Program Safer Internet w Polsce - raport z realizacji projektów Awareness i Hotline 2005-2006
Spis treści Safer Internet Action Plan (SIAP).......................... 2 Safe IT realizacja projektu w latach 2005-2006.............. 4 Konferencje i szkolenia.................................................. 5 Kampania społeczna Dziecko w Sieci......................................... 8 Projekt edukacyjny Sieciaki.pl............................................. 10 Imprezy edukacyjne dla dzieci i rodziców..................................... 12 Dzień Bezpiecznego Internetu.............................................. 13 Ogólnopolska Koalicja rzecz Bezpiecznego Internetu (OKBI)......................... 14 Komitet Konsultacyjny................................................. 14 Badania........................................................... 15 Współpraca międzynarodowa............................................. 17 Dyżurnet.pl realizacja projektu w latach 2005-2006.......... 18 Plany na lata 2007-2008................................ 20
Szanowni Państwo, Po dwóch latach realizacji w Polsce programu Komisji Europejskiej Safer Internet mamy przyjemność oddać w Państwa ręce raport podsumowujący nasze działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. Program Safer Internet powołany został przede wszystkim z myślą o młodych Internautach, dla których nowe media odgrywają coraz większą rolę i którzy często nie są świadomi, jakie zagrożenie może nieść ze sobą połączenie dwóch światów - wirtualnego i rzeczywistego. Ważnym elementem programu Komisji Europejskiej jest również zwalczanie nielegalnych i szkodliwych treści w Internecie. Aby jak najlepiej realizować założenia programu, Fundacja Dzieci Niczyje oraz Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, postanowiły połączyć swoje działania. NASK, jako instytucja, która doprowadziła do przyłączenia Polski do światowej sieci Internet i od początku działa na rzecz poprawy jego bezpieczeństwa oraz FDN, która od lat troszczy się o bezpieczeństwo i prawa dzieci, przyłączyły się w styczniu 2005 roku do europejskiej sieci projektów mających na celu zwiększenie społecznej świadomości w zakresie zagrożeń, jakie niosą ze sobą nowoczesne technologie komunikacyjne. Od 2005 roku działa również Hotline, powołany przez NASK pod nazwą Dyżurnet.pl, przyjmujący zgłoszenia dotyczące nielegalnych treści obecnych w Internecie. Podczas dwuletniej działalności uzyskaliśmy poparcie polskich instytucji rządowych, w tym: Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a ponadto: Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Rzecznika Praw Dziecka oraz Komendy Głównej Policji. Dzięki zaangażowaniu wielu instytucji rządowych oraz pozarządowych Konsorcjum zyskało cennego doradcę - przedstawiciele tych instytucji od początku 2006 roku brali czynny udział w pracach Komitetu Konsultacyjnego powołanego w ramach programu Safer Internet w Polsce. W latach 2005-2006 FDN i NASK pod hasłem Bezpieczny Internet zrealizowały cykl 16 konferencji wojewódzkich adresowanych do profesjonalistów pracujących z dziećmi oraz pracowników wymiaru sprawiedliwości i policji. Innym ważnym elementem programu była ogólnopolska kampania edukacyjna i medialna Dziecko w Sieci. Lata 2005-2006 to również okres aktywnej współpracy międzynarodowej. Uczestnicy programu z całej Europy dzielili się swoją wiedzą, podnosili kompetencje i korzystali wzajemnie ze swoich osiągnięć. Jednym ze wspólnie realizowanych projektów był organizowany corocznie Dzień Bezpiecznego Internetu. Od października 2006 roku Konsorcjum FDN-NASK rozpoczęło realizację kolejnej dwuletniej edycji programu Komisji Europejskiej Safer Internet. Mamy nadzieję, że podobnie jak w latach ubiegłych będziemy mogli liczyć na Państwa przychylność i pomoc. Zachęcamy serdecznie do lektury niniejszego raportu, w którym przedstawiamy najważniejsze działania realizowane w latach 2005-2006 w ramach programu Safer Internet w Polsce. Z wyrazami szacunku, Monika Sajkowska Dyrektor Fundacji Dzieci Niczyje Maciej Kozłowski Dyrektor NASK
Program Safer Internet Action Plan (SIAP) European Commission Information Society and Media Pierwsze działania przeciw nielegalnym treściom w Sieci Rada Unii Europejskiej podjęła w lipcu 1996 roku, przyjmując plan walki z rasizmem i ksenofobią. W 1997 roku Rada ds. Telekomunikacji przyjęła rezolucję w sprawie szkodliwych lub nielegalnych treści w Internecie. W styczniu 1999 roku Parlament i Rada Europejska zaakceptowały Plan działania w zakresie promocji bezpiecznego korzystania z Internetu poprzez walkę ze szkodliwymi lub nielegalnymi treściami w globalnych sieciach. Na mocy tego dokumentu uruchomiony został program Safer Internet Action Plan (SIAP), promujący bezpieczne korzystanie z Internetu oraz nowych technik telekomunikacyjnych, włączając w to nową generację telefonów komórkowych, gry on-line, czaty i komunikatory. Pierwotnie program Safer Internet przewidziany był na lata 1999-2002. W tym okresie w ramach SIAP dofinansowanych zostało 37 przedsięwzięć. Kolejna edycja programu realizowana w latach 2003-2004 pozwoliła na dofinansowanie 52 inicjatyw. Trzecia edycja Safer Internet obejmuje lata 2005-2008. Celem programu Safer Internet są kompleksowe działania na rzecz bezpieczeństwa użytkowników Internetu. W ramach programu w całej Europie powstają narodowe punkty Awareness, działające na rzecz podnoszenia świadomości Internautów w zakresie bezpiecznego i efektywnego korzystania z Sieci. Realizatorzy projektu Awareness z całej Europy zrzeszeni są w sieci INSAFE, której koordynatorem jest organizacja European Schoolnet z Brukseli. Do końca 2006 roku do INSAFE należały organizacje z 25 krajów. (www.saferinternet.org). W ramach programu Safer Internet działają również Hotline y, które przyjmują zgłoszenia o nielegalnych treściach w Internecie. Zespoły Hotline z różnych krajów zrzeszone są w stowarzyszeniu INHOPE. SIAP: www.europa.eu.int/information_society/activities/sip Program Safer Internet w Polsce 2005-2006 W Polsce program Safer Internet realizowany jest przez Konsorcjum, złożone z Fundacji Dzieci Niczyje (FDN) oraz Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK). Od stycznia 2005 roku obie organizacje pod nazwą Safe IT realizują projekt Awareness, którego koordynatorem jest FDN. W ramach projektu Safe IT realizowane są kompleksowe działania, które obejmują: Diagnozę zagrożeń związanych z nowymi mediami w Polsce; Edukację dzieci i rodziców w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu; Podnoszenie kompetencji profesjonalistów w zakresie bezpieczeństwa w Sieci; Inicjowanie działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa w Internecie; Promocję Dyżurnetu (polskiego punktu ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie). Od października 2004 roku NASK realizuje w Polsce projekt Hotline. Od stycznia 2005 roku Zespół NIFC Hotline Polska Dyżurnet.pl rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń dotyczących nielegalnych treści w Internecie. SIAP w Polsce: www.saferinternet.pl 2
Konsorcjum FDN-NASK Fundacja Dzieci Niczyje Fundacja Dzieci Niczyje jest organizacją pozarządową o charakterze non-profit, która od 1991 roku zajmuje się szeroko rozumianą pomocą dzieciom krzywdzonym, ich rodzinom i opiekunom. Fundacja prowadzi ośrodki pomocy dzieciom krzywdzonym oraz jest organizatorem wielu przedsięwzięć związanych z problematyką krzywdzenia dzieci: konferencji, szkoleń i kampanii społecznych. Od 2003 r. Fundacja Dzieci Niczyje podejmuje różne inicjatywy mające na celu zmniejszenie skali zagrożeń, których źródłem może być Internet, ukierunkowane zwłaszcza na najmłodszych Internautów. W ramach programu badawczego Fundacji w styczniu 2003 i w październiku 2004 roku zrealizowane zostały badania dotyczące bezpieczeństwa dzieci w Internecie. Od lutego 2004 roku Fundacja prowadzi ogólnopolską kampanię Dziecko w Sieci oraz serwis internetowy dla dzieci Sieciaki.pl. Działania FDN na rzecz bezpieczeństwa dzieci w Internecie realizowane są w ramach programu Akademii Bezpiecznego Internetu. Fundacja prowadzi też liczne szkolenia dla profesjonalistów, dotyczące problematyki wykorzystywania seksualnego dzieci w Internecie oraz wydaje publikacje związane z tą problematyką. Więcej informacji: www.fdn.pl Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK jest jednostką badawczo-rozwojową, działającą na rynku polskim od grudnia 1993 roku. NASK jest pionierem polskiego Internetu, a obecnie jednym z wiodących w kraju operatorów teleinformatycznych. W strukturze NASK działa zespół wysoko wykwalifikowanych specjalistów CERT Polska Computer Emergency Response Team. Do zadań zespołu należy rejestracja, obsługa i klasyfikacja zdarzeń naruszających bezpieczeństwo Sieci. Zespół włącza się w międzynarodowe inicjatywy na rzecz podwyższania bezpieczeństwa sieci i systemów IT, m. in. aktywnie współpracuje z europejską agencją ENISA (European Network and Information Security Agency). Doświadczenie i wiedza zespołu stanowią podstawę utworzenia punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie Dyżurnet.pl, który powstał również przy NASK w ramach programu Safer Internet Action Plan. NASK prowadzi krajowy rejestr nazw internetowych w domenie.pl, a także działalność naukową i badawczo-wdrożeniową w dziedzinie teleinformatyki we współpracy z Wydziałem Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Od wielu lat NASK tworzy zasoby portalu Polska.pl, który stanowi istotne zaplecze informacyjne w realizacji programu Awareness. Portal prezentuje bogate zbiory naszego dziedzictwa narodowego, a także skarby polskiej przyrody. Dla najmłodszych stworzono edukacyjny serwis Strefa Wiedzy. Więcej informacji: www.nask.pl 3
Safe IT realizacja projektu w latach 2005-2006 Szanowni Państwo, O zagrożeniach, z którymi dzieci i młodzież spotykają się w Internecie, mówi się w Polsce od niedawna. Mimo to, w stosunkowo krótkim czasie, tematyka ta została powszechnie uznana za społecznie ważną i wzbudza coraz większe zainteresowanie rodziców, nauczycieli, profesjonalistów pracujących z dziećmi oraz mediów. Minęły 2 lata odkąd Fundacja Dzieci Niczyje oraz Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa przyłączyły się do grona realizatorów europejskiego programu Safer Internet. Przystępując do programu w 2005 roku wyszliśmy z założenia, że zapewnienie najmłodszym bezpieczeństwa w Internecie możliwe jest, przede wszystkim, na drodze kompleksowych działań edukacyjnych obejmujących nie tylko dzieci, ale także ich rodziców, nauczycieli oraz pracujących z dziećmi profesjonalistów. Wszystkie działania edukacyjne prowadzone przez Konsorcjum FDN-NASK w latach 2005-2006 zaplanowane zostały w oparciu o wyniki regularnie przeprowadzanych badań dotyczących zachowań polskich dzieci w Internecie. Opracowany z myślą o najmłodszych serwis internetowy Sieciaki.pl w ciągu dwóch lat zdobył ponad 50 tysięcy użytkowników. Na sieciakowej fabule oparta została ogólnopolska kampania edukacyjna. Bardzo pozytywnym sygnałem jest widoczny wzrost zaangażowania szkół w tematykę bezpieczeństwa dzieci w Internecie, a także coraz większy wkład szkół w organizację obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu. W roku ubiegłym z tej okazji zgłoszonych zostało aż 350 lokalnych inicjatyw związanych z propagowaniem idei bezpieczeństwa w Sieci. Naszymi działaniami objęliśmy także dorosłych, odpowiedzialnych za internetową edukację dzieci. W ciągu 2 lat wspólnie z partnerami lokalnymi zorganizowaliśmy 16 konferencji wojewódzkich, adresowanych do szerokiego grona odbiorców: nauczycieli, pedagogów, pracowników wymiaru sprawiedliwości, dostawców usług internetowych i treści oraz przedstawicieli organizacji społecznych i policji. Konferencjom towarzyszyły imprezy plenerowe, które pozwoliły nam dotrzeć z treściami edukacyjnymi bezpośrednio do dzieci. Dzięki entuzjastycznemu zaangażowaniu wolontariuszy ofertę pikników edukacyjnych kontynuowaliśmy przez okres wakacyjny w ramach akcji Sieciaki na wakacjach. W ciągu ostatnich 2 lat prowadziliśmy także intensywne działania medialne, kontynuując rozpoczętą w 2004 roku ogólnopolską kampanię Dziecko w Sieci jedną z pierwszych w Polsce inicjatyw na rzecz bezpieczeństwa najmłodszych Internautów. W pierwszym etapie kampanii zwracaliśmy uwagę dorosłych na zagrożenia związane z kontaktowaniem się dzieci z obcymi w Sieci, drugi etap, prowadzony w 2006 roku, dotyczył nielegalnych treści, na które mogą się natknąć dzieci, podczas samotnego surfowania w Internecie. Jako uczestnicy europejskiego projektu przez ostatnie dwa lata przekonaliśmy się, że warto korzystać z doświadczeń innych krajów i sprawdzonych przez nich rozwiązań. Przed nami jednak jeszcze długa droga czekają nas nowe wyzwania stawiane m.in. przez coraz to większe możliwości oferowane przez telefonię komórkową oraz rosnącą popularność blogów i społeczności internetowych. Aby sprostać tym nowym wyzwaniom potrzebujemy Państwa pomocy. Dzięki dotychczasowemu zaangażowaniu nauczycieli, wolontariuszy, organizacji pozarządowych, policji oraz firm komercyjnych w ciągu minionych dwóch lat udało nam się nagłośnić problematykę bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie i z sukcesem przeprowadzić szereg akcji edukacyjnych w całym kraju. W kompleksowych działaniach na rzecz bezpieczeństwa najmłodszych niezwykle ważna była współpraca z Hotline em (Dyżurnet.pl), prowadzonym przez NASK polskim punktem do zgłaszania nielegalnych treści w Sieci. Serdecznie dziękujemy naszym dotychczasowym Partnerom za udzielone wsparcie oraz zachęcamy Państwa do aktywnego włączenia się w nasze przyszłe działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. Agnieszka Wrzesień Koordynator Projektu Projekt Awareness 4
Konferencje i szkolenia Jednym z podstawowych celów projektu Awareness w Polsce jest nagłaśnianie problematyki zagrożeń internetowych i podnoszenie kompetencji osób, które pracują z dziećmi lub zajmują się problematyką związaną z przestępczością internetową. W tym celu Konsorcjum FDN-NASK zorganizowało w latach 2005-2006 szereg konferencji i szkoleń, adresowanych m.in. do nauczycieli, wychowawców, psychologów, pracowników wymiaru sprawiedliwości oraz dostawców usług internetowych. Pod hasłem Bezpieczny Internet konsorcjum FDN-NASK zorganizowało we wszystkich miastach wojewódzkich w Polsce konferencje poświęcone problematyce bezpieczeństwa dzieci w Internecie. Konferencje objęte zostały patronatem Ministra Edukacji i Sportu, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Sprawiedliwości, Ministra Nauki i Informatyzacji, Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Rzecznika Praw Dziecka, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komendy Głównej Policji, Polskiego Komitetu ds. UNESCO oraz Polskiego Komitetu Narodowego UNICEF. Konferencje składały się z sesji plenarnych i zajęć warsztatowych. Warsztaty dotyczące edukacji w zakresie bezpieczeństwa w Sieci adresowane były do nauczycieli i pedagogów, natomiast odnoszące się do kwestii związanych ze zwalczaniem niebezpiecznych i nielegalnych treści w Internecie do pracowników wymiaru sprawiedliwości. W 16 konferencjach Bezpieczny Internet udział wzięło prawie 3 tysiące profesjonalistów z całej Polski. Dzięki współpracy organizatorów ze Stowarzyszeniem Konsumentów Polskich, konferencjom towarzyszyły również wykłady poświęcone prawom konsumenckim użytkowników Internetu. Podczas konferencji Bezpieczny Internet organizowanych w 2006 roku przedstawiciele Związku Producentów Audio Video prezentowali zagadnienia dotyczące poszanowania własności intelektualnej w Sieci. Przy okazji konferencji wojewódzkich organizatorzy, wraz z lokalnymi partnerami, zorganizowali szereg imprez edukacyjnych dla dzieci i rodziców. Główny partner cyklu konferencji: Telekomunikacja Polska SA. Konferencje Bezpieczny Internet w 2005 roku: 3 czerwca 2005 Województwo Mazowieckie Warszawa, Hotel Radisson Patronat: Prezydent m.st Warszawy 20 września 2005 Województwo Świętokrzyskie Kielce, Akademia Świętokrzyska Patronat: Prezydent Miasta Kielc Partnerzy: Stowarzyszenie Edukacja przez Internet, Centrum Wolontariatu Konferencja w Warszawie Konferencja w Łodzi Konferencja w Gdańsku 5
10 października 2005 Województwo Pomorskie Gdańsk, Dwór Artusa Patronaty: Prezydent Miasta Gdańsk, Prezydent Miasta Gdynia Partner: Eurodesk 18 października 2005 Województwo Dolnośląskie Wrocław, Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy Partnerzy: Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży SZANSA, Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej 3 listopada 2005 Województwo Kujawsko-Pomorskie Bydgoszcz, Hala Sportowo-Widowiskowa Łuczniczka Patronat: Prezydent Miasta Bydgoszczy Konferencje Bezpieczny Internet w 2006 roku: 13 stycznia 2006 Województwo Małopolskie Kraków, Akademia Pedagogiczna w Krakowie Patronaty: Prezydent Miasta Krakowa, Marszałek Województwa Małopolskiego Partner: Fundacja Turleja 17 stycznia 2006 Województwo Śląskie Katowice, Wyższa Szkoła Technik Informacyjnych w Katowicach Patronaty: Prezydent Miasta Krakowa, Marszałek Województwa Małopolskiego Partner: Fundacja Turleja 2 marca 2006 Województwo Podkarpackie Rzeszów, Wyższa Szkoła Zarządzania i Informatyki Patronaty: Prezydent Miasta Rzeszowa, Marszałek Województwa Podkarpackiego Partner: Fundacja Turleja 30 marca 2006 Województwo Zachodniopomorskie Szczecin, Uniwersytet Szczeciński Patronaty: Prezydent Miasta Szczecina, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Partner: Fundacja Turleja 24 kwietnia 2006 Województwo Lubelskie Lublin, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji Partnerzy: Kuratorium Oświaty w Lublinie, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Specjalistyczna Poradnia Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin im. W. Fijałkowskiego, Doradcy metodyczni dla nauczycieli Miasta Lublina, Szkoła Podstawowa nr 21 im. Królowej Jadwigi 23 maja 2006 Województwo Łódzkie Łódź, Urząd M.st. Łodzi Patronaty: Prezydent Miasta Łodzi, Marszałek Województwa Łódzkiego Partner: Regionalne Centrum Polityki Społecznej 6
12 czerwca 2006 Województwo Opolskie Opole, Wyższe Seminarium Duchowne Patronaty: Prezydent Miasta Opola, Marszałek Województwa Opolskiego, Opolski Kurator Oświaty Partnerzy: Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Opolu, Wyższe Seminarium Duchowne, Publiczne Gimnazjum nr 4 w Opolu 29 września 2006 Województwo Podlaskie Białystok, Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku Patronaty: Prezydent Miasta Białegostoku, Wojewoda Podlaski Partner: Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku 27 października 2006 Województwo Wielkopolskie Poznań, Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu Patronaty: Prezydent Miasta Poznania, Wojewoda Wielkopolski Partner: Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Poznaniu 15 listopada 2006 Województwo Warmińsko-Mazurskie Olsztyn, Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie Patronaty: Prezydent Miasta Olsztyna, Wojewoda Warmińsko-Mazurski Partner: Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie 5 grudnia 2006 Województwo Lubuskie Gorzów Wielkopolski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wlkp. Patronat: Wojewoda Lubuski Partner: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp. Ponadto, realizatorzy projektu Awareness w Polsce prezentowali projekt i prowadzili zajęcia dotyczące bezpieczeństwa dzieci w Internecie podczas wielu szkoleń oraz konferencji, m.in.: Dziecko Krzywdzone warsztaty dla policjantów Legionowo, cyklicznie prowadzone szkolenia 2005-2006 Problem wykorzystywania seksualnego dzieci w Internecie - zajęcia dla studentów prawa Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, 23 maja 2005 Zwalczanie pornografii dziecięcej w Internecie szkolenie dla policjantów Szczytno, Wyższa Szkoła Policji, 8 lutego 2006 Konferencja Opiekunów Szkolnych Pracowni Internetowych Mrozy, 19-21 maja 2006 Ogólnopolska konferencja Pomoc dzieciom ofiarom przestępstw Warszawa, 24-25 października 2005, 27-28 listopada 2006 X Konferencja z cyklu SECURE propagująca wiedzę na temat bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, Warszawa, 17-18 października 2006 Druga Ogólnopolska Konferencja Naukowa Społeczne aspekty Internetu Warszawa, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, 8-10 grudnia 2006 Materiały dla uczestników konferencji Bezpieczny Internet 7
Kampania społeczna Dziecko w Sieci Kampania społeczna Dziecko w Sieci zainicjowana została w lutym 2004 roku przez Fundację Dzieci Niczyje. Podstawowym jej celem było zwrócenie uwagi dorosłych i dzieci na zagrożenia związane z obecnością pedofilów w Sieci oraz edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu. Część medialną kampanii zrealizowano pod hasłem Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie. W latach 2005-2006 kampania realizowana była w ramach projektu Safe IT. Głównym partnerem działań realizowanych w toku kampanii była Fundacja Grupy TP. Patronat nad Kampanią objął Minister Edukacji Narodowej i Sportu. W roku 2005 kampania koncentrowała się na działaniach edukacyjnych realizowanych w całej Polsce przez nauczycieli i wolontariuszy wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjalistów oraz ich rodziców. Na potrzeby kampanii przygotowane zostały scenariusze zajęć dotyczące bezpieczeństwa w Internecie. Ich treść nawiązywała do fabuły edukacyjnego projektu internetowego dla dzieci www.sieciaki.pl Scenariusze wraz z szerokim opisem dotyczącym problematyki bezpieczeństwa dzieci w Internecie i wskazówkami dotyczącymi realizacji zajęć zostały wydane w formie podręcznika we wrześniu 2005. Od tego czasu nauczyciele mogli je zamawiać na stronie kampanii www.dzieckowsieci.pl. Scenariusze zajeć edukacyjnych Do końca 2006 roku organizatorzy rozdystrybuowali ponad 4 260 scenariuszy zajęć edukacyjnych. Ich elektroniczna wersja jest dostępna również w formacie PDF na stronie www.dzieckowsieci.pl. Do końca 2006 roku organizatorom kampanii Dziecko w Sieci zgłoszono realizację zajęć edukacyjnych wśród ponad 70 tysięcy uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz blisko 17 tysięcy rodziców. W ramach kampanii wydrukowane zostały również wysokonakładowe materiały edukacyjne dla dzieci i rodziców. Otrzymywali je wszyscy uczestnicy zajęć oraz uczestnicy imprez edukacyjnych. Ulotka dla dzieci Laptop Nakład: 70 tys. Plakat Dziecko w Sieci Nakład: 800 sztuk Seria naklejek Sieciaki.pl Nakład: 200 tys. Plakat Poznaj bezpieczny Internet Nakład: 5 tys. 8 Seria naklejek Sieciakowe zasady Nakład: 40 tys. Ulotka 10 rad dla rodziców Nakład: 120 tys.
Dzięki wsparciu kampanii przez muzyków hip-hopowych w 2005 roku powstały dwa utwory muzyczne promujące zasady bezpiecznego korzystania z Internetu: Sieciaki (Numer RAZ, DJ Zero) oraz Lubicie Internet? (Arty, S.A.J.A., Kolso), które emitowane były w kilkunastu lokalnych i ogólnopolskich rozgłośniach radiowych. W sierpniu i wrześniu 2005 roku teledysk do utworu Sieciaki emitowany był w stacjach telewizyjnych: TVP1, TVP3, Jetix oraz Jetix Play. W wrześniu 2006 roku pod hasłem Internet to okno na świat. Cały świat ruszył II etap kampanii medialnej Dziecko w Sieci, którego celem było zwrócenie uwagi dorosłych na niebezpieczne treści, na jakie mogą natrafić ich dzieci podczas samotnego korzystania z Internetu (pornografia, sceny drastyczne, ksenofobia, rasizm). Kampania przygotowana została we współpracy z agencją McCann Erickson. Obok przekazów dla dorosłych, dostępu dzieci do niebezpiecznych treści w Internecie, w ramach kampanii przygotowane zostały również reklamy dla najmłodszych. Hasło Na niebezpieczne pytania udzielaj bezpiecznych odpowiedzi przypominać im miało o zasadach bezpieczeństwa w kontaktach on-line. Inauguracja kampanii konferencja prasowa w warszawskim klubie On-Off Konferencja prasowa poświęcona kampanii medialnej i premierowy pokaz reklam odbył się 26 września 2006 r. w warszawskim klubie On-Off. Reklamy prasowe W ramach kampanii przygotowane zostały trzy spoty telewizyjne, dwa spoty radiowe, reklama prasowa (3 projekty) oraz reklama zewnętrzna (citylight). Do akcji włączyło się 8 stacji telewizyjnych (w tym wszystkie kanały telewizji publicznej, 22 rozgłośnie radiowe, 16 dzienników i magazynów. Reklama zewnętrzna prezentowana była w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Toruniu. Jeden ze spotów radiowych, przestrzegający przed treściami rasistowskimi publikowanymi w Internecie, otrzymał prestiżowe wyróżnienie w kategorii reklama społeczna, podczas festiwalu reklamy Złote Orły. Reklamy prezentowane były w mediach do końca 2006 roku. Klatki ze spotu Wojna Klatki ze spotu Prostytutka Klatki ze spotu dla dzieci 9
Projekt edukacyjny dla dzieci Sieciaki.pl to projekt edukacyjny prowadzony od lutego 2005 przez Fundację Dzieci Niczyje. Podstawowymi elementami projektu jest serwis internetowy wraz z aplikacją pulpitową, którą zarejestrowani użytkownicy strony www.sieciaki.pl instalują na swoim komputerze. W ramach projektu organizowane są również spotkania z dziećmi, imprezy plenerowe, koncerty, zajęcia edukacyjne. Przygotowywane są filmy, piosenki i materiały multimedialne. Projekt Sieciaki.pl ma na celu przede wszystkim: edukację dzieci w zakresie bezpieczeństwa w Internecie, edukację w zakresie posługiwania się Internetem, promocję bezpiecznych zastosowań Sieci, certyfikowanie i promocję bezpiecznych stron i serwisów internetowych. Serwis Sieciaki.pl Projekt Sieciaki.pl powstał z myślą o 9-15-latkach, ale rejestrują się w nim również młodsze dzieci i starsza młodzież. Fabuła projektu opiera się na postaciach Sieciaków, czyli dzieci znających zasady bezpiecznego korzystania z Sieci i zwalczających w niej zło, którego uosobieniem są czarne stworki - Sieciuchy. Podstawowym zadaniem wyposażonych w specjalne zdolności Sieciaków jest propagowanie wiedzy na temat bezpiecznego, efektywnego i konstruktywnego korzystania z Internetu. Atrakcyjne dla dzieci postaci mają zachęcić uczestników programu do zostania Sieciakiem. Dzieci pomagają NetRobiemu robotowi stworzonemu do walki z Sieciuchami. Robot przesyła dzieciom komunikaty, zamieszcza zadania i sprawuje opiekę nad zespołem Sieciaków oraz nad wszystkimi dziećmi, które chcą nimi zostać. Robot ma możliwość komunikowania się z Sieciakami, dzięki czemu pomaga bohaterom projektu w ich walce z internetowym złem, a wszystkim użytkownikom serwisu Sieciaki.pl przekazuje rady i zadania związane z bezpiecznym korzystaniem z Sieci. Do końca 2006 roku w internetowym serwisie www.sieciaki.pl zarejestrowało się 50 142 dzieci. Witryna odwiedzona została ponad 4 mln razy. Administratorzy serwisu wysłali do dzieci 755 wiadomości i 112 porad. Zorganizowano 76 konkursów. W latach 2005-2006 serwis Sieciaki.pl udzielał patronatu konkursom i imprezom dziecięcym, m.in.: 8 festiwal Mały Jaś, Yach Film 2005, Ogólnopolski konkurs Telekomunikacji Polskiej OK Internet, Konkurs plastyczny Akademia Jetix 2005, 9 festiwal Mały Jaś, Yach Film 2006, 37 Międzynarodowy Konkurs Plastyczny Pentel. Na potrzeby projektu w 2006 roku przygotowane zostały trzy odcinki kreskówki pt.: Sieciaki oraz utwory muzyczne Sieciaki na wakacjach (Mamma Selita) oraz Ruszamy w misję (W dobrym Świecie). Filmy i piosenki emitowane były w mediach oraz podczas imprez edukacyjnych dla dzieci. Kadry z kreskówki Sieciaki Główny Partner Partnerzy: Cartoon Networks, Cyber Mycha, Gemius S.A., IM Partner, Jetix, Komputerowa Gratka, Kumpel, NASK, Victor Junior 10
Od lipca do sierpnia 2006 w ramach projektu Sieciaki.pl zrealizowana została kampania edukacyjna Sieciaki na Wakacjach, w ramach której grupa pracowników i wolontariuszy Fundacji Dzieci Niczyje przeprowadziła serię 17 pikników edukacyjnych w popularnych miejscowościach wypoczynkowych nad morzem na Mazurach oraz w górach. Głównym Partnerem kampanii była Fundacja Grupy TP. Inauguracja akcji odbyła się na Polu Mokotowskim w Warszawie. W imprezach Sieciaki na Wakacjach udział wzięło ponad 5 tysięcy dzieci. Kampania Sieciaki na Wakacjach zakończyła się wystawą fotografii z pikników, którą można było oglądać w warszawskiej Galerii Jabłkowskich od 20 sierpnia do końca września 2006 r. 30 czerwca 2006, Warszawa 4 lipca 2006, Władysławowo 9 sierpnia 2006, Karpacz 26 lipca 2006, Giżycko 7 lipca 2006, Ustka 4 lipca 2006, Władysławowo 5 lipca 2006, Jastrzębia Góra 11
Imprezy edukacyjne dla dzieci i rodziców Imprezy edukacyjne, organizowane w ramach projektu, dają organizatorom możliwość bezpośredniego dotarcia z treściami dotyczącymi bezpieczeństwa w Sieci do dzieci i młodzieży. Ich uczestnicy biorą udział w konkursach i zabawach dotyczących Internetu oraz prezentacjach na temat bezpieczeństwa w Sieci, korzystają z kawiarenki internetowej, otrzymują materiały edukacyjne i nagrody ufundowane przez sponsorów. Imprezy takie towarzyszyły konferencjom Bezpieczny Internet. Konsorcjum FDN-NASK przyjmowało również zaproszenia do uczestnictwa w dużych imprezach plenerowych dla dzieci. Były to m.in.: Piknik Internatów, Warszawa, Park Agrykola, 4 czerwca 2005 Lato w mieście, Warszawa, Pole Mokotowskie, 30 czerwca 2005 Internetowe pożegnanie lata, Integracyjny Ogród Zabaw i Sportu w Sochaczewie, 27 sierpnia 2005 Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS, Warszawa, Pole Mokotowskie, 3 czerwca 2006 Piknik Rodzinny Bądź Bezpieczny w Mieście, Urząd m.st Warszawy, Komenda Stołeczna Policji, Warszawa, 9-10 września 2006 24 września 2006 roku konsorcjum FDN-NASK, we współpracy z Urzędem Dzielnicy Warszawa Praga Południe i lokalnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, zorganizowało w warszawskim Parku Skaryszewskim rodzinny piknik internetowy Sieciaki na Pradze. W imprezie udział wzięło ponad 1500 osób. Na scenie przez cały dzień występowały zespoły muzyczne, organizowane Plakat edukacyjny były konkursy i zabawy, dotyczące bezpieczeństwa w Sieci. Inauguracja kampanii Sieciaki na Pradze 12 Piknik zainaugurował kampanię edukacyjną Sieciaki na Pradze, w ramach której wszyscy uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych warszawskiej dzielnicy Praga Południe uczestniczą w zajęciach dotyczących bezpieczeństwa w Sieci (programem objętych zostało ponad 12 tys. dzieci)
Dzień Bezpiecznego Internetu Od 2004 roku z inicjatywy Komisji Europejskiej w lutym obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu (Safer Internet Day). Inicjatywa ta ma na celu zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego korzystania przez dzieci i młodzież z zasobów internetowych. Organizacja DBI jest jednym z zadań narodowych realizatorów programu Safer Internet. W dniu 8 lutego 2005 roku po raz pierwszy Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzony był również w Polsce. Z tej okazji pod adresem www.dbi.pl opublikowany został serwis internetowy, w którym zaprezentowana została idea DBI oraz sposoby włączenia się w jego obchody. Organizatorzy zachęcali w nim m.in. lokalne organizacje społeczne, szkoły, domy kultury, władze lokalne, właścicieli kawiarni internetowych do realizacji przedsięwzięć na rzecz bezpieczeństwa w Sieci. W serwisie udostępniono również materiały pomocnicze dla lokalnych organizatorów Dnia Bezpiecznego Internetu. Promocji strony obok komunikatów w tradycyjnych mediach towarzyszyła intensywna kampania w Internecie (pop-up kampanijny zanotował ponad 3 miliony wyświetleń). Z okazji DBI 2005 Fundacja Dzieci Niczyje wraz z NASK przygotowały konferencję poświęconą bezpieczeństwu najmłodszych w Sieci. Liczne relacje medialne z konferencji przyczyniły się do powodzenia inicjatywy. W ramach DBI 2005 w całej Polsce zrealizowano ponad 200 inicjatyw lokalnych. Przy okazji obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu 2005 ogłoszony został europejski konkurs na opowiadanie o bezpieczeństwie w Sieci. Główną nagrodą w każdym z krajów biorących udział w konkursie był wyjazd jednego z finalistów wraz z opiekunem do Paryża i wycieczka do Disneylandu. Spośród 185 nadesłanych prac jury w Polsce wyłoniło 6 finalistów, którzy uczestniczyli w uroczystości rozdania nagród, zorganizowanej 25 października 2005 w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki, podczas ogólnopolskiej konferencji poświęconej problematyce praw dzieci. Główną nagrodę wygrała Ania Pieśnin (11 lat) za pracę Moja podróż. Ania wraz z tatą uczestniczyła w oficjalnym rozstrzygnięciu konkursu w Paryżu (8-11 grudnia 2005 r.). W 2006 roku Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzony był 7 lutego. Od początku roku informacje o DBI 2006 publikowane były w serwisie www.dbi.pl. Podobnie jak rok wcześniej, w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie zorganizowana została konferencja dla mediów i partnerów programu Safer Internet w Polsce, podczas której zaprezentowane zostały osiągnięcia projektu i plany na rok 2006. Gośćmi specjalnymi konferencji byli Terry Jones i Paul Griffiths z National Crime Squad UK. Specjaliści brytyjscy zaprezentowali uczestnikom konferencji system przeciwdziałania pedofilii w Sieci w Wielkiej Brytanii, a dzień później przeprowadzili w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie szkolenie dla 60 policjantów z komend wojewódzkich z terenu całej Polski. W ramach DBI 2006 promowano ideę lokalnych działań na rzecz bezpieczeństwa w Sieci. Inicjatywy takie realizowane były od początku stycznia do końca lutego 2006. Szczegółowe opisy tych działań zamieszczane były w serwisie internetowym Dnia Bezpiecznego Internetu. W ramach DBI 2006 w całej Polsce zrealizowano blisko 400 inicjatyw lokalnych. Partnerzy DBI 2005-2006: Konferencja DBI 8 lutego 2005 Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Ambasada Brytyjska Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Gemius S.A. Polski Portal Edukacyjny Interklasa Rzecznik Ochrony Praw Dziecka Stowarzyszenie Konsumentów Polskich Telekomunikacja Polska Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i inni. Konferencja DBI 7 lutego 2006, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Paul Griffiths z National Crime Squad UK, Konferencja DBI 7 lutego 2006 13
Ogólnopolska Koalicja na rzecz Bezpiecznego Internetu (OKBI) Główne cele Koalicji to: Ogólnopolska Koalicja na rzecz Bezpiecznego Internetu jest platformą współpracy instytucji rządowych, pozarządowych, szkół i innych placówek oświatowych oraz firm komercyjnych na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. Powstanie OKBI ogłoszone zostało podczas obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu 7 lutego 2006 roku. Podniesienie świadomości społecznej na temat zagrożeń w Internecie; Wymiana doświadczeń w zakresie działań na rzecz bezpieczeństwa w Internecie; Nagłaśnianie problemów związanych z zagrożeniami internetowymi; Współpraca przy realizacji inicjatyw mających na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa Internautów; Dystrybucja informacji o działaniach podejmowanych w Polsce i Europie w ramach programu Safer Internet. Informacje dotyczące OKBI oraz formularz zgłoszeniowy znajdują się na stronie www.saferinternet.pl. Członkowie OKBI mają możliwość promowania swoich inicjatyw na rzecz bezpieczeństwa w Sieci, są zapraszani na konferencje i szkolenia specjalistyczne organizowane w ramach projektu, otrzymują comiesięczny biuletyn informacyjny oraz mają dostęp do forum dyskusyjnego. Do końca 2006 roku Koalicja liczyła 127 członków; w zdecydowanej większości były to szkoły, ale również przedstawiciele mediów i firm komercyjnych. Komitet Konsultacyjny Komitet Konsultacyjny został powołany w styczniu 2006 roku jako ciało doradcze, wspierające realizację programu Safer Internet w Polsce. Do zadań Komitetu należy pomoc w planowaniu działań na rzecz bezpieczeństwa w Internecie, ocena realizacji projektów Awareness i Hotline, oraz pomoc w optymalizacji działań. Ponadto członkowie Komitetu aktywnie uczestniczą w wybranych elementach obu projektów. W roku 2006 odbyły się 4 posiedzenia Komitetu Konsultacyjnego. Oprócz realizatorów programu Safer Internet, czyli Fundacji Dzieci Niczyje i NASKu, w pracach Komitetu brali udział przedstawiciele następujących instytucji i organizacji: Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Komendy Głównej Policji, Komendy Stołecznej Policji, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Nauki i Informatyzacji, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Rzecznika Praw Dziecka, Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Związku Producentów Audio-Video. 14
Badania W ramach programu Safer Internet w Polsce Fundacja Dzieci Niczyje wraz z agencją Gemius S.A. dwukrotnie przeprowadziły badania dotyczące zachowań dzieci w Internecie. Respondentami badań prowadzonych online były dzieci w wieku 12-17 lat. Część pytań badawczych adresowana była również do rodziców młodych Internautów. Wyniki badań posłużyły m.in. do planowania programów edukacyjnych i kampanii medialnych oraz dały możliwość ewaluacji prowadzonych projektów. Pierwsze badania przeprowadzone zostały styczniu 2006 roku i dotyczyły ryzykownych zachowań dzieci w Internecie, ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów online i spotkań z osobami poznanymi w Sieci (N=1779 dzieci, N=687 rodziców). Badania wykazały m.in., że zdecydowana większość młodych Internautów otrzymuje propozycje spotkań od osób poznanych w Sieci (68%) i często z nich korzysta (44,6%) nie przestrzegając podstawowych zasad bezpieczeństwa. Badania pokazały również, że blisko 30% rodziców nie potrafi wskazać na jakiekolwiek zagrożenia dla dzieci w Internecie! 26% 20% 32% 16% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 56% 19% 17% 8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyniki tego badania posłużyły m.in. do weryfikacji założeń edukacyjnej części kampanii Dziecko w Sieci i zwrócenia większej uwagi na kwestie bezpieczeństwa w przypadku spotkań dzieci z internetowymi znajomymi. 15
Drugi projekt badawczy przeprowadzony we wrześniu 2006 roku poświęcony został problemowi niebezpiecznych treści w Sieci (N=2559 dzieci). Badania pokazały bardzo częste kontakty młodych Internautów z pornografią i erotyką oraz brutalnymi treściami w Internecie. Zdecydowana większość respondentów deklarowała, że były to kontakty przypadkowe. 100% 20% 8% 5% 80% 37% 7% 16% 60% 11% 24% 40% 23% 66% 39% 20% 18% 0% 11% 9% 6% Temat badań nawiązywał do problematyki podejmowanej w toku II etapu kampanii medialnej Dziecko w Sieci, prowadzonej pod hasłem Internet to okno na świat. Cały świat. Wyniki badań zaprezentowane zostały po raz pierwszy podczas konferencji prasowej inaugurującej kampanię. 16
Współpraca międzynarodowa W ramach programu Safer Internet FDN i NASK aktywnie współpracują z wieloma organizacjami realizującymi podobne projekty w innych krajach europejskich. Narodowi realizatorzy projektu Awareness z całej Europy zrzeszeni są w sieci INSAFE, której koordynatorem jest organizacja European Schoolnet z Brukseli. Do końca 2006 roku do sieci INSAFE należały organizacje z 25 krajów. W latach 2005-2006 członkowie Konsorcjum FDN-NASK uczestniczyli w szeregu szkoleń, podczas których dzielili się doświadczeniami i korzystali z osiągnięć i wiedzy organizacji z innych państw. W czerwcu 2005 roku przy okazji I wojewódzkiej konferencji Bezpieczny Internet w Warszawie odbyło się szkolenie dla przedstawicieli wszystkich organizacji zrzeszonych w INSAFE. Część ekspertów zagranicznych prowadziła zajęcia dla uczestników konferencji Bezpieczny Internet. Polski projekt był wielokrotnie prezentowany podczas wielu międzynarodowych konferencji i spotkań, m.in.: How to organize social campaign on the prevention of child abuse - seminar for professionals from Eastern Europe Warszawa, 6 marca 2005 Seminar Working Group for Cooperation on Children at Risk (WGCC) in the Baltic Sea States Warszawa, 17 marca 2005 X ISPCAN European Regional Conference on Child Abuse and Neglect Berlin, Niemcy, 11 września 2005 Protecting children on-line an EU and Virtual Global Taskforce conference Belfast, Wielka Brytania, 16-17 listopada 2005 The International Forum Baltic IT&T 2005: ebaltics Ryga, Łotwa, 6-9 kwietnia 2006 European Commission Info Day Tallin, Estonia, 12 maja 2006 EC Safer Internet Forum Luksemburg, 22 czerwca 2006 LMK MedienColloquium 2006 Mainz, Niemcy, 29 czerwca 2006 XV ISPCAN International Congress on Child Abuse and Neglect York, Wielka Brytania, 3-6 września 2006 Child Pornography Focus Group: Slovenia, Croatia, Czech Republic, Slovakia Ljubljana, Słowenia, 20-21 września 2006 Pan-European Forum on Human Rights in the Information Society: Empowering children and young people Erewań, Armenia, 5-6 października 2006 LMK MedienColloquium, Mainz, Niemcy, czerwiec 2006 Szkolenie dla uczestnikow projektu Awareness, Amsterdam, marzec 2006 Polski Awarenode współpracuje także z organizacjami z krajów Europy Środkowo-wschodniej, które dopiero rozpoczynają działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. Badania autorstwa Fundacji Dzieci Niczyje przeprowadzone zostały w Bułgarii i Czechach. W 2006 roku w Bułgarii z powodzeniem została przeprowadzona kampania medialna Dziecko w Sieci. Plakaty z kampanii Dziecko w Sieci w Bulgarii 17
Dyżurnet.pl realizacja projektu w latach 2005-2006 W ostatnich latach w ogromnym tempie wzrosła popularność Internetu. Korzystanie z Sieci stało się nieodłącznym elementem pracy i życia codziennego. Niestety za tym imponującym rozwojem często nie nadążają mechanizmy kontroli oraz świadomość istniejących zagrożeń. Wśród najpoważniejszych z nich należy wymienić nie tylko niebezpieczeństwa technologiczne, ale przede wszystkim niebezpieczne treści, na które coraz łatwiej można natrafić korzystając z Sieci. Coraz większym problemem jest niekontrolowany dostęp dzieci do tego typu materiałów. Z najnowszych badań prowadzonych w ramach programu Safer Internet w Polsce wynika, że zdecydowana większość dzieci, często wbrew swojej woli, trafia w Internecie na pornografię oraz brutalne sceny przemocy. Globalnym problemem, aktualnym również w naszym kraju jest też ciągły rozwój rynku pornografii dziecięcej. Zespół Dyżurnet.pl od stycznia 2005 roku i jest ważnym elementem narodowego i europejskiego systemu bezpieczeństwa w Sieci. Współpracujemy z policją, krajowymi instytucjami rządowymi i pozarządowymi oraz instytucjami zagranicznymi i międzynarodowymi. Dzięki tym kontaktom oraz promocji naszej działalności otrzymujemy coraz więcej zgłoszeń nielegalnych treści od Internautów, dzięki czemu możemy podejmować coraz skuteczniejsze działania na rzecz bezpieczeństwa w Sieci. Marek Dudek Koordynator Projektu Dyżurnet.pl Dyżurnet.pl jest polskim punktem kontaktowym ds. zwalczania nielegalnych i szkodliwych treści w Internecie. Hotline powstał w ramach europejskiego programu Safer Internet. Działa w strukturze Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej od końca 2004 roku i był pierwszym tego typu zespołem w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Od lutego 2006 jest również członkiem organizacji INHOPE, zrzeszającej wszystkie światowe punkty Hotline. Dyżurnet.pl podejmuje działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa użytkowników Internetu. Współpracuje z polskim wymiarem sprawiedliwości oraz podobnymi zespołami w Europie i na świecie. Jego zadaniem nie jest wyszukiwanie nielegalnych treści, lecz przyjmowanie zgłoszeń od Internautów. Zespół reaguje na sygnały o wykorzystywaniu Internetu do celów niezgodnych z prawem (pornografia dziecięca, pedofilia, treści rasistowskie i ksenofobiczne). W latach 2005-2006 zespół Dyżurnet.pl przyjął 3692 zgłoszeń, z czego 1049 zakwalifikował do dalszej procedury. 810 zgłoszeń dotyczyło pornografii dziecięcej, 68 rasizmu i ksenofobii a pozostałych 169 zgłoszeń dotyczyło głównie twardej pornografii, erotyki dziecięcej, narkotyków, przemocy wobec dzieci, treści promujących pedofilię. Do policji przekazano 501 incydentów, 486 przesłano do innych Hotline ów. Część spraw udało się rozwiązać w kontakcie z dostawcami treści i usług internetowych. 18
W ciągu dwóch lat działalności zespół prowadził szereg szkoleń, podczas których spotykał się z policją, przedstawicielami prokuratury i wymiaru sprawiedliwości w celu wypracowania skutecznych zasad współpracy i procedury postępowania ze zgłoszeniami dotyczącymi nielegalnych treści w Internecie. Część szkoleń prowadzonych przez pracowników polskiego Hotline u odbyła się w ramach wojewódzkich konferencji Bezpieczny Internet realizowanych przez Fundację Dzieci Niczyje i NASK w całym kraju. Pracownicy projektu Dyżurnet.pl prowadzili też zajęcia w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie. Łącznie w latach 2005-2006 pracownicy Dyżurnet.pl przeszkolili ponad 1000 profesjonalistów z całej Polski. Pracownicy polskiego Hotline u brali również udział jako eksperci w wielu konferencjach o tematyce społecznej, m.in. w: Konferencji Opiekunów Szkolnych Pracowni Internetowych w Mrozach (19-21.05.2006r.) III Ogólnopolskiej Konferencji Pomoc Dzieciom ofiarom przestępstw (27-28.11.2006r.) Spotkaniu w Centrum Służby Rodzinie (27-29.11.2006r.) w Łodzi. W latach 2005-2006 zespół odbył 11 spotkań z krajowymi dostawcami treści oraz usług internetowych oraz brał udział w szeregu międzynarodowych szkoleń organizowanych przez Stowarzyszenie INHOPE (Helsinki, Dublin, Ateny, Warszawa). 19
Plany na lata 2007-2008 W latach 2007 2008 Konsorcjum FDN-NASK pod nazwą Saferinternet.pl realizuje koleją edycję programu Komisji Europejskiej Safer Internet. Wśród planowanych działań znajdą się m.in.: Międzynarodowe konferencje Bezpieczny Internet Konsorcjum FDN-NASK we współpracy z zagranicznymi partnerami zorganizuje 2 międzynarodowe konferencje, poświęcone szerokiemu spektrum zagadnień związanych z bezpieczeństwem dzieci w Internecie. Do udziału w konferencjach zaproszeni zostaną m.in. nauczyciele, pedagodzy, pracownicy socjalni, przedstawiciele policji i instytucji wymiaru sprawiedliwości. Dzień Bezpiecznego Internetu W latach 2007 i 2008 po raz kolejny zorganizowane zostaną ogólnopolskie obchody DBI. Kampania edukacyjna Kontynuowane będą działania edukacyjne adresowane do dzieci, młodzieży, nauczycieli i rodziców. Przygotowane zostaną moduły e-learningowe dotyczące bezpieczeństwa w Internecie oraz kampania społeczna adresowana do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Badania Konsorcjum FDN-NASK kontynuować będzie badania dotyczące zachowań dzieci i młodzieży w Internecie. Ponadto przeprowadzone zostaną ogólnopolskie badania poziomu bezpieczeństwa kawiarenek internetowych oraz testy programów filtrujących. Hotline Powołany w ramach NASK zespół Dyżurnet.pl kontynuował będzie działania na rzecz zwalczania nielegalnych treści w Internecie. W celu promocji Hotline u przeprowadzona zostanie kampania medialna. Helpline Pod nazwą Helpline.org.pl Fundacja Dzieci Niczyje świadczyć będzie porady dotyczące niepokojących zjawisk w Internecie dla dzieci, rodziców i profesjonalistów. Sieciaki.pl Fundacja Dzieci Niczyje kontynuować będzie projekt Sieciaki.pl poświęcony edukacji dzieci i młodzieży w zakresie bezpieczeństwa w Internecie. Planowany jest rozwój serwisu internetowego www.sieciaki.pl, kolejne edycje kampanii Sieciaki na wakacjach oraz inne działania edukacyjne i medialne. 20
Kontakt Projekt Awareness Agnieszka Wrzesień Koordynator Projektu awrzesien@fdn.pl Anna Rywczyńska Kierownik Projektu w NASK anna.rywczynska@nask.pl Hotline Dyżurnet.pl Marek Dudek Kierownik Projektu marek.dudek@nask.pl Katarzyna Fenik Koordynator projektu Helpline.org.pl kfenik@fdn.pl Agnieszka Ficak Webmaster agnieszka.ficak@nask.pl Monika Konopka Specjalista ds. Projektów Unijnych monika.konopka@nask.pl Karol Kurowski Koordynator Serwisów Internetowych karol.kurowski@nask.pl Anna Maj Specjalista ds. Public Relation anna.maj@nask.pl Małgorzata Piasecka Redaktor serwisu Sieciaki.pl mpiasecka@fdn.pl Julia Pietkiewicz Koordynator kampanii edukacyjnej jpietkiewicz@fdn.pl Andrzej Piękoś Asystent programowy apiekos@fdn.pl Alicja Puchała Konsultant Helpline.org.pl apuchala@fdn.pl Piotr Sajkowski Koordynator ds. eventów psajkowski@fdn.pl Marcin Sołodki Koordynator projektu Sieciaki.pl msolodki@fdn.pl Łukasz Wojtasik Koordynator kampanii Dziecko w Sieci lwojtasik@fdn.pl www.saferinternet.pl