z nim jest niemożliwe zgoda sądu opiekuńczego. Natomiast zgodę na przeprowadzenie badania może wyrazić opiekun faktyczny. Jeżeli pacjent jest całkowicie ubezwłasnowolniony zgodę wyraża przedstawiciel ustawowy pacjenta. Jeżeli osoba taka jest w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie badania, konieczne jest uzyskanie zgody tej osoby. Jeżeli jednak małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, dysponują dostatecznym rozeznaniem i sprzeciwiają się czynnościom medycznym, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego wymagana jest zgoda sadu opiekuńczego
Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny wszelkich informacji z nim związanych, a w szczególności o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu i rokowaniu, badaniach i ich wynikach. Bez zgody pacjenta nie wolno informować nikogo o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu i rokowaniu, badaniach i wynikach.
Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta Pacjent ma prawo do poszanowania godności i intymności w szczególności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych Pacjent ma prawo do umierania w spokoju i godności (osobna sala, parawan) Pacjent znajdujący się w stanie terminalnym ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień podczas udzielania świadczenia zdrowotnego może być obecna osoba bliska :małżonek, krewny lub przedstawiciel ustawowy, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu lub osoba wskazana przez pacjenta. osoba wykonująca zawód medyczny może odmówić pacjentowi obecności osoby bliskiej w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta
Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielanych mu świadczeń zdrowotnych Dokumentacja medyczna jest udostępniana pacjentowi, lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta Po śmierci pacjenta prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia Za udostępnienie dokumentacji medycznej w formie wyciągu, odpisu lub kopii pobiera się opłatę np. jedna strona kopii : 0,72 zł.
Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego Pacjent ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami Pacjent ma również prawo do odmowy kontaktu z w/w osobami Pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej ze strony osób bliskich lub innych wskazanych przez pacjenta Jeżeli realizacja w/w praw skutkuje kosztami poniesionymi przez stacjonarny zakład opieki zdrowotnej wówczas pacjent ponosi koszty realizacji tych praw
Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej Pacjent ma prawo do opieki duszpasterskiej zgodnie z wyznawaną przez siebie religią W sytuacji pogorszenia zdrowia lub zagrożenia życia pacjent ma prawo do kontaktu z duchownym jego wyznania.
Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie Pacjent, który przebywa w zakładzie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla osób wymagających całodobowych świadczeń zdrowotnych ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty realizacji tego prawa ponosi zakład opieki zdrowotnej.
Jeżeli pacjent lub osoba go reprezentująca uzna, że prawa pacjenta zostały naruszone może: -zwrócić się z interwencją do bezpośredniego przełożonego osoby udzielającej świadczenia, -do dyrektora zakładu opieki zdrowotnej, -do Pełnomocnika ds. praw pacjenta -do właściwego Oddziału NFZ (Biuro skarg i wniosków) -do Biura Rzecznika Praw Pacjenta przy Ministerstwie -do organów samorządów zawodów medycznych, tj. do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej działającym przy Okręgowej i Naczelnej Izbie Lekarskiej i Pielęgniarskiej
REJESTRACJA Pacjent może się zarejestrować do świadczeniodawcy na podstawie: Zgłoszenia osobistego Telefonicznie Za pośrednictwem osoby trzeciej Jeżeli placówka dysponuje odpowiednim oprogramowaniem również drogą elektroniczną
SKIEROWANIE Zgłaszając się do lekarza specjalisty pacjent powinien przedstawić oprócz dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń zdrowotnych ważne skierowanie. Jest to dokument wymagany przy dostępie do badań diagnostycznych oraz świadczeń realizowanych w ramach: -ambulatoryjnej opieki specjalistycznej Leczenia szpitalnego Leczenia uzdrowiskowego Rehabilitacji szpitalnej Opieki nad przewlekle chorymi Skierowaniem do lekarza specjalisty nie jest karta informacyjna z leczenia szpitalnego czy pobytu w SOR Jeżeli w karcie informacyjnej jest wskazana kontynuacja leczenia, skierowanie powinien wystawić lekarz prowadzący pacjenta Pacjenci wymagający większej ilości porad specjalistycznych z danej przyczyny, przedstawiają skierowanie tylko przy pierwszorazowym zgłoszeniu do lekarza specjalisty.
c. d. skierowanie Skierowanie nie jest potrzebne do następujących lekarzy specjalistów; Dermatologa Ginekologa i położnika Onkologa Psychiatry Wenerologa Dentysty Skierowanie nie jest wymagane w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia!
c.d. skierowania Skierowania nie muszą przedstawiać następujące uprawnione osoby: Inwalidzi wojenni Osoby represjonowane Kombatanci Niewidome cywilne ofiary działań wojennych Chorzy na gruźlicę Zakażeni wirusem HIV W zakresie badań dawców narządów Uzależnieni od alkoholu, śr.odurzajacych i substancji psychotropowych-w zakresie leczenia odwykowego Uprawnieni żołnierze lub pracownicy- w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych w czasie wykonywania zadań poza granicami państwa.
Uprawnienia do korzystania poza kolejnością Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej mają: zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi zasłużeni Honorowi Dawcy Przeszczepu Inwalidzi wojenni Inwalidzi wojskowi Kombatanci Podstawą uzyskania świadczeń jest okazanie dowodu ubezpieczenia oraz dokumentu potwierdzającego uprawnienia, w przypadku kombatanta: legitymacja kombatanta.
c.d. skierowania Skierowanie na badania diagnostyczne, na świadczenia w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, na leczenie uzdrowiskowe, rehabilitację leczniczą, opiekę długoterminową-wystawia lekarz POZ lub inny lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach ważnej umowy z NFZ. Na badania tj tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny skierowanie wystawia lekarz w poradni, która zawarła umowę z NFZ na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną Na leczenie szpitalne wystawia skierowanie każdy lekarz, nie musi to być lekarz ubezpieczenia zdrowotnego! Lekarz POZ w ramach badań kosztochłonnych może kierować pacjentów jedynie na kolonoskopię i gastroskopię.
Podczas pobytu poza miejscem zamieszkania np. na wakacjach, u rodziny, w delegacji pacjent ma prawo do podstawowej opieki zdrowotnej w sytuacji nagłego zachorowania, czy pogorszenia stanu zdrowia.
Dziękuję za uwagę