POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGICZNY FRAGMENTA FAUNISTICA Tom XIII Warszawa, 25 XI 1966 Nr 12 Agnieszka D r a b e r -M o ń k o Materiały do znajomości Rhinophorinae ( D iptera, Larvaevoridae) Polski M at ep iia.ib i k n o m a iim n Rhinophorinae (D iptera, Larvaevoridae) IIojibuiH Materialien zur Kenntnis von Rhinophorinae (D iptera, Larvaevoridae) Polens [Z 2 rysunkam i w tekście] Muchówki z podrodziny Rhinophorinae są na terenie Polski poznane słabo i nierów nomiernie. Dane dotyczące icli w ystępow ania w k raju rozproszone są w ogólnodipterologicznych spisach faunistycznych. Stosunkowo najlepiej poznane są pewne okolice byłej Galicji, dzięki pracom B o b k a (1890; 1894), G r z e g o r z k a (1873), L o e w a (1870) i N o w i c k i e g o (1873). Również Pom orze Szczecińskie, okolice G dańska i Pojezierze M azurskie zostały dość dobrze zbadane przez H a g e n a (1849), B a c h m a n n a (1858), Czw a l i n ę (1893), R i e d l a (1899), S p e i s e r a (1903), E n d e r l e i n a (1907) i K a r l a (1937). Spis muchówek Puszczy Białowieskiej opracow any przez S a c k a (1925) nie zaw iera ani jednego g atu nk u z om a wianej podrodziny (obecnie podaję cztery gatunki z tego terenu). R u b s a a m e n (1901) w y mienia z Borów Tucholskich tylko dwa gatunki Rhinophorinae. Nieco danych z Mazowsza zaw iera praca S z n a b l a (1881). Z okolic Jędrzejow a K a r c z e w s k i (1961) w ym ienia trzy gatunki. N atom iast M a c k o i N o s k i e w i c z (1954) wykazali z Dolnego Śląska tylko jeden gatunek Rhinophorinae. Pozostałe obszary Polski są zupełnie pod ty m względem nie zb a dane. Pełnego zestaw ienia faunistycznego podrodziny Rhinophorinae z terenu Polski dotychczas nie ma. J a k wiadomo, większość zbiorów muchówek w Polsce uległa zniszczeniu w czasie ostatniej w ojny. W obec tego mogłam sprawdzić oznaczenia tylko w zbiorze K a r l a, N o w i c k i e g o, S c h r o e d e r a, a częściowo B a r a n o v a i R i e d l a. W szelkie błędne oznaczenia zostały w niniejszej pracy skorygowane, a popraw ki zamieszczone przy odpowiednich g a tunkach. Niniejsze opracowanie oparte jest na m ateriałach krajow ych zgrom adzonych w latach 1952-1966 głównie przez autorkę. P onadto część m ateriałów zebrali: S. F. A d a m c z e w s k i, R. B a ń k o w s k a, W. B a z y l u k, J. K a r c z e w s k i, S. K o z i o ł, A. L i a n a, W. M i k o ł a j c z y k, S. N o w a k o w s k i, J. N o s k i e w i c z, W. J. P u ł a w s k i, J. S c h n a i d e r, K. T a r w i d, S. T o l l i P. T r o j a n. W ykorzystane zostały również nie publikowane dotychczas m ateriały ze zbiorów G. S c h r o e d e r a i S. L u d e r w a l d t a z okolic Szczecina oraz m ateriały Państwowego
222 A. Draber-Mońko O In sty tu tu Naukowego G ospodarstw a W iejskiego z okolic Puław, zebrane przez A. I l l i n s k i e g o. P rzy zbieraniu m uchówek w terenie najlepsze w yniki dało łowienie na upatrzonego n a kw iatach, liściach krzewów, na piasku, na ścianach domów i szybach okiennych; w ten sposób uzyskano większość opracowanego m ateriału. Poza ty m stosowano i inne m etody, ja k koszenie czerpakiem i połów na światło. Ogółem w ykazuję z terenu Polski 15 gatunków Rhinophorinae, w tym jeden nowy dla Polski, Eoplisa tergestina (Sohin.). P odaję dokładny opis i rysunki tego gatunku, um ożliw iające spraw dzenie oznaczenia. Zakres taksonom iczny omawianej podrodziny oparłam n a najnowszym opracowaniu palearktycznych Rhinophorinae ( H e r t i n g, 1961). Rozmieszczenie geograficzne podaję również według tej pracy, a w niektórych przypadkach uzupełniam je danym i B e l a n o v - S K IE G O (1951). M ateriały dowodowe do niniejszej pracy znajdują się w Instytucie Zoologicznym Polskiej A kadem ii N auk w W arszawie. W ykaz system atyczny gatunków Angioneura acerba (M e i g.) G atunek znany ze środkowej Europy. Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893) i okolc Siłubic ( B i e d e l, 1931). Pow. W olin: M iędzyzdroje, W oliński P ark N arodow y, 11 V II 1964, 1 $, Międzyzdroje- -W icko, 10 V III 1963, 1 <J. Angioneura fimbriata (M e i g.) G atunek wykazany ze środkowej Europy. Z Polski podawany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937). Lubiewo, pow. W olin, 15 V II 1964, 1 Okolice Szczecina, 1 $. Anthracomyia melanoptera ( F a l l.) G atunek wymieniany z E uropy z w yjątkiem Wysp Brytyjskich. Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), okolic Gdańska (C z w a l in a 1893; S p e i s e r, 1903) i Krakowa (N o w ic k i, 1873). Okolice Szczecina, 3 (J(J, 6 <j?ę. Białowieski P ark N arodow y, pow. H ajnów ka, 25 V 1957, 1 <J. Zaborów, pow. Pruszków, 5 VI 1960, 1?. W arszawa, Inst. Zool. PAN, złowiony na św iatło (lam pa rtęciow a), 27 V II 1962, 1 <J. Puszcza K am pinoska, pow. Sochaczew, 1 V I 1957, 3 $$. Okolice Puław, 1 <J, 1 $. Frauenfeldia rubricosa (M e i g.) Gatunek wykazywany z Europy (H e r t i n g, 1901), podawany również z północnej Afryki (B e l a n o v s k i j, 1951).
3 Materiały do znajomości Rhinophorinae Polski 223 Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937), okolic Gdańska (C z w a l in a, 1893), okolic Słubic ( R i e d e l, 1934), Ciechocinka i Warszawy (S z n a r l, 1881), okolic Jędrzejowa (K a r c z e w s k i, 1961); N o w ic k i (1873) wymienia ten gatunek w spisie muchówek byłej Galicji bez dokładnego określenia miejsca połowu. Orzechowo, pow. Słupsk, 31 V II 1930, 1 <J, leg. O. K a r l, jako Angioneura acerba (M e i g.). P o w. Jędrzejów : nadleśnictwo Jędrzejów, 14 V II 1958, I uroczysko Lasków, 23 V III 1958, 1?. Hoplisa tergestina (S c h in.) Gatunek podawany dotychczas tylko z południowej Europy. Nowy dla fauny Polski. Pow. Jędrzejów : uroczysko Mniszek, 15 V II 1959, 1 <J; uroczysko (Jaj, 22 V II 1956, 1 (J, leg. J. K a r c z e w s k i. Pieniny, Trzy K orony, pow. Nowy Targ, 23 V II 1958, 1 J, 1?, leg. S. N o w a k o w s k i. (J. Długość ciała 4-4,5 mm. Czoło 3,5 raza szersze od wzgórka przyoczkowego. Pręga czołowa prawie dwa razy szersza od płytki orbitalnej. Policzki od góry krótko owłosione, wąskie, w najwęższym miejscu prawie równe szerokości trzeciego członu czułków. Perystom czarno owłosiony, wąski, szerokość jego równa 1/t wysokości oka. Tył głowy wypukły, czarny, lekko szaro opylony i pokryty czarnymi szczecinkami. Epistom nieco wysunięty do przodu (rys. 1). R y s. 1. Hoplisa tergestina (S c h i n.), profil głowy, Pieniny, Trzy K orony, pow. Nowy Targ, 23 V II 1958, $, leg. S. N o w a k o w s k i.
224 A. Draber-Mońko 4 Trzeci człon czułków dwa razy dłuższy od drugiego. Wić owłosiona, u nasady zgrubiała. Długość owłosienia wici równa szerokości nasady trzeciego jej członu. Twarz i pręga czołowa czarna, w pewnym oświetleniu brunatno opylona, pozostałe części głowy czarne i błyszczące. Ryjek ciemnobrunatny, równy długości otworu gębowego. Głaszczki brunatne, na końcach rozszerzone i czarno owłosione. Szczecinki przyoczkowe rozchylone na zewnątrz i lekko odchylone do tyłu. Szczecinka orbitalna górna pochylona do przodu, szczecinka przedciemieniowa odchylona na zewnątrz i skierowana do tyłu. Szczecinki czołowe, perystomalne, ciemieniowe zewnętrzne i wewnętrzne oraz wibrysy długie i grube. Tułów czarny z dwiema wąskimi, brunatno opylonymi pręgami podłużnymi. Oszczecenie tułowia: acr (1 + 1), dc (2 -f- 3), ia (0 -f 2), pra krótka, 3 h tworzące trójkąt prostokątny; 3 st, z których dolna jest cieńsza i krótsza od pozostałych. Tarczka z długimi i grubym i szczecinkami bocznymi i szczytowymi. Oszczecenie nóg: na 2 długie ad i 1 pd', t2 z 2 ad, 2 pd i 1 av, ta z 2 av, 1 ad i 1 pd. Pazurki i przylgi krótsze od ostatniego członu stopy. Skrzydła przezroczyste, jasne. Kolec skrzydłowy długi, gruby, dłuższy od żyłki poprzecznej r - w. K osta od nasady aż do połączenia z subkostą pokryta wyraźnymi grubymi kolcami. U nasady żyłki r4+5 występuje jedna bardzo długa i gruba szczecinka. Kom órka radialna JR5 otw arta (rys. 2). Basikosta, prze- 0,5 mm Rys. 2. Hoplisa tergestina ( S c h i n.), skrzydło, Pieniny, Trzy K orony, po w. Nowy Targ, 2 3 V II 1 9 5 8, $, le g. S. N o w a k o w s k i. zmianki, łuski tułowiowe i skrzydłowe jasnobrunatne. Epolet czarny. Odwłok wydłużony, owalny, czarny, brunatnoszaro opylony. Szczecinek dyskalnych brak. Szczecinki marginalne I I segmentu cienkie i przylegające. N asady segmentów odwłoka I I - Y szaro opylone. Opylenie zajm uje 1/3 szerokości segmentu, na środku przerwane przez czarną pręgę podłużną. Y sternit odwłoka duży i w ystający, przykryw a od dołu silnie rozwinięty aparat kopulacyjny.?. Odwłok płaski, szeroki, czarny i błyszczący. U nasady II i III segmentu występują dwie daleko od siebie odsunięte, szaro opylone plamy. Cerci czarne, wydłużone. Pozostałe cechy podobnie wykształcone jak u samca.
5 Materiały do znajomości Rhinophorinae Polski 225 Melanomyia nana (M e i g.) Gatunek podawany ze środkowej i północnej Europy. Z Polski wykazany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego (K akl, 1937), okolic Gdańska (C z w a l in a, 1893), okolic Słubic (R i e d e l, 1934), z Borów Tucholskich ( R u b s a a m e n, 1901), Warszawy (S z n a b l, 1881), okolic Jędrzejowa ( K a r c z e w s k a, 1961), Krakowa (N o w ic k i, 1873), Tatr ( L o e w, 1870; N o w i c k i, 1873; B o b e k, 1890) i Przemyśla ( B o b e k, 1894). Pow. W olin: Drożkowe Łąki, 22 VI 1965, 2 Międzyzdroje-W icko, 22 VI - 8 V III 1963-1965, 19 <?<?, 1? ; Lubiewo, 30 VI - 2 V III 1963-1965, 4 J J, 2 $?. Szczecin, 2 <?<?. Białowieski P ark Narodowy, pow. H ajnów ka, 24 VI 1960, 1 d- Puszcza K am pinoska, pow. Sochaczew, 1 VI 1957, 1 J. Pow. Pińczów: Młodzawy, 13 VI 1956, 1 J ; Skorocice, 25 V I 1955, 1 (J; las Dębina, 15 VI 1956, 1 $. Uroczysko Mniszek, pow. Jędrzejów, 1 V III 1960, 1 d- Przy ujściu Sanu, pow. Tarnobrzeg, 18 IX 1961, 1 d- Pow. Nowy T arg: Żywiec, 2 V III 1952, 1 $; nad Białym Dunajcem, 2 1-2 4 VI 1958, 2 dd- Pow. Lesko: Baligród, 31 V II 1958, 1?; W etlina, 22 VI 1960, 2 dd- Melanophora roralis (L.) Gatunek rozprzestrzeniony w całej Europie, podawany również z północnej Afryki. Z Polski wykazany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( R i e d e l, 1899; K a r l, 1937), okolic Gdańska (Cz w a l in a, 1893), Pojezierza Mazurskiego ( H a g e n, 1849; B a c h m a n n, 1858), Chodcza, pow. Włocławek (S z n a b l, 1881) i Stolca, pow. Ząbkowice Śląskie (M a c k o, N o s k ie w ic z, 1954). Goleniów, 1 d- Białowieski P ark Narodowy, pow. Hajnówka, 18 V II 1965, 1 $. Łąck, pow. G ostynin, 28 V II 1958, 1?. W arszawa, 10 VI - 22 IX 1953-1958, 4 dd> 4 $$. Puław y, 28 V III 1912, 1 d- Jędrzejów, 3 V I - 18 V III 1956-1957, 1 J, 2 $?. Krzyżanowice, pow. Pińczów, 11 VI 1956, 1 $. Okolice Puław, 12 V III 1928, 1 d> 1 9- Olsztyn, pow. Częstochowa, 9 VI 1958, l d - Stolec, pow. Ząbkowice Śląskie, 1 4-1 5 VI 1 9 5 2-1959, 1 d> 19- Rhinomorinia sarcophagina (S c h in.) G atunek wymieniany ze środkowej i południowej Europy. Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego (R i e d e l, 1899; K a r l, 1937)1, okolic Gdańska (S p e i s e r, 1903), okolic Jędrzejowa ( K a r c z e w s k i, 1961), okolic K r a k o w a (Nowicki, 1873) i Tatr ( L o e w, 1873; N o w ic k i, 1873). Białowieski P ark Narodowy, pow. H ajnów ka, 25-27 VI 1960, 1 $, 1 d- Puszcza K am pinoska, pow. Sochaczew, 3-8 VI 1955, 7 dd> 6 99- Podkowa Leśna, pow. Pruszków, 14 VI 1945, 1 d- Uroczysko Lasków, pow. Jędrzejów, 28 V 1956, 1 d- Pow. Pińczów: 1 W zbiorze K a r l a oprócz 9 okazów prawidłowo oznaczonych jako Rhinomorinia sarcophagina (S c h i n.) znajduje się jeden okaz Kramerella setipennis ( B o n d.) (Sarcophagidae), det. B. B. R o h d e n d o r f, złowiony w Charnowie, pow. Słupsk, 16 VI 1930, $, leg. O. K a r l.
22 6 A. Draber-Mońko 6 Bogucice-Zakam ień, 14 VI 1957, 1 d ; Bogucice las, 27 V 1957, 1? ; las D ębina-w ąw óz, 17 V 1957, 1 d> Grochowiska, 14 VI 1956, 2 dc?5 W iniary, 1 V II 1958, 1 $. Zwierzyniec, pow. Zamość, 8 VI 1900, 1 d- Rhinophora lepida (M e i g.) Gatunek rozprzestrzeniony w Europie. Z Polski podawany dotychczas z Pomorza Szczecińskiego ( R i e d e l, 1899; K a r l, 1937), okolic Gdańska (CzwAl in a, 1893; S p e i s e r, 1903), Pojezierza Mazurskiego (B a c iim a n n, 1858), okolic Słubic ( R i e d e l, 1934) i Doliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 1873; N o w ic k i, 1873). Lubiewo, pow. Wolin, 15 V II 1964, 1 $. Pow. Sochaczew: Puszcza K am pinoska, 5-2 0 V II 1953-1954, l d, 1 $ ; Piasecznica, 20 V III 1956, 1 $; Trojanów, 1 4-2 6 V II 1956-1965, 1 d. 2??. P uław y, 8 V II 1958, 1?. Stevenia atramentaria (M e i g.) G atunek wykazywany z Europy. Z Polski podawany dotychczas ze Słubic ( R i e d e l, 1934), Borów Tucholskich ( R u b s a a m e n, 1901) i Tatr ( N o w ic k i, 1873). Uroczysko Mnichów, pow. Jędrzejów, 2 V III 1958, 1?. Kojencin, pow. Ząbkowice Śląskie, 22 V II 1947, 1 d- Stevenia umbratica ( F a l l.) Gatunek podaw any dotychczas ze środkowej i południowej Europy. Z Polski wymieniany tylko z Pomorza Szczecińskiego ( R i e d e l, 1901; K a r l, 1937) i Ojcowa (S z n a b l, 1881). O lsztyn, pow. Częstochowa, 9 VI 1956, 1 d- Ghaetostevenia maculata ( F a l l.) G atunek wykazany z Europy. Z Polski wymieniany dotychczas tylko z Pomorza Szczecińskiego ( K a r l, 1937) i okolic Gdańska (S p e i s e r, 1903). Trojanów, pow. Sochaczew, 8 VI 1966, 1?. Krzyżanowice, pow. Pińczów. 28 VI 1957, 1 $. Nadto z Polski wykazano jeszcze trzy gatunki Rhinophorinae, których nie udało mi się złowić, a mianowicie: Phyto melanocephala (M e i g.) G atunek podawany ze środkowej i południowej Europy. Wymieniany tylko z okolic Frankfurtu nad Odrą ( R i e d e l, 1934) bez dokładnego podania, po której stronie Odry był złowiony.
7 M ateriały do znajomości Bhinophorinae Polski 227 Phyto obscuripennis (Me i g.) Gatunek wykazany z Niemiec (B e c k e r, B e z z i, K e r t e s z, S t e i n, 1907). Z Polski wymieniany tylko z Doliny Sądeckiej (G r z e g o r z e k, 3873; N o w i c k i, 1873). Powyższych danych nie można sprawdzić ze względu na brak okazów dowodowych. * Phyto similis S t e in G atunek podawany dotychczas tylko ze środkowej Europy. Z Polski wymieniany dotąd tylko z Pomorza Szczecińskiego (S t e i n, 1924; K a r l, 1937). Dotychczas znanych było z Polski 14 gatunków muchówek z podrodziny Bhinophorinae. Obecnie podaję 15, liczba ta zresztą prawdopodobnie będzie wzrastać w miarę dalszych badań nad fauną Polski. Niewiele gatunków z omawianej podrodziny ma znaną biologię. We wszystkich jednak znanych przypadkach są one pasożytami lądowych równonogów (Isopoda). Niektóre gatunki znajdujemy bardzo często w pomieszczeniach zamieszkiwanych przez ludzi, np. Melanophora roralis (L.), która jest pasożytem równonoga Porcellio scaber L. spotykanego w wilgotnych mieszkaniach. Bhinophorinae są grupą ciepłolubną, rozprzestrzenioną głównie na obszarze śródziemnomorskim. Z całej Palearktyki znam y 54 gatunki ty c h muchówek. Większość gatunków wykazanych z Polski rozmieszczonych jest w całej Europie, a mianowicie: Anthracomyia melanoptera ( F a l l.), Chaetostevenia maculata ( F a l l.), Frauenfeldia rubricosa (M e i g.), Bhinophora lepida (M e i g.) i Stevenia atramentaria (M e i g.). Natomiast gatunkami, których zasięgi obejmują tylko środkową i południową Europę, są: Phyto melanocephala (M e i g.), Bhinomorinia sarcophagina (S c h in. ) i Stevenia umbratica ( F a l l.). W środkowej Europie występuje Angioneura acerba (M e i g.) i A. fimbriata (M e i g.), natomiast w środkowej i północnej Europie Melanomyia nana (M e i g.). Gatunkiem występującym w Europie i północnej Afryce jest Melanophora roralis (L.). Hoplisa tergestina (S c h in.) znany był dotychczas tylko z południowej Europy, a więc stanowiska w Polsce są najbardziej północnymi znaleziskami tego gatunku. PIŚM IEN N ICTW O B a c h m a n n H. 1858. B eitrag zur Insektenfauna Preussena. Ueber die Inaektenfauna unaerer Provinz. Fiinfter Bericht. Diptera. Zweifliigler. D ritter Beitrag. Oster-Progr. Real-SchuL, Inaterburg, 1858, 22 pp. (odbitka). B e c k e r Th., B e z z i M., K e r t ź s z K., S t e i n P. 1907. K a t a l o g der Palśiarktischea D i p - teren. I II, B udapest, (2) + 828 pp.
228 A. Draber-Mońko 8 B e l a n o v s k i j I. D. 1951. T ahiny USSR. Cast pervaja. Kiev, 191 pp., 99 ff. B o b e k K. 1890. Przyczynek do fau n y muchówek tatrzańskich. Spraw. Kom fizyjogr., K raków, 25: 2 1 8-242. B o b e k K. 1894. Przyczynek d o fauny m uchówek okolicy Przem yśla. Spraw. Kom. fizyjogr., Kraków, 29: 1 4 2-167. C z w a l i n a G. 1893. Neues Yerzeichnis der Fliegen Ost- und W estpreussens. Osterprogr. A ltstad t. Gymn., 9. Beil., Konigsberg, (2) + 34 pp. E n d e r l e i n G. 1907. Biologisch-faunistische M oor-und DUnen-Studien. Ber. westpr. bot.- -zool. Yer., Danzig, 30: 5 4-2 3 8. G r z e g o r z e k A. 1873. U ebersicht der bis je tzt in der Sandezer Gegend W est-galiziens gesam m elten D ipteren. Verh. zool.-bot. Ges., W ien, 23: 2 5-3 6. H a g e n H. 1849. Preussische Diptera. Neue Preuss. P rov.-bl., Konigsberg, 42: 231-235. H e r t i n g B. 1961. 64 e. Rhinophorinae. W : Die Fliegen der Palaearktischen Region, 8. S tu ttg a rt, 36 pp. K a r c z e w s k i J. 1961. P rzyczynek do poznania fauny rączyoowatyoh (Tachinidae, Dipt.) odżyw iających się spadzią. Fol. for. poi., W arszaw a, 6, A : 8 5-108. K a r c z e w s k i J. 1961. Przyczynek do znajomości fauny rączycowatycli (Tachinidae, Dipt.) odwiedzających kw iaty goryszów Peucedanum oreoselinum L., P. palustre M i n c h., Urnbelliferae. Sylwan, W arszaw a, 2: 27-38, 2 ff. K a r l 0. 1937. Die Fliegenfauna Pom m erns. Diptera Brachycera. (Fortsetzung und Schluss). S tettin, en t. Ztg., S tettin, 98: 1 2 5-159. L o e w H. 1870. Ueber die bisher auf der Galizischen Seite des Tatragebirges beobachteten D ipteren. Jahr. k. k. Gal. Ges., K rakau, 41: 1-1 8. M a c k o S., N o s k i e w i c z J. 1954. Stanowisko rozchodnika białego (Sedum. album, L.) na górze w apiennej koło Stolca pod Ząbkowicami. Ochr. P rzyr., Kraków, 22: 167-194, ff. 8 1-9 1. N o w i c k i M. 1873. B eitrag zu r K enntnis der D ipterenfauna Galiziens. K rakau, 35 pp. R i e d e l M. P. 1899. B eitrage zur K enntnis der D ipterenfauna H interpom m erns. Ul. Z. E nt., N eudam m, 4: 2 7 6-278. R i e d e l M. P. 1901. B eitrage zur D ipterenfauna H interpom m erns. Allg. Z. E nt., N eudam m, 6: 1 5 1-1 5 2. R i e d e l M. P. 1934. Die bei F rankfu rt (Oder) vorkom m enden A rten der D ipteren-fam ilie Tachinidae (einschl. Sareopliagidae). D tsch. ent. Z., Berlin, 1934: 2 5 2-2 7 2. R u b s a a m e n H. 1901. B ericht iiber meine Reisen durch die Tucheler Heide in den Jahren 1896 un d 1897. N. Schr. naturf. Ges., Danzig, 10: 79-148. S a c k P. 1925. Die Zweifliigler des U rw aldes von Bialowies. E in B eitrag zur D ipterenfauna von L ithauen. A bh. bayer. Akad. W iss., Miinchen, Suppl.-Bd. 6.-9. A bh.: 259-277. S p e i s e r P. 1903. Ergiinzungen zu C z w a l i n a s Neuem Yerzeichnis der Fliegen Ost- und W estpreussens. II. All. Z. E nt., N eudam m, 8: 1 6 1-1 6 5. S t e i n P. 1924. Die verbreitetsten Tachiniden M itteleuropas nach ihren G attungen und A rten. A rch. N aturg., Berlin, 90: 1-271. S z n a b l J. 1881. Spis owadów dw uskrzydlych (Diptera) zebranych w Królestwie Polskim i G ubernii Mińskiej. P am. fizjogr., W arszaw a, 1: 357-390.
9 Materiały do znajomości Rhinophorinae Polski 299 PE3IOME B H act o am eił p a 6 o T e yka3m BaeTca 15 b h a o b nor cem eiłctba Rhinophorinae (Diptera, Larvaevoridae) cospah H W x b rio Jtb u ie, b t o m HHCJie o r h h h o b m h fljia (J)ayHbi IIo Jib in H Hoplisa tergestina (S ch in.), KOTopbin o im c a H h H 3o6paaceH. IIpoB epeh M onpeflejieh H a Rhinophorinae H3 koju kik u hh K a p jia, H o b h iik o to h IIIp e r e p a, nacthhho o n p enejieh H bix BAPAHOBbIM H P h/jejiem. ZUSAMMENFASSUNG Die Arbeit enthalt ein Yerzeichnis von 15 in Polen gesammelten Arten der Unterfamilie Rhinophorinae (Diptera, Larvaevoridae), davon eine Hoplisa tergestina (S c h i n.) ist fiir die Fauna Polens neu. Bei dieser Art ist ihre Beschreibung mit Abbildungen angegeben worden. Die Bestimmungen polnischer Rhinophorinae wurden in den Sammlungen von K a r l, N o w ic k i, und S c h r o e d e r nachgepriift, die zum Teil auch von B a r a n o v und R i e d e l bestim m t worden waren.
R edaktor pracy d r J. T. Nowakowski Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1966 Nakład 1400+100 egz. Ark. wyd. 0,78, druk. /,. Papier iiustr. ki. III, 80 g, BI Nr zam. 78/66 Wrocławska Drukarnia Naukowa Z-6 Cena zł 6,-