ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI 314403 na podbudowie zawodu OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO, 816003 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Stanisław ajor, : mgr inż. Aleksandra Kleśta, mgr inż. Joanna Kośka, mgr inż. Lucyna Kubicka, mgr inż. Jadwiga Sowińska, mgr inż. Małgorzata Włodarczyk Recenzenci: mgr Małgorzata Sołtysiak, mgr inż. Elżbieta Szudrowicz Konsultanci: mgr inż. Danuta ajor 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemię i matematykę, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO ) Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: chemia, matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i chemia a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. Z przedmiotu matematyka podbudową do kształcenia w zawodzie istotne są umiejętności wykonywania działań na liczbach wymiernych, stosowania obliczeń procentowych i rachunku prawdopodobieństwa oraz rozwiązywania równań, przedstawienia liczb rzeczywistych w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg). Z przedmiotu chemia podbudowę do kształcenia w zawodzie stanowią treści nauczania dotyczące substancji i ich właściwości, powietrza i innych gazów, wody i roztworów wodnych, kwasów, zasad i soli, pochodnych węglowodorów, substancji chemicznych o znaczeniu biologicznym, chemii środków czystości, chemii wspomagającej nasze zdrowie oraz chemii opakowań i odzieży. Z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości podbudową do kształcenia w zawodzie są zagadnienia dotyczące komunikacji i podejmowania decyzji, zasad funkcjonowania gospodarki i przedsiębiorstwa, planowania własnej kariery zawodowej oraz stosowania zasad etycznych w biznesie. Z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa istotne dla kształcenia jest przygotowanie do działania ratowniczego i nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Technik technologii żywności wykonuje swoją pracę w zakładach przetwórstwa spożywczego. ierze udział w opracowywaniu receptur, instrukcji technologicznych oraz norm zakładowych dla wyrobu, wdraża je do produkcji (próby technologiczne) oraz koryguje zaobserwowane wady i braki. Nadzoruje przebieg produkcji i utrzymanie reżimu technologicznego na jednym lub kilku powierzonych mu odcinkach: od przyjęcia surowców do zakładu i ich odpowiedniego składowania, przez obróbkę wstępną (sortowanie, mycie, obieranie, rozdrabnianie itp.), wytworzenie półproduktów, ich dalsze przetwarzanie (filtrowanie, wędzenie, zagęszczanie fermentowanie itp.), aż do uzyskania gotowych wyrobów, ich pakowanie i przekazanie do magazynu. Do jego zadań należy również kontrola jakości surowców i produktów na każdym etapie procesu technologicznego (np. organoleptyczna - ocena smaku i zapachu, wzrokowa ocena barwy i dotykowa konsystencji). Zajmuje się także analizowaniem przyczyn powstawania braków i ich eliminowaniem. Istotnym jego zadaniem jest organizowanie i nadzorowanie pracy podległych pracowników tzn. pilnowanie właściwego i zgodnego z obowiązującymi normami wykorzystania przez nich maszyn, surowców, energii, czasu pracy, przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowych. Technik wykonuje także specjalistyczne analizy (fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne) surowców, półproduktów i produktów w warunkach laboratoryjnych. Do jego obowiązków należy wreszcie organizowanie prac i nadzór nad usuwaniem awarii maszyn i urządzeń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
Technik technologii żywności może się specjalizować w cukrownictwie, produkcji produktów spożywczych, produkcji piekarsko-ciastkarskiej, cukierniczej, technologii chłodniczej, fermentacji, przetwórstwie mięsa, rybnym, mleczarskim, zbożowym, ziemniaczanym, owocowo-warzywnym, surowców olejarskich oraz przetwórstwie drobiu i jaj. Dodatkowym atutem dla zawodu technik technologii żywności na podbudowie kwalifikacji T.2. jest zdobycie umiejętności na poziomie zasadniczej szkoły zawodowejw zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego obsługuje maszyny i urządzenia na wszystkich etapach produkcji wyrobów spożywczych. Dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych i przygotowuje do produkcji, dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych. Użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych oraz do produkcji wyrobów spożywczych, ich konfekcjonowania, pakowania i magazynowania, a także środki transportu wewnętrznego. Wykonuje czynności związane z procesem produkcji, magazynowaniem i ekspedycją wyrobów spożywczych. Ocenia organoleptycznie surowce, półprodukty, wyroby gotowe i dodatki do żywności. Dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami HA, przestrzega zasad GM i GH w procesie produkcji, magazynowania i przygotowania do wysyłki wyrobów spożywczych. Ze względu na różnorodność produkcji w przemyśle spożywczym, na początku okresu kształcenia ukierunkowuje się na obsługę maszyn i urządzeń związanych wybranym działem produkcji artykułów spożywczych. Ukierunkowanie to jest związane z potrzebami lokalnego rynku pracy oraz zainteresowaniami uczniów, np. obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa owoców i warzyw, obsługa maszyn i urządzeń do produkcji cukierniczej, obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa mleczarskiego. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI ( NA ODUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Technologia żywności obejmuje szeroki zakres kształcenia. Wyszkoleni technicy mogą znaleźć pracę we wszystkich zakładach przetwórstwa spożywczego oraz w firmach pokrewnych. raca może odbywać się w nowoczesnych, wyposażonych w zautomatyzowane linie produkcyjne, zakładach spożywczych oraz w zakładach rzemieślniczych na różnych typowych stanowiskach np.: technologa, który opracowuje nowe receptury i wprowadza je do produkcji, zmienia i doskonali istniejące wyroby; kierownika średniego (zmiany, wydziału, linii) i niższego (mistrz, brygadzista) szczebla, który nadzoruje i kontroluje podległych pracowników, organizuje ich pracę, szkoli, odpowiada za jakość, terminowość i wydajność pracy. rzygotowuje rozliczenia zużycia surowców, opakowań, energii, maszyn itp. laboranta - bada organoleptycznie i za pomocą specjalistycznej aparatury surowce, półprodukty, dodatki, odpady na każdym etapie produkcji oraz każdą partię gotowego wyrobu. Analizując oferty pracy z różnych źródeł należy sądzić, iż są poszukiwani pracownicy w zawodzie technik technologii żywności. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
10.OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI ( NA ODUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego wyodrębniona została kwalifikacja T.2., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik technologii żywności. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(T.b). Dla technika technologa żywności została wyodrębniona kwalifikacja T.16. wraz z podbudową KZ(T.i). odbudowa ta jest wspólna dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego. Kwalifikacja T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń T.3. rodukcja wyrobów piekarskich T.4. rodukcja wyrobów cukierniczych T.5. rodukcja przetworów mięsnych i tłuszczowych T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych T.17 rowadzenie działalności handlowej Symbol Zawód zawodu 816003 Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego 751204 iekarz 751201 ukiernik 751107 Wędliniarz 314403 Technik technologii żywności 314402 Technik przetwórstwa mleczarskiego Elementy wspólne H DG JOZ KS KZ(T.b) H DG JOZ KS OMZ KZ(T.b) KZ(T.i) KZ(T.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, piekarz, cukiernik, wędliniarz, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
KZ(T.i) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODUDOWIE ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii żywności powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania produktów spożywczych, 2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych, 3) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym, 4) kontrolowania pracy maszyn stosowanych w przetwórstwie żywności. Wcześniej w kwalifikacji T.2. - w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego uczeń został przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przygotowanie surowców do produkcji wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń; 2) wytwarzanie półproduktów i wyrobów gotowych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń; 3) obsługiwanie maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych; 4) magazynowania wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych i środków transportu wewnętrznego. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik technologii żywności: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ), efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru turystyczno-gastronomicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(T.b), KZ(T.i), efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.2. rodukcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń, efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych. Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODUDOWIE ZAWODU OERATRO MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik technologii żywności minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.2. przeznaczono minimum 650 godzin. - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 410 godzin, - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.16. przeznaczono 170 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Modułowe kształcenie zawodowe 1 2 3 4 314403.M1 (816003/751107/751201/751204/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych 10 6 8 240 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych 4 8 6 180 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym 9 13 12 17 510 314403.M4 (816003/751107/751201/751204/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu przetwórstwa spożywczego 4 4 4 120 5 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji 8 14 0 11 330 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Łączna liczba godzin 10 10 17 17 16 8 14 0 46 1380 6 RAKTYKI ZAWODOWE** 8 4 120 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 10 10 17 17 16 16 14 0 50 1500 Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych 33 33 35 35 34 34 31 31 133 3990 /1/ (do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego) *w szkolnym planie uwzględnia się również wymiar godzin zajęć określonych w par. 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, t.j. m.in. religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie Minimalny wymiar praktyk zawodowych tyg. godz. kl. I - zgodnie z podstawą programową 0 kl. II - zgodnie z podstawą programową 0 kl. III - zgodnie z podstawą programową 7 280 kl. IV - zgodnie z podstawą programową 0 Razem 7 280 Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (K1) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (K2) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej WYKAZ MODUŁÓW I JEDNOSTEK MODUŁOWYH rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
1.314403.M1 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych 240 godzin 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego 150 godzin 1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń.90 godzin 2. 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych..180 godzin 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych......75 godzin 2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych. 55 godzin 2.3. 314403.M2.J3 rzygotowanie wyrobów gotowych do ekspedycji...50 godzin 3. 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym 510 godzin 3.1. 314403.M3.J1 rzygotowanie surowców do produkcji.. 120 godzin 3.2. 314403.M3.J2 Obsługiwanie maszyn i urządzeń..120 godzin 3.3. 314403.M3.J3 Wytwarzanie wyrobów spożywczych.270 godzin 4. 314403.M4 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu w przetwórstwa spożywczego...120 godzin 4.1. 314403.M4.J1 rzygotowanie do prowadzenia działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym. 90 godzin 4.2. 314403.M4.J2 osługiwanie się językiem obcym w przetwórstwie spożywczym...30 godzin 5. 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji...330 godzin 5.1. 314403.M5.J1 rojektowanie procesu produkcji wyrobów spożywczych....130 godzin 5.2. 314403.M5.J2 adanie jakości żywności.....170 godzin 5.3. 314403.M5.J3 Nadzorowanie procesu produkcji w zakładzie przetwórstwa spożywczego.....30 godzin 6. raktyki zawodowe......280 godzin 6.1. ezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego.20 godzin 6.2. zynności związane z produkcją wyrobów spożywczych.180 godzin 6.3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów spożywczych.80 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
MAA DYDAKTYZNA ROGRAMU MODUŁOWEGO TEHNIK TEHNOLOGII ŻYWNOŚI (NA ODUDOWIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ RZEMYSŁU SOŻYWZEGO) 314403.M1 314403.M2 314403.M1.J1 314403.M1.J2 314403.M2.J1 314403.M2.J2 314403.M2.J3 314403.M3 314403.M3.J1 314403.M4 314403.M3.J2 314403.M4.J1 314403.M4.J2 314403.M3.J3 K1 314403.M5 314403.M5.J1 314403.M5.J2 314403.M5.J3 K2 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego W programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności zastosowano taksonomię celów A. Niemierko 1. 314403.M1 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych - 240 godzin 2. 314403.M2 (816003/314402) rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych - 180 godzin 3. 314403.M3 (816003/314402) rowadzenie procesów technologicznych w przetwórstwie spożywczym - 510 godzin 4. 314403.M4 (816003/751204/751201/751107/314402) rzygotowanie do prowadzenia zakładu w przetwórstwa spożywczego - 120 godzin 5. 314403.M5 Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji - 330 godzin 6. raktyki zawodowe - 280 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
1. 314403.M1 rzygotowanie do produkcji wyrobów spożywczych (816003/751107/751201/751204/314402) 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego (816003/751107/751201/751204/314402) 1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń (816003/751107/751201/751204/314402) 1.1. 314403.M1.J1 rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego (816003/751107/751201/751204/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) KZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji - odstawowe akty prawne obowiązujące w produkcji wyrobów spożywczych wyrobów spożywczych. KZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładzie spożywczym - Składniki odżywcze żywności i ich znaczenie dla KZ(T.b)(2)1. sklasyfikować składniki żywności organizmu człowieka. - Rodzaje drobnoustrojów. KZ(T.b)(2)2. scharakteryzować składniki żywności - Rola drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym - Zmiany zachodzące w żywności podczas jej KZ(T.b)(3)1. określić szkodliwe działanie drobnoustrojów w przetwórstwie przechowywania. spożywczym - ele utrwalania żywności. KZ(T.b)(3)2. określić pożyteczne działanie drobnoustrojów w przetwórstwie - odział metod utrwalania żywności. spożywczym - Utrwalanie żywności za pomocą niskich i wysokich KZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne temperatur. zachodzące produkcji i przechowywania żywności - Utrwalanie żywności poprzez dodanie substancji osmoaktywnych. KZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas Kategoria taksonomiczna rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
produkcji i przechowywania żywności KZ(T.b)(5)1. sklasyfikować metody utrwalania żywności KZ(T.b)(5)2. wskazać zastosowanie metod utrwalania w przetwórstwie spożywczym KZ(T.b)(5)3. określić wpływ zastosowanej metody utrwalania na jakość i trwałość żywności KZ(T.b)(13)1. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w procesie produkcji KZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności KZ(T.b)(14)3. wskazać sposoby korygowania nieprawidłowego przebiegu procesu produkcji żywności zgodnie z zasadami GM, GH i HA KZ(T.b)(15)1. zastosować programy komputerowe wspomagające gospodarowanie surowcami, dodatkami do żywności i materiałami pomocniczymi KZ(T.b)(15)2. zastosować programy komputerowe wspomagające produkcję wyrobów spożywczych KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu - Utrwalanie żywności przez zagęszczanie. - Suszenie żywności. - Utrwalanie żywności poprzez zakwaszanie. hemiczne metody utrwalania żywności. Niekonwencjonalne metody utrwalania żywności. - Wpływ metod utrwalania na wartość odżywczą, cechy organoleptyczne i trwałość produktu. - Wpływ przemysłu spożywczego na środowisko. - Systemy bezpieczeństwa zdrowotnego żywności (HA, GM, GH). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
lanowane zadanie: orównanie wpływu metod utrwalania na trwałość i wartość odżywczą żywności. rzeprowadź analizę zmian zachodzących w żywności utrwalanej różnymi metodami. Informacje zbierz w tabeli i porównaj metody utrwalania pod względem wartości odżywczej i trwałości utrwalanej żywności. racujesz w grupie 2 osobowej. Oceniana będzie prezentacja pracy i wydruk komputerowy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się komputery z dostępem do Internetu (jeden komputer na jednego ucznia), urządzenia multimedialne. Wskazane jest przeprowadzenie części zajęć w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące przetwórstwa spożywczego, czasopisma branżowe, tabele wartości odżywczej żywności, filmy i prezentacje multimedialne utrwalania żywności, dotyczące kolekcja próbek żywności utrwalanej różnymi metodami, preparaty mikrobiologiczne, mikroskopy. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji o składnikach żywności, znaczeniu drobnoustrojów w przetwórstwie żywności oraz metodach utrwalania żywności. Uczniowie powinni również zapoznać się z podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi produkcji żywności oraz systemami zapewnienia jakości żywności. Dominującymi metodami powinny być metoda tekstu przewodniego, metoda projektów oraz dyskusji dydaktycznej. Uczniowie powinni również wykonywać ćwiczenia praktyczne, np. porównanie cech wyrobów utrwalanych różnymi metodami, obserwowanie zmian zachodzących w żywności podczas utrwalania. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach liczących nie więcej niż 15 osób. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem formy organizacyjnej pracy uczniów: indywidualnej zróżnicowanej. Grupy ćwiczeniowe powinny składać się z 2-3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej rzygotowanie do przetwórstwa spożywczego. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - negatywne skutki działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, - rozróżnianie metod utrwalania żywności. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
1.2. 314403.M1.J2 rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń (816003/751107/751201/751204/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: H(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony oziom wymagań programowych ( lub ) środowiska obowiązujące w zakładach przetwórstwa spożywczego H(1) 2. wyjaśnić zasady ergonomii H(2)1.wskazać instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(3)1.rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)2.rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)3. ocenić skutki nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika i pracodawcy H(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego Kategoria taksonomiczna - Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. - odstawowe wiadomości o ergonomii. - Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce. - rawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. - Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie spożywczym. - Zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym. - zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych. - Organizacja stanowisk pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, - ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie spożywczym. - Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
H(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego H(5)2. rozróżnić typowe choroby zawodowe związane z wykonywaniem zadań zawodowych H(5)3. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego H(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji przetworów spożywczych H(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego H(7)1. dokonać analizy wymagań z zakresu ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowisk pracy. H(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego spożywczym. - Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia. - Elementy rysunku technicznego. - zęści maszyn. - Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń. - Maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym: podział maszyn i urządzeń ze względu na przeznaczenie, elementy robocze maszyn i urządzeń, - Instalacje w zakładzie przetwórstwa spożywczego. - Urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne. - Aparatura kontrolno-pomiarowa. - osługiwanie się aparaturą kontrolno-pomiarową. D D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
H(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego H(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia KZ(T.)(1)2.zastosować przepisy prawa obowiązujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładzie przetwórstwa spożywczego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KZ(T.b)(6)1. rozróżnić elementy rysunku technicznego KZ(T.b) (6)2. narysować elementy maszyn i urządzeń KZ(T.b) (6)3. narysować schematy linii technologicznych KZ(T.b)(7)1. scharakteryzować części maszyn i urządzeń KZ(T.b)(7)2. rozpoznać części i zespoły w maszynach i urządzeniach stosowanych w zakładach przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(7)3. określić przeznaczenie części maszyn KZ(T.b )(8)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji spożywczej KZ(T.b )(8)2. rozpoznać elementy budowy maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego KZ(T.b )(8)3. określić zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w zakładzie przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(9)1. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń w zakładzie przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(9)2. wyjaśnić zasady obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym na podstawie dokumentacji technicznoruchowej KZ(T.b)(9)3. zaplanować czynności związane z obsługą i konserwacją maszyn i urządzeń w zakładzie przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(10)1. sklasyfikować instalacje niezbędne w zakładach przetwórstwa rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
spożywczego KZ(T.b)(10)2. dokonać analizy zastosowania poszczególnych instalacji technicznych KZ(T.b)(10)3. scharakteryzować instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(11)1. rozróżnić urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne KZ(T.b)(11)2. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne KZ(T.b)(12)1. sklasyfikować aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w zakładach przetwórstwa spożywczego KZ(T.b)(12)2. scharakteryzować metody pomiarów wykonane za pomocą aparatury kontrolno-pomiarowej KZ(T.b)(12)3. dobrać aparaturę kontrolno-pomiarową do mierzonego parametru KZ(T.b)(12)4. odczytać parametry na aparaturze kontrolno-pomiarowej lanowane zadanie: rzygotowanie do eksploatacji maszyn i urządzeń. rzeanalizuj schematy wybranych maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Zaznacz zasadnicze elementy na schemacie i podaj ich nazwy, a następnie wskaż je na modelu lub w maszynie/urządzeniu. Zaplanuj czynności związane z obsługą i bieżącą konserwacją tych maszyn/urządzeń oraz określ zasady ich bezpiecznej obsługi. racujesz w grupie 2 osobowe. Oceniana będzie prezentacja pracy i wydruk komputerowy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się komputery z dostępem do Internetu (jeden komputer na jednego ucznia lub grupę ćwiczeniową),, urządzenia multimedialne.. Wybrane zagadnienia należy realizować w rzeczywistych warunkach w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Środki dydaktyczne Makiety i modele maszyn i urządzeń, urządzenia kontrolno-pomiarowe. rezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne przedstawiające maszyny i urządzenia oraz instalacje,, czasopisma branżowe, katalogi maszyn i urządzeń, schematy instalacji technicznej zakładów produkujących wyroby spożywcze; schematy i katalogi urządzeń: energetycznych, do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza, dokumentacja techniczno-ruchowa. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń powinny być ukształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznej i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
higienicznej pracy w zakładach spożywczych, posługiwania się rysunkiem technicznym, rozróżniania części maszyn i urządzeń oraz analizowania zasady ich działania, planowania działań związanych z obsługą maszyn i urządzeń. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń praktycznych oraz metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 6-9 osobowych w warsztatach szkolnych, u pracodawców lub entrach Kształcenia raktycznego (grupy ćwiczeniowe dwuosobowe), z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej rzygotowanie do obsługi maszyn i urządzeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - interpretowanie rysunków technicznych, schematów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, - rozróżnianie części i zespołów maszyn i urządzeń, - rozróżnianie maszyn i urządzeń oraz instalacji stosowanych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
2. 314403.M2 rowadzenie gospodarki magazynowej i ekspedycji wyrobów gotowych (816003/314402) 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych (816003/314402) 2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych (816003/314402) 2.3. 314403.M2.J3 rzygotowanie wyrobów gotowych do ekspedycji (816003/314402) 2.1. 314403.M2.J1 Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych (816003/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał kształcenia H(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego H(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna - Warunki bezpieczeństwo i higiena pracy podczas obsługi urządzeń magazynowych. - Urządzenia kontrolno-pomiarowe używane w magazynach. - Urządzenia do transportu wewnętrznego wykorzystywane w magazynach - Obsługa i bieżąca konserwacja urządzeń magazynowych. - Zasady GM, GH i HA podczas obsługi urządzeń magazynowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
H(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji przetworów spożywczych; Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego H(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego D H(7)3.zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz dotyczące ochrony środowiska podczas pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego T.2.3(2)1. obsługiwać aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)2. obsługiwać urządzenia magazynowe T.2.3(2)3. kontrolować warunki przechowywania w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(4)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego używane w zakładzie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
przetwórstwa spożywczego T.2.3(4)2. scharakteryzować zasadę działania poszczególnych rodzajów środków transportu T.2.3(4)3.zaplanować czynności związane z obsługą środków transportu wewnętrznego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.3(4)4. obsługiwać środki transportu wewnętrznego w magazynie T.2.3(5)1. zastosować zasady GM, GH oraz HA podczas użytkowania urządzeń magazynowych KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu lanowane zadania Wykonywanie czynności magazynowania surowców i wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych. Dobierz środki transportu wewnętrznego oraz urządzenia magazynowe niezbędne do przyjęcia i rozmieszczenia w magazynie określonej partii wyrobu spożywczego. Zaplanuj czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozmieść wyroby w magazynie wykorzystując dobrane środki transportu wewnętrznego i urządzenia magazynowe. racujesz w zespole 2 osobowym. Twoje prace będą obserwowane i oceniane. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne, urządzenia kontrolno-pomiarowe stosowane w magazynie, środki transportu wewnętrznego, modele środków transportu wewnętrznego oraz urządzeń magazynowych. Wybrane zagadnienia należy realizować w rzeczywistych warunkach w zakładzie przetwórstwa spożywczego Środki dydaktyczne Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w magazynie, dokumentacja techniczno-ruchowa, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
magazynowych i środków transportu wewnętrznego. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych powinny być kształtowane umiejętności wykonywania czynności magazynowania surowców i wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi urządzeń magazynowych i środków transportu wewnętrznego. Dominującą metodą kształcenia powinny być metody aktywizujące, m.in. metoda projektów. Zaleca się również instruktaż, prezentację, pokaz. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 6-9 osobowych w warsztatach szkolnych, u pracodawców lub entrach Kształcenia raktycznego. Ćwiczenia praktyczne powinny być wykonywane w zespołach dwuosobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu praktycznego typu "róba pracy".. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w jednostce modułowej Obsługiwanie maszyn i urządzeń transportowych i magazynowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - obsługiwanie urządzeń magazynowych, - obsługiwanie urządzeń transportu wewnętrznego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
2.2. 314403.M2.J2 Magazynowanie wyrobów gotowych (816003/314402) Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał kształcenia H(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowisk pracy. H(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowiska pracy H(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(8)2. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna - Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w magazynach zakładów przetwórstwa spożywczego. - zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka - występujące przy pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. - Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. - Zmiany zachodzące w żywności podczas przechowywania. - Warunki przechowywania surowców, półproduktów i wyrobów spożywczych. - Klasyfikacja towarów ze względu na warunki magazynowania. - Typy magazynów. - Zasady rozmieszczania towarów w magazynach. - Ubytki magazynowe. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26
H(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - Szkodniki magazynowe. - Zasady gospodarki magazynowej. - Organizacja pracy w magazynach. - rowadzenie dokumentacji magazynowej. - Zasady GM, GH i HA w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego H(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego H(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego H(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia T.2.3(1)1. sklasyfikować wyroby spożywcze ze względu na warunki przechowywania T.2.3(1)2. dobrać warunki magazynowania w zależności od rodzaju wyrobów gotowych T.2.3(2)4. zorganizować pracę w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)5. wypełnić dokumentację magazynową T.2.3(2)6. wykonać prace porządkowe w magazynie wyrobów gotowych T.2.3(5)2. zastosować zasady GM, GH oraz HA podczas magazynowania wyrobów gotowych lanowane zadanie: Wykonywanie prac związanych z magazynowaniem wyrobów gotowych. rzyjmij do magazynu partię wyrobów spożywczych. Dobierz warunki magazynowania tych wyrobów, rozmieść je w magazynie. Wypełnij dokumentację magazynową. Wykonaj prace rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27