Gospodarka
Podbeskidzie region dla inwestorów Podbeskidzie leży w południowej części województwa śląskiego. Obejmuje obszar powiatów: bielskiego, żywieckiego i cieszyńskiego. Jego stolicą jest Bielsko- Biała miasto na prawach powiatu. Atutem regionu jest jego położenie na szlaku tranzytowym, wiodącym z północy na południe Europy, w prawie jednakowej odległości od Warszawy, Pragi, Bratysławy, Wiednia i Budapesztu. W Bielsku-Białej krzyżują się międzynarodowe drogi nr 96 (Kraków Cieszyn Wiedeń) i nr 1 (Gdańsk Katowice Cieszyn). Drogowe przejścia graniczne prowadzą stąd do Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej. Z przejścia do Czech w Cieszynie nowoczesnego, jednego z największych na południowej granicy Polski rocznie korzysta ok. 25 mln osób i 3,6 mln pojazdów (większość z nich to samochody ciężarowe). Ruch na Słowację odbywa się głównie przez Zwardoń. Mniejsze przejścia graniczne z naszymi południowymi sąsiadami działają w Lesznej Górnej, Jasnowicach i Korbielowie. Region Podbeskidzia wraz z Województwem Żylińskim (Słowacja) oraz Okręgiem Frydek Mistek (Czechy) tworzy Euroregion BESKIDY. Euroregion ten jest ważnym elementem rozwoju współpracy trangranicznej tych trzech państw, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy gospodarczej. W Bielsku-Białej jest również niewielkie lotnisko sportowe przystosowane do przyjmowania małych samolotów. Duże pasażerskie porty lotnicze znajdują się w odległości, którą można pokonać podczas godzinnej jazdy samochodem. Są to Kraków - Balice (110 km), Katowice Pyrzowice (85 km) i Ostrawa (Czechy) 65 km. Duży potencjał przemysłowy, wysoka kultura techniczna pracowników, liczna kadra inżynieryjno-techniczna, dobrze rozwinięta sieć edukacyjna wszystkich szczebli, placówki naukowo-badawcze oraz aktywność instytucji wspomagających rozwój przedsiębiorczości są znakomitą bazą dla inwestorów krajowych i zagranicznych. Jak ocenia Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Podbeskidzie wyróżnia się w skali kraju możliwością równorzędnego rozwoju przemysłu i turystyki. Można tu zarówno korzystnie inwestować, jak i aktywnie wypoczywać. Wielu ekspertów ekonomicznych uważa Podbeskidzie za region zdolny do szybkiego rozwoju przemysłu, opartego o wysoką technologię. Najbliższe lotniska międzynarodowe: Kraków Balice 110 km, Katowice Pyrzowice 85 km, Ostrawa (Czechy) 65 km.
Bielsko-Biała stolicą Podbeskidzia Bielsko-Biała, stolica subregionu, leży nad rzeką Białą. Jako jedno miasto istnieje od 1951 roku, kiedy to połączono administracyjnie lewobrzeżne Bielsko z prawobrzeżną Białą. Założone w XIII wieku Bielsko już na początku XIV w. uzyskało prawa miejskie. W XVI w. zaczęło się tu rozwijać sukiennictwo, które zdominowało kierunek rozwoju miasta na kilkaset lat. Najpierw produkcję sukienniczą organizowały cechy, potem nieduże fabryki; wreszcie w drugiej połowie XIX wieku nastąpił wielki przemysłowy boom. Marka BS bielskie sukno była znana w całej Europie. Pobliska Biała, będąca miastem od XVIII w., także była ośrodkiem najpierw rzemiosła, a potem przemysłu włókienniczego. Zamożność społeczeństwa i jego potencjał nabywczy pozwoliły na powstanie w mieście i okolicach hipermarketów sieci AUCHAN, HYPERNOVA, TESCO, CASTORAMA, MACRO CASH AND CARRY, LEROY MERLIN, KAUFLAND. Wybudowano również centrum handlowe SFERA o powierzchni handlowej 36000 m2, na której mieści się ponad 120 sklepów, 7 kawiarni, szkoła językowa, klub rozrywkowy z miedzy innymi ośmioma torami bowlingowymi oraz multikino z siedmioma salami kinowymi dla prawie 1600 widzów. W związku ze wzrastającą liczbą samochodów osobowych, użytkowanych przez mieszkańców miasta (obecnie ca 55000 zarejestrowanych pojazdów), rozbudowywana jest sieć dróg. Swoje Warunki do trwałego połączenia obu, różniących się nieco od siebie, organizmów miejskich, powstały dopiero po II wojnie światowej. Nastąpił wówczas szczytowy rozwój gospodarczy miasta. Bielskie wełny, produkowane w zakładach przemysłu wełnianego: FINEX, WEGA, MERILANA, BIELSKA WEŁNA, WELUX, były cenione na całym świecie. Rozbudował się znacznie przemysł elektromaszynowy, a takie zakłady, jak Fabryka Aparatów Elektrycznych APENA, Fabryka Maszyn Elektrycznych INDUKTA, Bielskie Zakłady Podzespołów Lampowych POLAM, Bielska Fabryka Maszyn Włókienniczych BEFAMA, Bielska Fabryka Armatur BEFA eksportowały swoje wyroby na wszystkie znaczące rynki. W 1972 r. powstała Fabryka Samochodów Małolitrażowych i w Bielsku-Białej ruszyła produkcja samochodu osobowego FIAT 126 p. Tym samym miasto stało się jednym z największych ośrodków przemysłu motoryzacyjnego w Polsce. Dziś 180-tysięczne Bielsko-Biała jest znaczącym centrum przemysłowo-handlowym na południu Polski. Doskonałe położenie, dobry klimat ekonomiczny oraz proinwestycyjna polityka władz miasta sprawiły, że zdecydowały się tu zainwestować wielkie koncerny. Wśród największych inwestorów znajdują się: FIAT, GENERAL MOTORS, GENERAL ELECTRIC oraz PHILIPS. W Bielsku-Białej zainwestowały również włoski TEKSID, austriacki KLINGSPOR, szwedzki BULTEN, niemiecki ADOLF AHLERS AG, a partner brytyjski posiada akcje w spółce wodociągowej AQUA S.A. stacje benzynowe posiadają w Bielsku-Białej koncerny SHELL, BP, STATOIL i ORLEN. Bogate tradycje lotnicze Bielska-Białej, pięknie położone lotnisko sportowe, znane zakłady szybowcowe, produkujące szybowce, na których latali najwybitniejsi piloci na świecie, zachęciły miłośników lotnictwa do założenia właśnie w tym mieście Federacji Firm Lotniczych. Tworzy ją 12 zakładów produkujących samoloty, szybowce, motoszybowce, firm zajmujących się projektowaniem i produkcją instalacji, przyrządów lotniczych, naprawami i przeglądami maszyn latających. Tu powstały samoloty: odrzutowy szkolno-treningowy BIELIK, sportowo-dyspozycyjny ORKA, ultralekki MIRAGE i EOL/GEMINI oraz RWD-5. 3
Bielsko-Biała stolicą Podbeskidzia Wzrost nakładów inwestycyjnych na terenie Bielska-Białej ilustruje poniższa tabela: Wskaźniki wzrostu nakładów inwestycyjnych w Bielsku - Białej w 2002 r. Sekcje 2001=100 Ogółem 215,5 sektor publiczny 78,0 sektor prywatny 234,3 w tym: Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 9,1 Przetwórstwo przemysłowe 253,6 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 64,9 Budownictwo 126,1 Handel i naprawy 78,7 Hotele i restauracje 898,7 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 105,1 Obsługa nieruchomości i firm; nauka 131,3 Bielska-Białej, ale i całego regionu. W 2005 roku ukończona zostanie modernizacja drogi dwupasmowej Bielsko-Biała Cieszyn, która otrzyma status drogi ekspresowej S-1. Realizowany jest również krajowy plan inwestycji drogowej Bielsko-Biała Zwardoń Bratysława. Innymi ważnymi przedsięwzięciami, prowadzonymi aktualnie w Bielsku-Białej są projekty, które dotyczą zagospodarowania uzbrojonego terenu Parku Technologicznego oraz nieuzbrojonego terenu, objętego Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną. Zagospodarowanie Parku Technologicznego przewiduje udział inwestorów w budowie własnych obiektów przeznaczonych na działalność w sferze nowoczesnych technologii oraz usług i produkcji o wysokim stopniu przetworzenia wyrobu. Teren o powierzchni całkowitej 5,12 ha (z planowaną powierzchnią zabudowy ok. 2 ha) położony jest przy drodze ekspresowej Bielsko-Biała Cieszyn i zaopatrzony we wszystkie media i sieć dróg wewnętrznych. Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna jest liderem Edukacja 16,5 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 16,9 Pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji. Obejmuje jednostki prowadzące księgi rachunkowe powyżej 9 pracujących. 111,4 Dzięki wsparciu środków pomocowych (4,8 mln euro z PHA- RE 1999) i kredytowi z Banku Światowego w wysokości 12 mln dolarów amerykańskich oraz 13,2 mln marek niemieckich, miasto doprowadziło do sytuacji, w której system zaopatrzenia w wodę pozwala na zwiększenie dostawy prawie o 100%. Oczyszczalnie ścieków posiadają potencjalną możliwość przyjęcia dodatkowej ilości ścieków w wysokości 19 000 m 3 na dobę. Miasto podejmuje również działania mające na celu zwiększenie dostępności komunikacyjnej. Przy wsparciu kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w wysokości 22 mln euro w 2004 r. zakończona będzie budowa obwodnicy zachodniej, która w znacznym stopniu poprawi system transportowy nie tylko wśród polskich specjalnych stref ekonomicznych. Obszar bielskiej podstrefy położony jest w dzielnicy Wapienica, w północno-zachodniej części miasta, przy drodze S-1 Bielsko-Biała Cieszyn. Sąsiaduje bezpośrednio z terenami Parku Technologicznego, zajmując powierzchnię 10,917 ha. Inwestorzy krajowi i zagraniczni przystąpią do inwestowania po rozstrzygnięciu przetargu. 4
Bielsko-Biała w rankingach W Wielkim Rankingu Miast ocenie poddanych zostało 839 polskich miast sklasyfikowanych w trzech kategoriach: miast dużych (powiatów grodzkich), średnich (powiatowych) i małych (pozostałe miasta). Przedmiotem oceny był potencjał rozwojowy miast, zależny od aktywności gospodarczej, aktywności obywatelskiej, infrastruktury miejskiej oraz zdolności miasta do przyciągania nowych mieszkańców. Na ocenę w zakresie aktywności gospodarczej składały się takie dane jak liczba prywatnych firm, poziom zatrudnienia, wielkość otoczenia biznesu i dochody mieszkańców. Aktywność obywatelską wyznaczyły: frekwencja wyborcza, działalność organizacji pozarządowych i czytelnictwo. Infrastrukturę miejską oceniono na podstawie dostępu do wodociągów, kanalizacji i oczyszczania ścieków. W ogłoszonych w listopadzie 2003 r. przez Centrum Badań Regionalnych wynikach tego rankingu wśród najlepszych w każdej z kategorii umieszczono po dziesięć miast. W kategorii dużych miast, w elitarnej grupie określonej mianem ekstraklasy, Bielsko-Biała uplasowała się na 8 pozycji, w tak doborowym towarzystwie jak Poznań, Wrocław, Kraków czy Katowice. Wysoka pozycja Bielska-Białej nie jest zaskoczeniem, bowiem od kilku lat miasto znajduje się zazwyczaj w czołówkach różnego rodzaju klasyfikacji. Świadczą o tym dane zbierane i opracowywane przez rozmaite, niezależne instytucje, dotyczące zarówno samego organizmu miejskiego, jak i firm w nim funkcjonujących. Dokumentują to poniższa tablica i wykres, które opracowane zostały na podstawie analiz porównawczych potencjału rozwojowego wykonanych przez Centrum Badań Regionalnych. Tablica 1 Wskaźnik Bielsko-Biała Grupa porównawcza*) Województwo śląskie Polska Dochody mieszkańców - podatek od dochodów osobistych (PIT) w tys. zł na mieszkańca w 2002 r. 1,22 1,32 1,15 0,85 Procent osób zatrudnionych w grupie mieszkańców w wieku produkcyjnym **) 48,90 45,30 36,80 32,30 Pracujący w sektorze prywatnym w procentach 64,10 56,80 50,40 46,70 Liczba organizacji non-profit na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym 3,30 2,30 2,00 2,60 Mieszkania oddane do użytku w okresie 2000-2002 jako procent wszystkich mieszkań 3,30 2,10 1,20 2,40 Wydatki w 2002 r. na oświatę i wychowanie w tys. zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca 0,92 0,88 0,69 0,69 Wydatki w 2002 r. na kulturę, sport i turystykę w tys. zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca 0,13 0,13 0,10 0,08 Liczba prywatnych przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym 210,00 162,00 132,00 141,00 *) Grupa porównawcza: Miasta-powiaty grodzkie o zasobach powyżej średniej, od 100 do 300 tys. mieszkańców. **) Dotyczy zatrudnionych w firmach powyżej 9 pracowników. 3,50 Wykres 1 3,00 2,50 Bielsko-Biała Grupa porównawcza Województwo śląskie Polska 2,00 1,50 1,00 2,10 1,62 1,41 1,32 0,50 Dochody mieszkańców - podatek od dochodów osobistych (PIT) w tys. zł na mieszkańca w 2002 r. Liczba prywatnych przedsiębiorstw na 10 mieskańców w wieku produkcyjnym. Liczba organizacji non-profit na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym. Mieszkania oddane do użytku w okresie 2000-2002 jako procent wszystkich mieszkańców. Wydatki w 2002 r. na oświatę i wychowanie w tys. zł wprzeliczeniu na 1 mieszkańca Wydatki w 2002 r. na kulturę, sport i turystykę w tys. zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca 5
Bielsko-Biała w rankingach W ogólnopolskim rankingu atrakcyjności inwestycyjnej miast opublikowanym przez Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota Bielsko- Biała uplasowało się na drugim miejscu w kategorii powiatów grodzkich. Oceniano m.in. chłonność lokalnego rynku, koszty prowadzenia działalności gospodarczej i aktywność marketingową samorządów. W rankingu tym atrakcyjność inwestycyjną przedstawiono za pomocą liter obrazujących klasy atrakcyjności. Bielsko-Biała jako jedno z zaledwie dwóch miast otrzymało wskaźnik A (miasta najatrakcyjniejsze pod względem inwestycyjnym). 6
Gospodarka siłą napędową rozwoju miasta Bielsko-Biała posiada dogodne warunki do rozwoju nowoczesnego przemysłu, opartego na najnowszej technologii i wyspecjalizowanych kadrach. Nazywane jest miastem stu przemysłów ze względu na wyjątkowe zróżnicowanie obecnych tu branż przemysłowych. Czołowe miejsce zajmuje przemysł motoryzacyjny, reprezentowany przez największego polskiego producenta samochodów osobowych Fiat Auto Poland S.A. spółkę koncernu FIAT oraz Fiat GM Powertrain Polska Spółka z o.o. spółkę koncernów FIAT i GENERAL MOTORS, która zajmuje się produkcją silników spalinowych najnowszej generacji. Bardzo ważną rolę odgrywa w mieście przemysł elektromaszynowy, którego wizytówką są: GENE- RAL ELECTRIC POWER CONTROLS Sp. z o.o. spółka koncernu GENERAL ELECTRIC, Fabryka Maszyn Elektrycznych INDUKTA S.A., należąca do CANTONI GROUP oraz PHILIPS LIGHTING BIELSKO Ltd. koncernu PHILIPS, produkująca elementy oświetlenia. Swoją markę posiadają również BULTEN POLSKA S.A. szwedzkiej grupy BULTEN (producenta wyrobów śrubowych), ENERSYS S.A. producent akumulatorów, Fabryka Pił i Narzędzi WAPIENICA, Zakłady Wytwórcze Sprzętu Sieciowego BELOS S.A. Czołowymi producentami w branży spożywczej są Zakłady Tłuszczowe BIELMAR Spółka z o.o. - producent margaryn i olejów oraz Śląska Wytwórnia Wódek Gatunkowych POLMOS S.A. Przemysł lekki, pomimo poważnego kryzysu w branży włókienniczej, nadal jest mocną stroną Bielska-Białej. Bielska Fabryka Obuwia BEFADO - wytwarzająca obuwie tekstylne, BIELKON Sp. z o.o. (ADOLF AHLERS AG) - producent ubrań, LENKO S.A. - producent opakowań i tkanin technicznych, Zakłady Sprzętu Sportowego POLSPORT, Bielskie Zakłady Lin i Pasów BEZALIN są znane z wysokiej jakości swej produkcji nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Funkcjonują tu też tak znane firmy jak UNION VIS Sp. z o.o. - producent materiałów ściernych, Bielskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego, TECHMEX SA (informatyka), TEKSID S.A. (metalurgia), DOUBLET (producent flag), MARBET (chemia i tworzywa sztuczne), METALPLAST Bielsko S.A. (materiały budowlane). Ze względu na dużą koncentrację przemysłu w Bielsku-Białej pracują oddziały większości banków i towarzystw ubezpieczeniowych. Dobrze rozwinięta jest sieć handlowa i usługowa. 7
Bielskie firmy w czołówce krajowej Dziennik Rzeczpospolita opublikował w październiku 2003 r. listę 1500 przedsiębiorstw, których sprzedaż w 2002 roku przekroczyła 80 mln złotych. Powstały w ten sposób obraz jest pełniejszy pod względem osiągnięć gospodarczych niż dotychczasowe listy złożone poprzednio z 500 i 1000 firm, obejmuje bowiem przedsiębiorstwa znane i największe, jak również firmy średnie, które są znacznie liczniejsze. Na opublikowanej liście znalazło się 18 firm z Bielska-Białej. Według fachowców źródło sukcesu polskich firm o najwyższej dynamice swojego rozwoju leży w wąskiej specjalizacji, dobrym pomyśle na biznes i znajomości lokalnych potrzeb. W grupie firm najszybciej rozwijających się zamieszczono dwie z Bielska-Białej: na 20. pozycji BUNDY TI POLAND Sp. z o.o. z branży samochodowej o dynamice od 1999 r. 428,96% oraz producenta ogniw i baterii HAWKER FA S.A. (obecnie ENERSYS S.A.) na pozycji 22., charakteryzującego się od 1999 r. dynamiką 422,44%. Jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi przemysłu w Polsce jest produkcja samochodów i części do samochodów. W ścisłej czołówce inwestorów w tej branży, gdzie brano pod uwagę wysokość nakładów inwestycyjnych oraz wskaźnik intensywności inwestowania, czyli wielkość inwestycji w relacji do przychodów, znalazły się z Bielska-Białej: na pozycji 8. FIAT-GM POWERTRAIN POLSKA Sp. z o.o. z nakładami inwestycyjnymi w 2002 r. w wysokości 715,9 mln złotych i intensywnością inwestowania 193,4% oraz na miejscu 16. FIAT AUTO POLAND S.A.(nakłady 357,2 mln złotych i intensywność inwestowania 8,5%). Najlepsze z firm wymienionych na liście 1500 postanowiono nagrodzić mianem Dobrej Firmy 2003, premiując dynamikę, efektywność i rozwojowość. W gronie 50 firm nominowanych, najbardziej dynamicznych, będących liderami gospodarki, w których dominuje kapitał prywatny zagraniczny i krajowy, przemysł bielski reprezentowany był przez Zakłady Tłuszczowe BIELMAR Sp. z o.o, BUNDY TI POLAND Sp. z o.o. oraz FENICE POLAND Sp. z o.o. z grupy FIAT, firmę z branży energetycznej. Nominowane do tytułu firmy zajmowały najwyższe pozycje przez dwa lub trzy kolejne lata równocześnie w kilku rankingach opartych o różne kryteria. Pozycje liderów osiągnięte dzięki dobrym rezultatom wskazują jednoznacznie na stosowanie przez te firmy prawidłowych strategii rynkowych i inwestycyjnych, na celny wybór sektora przez inwestorów, a także na właściwe wykorzystanie szans i mechanizmów rynkowych. 8
Gospodarka Bielska-Białej w statystyce Według danych z końca 2002 roku, w Bielsku-Białej były zarejestrowane 24852 podmioty gospodarcze. Struktura własnościowa przedstawiała się następująco: Tablica 2 Struktura własnościowa podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON w Bielsku-Białej Struktura własnościowa podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON w Bielsku-Białej w roku 2002 Wyszczególnienie 2002 % Ogółem 24852 100 z tego sektor publiczny 661 Wykres 2 z tego: a) własność państwowa 110 0,44 w tym: własność Skarbu Państwa 65 w tym: jednoosobowe spółki Skarbu Państwa 5 organy władzy, administracji państwowej 19 państwowe jednostki organizacyjne 16 fundusze - własność państwowych osób prawnych 45 w tym: przedsiębiorstwa państwowe 21 spółki państwowych osób prawnych 16 fundusze - b) własność samorządu terytorialnego 226 0,91 w tym: jednostki samorządu terytorialnego 217 spółki samorządu terytorialnego 7 fundusze - c) własność mieszana sektora publicznego 325 1,31 sektor prywatny 24191 z tego: a) własność prywatna krajowa 23756 95,59 w tym: spółdzielnie 77 spółki prywatne 3867 w tym: spółki prawa handlowego 1269 Własność prywatna krajowa 95,59% Własność zagraniczna 1,41% Własność mieszana sektora publicznego 1,31% Własność samorządu terytorialnego 0,91% Własność państwowa 0,44% Własność mieszana sektora prywatnego 0,34% spółki cywilne 2598 osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 19061 fundacje 41 b) własność zagraniczna 351 1,41 w tym: spółki z przewagą kapitału zagranicznego 337 c) własność mieszana sektora prywatnego 84 0,34 9
Gospodarka Bielska-Białej w statystyce Łączny przychód ze sprzedaży wyrobów i usług na koniec 2002 roku wyniósł 8047732 tys. zł i w wybranych sekcjach PKD wynosił: Tablica 3 Sekcje Przychód ze sprzedaży wyrobów i usług według wybranych sekcji PKD w Bielsku-Białej w 2002 r. w tys. zł tys. zł Ogółem 8047732 Procentowy udział wybranych sekcji PKD w całkowitych przychodach ze sprzedaży wyrobów i usług na koniec 2002 roku ilustruje wykres: Sektor publiczny 910310 (11,30%) prywatny 7137422 (88,70%) ogółem 2757 Wykres 3 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo sektor publiczny sektor prywatny ogółem 6276611 Przetwórstwo przemysłowe sektor publiczny 340255 sektor prywatny 5936356 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczna, gaz i wodę ogółem 567739 sektor publiczny sektor prywatny ogółem 334710 Budownictwo sektor publiczny sektor prywatny 334710 ogółem 207588 Handel i naprawy sektor publiczny sektor prywatny Hotele i restauracje Transport, gospodarka magazynowa i łączność Obsługa nieruchomości i firm; nauka Edukacja Ochrona zdrowia i opieka społeczna ogółem 26999 sektor publiczny sektor prywatny ogółem 129930 sektor publiczny sektor prywatny ogółem 443998 sektor publiczny sektor prywatny ogółem 9243 sektor publiczny sektor prywatny ogółem 6899 sektor publiczny Przetwórstwo przemysłowe 78,00% Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 7,20% Budownictwo 4,20% Handel i naprawy 2,60% Hotele i restauracje 0,30% Transport, gospodarka magazynowa i łączność 1,60% Obsługa nieruchomości i firm; nauka 5,5% Edukacja 0,10% Ochrona zdrowia i opieka społeczna 0,10% Pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna 0,40% sektor prywatny 6899 Pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna ogółem 35165 sektor publiczny sektor prywatny - Oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji. Obejmuje jednostki prowadzące księgi rachunkowe powyżej 9 pracujących. 10
Gospodarka Bielska-Białej w statystyce W Bielsku-Białej w 2002 roku pracowało ogółem 56231 osób, z których 40,6% znalazło zatrudnienie w przemyśle i budownictwie, 36% w usługach rynkowych, 23,9% w usługach nierynkowych, 0,5% w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wyniosło 2123,64 zł. Stopa bezrobocia w Bielsku-Białej należy do najniższych w regionie. Warto zwrócić uwagę, iż w mieście w roku 2003 wystąpiło pod tym względem zjawisko bardzo pozytywne, gdyż bezrobocie zaczęło maleć; stopa bezrobocia równa w styczniu 11,3 % spadła na koniec roku do 10,6 %. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych wynosiła ogółem 9497 osób, z których kobiety stanowiły 52,1%, a bezrobotni w wieku do 24 lat 24,3%. Procentowy udział sektora publicznego i prywatnego w całkowitym zatrudnieniu w Bielsku-Białej w 2002 r. Struktura zarejestrowanych bezrobotnych według poziomu wykształcenia w Bielsku-Białej w 2002 r. Wykres 4 Wykres 5 prywatny 67,00% publiczny 33,00% zasadnicze zawodowe 40,40% podstawowe i niepełne podstawowe 25,10% wyższe policealne i średnie zawodowe 22,10% ogólnokształcące; 6,80% 5,60% 11
Analizy porównawcze Analizy porównawcze potencjału rozwojowego prowadzone są od 1995 roku przez Centrum Badań Regionalnych w Warszawie, w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów. Informacje te pozwalają na porównanie pod wieloma względami Bielska-Białej z województwem śląskim, Polską oraz grupą porównawczą złożoną z 9 miast - powiatów grodzkich o zasobach powyżej średniej i liczbie mieszkańców pomiędzy 100 a 300 tysięcy. Niektóre ze wskaźników za rok 2002 zestawiono w poniższej tablicy. Tablica 6 Lp, Wskaźnik Bielsko-Biała Grupa porównawcza*) Woje-wództwo śląskie Polska 1. Saldo migracji w okresie 2000-2002 -0,32-0,47-0,66 0 2. Procent zatrudnionych -w sektorze prywatnym 31,30 25,82 18,40 15,18 -w sektorze publicznym 17,60 19,48 18,40 17,12 3. Liczba prywatnych przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym 210 162 132 141 4. Zatrudnieni w sektorach (w procentach) -w przemyśle 41,00 44,00 46,00 38,00 -w usługach rynkowych 36,00 34,00 30,00 33,00 -w usługach nierynkowych 23,00 22,00 23,00 28,00 -inne 0,00 1,00 1,00 2,00 5. Struktura sektorowa firm w procentach -przemysł 14,10 20,60 43,00 45,40 -handel i usługi 13,10 22,00 45,40 19,60 -firmy otoczenia biznesu 13,70 17,90 47,30 21,00 -inne 15,90 18,40 44,40 21,30 6. Społeczeństwo obywatelskie - udział w referendum europejskim -udział w referendum europejskim 68,7 64,6 61,4 58,8 -procent głosów na TAK w referendum europejskim 82,4 86,3 84,5 77,4 7. Procent mieszkańców korzystających z bibliotek publicznych 26,7 24,9 22,9 19,6 -wypożyczenia woluminów w bibliotekach publicznych na jednego mieszkańca 6,3 5,2 4,8 3,9 8. Mieszkania komunalne jako procent wszystkich mieszkań 7,4 13 14 10,6 9. Ścieki oczyszczone jako procent wszystkich ścieków odprowadzonych 99,4 97,2 87,7 88 10. Infrastruktura - dokładność oczyszczania ścieków -ścieki oczyszczone z podwyższonym usuwaniem biogenów 99,4 50,35 52,88 40,39 -ścieki oczyszczone biologicznie lub chemicznie 0 42,33 31,84 43,12 -ścieki oczyszczone mechanicznie 0 0,97 2,98 0,51 11. Zużycie gazu na 1 gospodarstwo domowe (w tys. m 3 ) 0,5 0,3 0,3 0,3 12. Roczne zużycie wody na jednego mieszkańca (w tys. m 3 ) 0,041 0,039 0,034 0,034 13. Liczba łóżek szpitalnych na 1000 mieszkańców 6,2 5,8 5,9 4,9 14. Oświata. Liczba uczniów na 1 pełny etat nauczyciela w szkołach - podstawowych 12,3 13,4 13,4 12,7 -gimnazjach 12,7 13,4 13,3 13,7 *) Grupa porównawcza: Miasta-powiaty grodzkie o zasobach powyżej średniej, od 100 do 300 tys. mieszkańców. **) Dotyczy zatrudnionych w firmach powyżej 9 pracowników. 12
Analizy porównawcze Zdecydowanie największą jest liczba firm prywatnych na tysiąc osób w wieku produkcyjnym, bo w Bielsku-Białej równa jest 210, podczas gdy w grupie porównawczej 162, w województwie śląskim 132 i w Polsce 141. Wykres 7 Liczba prywatnych przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym 250 200 150 100 210 162 132 141 50 Bielsko-Biała Grupa porówn.*) Woj. śląskie Polska Z poniższego wykresu wynika, że spośród 48,9 % mieszkańców Bielska-Białej w wieku produkcyjnym w sektorze prywatnym pracuje 31,3%, a w sektorze publicznym 17,6%. Relacje pomiędzy sektorami w grupie porównawczej, w województwie śląskim oraz w Polsce wynoszą odpowiednio 25,8% i 19,5%, 18,4% i 18,4% oraz 15,2% i 17,1%. Wykres 6 Rynek pracy. Procent osób zatrudnionych w grupie mieszkańców w wieku produkcyjnym**) 55 50 45 40 35 17,60 19,48 30 25 20 15 31,30 25,82 18,40 17,12 10 05 18,40 15,18 Bielsko-Biała Grupa porówn.*) Woj. śląskie Polska w sektorze publicznym w sektorze prywatnym Społeczność Bielska-Białej cechuje postawa wysoce obywatelska, bowiem frekwencja w referendum europejskim wyniosła 68,7% w porównaniu z 64,6% w grupie porównawczej i 61,4% w województwie śląskim oraz 58,8% w Polsce. Wykres 8 Społeczeństwo obywatelskie - udział w referendum europejskim 70 68 66 68,7 64 62 64,6 60 58 56 54 52 61,4 58,8 Bielsko-Biała Grupa porówn.*) Woj. śląskie Polska 13
Zainwestuj w Bielsku-Białej Do atrakcyjnego położenia, walorów krajobrazowo-przyrodniczych, dogodnych połączeń komunikacyjnych, znacznego potencjału wytwórczego pod względem wykwalifikowanej siły roboczej i nowoczesnych środków produkcji, dodać należy bardzo dobrze rozwinięte w Bielsku-Białej otoczenie biznesu. W mieście kształcą uczelnie wyższe, działają ośrodki badawczo-rozwojowe, ma swoją siedzibę około trzydzieści banków, funkcjonują biura maklerskie, obecne są najważniejsze instytucje ubezpieczeniowe i fundusze. Rozwojowi przedsiębiorczości służą takie instytucje i organizacje zlokalizowane w Bielsku-Białej jak: Regionalna Izba Handlu i Przemysłu, Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Beskidzka Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości, Fundacja Rozwoju Miasta Bielska-Białej, Stowarzyszenie Bielskie Centrum Przedsiębiorczości, Bielski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o., Polsko-Słowacka Izba Przemysłowo-Handlowa, bielskie biuro Funduszu Mikro Sp. z o.o. i miejscowa loża Business Centre Club. Nawiązywaniu kontaktów sprzyjają też liczne targi, konferencje i sympozja organizowane na terenie miasta. Są bardzo zróżnicowane i dotyczą wielu branż: energetyki, budownictwa, motoryzacji i turystyki. Dla przedsiębiorców inwestujących w mieście i tworzących nowe miejsca pracy władze Bielska-Białej przygotowały propozycje zwolnień i ulg podatkowych. Przedsiębiorcy skłonni podjąć działalność na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej położonej w Bielsku-Białej mogą liczyć na preferencje, zgodnie z regulacjami prawnymi dotyczącymi inwestycji w specjalnych strefach ekonomicznych. Zapraszamy do zapoznania się z załączonymi ofertami z Bielska-Białej. Bielsko-Biała to miasto, w którym warto inwestować. To się opłaca! 14
Wydawca: Wydział Promocji Miasta Urząd Miejski w Bielsku-Białej 43-300 Bielsko-Biała, pl. Ratuszowy 1, tel. (033) 49 71 402, fax (033) 49 71 780 e-mail: bpm@um.bielsko.pl, http://www.bielsko-biala.pl Projekt graficzny i przygotowanie do druku: Agencja Reklamowa PROMIX - Jacek Grabowski. Zdjęcia: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, Jacek Grabowski, Agencja Reklamowa PORAN. Tekst: Regionalna Izba Handlu i Przemysłu w Bielsku-Białej. Druk: Drukarnia AUGUSTANA Bielsko-Biała. Copyright by Urząd Miejski w Bielsku-Białej Bielsko-Biała 2004 Wszelkie prawa zastrzeżone ISBN 83-920591-0-7