PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚREMIE Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu śremskiego w 2011r. mgr Urszula Sitnicka Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie opracował Śrem, dnia 08.02.2012r.
SPIS TREŚCI I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Śremie w 2011r. 3 II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. 5 III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalnej. 11 IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Pracy. 25 V. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku. 30 VI. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Dzieci i Młodzieży. 37 VII. Główne zagadnienia realizowane w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego 44 VIII. Oświata zdrowotna i promocja zdrowia 46 IX. Działalność kontrolno-represyjna 51 X. Wnioski 52 Strona 2 z 53
I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Śremie w 2011r. Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Śremie, w 2011 roku było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Główne kierunki działania. 1. Prowadzenie nadzoru nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. 2. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. 3. Doskonalenie funkcjonowania systemu RASFF w oparciu o znowelizowaną procedurę funkcjonowania systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt. 4. Wzmożenie nadzoru nad produktami wprowadzanymi do obrotu, a mogącymi stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi. 5. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w środowisku pracy. 6. Sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 w oparciu o obowiązujące przepisy. 7. Kontynuowanie wzmożonego nadzoru nad zakładami pracy charakteryzującymi się szczególnie szkodliwymi warunkami pracy. 8. Prowadzenie szczególnego nadzoru nad produktami wprowadzanymi do obrotu mogącymi stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi w aspekcie obowiązujących ograniczeń. 9. Czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Strona 3 z 53
10. Wdrażanie Wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczących przygotowań do zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego EURO 2012. 11. Podniesienie efektywności poboru i transportu próbek do badań. 12. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. 13. Wykonywanie niezbędnych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego i niezwłoczne przekazywanie informacji, w tym zakresie do organów wyższego stopnia. 14. Realizowanie programów i zadań w zakresie kształtowania postaw, i zachowań zdrowotnych dotyczących prawidłowego żywienia, aktywności fizycznej, profilaktyki antytytoniowej, profilaktyki chorób zakaźnych i niezakaźnych, promowanie zdrowego stylu życia w oparciu o potrzeby zdrowotne wybranych grup ludności powiatu śremskiego oraz inicjowanie i koordynowanie zadań wynikających z Programu Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu, Narodowego Programu Zdrowia i Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. 15. Intensyfikacja kształcenia i doskonalenia zawodowego pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 16. Doskonalenie wdrożonego systemu zarządzania jakością. 17. Prowadzenie właściwej polityki kadrowej. 18. Prowadzenie rachunkowości zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, ustawy o finansach publicznych oraz innych aktów wykonawczych. Strona 4 z 53
II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Na terenie działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych kształtowała się następująco: W roku sprawozdawczym 2011 w odróżnieniu do 2010 roku nie zanotowano zachorowań na : - boreliozę (w 2010r. 5 zachorowań), - inne wirusowe zapalenie mózgu nie określone (w 2010r. 1 zachorowanie), - inne wirusowe zapalenie mózgu w innych objętych chorobach objętych MZ-56 (w 2010r. 1 zachorowanie,) - wzw A (w 2010r. 1 zachorowanie), - zakażenie wirusem HIV (w 2010r. 1 zachorowanie), - grypę wywołaną wirusem AH1N1(w 2010r. 1 zachorowanie). Natomiast zanotowano: - 1 zachorowanie: inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E. coli biegunkotwórczą, - 1 zachorowanie: inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Yersinia enterocolitica, - 1 zachorowanie dotyczące malarii, - 1 zachorowanie na zapalenie mózgu inne i nie nieokreślone, - 4 zachorowania na zapalenie opon mózgowych inne i nie określone, - 2 zachorowania dotyczące mikobakteriozy. Wzrosła zapadalność na : - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy 2,1 krotnie, - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe inne określone 7,5 krotnie, - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe nie określone 3,6 krotnie, - wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2-ch 2,2 krotnie, - biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem - 2,6 krotnie, - styczność i narażenie na wściekliznę 1,6 krotnie, Strona 5 z 53
- wzw typ B przewlekłe 1,8 krotnie, - nagminne zapalenie przyusznic - 1,2 krotnie. Spadła zapadalność na : - inne bakteryjne zakażenia jelitowe inne określone - 4,6 krotnie, - inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2-11 krotnie, - płonicę - 1,62 krotnie - choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes - róża - 1,6 krotnie, - wirusowe zapalenie opon mózgowych inne określone i nie określone - 1,5 krotnie, - ospa wietrzna - 1,6 krotnie, - różyczka - 3 krotnie. Na tym samym poziomie utrzymała się zachorowalność na: - salmonellozy zatrucia pokarmowe - 7 zachorowań, - posocznicę wywołana przez Streptococcus pneumoniae - 1 zachorowanie. 1. Sytuacja epidemiologiczna dotycząca chorób szerzących się droga pokarmową: Podobnie jak w latach ubiegłych nie zanotowano zachorowań na: czerwonkę, zatrucia pokarmowe enterotoksyną gronkowcową, toksynę botulinową, włośnicę, dur brzuszny, dury rzekome, nagminne porażenie dziecięce, brucelozę. W odróżnieniu od roku ubiegłego nie zarejestrowano zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A ( w 2010r. - 1 zachorowanie, w 2009r. - 2 zachorowania). Tak jak w poprzednim roku nie zarejestrowano żadnego ogniska zatrucia pokarmowego wywołanego przez pałeczki Salmonella. W roku 2009 ( jedno ognisko zachorowań wywołane przez pałeczki Salmonella). Wszystkie przypadki to zachorowania pojedyncze, zakwalifikowane jako potwierdzone. W 6 przypadkach czynnikiem etiologicznym były pałeczki S. Enteritidis. W jednym przypadku określenie serotypu zakończono na oznaczeniu Salmonella subsp. Enterica (nie należąca do grup A -G). We wszystkich przypadkach zachorowań nie zdołano ustalić źródła zakażenia. Chorzy rejestrowani byli: po 1 przypadku w m-cu VI, VII, VIII, XI, XII, 2 przypadki we IX. Strona 6 z 53
2. W roku sprawozdawczym zanotowano 66 kontaktów ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę (w roku 2010 25). Ogółem zaszczepiono 13 osób (rok 2010 8 osób) w tym : - 12 osób otrzymało pełen cykl szczepień, - 1 osoba - szczepienia przerwano po 1 dawce. Z powodu kontaktu z : 55 psami zaszczepiono 5 osób w tym: 4 osoby - pełen cykl szczepień, 1 osoba - szczepienia przerwano po 1 dawce (po zakończonej obserwacji psa). 9 osób z powodu kontaktu z kotem w tym: 8 osób - pełen cykl szczepień. Wszystkie zwierzęta występujące w pokąsaniach to zwierzęta domowe: kot (9), pies (55). Podobnie jak w poprzednich latach nie stwierdzono dodatniego wyniku wścieklizny u zwierząt. 3. Analiza zachorowań na wybrane choroby zakaźne w powiecie śremskim na przestrzeni 5 lat (od 2007 do 2011r.). Tabela nr 1 Zachorowania liczba zachorowań 2007 2008 2009 2010 2011 Współczynnik liczba Współ- liczba Współ- liczba Współ- liczba zachoroczynnik zachoroczynnik zachoroczynnik zachoro- zapadalnoścnoścnoścwań zapadalwań zapadalwań zapadalnoścwań Współczynnik zapadalności salmonellozy 7 11,91 4 6,8 16 27,04 7 11,77 7 11,7 Płonica 1 1,7 26 44,21 32 54,08 70 117,75 43 72,3 Różyczka 8 13,6 9 15,3 1 1,69 3 5,05 1 1,68 świnka 3 5,1 5 8,5 5 8,45 6 10,09 7 11,7 Ospa 167 284,1 217 368,9 297 501,9 585 984,04 356 598,6 pokąsania 11 18,72 21 35,7 12 20,28 8 13,46 13 21,86 WZW typu B 1 1,7 3 5,1 2 3,38 5 8,41 9 15,3 WZW typu C 6 10,21 7 11,9 6 10,14 5 8,41 3 5,04 Strona 7 z 53
zachorowania w latach 2007-2011 1000 167 217 297 585 356 liczba zachorowań 100 10 4 7 16 7 7 1 26 32 70 43 8 9 3 3 55 6 7 11 21 12 8 13 3 2 5 9 6 7 6 5 3 2007 2008 2009 2010 2011 1 płonica salmonellozy 1 1 różyczka świnka ospa 1 pokąsania wzw B wzw C Wykres 1 Analiza zachorowań na wybrane choroby zakaźne w powiecie śremskim na przestrzeni 5 lat od 2007 do 2011r. 4. Choroby zakaźne w powiecie śremskim w roku 2011 w porównaniu do roku 2010 Tabela nr 2 L.p Kog wg ICD-10 Jednostka chorobowa 2011 2010 0 1 2 l. zachorowań zapadalność A02.0 Salmonelozy zatrucia pokarmowe UE 7 11,77 7 11,77 wywołane przez E. coli biegunkotwórczą PL /4 - - - - A04.0-2 zakażenia jelitowe A04.7-8 inne określone 1 1,68 14 23,55 A04.9 Inne bakteryjne (ogółem) A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 A05.9 nie określone - - - - /5 1 1,68 11 724,64 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe(ogółem) nie określone - - - - A07.1 Lamblioza (giardioza) UE - - - - Wirusowe i inne A08.0 wywołane przez rotawirusy 55 92,48 26 43,73 A08.4 określone zakażenia jelitowe (ogółem) nie określone 203 341,36 57 95,88 A08.0-4 Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /7 99 6578,07 44 2904,29 A09.0 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 82 5448,50 49 3227,93 A28.2 Jersinioza pozajelitowa UE - - - - A37 Krztusiec UE - - - - Strona 8 z 53
A38 Płonica (szkarlatyna) PL 43 72,30 70 117,75 A39 ogółem - - - - A39.0;A39.8 A39.1-4 Choroba meningokokowa, inwazyjna UE/PL /8 zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - - - posocznica - - - - Choroba wywołana przez wym.niżej ogółem 5 8,40 8 13,46 A46 Streptococcus pyogenes,inwazyjna /PL 9 róża 5 8,40 8 13,46 A69.2 Borelioza z Lyme PL - - 5 8,41 Z20.3/Z24.2 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień /11 13 21,86 8 13,46 B01 Ospa wietrzna 356 598,64 585 984,04 B06 Różyczka UE 1 1,68 3 5,05 B15 typu A UE - - 1 1,68 B18.0-1 Wirusowe typu B - przewlekłe /15 9 15,3 5 8,41 B17.1; B18.2 B17.1; B18.2 zapalenie wątroby typu C: wg definicji przypadku - 2009 r. UE /16,17 3 5,04 5 8,41 typu C: wg definicji UE /15,17 przypadku - 2005 r. 3 5,04 1 1,68 Z21 Nowo wykryte zakażenia HIV - - 1 1,68 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) UE 7 11,77 6 10,09 B95.3 G04.2 G00.1 ogółem 1 1,68 1 1,68 A40.3 G01;G04.2;G05.0; Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, inwazyjna Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu posocznica 1 1,68 1 1,68 w innych chorobach objętych MZ-56 /23 - - - - G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone 4 6,72 - - G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie określone 1 1,68 - - J10-J11 Grypa UE/PL ogółem - 1 1,68 u dzieci w wieku 0-14 lat - - - ogółem - 1 1,68 Grypa wywołana nowym wi-rusem A(H1N1) UE/PL u dzieci w wieku 0-14 lat - - - Strona 9 z 53
5. Liczba zanotowanych zachorowań na choroby zakaźne w powiecie śremskim w 2011r, w tym liczba dzieci do lat 14. Tabela nr 3 Jednostka chorobowa Dur brzuszny dury rzekome A,B,C Liczba zachorowań ogółem Liczba zachorowań do 14 r. ż. 0 0 0 Czerwonka 0 0 0 Zatrucia pokarmowe 7 5 2 -salmonelozy- Biegunka u dzieci do lat 2 182 182-12 0 12 Wirusowe zapalenie wątroby-ogółem: W tym: - wzw - A - wzw B - wzw C 0 9 3 Błonica 0 0 0 Płonica 43 38 5 Krztusiec 0 0 0 Odra 0 0 0 Różyczka 1 1 0 Ospa wietrzna 356 312 44 Zapalenie przyusznicy 7 5 2 nagminne Grypa 57 2 55 Tężec 0 0 0 Bruceloza 0 0 0 Borelioza 0 0 0 Pokąsanie przez zwierzęta 13 3 10 Róża 5 0 5 Inwazyjna Choroba 0 0 0 menigokokowa bakteryjne zapalenie opon mózgowych i mózgu zapalenie opon mózgowych inne i nie określone 0 0 0 0 0 0 4 0 4 nowo wykryte zakażenie HIV 0 x x grypa, A(H1N1) 0 0 0 6. Realizacja szczepień ochronnych Liczba zachorowań powyżej 14 r. ż. W 2011r skontrolowano 11 placówek, w których prowadzone są szczepienia, na 14 w których realizowane są szczepienia ochronne (pozostałe działają na terenie szpitala będącego pod nadzorem WSSE). Szczepienia prowadzone były zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na rok 2011. Wykonawstwo u dzieci do lat 2 oraz dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży wyniosło powyżej 90-98 % (w 2010 dzieci do lat 2-90 %, dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzież - 90-98 %). 0 9 3 Strona 10 z 53
III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalnej. 1. Ocena obszarowa jakości wody w skali gmin i powiatu. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, produkowanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe sprawowany jest przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na podstawie art. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011r. Nr 212, poz. 1263) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 ze zm.). Badania jakości wody do spożycia wykonują akredytowane laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratoria zewnętrzne o udokumentowanym systemie jakości badań zatwierdzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz.U.z 2006r. Nr 123 poz.858 ze zm.). Dla Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Śremie badania laboratoryjne wody wykonuje Laboratorium Badania Wody i Gleby Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Lesznie. Na terenie powiatu śremskiego Laboratorium Badania Wody Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Śremie zostało zatwierdzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie do wykonywania 9 oznaczeń fizykochemicznych w wodzie. Wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi na terenie powiatu śremskiego zasilane są z ujęć podziemnych czwartoi trzeciorzędowych. Na obszarze powiatu śremskiego nie występują ujęcia powierzchniowe do zasilania wodociągów. Wody podziemne charakteryzują się stałym składem fizykochemicznym, kształtowanym przez procesy hydrogeologiczne, fizyczne i biologiczne. Najczęściej występujące niepożądane w tych wodach związki to żelazo i mangan. Parametry te mogą powodować zmiany organoleptyczne wody takie jak brunatne zabarwienie, zmętnienie, co w konsekwencji może być nie do zaakceptowania przez konsumentów. Uzdatnianie takiej wody jest realizowane przy użyciu tradycyjnych układów napowietrzania i filtracji. Aktualnie pod nadzorem sanitarnym prowadzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie pozostaje 14 wodociągów w tym: 12 wodociągów publicznych, 1 wodociąg zakładowy oraz 1 wodociąg lokalny. Strona 11 z 53
W zależności od wielkości produkcji wody, wodociągi działające na terenie powiatu śremskiego zakwalifikowane są w trzech grupach: wodociągi produkujące od 1000-10000 m 3 wody na dobę 1 (wodociąg publiczny Śrem), wodociągi produkujące od 100-1000 m 3 wody na dobę 9 (wodociągi publiczne: Gaj, Nochowo, Dąbrowa, Dolsk, Wieszczyczyn, Książ Wielkopolski, Konarzyce, Mchy, Piotrowo), wodociągi produkujących <100 m 3 wody na dobę - 4 (wodociągi publiczne: Orkowo, Małachowo, wodociąg zakładowy Spółdzielnia Rolniczo-Usługowa w Łężku; wodociąg lokalny: Ośrodek Wypoczynkowy Dolsk ul. Podrzekta). Spośród w/w wodociągów 1 wodociąg (wodociąg publiczny w Śremie) spełnia kryteria wymagań raportowania do Komisji Europejskiej. Raportowaniem tym objęte są wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi w ilości powyżej 1000m 3 /dobę lub zaopatrujące powyżej 5000 osób oraz wodociągi obsługujące zakłady produkujące żywność przeznaczoną na eksport. W 2011r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie, podobnie jak w latach poprzednich, realizując bieżący nadzór sanitarny nad jakością wody przeznaczoną do spożycia przez ludzi kontynuował monitoring kontrolny i przeglądowy jakości wody w wytypowanych punktach poboru. W ramach prowadzonego monitoringu pobrano do badań laboratoryjnych 91 prób wody do spożycia oraz przeprowadzono 24 kontrole sanitarne, w 14 nadzorowanych wodociągach. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się z 15 do 14 (1 wodociąg publiczny w Gawronach został wyłączony z eksploatacji). W roku 2011 żaden z nadzorowanych wodociągów nie został oceniony negatywnie. Wszyscy mieszkańcy korzystający z w/w wodociągów zaopatrywani byli w wodę dobrej jakości. Najwięcej mieszkańców w powiecie śremskim korzysta z 1 wodociągu z grupy produkującej od 1000-10000 m 3 wody na dobę ok. 60,3%. Z 9 wodociągów z grupy wodociągów o produkcji wody od 100-1000 m 3 wody na dobę korzysta ok. 38,0% mieszkańców, a z 4 wodociągów z grupy wodociągów o produkcji wody < 100 m 3 wody na dobę korzysta ok. 1,7% mieszkańców. Strona 12 z 53
1,7 38,0 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 1000 do 10000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 100 do 1000 m3/dobę 60,3 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji < 100 m3/dobę Wodociągi objęte nadzorem zaopatrują w wodę mieszkańców powiatu śremskiego obejmującego 4 gminy: Miasto i gmina Śrem obsługiwana jest przez 5 wodociągów publicznych (Śrem, Dąbrowa, Gaj, Nochowo, Orkowo). Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów podobnie tak jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 ze zm.). Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Miasto i gmina Książ - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Książ, Konarzyce, Mchy) i 1 wodociąg zakładowy, należący do Spółdzielni Rolniczo- Usługowej w Łężku. Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w w/w rozporządzeniu. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Miasto i gmina Dolsk - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Dolsk, Wieszczyczyn, Małachowo). Ponadto na terenie gminy działa 1 wodociąg lokalny należący do Ośrodka Wypoczynkowego w Dolsku - Podrzekcie, z którego korzystają tylko wczasowicze. W roku ubiegłym na terenie gminy Dolsk wodę złej jakości produkował wodociąg publiczny w Gawronach, który od dnia 7 marca 2011r. został wyłączony z eksploatacji. Woda ze stacji uzdatniania wody w Gawronach była dostarczana Strona 13 z 53
mieszkańcom miejscowości Gawrony i Międzychód na podstawie udzielonych zgód, na odstępstwo od najwyższego dopuszczalnego stężenia azotanów. W dniu 7 marca 2011r., po poinformowaniu wszystkich mieszkańców miejscowości Gawrony i Międzychód Zakład Gospodarki Komunalnej w Dolsku wznowił dostawę wody do tych miejscowości ze stacji uzdatniania wody w Wieszczyczynie. Ustabilizowanie poziomu tlenu w wodzie spowodowało radykalną poprawę jakości wody w przedmiotowej sieci wodociągowej. Woda dostarczana do mieszkańców nie posiadała przekroczonych dopuszczalnych wartości żelaza, manganu, barwy i mętności. Jakość wody na końcówkach była monitorowana zarówno przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie jak i w ramach kontroli wewnętrznej przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Dolsku. Ponadto były rejestrowane i rozpatrywane wszystkie interwencje mieszkańców. W związku z tym, że jakość wody dostarczanej do miejscowości Gawrony i Międzychód nie budziła już zastrzeżeń, Zakład Gospodarki Komunalnej w Dolsku poinformował Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie o trwałym wyłączeniu z eksploatacji stacji uzdatniania wody w Gawronach. Gmina Brodnica - obsługiwana jest przez 1 wodociąg publiczny ( Piotrowo), który leży na terenie gminy Brodnica. Jakość wody z nadzorowanego na terenie gminy wodociągu, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w w/w rozporządzeniu. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Oceny jakości wody dokonano w oparciu o: liczbę badań fizyko-chemicznych 86 w tym gmina Śrem 39, gmina Książ 19, gmina Dolsk 21 i gmina Brodnica 7. liczbę badań bakteriologicznych 85 w tym gmina Śrem 40, gmina Książ 17, gmina Dolsk 20 i gmina Brodnica 8. Zmiany w zaopatrzeniu ludności w wodę do spożycia w roku 2011: liczba wodociągów zmniejszyła się o 1 i obecnie wynosi 14, liczba wodociągów produkujących wodę złą wynosi 0 - w roku 2011 żaden z nadzorowanych wodociągów nie został oceniony negatywnie. wodociąg który produkował w roku poprzednim wodę złą ( 1 ) aktualnie został wyłączony z eksploatacji, a mieszkańcy zostali podłączeni do innego wodociągu, który produkuje wodę o dobrej jakości. Strona 14 z 53
Na terenie powiatu nadal występują tereny, które nie są zwodociągowanie. 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2007 2008 2009 2010 2011 liczba wodociągów ogółem liczba wodociągów produkujących wodę dobrą liczba wodociągów produkujących wodę złą 2. Ocena jakości wody w basenach kąpielowych i w kąpieliskach. 2.1. Baseny kąpielowe. Nadzorem kontrolno-laboratoryjnym objęte były baseny kąpielowe na Obiekcie Sportowym w Śremie przy ul. Staszica 1 (basen duży, mały i jacuzzi). Liczba obiektów w porównaniu do roku 2010 nie uległa zmianie. Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadziła badania wody w nieckach basenowych z częstotliwością 1 raz w miesiącu, w kierunku zanieczyszczeń bakteriologicznych. Zakres badań obejmował: bakterie Escherichia coli, bakterie grupy coli, gronkowce koagulazo - dodatnie, ogólna liczba bakterii w 36 o C po 48 godzinach inkubacji. Każdorazowo prowadzona była kontrola stężenia zawartości wolnego chloru w wodzie. Z uwagi na to, iż brak krajowych przepisów określających wymagania sanitarne dla wody w nieckach basenowych, w przypadku jej pogorszenia natychmiast informowano właściciela obiektu oraz wydawano zalecenia dotyczące przeprowadzenia działań zmierzających do poprawy jej jakości. Jakość wody z basenów oceniona została jako dobra. Sporadycznie stwierdzano zanieczyszczenie bakteriologiczne wody w niecce basenu małego w 1 badaniu stwierdzono nadmierną liczbę gronkowców koagulazo dodatnich oraz w niecce jacuzzi, w 3 badaniach stwierdzono nadmierną ilość mikroorganizmów w 36 o C po 48 godzinach. W pozostałych badanych próbach wszystkie badane parametry, we wszystkich nieckach basenowych odpowiadały warunkom dla wody w pływalni. Oceny jakości wody dokonano w oparciu o 62 badania bakteriologiczne wody. Strona 15 z 53
Podczas przeprowadzonej kontroli w miesiącu maju stan sanitarno-techniczny obiektu w części hotelowej budził zastrzeżenia. Stwierdzone uchybienia zostały usunięte, przez co stan sanitarno - techniczny obiektu uległ poprawie. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono uchybień sanitarnych w zakresie bieżącej czystości. Obiekt podobnie jak w roku poprzednim został oceniony pozytywnie. 2.2. Kąpieliska. Nadzór kontrolno-laboratoryjny nad kąpieliskami w roku 2011 prowadzony był zgodnie z obowiązującymi od bieżącego roku przepisami: ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.), ustawa z dnia 4 marca 2010r. o zmianie ustawy Prawo wodne (Dz. U. Nr 44 poz. 253) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478). W sezonie 2011r. na terenie powiatu śremskiego funkcjonowały 2 kąpieliska i 1 miejsce wyznaczone do kąpieli. Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie wpłynęły do zaopiniowania 2 wnioski o umieszczenie kąpieliska w wykazie kąpielisk na 2011r. Wnioski te dotyczyły kąpielisk w: Jarosławkach nad Jeziorem Jarosławskim, na terenie gminy Książ Wielkopolski, Dolsku plaża miejska ul. Kościelna nad Jeziorem Dolskim Wielkim, na terenie miasta i gminy Dolsk. Dwa pozostałe kąpieliska, które były czynne w sezonie 2010r. nie zostały zgłoszone przez organizatorów do wpisania w rejestrze kąpielisk. Są to kąpieliska w : Śremie nad Jeziorem Grzymisławskim, Dolsku - Podrzekcie nad Jeziorem Dolskim Wielkim. Na sezon 2011r. w Śremie zostało zgłoszone miejsce wykorzystywane do kąpieli. W Dolsku Podrzekcie nie zostało zgłoszone ani kąpielisko, ani miejsce wykorzystywane do kąpieli. Złożone wnioski zawierały informacje zawarte w art. 34a ust 3 oraz ust 4 ustawy Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001r (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz. 2019, ze zm.), ale żaden z organizatorów kąpielisk nie posiada pozwolenia wodno prawnego dotyczącego kąpieliska, a jeden z organizatorów nie przedstawił profilu wody w kąpielisku. Strona 16 z 53
Pobór prób wody z kąpielisk do badań laboratoryjnych rozpoczęty został w dniu 14 czerwca 2011r. pobór w ramach kontroli urzędowej przed sezonem. W sezonie nie zaistniała sytuacja, która mogłaby powodować pogorszenie jakości wody, w związku z czym nie pobrano dodatkowych prób wody do badań w ramach kontroli urzędowej. W trakcie trwania sezonu, woda z kąpielisk i miejsca wyznaczonego do kąpieli była pobierana do badań przez organizatorów kąpielisk w ramach kontroli wewnętrznej. Oceny jakości wody do kąpieli dokonywał Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie na podstawie sprawozdań z badań wykonanych w ramach kontroli urzędowej oraz kontroli wewnętrznej. Pobrano 18 prób do badań bakteriologicznych, w tym 4 próby, w ramach kontroli urzędowej oraz 14 prób, w ramach kontroli wewnętrznej. Jakość wody z kąpielisk w Jarosławkach i Dolsku oraz w miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Śremie oceniona została jako dobra. Pod względem bakteriologicznym woda we wszystkich kąpieliskach odpowiadała warunkom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. 3. Ocena stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej, zakładów opieki zdrowotnej oraz podmiotów świadczących usługi medyczne. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w 2011r. oceniono stan sanitarny w 247 obiektach, co stanowi 76% obiektów znajdujących się w ewidencji. Odsetek obiektów złych był podobny do roku ubiegłego. W roku 2011 przeprowadzono łącznie 296 kontroli. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2007 2008 2009 2010 2011 % obiektów skontrolowanych % obiektów o złym stanie sanitarnotechnicznym Strona 17 z 53
3.1.Ustępy publiczne. Nadzorem sanitarnym objęto 6 ustępów publicznych w miastach, w tym 2 obiekty czynne sezonowo. Liczba obiektów w porównaniu do roku 2010 nie uległa zmianie. Kontrolą objęto wszystkie zewidencjonowane obiekty. Stan sanitarno-techniczny tych obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. Z istniejących obiektów 4 zlokalizowane są w budynkach murowanych, natomiast 2 to obiekty typu kontenerowego. W roku bieżącym, w miejscowości Dolsk zlikwidowany został ustęp typu kontenerowego, a w jego miejsce postawiono budynek z kabiną przystosowaną dla osób niepełnosprawnych. 3.2. Domy Pomocy Społecznej. Z dniem 1 stycznia 2010r. Dom Pomocy Społecznej w Śremie i Dom Pomocy Społecznej w Psarskim, których organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe w Śremie zostały przekazane do nadzoru Wielkopolskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. W związku z powyższym nadzorem sanitarnym objęty był 1 obiekt - Całodobowy Dom Opieki w Szołdrach, gmina Brodnica. Obiekt działa w oparciu o decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia 29.07.2009r., która zezwala na prowadzenie działalności gospodarczej, w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niesprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Jest to podmiot niepubliczny, prowadzony przez osobę fizyczną (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej Dz. U. Nr 64 poz. 64 poz. 593 ze zm.). Obiekt spełnia standardy określone w art. 68 wyżej cytowanej ustawy. W obiekcie przeprowadzono 1 kontrolę. Stan sanitarnotechniczny obiektu, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. 3.3. Hotele i inne obiekty świadczące usługi noclegowe. Nadzorem objęto 10 obiektów w tym: 4 hotele (3 w Śremie, 1 w Dolsku), 1 pensjonat (w Śremie) oraz 5 innych obiektów świadczących usługi noclegowe (Mechlin, Jaszkowo, Chaławy, Radoszowo II, Lubiatówko). Ogółem przeprowadzono 15 kontroli. Budynki obiektów hotelarskich wyposażone są: w hole z recepcją, pokoje mieszkalne, sale konferencyjne oraz restauracje. Inne obiekty świadczące usługi Strona 18 z 53
noclegowe spełniają wymagania co do wyposażenia dla innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004r. Podczas przeprowadzonej kontroli w miesiącu kwietniu stan sanitarno-techniczny Hotelu Sportowego w Śremie budził zastrzeżenia. Stwierdzone uchybienia zostały usunięte, przez co stan sanitarno - techniczny obiektu uległ poprawie. Stan sanitarno-techniczny pozostałych obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Podczas przeprowadzonych kontroli w żadnym z obiektów nie stwierdzono uchybień sanitarnych w zakresie bieżącej czystości. Wszystkie obiekty podobnie jak w roku poprzednim zostały ocenione pozytywnie. 3.4 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i solaria. Ogółem w 2011r. oceniono stan sanitarny 94 spośród 100 zarejestrowanych obiektów z tej grupy, co stanowi 94% zakładów ujętych w ewidencji. Spośród 94 obiektów objętych nadzorem sanitarnym 55 to zakłady fryzjerskie, 10 zakładów fryzjersko-kosmetycznych, 22 zakłady kosmetyczne, 3 zakłady odnowy biologicznej oraz 4 solaria. Najwięcej obiektów z tej grupy zlokalizowanych jest w miastach 84, natomiast na terenach wiejskich tylko 10. Ogółem przeprowadzono 99 kontroli. Obiekty oceniano pod kątem zgodności z wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. Nr 31, poz. 273). Wszystkie skontrolowane zakłady spełniają wymagania przepisów w/w rozporządzenia. Pomieszczenia i wyposażenie skontrolowanych zakładów utrzymane było we właściwym stanie sanitarno-porządkowym. W roku 2011 zarejestrowanych zostało 6 nowych obiektów, w tym 3 w miastach i 3 na terenach wiejskich. Obiekty nowopowstałe to zakłady nowoczesne, estetycznie i funkcjonalne. 3.5. Zakłady opieki zdrowotnej Stan sanitarno-techniczny oraz postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi powstającymi w wyniku prowadzenia działalności leczniczej, w zakładach opieki zdrowotnej oceniany był podczas kontroli tych placówek, w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego. Kontrolą objęto: obiekty lecznictwa zamkniętego, obiekty lecznictwa otwartego, gabinety profilaktyki i pomocy Strona 19 z 53
przedlekarskiej przy szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadpodstawowych oraz inne podmioty świadczące usługi medyczne. 3.5.1. Obiekty lecznictwa zamkniętego. Na terenie powiatu śremskiego nadzorem sanitarnym objęto 2 publiczne zakłady opieki zdrowotnej: Ośrodek Reumatologiczny w Śremie przy ul. Mickiewicza 95, Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy w Śremie przy ul. Promenada 7 oraz 1 niepubliczny zakład opieki zdrowotnej Centrum Medyczne MAŁGORZATA - Oddział Onkologii Klinicznej, Zakład Opiekuńczo Leczniczy w Śremie przy ul. Chełmońskiego 1. W obiektach tych przeprowadzono ogółem 3 kontrole i wydano 2 decyzje na podstawie art. 100 ust. 5 ustawy z dnia 15.04.11r. o działalności leczniczej, 1 decyzję rachunkową oraz 1 decyzję umarzającą wszczęcie postępowania. Liczba obiektów w porównaniu z rokiem 2010 uległa zmianie. Oddział Ośrodka Reumatologicznego z siedzibą w Błociszewie gmina Śrem, z dniem 30.09.2011r. został zlikwidowany. Stan sanitarny - obiektów lecznictwa zamkniętego w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń za wyjątkiem Centrum Medycznego MAŁGORZATA - Oddział Onkologii Klinicznej, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy, Śrem ul. Chełmońskiego 1. Stwierdzono tam niewłaściwe postępowanie ze sprzętem do utrzymania porządku i czystości (sprzęt myty i dezynfekowany oraz przechowywany był w brudownikach, a dotychczasowe pomieszczenie porządkowe prawidłowo wyposażone zgodnie z projektem, przeznaczono na magazyn środków higienicznych), miski do utrzymania higieny osobistej pacjentów na Oddziale Zakładu Opiekuńczo Leczniczego w tej placówce były myte i dezynfekowane w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych przy pokojach łóżkowych i przechowywane, w tych pomieszczeniach bezpośrednio na posadzce. Usunięcie nieprawidłowości stwierdzono w terminie 7 dni od daty doręczenia protokołu. Za stwierdzone uchybienia PPIS w Śremie wystawił decyzję rachunkową. Nieprawidłowości w zakresie postępowania z bielizną czystą i brudną nie stwierdzono. Stan techniczny publicznych placówek służby zdrowia nie budził zastrzeżeń. W Centrum Medycznym MAŁGORZATA - Oddział Onkologii Klinicznej, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Śremie stwierdzono, że placówka nie spełnia wymagań Strona 20 z 53
zawartych rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2.02.11r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 31 poz.158) brak myjni dezynfektora w pomieszczeniu brudownika na Oddziale Onkologii Klinicznej. Właścicielka placówki złożyła do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu Program Dostosowawczy, który został pozytywnie zaopiniowany w dniu 26.07.11r. z terminem realizacji do 31.12.2016r. Placówki publiczne posiadają opracowane i pozytywnie zaopiniowane programy dostosowania pomieszczeń do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej z określonymi na 2012 rok terminami realizacji prac dostosowawczych i terminowo realizują zadania wynikające z Programów Dostosowawczych. Postępowanie z odpadami medycznymi - w Centrum Medycznym MAŁGORZATA - Oddział Onkologii Klinicznej, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Śremie stwierdzono w pomieszczeniu do magazynowania odpadów medycznych lub jego sąsiedztwie brak umywalki z bieżącą ciepłą i zimną wodą wyposażonej w dozowniki z mydłem i środkiem do dezynfekcji rąk oraz ręczniki jednorazowego użycia oraz, że odpady medyczne nie są transportowane do pomieszczenia magazynowego środkiem transportu z zamkniętą przestrzenią ładunkową. Usunięcie nieprawidłowości nastąpiło w okresie wypowiedzenia się strony co do zebranych dowodów w sprawie. Za stwierdzone uchybienia PPIS wystawił decyzję rachunkową. Placówka ta nie przedstawiła dotychczas do wglądu informacji o złożeniu w Starostwie Powiatowym, w Śremie wniosku o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. W pozostałych placówkach nie stwierdzono nieprawidłowości w sposobie postępowania z odpadami medycznymi niebezpiecznymi. 3.5.2. Obiekty lecznictwa otwartego NZOZ. Na terenie powiatu śremskiego zarejestrowanych jest 10 przychodni lekarzy rodzinnych, 1 laboratorium diagnostyczne oraz 36 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej. W 2011r. zarejestrowano 1 Przychodnię Zespołu Lekarza Rodzinnego i Lekarzy Specjalistów Centrum Zdrowia MEDYK s. c. ul. Powstańców Wlkp. 5 w Śremie oraz Przychodnię Leczenia Uzależnień i Współuzależnień przy Strona 21 z 53
ul. Mickiewicza 5 w Śremie. Zlikwidowano 1 obiekt NZOZ Poradnię Nocnej i Świątecznej Ambulatoryjnej Opieki Lekarskiej FALCK przy ul.chełmońskiego1 w Śremie. Kontrolą objęto 33 obiekty (10 przychodni lekarzy rodzinnych, 1 laboratorium oraz 22 NZOZ- y). Przeprowadzono 37 kontroli w tej grupie obiektów. Stan sanitarny - kontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń, nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie bieżącej czystości i porządku. Stan techniczny - w jednej placówce Zespół Lekarzy Neurologów Psychologów i Logopedów NZOZ SYNAPSA przy ul. Mickiewicza 5 w Śremie, w pomieszczeniu sanitarno higienicznym dla personelu oraz w dwóch gabinetach lekarskich stwierdzono odpadającą farbę i ubytki tynku na ścianach - nieprawidłowość została usunięta w wyznaczonym terminie, za stwierdzone uchybienie PPIS w Śremie wystawił decyzję rachunkową. Stan sanitarno techniczny pozostałych kontrolowanych placówek nie budził zastrzeżeń za wyjątkiem uchybień, na które placówki posiadają programy dostosowawcze zaopiniowane przez PPIS w Śremie, w latach 2007-2009. Remonty w poszczególnych obiektach przeprowadzane są w miarę potrzeb i możliwości. Trzydzieści sześć placówek NZOZ oraz osiem Przychodni Zespołu Lekarza Rodzinnego spełniają wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 02.02.2011r. Sześć placówek NZOZ i siedem przychodni lekarzy rodzinnych posiada opracowane i pozytywnie zaopiniowane przez PPIS w Śremie programy dostosowania pomieszczeń do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej. Placówki te nie podjęły dotychczas prac dostosowawczych za wyjątkiem Przychodni Lekarza Rodzinnego i Lekarzy Specjalistów KO - MED. w Śremie i Przychodni Lekarza Rodzinnego w Dolsku. Postępowanie z odpadami medycznymi - Wszystkie placówki posiadają prawidłowo opracowane procedury postępowania z odpadami medycznymi, karty przekazania odpadów medycznych do utylizacji oraz podpisane umowy z firmami posiadającymi wymagane zezwolenia na odbiór i transport odpadów medycznych niebezpiecznych. Warunki i czas magazynowania odpadów medycznych niebezpiecznych we wszystkich placówkach były prawidłowe. Strona 22 z 53
Trzy placówki NZOZ nie przedłożyły informacji o wytwarzanych odpadach niebezpiecznych do Starostwa Powiatowego w Śremie. - liczba wydanych decyzji zarządzających 0 - liczba wydanych decyzji na podstawie art. 100 ust. 5 ustawy z dnia 15.04.2011r. o działalności leczniczej 10 - liczba wydanych decyzji rachunkowych 2 - liczba postanowień o nałożeniu grzywien 0 - liczba nałożonych mandatów 0 - liczba pism w trybie art. 30 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - 0 3. 5. 3. Inne podmioty świadczące usługi medyczne. W roku 2011 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie zarejestrowanych było 88 obiektów, w tym: 25 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów, 1 grupowa praktyka lekarzy dentystów, 42 gabinety indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, 10 indywidualnych praktyk pielęgniarskich i położnych, 2 grupowe praktyki pielęgniarek i położnych, 8 innych obiektów świadczących usługi medyczne. Kontrolą objęto 54 obiektów, w których przeprowadzono 55 kontroli. Wykreślone zostały z ewidencji 2 obiekty indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich i zarejestrowano 1 gabinet fizjoterapii oraz 1obiekt indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej. Stan sanitarny - podczas kontroli nie stwierdzono niewłaściwego stanu sanitarnego w zakresie utrzymania bieżącej czystości i porządku w żadnej placówce. Stan techniczny - obiektów nie budził zastrzeżeń. Postępowanie z odpadami medycznymi- w 1 Prywatnej Praktyce Stomatologicznej w Śremie, w lodówce do magazynowania odpadów medycznych przechowywano również preparaty do wybielania zębów. Nieprawidłowość usunięto w trakcie kontroli, za stwierdzone uchybienie PPIS w Śremie wystawił decyzję rachunkową. W 2 placówkach Indywidualnej Praktyki Pielęgniarskiej stwierdzono, że odpady medyczne powstałe w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu wezwania nie są bezzwłocznie przekazywane do pomieszczenia spełniającego wymogi zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30.07.2010r. lub urządzenia chłodniczego przeznaczonego wyłącznie do tego celu oraz stwierdzono brak odpowiednio przystosowanego do tego celu pomieszczenia albo stacjonarnego lub przenośnego urządzenia chłodniczego, przeznaczonego wyłącznie Strona 23 z 53
do magazynowania odpadów medycznych. Placówki nie posiadały opracowanych procedur sanitarno - higienicznych. Nieprawidłowości zostały usunięte w wyznaczonym terminie, placówki zawarły umowy na magazynowanie odpadów medycznych w urządzeniu chłodniczym Przychodni Lekarza Rodzinnego w Śremie. Za stwierdzone uchybienia PPIS w Śremie wystawił decyzję rachunkową. W pozostałych placówkach nie stwierdzono uchybień w zakresie segregacji, oznakowania, gromadzenia, magazynowania i transportu wewnętrznego odpadów medycznych. 6 placówek nie złożyło do Starostwa Powiatowego w Śremie informacji o wytwarzanych odpadach i sposobach gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. - liczba wydanych decyzji zarządzających 0 - liczba wydanych decyzji na podstawie art. 100 ust. 5 ustawy z dnia 15.04.2011r. o działalności leczniczej - 2 - liczba wydanych decyzji rachunkowych 4 - liczba postanowień o nałożeniu grzywien 0 - liczba nałożonych mandatów 0 - liczba pism w trybie art. 30 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - 0 Strona 24 z 53
IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Pracy. W roku 2011 sprawowano nadzór w zakresie higieny pracy nad 205 zakładami pracy, w których zatrudnionych jest około 7010 pracowników. Skontrolowano 139 zakładów zatrudniających 6176 osób. 30 25 20 15 10 5 0 01 10 14 16 18 20 22 23 24 25 27 28 31 36 38 42 45 46 47 49 52 63 85 86 96 PKD Liczba zakładów Liczba kontroli Wykres 1. Liczba skontrolowanych zakładów w poszczególnych sektorach gospodarki (wg PKD) w roku 2011. W kontrolowanych zakładach prowadzono ocenę narażenia pracowników na czynniki szkodliwe i stwierdzono, że przekroczenia NDSiN (Najwyższe Dopuszczalne Stężenia i Natężenia) występują w 22 zakładach pracy, a w warunkach przekroczonych NDSiN pracuje 518 osób w tym: narażenie na pyły 157 pracowników zatrudnionych w 4 zakładach pracy, narażenie na hałas 511 pracowników w 18 zakładach pracy, narażenie na wibrację 27 pracowników w 1 zakładzie, narażenie na czynniki chemiczne (czterochloroetlen) 1 pracownik w 1 zakładzie w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi pracuje 145 osób. Największa liczba narażonych pracowników, zatrudnionych w warunkach przekroczonych NDSiN w dalszym ciągu zatrudniona jest w zakładach Strona 25 z 53
produkujących meble 163 osoby, w odlewni żeliwa - 136 osób oraz w zakładach produkujących wyroby metalowe 71 osób. W Odlewni Żeliwa ŚREM SA. - podobnie jak w roku 2010 prowadzono działalność profilaktyczną zmierzającą do ograniczenia bądź likwidacji narażenia pracowników na czynniki szkodliwe. Wśród metod zapobiegania stosuje się tutaj między innymi: - dwie dodatkowe przerwy dla pracowników narażonych na wibrację w celu prowadzenia wodnych masaży rąk, - systematyczne badania lekarskie, - stosowanie ochron osobistych na stanowiskach gdzie stwierdzono narażenie, - systematyczne szkolenia bhp, - wydawanie posiłków profilaktycznych pracownikom w grupach zawodowych: zalewaczy, wykańczaczy, wytapiaczy, murarzy pieców i urządzeń odlewniczych, wybijaczy form i rdzeni oraz oczyszczaczy odlewów oraz wody mineralnej w ilościach zabezpieczających zapotrzebowanie załogi. Ograniczenie zagrożeń chorobowych i wypadkowych osiąga się też poprzez wykonywanie prac modernizacyjnych i remontów, instalowanie nowych maszyn i urządzeń technicznych, zmianę technologii lub eliminowanie z produkcji szkodliwych surowców. W I półroczu 2011 zakupiono 2 nowe podnośniki pneumatyczne do podnoszenia pojemników z odlewami, które zainstalowano na wydziałach P-3, P-4 poprawiając pracę 12 pracownikom poprzez eliminację wysiłku fizycznego przy podnoszeniu odlewów. Zakończono prace modernizacyjne związane z wymianą lamp oświetleniowych na wydziale P-3 oraz P-4, która spowodowała poprawę warunków pracy dla około 150 pracowników. Uzyskano również poprawę warunków pracy na wydziale P-4 dla około 15 pracowników poprzez zamontowanie dodatkowych wyciągów mechanicznych nad dwoma oczyszczarkami śrutowymi. Zakłady produkcji mebli zlokalizowane na terenie powiatu śremskiego są oprócz odlewni żeliwa zakładami zatrudniającymi największą liczbę pracowników. Główny czynnik szkodliwy występujący w zakładach to hałas. Podczas oceny narażenia zawodowego prowadzonej w trakcie kontroli stwierdzono, że dla zagrożonych stanowisk opracowywany jest program poprawy warunków pracy mający na celu ograniczenie narażenia na hałas. W celu bezpośredniej ochrony pracowników przed zagrożeniem hałasem pracownicy zaopatrzeni są w ochronniki słuchu do wyboru typu słuchawkowego posiadające wymagane certyfikaty albo atestowane wkładki douszne. Strona 26 z 53
W związku z prowadzonym nadzorem, w zakresie higieny pracy wydano 6 decyzji administracyjnych zawierających nakazy dotyczące: - braku aktualnych pomiarów czynników szkodliwych, - poprawy warunków socjalno-sanitarnych, - uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych, - sporządzenia oceny narażenia zawodowego. W toku wykonywanych czynności związanych z nadzorem nad zakładami pracy prowadzono systematyczne rozeznanie związane z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy. Stwierdzono, że na terenie powiatu śremskiego narażenie na czynniki rakotwórcze występuje w 14 zakładach pracy, a narażonych jest 145 pracowników, w tym: Nazwa czynnika Liczba zatrudnionych pracowników prace związane z narażeniem na pył dębowy 84 promieniowanie jonizujące 9 ropopochodne czynniki rakotwórcze 47 cytostatyki 5 razem 145 Podczas prowadzonych czynności kontrolnych w wyżej wymienionych zakładach stwierdzono, że pracodawcy zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na czynniki rakotwórcze prowadzą rejestry prac, których wykonywanie powoduje konieczność kontaktu z czynnikami rakotwórczymi oraz rejestry osób narażonych na te czynniki. Pracownicy informowani są w formie pisemnej o rodzaju występującego czynnika rakotwórczego, jego oddziaływaniu na organizm ludzki, wynikach pomiarów oraz konieczności stosowania ochron osobistych. Opracowywane są oceny ryzyka zawodowego, w których uwzględnia się narażenie pracownika na czynniki rakotwórcze. Pomiary stężeń czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy prowadzone są systematycznie. Strona 27 z 53
W roku 2011 nie wydano decyzji stwierdzającej wystąpienie choroby zawodowej spowodowanej działaniem czynnika rakotwórczego. W trakcie przeprowadzonych w 2011 roku kontroli - podobnie jak w latach ubiegłych - każdorazowo zaznajamiano się z zaleceniami pokontrolnymi Państwowej Inspekcji Pracy i zwracano uwagę na terminowość wykonywania poleceń wydanych w nakazach PIP. W ramach współpracy kontynuowano również wzmożony nadzór nad zakładami o szczególnym zagrożeniu wytypowanymi przez PIP. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie systematycznie informuje Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu o występujących na terenie powiatu chorobach zawodowych i wydawanych decyzjach stwierdzających te choroby. W roku 2011, w ramach wymiany informacji o istotnym znaczeniu dla eliminowania zagrożeń wynikających ze stosowania substancji i preparatów chemicznych prowadzono współpracę z Okręgowym Inspektoratem Pracy w Poznaniu oraz Wielkopolską Wojewódzką Inspekcją Handlową. W ramach prowadzonej współpracy otrzymano informację o nieprawidłowym oznakowaniu opakowań preparatu biobójczego stosowanego do dezynfekcji sprzętu na terenie powiatu. Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Pracy PSSE w Śremie, prowadzi również współpracę z lekarzami medycyny pracy, którzy przeprowadzają badania lekarskie pracowników zatrudnionych na terenie powiatu oraz z Wielkopolskim Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu, w zakresie przygotowania ocen narażenia zawodowego i wydawanych orzeczeń stwierdzających występowanie chorób zawodowych. W ramach współpracy naszego organu z urzędami gmin otrzymywano kwartalnie informacje o nowo otwartych i zlikwidowanych zakładach pracy na terenie powiatu śremskiego. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 12 postępowań, w sprawie chorób zawodowych. Wydano 12 decyzji stwierdzających choroby zawodowe. Podobnie jak w latach poprzednich, w roku 2011 najczęściej stwierdzoną chorobą zawodową była pylica płuc występująca wśród pracowników odlewni żeliwa. Stwierdzono ją w 7 przypadkach zachorowań. Strona 28 z 53
7,5 6,5 5,5 Liczba chorób zawodowych 4,5 3,5 2,5 1,5 0,5-0,5 Pylice płuc Choroby narządu głosu Zawodowy ubytek słuchu Choroba wibracyjna Choroby układu nerwowego Choroby skóry 2009r. 2010r. 2011r. Wykres 2. Porównanie ilości występujących chorób zawodowych w latach 2009 2011. W roku 2011 kontynuowano działania związane z przestrzeganiem przepisów ustawy z dnia 9 września 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w zakładach pracy. Corocznie stwierdza się systematyczny spadek liczby osób palących papierosy, co jest efektem realizacji programów antytytoniowych w zakładach pracy i wzrostem świadomości społeczeństwa. Podczas prowadzonych czynności kontrolnych zobowiązywano pracodawców do współpracy z lekarzami sprawującymi opiekę lekarską nad pracownikami i informowania ich o występujących w zakładzie czynnikach szkodliwych, wynikach pomiarów jak również o przeprowadzaniu wspólnie z lekarzami przeglądu stanowisk pracy w zakładach pracy. Strona 29 z 53
V. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku. 1. Obiekty żywnościowo-żywieniowe W roku 2011 na obszarze powiatu śremskiego nadzorem objęto 368 zakładów produkcji i obrotu żywności, żywienia i przedmiotów użytku na 477 obiekty według ewidencji. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 544 kontrole ( wskaźnik częstotliwości kontroli wyniósł 1,5) z czego w 289 obiektach dokonano oceny zgodnie z obowiązującymi arkuszami. W wyniku dokonanej oceny 10 zakładów uznano za niezgodne z obowiązującymi arkuszami, co stanowi 3,5 % wszystkich ocenianych obiektów. W związku z nieprawidłowym stanem sanitarnym wydano 35 decyzji administracyjnych. W stosunku do osób winnych uchybień sanitarnych nałożono 17 mandatów karnych na sumę 3.700 zł. W trakcie kontroli pobrano do badań 101 prób środków spożywczych i przedmiotów użytku, zakwestionowano 20 próby, co stanowi 19,8%. Wykres 1. Rodzaje obiektów żywności i żywienia objętych kontrolą sanitarną w 2011r. Strona 30 z 53