Temat: Polska pod okupacją
1. Porozumienia niemiecko-radzieckie a) Pakt Ribbentrop-Mołotow (23.08.1939) b) Porozumienie z dnia 28. 09.1939
2. Okupacja radziecka Podkreślanie przez propagandę sowiecką, że Armia Czerwona przybyła z pomocą ludowi ciemiężonemu przez Polskę 22.10. 1939 - zorganizowanie wolnych wyborów na terenie Ukrainy Zachodniej i Białorusi Zachodniej Zakaz używania języka polskiego w urzędach Likwidacja części uniwersytetów Masowe aresztowania i rozstrzeliwanie wrogów ludu Od lutego 1940 roku rozpoczęły się deportacje; Wywieziono ok. 350 000 osób Katyń, Charków, Miednoje
Ola Watowa o deportacjach ludności polskiej na Wschód Nie słyszałam, jak weszli. Przyszli z dozorcą. Zobaczyłam z pięciu enkawudystów z wymierzonymi w nas bagnetami, no i: "dawaj, sobirajsia". Piętnaście minut na zabranie rzeczy.do wagonu bydlęcego trzeba było nas na siłę wpychać, tak był przepełniony. Zaraz potem zaryglowano go i zamknięto na kłódkę. Znalazłam się, jak się okazało, pośród sześćdziesięciu ludzi, którzy już się jakoś poukładali. Mnie i Andrzejowi pozostało miejsce przy otworze zastępującym klozet. Ułożyłam tam nasz tłumok i w półmroku zaczęłam przyglądać się współtowarzyszom niedoli. Przeważnie byli to ludzie ze Lwowa i okolic, którzy od dawna zdawali sobie sprawę, ze będą wywiezieni, i do tej wywózki byli przygotowani. Przed ta nasza wywózka z trzynastego na czternastego kwietnia 1940 roku były już dwie inne wywózki. Jedna szczególnie tragiczna, ciężka. Wywózka lutowa. Ludzie zamarzali w wagonach, kobiety rodziły. Martwe dzieci wyrzucano przez okienka. Byli to podobno chłopi, przeważnie chłopi [ ]
Po trzech tygodniach tego koszmaru wysadzono nas na jakiejś stacyjce w stepie - Jangiz -Tobe. Z ziemianek, które pierwszy raz widziałam, wylegli brodaci mężczyźni w turbanach na głowach i kobiety w nędznych łachmanach. Po raz pierwszy w życiu zobaczyłam "barbarzyńców". I po raz pierwszy w życiu owi domniemani barbarzyńcy ukazali się w pełnym blasku dobroci, współczucia, miłosierdzia, w zestawieniu z "Europejczykami", z którymi odbywałam te podróż. Chce dodać, ze Polacy stłoczeni w wagonie byli wrodzy nie tylko w stosunku do mnie. Po kilku dniach wspólnej jazdy zaczęły wybuchać o byle co awantury nawet pomiędzy członkami rodzin. Nikła warstewka kultury spełzła ze wszystkich w czasie nieprawdopodobnie krótkim. Wobec widma oczekującego ich głodu stali się okrutni, czujni i napięci. wydawało się chwilami, ze będą sobie skakać do oczu. [...] Następnego dnia umieściliśmy się na podwodach zaprzęgniętych w woły. Zaczęła się pod- róż przez bezmierne stepy. Dopiero po trzech dniach dotarliśmy do miejsca naszego przeznaczenia. Barak, w którym mieliśmy zamieszkać, stal w stepie, a wokoło było rozrzuconych kilka- naście lepianek zamieszkanych przez Kazachów. Tutaj mieliśmy od tej pory żyć i pracować, według słów kierownika [ ].
3. Okupacja niemiecka Niemcy zajęli 48,2% ziem polskich 8 października wcielono do Rzeszy: Pomorze, Górny Śląsk i Wielkopolskę, Suwalszczyznę, część województwa krakowskiego, kieleckiego, warszawskiego oraz Łódź; Po ataku na ZSRR włączono jeszcze okręg białostocki Pozostałe tereny stanowiły część Generalnego Gubernatorstwa; na czele Hans Frank; stolica w Krakowie
a) Zbrodnie Wehrmachtu podczas kampanii wrześniowej Pod błahym pretekstem dokonywano pokazowych, masowych egzekucji, a wobec ludności cywilnej bezwzględnie stosowano zasadę odpowiedzialności zbiorowej. Działo się to już w trakcie kampanii wrześniowej. Największe zbrodnie wojenne miały miejsce w Ciepielowie (ok. 300 ofiar śmiertelnych), Zambrowie (ok. 200 ofiar), Śladowie (ok. 300 ofiar), Uryczu (ok. 73-100 polskich jeńców wojennych spalonych żywcem) i wielu innych miejscowościach. Ogółem, w okresie od 1 września do 26 października, różne siły niemieckie wykonały 764 egzekucje..
Na niektórych terenach wcielonych do Rzeszy, ludność polską zmuszano do publicznego okazywania szacunku kłaniania się i ustępowania Niemcom z drogi. W niektórych sklepach, kinach, restauracjach, czy parkach pojawiły się oznaczenia Nur für Deutsche - Tylko dla Niemców.
b) Sonderaktion Krakau Jednym z podstawowych elementów tej polityki była eksterminacja polskich elit intelektualnych i duchowieństwa. Jeszcze przed wybuchem wojny powstała lista około 80 tysięcy osób, które hitlerowcy zamierzali wymordować lub umieścić w obozach koncentracyjnych. 6 XI 1939 roku, w ramach Sonderaktion Krakau, aresztowano i deportowano do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen 183 profesorów i asystentów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Podobna akcja miała miejsce kilka dni później na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
c) Represje wobec kościoła Represje dotknęły również kościół katolicki. Aresztowania księży miały związek z demonstrowaniem przez nich postaw patriotycznych i umacnianiem ducha oporu wśród wiernych. Stopniowo ograniczano działalność seminariów duchownych. Władze okupacyjne zmierzały do uzyskania kontroli nad kościołem polskim i uczynienia go swoim narzędziem. Szczególne prześladowania dotknęły polskich protestantów, należących do kościoła ewangelicko reformowanego. Przed wojną skupiał on około 500 tysięcy wiernych (Polaków i Niemców). W latach wojny zamordowano blisko 16% ewangelickich duchownych.
d) Akcja AB Polska administracja, instytucje oświatowe i kulturalne na podbitych terenach zostały zlikwidowane. Towarzyszyła temu polityka eksterminacji środowisk twórczych i inteligencji. Dobra kultury i dzieła sztuki konfiskowano i wywożono do Rzeszy. Polityka kulturalna władz Generalnej Guberni, wypływająca z przekonania, że Polacy są podludźmi, polegała na zapewnieniu ludności polskiej prymitywnej rozrywki, ściśle powiązanej z nazistowską propagandą. W grudniu 1939 roku w Palmirach odbyły się egzekucje osób związanych z kulturą, sportem, polityką
Do lata 1940 roku rozstrzelano w Palmirach ok. 1700 ludzi (m.in. Marszałek Maciej Rataj, złoty olimpijczyk Janusz Kusociński)
e) Deportacje, wysiedlenia, roboty przymusowe Władze okupacyjne prowadziły również akcje wysiedleń i deportacji. Polaków z terenów włączonych do Rzeszy masowo przesiedlano do Generalnej Guberni. Z miejscowości przeznaczonych pod niemieckie osadnictwo usuwano ludność polską. Polacy musieli również opuszczać wszystkie lepsze domy i gospodarstwa.
Zamojszczyzna Od listopada 1942 do lipca 1943 usunięto przemocą z gospodarstw ponad 110 tys. mieszkańców 297 wsi, w tym ok. 30 tys. dzieci. Wysiedlonych umieszczano w obozach przejściowych w Zamościu i Zwierzyńcu, następnie po selekcji wywożono na roboty do Niemiec bądź do obozów koncentracyjnych. (m.in. Auschwitz) Oddzielone od rodziców dzieci podlegały segregacji rasowej, przeznaczone do germanizacji wywożono do III Rzeszy i umieszczano w rodzinach niemieckich, pozostałe trafiały do obozów koncentracyjnych.
Od początku okupacji trwała masowa akcja wywożenia Polaków na roboty przymusowe do Niemiec, która dotknęła niemal 3 miliony osób. Z ziem wcielonych do Rzeszy wywieziono kilkaset tysięcy osób do pracy przymusowej, natomiast z Generalnego Gubernatorstwa ok. 1 300 000 (w tym ok. 700 000 młodocianych, oraz niejednokrotnie dwunastoletnie dzieci).
Elementem represji wobec Polaków była również praca niewolnicza szeroko wykorzystywana w okupowanej Polsce, zarówno jako element eksploatacji gospodarczej jak i wyniszczenia biologicznego. Wprowadzono obowiązek pracy, organizowano też obławy na ludzi zwane "łapankami", po których zatrzymaną ludność kierowano na przymusowe roboty do Rzeszy, obozów koncentracyjnych oraz więzień.