Załącznik do uchwały Nr XXXI/162//09 Rady Miejskiej Złotowa z dnia 11 sierpnia 2009 r. Złotów, dnia 11 sierpnia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu ul. Ratajczaka 10/12 61-815 Poznań SkarŜący: 1. Hieronim Gładysz, ul. Staszica 11A,77-400 Złotów 2. Roman Baczyński, ul. Staszica 12, 77-400 Złotów Organ: Rada Miejska Złotowa, aleja Piasta 1, 77-400 Złotów Odpowiedź na skargę Na podstawie art. 54 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1270 z późniejszymi zmianami), w imieniu Rady Miejskiej Złotowa, przekazuję skargę Hieronima Gładysza i Romana Baczyńskiego, wnosząc o: 1. odrzucenie skargi, 2. zasądzenie od SkarŜących na rzecz Organu kosztów postępowania według norm przepisanych, ewentualnie 3. oddalenie skargi w całości; 4. zasądzenie od SkarŜących na rzecz Organu kosztów postępowania według norm przepisanych. Uzasadnienie SkarŜący Hieronim Gładysz i Roman Baczyński w piśmie z dnia 8 lipca 2009 r., które wpłynęło do Urzędu Miejskiego w Złotowie Biura Obsługi Rady w dniu 13 lipca 2009 r., złoŝyli skargę na bezczynność Rady Miejskiej w Złotowie w sprawie dotyczącej uchwalenia zmiany planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego Miasta Złotowa w części tj. w zakresie 5 planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą Rady Miejskiej w Złotowie nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. w rejonie ul. Staszica. SkarŜący na podstawie art. 3 2 pkt 8 w zw. z art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami 1
administracyjnymi wnieśli o zobowiązanie Rady Miejskiej w Złotowie do uchwalenia w terminie jednego miesiąca zmiany planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego Miasta Złotowa w części tj. w zakresie 5 planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą Rady Miejskiej w Złotowie Nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. w rejonie ulicy Staszica poprzez poszerzenie drogi gminnej znajdującej się na działkach 287/8 i 286/5 stanowiącej dojazd do terenu MN do szerokości 10 metrów. W dniu 26 kwietnia 2001 r. Rada Miejska w Złotowie podjęła uchwałę Nr XXXII/219/2001 w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego brzegu jeziora Miejskiego w Złotowie w rejonie ul. Staszica. Uchwała została w 2001 r. opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego w Nr 75 poz. 1343. W części opisowej planu w 2 ustalono dla obszaru objętego zmianą planu przeznaczenie terenów jako tereny zabudowy mieszkalnej jednorodzinnej oznaczone na rysunku zmiany planu MN. W ramach postanowień szczegółowych przyjęto w 5, iŝ dojazd do terenu MN z istniejącej ulicy dojazdowej oznaczonej na rysunku planu KD usytuowanej w bezpośrednim sąsiedztwie terenu MN ma szerokość 6,0 m. Wskazać naleŝy, Ŝe juŝ pismem z dnia 22 grudnia 2008 r., które wpłynęło do Urzędu Miejskiego w Złotowie w dniu 15 stycznia 2009 r., skarŝący Hieronim Gładysz i Roman Baczyński wezwali Radę Miejską Złotowie do zmiany planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego w części tj. w zakresie 5 planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą Rady Miejskiej w Złotowie nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. w rejonie ulicy Staszica poprzez poszerzenie drogi gminnej znajdującej się na działkach 287/8 i 286/5 stanowiącej dojazd do terenu MN do szerokości 10 metrów. Wezwanie podpisane zostało przez skarŝących Hieronima Gładysza i Romana Baczyńskiego oraz przez sześć innych osób, mieszkańców budynku mieszkalnego nr 12 połoŝonego przy ulicy Staszica. W wezwaniu jego autorzy powołali się na przepis art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, wedle którego kaŝdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, moŝe - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarŝyć uchwałę do sądu administracyjnego. Pismem z dnia 10 lutego 2009 r. skierowanym do skarŝącego Hieronima Gładysza Przewodnicząca Rady Miejskiej w Złotowie poinformowała go o stanowisku zajętym przez Burmistrza Miasta Złotowa w sprawie będącej przedmiotem pisma z dnia 15 stycznia 2009 r. Jednocześnie zwróciła uwagę skarŝącemu na fakt, Ŝe w związku z nie ujęciem w planie pracy Rady Miejskiej w Złotowie terminu sesji w miesiącu lutym jego sprawa nie zostanie rozpatrzona w przepisanym terminie. Następnie pismem z dnia 5 czerwca 2009 r. doręczonym Radzie Miejskiej w Złotowie w dniu 17 czerwca 2009 r. skarŝący Hieronim Gładysz wniósł kolejne wezwanie do zmiany planu zagospodarowanie przestrzennego w części, tj. w zakresie 5 planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą Rady Miejskiej w Złotowie nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. w rejonie ulicy Staszica poprzez poszerzenie drogi gminnej znajdującej się na działkach 287/8 i 286/5 stanowiącej dojazd do terenu MN do szerokości 10 metrów. W wezwaniu jego autor ponownie 2
powołał się na przepis art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, wedle którego kaŝdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, moŝe - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarŝyć uchwałę do sądu administracyjnego. Pismem z dnia 19 czerwca 2009 r., doręczonym skarŝącemu Hieronimowi Gładyszowi, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Złotowie przekazała wezwanie skarŝącego Hieronima Gładysza (pismo z dnia 5 czerwca 2009 r.) do rozpatrzenia przez Komisję Gospodarki Miejskiej Rady Miejskiej Złotowa. W dniu 13 lipca 2009 r. do Urzędu Miejskiego w Złotowie wpłynęło pismo datowane na dzień 8 lipca 2009 r. skarŝących Romana Baczyńskiego i Hieronima Gładysza, o którym mowa była juŝ wyŝej. Analizując w pierwszej kolejności czy zostały zachowane warunki formalne wniesienia skargi naleŝy zauwaŝyć, Ŝe skargę wniesiono po upływie przepisanego terminu na jej wniesienie, co winno skutkować jej odrzuceniem na podstawie art. 58 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W myśl przepisu art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym kaŝdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, moŝe - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarŝyć uchwałę do sądu administracyjnego. Ustęp 3 tego artykułu stanowi, iŝ w sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym. Zgodnie natomiast z art. 101a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym przepisy art. 101 stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich. W takich przypadkach sąd administracyjny moŝe nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarŝącego, na koszt i ryzyko gminy. Art. 102a ustawy o samorządzie gminnym stanowi zaś, Ŝe w sprawach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nie stosuje się przepisów art. 52 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi". W myśl art. 52 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jeŝeli ustawa nie przewiduje środków zaskarŝenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 2 pkt 4 i 4a, moŝna wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarŝący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. Przepis 4 tego artykułu stanowi zaś, iŝ w przypadku innych aktów, jeŝeli ustawa nie przewiduje środków zaskarŝenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, naleŝy równieŝ przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w 3, nie ma zastosowania. Zgodnie z przepisem art. 53 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w przypadkach, o których mowa w art. 52 3 i 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeŝeli organ nie udzielił 3
odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. W uchwale 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie o sygn. akt II OPS 2/07 podkreślono, Ŝe przepis art. 52 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wprowadza waŝną zasadę, według której wniesienie skargi do sądu administracyjnego jest dopuszczalne po wyczerpaniu środków zaskarŝenia na etapie postępowania przed organami administracji publicznej, jeŝeli ustawa przewiduje takie środki w sprawie będącej przedmiotem skargi, a jeŝeli środki zaskarŝenia nie są przewidziane, wniesienie skargi jest dopuszczalne po uprzednim (przed wniesieniem skargi) wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa. Systematyka tego przepisu wskazuje, Ŝe art. 52 3 dotyczy wezwania do usunięcia naruszenia prawa przed wniesieniem skargi na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, natomiast przepis art. 52 4 dotyczy innych (pozostałych) aktów. Tymi innymi aktami w rozumieniu tego przepisu są z pewnością akty wymienione w art. 3 2 pkt 5-7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi., a więc takŝe akty organów jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 3 2 pkt 5 i 6 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Na podstawie analizy przepisów Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie moŝe być wątpliwości, Ŝe uŝyte w art. 52 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi określenie "w przypadku innych aktów" obejmuje takŝe akty organów jednostek samorządu terytorialnego. Oznaczałoby to z kolei, Ŝe uŝyte w art. 53 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi określenie w przypadkach, o których mowa w art. 52 3 i 4, obejmuje takŝe akty organów jednostek samorządu terytorialnego, a więc terminy wniesienia skargi, o których mowa w art. 53 2, mają zastosowanie w przypadku wnoszenia skargi na akty organów jednostek samorządu terytorialnego. Przepis art. 52 4 wprowadza wszakŝe waŝne zastrzeŝenie: jeŝeli ustawa nie stanowi inaczej, a w ustawie o samorządzie gminnym, takim przepisem mógłby być powołany przepis art. 102 a. Przepis art. 102a ustawy o samorządzie gminnym został dodany ustawą z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 45 poz. 497), która weszła w Ŝycie z dniem 30 maja 2001 r., w czasie obowiązywania ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. W pierwotnym brzmieniu dodany przepis art. 102a ustawy o samorządzie gminnym stanowił, Ŝe w sprawach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nie stosuje się przepisu art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA, a więc przepisu z zakresu procedury sądowej, według którego, jeŝeli ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, naleŝy przed wniesieniem jej do Sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, skarga zaś moŝe być wniesiona po upływie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Zmiana przepisu art. 102a o samorządzie gminnym została dokonana ustawą z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami 4
administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1271 ze zm.) i polegała jedynie na tym, Ŝe w art. 102a ustawy o samorządzie gminnym zamiast art. 34 ust. 3 ustawy o NSA wpisano art. 52 3 i 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Oznacza to, Ŝe intencją ustawodawcy, w związku z uchyleniem ustawy o NSA i wejściem w Ŝycie Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, było utrzymanie wyłączenia stosowania wezwania do usunięcia naruszenia prawa, o którym mowa w art. 52 3 i 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi., a o którym poprzednio stanowił przepis art. 34 ust. 3 ustawy o NSA. W powołanej uchwale 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2007 r. wyjaśniono, iŝ intencją ustawodawcy zmieniającego treść art. 102a ustawy o samorządzie gminnym było jedynie utrzymanie wyłączenia stosowania wezwania do usunięcia naruszenia prawa, o którym mowa w art. 52 3 i 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie ma podstaw do doszukiwania się innego celu tej zmiany, a w szczególności zamiaru ustawodawcy wyłączenia stosowania w tych sprawach innych przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w tym art. 53 2 tej ustawy. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, o którym mowa w art. 52 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, o którym mowa w art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym mają ten sam charakter prawny i słuŝą temu samemu celowi. TakŜe z tego względu nie ma racjonalnych podstaw do wyłączenia ze stosowania art. 53 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Z przytoczonego powyŝej wywodu obrazującego interpretację przepisów dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 2 kwietnia 2007 r. wynika, Ŝe w normalnym toku czynności podejmowanych przez skarŝącego w celu wniesienia skargi do sądu na uchwałę lub zarządzenie organu gminy, po wniesieniu wezwania do usunięcia naruszenia, skarŝący otrzymuje odpowiedź na wezwanie, a następnie, jeŝeli w ocenie skarŝącego wezwanie nie było skuteczne, wnosi skargę w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie. JeŜeli natomiast organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, skarŝący powinien wnieść skargę w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia. Oznacza to, Ŝe w przypadku doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie przed upływem 60 dni od dnia wniesienia wezwania zaczyna biec termin 30 dni na wniesienie skargi, obliczany od dnia doręczenia odpowiedzi organu, jeŝeli skarŝący nie wniósł juŝ skargi. Celowe jest więc podkreślenie, Ŝe ustawa o samorządzie gminnym nie wiąŝe wnoszenia skargi z terminem do załatwienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Kwestionowanie stanowiska przyjętego w omawianej uchwale przez Naczelny Sąd Administracyjny musiałoby się łączyć z zastosowaniem trybu określonego w art. 269 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W realiach niniejszej sprawy zauwaŝyć naleŝy, Ŝe skarŝący Hieronim Gładysz i Roman Baczyński wezwali Radę Miejską Złotowa do usunięcia naruszenia ich interesu prawnego poprzez uchwalenie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego o określonej treści pismem datowanym na dzień 22 grudnia 2008 r., które wpłynęło do Rady Miejskiej Złotowa (urzędu Miejskiego w Złotowie) w dniu 15 stycznia 2009 r. SkarŜący nie otrzymali w terminie 5
dwumiesięcznym, o którym w art. 35 k.p.a. odpowiedzi na wystosowane przez nich wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego, a zatem w tym przypadku termin do złoŝenia skargi do sądu administracyjnego liczył 60 dni od dnia złoŝenia wezwania w Urzędzie Miejskim w Złotowie. Wniesienie wezwania jest w tym przypadku zdarzeniem, które jest początkiem terminu określonego w dniach, co oznacza, Ŝe przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło (art. 111 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 83 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Termin ten upłynął zatem w dniu 16 marca 2009 r. Do tego dnia do Rady Miejskiej Złotowa nie wpłynęła jakakolwiek skarga na przedmiotową uchwałę w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wniesienie przez Hieronima Gładysza, pismem z dnia 5 czerwca 2009 r., w dniu 17 czerwca 2009 r., kolejnego wezwania do usunięcia naruszenia interesu prawnego o identycznej treści, jak to wniesione w dniu 15 stycznia 2009 r., nie wywołało natomiast jakichkolwiek skutków prawnych, gdyŝ w tej samej sprawie nie jest dopuszczalne wielokrotne stosowanie procedury umoŝliwiającej wniesienie skargi przez ten sam podmiot w tych samych okolicznościach. Z uwagi na to skarga skarŝących Hieronima Gładysza i Romana Baczyńskiego winna podlegać odrzuceniu na podstawie art. 58 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Odnosząc się natomiast do treści merytorycznej skargi naleŝy podnieść, co następuje. Działki o numerach 287/8 i 286/5 połoŝone są w obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego uchwalonym uchwałą Rady Miejskiej w Złotowie nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. w rejonie ul. Staszica. W części graficznej planu opatrzone są one symbolem KD, który to symbol oznacza Teren Komunikacji. SkarŜący domagają się uchwalenia przez Radę Miejską Złotowa zmiany planu zagospodarowania przestrzennego w ten sposób, aby szerokość drogi dojazdowej oznaczonej symbolem KD, usytuowanej na działkach 287/8 i 286/5 wynosiła nie 6 metrów, jak to jest obecnie, ale 10 metrów. Z uwagi na brak po stronie Rady inicjatywy w uchwaleniu takiej zmiany zarzucają Radzie bezczynność. SkarŜący twierdzą, Ŝe działki nr 287/8 i 286/5 są drogami gminnymi, gdyŝ tak wynika z rejestru gruntów. Tymczasem zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie tej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której moŝe korzystać kaŝdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Ustawodawca dzieli drogi publiczne ze względu na ich funkcje na drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg słuŝących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych. Ustęp 2 tego artykułu stanowi zaś, iŝ zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje zatem w drodze uchwały rady gminy, po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu, przy czym rozstrzygające znaczenie mają w takim przypadku względy techniczne i prawne. Brak jednego z tych dwóch elementów powoduje zaliczenie drogi do dróg 6
wewnętrznych (tak: W. Kotowski, B. Kurzępa, Komentarz do ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, LEX/el. 2004, w uwagach do art. 7 ustawy, tak teŝ wyrok NSA z dnia 20 października 2000 r., sygn. III SA 1432/99). O publicznym charakterze drogi nie przesądza np. oznaczenie pasa gruntu w ewidencji gruntów jako drogi wewnętrznej (por. wyrok NSA z dnia 18 stycznia 1989 r., sygn. IV SA 992/87, ONSA 1989, nr 2, poz. 70). Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych drogi nie zaliczone do Ŝadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów uŝytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle autobusowe, są drogami wewnętrznymi. Przepis art. 2 ust. 3 ustawy o drogach publicznych stanowi, Ŝe drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy określone w warunkach technicznych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 i Nr 170, poz. 1217), jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Wydane na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie określa warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i związane z nimi urządzenia budowlane oraz ich usytuowanie ( 1 ust. 1 rozporządzenia). Warunki techniczne, o których mowa w ust. 1, przy zachowaniu przepisów Prawa budowlanego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów odrębnych, a takŝe ustaleń Polskich Norm zapewniają w szczególności: 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: a) bezpieczeństwa uŝytkowania, b) nośności i stateczności konstrukcji, c) bezpieczeństwa z uwagi na moŝliwość wystąpienia poŝaru lub innego miejscowego zagroŝenia, d) ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracjami, zanieczyszczeniami powietrza, wody i gleb, 2) odpowiednie warunki uŝytkowe zgodne z przeznaczeniem drogi publicznej, 3) niezbędne warunki do korzystania z drogi publicznej przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich. Wedle przepisu 2 rozporządzenia jego przepisy stosuje się przy projektowaniu, wykonywaniu dróg publicznych i związanych z nimi urządzeń budowlanych, a takŝe ich odbudowie, rozbudowie, przebudowie oraz przy remontach objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę. W myśl 3 pkt 1 ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o drodze - rozumie się przez to drogę publiczną. Przepis 3 pkt 3 zawiera natomiast definicję linii rozgraniczających drogę, przez które rozumie się granice terenów przeznaczonych na pas drogowy lub pasy drogowe ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w wypadku autostrady - w decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady; w liniach rozgraniczających drogi na terenie zabudowy (ulicy) mogą znajdować się równieŝ 7
urządzenia infrastruktury technicznej nie związane z funkcją komunikacyjną drogi. W 4 ust. 1 rozporządzenia wskazano, iŝ w celu określenia wymagań technicznych i uŝytkowych wprowadza się następujące klasy dróg: 1) autostrady, oznaczone dalej symbolem "A", 2) ekspresowe, oznaczone dalej symbolem "S", 3) główne ruchu przyspieszonego, oznaczone dalej symbolem "GP", 4) główne, oznaczone dalej symbolem "G", 5) zbiorcze, oznaczone dalej symbolem "Z", 6) lokalne, oznaczone dalej symbolem "L", 7) dojazdowe, oznaczone dalej symbolem "D". Wedle 4 ust. 2 rozporządzenia drogi zaliczone do jednej z kategorii, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, powinny mieć parametry techniczne i uŝytkowe odpowiadające następującym klasom dróg: 1) drogi krajowe - klasy A, S, GP i wyjątkowo klasy G, 2) drogi wojewódzkie - klasy G, Z i wyjątkowo klasy GP, 3) drogi powiatowe - klasy G, Z i wyjątkowo klasy L, 4) drogi gminne - klasy L, D i wyjątkowo klasy Z. W myśl przepisu 5 rozporządzenia usytuowanie drogi oznacza umieszczenie jej elementów w pasie terenu wyznaczonym liniami rozgraniczającymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w trybie określonym w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym. W 7 rozporządzenia wskazano najmniejszą szerokość ulicy w liniach rozgraniczających w ten sposób, Ŝe droga o klasie D winna mieć szerokość co najmniej 10 metrów. Twierdzenia skarŝących odnośnie nieprawidłowo ustalonej w planie szerokości drogi są w świetle powyŝej zacytowanych przepisów ustawy o drogach publicznych i rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, oczywiście bezzasadne. SkarŜący pomijają podstawową okoliczność, Ŝe droga oznaczona w planie symbolem KD nie stanowi drogi publicznej gminnej, ale gminną drogę wewnętrzną, której nie obejmują postanowienia wskazanego rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. Nie ma więc podstaw do stosowania w niniejszej sprawie nie tylko przepisu 7, ale i pozostałych przepisów rozporządzenia. Podkreślić naleŝy dodatkowo, iŝ aktualnie Ŝaden przepis prawa nie reguluje szerokości drogi wewnętrznej i tego rodzaju ustalenie następuje w ramach kształtowania przez gminę ładu przestrzennego. Wedle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, naleŝy do zadań własnych gminy. W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 8
ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Ustęp 2 tego artykułu stanowi zaś, iŝ w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym: 1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego; 2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy. Wedle art. 14 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego dalej "planem miejscowym", z zastrzeŝeniem ust. 6 ( Planu miejscowego nie sporządza się dla terenów zamkniętych ). Uchwałę o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Zgodnie z przepisem art. 20 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które naleŝą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały. Omawiając kwestię moŝliwości zaskarŝenia bezczynności organów gminy w związku z brakiem uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wstępie przypomnieć trzeba, Ŝe zgodnie z powołanym art. 101a ustawy o samorządzie gminnym przepisy art. 101 tej ustawy stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich. Art. 101 przewiduje, Ŝe kaŝdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, moŝe - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarŝyć uchwałę do sądu administracyjnego. Odpowiednie stosowanie przepisu do art. 101 ust. 1 w ramach sytuacji wskazanej w art. 101a oznacza moŝliwość złoŝenia skargi na bezczynność gminy. Na zasadzie zatem tego ostatniego przepisu naleŝy ocenić, czy nieuwzględnienie bądź pominięcie przez radę gminy wniosku właścicieli nieruchomości bądź innych osób o wprowadzeniu do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zmian stanowi bezczynność organu gminy, polegającą na niewykonaniu czynności nakazanej prawem. Art. 101a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w swoim początkowym brzmieniu odwołuje się do art. 101 tej ustawy. Oznacza to, Ŝe skarga wnoszona przez zainteresowaną osobę w trybie art. 101a 9
ustawy o samorządzie terytorialnym powinna odpowiadać warunkom określonym w art. 101 tej ustawy, a w szczególności dopuszczalna jest tylko w sprawie z zakresu administracji publicznej i po uprzednim bezskutecznym wezwaniu organu gminy. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowana jest teza o braku podstawy prawnej do Ŝądania przez właściciela nieruchomości od organów gminy zmiany przeznaczenia swoich nieruchomości gruntowych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jeszcze na gruncie przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym Naczelny Sąd Administracyjny we Wrocławiu przyjął w wyroku z dnia 27 sierpnia 1996 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wr 280/96, iŝ przepisy art. 3 pkt 1 i art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym nie uzasadniają wniesienia przez właściciela gruntu w gminie w trybie art. 101a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym skargi na niewykonanie przez organy gminy czynności nakazanych prawem, polegających na nie wprowadzeniu zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W aktualnym stanie prawnym, pod rządami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w postanowieniu z dnia 24 sierpnia 2004 r., w sprawie o sygn. akt II SAB/Gd 48/04, stwierdzając, Ŝe niedopuszczalna jest skarga na bezczynność rady gminy w przedmiocie podjęcia uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, gdy sporządzenie takiego planu nie jest obowiązkowe (art. 14 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd uznał, co następuje: Uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nie jest obowiązkowe, poza przypadkami, kiedy wymagają tego przepisy odrębne (art. 14 ust. 7 powyŝszej ustawy). Inicjatywa podjęcia przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego naleŝy do tej rady lub wójta (burmistrza, prezydenta miasta) (art. 14 ust. 1 i 4 ustawy). Z powyŝszego wynika, Ŝe organem wyłącznie właściwym do podjęcia uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w której określa się granice obszaru objętego projektem planu, jest rada miasta. Skoro uchwalenie planu miejscowego dla danego terenu nie jest obowiązkowe, to w niniejszej sprawie nie ma zastosowania art. 101a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowiący, Ŝe przepisy art. 101 stosuje się odpowiednio, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich (...). Zgodnie z art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi istota skargi na bezczynność polega na tym, Ŝe sąd, uwzględniając taką skargę, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. W sprawie niniejszej Sąd nie ma takiej moŝliwości, skoro uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nie jest obowiązkowe. W świetle tego naleŝy uznać, Ŝe niedopuszczalna jest skarga na bezczynność 10
rady gminy w przedmiocie podjęcia uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, gdy sporządzenie takiego planu nie jest obowiązkowe w rozumieniu przepisów odrębnych (art. 14 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Podobnie jak orzecznictwo równieŝ i doktryna prawa wyklucza moŝliwość Ŝądania przez inny podmiot aniŝeli organ danej gminy uchwalenia planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego. Skarga na bezczynność organu samorządu terytorialnego w wydaniu aktu prawa miejscowego (skarga na bezczynność prawotwórczą) będzie przysługiwała w przypadku zaniechania ustanowienia aktu prawa miejscowego, jeŝeli na organie ciąŝył wyraźny obowiązek w tym zakresie, przewidziany konkretnym przepisem prawa. Podstawową przesłanką warunkującą moŝliwość wystąpienia ze skargą na bezczynność jest istnienie po stronie organu (gminy, powiatu, województwa) obowiązku wydania aktu prawa miejscowego, przy czym musi on wynikać z przepisów ustawy (jako aktu, na podstawie którego mogą być wydawane akty prawa miejscowego). Przesądza to o niedopuszczalności skargi w sytuacji, gdy ustanowienie aktu nie ma charakteru obligatoryjnego (tak: P. Mijal, Skarga na bezczynność organu samorządu terytorialnego w wydaniu aktu prawa miejscowego, Samorząd Terytorialny, 5/2008). Planowanie miejscowe jest fakultatywne, gdyŝ ustawodawca nie statuuje czynności uchwalenia planu miejscowego jako obowiązkowego zadania własnego samorządu, tak jak uchwalenie studium czy planu zagospodarowania przestrzennego województwa; plany miejscowe gmina sporządza w zaleŝności od potrzeb (zob. Z. Niewiadomski, Nowe prawo o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Warszawa 2003, s. 29). śądanie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest zasadne zatem tylko wówczas, gdy przepisy prawa nakładają na gminę obowiązek jego uchwalenia. W aktualnym stanie prawnym takich przepisów jest niewiele, wspomnieć moŝna o art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady ( Gmina ma obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Pomnika Zagłady i jego strefy ochronnej ) czy art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( Dla obszarów, na których utworzono park kulturowy, sporządza się obowiązkowo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ). Nadto trzeba mieć na uwadze przepis art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wedle którego w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy określa się w szczególności obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a takŝe obszary przestrzeni publicznej. śadna z wymienionych okoliczności nie występuje w niniejszej sprawie. W świetle powyŝszego nie jest trafny zarzut skarŝących odnośnie bezczynności Rady Miejskiej Złotowa polegającej na braku uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą nr XXXII/219/01 z dnia 26 kwietnia 2001 r. Jeszcze raz podkreślić naleŝy, Ŝe wniesienie szczególnej skargi na bezczynność organu gminy do sądu administracyjnego, 11
w trybie i na zasadach określonych w art. 101a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym moŝe dotyczyć wyłącznie niewykonywania czynności nakazanych prawem (tak: postanowienie WSA w Gdańsku z dnia 8 lutego 2007 r., II SAB/Gd 59/06). Biorąc pod uwagę przedstawioną powyŝej argumentację Rada Miejska Złotowa wnosi o odrzucenie skargi z uwagi na wniesienie jej po upływie przepisanego terminu, ewentualnie o jej oddalenie jako bezzasadnej. Załączniki: 1) skarga Hieronima Gładysza i Romana Baczyńskiego wniesiona pismem z dnia 8 lipca 2009 r. doręczonym w dniu 13 lipca 2009 r. 2) uchwała nr XXXI/ //09 Rady Miejskiej Złotowa z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wniesienia odpowiedzi na skargę Hieronima Gładysza i Romana Baczyńskiego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego; 3) odpis odpowiedzi na skargę. Przewodnicząca Rady Miejskiej ( - ) mgr Barbara Chorabik 12