ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU JUBILEUSZOWEGO IWANOW - 82 2015 SAMOMATY W 2 POSUNIĘCIACHI Sędzia: Eugeniusz IWANOW, sędzia międzynarodowy FIDE Wpłynęło 50 zadań od 24 autorów z 9 państw: Bułgarii, Macedonii, Niemiec, Polski, Rosji, Serbii, Słowacji, Ukrainy i Węgier. Ta frekwencja i poziom najlepszych problemów jest dowodem tego, że zainteresowanie samomatami w 2 posunięciach nie zmalało i można komponować interesujące i oryginalne problemy, Po wnikliwym przeanalizowaniu wszystkich. otrzymanych kompozycji z ostatecznej oceny wykluczyłem następujące: nr 15 - fatalnie skonstruowane, pierwszym posunięciem w złudnym rozwiązaniu jest unicestwiany czarny skoczek, a w rozwiązaniu wstęp zabiera 2 wolne pola; nr 30 antycypowane v. Aneks nr 1; nr.32 - antycypowane v. Aneks nr 2; nr 33- antycypowane v. Aneks nr 3; nr 34 - niezbyt oryginalne v. Aneks nr 4; nr 35 jak nr 30; nr 39 - Ga4 został dorobiony; nr 43 jest to regularna #2: po zdjęciu z szachownicy 6 figur i 1 pionka czarnych oraz białej wieży mamy problem, w którym wstęp i gra wariantowa pozostają bez zmian (v. Aneks nr 5); nr 47- samoplagiat opublikowane na stronie internetowej Super Problem 2013 r. t.t.102. Po odrzuceniu zadań słabszych i wersji tego samego pomysłu wybrałem 18 kompozycji, którym przyznałem następujące nagrody i wyróżnienia: I nagroda Wasyl DIACZUK (Ukraina) II/III nagroda II/III nagroda Marjan KOVAČEVIĆ (Serbia) s#2 (8+16) s#2 (5+12) s#2 (11+13) I nagroda nr 37 Wasyl DIACZUK (Ukraina) Bardzo interesujący i godny uwagi samomat. W czterech fazach, które tworzą integralną całość autor przedstawia współczesny temat z regularnych dwuchodówek, który nosi nazwę kombinacji Burmistrowa. Polega ona na zdwojeniu tematu le Granda. Pomysł ten został zrealizowany dzięki połączeniu elementów z le Granda z tematem Mäkihovi. Konstrukcja bardzo prosta. oparta o gry dualowe oraz układ białych tematowych figur pozwalających na ich wiązanie przez czarną wieżę. Prócz wymienionych tematów mamy jednowariantowego Zagorujkę. Jedyną. skazą. w tym zadaniu jest p.g7, który zapobiega ubocznym rozwiązaniom. 1...Wa5 a 2.H:e2+/H:c3+/Gc4+ A/B/C K:e2/K:c3/K:c4# 1.Gf7? ~ 2.H:e2+/H:c3+ A/B K:e2/K:c3# 1...Wa5 a 2.Gc4+ C K:c4# 1...e1H 2.He4+ H:e4# 1...e1W! 1.Hh2? ~ 2.Gc4+ C K:c4# 1...Wa5 a 2.H:e2+ A K:e2# 1...W:b6! 1.Hf6! ~ 2.Gc4+ C K:c4# 1...Wa5 a 2.H:c3+ B K:c3# II/III nagroda ex aequo nr 9 Dwufazowa realizacja tematu częstochowskiego w formie reciprok, tj. ze wzajemnym przestawieniem otwierania linii białych i czarnych w złudzie oraz rozwiązaniu. Jest to pierwsza tego typu realizacja wspomnianego tematu. Po 1...e:d4 gry wymuszające mata trzykrotnie zmieniają się, czyli temat Zagorujko. Konstrukcja bez zarzutu, a oparcie pomysłu na otwieraniu linii białych i czarnych pozwoliło na uzyskanie zdwojenia tego tematu. Doskonały schemat z grą dwu czarnych baterii i tylko pięcioma białymi bierkami,
1...e:d4 2.He6+ We5# 1...S~ 2.W:e3+ W:e3# 1.Hh5? ~ 2.H:e5+ W:e5# 1...e:d4 2.Hd5+ W:d5# 1...G:d4,g5 2.Hf3+ W:f3# 1...S:d4 2.W:e3+ W:e3# 1...Gf4! 1.Wg5! ~ 2.W:e5+ W:e5# 1...e:d4 2.Hf5+ W:f5# 1...G:d4,:g5 2.Hd3+ W:d3# 1...S:d4 2.H:e3+ W:e3# (1...Gf4 2.Hd3+) II/III nagroda ex aequo nr 48 Marjan KOVAČEVIĆ (Serbia) Samomat ten składa się z 4 części połączonych w jedną logiczną całość. Głównym bohaterem białych jest Gf3, który po uwolnieniu może wymusić mata na g4, a nawet po dobrym wstępie - na e4. Z trzech prób realizacji tego planu właściwa jest tylko jedna, w której następuje samouwolnienie gońca. W każdej ze złud mamy inną groźbę: 2.W:f6+, 2.Ge4+, a w rozwiązaniu 2.Gg4+. Jest to tzw. korekcja groźby w tym wypadku trzeciego stopnia. Ponieważ oprócz zamiany groźby mamy też zamianę obron można mówić o 3 wariantach tematu Ruchlisa. Bardzo oryginalny samomat skonstruowany bez zarzutu. 1.Wa~ 2.Gg4+ h:g4# 1.Hb4? ~ 2.W:f6+ K:f6# 1 Wa~ 2.Ge4+ K:e4# 1 c3 2.Gg4+ h:g4# 1 Ge5! 1.Hc3!? ~2.Ge4+ Ke4# 1 W:c3 2.W:f6+ K:f6# 1 H:c2! 1.He3! ~ Gg4+ h:g4# 1 f:e3 2.Ge4+ K:e4# 1 W:e3 2.W:f6+ K:f6# IV nagroda V nagroda Jarosław BRZOZOWICZ & Specjalna nagroda s#2 (7+12) s#2 (7+6) s#2 (7+13) IV nagroda nr 11 Pozornie łatwy do przedstawienia pomysł - poprawiona obrona czarnego skoczka trzeciego stopnia połączona z grą. antydualową. Na szachownicy mamy tylko siedem białych bierek, dzięki którym temat ten został zrealizowany Autor znalazł w tej pozycji jedyny do przyjęcia wstęp, który współgra z całością. Ekonomia czarnych bierek nie budzi żadnych zastrzeżeń. 1.g8W! ~ 2.Gg2+ W:g2# [1.g8H? f:e6+!] 1...S~ 2.Wc3+ W:c3# (2.Gg2?) 1...Sb5 2.He4+ H:e4# (2.Gg2?; 2.Wc3?) 1...Sd5 2.He3+ S:e3# (2.Gg2?; 2.Wc3?; 2.He4?) 1...f:e5 2.Sd4+ e:d4# [1...Wa6,7 2.He4+ H:e4#] V nagroda nr 26 Jarosław BRZOZOWICZ & (Polska Trzy złudne rozwiązania obalane są. posunięciami, które w grze właściwej są ruchami wariantowymi. Wszystkie obrony mają jednolity charakter polegający na tym, że ich korzyść i szkodliwość są tożsame. Po obronach 1 Wa5, 1 Sb4, 1 Wa3 mamy jednakowe wymuszenia mata 2.Wd2+. Połączenie tematów VI WCCT, Option i piętrowego Ruchlisa. Szkoda, że autorom nie udało się pozbyć czarnego p.c3. 1...W:a5 2.Wd2+ c:d2# 1.Hb4? ~ 2.Hb2+ c:b2# 1...S:b4 2.Wd2+ c:d2# 1...Wb7 2.Hb1+ W:b1# 1...Gb3! 1.Hb6? ~ 2.Hb2+ c:b2# 1...Gb3 2.W:c3+ G:c3# 1...Wb7 2.Hb1+ W:b1# 1...Sb4! 1.Ha3? ~ 2.Hb2+ c:b2# 1...W:a3 2.Wd2+ c:d2# 1...Wb7! 1.Ha4+?.W:a4 2.Wd2+ c:d2# 1...Gb3! 1.Hb5! ~ 2.Hb2+ c:b2# 1...Gb3 2.W:c3+ (2.Wd2? c:d2 3.Wd4?) G:c3# 1...Sb4 2.Wd2+ (2.W:c3? Kd1!) c:d2# 1...Wb72.Hb1+ W:b1# Specjalna nagroda nr 25 Autor tego zadania już w 1965 r. (v. Aneks nr 6) zwrócił uwagę na możliwość powiązania tematu reciprok z motywami strategicznymi. Niestety, wymieniony problem, jak i późniejszy nawiązujący do tego pomysłu (v. Aneks nr 7) miały poważny mankament w postaci słabego wykorzystania białego hetmana w grze przygotowanej. I dopiero teraz udało mu się znaleźć zadowalającą pozycję wzbogaconą o złudne rozwiązania tworzące integralną całość z zamianą strategii z blokowań na przesłony i reciprokiem.
1...Sb6 2.Se5+ d/f:e5# 1...Sc7 2.S:b4+ H:b4# 1.b8W? ~ 2.Se5+ d/f:e5# 1...f5! 1.b8G? ~ 2.S:b4+ H:b4# 1...Ha2! 1.b8H! ~ 2.Hb5+ G:b5# 1...Sb6 2.S:b4+ H:b4# 1...Sc7 2.Se5+ d/f:e5# 1 wyróżnienie honorowe Jan RUSINEK 2 wyróżnienie honorowe Jarosław BRZOZOWICZ 3 wyróżnienie honorowe Aleksandr FIEOKTISTOW (Rosja) s#2 (8+14) s#2 (9+15) s#2 (4+12) 1 wyróżnienie honorowe nr 31 Jan RUSINEK Próby natychmiastowego mata nie przechodzą, gdyż przed tym broni jedna z dwu czarnych figur atakujących te pola. Po wstępie groźba ukierunkowana jest na inne pole i aby przed nią się bronić czarne przesłaniają w każdym z tematycznych wariantów swoją figurę, wskutek czego możliwy jest mat. Trzy warianty, które są, w tym temacie rekordem, skonstruowano bez zarzutu. 1.S:e3+? G:e3! 1.h:g4+? W:g4! 1.H:e5+? W:e5!) 1.Gg8! ~ 2.Hf8+ Sf6#. 1...Hc5 2.S:e3+ H,S:e3# (2...G:e3?) 1...Hc4 2. h:g4+ H,G:g4# (2...W:g4?) 1...Gc5 2.H:e5+ S:e5# (2...W:e5?) 2 wyróżnienie honorowe nr 22 Jarosław BRZOZOWICZ W samomacie tym groźbę mata uniemożliwiają ruchy czarnej wieży na linii e. Posunięcia te powodują. powstanie wtórnej groźby, do której można nie dopuścić przesłaniając linię białego i czarnego hetmana. Połączenie tych motywów daje interesującą syntezę tematów poprawionej obrony i częstochowskiego. 1.Sg:e4#! 1.Ga3#! 1...Gf2 2.Wd5+ W:d5# 1...We3 2.Wd5+ W:d5# 1...f5 2.Sg:e4+ S:e4# 1.Sd6! ~ 2.Sd:e4+ S:e4# 1...We~ 2.H:d4+ H:d4# 1...We3 2.Ga3+ Wb4# 1...We5 2.Sge4+ S:e4# 1...Gf2 2.Ga3+ Wb4# 1...Se3 2.Ga3+ Wb4# 1...f5 2.Sg:e4+ S:e4# 1...He5 2.Sg:e4+ S:e4# 1.H:d4+? W:d4 2.Wd5+ W:d5# 1...H:d4+! 3 wyróżnienie honorowe nr 27 Aleksandr FIEOKTISTOW (Rosja) Pseudo le Grand połączony z poprawionym białym atakiem Ge5. Autor zastosował tutaj znany chwyt konstrukcyjny polegający na zmianie ataku na pola wokół czarnego króla, 1.Ge5~? ~ 2.He3+ K:e3# 1...Hh3! 1.Gf4? ~ 2.Hc2+ A G:c2# 1...S:f4 2.He3+ B K:e3# 1...Hg4+ 2.He2+ H:e2# 1...Sb4! 1.Gg3! ~ 2.He3+ B K:e3# 1...e3 2.Hc2+ A G:c2# 1...Hg4+ 2.He2+ H:e2# 1...Hh6 2.Hd2+ H:d2# 4 wyróżnienie honorowe Andriej SELIWANOW (Rosja) 5 wyróżnienie honorowe 6 wyróżnienie honorowe Siergiej BORODAWKIN & Oleg SZAŁYGIN (Ukraina) s#2 (10+13) s#2 (6+11) s#2 (6+9)
4 wyróżnienie honorowe nr 24 Andriej SELIWANOW (Rosja) By nie dopuścić do mata czarne trzykrotnie przesłaniają. swoją Wg6. Przeslaniające figury są wykorzystane do zamatowania białego króla, 1.Sc8! ~ 2.S:b6+ W:b6# 1...Sc6 2.W:d4+ S:d4# 1...Se6 2.Sc7+ S:c7# 1...Ge6 2.Hd7+ Gd7# 5 wyróżnienie honorowe nr 7 Temat Iwanowa z efektownym wstępem oddającym wolne pole i 1 wariantem Ruchlisa. 1...G:g5 2.H:f2+ K:f2# 1.Sf3! ~ 2.Wc3+ S:c3# 1...e:f3 2.We4+ K:e4# (2.H:f2+? K:f2+.Wf4?) 1...S:f3 2.H:f2+ K:f2# (2.We4+? K:e4+ 3.H:h6?) 1.Se6? ~ 2.Wc3+ S:c3# 1...Kf3+! 6 wyróżnienie honorowe nr 46 Siergiej BORODAWKIN & Oleg SZAŁYGIN (Ukraina) W prostej ekonomicznej pozycji mamy grę czarnego półzwiązania. Dwa złudne rozwiązania podnoszą. wartość tej kompozycji. 1.Ha2? ~ 2.H:g2+ G:g2# 1 Wg7 2.Ha7+ Wc5# 1 Wg5! 2.Gd4+ W:d4#? 3.He6? 1.Hb2? ~ 2.H:g2+ G:g2# 1 Wg5 2.Hd4+ W:d4# 1 Wg7! 2.Hb6+ Wc5#? 3.He6? 1.Hc2! ~ 2.H:g2+ G:g2# 1 Wg7 2.Hc5+ W:c5# 1 Wg5 2.Gd4+ W:d4# 1 pochwała Marcin BANASZEK (Niemcy) 2-3 pochwała Dieter MÜLLER (Niemcy) 2-3 pochwała Zolan LABAI (Słowacja) s#2 (14+11) s#2 (8+13) s#2 (8+9) 1 pochwała nr 50 Marcin BANASZEK (Niemcy) W niezbyt oryginalnym schemacie (v. Aneks nr 8) autor uzyskał dwa warianty anty-iwanowa i temat Żuka. Konstrukcja ciężka, a wstęp nieciekawy. 1.He8+? K:d5 2.W:d3+ S:d3# 1...K:f4! 1.Gb8? ~ 2.c:d3+ S:d3#/2.f3+ S:f3# 1...S:d5/G:d5! 1.Hg4! ~ 2.Hf3+ S:f3# 1...S:d5 2.c:d3+ S:d3# (2.f3+? S:f3+ 3.G:g1!) 1...G:d5 2.f3+ S:f3# (2.c:d3+? S:d3+ 3.Gd1!) 2-3 pochwała nr 16 Dieter MÜLLER (Niemcy) Poprawiona obrona czarnej wieży 2. stopnia. Włączanie białego Ga7 jako korzyść tematowych obron. 1.Sc7? ~ 2.f:g6/Hd4+ G:g5/c:d4# 1 Wb~ 2.f:g6+ G:g5# 1...Gd5! 1.Sa3! 2.Hd4+ c:d4# 1...Wb~ 2.Hd6+ K:d6# 1...Wc6 2.Hd5+ K:d5# 1...Wbe6 2.f:g6+ G:g5# 1...Gd5 2.H:d5+ K:d5# 2-3 pochwała nr 36 Zoltan LABAI (Słowacja) Po niezłym wstępie mamy grę białego półzwiązania. 1 h:g3 2.H:c3+ G:c3# 1.Wg4+? Se4 2.H:c3+ G:c3# 1 Gd4! 1.Ha2? 2.Sb6+ a:b6# 1 W:a2 2.W:c3+ G:c3# 1 S:a4! 1.Ha3! 2.Sb6+ a:b6# 1 W:a3 2.W:c3+ G:c3# 1 G:a4 2.Hb3+ G:b3# 1 S:a4 2.H:c5+ S:c5#
4-6 pochwała Stefan MILEWSKI 4-6 pochwała Sven TROMMLER & Michael BARTH (Niemcy) 4-6 pochwała Aleksandr PANKRATIEW (Rosja) s#2 (9+16) s#2 (9+11) s#2 (9+13) 4 6 pochwała nr 5 Stefan MILEWSKI Dwuwariantowy biało czarny Bristol w ciężkiej i mało ekonomicznej pozycji. 1...Wa1 2.S:d3+ S:d3# 1...g:f5 2.S:d3+ S:d3# 1.S:d3+? S:d3+! 1.H:e5? ~ 2.S:d3+ S:d3# 1...S:f2! 1.H:f6! ~ 2.S:d3+ S:d3# 1...S:f2 2.H:f2+ H:f2# 1...e4 2.H:c3+ G:c3# 4 6 pochwała nr 13 Sven TROMMLER & Michael BARTH (Niemcy) Zmiana funkcji białych posunięć (wstęp groźba) oraz słaba promocja czarnego pionka. 1.Wd1? ~ 2.Gb6+.W:d1# 1...Sc~ 2.G~+ (2.G:a7+/2.Gc5+) 2...W:d1# 1...Sd6! 2.Gb6+ G:b6# 1...Gc5! 1.Gb6! ~ 2.Wd1+ W:d1# 1...b:c1S 2.Hd3+ S:d3# 1...b:c1G 2.Hh4+ Gg5# 4 6 pochwała nr 45 Aleksandr PANKRATIEW (Rosja) Unikanie duali w połączeniu z uwolnieniem białego hetmana. 1 H~ 2.Hf3+ G:f3# 1.Hf3+? Hf4! 1.G:e7+? H:e7 2.Hf3+ G:f3# 1 K:e7! 1.He4! ~ 2.G:e7+S:e7# 1 Wg2 2.He5+ (He6+?) H:e5# 1 g2 2.He6+ (He5+?) H:e6# Dziękuję Komisji Kompozycji Szachowej PZSzach i jej przewodniczącemu arcymistrzowi Waldemarowi Turze za zorganizowanie tego konkursu. Składam podziękowaniu również i uczestnikom za udział, a zwycięzcom gratuluję interesujących samomatów i odniesionych sukcesów. Częstochowa, 24 V 20l5 r. Sędzia konkursu Eugeniusz IWANOW LISTA UCZESTNIKÓW Alexandrov Velko (Bułgaria) 28, Banaszek Marcin (Niemcy) 38-39, 49-50, Barth Michael (Niemcy) &13, Borodawkin Siergiej (Ukraina) &46, Brzozowicz Jarosław 21-23, 40-41, &26, Diaczuk Wasyl (Ukraina) 37, Fieoktistow Aleksandr (Rosja) 27, Frąk Marian 1-4, Hadzi-Vaskov Georgi (Macedonia) 47, Harl Antal (Węgry) 17-18, Jasik Andrzej &29, Kovačević Marjan (Serbia) 48, Labai Zoltan (Słowacja) 34-36, Milewski Stefan 5-6, Mlynka Karol (Słowacja) 30, Müller Dieter (Niemcy) 14-16, Pankratiew Aleksandr (Rosja) 42-45, Parzuch Stefan &29, Rusinek Jan 31-33, Seliwanow Andriej (Rosja) 24, Szałygin Oleg (Ukraina) &46, Tar Gábor (Węgry) 19-20, Trommler Sven (Niemcy) &13, Tura Waldemar 7-12, 25, &26.
ANEKS 1. E.IWANOW &.J.SKRZEK 1 WH Szachy 1989-90 2. W. KARWATKAR 2 PR The Problemist 1969 3. M. LIMBACH 1 p. Gazeta Częst. 1986 4. W. RUDENKO 798 Priesl. Tiemy 1983 s#2 b) b.pf3 (7+5) s#2 (8+13) s#2 (9+10) s#2 (10+13) 1. IWANOW & SKRZEK a) 1...c:d1S 2.He3+ S:e3# 1...c:d1G 2.H:f3+ G:f3# 1.Wg1! tempo 1...h:g1S 2.H:f3+ S:f3# 1...h:g1W+ 2.Hf1+ W:f1# 1...h:g1G 2.He3+ G:e3# 1...h:g1H/W:g1+ 2.Hf1+ W:f1# b) 1...c:d1S 2.He3+ S:e3# 1...c:d1G 2.He2+ G:e2# 1.Wg1! tempo 1...h:g1S 2.He2+ S:e2# 1...h:g1G 2.He3+ G:e3# 2. KARWATKAR 1.S:f3+? W:f3+! 2.W:f3? 1.G:e5+? W:e5+! 2.W:e5? 1.Ga6! ~ 2.H:d7+ G:d7# 1...Wee3 2.S:f3+ W:f3# 1...Wde3 2.G:e5+ W:e5# 3. LIMBACH 1.Sd7! ~ 2.Hc4+ b:c4# 1...Hg1 2.c3+ H:b1# 1...H:d7 2.Gc3+ H:e6# 4. RUDENKO 1.b6! ~ 2.Hb5+ G:b5# 1...Sc2/Wc2 2.Wb4/Wbc3+ S:b4/W:c3# 1...W:b3 2.Wec3+ W:c3# 1...Sd7/Wd7 2.H:c5/Hd5+ S:c5/W:d5# 1...S:c6/W:c6 2.Se5/Sd6+ S:e5/W:d6# 5. ad nr 43 6. W. TURA 1 WH UV CSTV 1965 7. W. TURA 1 WH Magyar Sakk. 1984 8. W. TURA 1 WH Szachy 1989-90 #2 (10+5) s#2 (7+11) s#2 (10+12) s#2 (7+13) 5. 1.Gg7! tempo 1...S~ 2.Ha4# 1...S:d4 2.Wc3# 1...W~ 2.Wc3# 1...W:d5 2.Ha4# 6. TURA 1...Sd5 2.S:g6+ W/H:g6# 1...Ge6 2.S:f3+ S:f3# 1.Hc6! ~ 2.Hf6+ g:f6# 1...Sd5 2.S:f3+ S:f3# 1...Ge6 2.S:g6+ W/H:g6# 7. TURA 1...Sd5 2.S:c2+ H:c2# 1...Se4 2.Sb5+ a:b5# 1.Hf3? ~ 2.Sb5/S:c2+ a:b5/h:c2# 1...Wab1! 1.Hf5! ~ 2.Hc5+ G:c5# 1...Sd5 2.Sb5+ a:b5# 1...Se4 2.S:c2+ H:c2# 1...Sc7 2.G:b6+ Gc5# 8. TURA 1.Rc5? K:d4! 1.Rd8? Rd6! 1.d5! 2.Q:d3+ S:d3# 1...Bd4 2.e:d3+ S:d3# (2.c:d3+? S:d3+ 3.Rc1?) 1...Sd4 2.c:d3+ S:d3# (2.e:d3+? S:d3+ 3.Bd1?) *** Werdykt wchodzi w życie z dniem 30 VI 2015. Uwagi prosimy zgłaszać pod adresem a11z@interia.pl