OBJAŚNIENIA DO WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ MIASTA TORUNIA NA LATA Wprowadzenie

OBJAŚNIENIA DO WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ MIASTA TORUNIA NA LATA 2012-2042 1. Wprowadzenie Zgodnie z art. 226-231 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (uofp) jednostki samorządu terytorialnego od roku 2011 są zobowiązane do przygotowania wieloletniej prognozy finansowej (WPF). Prognozę tę opracowuje się w celu przeprowadzenia oceny sytuacji finansowej miasta, oceny zdolności kredytowej, wyznaczenia możliwości inwestycyjnych. WPF miasta Torunia na lata 2011-2042 została sporządzona w tabeli, której wzór opracowało Ministerstwo Finansów w porozumieniu z Regionalnymi Izbami Obrachunkowymi. Pokazane w niej przepływy pieniężne pozwalają wskazać wysokość wypracowywanej nadwyżki finansowej oraz środków własnych, jakimi miasto dysponuje po spłacie zobowiązań kredytowych na realizację inwestycji. Jest to odmienne, od tradycyjnego, podejście do wyliczeń niedoboru budżetu kojarzonego zazwyczaj jako deficyt. Długość okresu objętego prognozą wynika z art. 227 uofp określającego, że okres prognozy finansowej powinien obejmować rok budżetowy oraz co najmniej trzy kolejne lata, jednak nie może być krótszy, niż okres, na jaki przyjęto limity wydatków na wieloletnie programy, projekty, zadania, umowy, gwarancje i poręczenia. Okres wieloletniej prognozy finansowej miasta Torunia podlega zatem obowiązkowemu wydłużeniu do roku 2042, w związku z udzieleniem w r. 2011 poręczenia kredytu spółce TTBS sp. z o.o. na finansowanie budownictwa mieszkaniowego. Przy konstruowaniu wieloletniej prognozy finansowej miasta Torunia na lata 2012-2042 bazowano na założeniach makroekonomicznych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów na potrzeby sporządzania wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego, tj.: Kategoria Jednos tka miary 2012 2013 2014 2015 2016 2017 od 2018 do 2025 od 2026 do 2040 1 2 3 4 5 6 7 8 1.PKB, dynamika realna % 104,0 103,7 103,9 104,0 103,7 103,5 103,4-103,0 102,8-102,6 2. Średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych % 102,8 102,5 102,5 102,5 102,5 102,5 102,4 102,3-102,0 3.Przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej zł 3 624 3 832 4 068 4 322 6. Średnioroczny kurs złotego w relacji EUR zł 3,69 3,55 3,47 3,45 Średnioroczny kurs złotego w relacji EUR po uwzględnieniu 15% aprecjacji % 4,24 4,08 3,99 3,97 29

2. Metodologia i założenia przyjęte do prognozowania poszczególnych wielkości WPF: dochody do roku 2029: a) udział w podatku PIT : dynamika wzrostu w latach 2013-2016 została przyjęta na poziomie 107%, od roku 2017 do r. 2029: 103%, (szacunek na podstawie danych makroekonomicznych dotyczących inflacji, tempa wzrostu wynagrodzeń, kształtowania się stopy bezrobocia oraz analizy danych za okres ostatnich dziesięciu lat), b) udział w podatku CIT: dynamika wzrostu w latach 2013-2029 została przyjęta na poziomie 103%, (szacunek j. w.), c) wpływy z podatków i opłat lokalnych: dynamika wzrostu w latach 2013-2015 została przyjęta na poziomie 104,5%, od roku 2016 do r. 2029: 103% (szacunek w oparciu o aktualny stan bazy podatkowej, wskaźnik wykorzystania maksymalnych stawek w podatkach od nieruchomości i od środków transportowych oraz na podstawie danych makroekonomicznych opisanych wyżej), d) subwencja wyrównawcza: dynamika wzrostu w latach 2013-2029 została przyjęta na poziomie 100% (brak realnych możliwości oszacowania wzrostu/ spadku), e) subwencja oświatowa: dynamika w roku 2013: 105%, w roku 2014: 104%, od roku 2015 do r. 2029: 103% (zaplanowano stopniowy spadek finansowania zadań oświatowych z budżetu państwa), f) pozostałe dochody własne (opłaty za użytkowanie wieczyste, dzierżawy, opłaty komunikacyjne, itp.) dynamika w latach 2013 2029, w zależności od rodzaju dochodu, od 100% do 103% (szacunek na podstawie analizy wpływów za lata poprzednie, możliwości wzrostu stawek w latach kolejnych, uwarunkowań formalno prawnych), g) dotacje na zadania bieżące z budżetu państwa (świadczenia rodzinne, alimentacyjne, itp.): dynamika w l. 2013 2029 na poziomie 103%, h) wpływy ze sprzedaży majątku: w roku 2013 oszacowano na poziomie 45 mln zł, w latach 2014-2017 po 50 mln zł rocznie (sprzedaż gruntów na uzbrojonych w r. 2012 i 2013 przez miasto terenach Jar-u, Abisynii ), w latach 2018-2020 po 25 mln zł rocznie, od roku 2021 do 2029 po 20 mln zł rocznie. i) pozostałe wpływy majątkowe: w roku 2013 w pozycji tej wykazano ostatni rok rozliczeń ze spółką TIS sp. z o.o. dotyczący sprzedaży nakładów inwestycyjnych w kwocie 24.560 tys. zł. j) dotacje na inwestycje wykazano wyłącznie w latach 2012-2016 w wysokości wynikającej z aktualnych umów o dofinansowanie lub złożonych wniosków aplikacyjnych (będących po pozytywnej ocenie merytorycznej) oraz na podstawie harmonogramów realizacji zadań. wydatki do roku 2029: a) wydatki na wynagrodzenia : dynamikę wzrostu zaplanowano w latach 2013 2017 na poziomie 102,5% (indeksowane wskaźnikiem inflacji), od roku 2018 do r. 2029: 103% (indeks ok. 0,5% powyżej wskaźnika inflacji), b) wydatki na pozostałe zadania bieżące: dynamikę wzrostu w latach 2013 2017 zaplanowano na poziomie 101%, od roku 2018 do 2029: 103%, c) wydatki inwestycyjne: do roku 2015 wg wielkości wynikających z WPI, od roku 2015 wg limitu wynikającego z możliwości finansowych miasta i założeń dotyczących poziomu zadłużenia. Podkreślić należy, że limit uwzględnia wyłącznie wydatki własne miasta (bez dotacji, których wysokość nie jest od r. 2016 znana). dochody i wydatki od roku 2030 do roku 2042: Od roku 2030 do końca prognozy, z uwagi na brak możliwości realnego oszacowania poziomu dochodów i wydatków, ryzyko zmian w otoczeniu prawnym i związane z tym ryzyko błędu, wskaźnik dynamiki wzrostu dochodów i wydatków bieżących przyjęto na poziomie 100%. 30

wydatki na obsługę długu: a) wydatki na spłatę odsetek od zadłużenia zgodnie z obowiązującymi harmonogramami spłat zaciągniętych kredytów oraz na podstawie planowanych terminarzy spłat przy stawce WIBOR 1M w roku 2012 na poziomie 4,6%, w roku 2013: 4,2%, od roku 2014: 4,1% (średnioroczny WIBOR 1M z roku 2011: 3,62%, WIBOR z października 2011 r. 4,6%), b) wydatki na spłatę rat kapitałowych kredytów: dla kredytów zaciągniętych do roku 2011 - na podstawie aktualnych umów i harmonogramów spłat, dla kredytów zaciąganych od roku 2012 w oparciu o 15 letni termin kredytowania i harmonogram spłat uwzględniający 1,5 roczną karencję w spłacie kapitału. (zgodnie z warunkami kredytu z r. 2011). 3. Wynik prognozy: sporządzoną wg powyższych założeń prognozę charakteryzuje ryzyko niezrealizowania przyjętych wielkości w kwotach nominalnych. Zmieniające się otoczenie prawne, możliwość wystąpienia negatywnych skutków światowego kryzysu finansowego mogą wpłynąć na zmniejszenie dochodów miasta. Dużym utrudnieniem w prognozowaniu sytuacji finansowej miasta, w perspektywie ponad trzyletniej, jest obawa o wprowadzenie przez rząd nowych regulacji prawnych w zakresie poziomu długu publicznego. Pomimo ww. ograniczeń, dane zawarte w prognozie wskazują na podstawowe elementy polityki finansowej miasta: a) w latach 2012-2014 nieuchronnym jest wzrost zadłużenia miasta z tytułu kredytów ( z 653 mln zł na początku roku 2012 do 1.130 mln zł w roku 2014), co wynika z faktu kontynuowania zadań ujętych w WPI, w tym przede wszystkim zadań objętych dofinansowaniem z UE, b) zwiększenie zadłużenia spowoduje wzrost kosztów obsługi zadłużenia, c) celem priorytetowym będzie wypracowanie nadwyżki operacyjnej na poziomie pozwalającym na terminową spłatę rat i odsetek od kredytów. Dane zawarte w prognozie wskazują, że wypracowanie nadwyżki operacyjnej na oczekiwanym poziomie będzie możliwe w przypadku utrzymania tempa wzrostu wydatków bieżących na poziomie o co najmniej 2% niższym, od tempa wzrostu dochodów bieżących w latach 2012-2017. Realizacja tego celu będzie możliwa w wyniku działań podejmowanych zarówno w kierunku maksymalizacji dochodów (w tym poprzez poszukiwanie nowych źródeł dochodów, poprawę ściągalności należności, ale także wzrost stawek) oraz ograniczania wydatków bieżących (w tym poprzez zmniejszanie kosztów funkcjonowania miejskich jednostek organizacyjnych, poprawę efektywności działania). Od roku 2018 do końca prognozy, założono presję na wzrost wynagrodzeń i pozostałych wydatków bieżących, stąd dynamikę tych wydatków zaplanowano na poziomie równym dynamice wzrostu dochodów. Przy konstruowaniu WPF priorytetem było obniżanie od 2017 roku zadłużenia miasta do bezpiecznego poziomu 55% dochodów ogółem. Aby osiągnąć ten wskaźnik, a jednocześnie zapewnić niezbędny poziom środków własnych na inwestycje, wydatki majątkowe zaplanowano od roku 2016 po 175 mln zł. Przy takiej kwocie inwestycji, miasto osiągnie 55% wskaźnik zadłużenia w roku 2024. Od roku 2025 limit na wydatki majątkowe będzie mógł wzrosnąć do 300 mln zł. Pomimo takiego wzrostu inwestycji do końca 2042 r., zadłużenie stopniowo ulega zmniejszeniu. Potencjał inwestycyjny miasta w najbliższych latach zależeć będzie zatem od skuteczności pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania. 4. Informacja o załącznikach do uchwały RMT ws uchwalenia WPF na l. 2012-2042 a) załącznik nr 1 stanowi WPF w formie tabelarycznej, b) załącznik nr 2 to Wieloletni Plan Inwestycyjny Miasta na l. 2012-2017, c) załącznik nr 3 zawiera wykaz przedsięwzięć realizowanych w latach 2012-2017 z udziałem środków pochodzących z UE. Załącznik ten podzielono na dwie kategorie 31

przedsięwzięć. W pierwszej kategorii wyszczególnionych zostało 17 projektów, tzw. miękkich, które realizowane będą tylko w ramach wydatków bieżących. W drugiej kategorii wykazano wydatki bieżące związane z realizacją projektów inwestycyjnych współfinansowanych środkami UE. Zaplanowane wydatki przeznaczone będą na wynagrodzenia i utrzymanie Biura Realizacji Projektu Mostowego, zespołów wdrażających projekty pn. Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach 2007-2013 i pn. Szybka Kolej Metropolitalna w bydgosko-toruńskim obszarze metropolitalnym Bit City. Przedsięwzięcia ujęte w załączniku nr 3 zostały szczegółowo opisane w druku nr 254 w projekcie uchwały w sprawie budżetu miasta na rok 2012. d) załącznik nr 4 to wykaz poręczeń udzielonych przez miasto. Poręczenia dotyczą kredytów udzielonych spółce TTBS przez Bank Gospodarstwa Krajowego S.A., z przeznaczeniem na realizację budownictwa mieszkaniowego., e) załącznik nr 5 to wykaz zawartych i planowanych do zawarcia umów wieloletnich na realizację zadań bieżących, nie będących umowami o charakterze zapewnienia ciągłości działania jednostki, f) załącznik nr 6 stanowi prognoza kwoty długu, w której wyszczególniono zawarte do roku 2011 umowy kredytowe ze wskazaniem wynikających z nich kwot spłat w kolejnych latach. 32

II. Podstawowe założenia i zasady konstruowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego (WPI) na lata 2012 2017 i lata następne. Wieloletni Plan Inwestycyjny jest instrumentem ułatwiającym planowanie procesów inwestycyjnych w poszczególnych latach. Określa on zarówno zamierzone zadania, jak i źródła ich finansowania. Plan ten, zgodnie z ustawą o finansach publicznych, jest elementem Wieloletniej Prognozy Finansowej. W Wieloletnim Planie Inwestycyjnym przedstawiono: a) cele, których osiągnięcie będzie odbywało się między innymi poprzez realizację zadań inwestycyjnych, b) zestawienie zadań inwestycyjnych planowanych do zrealizowania w kolejnych latach, zarówno w zakresie inwestycji kontynuowanych, jak i nowych oraz o charakterze cyklicznym, c) wielkość planowanych wydatków w poszczególnych latach oraz źródła ich finansowania, d) planowany termin realizacji inwestycji, e) limit zobowiązań, do zaciągnięcia których upoważnia się Prezydenta Miasta Torunia w roku 2012, skutkujących koniecznością wydatkowania środków w latach następnych. Opracowanie Wieloletniego Planu Inwestycyjnego na lata 2012 2017 wiązało się z określoną metodologią pracy, polegającą na zebraniu i zaktualizowaniu informacji o planowanych inwestycjach, usystematyzowaniu potrzeb inwestycyjnych i wyznaczeniu priorytetów, zweryfikowaniu zapisów obowiązującego WPI oraz ujęciu nowych zadań inwestycyjnych, wskazaniu źródeł finansowania, w tym możliwości pozyskania środków UE, zapewnieniu zgodności z zapisami projektu budżetu miasta Torunia na rok 2012. Do WPI wprowadzona została hierarchizacja zadań w poszczególnych działach klasyfikacji budżetowej, nadająca priorytet zadaniom kontynuowanym i zadaniom finansowanym z udziałem środków zewnętrznych. Podstawą przygotowania Wieloletniego Planu Inwestycyjnego, oprócz ww. priorytetów, były następujące kryteria: stymulowanie rozwoju poszczególnych dziedzin życia miasta, realizacja potrzeb społecznych, realizacja zadań własnych gminy, możliwości finansowe miasta. 1. Transport i łączność: Wydatki inwestycyjne ujęte w WPI w dziale Transport i łączność oszacowano w latach 2012-2017 na kwotę 1.327 mln zł. Budowa nowych tras komunikacyjnych oraz modernizacja istniejących dróg, wymaga zaangażowana na tę sferę działalności bardzo dużych środków finansowych. Powoduje to, że dla realizacji planowanego zakresu inwestycji konieczne jest pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania oraz rozłożenie zadań na wiele lat. Układ komunikacyjny Torunia wymaga systemowych rozwiązań w zakresie jego optymalizacji. Największymi wartościowo inwestycjami ujętymi w planie są: budowa nowego mostu wraz z drogami dojazdowymi, budowa i przebudowa głównego szkieletowego układu drogowego miasta w osiach wschód-zachód oraz północ-południe, kontynuacja budowy dróg wylotowych, lokalnych, a także parkingów, chodników. Ponad 280 mln zł miasto zamierza wydać na poprawę komunikacji tramwajowej poprzez budowę nowych linii, modernizację przystanków, stworzenie systemu informacji pasażerskiej, poprawę bezpieczeństwa, wdrożenie biletu elektronicznego. 2. Gospodarka mieszkaniowa: W ramach działu gospodarka mieszkaniowa realizowane są trzy zadania cykliczne, tj. budowa gminnego zasobu lokali mieszkalnych, w tym socjalnych, wsparcie budownictwa realizowanego przez TTBS oraz środki na pozyskiwanie terenów pod budowę dróg i obiektów komunalnych. Zaktualizowany plan inwestycyjny przewiduje od roku 2013 realizację budownictwa komunalnego w formule partnerstwa publiczno prywatnego. Pierwszy projekt zostanie 33

przygotowany w roku 2012, w ramach którego planuje się budowę domów wielorodzinnych na os. Glinki. 3. Administracja publiczna i bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa: W ramach działu Administracja publiczna w 2012 r. planuje się kontynuację dwóch zadań z zakresu rozbudowy szerokopasmowej sieci światłowodowej i rozwoju systemu informatycznego miasta oraz rozpoczęcie realizacji nowego zadania pn. Internet-świ@t w twoim domu, którego głównym celem będzie zapewnienie dostępu do internetu 90 gospodarstwom domowym o niskich dochodach i 110 osobom niepełnosprawnym. W dziale Bezpieczeństwo publiczne przewiduje się w 2012 r. kontynuację dwóch inwestycji z zakresu rozbudowy i organizacji systemu monitoringu wizyjnego na obszarze Zespołu Staromiejskiego oraz Bydgoskiego Przedmieścia i adaptacji pomieszczeń dla CPR. W dziale tym zaplanowano również, wzorem lat poprzednich, dofinansowanie zakupu jednostki ratowniczo gaśniczej dla KM PSP. 4. Oświata i wychowanie, edukacyjna opieka wychowawcza: Dział ten obejmuje zadania związane z budową, modernizacją i przebudową obiektów oświatowych, w tym przedszkoli. Opowiadając na potrzeby mieszkańców w zakresie wzrostu zapotrzebowania na opiekę przedszkolną, w roku 2012 planowana jest kontynuacja rozbudowy, adaptacji i modernizacji Przedszkola Miejskiego Nr 12 i Nr 14 oraz modernizacji wraz z adaptacją kondygnacji budynku przy ul. Moczyńskiego 8/10 na cele przedszkola. Zaplanowano także wydatki na termomodernizację obiektów oświatowych, modernizację basenów i boisk szkolnych. W I kwartale oddana zostanie do użytkowania szkoła na os. Bielawy Grębocin zapewniająca miejsca nauki i opieki przedszkolnej dla ok. 500 dzieci. 5. Szkolnictwo wyższe: Miasto od lat wspiera działalność toruńskich szkół wyższych zarówno poprzez udział w finansowaniu przedsięwzięć o charakterze naukowym i kulturalnym, jak i inwestycji. Wydatki inwestycyjne w r. 2012 dotyczyć będą partycypacji w kosztach projektów realizowanych przez Diecezję Toruńską oraz UMK, w tym modernizacji Studenckiego Klubu Pracy Twórczej Od Nowa. 6. Ochrona zdrowia oraz pomoc społeczna: Do największych wartościowo zadań należą: rozbudowa Zakładu Usług Społecznych, partycypacja w kosztach rewitalizacji obiektów ośrodka rehabilitacyjnego oraz zagospodarowanie terenu Fundacji Ducha, rozbudowa ZPO o ogród zimowy, kontynuacja finansowania wybudowanych bloków operacyjnych w Specjalistycznym Szpitalu Miejskim oraz wydatki na poprawę jakości usług świadczonych przez placówki, w tym zakup sprzętu specjalistycznego dla Szpitala Miejskiego, budowa platformy komunikacyjnej w MPS, budowa obiektu magazynowo-usługowego TC Caritas, zakup samochodów do obsługi osób niepełnosprawnych. 7. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska: W dziale tym zaplanowano zadania związane z infrastrukturą komunalną, turystyczną oraz zagospodarowaniem atrakcyjnych terenów Torunia. Do istotnych zadań należą: Centrum Nowoczesności, w ramach którego powstanie muzeum nauki z funkcją interaktywnej edukacji, Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży oraz Toruński Inkubator Technologiczny. Pozostałe zadania z tego działu to: rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego, kolejne dwa etapy zagospodarowania nadbrzeży Wisły, kompleksowa modernizacja budynku po ZSO przy ul. Jęczmiennej 10 na cele administracyjno - biurowe, budowa pomnika gen. J. Hallera, uzbrojenie terenów budownictwa mieszkaniowego, uzbrojenie terenów realizowane z partycypacją mieszkańców i iluminacja obiektów na terenie miasta Torunia. 34

8. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego: Największym wartościowo zadaniem z tego działu jest zagospodarowanie terenu Jordanek na cele kulturalno-kongresowe (budowa sali koncertowej) umieszczone w indykatywnym wykazie projektów kluczowych RPO. Pozostałe dwa zadania adaptacja budynku przy ul. Strumykowej 4 oraz adaptacja koszar Bramy Chełmińskiej na cele kulturalne będą realizowane w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji. W roku 2012 w ramach wydatków bieżących kontynuowane będą prace konserwatorskie zabytkowych kościołów i murów obronnych realizowane jako projekt pn. Toruńska Starówka. 9. Ogrody botaniczne i zoologiczne: W dziale tym wyszczególniono dwa zadania inwestycyjne dotyczące rewitalizacji Ogrodu Zoobotanicznego na Bydgoskim Przedmieściu. 10. Kultura fizyczna i sport: Największym wartościowo zadaniem przewidzianym do realizacji w ramach tego działu jest budowa Hali Widowiskowo-Sportowej przy ul. Bema, stanowiącej podstawowy element planowanego Toruńskiego Centrum Sportowego. Pozostałe zadania to budowa kolejnych kompleksów sportowo rekreacyjnych w ramach programu rządowo samorządowego Moje Boisko Orlik 2012, budowa Skate Park pod wiaduktem kolejowym ul. Kościuszki. Zadania ujęte w rezerwie są to inwestycje, których termin realizacji uzależniono od możliwości finansowych miasta, w tym pozyskania zewnętrznych środków (m.in. z UE) lub oszczędności w realizacji zadań ujętych w WPI. Wykaz zadań rezerwowych przedstawiono na końcu części opisowej WPI. OPIS ZADAŃ Dział 600 - TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ Nowy Przebieg drogi krajowej nr 1 z mostem przez Wisłę w Toruniu (zadania Nr 1-3) 1. Budowa mostu drogowego w Toruniu wraz z drogami dojazdowymi Przedmiotem projektu jest budowa mostu drogowego przez rzekę Wisłę, w ciągu nowego przebiegu drogi krajowej Nr 1 wraz z dojazdami łączącymi tę drogę z drogą krajową Nr 15 i Nr 80. W wyniku realizacji projektu wybudowana zostanie dwujezdniowa trasa G 2/2 o długości 4,1 km w ciągu drogi krajowej Nr 1, estakada w ciągu ul. Żółkiewskiego o długości 0,3 km, tunel w ciągu ul. Wschodniej pod Placem Daszyńskiego o długości 0,12 km, estakady na prawym (0,6 km) i lewym (0,83 km) brzegu Wisły, dwuprzęsłowy most na rzece Wiśle o długości 0,54 km oraz wiadukt nad linią kolejową, drogi serwisowe i drogi rowerowe. W dniu 6 października 2010 r. w Centrum Unijnych Projektów Transportowych w Warszawie została podpisana umowa na dofinansowanie budowy ze środków UE w wysokości: 327.010 tys. zł, (tj. 53,74% kosztów kwalifikowanych; 44,43% planowanych kosztów ogółem). Zgodnie z umową z wykonawcą budowy, firmą Strabag, inwestycja realizowana będzie do połowy roku 2013, finansowana do końca I kwartału 2014 r. W roku 2012, zgodnie z harmonogramem rzeczowo finansowym, planuje się opłacenie kosztów robót budowlanych na kwotę 165,9 mln zł, sfinansowanie wynagrodzenia inżyniera projektu: 1,52 mln zł, kosztów promocji: 0,43 mln zł, kosztów ubezpieczenia: 1,4 mln zł, analiz, opinii, obsługi prawnej: 0,7 mln zł. Zgodnie z wytycznymi POIiŚ w zadaniu na rok 2012 zarezerwowano kwotę 23 mln zł na ewentualne roboty dodatkowe stanowiące koszt kwalifikowany oraz 3,8 mln zł na wypłatę ewentualnych odszkodowań za nieruchomości przejęte pod inwestycję oraz roboty uzupełniające stanowiące koszt niekwalifikowany. Pierwotna łączna wartość projektu wynosząca 735.939 tys. zł została zmniejszona do kwoty 705.207 tys. zł ( z tego wydatki majątkowe ujęte w załączniku inwestycyjnym i w WPI - 35

bez kosztów Biura Projektu: 699.909 tys. zł). Przyczyną zmniejszenia jest brak konieczności zabezpieczenia środków na ew. wypłatę odszkodowań za grunty przejęte pod inwestycję: 30 mln zł z uwagi na zakończenie procesu odwoławczego we wszystkich polskich instancjach sądowych i odwoławczych oraz oszczędności w kosztach Biura za lata 2010-2011: 732 tys. zł. Aktualny kosztorys inwestycji przedstawia się następująco: koszt budowy- umowa podstawowa: 553.106 tys. zł, umowa na pełnienie obowiązków inżyniera kontraktu: 4.757 tys. zł, umowa na prowadzenie działań promocyjnych: 1.512 tys. zł, ubezpieczenie: 3.415 tys. zł, dokumentacja, analizy, odszkodowania za grunty: 73.503 tys. zł, rezerwa na roboty i wydatki nieprzewidziane: 63.616 tys. zł, koszt Biura Realizacji Projektu: 5.298 tys. zł. 2. Przebudowa ul. Łódzkiej odc. od ul. Andersa do ul. Lipnowskiej Zadanie obejmuje przebudowę ul. Łódzkiej na odcinku o długości 1,3 km w standardzie drogi głównej G 2/2 (dwujezdniowa, dwupasmowa). W roku 2012 opracowana zostanie dokumentacja projektowo - kosztorysowa. Realizacja zakresu rzeczowego nastąpi w 2013 r., finansowanie zadania planowane do roku 2014 (ten odcinek ul. Łódzkiej straci status drogi krajowej po wybudowaniu nowego mostu). 3. Przebudowa ul. Łódzkiej od ul. Lipnowskiej do granic administracyjnych miasta (węzeł Czerniewice) etap II Zadanie obejmuje przebudowę ul. Łódzkiej na odcinku o długości 2,7 km w standardzie drogi głównej G 2/2 (dwujezdniowa, dwupasmowa, z ciągiem pieszo-rowerowym), która jest kontynuacją nowego przebiegu drogi krajowej wraz z nowym mostem przez Wisłę. Do roku 2011 sfinansowano opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej zadania oraz podpisano umowę na opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej. W roku 2012 kontynuowane będą prace nad dokumentacją projektowo-kosztorysową - planowany termin odbioru: listopad 2012 r. Realizacja zakresu rzeczowego nastąpi od 2014 r., finansowanie zadania planowane do 2016 r. Budowa i przebudowa głównego szkieletowego układu drogowego miasta Torunia (zadania Nr 4-8) 4. Budowa Trasy Średnicowej Płn. w głównym szkieletowym układzie drogowym miasta na kierunku wschód zachód na odcinku od trasy mostowej w osi ul. Wschodniej do ul. Szosa Chełmińska (Węzeł Wybickiego) Etap I: Odcinek od ul. Grudziądzkiej do ul. Szosa Chełmińska Zakres rzeczowy zadania obejmuje wybudowanie dwóch jezdni z chodnikami i drogami rowerowymi na odcinku ok. 1,42 km. Docelowy standard techniczny to droga klasy GP 2/2. Projekt stanowi część Trasy Średnicowej Północnej zaplanowanej w przebiegu od ul. Szosa Lubicka przez węzeł w ul. Wschodniej, węzeł w ul. Wybickiego do granic miasta w jego zachodniej części. Projekt współfinansowany ze środków RPO WK-P (50% wydatków kwalifikowanych: 28.558.223 zł). Do roku 2011 sporządzono dokumentację projektowokosztorysową oraz czyniono starania o uzyskanie niezbędnych decyzji i zezwoleń. Ogłoszenie przetargu na wybór wykonawcy budowy planowane na listopad 2011 r., realizacja rzeczowa od początku 2012 r., zakończenie w r. 2013, finansowe rozliczenie w roku 2014. 5. Budowa Trasy Średnicowej Płn. w głównym szkieletowym układzie drogowym miasta na kierunku wschód - zachód na odcinku od trasy mostowej w osi ul. Wschodniej do ul. Szosa Chełmińska (Węzeł Wybickiego) - Etap II: Odcinek od trasy mostowej w osi ul. Wschodniej do ul. Grudziądzkiej (Zadanie II) Zakres zadania obejmuje wybudowanie dwóch jezdni z chodnikami i drogami rowerowymi na odcinku ok. 3,5 km. Docelowy standard techniczny to droga klasy GP 2/2. W etapie II zostanie wybudowana droga klasy GP 1/2 (jedna jezdnia dwupasmowa), kończąca się na węźle drogowym w ul. Wschodniej. Projekt stanowi część Trasy Średnicowej Północnej zaplanowanej w przebiegu od ul. Szosa Lubicka przez węzeł w ul. Wschodniej, węzeł w ul. Wybickiego do granic miasta 36

w jego zachodniej części. Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach RPO WK-P w wysokości 17,45% wydatków kwalifikowanych. Do roku 2011 sporządzono dokumentację projektowo -kosztorysową oraz czyniono starania o uzyskanie niezbędnych decyzji i zezwoleń. W roku 2012 planuje się uzyskanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, ogłoszenie przetargu na wybór wykonawcy budowy, rozpoczęcie prac budowlanych. Realizacja zadania inwestycyjnego planowana do 2014 r., rozliczenie finansowe w 2015 r. 6. Budowa Trasy Staromostowej, etap I: od drogi ekspresowej S-10 (węzeł Kluczyki) do Trasy Średnicowej Podgórza W ramach zadania zostanie połączony węzeł drogowy Kluczyki z Trasą Średnicową Podgórza. Planuje się budowę ulicy jedno jezdniowej na odcinku 1,1 km z wiaduktem drogowym oraz węzłem na drodze krajowej S-10 wraz z infrastrukturą. Zgodnie z porozumieniem z GDDKiA z dnia 9 października 2007 r. zadanie planowane do współfinansowania z GDDKiA w proporcji: 75% kosztów miasto, 25% - budżet państwa. W 2011 r. wykonano część prac projektowych i przygotowawczych, uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, złożono wniosek o wydanie ZRID oraz wypłacono koszty przygatowań wykupu nieruchomości (zgodnie z informacją ustną przekazaną na sesji RMT w dn. 12.12.2011 r.). W roku 2012 planuje się dokończenie opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej. Rozpoczęcie prac budowlanych zaplanowano od roku 2013, a zakończenie rzeczowe zadania przewiduje się w 2015 r. 7. Budowa Trasy Staromostowej od Placu Armii Krajowej do Placu Niepodległości z przebudową nawierzchni mostu oraz przejściem podziemnym pod Pl. Rapackiego Rzeczowy zakres zadania obejmuje remont kapitalny jezdni i konstrukcji mostu drogowego im. J. Piłsudskiego, przebudowę drogi w ciągu ulicy Jana Pawła II wraz z przejściem podziemnym dla pieszych w rejonie Placu Rapackiego. Całkowity koszt inwestycji planowanej na lata 2012-2015 szacowany na 56 mln zł. W roku 2012 planuje się wykonanie dokumentacji, rozpoczęcie robót budowlanych planowane na rok 2013 (po oddaniu do użytkowania nowego mostu w ciągu ul. Wschodniej), zakończenie w r. 2014, finansowanie do r. 2015. 8. Budowa Trasy Staromostowej etap V: Przebudowa i budowa Al. 700-lecia od Pl. Niepodległości przez węzeł Bema do Trasy Średnicowej Płn. Zakres rzeczowy inwestycji obejmuje budowę odcinka ulicy klasy G2/2 (dwujezdniowej, dwupasmowej) od Pl. Niepodległości do ul. Wybickiego, w tym od ul. Bema do Wybickiego o długości ok.1,2 km, wraz z przebudową skrzyżowań: Pl. Niepodległości i Bema. Zadanie przewidziane do realizacji wspólnie z Irlandzką Grupą Inwestycyjną. Zgodnie z zawartym porozumieniem miasto sfinansuje wyłącznie wykupy gruntów przeznaczonych pod realizację budowy odcinka trasy w rejonie projektowanego Nowego Centrum Torunia, koszty wyburzeń, lokali zastępczych. Zakończenie zadania planowane w roku 2013. 9. Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach 2007-2013 Głównym celem projektu jest zwiększenie konkurencyjności publicznych usług przewozowych oraz zwiększenie udziału transportu publicznego w obsłudze mieszkańców, szczególnie w zakresie ekologicznego transportu szynowego. Projekt ma przeciwdziałać zmniejszającej się liczbie osób korzystających z transportu zbiorowego, niwelować bariery w dostępie do transportu publicznego i integrować środki transportu w węzłach przesiadkowych. Zrealizowanie tego przedsięwzięcia przyczyni się do poprawy sprawności funkcjonowania i atrakcyjności podróżowania transportem zbiorowym, stanu bezpieczeństwa w transporcie drogowym. Projekt składa się z podprojektów: a) Podprojekt I - System zarządzania ruchem drogowym (przebudowa istniejących i budowa nowych sygnalizacji świetlnych oraz przystanków tramwajowych dostosowanych do obsługi osób niepełnosprawnych); b) Podprojekt II - System informacji pasażerskiej, 37

c) Podprojekt III - Trasa tramwajowa do UMK, do Kampusu Bielańskiego (w tym budowa trzech torów dostawczych na pętli Olimpijska dla potrzeb obsługi linii na os. Bielany i przebudowę układu drogowego w Al. Solidarności, tj. budowa węzła integracyjnego tramwajowo-autobusowego), d) Podprojekt IV Modernizacja 18 szt. wagonów tramwajowych. W roku 2012 zaplanowano: modernizację sygnalizacji świetlnej i przystanków tramwajowych w ul. Konstytucji 3 Maja, modernizację 2 wagonów tramwajowych, rozpoczęcie prac budowlanych w zakresie budowy linii tramwajowej oraz rozbiórkę obiektów na terenie UMK przewidzianym pod budowę trasy. 10. Szybka Kolej Metropolitalna w bydgosko-toruńskim obszarze metropolitalnym BiT City oraz integracja systemów transportu miejskiego- Podprojekt I i II : "Integracja systemu transportu miejskiego w Toruniu": Zakres rzeczowy projektu obejmuje utworzenie szybkiej, ekologicznej miejskiej komunikacji szynowej w Bydgoszczy i Toruniu oraz pomiędzy miastami wraz z modernizacją istniejącej infrastruktury tramwajowej i kolejowej. Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem samorządu województwa kujawsko pomorskiego, miast Bydgoszczy, Torunia, Solca Kujawskiego oraz PKP S.A i znajduje się na liście projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dofinansowaniem w wys. 59% kosztów kwalifikowanych. Do zadań realizowanych w ramach budżetu miasta Torunia należeć będzie: a) Podprojekt I obejmujący: modernizację i budowę przystanków tramwajowych, wdrożenie systemu monitorowania bezpieczeństwa pasażerów, modernizację sterowania na linii średnicowej, budowę nowej linii tramwajowej w kierunku zachodnim, rewitalizację dworca PKP Toruń Główny, budowę węzła przesiadkowego przy dworcu Toruń Miasto, budowę obiektu inżynieryjnego pod Pl. Pokoju Toruńskiego (planowany koszt: 87,8 mln zł), b) Podprojekt II obejmujący: wdrożenie systemu Bilet Metropolitalny (planowany koszt 7,7 mln zł). W ramach obydwu podprojektów ponoszone będą także koszty usług eksperckich, obsługi prawnej, promocji projektu, dokumentacji projektowej. Projekt BiT City obejmuje także Podprojekt V, tj. zakup niskopodłogowego taboru tramwajowego (12 szt ) na kwotę ok. 104 mln zł netto. Realizację tego zakresu planuje się powierzyć spółce MZK sp. z o.o., która sfinansuje zakup taboru z emisji obligacji lub kredytu bankowego oraz będzie beneficjentem unijnego dofinansowania (59% kosztów). Zasady rozliczenia tego projektu opisane zostały w zadaniu poniżej. W roku 2012 z budżetu miasta sfinansowane zostaną koszty Podprojektu I, tj.: przebudowa przystanków, rozpoczęcie wdrażania systemu monitorowania i sterowania, systemu Bilet Metropolitalny. 11. Dokapitalizowanie MZK Sp. z o.o. Szybka Kolej Metropolitalna w bydgosko toruńskim obszarze metropolitalnym BiT City Podprojekt V: Zakup taboru tramwajowego niskopodłogowego w Toruniu : Środki zarezerwowane na wsparcie kapitałowe MZK Sp. z o.o. w związku z realizacją przez tę spółkę Podprojektu V w ramach zadania Szybka Kolej Metropolitalna w bydgosko toruńskim obszarze metropolitalnym BiT City obejmującego zakup taboru tramwajowego niskopodłogowego (12 szt.). Przewiduje się, że zakup taboru spółka sfinansuje z unijnego dofinansowania, a wkład własny zapewni z emisji obligacji lub z kredytu bankowego, którego zabezpieczeniem będzie umowa wsparcia zawarta pomiędzy miastem, a spółką. W umowie wsparcia, miasto zagwarantuje coroczne dokapitalizowanie spółki w kwotach zapewniających terminową spłatę rat i odsetek od obligacji lub kredytu. 38

12. Przebudowa i rozbudowa ul. Skłodowskiej-Curie na odcinku: węzeł przy ul. Chrzanowskiego ul. Równinna Zakres zadania obejmuje dobudowę drugiej jezdni oraz chodników i drogi rowerowej, a także przystanków tramwajowych i zatok autobusowych. W założeniach jest również pas terenu pod przyszłe torowisko tramwajowe na odcinku o dł. 2,1 km. Docelowy standard techniczny Z 2/2. W latach 2008-2011 opracowano dokumentację projektowo- kosztorysową, wypłacono odszkodowania za przejęte grunty. W marcu 2011 r. podpisano umowę z wykonawcą i rozpoczęto prace budowlane. W 2012 r. kontynuacja i zakończenie robót budowlanych wraz z rozliczeniem finansowym. 13. Przebudowa i rozbudowa ul. Polnej na odcinku od ul. Chrobrego do ul. Grudziądzkiej Zakres zadania obejmuje przebudowę ulicy na odcinku od ul. Chrobrego do ul. Grudziądzkiej o długości ok. 1.165 km, na którym powstaną 2 jezdnie z dwoma pasami ruchu, chodnikami i drogą rowerową o standardzie Z 2/2. Zadanie obejmuje również przebudowę istniejącego uzbrojenia kolidującego z projektowanym układem komunikacyjnym, budowę chodników, drogi rowerowej, zatok autobusowych, zjazdów na posesje, oświetlenia, kanalizacji deszczowej. Do roku 2011 opracowano dokumentację projektowo-kosztorysową oraz rozpoczęto realizację zadania. Umowę z wykonawcą podpisano w październiku 2010 r. Planowany termin zakończenia prac: wrzesień 2012 r., finansowania do końca 2012 r. 14. Budowa ul. Olimpijskiej od ul. Olsztyńskiej w kierunku ul. Szosa Lubicka Rozliczenie finansowe z tytułu inwestycji zrealizowanej wspólnie z Macro Cash & Carry w 2007 r. Zgodnie z umową MC&C opłaciło fakturę wykonawcy na kwotę 3,5 mln zł, a miasto zobowiązane jest do zwrotu tych środków w ratach do roku 2015. 15. Przebudowa ul. Gen. J. Bema na odcinku od Placu prof. A. Hoffmanna do ul. Szosa Chełmińska etap II Zadanie obejmuje modernizację odcinka ulicy o długości 0,987 km. W ramach modernizacji wykonana zostanie po stronie północno-zachodniej druga jezdnia dwupasmowa, obustronne chodniki i drogi rowerowe. W obrębie skrzyżowań wybudowane zostaną pasy do prawo i lewoskrętu. Droga pełnić będzie główny dojazd do hali widowiskowo-sportowej oraz do istniejących kompleksów sportowych MOSiR. Do 2011 r. opracowano dokumentację projektowo-kosztorysową i przygotowano postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy budowy. W roku 2012 planuje się realizację prac budowlanych z terminem zakończenia w IV kwartale, założenie zielni w I kwartale 2013 r, rozliczenie finansowe w 2013 r. 16. Budowa ul. Winnica etap I odcinek od ul. Lubickiej do budynku Winnica 39 Zakres zadania obejmuje przebudowę ok. 500 metrowego odcinka ulicy Winnica wraz z chodnikiem, ścieżką rowerową, kanalizacją deszczową i odwodnieniem. Zakończenie rzeczowe w r. 2011, rozliczenie finansowe w 2012 r. 17. Przebudowa ul. Turystycznej - etap I - odcinek od ul. Przy Skarpie do ul. Ligi Polskiej Zakres rzeczowy inwestycji obejmuje przebudowę ul. Turystycznej na odcinku od ul. Przy Skarpie do skrzyżowania z ul. Ligi Polskiej wraz z odwodnieniem, oświetleniem, chodnikami i drogą rowerową. Do roku 2011 opracowano dokumentację projektowo-kosztorysową i rozpoczęto roboty budowlane (umowa z wykonawcą podpisana 15.09.2011 r.) W roku 2012 planuje się zakończenie robót wraz z rozliczeniem finansowym zadania. 18. Budowa i modernizacja sieci dróg lokalnych Zadanie cykliczne. Na budowę i modernizację sieci dróg lokalnych przewidziano w roku 2012 kwotę 15 mln zł. W kolejnych latach, z uwagi na wysokie nakłady inwestycyjne na przebudowę i budowę dróg o znaczeniu ponadlokalnym, zmniejszono planowane nakłady do kwoty 12 mln zł. Od roku 2016 planuje się, w miarę możliwości finansowych miasta, stopniowe zwiększanie 39

nakładów do 20 mln zł w roku 2017. Wykaz planowanych do budowy i przebudowy ulic lokalnych zawarto w załączniku nr 3 do części opisowej budżetu miasta na rok 2012 (uchwała nr 230 RMT z dn 15.12.2011 r.). PLANOWANE LOKALIZACJE INWESTYCJI W RAMACH ZADANIA: "BUDOWA I MODERNIZACJA SIECI DRÓG LOKALNYCH" (dział 600, rozdział 60016) l.p. Nazwa zadania Zakres robót Długość odcinka ulicy Koszt zadania (m) 1 2 3 4 5 Budowa i modernizacja sieci dróg lokalnych Czerniewice 1 Przebudowa ul.wypoczynkowej od ul. Relaksowej 210 220 000 2 Przebudowa ulicy Zdrojowej od. ul.łódzkiej do ul. ul. Przy Torze 125 230 000 Stawki 3 Przebudowa ul. Okrzei od ul. Białej do ul. Białej 304 650 000 4 Przebudowa ul. Zwrotniczej 91 235 000 5 Przebudowa ul.trakcyjnej 87 120 000 6 Przebudowa ul. Bursztynowej od ul. Włocławskiej do ul. Ametystowej 250 435 000 7 Połączenie ul. Korfantego - ul. Okólna - łącznik 80 165 000 8 Przebudowa ul. Szuwarów od ul. Stawki Południowe do ul. Czapli 400 700 000 9 Przebudowa ul. Majdany 480 1 575 000 Podgórz 10 Przebudowa ul. Bliskiej od ul. Bliskiej do ul. Szubińskiej 410 800 000 11 Przebudowa ul. Porannej od ul. Hallera do ul. Jasnej 190 300 000 12 Przebudowa ul. Iwanowskiej od ul.jabłońskiego do ul.drzymały 130 225 000 13 Przebudowa i rozbudowa ul. Strzałowej wraz ze skrzyżowaniem z ul. Łódzką 120 600 000 Bielawy - Grębocin 14 Przebudowa ul. Łomżyńskiej od ul. Szczecińskiej 170 315 000 15 Przebudowa ul. Ostrołęckiej od ul. Suwalskiej do ul. Krakowskiej 230 370 000 Wrzosy 16 Przebudowa ul. Owsianej odc. od ul. Brzoskwiniowej do ul. Czeremchowej 440 930 000 17 Przebudowa ul. Sarniej 327 360 000 18 Przebudowa ul. Bażantowej 496 650 000 19 Przebudowa ul.szafranowej 220 315 000 20 Przebudowa ul. Gryczanej 210 300 000 21 Przebudowa ul. Inżynierskiej od ul. Legionów do ul. Gazowej 350 465 000 Rudak 22 Przebudowa ul. Dwernickiego odcinek od ul. Lipnowskiej do bramy Wienenberger, 183 (finansowane przez Wieneberger) 23 Przebudowa ul. Grzybowej od ul. Podgórskiej 300 465 000 24 od ul. Podbipięty do ul. Pana 180 Przebudowa ul. Skrzetuskiego Wołodyjowskiego z dokumentacją 295 000 40

Mokre, Jakubskie 25 Przebudowa ul. Dworcowej od ul. Kościuszki do Trasy Średnicowej 301 1 390 000 Kaszczorek 26 Przebudowa ul. Szczęśliwej od ul.dożynkowej do ul. Na Przełaj 173 545 000 RAZEM KOSZT ROBÓT BUDOWLANYCH 12 655 000 Odszkodowania 27 Odszkodowania za przejęte grunty - zadania zrealizowane w latach 2009-2011 28 Przebudowa ul. Rypińskiej ul. Brzoskwiniowa - 50.000 zł ;ul. Sadowa - 100.000 zł, ul. Jęczmienna - 270.100 zł, ul. Harcerska - 1.416.453 zł, ul. Bananowa - 57.000 zł, ul. Kałamarskiego - 190.000 zł, ul. Okopowa - 62.000 zł Opracowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej od ul. P. Wołodyjowskiego do ul. Olęderskiej 2 145 553 1 000 75 000 29 Przebudowa ul. Jastrzębiej 50 000 30 ul. Królewny Snieżki 20 10 000 RAZEM DOKUMENTACJE PROJEKTOWO-KOSZTORYSOWE 135 000 OGÓŁEM BUDOWA I MODERNIZACJA SIECI DRÓG LOKALNYCH 14 935 553 Rezerwa 1 Przebudowa ul. Konopnej od ul. Słonecznej do ul. Zagonowej 320 465 000 2 Przebudowa ul. Czarlińskiego 370 000 3 Przebudowa ul. Krakowskiej od ul. Tarnowskiej do ul. Ostrołęckiej 200 335 000 4 Przebudowa ul. Okopowej od ul.srebrnej do ul.korfantego 407 890 000 Ogółem zadania rezerwowe: 2 060 000 O wyborze zadań decydowały: znaczenie komunikacyjne ulicy dla danej dzielnicy, natężenie ruchu, ilość domów, stan prawny gruntów, stan nawierzchni, infrastruktury, obecność obiektów użyteczności publicznej, stan przygotowania dokumentacji. Zadania z wykazu rezerwowych będą realizowane w przypadku wystąpienia oszczędności przetargowych. 19. Oświetlenie i sygnalizacja świetlna Zadanie cykliczne. Zakres inwestycji zaplanowanych na rok 2012 obejmuje budowę oświetlenia na: OM Stawki Piaski (ul. Włocławska, Turkusowa- 38 lamp), OM Stawki Południowe (ul. Łączna -30 lamp), OM Podgórz (ul. Zagrodowa od ul. Nieszawskiej do ul. Dworskiej - 40 lamp), OM Bielawy-Grębocin (ul. Nad Rzeczką, Gawędy, Szczecińska, Koszalińska - razem 26 lamp). 20. Budowa parkingów, zatok autobusowych, chodników, tablic informacyjnych Zadanie cykliczne. Z uwagi na duży deficyt miejsc parkingowych w Toruniu, w latach 2012 2014 zwiększono nakłady na budowę parkingów z pierwotnie planowanej kwoty po 1 mln zł rocznie, do 2 mln zł w roku 2012 i po 3 mln zł w latach 2013 i 2014. W roku 2012 planuje się budowę w następujących lokalizacjach: Lp Nazwa zadania Zakres J.m. Ilość Koszt zadania 1 2 3 4 5 6 1 Chodnik ul. Kniaziewicza od ul. Łącznej do ul. Okólnej mb 160 48 000 2 Chodnik ul. Płocka od ul Legnickiej do ul. Szosa Lubicka mb 450 140 000 41

3 Chodnik Katarzynki mb 300 95 000 4 Chodnik ul. Jarocińska mb 160 53 000 5 Chodnik wzdłuż ulicy Hallera od wlotu ulicy Idzikowskiego do mb 130 55 620 wlotu ul. Białej 6 Budowa chodnika przy basenie miejskim ul.bażyńskich (wzdłuż mb 220 108 900 torów tramwajowych) 7 Chodnik ul. Dożynkowa mb 200 99 000 8 Chodnik ul. Szczecińska mb 100 50 000 9 Budowa chodnika na Ślimaku po zewnętrznej stronie Getyńskim od Al. Jana Pawła II mb 80 55 000 10 Budowa chodnika ul. Hallera wraz z wjazdami z posesji Stawki mb 100 88 000 11 chodnik dł.100 m Chodnik ul. Krynicka oraz budowa mb 100 oraz 20 miejsc parkingu postojowych szt 20 170 000 12 szer. 1,2 m dł.36m Chodnik ul. Tragowa 45 oraz mb 36 oraz 13 miejsc budowa parkingu postojowych szt 13 71 480 13 Zatoka parkingowa wzdłuż ul. Moniuszki 34 szt 15 85 000 14 Parkingi wzdłuż ul. Gałczyńskiego odc. od ul.aleje 700- lecia w kierunku ul. Matejki szt 10 50 000 15 w rejonie budynków Zatoka parkingowa w obszarze 36,40,42 w kierunku do Osiedla Rubinkowo przy ul. wjazdu do Zakładu Rydygiera "Torsed" szt 15 75 000 16 Parking przy ul Jarocińskiej szt 10 50 000 17 Parking przy ul Przy Skarpie SP 28 szt 10 50 000 18 19 20 Miejsca parkingowe przed budynkiem ul. Konopackich Budowa parkingu przy pawilonach handlowych przy ul. Wybickiego 43/53 Miejsa parkingowe przy pawilonie na ulicy Gałczyńskego 45 szt 6 35 000 szt 11 55 000 szt 5 30 000 21 parkingi przy ul. Niesiołowskiego szt. 80 400 000 22 Budowa miejsc parkingowych w ul. Dekerta przy budynku Zespołu Szkół Technicznych szt 13 70 000 OGÓŁEM 1 934 000 21. Drogi na osiedlu JAR - etap I zadanie I- budowa kanalizacji deszczowej Finansowe rozliczenie za prace wykonane w r. 2011 obejmujące budowę kanałów grawitacyjnych ( 6,6 km), wpustów ulicznych (291 szt.) i odgałęzień od wpustów ulicznych (2,4 km). Prace realizowane wspólnie z TW sp. z o.o., finansowane z budżetu miasta wyłącznie w zakresie kanalizacji deszczowej. W roku 2012 planuje się rozliczenie finansowe zadania. 22. Drogi na osiedlu JAR etap I zadanie 2 budowa układu komunikacyjnego Zakres zadania obejmuje budowę układu komunikacyjnego 4,6 km klasy 2/2. W latach 2011-2012 zaplanowana została budowa kolejnego odcinka o dł. 1,08 km obejmującego ulice Ugory i Watzenrodego. W dalszym etapie planuje się rozpoczęcie przebudowy ul. Polnej, Traktorowej, Strobanda, kolejnego odcinka ul. Watzenrodego. 42

23. Drogi na osiedlu JAR etap II budowa kanalizacji deszczowej i układu komunikacyjnego Zakres zadania obejmuje kontynuację budowy sieci kanalizacji deszczowej, sanitarnej i wodociągowej oraz układu komunikacyjnego na obszarze JAR. Realizacja zadania planowana etapowo w latach 2012-2015. W roku 2012 planuje się sfinansowanie rozpoczętej w r. 2011 wspólnie z TW sp. z o.o. budowy kanalizacji deszczowej. Kanalizacja sanitarna i wodociągowa finansowana jest ze środków TW sp. z o.o. 24. Uzbrojenie terenów inwestycyjnych miasta W roku 2011 zrealizowano budowę kanalizacji deszczowej w ul. Świerkowej oraz przeprowadzono procedurę przetargową na opracowanie dokumentacji projektowokosztorysowej dla kanalizacji sanitarnej i wodociągowej dla obszaru zawartego pomiędzy ulicami Polna-Równinna-Morwowa. W roku 2012 kontynuacja opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla kanalizacji deszczowej dla ul. Polna-Równinna-Morwowa oraz przeprowadzenie procedury przetargowej i rozpoczęcie robót budowlanych sieci kanalizacji deszczowej dla rejonu Grębocin nad Strugą o dł. ok. 6,5 km. 25. Przebudowa ul. Kościuszki na odcinku od ul. Łąkowej do ul. Grudziądzkiej z przebudową skrzyżowania ul. Kościuszki ul. Grudziądzka prawo skręt Przebudowa jezdni północnej ul. Kościuszki na odcinku od ul. Łąkowej do ul. Grudziądzkiej wraz z przebudową skrzyżowania ul. Kościuszki z ul. Grudziądzką prawoskręt (odcinek ulicy 0,23 km). Planowany termin zakończenia prac: czerwiec 2012r. 26. Przebudowa ul. Nieszawskiej droga wojewódzka nr 273 Przebudowa odcinka drogi na długości ok. 3,1 km wraz z odwodnieniem, oświetleniem, jednostronnym chodnikiem, dwukierunkową drogą rowerową i utwardzeniem pobocza. Całkowity koszt inwestycji planowanej do realizacji do roku 2014 wynosi 15 mln zł. Miasto posiada pełną, aktualną dokumentację. Realizacja zadania uzależniona od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania w ramach konkursu planowanego do ogłoszenia w ramach środków RPO WK-P (z krajowej rezerwy wykonania). W budżecie na rok 2012 zabezpieczono wyłącznie wkład własny na realizację inwestycji. 27. Przebudowa ul. Rudackiej Zadanie obejmuje przebudowę odcinka ul. Rudackiej od ul. Dybowskiej do ul. Otłoczyńskiej o długości ok. 2 km. Zakres rzeczowy przewiduje wykonanie jezdni, chodników, drogi rowerowej oraz przebudowy pętli autobusowej. Rozpoczęcie zadania planowane w II połowie 2013 r. (po zakończeniu budowy nowego mostu drogowego wraz z drogami dojazdowymi), zakończenie w r. 2014, finansowe rozliczenie w roku 2015. 28. Przebudowa ul. Szosa Okrężna od 4 Pułku Lotniczego do Fortu VII Przebudowa jezdni ul. Szosa Okrężna na odcinku 0,8 km od ul. 4 Pułku Lotniczego w kierunku Fortu VII (jedna jezdnia oraz chodnik) z likwidacją niebezpiecznych zakrętów. Dokumentacja przygotowana w r. 2011. Rzeczowe i finansowe zakończenie zadania planowane na rok 2013. 29. Przebudowa ul. Szosa Chełmińska od skrzyżowania ul. Czerwona Droga /Odrodzenia do ul. Dekerta Zadanie obejmuje przebudowę ww. odcinka ul. Sz. Chełmińska (0,5 km), w tym: przebudowę jezdni, obustronnych chodników i skrzyżowań. W roku 2012 poniesione zostaną koszty opracowania dokumentacji projektowo - kosztorysowej, na podstawie koncepcji wykonanej w 2011 r. Prace budowlane planowane w roku 2013, finansowe rozliczenie w roku 2014. 43

30. Odwodnienie jezdni pod wiaduktem w ciągu ul. Kujawskiej - ul. Dybowskiej Inwestycja ma na celu rozwiązanie systemowe kanalizacji deszczowej w ul. Dybowskiej wraz z pobliskimi zlewniami pod wiadukt kolejowy oraz zabezpieczenie kanału deszczowego przed skutkami podwyższonego stanu wód na Wiśle. W roku 2011 opracowana została dokumentacja projektowo-kosztorysowa. W 2012 r. planuje się przeprowadzenie procedury przetargowej, rozpoczęcie i zakończenie robót oraz rozliczenie finansowe zadania. 31. Budowa Południowej jezdni ul. Konstytucji 3 Maja w Toruniu na odcinku od ul. Ślaskiego do włączenia w dwujezdniowy układ drogowy przed Pl. Honorowych Dawców Krwi Autopoprawką do projektu WPF na lata 2012-2042, w dn. 15.12.2011 r. zrezygnowano z realizacji zadania. 32. Plan rozwoju komunikacji rowerowej na terenie miasta Torunia Zadanie obejmuje budowę dróg rowerowych w latach 2008-2015 zgodnie z uchwałą nr 88/07 RMT z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie Programu i rozwoju komunikacji rowerowej w Toruniu. W okresie tym docelowa długość sieci rowerowej ma wzrosnąć do 144,3 km, z tego 52,8 km planuje się wybudować wzdłuż istniejących ulic, natomiast pozostała część razem z innymi inwestycjami drogowymi. Wykaz zadań zaplanowanych do realizacji w roku 2012 przedstawiono w tabeli: Lp Nazwa zadania, zakres robót Długość odcinka (m) Szacunkowy koszt zadania 1 2 4 5 1 2 3 Budowa drogi rowerowej i chodnika w ul. Przy Skarpie od OBI do Turystycznej Przebudowa południowego chodnika w ciągu ul. Szosa Lubicka w Toruniu na odcinku od ul. Targowej do Pl. Daszyńskiego na trasę rowerową Przebudowa chodnika na chodnik i drogę rowerową w ciągu ul. Olimpijskiej oraz Skłodowskiej Curie na odcinku od węzła Chrzanowskiego do ul. Skłodowskiej Curie 101 650 550 000 900 300 000 220 100 000 4 Budowa parkingów rowerowych 25 000 5 Przygotowanie dokumentacji dla nowych zadań inwestycyjnych 25 000 OGÓŁEM 1 770 1 000 000 Dział 630 TURYSTYKA 33. Projekt Zielony Pomost (Bulwar Filadelfijski, Kępa Bazarowa) Zakres rzeczowy zadania obejmuje: modernizację tarasu widokowego na Kępie Bazarowej wraz z elementami małej architektury, budowę przyczółku mostowego na Bulwarze Filadelfijskim, wdrożenie systemu informatycznego Toruń 3D do zarządzania przestrzenią publiczną. W 2011 r. złożono wniosek aplikacyjny o dofinansowanie projektu ze środków RPO WK-P. Zakres rzeczowy, termin realizacji oraz decyzja o ewentualnym etapowaniu wykonawstwa zależna od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji. 34. Zagospodarowanie terenu podominikańskiego na terenie Zespołu Staromiejskiego Zadanie związane jest z podniesieniem jakości i rewitalizacją zabytkowej przestrzeni wraz z udostępnieniem jej dla osób niepełnosprawnych. W r. 2011 wykonano makietę dotykową dla osób niewidomych i niedowidzących, której koncepcja powstała w ramach akcji społecznościowej prowadzonej w 2009 roku przez Lokalną Organizację Turystyczną. W r. 2012 44

planuje się wyposażenie terenu w elementy małej architektury (zgodnie z projektem wykonanym w r. 2011), finansowe rozliczenie w r. 2013. 35. Rozwój miejskich serwisów internetowych Kontynuacja zadania z 2011r. - kompleksowa rozbudowa miejskich serwisów internetowych (www.torun.pl, www.um.torun.pl, www.bip.torun.pl, www.torun.eboi.eu), projekt i wdrożenie nowej platformy internetowej wspólnej dla dotychczasowych serwisów miejskich z możliwością rozbudowy oraz ich rozwój techniczny i funkcjonalny. W wyniku zadania powstanie produkt ICT(technologie informacyjne i komunikacyjne) w postaci nowoczesnego rozwiązania informatyczno techniczno - funkcjonalnego, które pozwoli na realizację wydajnych usług z zakresu komunikacji społecznej, wymiany informacji, promocji i udziału społecznego w procesie zarządzania miastem. Umowę z wykonawcą podpisano w r. 2011, w r. 2012 odbiór końcowy i finansowe rozliczenie. 36. Budowa ścieżek rekreacyjnych w Toruniu Zadanie obejmuje budowę sześciu ścieżek rekreacyjnych ( po dwie w latach 2012-2014) wykorzystujących warunki terenowe (naturalne ukształtowanie terenu, przeszkody terenowe), umożliwiających indywidualne ich użytkowanie wg potrzeb i możliwości korzystających. Na wytyczonych stacjach zainstalowane zostaną elementy ćwiczebne, przy których znajdować się będą tablice informacyjne z opisem i ilustracją sposobu wykonania poszczególnych ćwiczeń. W ramach ścieżek zorganizowany zostanie monitorowany i oświetlony punkt ćwiczeń z instalacją siłową "fit park. Planowany termin rozpoczęcia i zakończenia inwestycji: 2012-2014 r. Lokalizacje przewidziane o realizacji na 2012 r.: Park Tysiąclecia przy ul. Gen. Woyczyńskiego i Kniaziewicza oraz ul. Przy Skarpie (lasek). Dział 700 GOSPODARKA MIESZKANIOWA 37. Gminne budownictwo mieszkaniowe (socjalne i mieszkalne) Zadanie wieloletnie cykliczne. W roku 2012 prace będą realizowane w następujących lokalizacjach: 1. ul. Okólna/Armii Ludowej: 3 mln zł kontynuacja robót budowlanych 2 budynków mieszkalnych z 84 lokalami, w tym 22 lokale socjalne; zakończenie budowy w listopadzie 2012 r., finansowanie do 2013 r.; 2. ul. Olsztyńska 110-130: 0,9 mln zł kontynuacja budowy 3 budynków z 101 lokalami mieszkalnymi i budowy 2 budynków z 67 lokalami. Zakończenie budowy we wrześniu 2012 r., finansowanie do 2014r.; 3. ul. Działowskiego tzw. Hotel Lipsk - przystosowanie budynku pod funkcje mieszkaniowe (łącznie 88 lokali, w tym 21 lokali socjalnych), zakończenie zadania w 2012 r., finansowanie do 2013 r. W roku 2012 finansowane będzie także rozliczenie budowy budynku przy ul. Drzymały oddanego w 2009 r. w systemie wykupu wierzytelności przez bank (107 lokali mieszkalnych): 2.153 tys. zł. W latach 2013-2014 planuje się kontynuację budowy budynku przy ul. Armii Ludowej/ Okólnej, adaptacji budynku d. hotelu Lipsk, ewentualnie budowę kolejnego budynku przy ul. Drzymały, a od roku 2015 do r. 2017 - wyłącznie rozliczenie z tytułu wykupu wierzytelności za budynek przy ul. Drzymały (po 2.153 tys. zł rocznie). Od roku 2012 planuje się realizację gminnego budownictwa mieszkaniowego w formule partnerstwa publiczno prywatnego. 38. Pozyskiwanie nieruchomości Zadanie cykliczne. Wydatki na pozyskiwanie nieruchomości związane są z: wypłatą odszkodowań za grunty przejęte na rzecz miasta z mocy prawa, zapłatą ceny za nieruchomości kupowane w drodze cywilnoprawnej, pokryciem kosztów notarialno-sądowych związanych z pozyskiwaniem nieruchomości, wykupem nieruchomości przewidzianych pod inwestycje 45