Filmy wskazane w scenariuszu dostępne są na kanale YouTube projektu SiecTolerancji http://tnij.org/jragzgk Paweł Kwiecień, konsultacja metodologiczna: Magdalena Tulska-Budziak 45 minut Stowarzyszenie Kuturalno-Edukacyjno- -Naukowe KEN Scenariusz 4 Chciałbym być sobą Adresat: uczniowie szkół ponadgimnazjalnych wszystkich typów Cele lekcji: Zrozumienie pojęcia homofobii, tolerancji, dyskryminacji, mowy nienawiści. Analiza przyczyn postaw dyskryminacyjnych. Sprowokowanie ucznia do autorefleksji na temat własnych postaw dyskryminacyjnych. Budowanie postawy otwartości na inność, odmienność. Rozwijanie kompetencji społecznych sprzyjających funkcjonowaniu w świecie wielokulturowym. Środki glotto-dydaktyczne: Laptop Rzutnik i ekran Głośniki Materiały wideo 1
Przebieg lekcji Dzisiejsze spotkanie zaczniemy od obejrzenia krótkiego filmu. Uczennice i uczniowie oglądają film (Dyskoteka). Jak myślicie, o czym dziś będziemy rozmawiać? Przewidywane odpowiedzi uczniów: o Rosji; o braku demokracji w niektórych krajach; o gejach; o wolności zgromadzeń; o przemocy; Dziś porozmawiamy o homofobii. Na ekranie wyświetlony jest film przedstawiający przebieg parady równości wmińsku na Białorusi w roku 2010. Parada została rozbita przez milicję i OMON. Co widzieliście na tym filmie? 2
milicja bije pedałów; dobrze, tak trzeba z pedalstwem; szkoda, że w Polsce nie rządzi Łukaszenko; To sceny z parady równości na Białorusi. Czy chcielibyście, żeby w Polsce było tak samo? tak, pedałom się należy; nie, na Białorusi panuje dyktatura; Na Białorusi takie sceny są możliwe, bo nie ma tam demokracji, tylko dyktatura. Władza może sobie pozwolić na takie traktowanie gejów i lesbijek, bo nie liczy się ze swoimi obywatelami. Nie tylko parady równości są tam zakazane. Wszystkie akcje promujące demokrację i demokratyzację są tak traktowane. Musicie wiedzieć, że nie da się ograniczać praw jednej grupy, zakazy są zawsze szersze i dotyczą wszystkich, którzy inaczej myślą. Chcielibyście, żeby w Polsce tak było? Żeby władza mówiła wam, co macie robić, myśleć i jak się ubierać? Teraz obejrzyjmy drugi film. Na ekranie wyświetlony jest film, na którym chłopak opowiada o tym, czy może trzymać za rękę swojego partnera. 3
milicja bije pedałów; dobrze, tak trzeba z pedalstwem; szkoda, że w Polsce nie rządzi Łukaszenko; To sceny z parady równości na Białorusi. Czy chcielibyście, żeby w Polsce było tak samo? tak, pedałom się należy; nie, na Białorusi panuje dyktatura; Na Białorusi takie sceny są możliwe, bo nie ma tam demokracji, tylko dyktatura. Władza może sobie pozwolić na takie traktowanie gejów i lesbijek, bo nie liczy się ze swoimi obywatelami. Nie tylko parady równości są tam zakazane. Wszystkie akcje promujące demokrację i demokratyzację są tak traktowane. Musicie wiedzieć, że nie da się ograniczać praw jednej grupy, zakazy są zawsze szersze i dotyczą wszystkich, którzy inaczej myślą. Chcielibyście, żeby w Polsce tak było? Żeby władza mówiła wam, co macie robić, myśleć i jak się ubierać? Teraz obejrzyjmy drugi film. Na ekranie wyświetlony jest film, na którym chłopak opowiada o tym, czy może trzymać za rękę swojego partnera. 4
Czy dwóch kochających się mężczyzn powinno trzymać się na ulicy za rękę? A kobiety lesbijki mogą się trzymać za rękę? Czas trwania ok. 5 minut. Widzę, że powtarzacie wiele opinii nt. gejów i lesbijek. Ciekawe, że inaczej postrzegacie homoseksualne kobiety i homoseksualnych mężczyzn. Chciałbym/chciałabym zaproponować wam quiz. Odpowiadajcie prawda lub fałsz. Na ekranie pojawia się zdanie: Homoseksualizmu można się nauczyć. Każdy może stać się osobą homoseksualną. Czy to prawda? Uczennice i uczniowie wypowiadają się. Orientacja seksualna jest kształtowana przez hormony matki podczasu trwania ciąży. Homoseksualizmu nie można się nauczyć ani nie można przestać być gejem lub lesbijką. Na ekranie pojawia się zdanie: Homoseksualizm to wymysł XXI wieku. Czy to prawda? Uczennice i uczniowie wypowiadają się. Homoseksualizm nie jest czymś nowym historycy uważają, że np. Juliusz Cezar był gejem. Na ekranie pojawia się zdanie: Geje i lesbijki mają AIDS. 5
Czy to prawda? Uczennice i uczniowie wypowiadają się. Każdy może zarazić się AIDS. Zarażenie nie wynika z orientacji seksualnej, tylko m.in. z braku stosowania zabezpieczeń. Na ekranie pojawia się zdanie: Najwięcej gejów i lesbijek mieszka w Europie Zachodniej. Uczennice i uczniowie wypowiadają się. W każdej populacji jest tyle samo gejów i lesbijek. Zakłada się, że 5-10% każdej populacji to osoby homoseksualne. Mniej więcej tyle samo jest w Anglii, gdzie legalne są małżeństwa osób tej samej płci, i w Iranie, gdzie homoseksualizm karany jest śmiercią. Postarajmy się uporządkować to, co zostało powiedziane. Pracujemy w grupach. Proszę odpowiedzieć na pytania: Czym jest homofobia? Jak objawia się homofobia? Zadanie 1. Uczennice i uczniowie na kartkach zapisują odpowiedzi na pytania: Czym jest homofobia? Czym objawia się homofobia? Uczennice i uczniowie czytają swoje odpowiedzi. Zatem homofobia to strach przed homoseksualizmem i osobami homoseksualnymi, awersja, nieufność, nienawiść i wrogość do nich oraz ich dyskryminacja. Na filmie widzieliście przykład homofobii 6
ze strony władz milicjanci rozbili paradę równości. W niektórych krajach homoseksualizm wciąż jest traktowany jak przestępstwo i surowo karany, w skrajnych przypadkach nawet śmiercią. A jak jest w Polsce? Uczennice i uczniowie wypowiadają się. w Polsce tępi się pedałów; w Polsce nie ma homoseksualizmu; gdzieś tam sobie żyją i nikomu nie przeszkadzają; Czy wiecie, że Polska jest jednym z ostatnich krajów w Unii Europejskiej, w którym nie ma związków partnerskich? Czy uważacie, że tak powinno być? Pytanie o związki partnerskie to tak naprawdę pytanie o to, czy państwo powinno pozwalać dziedziczyć bez podatku osobom, które postanowiły żyć ze sobą, a nie chcą lub nie mogą wziąć ślubu. To też pytanie o to, czy takie osoby mogą odwiedzać się w szpitalu, np. gdy jedna z nich jest w śpiączce, lub o to, czy mogą wspólnie rozliczać podatki. Na ekranie wyświetlony jest film, na którym jeden chłopak prosi drugiego do tańca. Chłopak, którego poproszono do tańca, nie jest gejem. Jak powinien zareagować? 7
powinien dać mu w mordę; powinien uciekać; powinien pocałować dziewczynę, żeby nie było wątpliwości; Najlepiej byłoby, żeby chłopak jeśli nie chce tańczyć grzecznie odmówił. Co dałaby mu agresywna reakcja? Mógłby tylko sprawić przykrość drugiej osobie, a po co? Jak myślicie, co chciałby usłyszeć ten chłopak, który prosił do tańca? Pytanie należy skierować przede wszystkim do uczennic i uczniów, którzy wypowiadali hasła homofobiczne. Następuje swobodna wymiana zdań, którą moderuje nauczyciel(ka). Pewnie ten chłopak chciałby usłyszeć, że, mimo iż ktoś z nim nie zatańczy, to go szanuje. Takie mogłoby być przesłanie tej lekcji: każdemu należy się szacunek, nawet jeśli się z nim nie zgadzamy. Na ekranie pojawia się hasło: Każdemu należy się szacunek, niezależnie od tego, czy i jak się różnimy. 8