Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach Pracownia Sieci Teleinformatycznych Ćwiczenie Nr 9 KONFIGUROWANIE KOMPUTERA APPLE MACINTOSH Opracował Sławomir Zieliński Wersja 1.1 Suwałki 2012
Cel ćwiczenia Nabycie praktycznych umiejętności instalowania, konfigurowania i używania różnych systemów operacyjnych na komputerze typu Apple Macintosh Przygotowanie poprzedzające zajęcia W oparciu o literaturę fachową lub zasoby internetowe porównaj sposób organizacji zabezpieczeń plików w systemie Windows NTFS oraz w dowolnie wybranym systemie typu Unix (np. Macintosh OS X lub Linux). Wymagany sprzęt i oprogramowanie komputer Apple Macintosh wraz z instrukcją obsługi, dysk instalacyjny systemu Macintosh OS X ( Install Mac OS X DVD ), dysk instalacyjny podstawowego zestawu aplikacji ( Applications Install DVD ), dysk instalacyjny programu do wirtualizacji Parallels, dysk instalacyjny systemu Windows 7 Professional, dysk instalacyjny systemu Linux. Zadania Uwaga! Wyłącz komputer, jeżeli chcesz go przestawiać, obracać lub przenosić. Przenoszenie komputera z obracającym się dyskiem może spowodować uszkodzenie dysku. 1. Na podstawie instrukcji obsługi komputera Macintosh [1] napisz w sprawozdaniu, w jaki sposób należy włączać, wyłączać, usypiać i budzić komputer. W niniejszym ćwiczeniu słowo usypiać oznacza przejście komputera ze standardowego trybu pracy w tryb czuwania, natomiast słowo budzić oznacza proces odwrotny. Dołączona do komputera klawiatura i mysz są już skonfigurowane i nie wymagają ponownej konfiguracji na tym etapie. Na podstawie wykonanych notatek przećwiczyć włączanie, wyłączanie, usypianie i budzenie komputera. Zmierzyć i zapisać w sprawozdaniu: a. czas włączenia komputera ze stanu całkowitego wyłączenia, b. czas budzenia systemu. 2. Na podstawie instrukcji obsługi komputera napisz w sprawozdaniu, w jaki sposób w komputerze należy: a. regulować głośność głośników, b. ustawiać jasność ekranu, c. wsuwać i wysuwać płyty DVD-ROM. 2
3. Podać najważniejsze informacje na temat używanego w niniejszym ćwiczeniu komputera typu Apple Macintosh. W celu znalezienia tych informacji należy otworzyć informacyjne okno systemu. Można to uczynić klikając na logo Macintosha ( ), a następnie wybierając opcję Ten Mac ( About This Mac ) oraz naciskając przycisk Więcej informacji ( More Info ). W sprawozdaniu należy podać: a. nazwę komercyjną komputera (np. Power Mac, imac, ipad, ipod), b. nazwę zainstalowanego systemu operacyjnego oraz numer jego wersji, c. typ ekranu (np. CRT, LCD, LED), jego przekątną oraz rozdzielczość, d. typ procesora, e. pojemność pamięci RAM, f. pojemność dysku twardego, g. typ karty graficznej, h. typ interfejsów sieciowych (np. przewodowy, bezprzewodowy), i. typ urządzeń wejścia i wyjścia (typ klawiatury i myszki), j. rodzaj dostępnych gniazd (opis gniazd komputera znajduje się w dołączonej do komputera instrukcji obsługi [1]). k. numer seryjny (Uwaga! Numer seryjny nie jest zapisany na obudowie, lecz jest zapisany w pamięci ROM i może być odczytany w systemie operacyjnym). 4. Na komputerze typu Apple Macintosh zainstalować od nowa system operacyjny oraz podstawowe aplikacje. System operacyjny na komputerze Macintosh może być zainstalowany na dwa sposoby: a. z zachowaniem plików użytkownika i z zachowaniem dotychczasowych ustawień, b. z utratą dotychczasowych ustawień i plików użytkownika. Druga opcja jednocześnie charakteryzuje się przewróceniem fabrycznych ustawień komputera. W niniejszym ćwiczeniu system należy zainstalować od nowa, a zatem należy obrać drugą opcję instalacji. Jest ona opisania poniżej. Poniższy opis stanowi zmodyfikowany fragment oryginalnej instrukcji obsługi dysku instalacyjnego Macinstosh [3]. Włóż do komputera płytę instalacyjną systemu Mac OS X i po otwarciu okna wyświetlającego zawartość dysku instalacyjnego (wyświetlającego wielką literę X ) kliknij dwukrotnie w ikonę Instalacja Mac OS X. Gdy otwarty zostanie instalator systemu, kliknij w przycisk Narzędzia, a następnie w przycisk Uruchom ponownie. Podczas wykonywania powyższych czynności instalator może wymagać podania użytkownika oraz hasła. Należy wówczas wprowadzić standardowe hasło używane w pracowni teleinformatycznej. Gdy pojawi się okno wyboru języka, wybierz język polski i kliknij w przycisk ze strzałką. 3
Wybierz Narzędzia w górnym pasku ekranu, a następnie Narzędzie dyskowe. Narzędzie to pozwoli na wymazanie z dysku dotychczasowej zawartości oraz jego sformatowanie. Zaznacz dysk na liście po lewej stronie, na którym chcesz zainstalować system. Obecnie w komputerze zainstalowany jest tylko jeden dysk twardy nosi on nazwę Macintosh HD (należy go zaznaczyć). Następnie kliknij w kartę Wymaż. Rozwiń menu Format, wybierz z niego Mac OS Extended (Journaled), zachowaj istniejącą nazwę dysku bez żadnych modyfikacji ( Macintosh HD ), kliknij w przycisk Wymaż i potwierdź swój wybór. Po wymazaniu dysku wybierz Narzędzia dyskowe w górnym pasku ekranu, a następnie Zakończ Narzędzie dyskowe, po czym postępuj zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi na ekranie, aby ponownie zainstalować system Mac OS X. Proces instalacji systemu może być czasochłonny. Czas ten należy wykorzystać wykonując opisowe zadania niniejszego ćwiczenia. Zaleca się również wykorzystanie czasu przez studiowanie instrukcji obsługi komputera Macintosh [1] oraz książki autorstwa A.S. Tanenbaum pt. Systemy operacyjne [2], która jest dostępna w biblioteczce zawodowej pracowni teleinformatycznej. Wiadomości tam zawarte będą pomocne w realizacji opisowych zadań niniejszego ćwiczenia. Po zainstalowaniu systemu pojawi się komunikat przypominający o tym, że oprócz systemu należy dodatkowo zainstalować pakiet programów ilife. Komunikat ten należy zignorować, gdyż na tym etapie nie należy instalować żadnych dodatkowych programów (programy te trzeba będzie zainstalować później). Uruchomić ponownie komputer. Po ponownym uruchomieniu komputera przez kilka sekund na ekranie pojawi się animowany ekran powitalny. Zademonstrować ekran powitalny nauczycielowi. 5. Skonfigurować komputer zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi na ekranie. a. Wybierz swój kraj i region Polska b. Wybierz układ klawiatury zaleca się wybranie układu Poski pro (programisty) c. Nie przenosić danych z innego komputera d. Wybierz sieć bezprzewodową o nazwie Teleinformatyk. W pracowni teleinformatycznej wcześniej zainstalowano router sieci bezprzewodowej WiFi o nazwie Teleinformatyk (SSID). Sieć ta jest zabezpieczona kluczem WEP, który na prośbę uczniów podczas instalacji będzie albo udostępniony lub albo bezpośrednio wprowadzony przez nauczyciela. e. Zignoruj prośbę o podanie swojego Apple ID klikając przycisk Dalej. 4
f. Zignoruj prośbę o dane rejestracyjne i potwierdź ponownie swój wybór. g. Utwórz następujące konto użytkownika: Imię i nazwisko: Administrator Nazwa konta: administrator Hasło: Meduza123 h. Wybierz obrazek dla tego konta (zrób swoje zdjęcie). i. Wybierz strefę czasową (Central European Time, Warszawa Polska). j. Naciśnij przycisk Start. Uwaga! Wysuń z napędu i zabezpiecz dysk użyty podczas instalacji systemu. 6. Spersonalizować ustawienia bieżącego konta poprzez zmianę tła biurka (odpowiednik pulpitu w systemie Windows), rodzaju wygaszacza ekranu oraz poprzez ustawienie czułości pracy myszki. Dodatkowo należy również włączyć symulację prawego klawisza myszy, gdyż opcja ta może w przyszłości ułatwić wykonanie niektórych poleceń. Utworzyć dodatkowe konto użytkownika dla innego ucznia z grupy, po czym spersonalizować ustawienia jego konta poprzez zmianę tła biurka, rodzaju wygaszacza ekranu oraz poprzez ustawienie czułości pracy myszki. 7. Zapoznać się z wybranymi programami i narzędziami dołączonymi do systemu. W sprawozdaniu podać nazwy, przeznaczenie i krótki opis: a. co najmniej jednego dowolnie wybranego programu, b. co najmniej jednego narzędzia. 8. Przetestować poprawność instalacji sieci bezprzewodowej. W tym celu: a. obejrzeć kilka stron w internetowym portalu firmy Apple Macintosh (uruchomić przeglądarkę Safari), b. wykonać połączenie testowe z bramą serwera przy użyciu polecenia ping 192.168.200.129 (w tym celu uruchomić Terminal lub Narzędzie sieciowe ). Zademonstrować nauczycielowi umiejętność wykonania niniejszego zadania. 9. Napisać w sprawozdaniu, w jaki sposób można w nowo zainstalowanym systemie Macintosh: a. stworzyć nowy katalog, b. kopiować i usuwać pliki, 10. Zainstalować na komputerze Apple Macintosh aplikacje pakietu ilife znajdujące się na dołączonym do komputera dysku o nazwie imac Applications Install DVD. Pakiet ilife zawiera następujące programy: GarageBand, iphoto, imovie, idvd oraz iweb. Proces instalacji systemu może być czasochłonny. Czas ten należy wykorzystać wykonując opisowe zadania niniejszego ćwiczenia. Uwaga! Po zakończonej instalacji wysuń i zabezpiecz użyty dysk. 5
Uruchomić i zapoznać się z działaniem zainstalowanych aplikacji. W sprawozdaniu sporządzić listę zainstalowanych aplikacji wraz z krótkimi komentarzami wyjaśniającymi ich przeznaczenie. Zademonstrować nauczycielowi działanie jednej z zainstalowanych aplikacji. 11. Dołączyć komputer Macintosh do sieci przewodowej. Proponowany adres IP oraz pozostałe ustawienia protokołu TCP/IP są następujące: Adres IP: 192.168.0.18 Maska: 255.255.255.0 Brama (Router): 192.168.0.100 DNS: 192.168.0.100 Przetestować poprawność działania sieci łącząc komputer z bramą przy użyciu funkcji ping 192.168.0.100 oraz przeglądając kilka stron z internetowego portalu firmy Apple Macintosh. Wpierw jednak należy wyłączyć sieć bezprzewodową ( Wyłącz AirPort ). Przy użyciu programu do przeglądania plików ( Finder ) dołączyć komputer Macintosh do serwera pracowni. W tym celu wejść w Udostępnianie, a następnie w Połącz jako wpisz swoją nazwę użytkownika serwera i hasło. W kolejnym kroku otwórz udział serwera a nazwie Pracownia Sieci Teleinformatycznych 4TI i odczytaj na ekranie zawartość jednej z wybranych instrukcji laboratoryjnych dwukrotnie klikając na plik typu PDF. W porozumieniu i za zgodą innych uczniów w pracowni, połącz się przez sieć do udziału jednego z komputerów PC. Zademonstrować nauczycielowi umiejętność wykonania powyższych czynności. 12. Udostępnić dowolny katalog komputera Macintosh w sieci. Sprawdzić, czy katalog ten jest widoczny i dostępny z wybranego przez uczniów komputera PC. W celu zrealizowania tego zadania należy odpowiednio skonfigurować Udostępnianie w Preferencjach systemowych komputera. Aby zobaczyć komputer Macintosh w sieci poprzez komputer PC zaleca się użyć adresu IP komputera Macintosh zamiast jego nazwy. Na przykład, w oknie adresu Eksploratora Windows wpisać \\192.168.0.18\. Po przetestowaniu poprawności wykonania tego zadania, zademonstrować nauczycielowi uzyskane efekty. 13. Na komputerze Apple Macintosh zainstalować jedną z dostępnych w sieci drukarek. W edytorze tekstu stworzyć dokument zawierający numer niniejszego zadania oraz imiona i nazwiska uczniów wykonujących niniejsze ćwiczenie, po czym wydrukować go. Wydruk dołączyć do sprawozdania. 6
14. Na komputerze Apple Macintosh zainstalować program do wirtualizacji o nazwie Parallels. Powyższy program umożliwia tworzenie dodatkowych maszyn wirtualnych na komputerze typu Apple Macintosh. Przykładowo, pozwala on na jednoczesne używanie dwóch lub większej liczby systemów operacyjnych na tym samym komputerze. Proces instalacji należy rozpocząć od otwarcia pliku ParallelsDesktop poprzez podwójne kliknięcie myszki na jego ikonkę. Podczas pierwszego uruchomienia programu należy poprosić nauczyciela o podania lub wprowadzenie klucza licencyjnego celem aktywacji programu. Zignorować okno proszące użytkownika o zarejestrowanie programu. Uwaga! Po zakończonej instalacji wysuń i zabezpiecz użyty dysk. 15. Używając programu do wirtualizacji, zainstalować na komputerze Macintosh dodatkowy system operacyjny Windows 7 Professional. Po zainstalowaniu dodatkowego systemu operacyjnego, zapoznać się z metodami przełączania pomiędzy zainstalowanymi systemami oraz z metodą integracji zainstalowanych systemów operacyjnych (np. Koherencja, Pełny ekran, Okno). Zademonstrować nauczycielowi, w jaki sposób można przełączać się pomiędzy zainstalowanymi systemami oraz w jaki sposób można zintegrować zainstalowane systemy. Uwaga! Po zakończonej instalacji wysuń i zabezpiecz użyty dysk. 16. Skonfigurować zainstalowany system Windows do pracy w sieci przewodowej pod adresem IP 192.168.0.118. Poprawne wykonanie tego zadania uwarunkowane jest odpowiednim ustawieniem interfejsu sieciowego w programie wirtualizacyjnym (wybierz Bridged Networking -> Ethernet ). Przetestować poprawność działania sieci łącząc komputer z bramą przy użyciu funkcji ping 192.168.0.100 oraz przeglądając kilka stron z internetowego portalu firmy Microsoft. Przy użyciu Eksploratora Windows dołącz komputer wirtualny pracujący pod systemem Windows do serwera pracowni. Następnie otwórz udział serwera a nazwie Pracownia Sieci Teleinformatycznych 4TI i odczytaj na ekranie zawartość jednej z wybranych instrukcji laboratoryjnych dwukrotnie klikając na plik typu PDF (może się okazać, że system nie jest w stanie odczytać tego typu pliki i że trzeba będzie zainstalować dodatkowe oprogramowanie, które to umożliwia). W porozumieniu i za zgodą innych uczniów w pracowni, połącz się przez sieć do udziału jednego z komputerów PC. Zademonstrować nauczycielowi umiejętność wykonania powyższych czynności. 17. W nowo zainstalowanym systemie Windows udostępnić wybrane foldery w sieci i upewnić się, że są one widoczne: a. poprzez komputery PC pracowni (np. PC01, PC02), b. na poziomie systemu operacyjnego Macintosh. 7
Po wykonaniu powyższych czynności zademonstrować nauczycielowi działający system sieciowy. 18. Używając programu do wirtualizacji, zainstalować na komputerze Macintosh trzeci system operacyjny Linux. Zapisać w sprawozdaniu, w jaki sposób można w nowo zainstalowanym systemie Linux: a. stworzyć nowy katalog, b. kopiować i usuwać pliki Uwaga! Po zakończonej instalacji wysuń i zabezpiecz użyty dysk. 19. Skonfigurować zainstalowany system Linux do pracy w sieci przewodowej pod adresem IP 192.168.0.218. Przetestować poprawność działania sieci łącząc komputer z bramą przy użyciu funkcji ping 192.168.0.100 oraz przeglądając kilka stron z internetowego portalu opisującego wykorzystywaną w tym ćwiczeniu edycję systemu Linux. Dołącz komputer wirtualny pracujący pod systemem Linux do serwera pracowni. Następnie otwórz udział serwera a nazwie Pracownia Sieci Teleinformatycznych 4TI i odczytaj na ekranie zawartość jednej z wybranych instrukcji laboratoryjnych dwukrotnie klikając na plik PDF. W porozumieniu i za zgodą innych uczniów w pracowni, połącz się przez sieć do udziału jednego z komputerów PC. Zademonstrować nauczycielowi umiejętność wykonania powyższych czynności. 20. W nowo zainstalowanym systemie Linux udostępnić wybrane foldery w sieci i upewnić się, iż są widoczne: poprzez komputery PC pracowni (np. PC01, PC02), poprzez system Macintosh, poprzez system Windows zainstalowany na komputerze Macintosh. Po wykonaniu powyższych czynności zademonstrować nauczycielowi działający system sieciowy. 21. Wyjaśnij następujące pojęcia dotyczące systemów operacyjnych: a. procesy, b. wątki, c. przestrzenie adresowe, d. pliki, e. urządzenia wejścia i wyjścia, f. zabezpieczenia plików, g. wywołania systemowe, h. systemy monolityczne, i. systemy warstwowe, j. mikrojądro, k. model klient-serwer, l. maszyny wirtualne 8
22. Wyjaśnij następujące pojęcia dotyczące organizacji i zarządzania plikami w systemach operacyjnych: a. zasady nazw plików, b. struktura plików, c. typy plików, d. dostęp do plików, e. atrybuty plików, f. operacje na plikach. 23. Jakie kryteria i jakie metody należy użyć, aby w praktyczny sposób porównać trzy zainstalowane w niniejszym ćwiczeniu systemy operacyjne? Kryteria te oraz odpowiadające im metody uzgodnij z nauczycielem, a następnie zapisz w sprawozdaniu. 24. W oparciu o wcześniej uzgodnione z nauczycielem kryteria i metody porównania, porównaj ze sobą trzy zainstalowane w tym ćwiczeniu systemy operacyjne: Opracowanie Macintosh, Windows, Linux. Pisemne sprawozdanie dokumentujące wykonanie powyższych zadań należy przekazać nauczycielowi na zakończenie zajęć. Literatura [1] Wszystko o Macu, Instrukcja obsługi do komputera imac, Apple Inc., USA, 2010. [2] AS. Tanenbaum: Systemy operacyjne, Helion, Gliwice, 2010. [3] Instrukcja instalacji. Mac OS X Install DVD, 2010. 9