KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 24.6.2004 SEC(2004) 827 końcowy Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu (przedstawione przez Komisję) PL PL
UZASADNIENIE W dniu 7 kwietnia 2004 r. Komisja opublikowała swoje prognozy na wiosnę 2004 r. 1 Zgodnie z tymi prognozami, uwzględniającymi dane przekazane przez Polskę w marcu 2004 r., ogólny deficyt budżetowy w Polsce wzrósł z 3,6% PKB w 2002 r. 2, do 4,1% PKB w 2003 r., przekraczając tym samym wynoszącą 3% PKB wartość referencyjną ustanowioną w Traktacie. W oparciu o te dowody, Komisja wszczęła procedurę nadmiernego deficytu względem Polski w dniu 12 maja 2004 r., przyjmując sprawozdanie przewidziane art. 104 ust. 3 Traktatu 3. W dniu 17 maja 2004 r. Komisja otrzymała program konwergencji Polski, który potwierdził deficyt na rok 2003 w wysokości 4,1% PKB. Stosowanie procedury nadmiernego deficytu (EDP) podlega przepisom art. 104 Traktatu oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia wdrożenia procedury nadmiernego deficytu, stanowiącej część Paktu Stabilności i Wzrostu 4. Państwa, które przystąpiły do UE w dniu 1 maja 2004 r. są Państwami Członkowskimi objętymi derogacją i mają unikać nadmiernych deficytów, ale sankcje przewidziane w art. 104 ust. 9 i 11 nie mogą być stosowane względem nich. Sprawozdanie Komisji, zgodne z art. 104 ust. 3 Traktatu, stwierdza, że przekroczenie przez deficyt budżetowy Polski w 2003 r. wynoszącej 3% PKB wartości referencyjnej ustanowionej w Traktacie nie było wynikiem nadzwyczajnego zdarzenia pozostającego poza kontrolą władz Polski ani znacznego pogorszenia koniunktury w rozumieniu Paktu Stabilności i Wzrostu, jako że rzeczywisty wzrost PKB osiągnął 3,7% w 2003 r. W odniesieniu do roku 2004 raport stwierdził, że ogólny deficyt budżetowy najprawdopodobniej wzrośnie i utrzyma się na poziomie powyżej 3% PKB. W szczególności, prognozy Komisji z wiosny 2004 r. mówią o ogólnym deficycie budżetowym na poziomie 6,0% PKB w 2004 r., czyli wyższym od 5,7% PKB przewidywanym przez władze Polski w programie konwergencji. Bazując na prognozach Komisji z wiosny 2004 r., raport stwierdził również, że stosunek długu publicznego do PKB, który osiągnął wartość 45,4% PKB w 2003 r. utrzyma się w 2004 r. poniżej ustanowionej w Traktacie na 60% PKB wartości referencyjnej. W szczególności prognozy Komisji z wiosny 2004 r. przewidywały, że wskaźnik zadłużenia osiągnie 49,1% PKB w 2004 r., co odpowiada prognozowanym przez władze Polski w programie konwergencji 49%. Wielkość deficytu oraz zadłużenia trzeba będzie skorygować w górę, jeżeli otwarte fundusze emerytalne zostaną wyłączone z sektora budżetowego zgodnie z decyzją Eurostatu w sprawie klasyfikacji systemów rent i emerytur. Artykuł 104 ust. 4 Traktatu stanowi, że Komitet przewidziany w artykule 114 (tj. Komitet Ekonomiczno-Finansowy) wydaje opinie w odniesieniu do sprawozdania Komisji. Komitet wydał swoją opinię w dniu 24 maja 2004 r. zgadzając się z oceną Komisji przedstawioną w jej sprawozdaniu. W szczególności Komitet stwierdził, że sytuacja budżetowa w Polsce 1 2 3 4 Prognoza Komisji z wiosny 2004 r. jest dostępna na następującej stronie internetowej: http://europa.eu.int/comm/economy_finance/publications/european_economy/2004/ee204en.pdf. Zgodnie z programem konwergencji, przedłożonym przez władze Polski w dniu 17 maja, deficyt na rok 2002 został skorygowany do wartości 4,0% PKB. Pełny tekst tego sprawozdania jest dostępny na następującej stronie internetowej: http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/procedures_en.htm. Dz.U. L 209 z 2.8.1997. PL 2 PL
wskazuje na istnienie nadmiernego deficytu biorąc pod uwagę pierwsze z dwóch kryteriów, o których mowa w art. 104 ust. 2, mających na celu identyfikację deficytu. Uwzględnienie pozostałych istotnych czynników, w szczególności średnioterminowej sytuacji budżetowej oraz wskaźnika publicznych wydatków inwestycyjnych, nie zmieniło oceny sporządzonej w oparciu o same kryteria. Komitet określił również jako prawdopodobne, że w 2004 r. ogólny deficyt budżetowy będzie w dalszym ciągu przekraczał ustanowioną w Traktacie wartość referencyjną oraz że zadłużenie publiczne brutto utrzyma się poniżej 60% PKB - wartości referencyjnej ustanowionej Traktatem. Po zbadaniu istotnych czynników uwzględnionych w wymienionym sprawozdaniu oraz wziąwszy pod uwagę opinię Komitetu, Komisja jest zdania, iż w Polsce istnieje nadmierny deficyt. Opinia przyjęta przez Komisję w dniu 24 czerwca 2004 r. została skierowana do Rady, zgodnie z art. 104 ust. 5 Traktatu. Komisja zaleca, by Rada odpowiednio zadecydowała, zgodnie z art. 104 ust. 6 i niniejszym kieruje zalecenie o podjęcie decyzji w tej sprawie. Dodatkowo, Komisja przedkłada Radzie zalecenie dotyczące zalecenia Rady, które ma być skierowane do Polski w celu położenia kresu sytuacji nadmiernego deficytu budżetowego, zgodnie z art. 104 ust. 7 Traktatu. PL 3 PL
Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 104 ust. 6, uwzględniając zalecenie Komisji, uwzględniając uwagi zgłoszone przez Polskę, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Zgodnie z art. 104 Traktatu, Państwa Członkowskie mają unikać nadmiernych deficytów budżetowych; odnosi się to również do Państw Członkowskich objętych derogacją, a w takiej sytuacji znajdują się wszystkie kraje, które przystąpiły do UE w dniu 1 maja 2004 r. (2) Pakt Stabilności i Wzrostu opiera się na dążeniu do zdrowych finansów państwa jako środka służącego wzmocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy. (3) Procedura nadmiernego deficytu na podstawie art. 104 przewiduje podjęcie decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu, a załączony do Traktatu Protokół w sprawie procedury nadmiernego deficytu określa dalsze przepisy związane z wdrażaniem procedury nadmiernego deficytu. Rozporządzenie Rady (WE) nr 3605/93 5, zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 475/2000 6 oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 351/2002 7, ustanawia szczegółowe zasady i definicje odnoszące się do stosowania przepisów wspomnianego Protokołu. (4) Artykuł 104 ust. 5 Traktatu nakłada na Komisję obowiązek skierowania opinii do Rady, w przypadku uznania przez Komisję, że w Państwie Członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić. Po zbadaniu wszystkich istotnych czynników wziętych pod uwagę w raporcie Komisji zgodnie z art. 104 ust. 3 oraz mając na uwadze opinię wydaną przez Komitet Ekonomiczno-Finansowy zgodnie z art. 104 ust. 4, Komisja w opinii wydanej w dniu 24 czerwca 2004 r. doszła do wniosku, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt. 5 6 7 Dz.U. L 332 z 31.12.1993, str. 1. Dz.U. L 139 z 3.3.2000, str. 1. Dz.U. L 55 z 26.2.2002, str. 23. PL 4 PL
(5) Artykuł 104 ust. 6 Traktatu stanowi, że Rada przed zdecydowaniem, po całościowej ocenie, czy istnieje nadmierny deficyt, powinna rozważyć wszelkie uwagi, które odnośne Państwo Członkowskie może zechcieć zgłosić. (6) Całościowa ocena prowadzi do następujących wniosków. Ogólny deficyt budżetowy w Polsce osiągnął w 2003 r. poziom 4,1% PKB, a więc przekroczył wynoszącą 3% PKB wartość referencyjną ustanowioną w Traktacie. Przekroczenie przez ogólny deficyt budżetowy wartości referencyjnej nie było wynikiem nadzwyczajnego zdarzenia pozostającego poza kontrolą władz Polski ani znacznego pogorszenia koniunktury w rozumieniu Paktu Stabilności i Wzrostu. Ogólny deficyt budżetowy najprawdopodobniej utrzyma się na poziomie powyżej 3% PKB w 2004 r. Dokładnie, zgodnie z prognozą Komisji z wiosny 2004 r., przewiduje się osiągnięcie w 2004 r. deficytu w wysokości 6,0% PKB, podczas gdy program konwergencji Polski przewiduje deficyt 5,7% PKB. Wskaźnik zadłużenia, wynoszący 45,4% w 2003 r., najprawdopodobniej utrzyma się w 2004 r. poniżej poziomu 60% PKB, czyli wartości referencyjnej ustalonej w Traktacie. Wielkość deficytu oraz zadłużenia trzeba będzie skorygować w górę, jeśli otwarte fundusze emerytalne zostaną wyłączone z sektora budżetowego zgodnie z decyzją Eurostatu w sprawie klasyfikacji systemów rent i emerytur. PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 Z całościowej oceny wynika, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt. Artykuł 2 Niniejsza decyzja skierowana jest do Rzeczpospolitej Polskiej. Sporządzono w Brukseli, dnia [5 lipca] 2004 r. W imieniu Rady Przewodniczący [ ] PL 5 PL