KOD UCZNIA:... Suma punktów:. KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 24.01.2009 r. zawody II stopnia (rejonowe) Przed Tobą test, który składa się z zadań zamkniętych. KaŜde zawiera cztery odpowiedzi. Tylko jedna jest poprawna, znajdź ją i zaznacz krzyŝykiem na teście. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź obwiedź kółkiem, a znak X postaw tam, gdzie powinien być. Zanim zaczniesz pracę, przejrzyj test. Pracuj spokojnie i uwaŝnie. Na rozwiązanie zadań masz 60 minut. Wzór nanoszenia poprawek Przykładowe zadanie: Nauka zajmująca się budową i funkcjami tkanek to: a/ fizjologia b/ anatomia c/ histologia d/ cytologia śyczymy powodzenia! Zadanie 1. W skład których związków organicznych wchodzą aminokwasy? a/ białek, b/ węglowodanów, c/ kwasów nukleinowych, d/ odpowiedzi a i c prawidłowo wskazują związki zbudowane z aminokwasów. Zadanie 2. Symbiotyczne bakterie Ŝyjące w brodawkach korzeniowych roślin motylkowych otrzymują od swojego roślinnego gospodarza: a/ azot. b/ tlen. c/ azotany. d/ cukry. 1
Zadanie 3. Obecność bakterii i pierwotniaków w przewodzie pokarmowym przeŝuwaczy jest przykładem a/ komensalizmu. b/ mikoryzy. c/ mutualizmu. d/ pasoŝytnictwa. Zadanie 4. Mchy, widłaki, skrzypy i paprocie są podobne pod tym względem, Ŝe nie wytwarzają: a/ chwytników. b/ nasion. c/ zarodników. d/ komórek płciowych. Zadanie 5. Liczba nasion w kwiecie nie moŝe być większa od liczby: a/ słupków. b/ zaląŝni. c/ pręcików. d/ zaląŝków. Zadanie 6. Wśród protistów nie ma organizmów: a/ wielokomórkowych. b/ samoŝywnych. c/ bezjądrowych. d/ u których w komórce występuje ściana komórkowa. Zadanie 7. Ustal, którego z dziobów przedstawionych na rysunku dotyczy opis: UŜywany jest do budowy gniazda, czyszczenia piór; umoŝliwia pobieranie pokarmu, którym są nasiona. Zadanie 8. WskaŜ stwierdzenie, które prawidłowo opisuje przynaleŝność systematyczną zwierząt: szczura śniadego i myszy polnej. a/ NaleŜą do tego samego gatunku. b/ NaleŜą do tego samego rodzaju. c/ NaleŜą do róŝnych rodzajów. d/ NaleŜą do róŝnych gromad. 2
KOD UCZNIA:... Zadanie 9. Zięba jest ptakiem wędrownym występującym w lasach i parkach całej Polski. Analizując wykres poniŝej, ustal jak zmienia się masa ciała zięby od sierpnia do października i czym to jest spowodowane. a/ Masa ciała zięby maleje, poniewaŝ w tym czasie jest mało poŝywienia. b/ Masa ciała zięby rośnie, poniewaŝ ptak przygotowuje się do odlotu na południe. c/ Masa ciała zięby maleje, poniewaŝ ptak duŝo fruwa w poszukiwaniu poŝywienia. d/ Masa ciała zięby rośnie, poniewaŝ ptak duŝo siedzi w gnieździe i mało fruwa. Zadanie 10. WskaŜ organizm, który reprezentuje inny poziom troficzny niŝ pozostałe. a/ Ŝaba jeziorkowa, b/ stonka ziemniaczana, c/ pająk krzyŝak, d/ skorpion. Zadanie 11. Ekosystem leśny charakteryzuje się zamkniętym obiegiem materii. Bez której z niŝej przedstawionych grup organizmów mógłby istnieć obieg materii w tym ekosystemie? a/ bez konsumentów, b/ bez producentów, c/ bez reducentów, d/ Aby istniał obieg materii, muszą występować wszystkie wymienione w odpowiedziach a, b i c grupy organizmów. Zadanie 12. W biologii doświadczalnej przypuszczenie wymagające sprawdzenia to: a/ problem badawczy. b/ hipoteza. c/ teoria. d/ próba kontrolna. 3
Zadanie 13. Na schemacie zilustrowano zmiany wielkości produkcji fitoplanktonu oraz ilości światła docierającego do Morza Bałtyckiego w kolejnych porach roku. WskaŜ odpowiedź, która błędnie analizuje informacje przedstawione na schemacie: a/ Produkcja fitoplanktonu maleje zawsze wtedy, gdy maleje ilość światła docierającego do Morza Bałtyckiego. b/ Produkcja fitoplanktonu w Morzu Bałtyckim jest najmniejsza wtedy, gdy dociera do niego najmniejsza ilość światła. c/ Spadek produkcji fitoplanktonu moŝe być spowodowany zarówno duŝą, jak i małą ilością światła docierającego do Morza Bałtyckiego. d/ Produkcja fitoplanktonu zmienia się w zaleŝności od ilości światła docierającego do Morza Bałtyckiego. Zadanie 14. Ilustracja przedstawia schematyczną budowę pióra. Zaznacz właściwy zestaw elementów budowy pióra. a/ 1. stosina, 2. chorągiewka, 3. dutka, b/ 1. promień, 2. dutka, 3. stosina, c/ 1. haczyki, 2. stosina, 3. dutka, d/ 1. dutka, 2. stosina, 3. promień. Zadanie 15. Mimoza jest rośliną wraŝliwą na dotyk i wstrząs. Po podraŝnieniu jej liście składają się (rys. B), a po kilkunastu minutach wracają do pierwotnego połoŝenia (rys. A). Jaką funkcję pełnią te ruchy roślin? a/ Bronią przed roślinoŝernymi owadami. b/ Chronią przed zbyt niską temperaturą. c/ Chronią przed nadmiernym parowaniem. d/ Wabią owady przenoszące pyłek. 4
Zadanie 16. Wybierz zestaw, w którym cyfrom z ilustracji poprawnie przyporządkowano typy ulistnienia roślin. a/ 1 skrętoległe, 2 naprzeciwległe, 3 okółkowe, b/ 1 skrętoległe, 2 okółkowe, 3 naprzeciwległe, c/ 1 naprzeciwległe, 2 okółkowe, 3 skrętoległe, d/ 1 okółkowe, 2 naprzeciwległe, 3 skrętoległe. Zadanie 17. Zaznacz narząd, którego dotyczy poniŝszy opis. Uchodzi z miedniczki nerkowej. Jego ściany są zbudowane z mięśni gładkich, których skurcze wspomagają przepływ moczu. a/ kanalik nerkowy, b/ pęcherz moczowy, c/ kłębuszek nerkowy, d/ moczowód. Zadanie 18. WskaŜ sytuację, w której działający na skórę bodziec zewnętrzny stanie się przyczyną bólu u zdrowego człowieka. a/ pływanie w basenie z wodą o temperaturze 29 o C, b/ występowanie w świetle reflektorów scenicznych, c/ długotrwałe przebywanie na silnym mrozie bez rękawiczek, d/ wejście do zadymionego pomieszczenia. Zadanie 19. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Zaćma jest chorobą oczu, jej przyczyną jest: a/ niedobór witaminy A. b/ uraz mechaniczny lub starzenie się organizmu. c/ zakaŝenie wirusami atakującymi spojówki. d/ długotrwałe czytanie przy zbyt słabym oświetleniu. 5
Zadanie 20. Próchnicę wywołują bakterie, które rozkładają cukier na powierzchni zębów. Silny ból zęba oznacza, Ŝe bakterie dotarły do: a/ dziąsła. b/ miazgi. c/ szkliwa. d/ zębiny. Zadanie 21. Do próbek zawierających kleik skrobiowy dodano róŝne enzymy. Zaznacz, w której probówce nastąpił rozkład cukru. a/ 1, b/ 2, c/ 3, d/ 4. Zadanie 22. Nukleotydy budujące DNA róŝnią się między sobą: a/ cząsteczką cukru. b/ resztą fosforowaną. c/ zasadą azotową. d/ nukleotydy budujące DNA nie róŝnią się między sobą. Zadanie 23. Kobieta urodziła trzy dziewczynki. Jakie jest prawdopodobieństwo, Ŝe kolejne dziecko będzie chłopcem? a/ 100% b/ 50% c/ 25% d/ 75% Zadanie 24. Pewien gen ma dwa allele jeden dominujący i jeden recesywny. Jaki procent potomstwa będzie miał inny genotyp niŝ osobniki macierzyste, jeŝeli skrzyŝujemy dwa organizmy heterozygotyczne pod względem danego genu? a/ 0 %, b/ 25%, c/ 50%, d/ 75%. 6
Zadanie 25. Z ilu płatów zbudowane są płuca człowieka? a/ Prawe z 3 płatów, lewe z 3 płatów. b/ Prawe z 2 płatów, lewe z 3 płatów. c/ Prawe z 2, płatów, lewe z 2 płatów. d/ Prawe z 3 płatów, lewe z 2 płatów. Zadanie 26. Ośrodki odpowiedzialne za utrzymanie równowagi, napięcia mięsni i precyzji ruchów u człowieka znajdują się w : a/ rdzeniu przedłuŝonym. b/ móŝdŝku. c/ rdzeniu kręgowym. d/ płacie skroniowym. Zadanie 27. W gamecie kukurydzy znajduje się 10 chromosomów. Ile chromosomów zawierają komórki stoŝka wzrostu łodygi kukurydzy? a/ 5, b/ 10, c/ 20, d/ śadna z powyŝszych odpowiedzi a, b, c nie jest prawidłowa 7